Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken heeft een Big Brother Award gewonnen. Volgens de jury stevent Nederland met haar 'af op een controlemaatschappij'. De prijzen zijn voor personen en organisaties die privacy-inbreuk zouden bevorderen.
Guusje ter Horst is de winnaar in de categorie 'personen'; de jury verwijt haar een 'gevaarlijk gebrek aan nuance in het privacydebat.' Mede door haar toedoen zou Nederland veranderen in een 'controlemaatschappij', bijvoorbeeld door het invoeren van het biometrische paspoort. Ook zei Ter Horst van plan te zijn om het dna van politie-agenten vast te leggen.
Naast Ter Horst was minister Ab Klink van volksgezondheid genomineerd, onder andere voor het elektronisch patiëntendossier. Ook de korpsbeheerder van de politie in Midden- en West-Brabant, Frans Heeres, mag zich tot de gelukkigen rekenen. Heeres was genomineerd omdat hij hoopt bij de Tilburgse Kermis onbemande spionagevliegtuigen in te kunnen zetten.
De Big Brother Awards worden uitgereikt aan mensen en instanties die volgens de jury privacyschending hebben bevorderd. De genomineerden werden vorige week bekendgemaakt, na een periode waarin iedereen voorstellen, bedrijven, personen en overheidsinitiatieven kon nomineren. De zeskoppige jury, die onder anderen uit oud-Bits of Freedom-voorzitter Karin Spaink bestond, maakte uit de inzendingen een selectie.
Vrijdagavond werden de 'winnaars' bekendgemaakt tijdens een uitreiking in De Balie in Amsterdam. De selectie van de winnaars hing mede af van de manier waarop de genomineerden op hun nominatie reageerden. Dat minister Ter Horst zich afgelopen week nog sterk maakte voor het registreren en opslaan van kentekens, zal waarschijnlijk hebben geholpen bij haar uitverkiezing.
In de categorie 'overheid' heeft de database met vingerafdrukken de eerste plaats weten te veroveren. Sinds september vorig jaar moet iedereen die een nieuw paspoort aanvraagt, vier vingerafdrukken afstaan. Die afdrukken worden opgeslagen in een database. Volgens de jury vormt dit een groot risico, bijvoorbeeld als de database wordt gehackt. Ook de dna-database voor kinderen die in aanraking zijn gekomen met justitie was genomineerd, net als de nieuwe paspoortwet.
De vingerafdrukdatabase won overigens ook de publiekprijs, met minister Ter Horst als runner-up. T-Mobile en Vodafone hebben de dubieuze eer om een award te winnen in de categorie 'bedrijven', voor het onterecht meeleveren van de inhoud van sms'jes aan opsporingsdiensten. De omstreden mobiele bodyscanners die de politie wil inzetten won ook een award, en laat daarmee het al even veelbesproken downloadverbod achter zich. Er werd overigens ook nog een 'positieve privacy-prijs' uitgereikt, die werd gewonnen door D66-europarlementariër Sophie in 't Veld.
De Big Brother Awards worden jaarlijks in verschillende landen uitgereikt, maar in Nederland werd de verkiezing dit jaar voor het eerst sinds 2007 weer georganiseerd. De Nederlandse awards worden georganiseerd door de digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom.