Zowel de Belastingdienst als minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie heeft een Big Brother Award 'gewonnen'. De prijs, die is bedoeld voor de grofste privacyschenders, werd donderdagavond uitgereikt in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.
Minister Opstelten, die in 2011 ook al een Big Brother Award won, kreeg de publieksprijs. Opstelten werd om meerdere redenen genomineerd, onder meer vanwege een wetsvoorstel om de politie computers van verdachten op afstand binnen te laten dringen. Ook de landelijke inzet van nummerplaatherkenning, waarbij de kentekens een bepaalde periode worden opgeslagen, wordt hem aangerekend.
Volgens Bits of Freedom, dat de prijzen organiseert, laat Opstelten 'geen kans onbenut om de surveillancestaat tot stand te brengen'. "Privacy is voor hem niets meer dan een onnodige kostenpost op de begroting", zo schreef Bits of Freedom bij de bekendmaking van de nominaties. Naast Opstelten was ook betalingsverwerker Equens, dat gegevens over pinbetalingen verwerkt, genomineerd, evenals de AIVD en de NSA, die volgens de privacy-organisatie 'surveilleren van wieg tot graf met hun digitale navelstreng'.
Minister Opstelten zegt in een videoreactie dat de prijs hem 'steekt'. "Van desinteresse is absoluut geen sprake", zegt Opstelten over de aantijging dat hij geen oog voor privacy zou hebben. "De ontwikkelingen op het gebied van cybercrime gaan zeer snel", voert Opstelten aan. "Daar moeten wij ons tegen wapenen. Vandaar dat we als overheid voortdurend erbovenop zitten en de wetgeving voortdurend moeten aanscherpen." In de nieuwe privacywetgeving wordt 'veel aandacht' aan privacy besteed, stelt Opstelten.
De Belastingdienst won de 'expertprijs', vanwege het gebruik van privégegevens door de dienst, afkomstig van bijvoorbeeld parkeerinstanties en snelwegcamera's. Onlangs werd bekend dat de Belastingdienst bij een parkeerinstantie cijfers had opgevraagd om te kijken of leaserijders hun auto wel volgens de afspraken gebruikten; volgens Bits of Freedom ging de dienst daarmee te ver.
In tegenstelling tot in voorgaande jaren werd de winnaar van de expertprijs niet door een onafhankelijke jury, maar door Bits of Freedom zelf gekozen. Ook was er maar één categorie. Andere genomineerden waren Ronald Plasterk, omdat die het te makkelijk zou willen maken voor de overheid om communicatie van burgers in te zien, evenals het Europees Parlement. Over het Parlement schrijft Bits of Freedom: 'Na elke stap richting meer privacybescherming zetten ze weer twee stappen terug.'
Update, 22:46: Reactie en videoboodschap Opstelten toegevoegd.