Intel Core i5 12600K
Intel Core i7 12700K
Intel Core i9 12900K

Samengevat

De Intel Core i5 12600K is ruim sneller dan de Ryzen 5 5600X, dankzij de enorme stap die Intel zet ten opzichte van zijn vorige generatie. Wel ligt het stroomverbruik onder maximale belasting nog altijd hoog, al is dat minder extreem dan bij bijvoorbeeld de Core i9, en is het nieuwe LGA1700-platform beduidend duurder dan AMD's socket AM4.

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i5-12600K Boxed

Prijs bij publicatie: € 302,-

Vanaf € 155,99

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

Samengevat

De Intel Core i7 12700K is ruim sneller dan de Ryzen 7 5800X, dankzij de enorme stap die Intel zet ten opzichte van zijn vorige generatie. Wel is het stroomverbruik onder maximale belasting nog altijd hoog en is het nieuwe LGA1700-platform beduidend duurder dan AMD's socket AM4.

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i7-12700K Boxed

Prijs bij publicatie: € 427,-

Vanaf € 239,94

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

Samengevat

De Intel Core i9 12900K is sneller dan de Ryzen 9 5900X. Alleen de 5950X moet hij nog voor laten gaan, maar die is dan ook duidelijk duurder. Hoe dan ook zet Intel een enorme stap ten opzichte van zijn vorige generatie. Wel is het nieuwe LGA1700-platform beduidend duurder dan AMD's socket AM4 en ligt het stroomverbruik van deze Core i9 extreem hoog.

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i9-12900K Boxed

Prijs bij publicatie: € 615,-

Vanaf € 319,48

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

De twaalfde generatie Intel Core-processors, tot nu toe bekend onder de codenaam Alder Lake, is zonder twijfel Intels belangrijkste introductie van de afgelopen jaren. Met een nieuw productieproces en twee nieuwe architecturen moest Intel eindelijk weer het vuur na aan de schenen van concurrent AMD kunnen leggen. Of dat is gelukt, lees je in deze review van de Intel Core i5 12600K, Core i7 12700K en topmodel Core i9 12900K.

Intel heeft gevoel voor timing, want het is exact een jaar geleden dat AMD zijn Ryzen 5000-processors op de markt bracht. Waar tot dan toe nog kon worden gediscussieerd over wat de beste keuze was in specifieke gebruiksscenario's, durven we nu te stellen dat AMD de zelfbouwmarkt sindsdien domineerde. De release van de elfde generatie Core-chips, voor de desktop nog altijd gebaseerd op het grijsgedraaide 14nm-proces, kon daar weinig verandering in brengen.

Met de Alder Lake-processors rekent Intel in één klap af met verschillende beperkingen die de producten uit het blauwe kamp al jarenlang teisterden. Die beperkingen vloeiden voort uit de sterk verweven cadans tussen architectuur en productieprocedé binnen Intels roadmap. Doordat Intel zijn 10nm-proces slechts zeer moeizaam op de rails kreeg, kwam het niet alleen vast te zitten op het 14nm-proces, maar ook op de daaraan gekoppelde Skylake-architectuur. Pas begin dit jaar lukte het om een nieuwere architectuur te backporten naar de 14nm-node. AMD had toen al zo'n grote voorsprong weten op te bouwen, dat het te weinig en vooral te laat was.

Daarnaast combineert Intel in de Alder Lake-processors voor het eerst op grote schaal twee verschillende soorten cores. Vlaggenschip Core i9 12900K is uitgerust met acht snelle en acht zuinige cores; goedkopere varianten gebruiken andere combinaties. Volgens Intel zijn daarmee betere multithreaded-prestaties mogelijk binnen dezelfde tdp dan wanneer er meer snelle cores waren toegevoegd. Gewapend met Windows 11, dat een hiervoor geoptimaliseerde scheduler bevat, kunnen we dat concept in deze review eindelijk zelf aan de tand voelen.

De Intel Alder Lake-processors bevatten steeds een combinatie van snelle en zuinige cores, vergelijkbaar met het big.Little-concept dat we sinds jaar en dag kennen van Arm-processors. Hoewel de implementatie vergelijkbaar is, is het doel dat Intel met deze aanpak probeert te bereiken, anders. Bij Arm-chips is het concept dat de snelle cores, die meer stroom verbruiken, zo min mogelijk actief zijn, zodat de accuduur zo lang mogelijk blijft. Zodra het enigszins kan, wordt een taak dus op de langzamere cores uitgevoerd. Het belangrijkste doel van Intel is juist om betere prestaties te behalen binnen dezelfde hoeveelheid vermogen. De crux daarbij is dat de zuinige cores een stuk efficiënter zijn in multithreaded workloads en er zodoende betere prestaties uit hetzelfde stroombudget kunnen worden geperst dan wanneer er nog een paar extra snelle cores waren toegevoegd.

Niet alleen het concept is nieuw, de twee cores waarmee Intel het uitvoert, hebben we evenmin eerder gezien. De snelle core is Golden Cove, de opvolger van Willow Cove, die uitsluitend in de Tiger Lake-chips voor laptops is toegepast. De kleine core is Gracemont, de nieuwste iteratie van Intels op efficiëntie gerichte cpu-architectuur, die ooit zijn oorsprong vond in de Atom-lijn voor netbooks. Om ze samen in een processor te kunnen gebruiken, heeft Intel feature parity moeten bereiken tussen de twee cores op het gebied van ondersteunde isa's. Gracemont heeft er daardoor een aantal instructiesetuitbreidingen bij gekregen ten opzichte van zijn voorganger Tremont, terwijl Golden Cove er een heeft moeten inleveren ten opzichte van Willow Cove: AVX512.

Snelle vs. zuinige cores

Doorgaans besteden we op Tweakers niet al te veel aandacht aan Intels zuinige coretypen, die vooral worden gebruikt in low-end laptopchips. Het kan dus goed zijn dat je niet volledig op de hoogte bent van de verschillen met Intels 'normale' cores. Daarom hebben we in de tabel hieronder op een rij gezet hoe de snelle en zuinige cores, respectievelijk Golden Cove en Gracemont, zich tot elkaar verhouden.

De Gracemont-cores zijn om te beginnen fysiek een stuk kleiner; de verhouding met de Coves is ongeveer een op vier in diesize. Van oudsher zijn ze geoptimaliseerd om met een lagere spanning te werken, waardoor de kloksnelheid de 3,5GHz doorgaans niet voorbijgaat. Tot nu toe ontbraken bovendien bepaalde rekenintensieve instructiesetuitbreidingen, maar dat is bij Gracemont niet langer het geval, zodat elke taak in theorie op elke core kan draaien. Als een achtergrondtaak per se op de snelle cores had moeten draaien omdat hij toevallig een instructie gebruikt die de zuinige cores niet snappen, was dat natuurlijk geen toppunt van efficiëntie geweest.

De Gracemont-cores zijn per vier verpakt met 4MB L2-cache. De L1-cache voor instructies is groter dan bij Golden Cove, maar die voor data juist kleiner. Op veel andere punten is Gracemont simpelweg een tandje minder geavanceerd en uitgebreid. Twee voorbeelden daarvan zijn het ontbreken van de mogelijkheid om een tweede virtuele thread te draaien en het ontbreken van een micro-op-cache. Op de pagina's die specifiek Golden Cove en Gracemont behandelen, gaan we dieper in op de twee soorten cores en de vernieuwingen ten opzichte van hun voorgangers.

	Gracemont	Golden Cove
Formaat (ordegrootte)	5mm² / 4 cores	4,5mm² / core
Ondersteunt hyperthreading
L1-cache (instructies)	64kB	32kB
L1-cache (data)	32kB	48kB
L2-cache per 4 cores	4MB (gedeeld)	5MB (1,25MB / core)
Out-of-orderwindow	256	512
Decode	8-wide	12-wide
Allocate	5-wide	6-wide
Load/store-agu's	2/2	3/2

Intel experimenteerde al eerder met een hybride architectuur, zoals de chipontwerper het combineren van verschillende soorten cores noemt, namelijk in de weinig populaire Lakefield-chip voor laptops. Lakefield was daarnaast een eerste praktijktest voor innovatieve productietechnieken als Foveros. Alder Lake is op dat punt een veel traditionelere, monolithische chip.

De diesize van de Alder Lake-chip voor desktops is 209mm², waarmee hij duidelijk kleiner is dan de Rocket Lake-die en vergelijkbaarder met wat we bij Comet Lake zagen. In vergelijking met nog eerdere generaties blijft het echter een relatief grote en dus dure chip.

	Coffee Lake i7 8700K	Coffee Lake-R i9 9900K	Comet Lake i9 10900K	Rocket Lake i9 11900K	Alder Lake i9 12900K
Aantal cores	6	8	10	8	8P+8E
Diesize	154mm²	180mm²	206mm²	276mm²	209mm²

Diesizes voor oudere cpu's via Der8auer

Eerste Intel 7-processors

De complete chip wordt geproduceerd op Intel 7, het hernoemde 10nm-Enhanced SuperFin-proces van Intel. Daarmee is Alder Lake de eerste keer sinds 2014 (!) dat de fabrikant een nieuw productieprocedé in gebruik neemt voor zijn desktopprocessors. Voor laptops was Intel al stapje voor stapje overgestapt naar eerdere generaties van zijn 10nm-node, maar tot en met de elfde generatie Core-processors die Intel dit voorjaar uitbracht, moest de desktop het nog doen met een volledig uitgeoptimaliseerd 14nm-proces.

De grootste uitdaging van de Hybrid Architecture was misschien nog wel de software-implementatie. Tot nu toe waren de mogelijkheden voor het slim toewijzen van taken aan verschillende soorten cores immers beperkt. Een van de weinige beschikbare datapunten was of een taak op de voorgrond of op de achtergrond werd uitgevoerd. Een intensieve game draait op de snelle cores; een achtergrondtaak zoals e-mailsynchronisatie op de zuinige. De grootschalige toepassing van dit concept vraagt echter om meer data om ook in complexere situaties altijd de efficiëntste keuzes te kunnen maken.

Een voorbeeld: alle cores zijn bezet door diverse taken, die ieder een verschillende mix van instructies gebruiken. Zou het in een dergelijk geval goed zijn om een taak die op een snelle core draait, terug te plaatsen naar het zuinige cluster om een proces dat op een van de zuinige cores draait, te promoveren naar een snelle core? Anders gezegd: profiteert de taak die nu op de zuinige core draait, misschien meer van de hogere prestaties van een snelle core dan de taak die nu al op een snelle core draait?

Om dergelijke scenario's te kunnen opvangen, heeft Intel een hardwarematige scheduler ontworpen die de instructiemix van alle huidige runtimes monitort en daarover feedback geeft aan het OS: de Thread Director. De softwarescheduler in Windows 11 kan die feedback interpreteren en aan de hand daarvan continu de best passende processen aan elk type core toewijzen. Een groot voordeel van deze methode is dat softwareprogrammeurs niet handmatig hoeven aan te geven welke taken door welke cores moeten worden opgepakt; de scheduler doet dat automatisch aan de hand van het type workload.

Intel werkt ook aan een implementatie van zijn Thread Director voor de scheduler van Linux, die in een toekomstige kernelupdate moet worden verwerkt. Een concrete releasedatum is er echter nog niet. Dat is geen ramp - Alder Lake werkt gewoon met Linux, net zoals de cpu ook onder Windows 10 werkt - maar betekent dus wel dat er in de toekomst verdere optimalisaties mogelijk zijn voor gebruik onder Linux.

Golden Cove, de 'snelle core' in Alder Lake, is wat we vroeger een volwaardige tock hadden genoemd: een vernieuwde architectuur. De generieke prestaties moeten hoger liggen dankzij een breder en dieper ontwerp, terwijl de microarchitectuur ook over nieuwe functies en acceleratiemogelijkheden beschikt. Zo kunnen specifieke halfprecisionberekeningen direct worden verwerkt, wat vooral AI-software moet versnellen.

Alle verbeteringen samen leiden volgens Intel tot een ipc-verbetering van 19 procent, wat even veel of zelfs iets meer is dan de stap die Sunny Cove bracht ten opzichte van Skylake. Er zijn uitschieters, zowel omlaag als omhoog. Enkele applicaties werken zelfs marginaal langzamer op de nieuwe chips. Dat zijn vooral taken die gebruikmaken van AVX512, de instructieset die Intel heeft weggelaten bij Golden Cove om feature-parity met de zuinige cores te bereiken. Je moet daarbij bijvoorbeeld denken aan workloads die bepaalde cryptografische instructies gebruiken. Het verlies van AVX512 wordt ten dele opgevangen doordat de core intrinsiek sneller is geworden, waardoor de laagste uitschieters niet al te ver onder de nullijn ten opzichte van de vorige generatie uitkomen.

Overigens gaf Intel aan dat het werkt aan een manier om de eis van gelijke instructieondersteuning tussen de zuinige en snelle cores te omzeilen en zodoende AVX512 in de toekomst weer toe te voegen aan processors.

Hieronder gaan we dieper in op de veranderingen in de verschillende onderdelen van de Golden Cove-core. Over het algemeen kun je stellen dat Intel vooral heeft gefocust op het versnellen van de frontend van de processor, met meer beperkte aanpassingen aan de backend. De reden daarvoor hangt samen met een van de hoofddoelen van het team dat aan deze core heeft gewerkt: het beter geschikt maken van de core voor 'large footprint code'. Intel zegt dat het een duidelijke toename ziet in de grootte van code en instructies, onder meer bij op het web gebaseerde applicaties. Deze grotere code moet door alle onderdelen van de frontend passen en is daarom de reden van veel aanpassingen in dat gedeelte van de core. Voordat de instructies bij de backend aankomen, zijn ze al in kleinere micro-ops gehakt, waardoor de impact van deze optimalisaties daar minder groot is.

Frontend

Als we inzoomen op de architectuurverbeteringen van Golden Cove, beginnen we natuurlijk bij de frontend. Dit deel van de core haalt x86-instructies op, die lang en ingewikkeld kunnen zijn, en hakt ze op in zogenaamde micro-ops waarmee de rekeneenheden daadwerkelijk aan de slag kunnen. In de frontend zijn twee paden om dit doel te bereiken. Het traditionele pad haalt instructies op uit de L1-cache, zet ze in de wachtrij en decodeert ze een voor een. Het tweede en veel snellere pad kan worden bewandeld als een gedecodeerde instructie al in de micro-opcache staat. In de praktijk komen instructies vaak meer dan eens terug, waardoor telkens opnieuw decoderen niet nodig is.

Om de hitrate van de micro-opcache verder te verhogen, kunnen daarin niet langer 2250, maar 4000 micro-ops worden opgeslagen. Dat is dus bijna een verdubbeling ten opzichte van Sunny Cove, dat op zijn beurt al een veel grotere cache had dan de 1500 entries van Haswell en Skylake.

Een van de zaken die Intel heeft uitgebreid om het uitvoeren van grote code te versnellen, is de itlb. Daarin worden fysieke, bij virtuele adressen horende geheugenlocaties gecachet. Er is ruimte voor dubbel zoveel adressen: 256 in plaats van 128 4k-adressen en 32 in plaats van 16 2m/4m-adressen. Ook de branch target buffer kan bij Golden Cove veel meer entries bevatten: 12.000 in plaats van 5000 bij Sunny Cove.

Nu nieuwe instructies sneller kunnen worden aangevoerd, moet ook de snelheid omhoog waarmee ze gedecodeerd kunnen worden. Intel heeft dat probleem van twee kanten aangevlogen. Het aantal decoders is verhoogd van vier naar zes stuks en de lengte van de instructies die ze in een kloktik kunnen decoderen, is vergroot van 16 naar 32 bytes. Ten slotte is de wachtrij waarin de micro-ops aan het einde van de frontend terechtkomen, de micro-opqueue, licht vergroot van 70 naar 72 entries per thread. Op het moment dat er geen tweede thread actief is, bijvoorbeeld als je hyperthreading uitschakelt of als er even geen werk is voor de virtuele thread, kunnen dat er zelfs 144 worden. AMD's Zen-architectuur kon alle resources al volledig voor één thread gebruiken, maar Sunny Cove nog niet.

Backend

In de backend worden de berekeningen daadwerkelijk uitgevoerd. De out-of-orderengine haalt de micro-ops op uit de micro-opqueue en stuurt ze zodra alle benodigde variabelen bekend zijn, naar de execution-units. Zowel de allocatie (van vijf naar zes) als de werkelijke executionports (van tien naar twaalf) zijn uitgebreid, terwijl de reorderbuffer een forse upgrade van 352 naar 512 entries krijgt.

Bij de integerunits is de belangrijkste wijziging dat er een vijfde alu-poort is toegevoegd, die net als de bestaande vier poorten ook lea-instructies kan uitvoeren. Aan de vectorkant van de pipeline zijn twee fadd-units toegevoegd, die twee floatingpointvectors in één kloktik kunnen optellen. Bovendien zijn de fma-units geschikt gemaakt om halfprecisionberekeningen (fp16) uit te voeren.

Zoals gezegd heeft Golden Cove twee nieuwe executionports. Naast de vijfde alu-poort voor integers is ook een nieuwe loadpoort toegevoegd, waardoor het aantal load- en storepoorten niet langer gelijk is. Er zijn nu drie loadpoorten die ieder een 256bit-load kunnen doen of samen twee 512bit-loads. De twee storepoorten zijn ongewijzigd.

Intel Golden Cove integer en floating point/vector

Bij Sunny Cove werd de L1-datacache vergroot naar 48kB en daaraan is bij Golden Cove niets veranderd, maar die grotere cache moet nu wel efficiënter kunnen worden gebruikt. De data-tlb is vergroot van 64 naar 96 entries, het aantal fillbuffers gaat van 12 naar 16 en ook de prefetcher is geoptimaliseerd. Het aantal pagewalkers, gelijktijdige zoekopdrachten in de pagetable, is verdubbeld van twee naar vier.

Bij Willow Cove zette Intel al de stap om de L2-cache fors te vergroten, van 512kB naar 1,25MB per core. Die tussengeneratie heeft de desktop echter nooit bereikt, dus in vergelijking met Sunny/Cypress Cove in de Rocket Lake-processors is dit een vernieuwing. De Golden Cove-core die voor Xeon-cpu's zal worden gebruikt, heeft overigens nog meer L2-cache: 2MB per core. Om de vergrote L2-cache goed te kunnen benutten, is het aantal toegestane cachemisses verhoogd van 32 naar 48 en zijn diverse optimalisaties aan de prefetcher gedaan.

Specifiek de datacentervariant van Golden Cove heeft nog één extra functie die bij de consumenteneditie ontbreekt: Advanced Matrix Extensions, een hardwarematige versneller voor tiled-matrix-multiplicationberekeningen. Die worden standaard al versneld tot 256 int8-instructies per kloktik met VNNI, maar AMX verachtvoudigt dat nog eens naar 2048 int8-berekeningen.

Ook de architectuur van de zuinige core, Gracemont, wordt voor het eerst toegepast in Alder Lake. De nieuwste telg in de familie van zuinige cores was tot nu toe Tremont, geproduceerd op Intels reguliere 10nm-proces. Gracemont maakt vanzelfsprekend gebruik van Intel 7 - Alder Lake is immers een monolithische chip - maar bevat ook grote wijzigingen op architectuurniveau.

Frontend en backend

De frontend van Gracemont steekt significant anders in elkaar dan die van Golden Cove. Gracemont heeft geen micro-opcache en heeft daarmee twee in plaats van drie paden om micro-ops aan de micro-opqueue toe te voegen: via de branchpredictor, die gelijkaardige principes volgt als die van de coves, en via de decoders. De decoder is 6-wide verdeeld over twee 3-wide clusters, die elk aan een andere instructietak kunnen werken. Vandaar de relatief grote instructiecache van 64kB: daar putten beide decoderclusters uit. De out-of-orderbuffer kan 256 entries tellen, tegenover 208 bij Tremont.

Aangekomen in de backend zijn er in totaal zeventien executionpoorten beschikbaar, meer dan het dubbele van wat Tremont had. Vijf daarvan zijn voor floatingpointberekeningen, twaalf voor integers en geheugentoegang. Elke core telt vier integer-alu's (was drie), vier agu's (was twee), twee jumps (was een) en twee storedata's (was een). Voor floatingpointwerk zijn er nog eens twee storedata's en drie alu's beschikbaar, al is de nieuwe, derde alu wat functionaliteit betreft erg simpel gehouden.

De vier agu's zijn onderverdeeld in twee loads en twee stores, die schakelen met 32kB datacache en 4MB L2-cache. Er kunnen maximaal 64 cachemisses uitstaan.

Dat juist de backend zo is verbreed, betekent dat de Gracemont-core erg geschikt is voor parallel rekenwerk. Identieke instructies kunnen immers door verschillende poorten tegelijk worden verwerkt. In de praktijk moeten deze cores hierdoor bijzonder geschikt zijn voor multithreaded workloads, zoals rendering.

Overigens heeft Intel deze gelegenheid ook aangegrepen om diverse beveiligingsfeatures toe te voegen, zoals controlflow-enforcement en VT-rp, evenals nieuwe instructietypen voor vectors: wide vector, fma, VNNI.

Prestaties

Volgens Intel leveren alle optimalisaties gezamenlijk een prestatieniveau op dat vergelijkbaar is met dat van de 'grote' Skylake-core, zoals die werd gebruikt tot en met de tiende generatie Core-processors voor desktops, bij een gelijke kloksnelheid. Om dat prestatieniveau te behalen, heeft de Gracemont-core bovendien 40 procent minder stroom nodig dan Skylake. In puur multithreaded workloads zou het verschil in stroomgebruik zelfs oplopen tot 80 procent.

Een directe vergelijking met voorganger Tremont maakt Intel niet, dus de prestatiewinst ten opzichte daarvan is niet duidelijk.

Voor de Alder Lake-generatie neemt Intel een nieuwe socket in gebruik. Dat doet Intel traditiegetrouw iedere twee generaties, maar het is voor het eerst in decennia dat we afscheid nemen van de vierkante mainstreamsocket van 37,5x37,5mm. De breedte van socket 1700 blijft gelijk, maar met 45mm is hij wel een stukje langer, waardoor de processors nu rechthoekig in plaats van vierkant zijn.

Alles over DDR5, inclusief een prestatievergelijking tussen DDR4 en DDR5, vind je in ons losse artikel.

PCI Express 5.0

Alder Lake biedt als eerste processor ondersteuning voor PCIe 5.0. Bij Alder Lake-S zijn zestien PCIe 5.0-lanes beschikbaar; de vier lanes die doorgaans voor een ssd worden ingezet, werken nog op PCIe 4.0-snelheid. PCIe 5.0 biedt zoals gebruikelijk een verdubbelde bandbreedte ten opzichte van zijn voorganger, resulterend in een doorvoersnelheid van bijna 4GB/s per lane. Voor zestien lanes komt de totale bandbreedte dus neer op 63GB/s.

Opvallend is dat de ondersteuning voor PCIe 5.0 wel heel snel lijkt te komen, terwijl Intel pas sinds de in het voorjaar geïntroduceerde Rocket Lake-processors ondersteuning voor PCIe 4.0 biedt. Een deel van de reden is natuurlijk dat Intel daarmee gewoon erg laat was; AMD bood al vanaf zijn Ryzen 3000-processors uit 2019 support voor PCIe 4.0.

Dat juist de videokaartlanes een upgrade hebben gekregen naar PCIe 5.0 en de lanes die doorgaans voor ssd's worden gebruikt niet, betekent dat je in de praktijk amper wat van deze feature gaat merken. Zelfs een RTX 3090 profiteert immers nog amper van de extra bandbreedte van PCIe 4.0 ten opzichte van PCIe 3.0. Ssd's hikken tegenwoordig soms wel tegen de limiet van een PCIe 4.0 x4-slot aan, rond de 8GB/s, en zouden dus potentieel meer profijt hebben gehad van de versie-upgrade.

Bij sommige duurdere Z690-moederborden wordt een insteekkaart meegeleverd, zodat je in theorie verschillende ssd's in het (secundaire) PCIe 5.0-slot kwijt kunt. Dat is niet ideaal als je een losse videokaart gebruikt; de zestien beschikbare lanes worden dan gesplitst tussen je videokaart en de ssd-insteekkaart. En omdat je videokaart nog gebruikmaakt van PCIe 4.0, krijgt hij effectief maar de bandbreedte van een PCIe 4.0 x8-slot. Daar zal je gpu in de praktijk niet heel veel last van hebben - het verschil is identiek aan dat tussen PCIe 4.0 x16 en PCIe 3.0 x16 - maar de hele PCIe 5.0-situatie doet toch wat knullig aan.

Z690-chipset

In eerste instantie zijn alleen LGA1700-moederborden met de luxe Z690-chipset beschikbaar. Goedkopere chipsets volgen pas in het eerste kwartaal van 2022.

Hoewel de processors zelf zijn voorzien van PCIe 5.0-lanes, is de chipset nu pas toe aan zijn upgrade naar PCIe 4.0. Zowel de DMI-verbinding tussen cpu en chipset als een groot deel van de PCIe-lanes die de chipset zelf beheert, krijgt bij de 600-serie chipsets een upgrade van PCI Express 3.0 naar 4.0. Effectief verdubbelt daarmee de totale bandbreedte tussen cpu en chipset.

Verder biedt de Z690-chipset ondersteuning voor Wi-Fi 6E, waarvoor wel nog een fysieke bridgechip nodig is. Niet elk moederbord zal dus draadloos internet hebben, maar de implementatie ervan wordt met de integratie in de chipset wel eenvoudiger. Interessant is ook de toevoeging van Intels VMD-spec, waarmee het hotpluggen van PCIe-ssd's mogelijk wordt, net als hardware-raid.

De volledige specificaties van de Z690-chipset in vergelijking met de voorgaande Z590-chipset hebben we in de onderstaande tabel op een rij gezet. Daaruit blijkt bijvoorbeeld ook dat de nieuwe chipset meer USB 3.2 Gen2x2-poorten met een snelheid van 20Gbit/s kan bieden. USB4 en Thunderbolt moeten nog altijd via externe controllers worden aangeboden; in de laptopversies van Alder Lake zullen deze technieken wel geïntegreerd zijn.

	Z590	Z690
PCIe-cpu	20x PCIe 4.0	16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0
DMI	8x PCIe 3.0	8x PCIe 4.0
PCIe-chipset	24x PCIe 3.0	12x PCIe 4.0 + 16x PCIe 3.0
USB 20Gbit/s	3	4
USB 10Gbit/s	7	6
USB 5Gbit/s	0	0
USB 2.0	4	4
USB totaal	14	14
SATA-600	6	8
Hardware-RAID	Ja	Ja
Cpu overklokken	Ja	Ja
Geheugen overklokken	Ja	Ja
Wifi geïntegreerd	Ja, AX201	Ja, AX210
Tdp	6W	6W

Waar de elfde generatie Core-processors direct uit dertig verschillende modellen bestond, doet Intel het bij de Alder Lake-generatie rustig aan. Vanaf 4 november zijn er zes modellen beschikbaar, waarbij het uitsluitend om overklokbare modellen met een vrij instelbare multiplier gaat. Lager gepositioneerde varianten worden pas in het eerste kwartaal van 2022 op de markt gebracht.

Core i9 12900K

Het topmodel is natuurlijk de Intel Core i9 12900K, met acht snelle P-cores en acht zuinige E-cores. De L3-cache van 30MB wordt gedeeld tussen alle cores en de geïntegreerde gpu, terwijl de 14MB L2-cache bestaat uit 1,25MB per P-core en 4MB per cluster van vier E-cores. De P-cores boosten naar maximaal 5,2GHz in een singlethreaded workload; de E-cores kunnen 3,9GHz bereiken.

Officieel geeft Intel geen allcore-turbo's op, maar als onderdeel van de temperatuurtest kun je die verderop in deze review wel vinden. De 12900K boost daarin tijdens een rendertest naar 4,9GHz voor de P-cores en 3,7GHz voor de E-cores. De igpu is een UHD 770, die wat mogelijkheden en aantal cores betreft identiek is aan de UHD 750 van de vorige generatie.

Zoals Intel vorige week al aankondigde, spreekt het voor de nieuwe overklokbare cpu's niet langer over een tdp, maar hanteert het de termen 'processor base power' en 'maximum turbo power'. De processor base power is het stroomgebruik op de baseclocksnelheid en daarmee in feite identiek aan de vroegere tdp, terwijl de maximum turbo power het maximale stroomverbruik is als de processor in de turbomodus opereert. Daarmee zet Intel in elk geval voor de overklokbare K-processors een streep door de verwarring die de PL1- en PL2-powerlimits bij de afgelopen generaties veroorzaakten. De nieuwe standaard voor deze processors is dat ze onbeperkt kunnen boosten, tenzij de pc-fabrikant - en in geval van zelfbouw ben je dat zelf - anders bepaalt om binnen de mogelijkheden van de koeling en stroomtoevoer te blijven.

De adviesprijs van de i9 12900K bedraagt 615 euro, wat 67 euro meer is dan wat de 11900K bij introductie moest opbrengen. De 12900KF is exact dezelfde processor, maar dan zonder ingeschakelde geïntegreerde graphics, waarmee je 26 euro kunt besparen.

Cores

Caches

Kloksnelheden

Gpu

Stroomgebruik

Adviesprijs

P

E

L2

L3

Base P

Turbo P

Base E

Turbo E

Base

Turbo

Intel Core i9 12900K

8

14MB

30MB

3,2GHz

5,2GHz

2,4GHz

3,9GHz

UHD 770

125W

241W

€ 615

Intel Core i9 12900KF

8

14MB

30MB

3,2GHz

5,2GHz

2,4GHz

3,9GHz

Geen

125W

241W

€ 589

Intel Core i7 12700K

8

4

12MB

25MB

3,6GHz

5,0GHz

2,7GHz

3,8GHz

UHD 770

125W

190W

€ 427

Intel Core i7 12700KF

8

4

12MB

25MB

3,6GHz

5,0GHz

2,7GHz

3,8GHz

Geen

125W

190W

€ 401

Intel Core i5 12600K

6

4

9,5MB

20MB

3,7GHz

4,9GHz

2,8GHz

3,6GHz

UHD 770

125W

150W

€ 302

Intel Core i5 12600KF

6

4

9,5MB

20MB

3,7GHz

4,9GHz

2,8GHz

3,6GHz

Geen

125W

150W

€ 275

Core i7 12700K en Core i5 12600K

De Core i7 12700K heeft net als de Core i9 acht P-cores, maar slechts de helft van het aantal E-cores. Verder heeft de cpu 5MB minder L3-cache, namelijk 25MB, en 100 tot 200MHz lagere turboclocksnelheden voor beide typen cores. De processor base power is net als bij de i9 125W, maar het maximale stroomverbruik in de turbomodus is met 190W wel duidelijk lager. De chip gaat 427 euro kosten, of 401 euro als je kiest voor de KF-versie zonder igpu.

De goedkoopste chip in de voorlopige line-up is de Core i5 12600K, die als enige ook minder P-cores heeft: zes stuks. Het aantal E-cores is met vier stuks gelijk aan dat bij de i7. Dit model heeft weer 5MB L3-cache minder en nog wat lagere clocks. De maximum turbo power is vastgesteld op 150W, slechts 25W meer dan het base-stroomverbruik van 125W. De i5 12600K heeft een adviesprijs van 302 euro; de i5 12600KF gaat 275 euro kosten.

Naast de nieuwe Intel Core i5 12600K, Core i7 12700K en Core i9 12900K hebben we meer dan twintig processors volledig opnieuw getest als vergelijkingsmateriaal. Ten opzichte van voorgaande tests is uiteraard het gebruikte besturingssysteem veranderd in Windows 11 Pro, inclusief de OS- en driverpatches specifiek voor de AMD Ryzen-processors. Daarnaast zijn we overgestapt op de AMD Radeon RX 6900 XT als videokaart voor de gamebenchmarks. Juist op lage resoluties, waarop in onze cpu-testsuite traditioneel de nadruk ligt, is deze kaart vaak sneller dan de Nvidia GeForce RTX 3090. En aangezien we het de cpu's zo zwaar mogelijk willen maken, gebruiken we altijd de snelste videokaart die we in ons testlab voorhanden hebben.

Voor de tests met de Alder Lake-processors hebben we gebruikgemaakt van G.Skill Trident Z5 DDR5-geheugen. Ben je op zoek naar benchmarks met DDR4? Lees dan ons artikel DDR5 of toch nog DDR4?

Platform	Socket AM4	LGA1151	LGA1200	LGA1700	STR4X	LGA2066
Moederbord	ASUS ROG Crosshair VIII Hero	Gigabyte Z390 Aorus Master	ASUS ROG Maximus XIII Hero	ASUS ROG Maximus Z690 Hero	Gigabyte Aorus X399 XTREME	ASUS ROG Rampage VI Apex
Geheugen	G.Skill Trident Z Royal 32GB DDR4-3200 CL16-16-16-38	G.Skill Trident Z Royal 32GB DDR4-2933 CL14-14-14-36	G.Skill Trident Z Royal 32GB DDR4-3200 CL16-16-16-38 (10-serie: 2933-CL14)	G.Skill Trident Z5 32GB DDR5-4800 CL36-36-36-63	G.Skill Trident Z Neo 128GB DDR4-3200 CL16-16-16-38	G.Skill Trident Z Neo 128GB DDR4-2933 CL14-14-14-36
Videokaart voor gamebenchmarks	AMD Radeon RX 6900 XT
Videokaart bij ontbreken igp	Nvidia GeForce GTX 1650
Koeling	NZXT Kraken X62				Alphacool Eisbaer Extreme Liquid Core 280mm
Ssd	Samsung 970 EVO 1TB
Voeding	Corsair RM850
Besturingssysteem	Windows 11 Pro

Geheugen en videokaart

De mainstreamplatforms geven we 16GB per geheugenkanaal, dus in totaal 32GB, terwijl we de hedt-platforms met 32GB per kanaal uitrusten, wat in de praktijk op 128GB uitkomt. De kloksnelheid stellen we in op de officiële maximumsnelheid, zoals opgegeven door AMD of Intel.

Bij processors met een geïntegreerde gpu draaien we het gros van onze benchmarks zonder extra videokaart, terwijl we cpu's zonder igpu, zoals de meeste AMD Ryzens en Intel F-modellen, combineren met een Nvidia GeForce GTX 1650.

Gametests

Alle gamebenchmarks draaien we in combinatie met een van de snelste videokaarten van dit moment: een AMD Radeon RX 6900 XT. Dat doen we primair in full-hd-resolutie, 1920x1080 pixels, met Medium- en Ultra-settings. We kiezen juist voor de relatief lage full-hd-resolutie om de cpu waar mogelijk de bottleneck te laten zijn. Dit blijft representatief als er in de toekomst snellere videokaarten verschijnen die het knelpunt naar de processor laten verschuiven. Bij hogere resoluties, zoals 4k, ligt de bottleneck doorgaans volledig bij de videokaart. Wel testen we op verzoek twee games ook op een resolutie van 2560x1440 pixels, om te kijken of er op die resolutie nog verschil is tussen processors.

Stroomverbruik

Uiteraard meten we ook het stroomverbruik van de processors. Onze meetmethode daarvoor is gebaseerd op de stroom die door de EPS- en ATX-kabels naar het moederbord loopt en die we onderscheppen met behulp van Tinkerforge-hardware. Door uitsluitend het vermogen van de processor te meten, geïsoleerd van de rest van het systeem, kunnen we een appels-met-appelsvergelijking maken. Daarbij rapporteren we de mediaan van zowel het verbruik via de EPS-kabels, cpu-only, als het totale verbruik inclusief het moederbord. We noteren het stroomverbruik idle, gemiddeld over vijf minuten, en tijdens drie soorten belasting: tijdens een Cinebench R20-run, multithreaded uiteraard, tijdens het renderen van een video in Adobe Premiere Pro en tijdens een game: Metro Exodus op 1080p-resolutie met Ultra-settings.

Welke testgegevens het relevantst zijn voor jou, verschilt naar gelang je gebruiksdoel. Installeer je als gamer bijvoorbeeld toch al een losse videokaart, dan is het vergelijken van alleen het cpu-verbruik de meest logische route. Zou je daarentegen genoeg hebben aan geïntegreerde graphics of moet je cpu's die dat niet hebben, voorzien van een videokaart om beeld te krijgen, dan kan het totale platformverbruik relevanter zijn.

We trappen af met de ipc-test, waarbij we de ruwe snelheid van de processorarchitectuur in instructions per clock proberen te vangen. Hiertoe stellen we alle processors in op dezelfde kloksnelheid van 2,4GHz en exact gelijke geheugensettings: DDR4-2666 met cl14. Vervolgens draaien we de singlethreaded test van Cinebench 15, een van de meestgebruikte processorbenchmarks. Aangezien de test singlethreaded en op een vaste kloksnelheid is, maakt het in principe niet uit op welke cpu binnen een serie je hem draait, zolang de interne opbouw gelijk is.

Waar bij de 11900K de ipc voor het eerst in generaties weer omhoogging bij Intel, is de stap die de processorfabrikant zet met de i9 12900K, vele malen groter. Met 40 punten oftewel 30 procent streeft Intel moeiteloos de Zen 3-core uit de Ryzen 5000-processors voorbij in Cinebench R15. In Cinebench R20 zijn de onderlinge verschillen kleiner, maar komt Intel alsnog als de nieuwe winnaar uit de bus.

Voor de volledigheid hebben we de test ook met DDR5-geheugen gedraaid, al heeft de cpu dan natuurlijk een oneerlijk voordeel doordat hij meer geheugenbandbreedte tot zijn beschikking heeft.

Cinebench R15 @ 2.4GHz DDR4-2666
Cinebench R20 @ 3.5GHz DDR4-3200 C16

Cinebench R15 - Single @ 2.4GHz DDR4-2666
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K (DDR5-4800)	174
Intel Core i9 12900K (DDR4)	172
AMD Ryzen 9 5900X	132
Intel Core i9 11900K	119
AMD Ryzen 9 3900XT	113
Intel Core i9 10900K	104
AMD Ryzen 7 2700X	101

Cinebench R20 - Single @ 3.5GHz DDR4-3200 C16
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K (DDR5-4800)	525
Intel Core i9 12900K (DDR4)	524
AMD Ryzen 9 5900X	454
AMD Ryzen 9 3900XT	405
AMD Ryzen 7 2700X	363
Intel Core i9 10900K	361

Fotobewerking testen we met het Adobe Photoshop CC-pakket, dat zo populair is dat 'fotoshoppen' als werkwoord de Van Dale heeft bereikt. We draaien een opgeslagen 'action', of 'handeling' in de Nederlandstalige versie, die diverse soorten effecten, bewerkingen en transformaties bevat.

In Adobe Premiere Pro CC renderen en exporteren we een videoproject. Het bronproject is een Tweakers Tech Hub-aflevering, bestaande uit 4k-camerabeelden, die we exporteren met een variabele bitrate van 20 tot 40Mbit/s. De speelduur van de video is 13m 51s.

In DaVinci Resolve renderen we een video opnieuw naar 4k met de H.264-codec. De bronbestanden zijn vier streams van 1080p, die in een mozaïek worden samengevoegd tot een enkele 4k-stream. De bitrate ligt met 80Mbit/s flink hoger dan bij Premiere en uiteraard worden ook weer effecten als kleurcorrectie en camerastabilisatie toegepast.

Adobe Photoshop
Adobe Premiere Pro
DaVinci Resolve

Adobe Photoshop - Bewerkingen
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	1m9s
Intel Core i7 12700K	1m13s
AMD Ryzen 9 5950X	1m20s
AMD Ryzen 9 5900X	1m28s
Intel Core i5 12600K	1m28s
AMD Ryzen 9 3900X	1m42s
AMD Ryzen 7 5800X	1m42s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	1m45s
Intel Core i9 11900K (125W)	1m46s
Intel Core i7 11700K	1m51s
Intel Core i9 10900K	1m54s
AMD Ryzen 7 5700G	2m
AMD Ryzen 7 3700X	2m7s
Intel Core i7 10700K	2m8s
AMD Ryzen 5 5600X	2m15s
Intel Core i9 9900K	2m16s
AMD Ryzen 5 5600G	2m16s
Intel Core i5 11600K	2m20s
AMD Ryzen 7 2700X	2m28s
Intel Core i7 9700K	2m30s
AMD Ryzen 5 3600	2m36s
Intel Core i5 10600K	2m43s
Intel Core i7 8700K	3m1s
AMD Ryzen 5 2600	3m13s
Intel Core i7 7700K	4m8s

Adobe Premiere Pro - Tweakers-video 4K
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	6m16s
Intel Core i7 12700K	6m36s
Intel Core i5 12600K	7m25s
AMD Ryzen 9 5900X	8m41s
AMD Ryzen 9 5950X	9m6s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9m12s
Intel Core i7 11700K	9m29s
AMD Ryzen 7 5800X	9m34s
AMD Ryzen 9 3900X	9m39s
Intel Core i9 11900K (125W)	9m46s
AMD Ryzen 5 5600X	9m52s
Intel Core i9 10900K	10m12s
AMD Ryzen 7 3700X	10m36s
Intel Core i5 11600K	10m42s
AMD Ryzen 7 5700G	10m48s
AMD Ryzen 5 5600G	10m58s
Intel Core i7 10700K	10m59s
Intel Core i9 9900K	11m40s
AMD Ryzen 5 3600	11m53s
Intel Core i7 9700K	11m55s
Intel Core i5 10600K	12m10s
AMD Ryzen 7 2700X	13m26s
Intel Core i7 8700K	13m51s
AMD Ryzen 5 2600	15m21s
Intel Core i7 7700K	16m31s

DaVinci Resolve - 4K Video
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	3m55s
AMD Ryzen 9 5900X	4m18s
AMD Ryzen 9 3900X	4m54s
AMD Ryzen 7 5800X	5m2s
Intel Core i9 12900K	5m16s
Intel Core i7 12700K	5m20s
Intel Core i5 12600K	5m33s
AMD Ryzen 7 3700X	6m3s
AMD Ryzen 7 2700X	6m50s
AMD Ryzen 5 5600X	6m56s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	7m3s
Intel Core i7 11700K	7m29s
Intel Core i9 11900K (125W)	7m49s
AMD Ryzen 5 5600G	7m55s
AMD Ryzen 5 3600	8m14s
Intel Core i5 11600K	9m17s
AMD Ryzen 7 5700G	9m32s
AMD Ryzen 5 2600	9m42s
Intel Core i9 10900K	10m24s
Intel Core i7 10700K	10m26s
Intel Core i9 9900K	11m11s
Intel Core i7 8700K	11m53s
Intel Core i7 9700K	11m57s
Intel Core i5 10600K	14m13s
Intel Core i7 7700K	15m35s

In twee van de drie benchmarks eindigt de Intel Core i9 12900K bovenaan. Photoshop laat zelfs de i5 12600K gelijk presteren aan de veel duurdere Ryzen 9 5900X, terwijl zowel de i7 als de i9 eveneens afrekenen met de zestienkoppige 5950X. In Premiere Pro zijn alle Alder Lake-chips sneller dan de volledige Ryzen 5000-serie. Daar staat tegenover dat DaVinci Resolve wel grotendeels AMD-terrein blijft; alleen de Ryzen 5 5600X moet zijn meerdere erkennen in de Core i5 12600K.

Op deze pagina vind je de prestaties tijdens het omzetten van video en audio. De H.264- en HEVC-codecs testen we met de StaxRip-encoder. In beide gevallen converteren we een mp4-video van 1080p met een framerate van 60fps. In de tweede benchmark converteren we dezelfde video met behulp van de H.265-codec. Beide benchmarks voeren we drie keer uit, waarna we de gemiddelde score noteren. Voor de audioconversie zetten we een FLAC-bestand van een uur om in een WAVE en noteren we de tijd die dit kost.

Staxrip - x264
Staxrip - x265
Flac - 1 uur WAV naar Flac

Staxrip - x264
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	517,83
Intel Core i7 12700K	454,86
Intel Core i5 12600K	403,05
AMD Ryzen 9 5950X	320,48
AMD Ryzen 9 5900X	313,68
AMD Ryzen 9 3900X	216,59
AMD Ryzen 7 5800X	171,26
Intel Core i9 10900K	151,99
Intel Core i7 10700K	117,74
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	116,49
AMD Ryzen 7 3700X	110,18
Intel Core i7 11700K	109,77
AMD Ryzen 7 2700X	108,91
Intel Core i9 11900K (125W)	104,84
AMD Ryzen 7 5700G	102,24
AMD Ryzen 5 5600X	96,76
Intel Core i9 9900K	85,62
Intel Core i5 11600K	84,57
Intel Core i5 10600K	84,12
AMD Ryzen 5 5600G	81,66
AMD Ryzen 5 3600	73,43
Intel Core i7 8700K	67,74
AMD Ryzen 5 2600	59,72
Intel Core i7 9700K	58,02
Intel Core i7 7700K	43,29

Staxrip - x265
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	101,62
Intel Core i7 12700K	94,32
AMD Ryzen 9 5950X	86,60
Intel Core i5 12600K	81,30
AMD Ryzen 9 5900X	81,17
AMD Ryzen 9 3900X	71,37
AMD Ryzen 7 5800X	71,04
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	69,90
Intel Core i9 10900K	65,67
Intel Core i7 11700K	64,18
Intel Core i9 11900K (125W)	64,18
Intel Core i7 10700K	61,24
AMD Ryzen 7 5700G	60,86
Intel Core i9 9900K	59,08
AMD Ryzen 7 3700X	58,98
AMD Ryzen 5 5600X	58,69
Intel Core i5 11600K	56,89
AMD Ryzen 5 5600G	54,99
Intel Core i5 10600K	51,71
AMD Ryzen 5 3600	50,40
Intel Core i7 8700K	46,05
Intel Core i7 9700K	45,97
AMD Ryzen 7 2700X	44,92
AMD Ryzen 5 2600	35,63
Intel Core i7 7700K	33,04

FLAC - 1 uur WAV naar FLAC
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	2m7s
AMD Ryzen 9 5950X	2m11s
Intel Core i7 12700K	2m11s
AMD Ryzen 9 5900X	2m12s
AMD Ryzen 7 5800X	2m15s
Intel Core i5 12600K	2m15s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	2m16s
Intel Core i9 11900K (125W)	2m18s
AMD Ryzen 7 5700G	2m20s
AMD Ryzen 5 5600X	2m21s
Intel Core i7 11700K	2m24s
AMD Ryzen 5 5600G	2m26s
Intel Core i5 11600K	2m27s
Intel Core i9 10900K	2m41s
Intel Core i9 9900K	2m45s
Intel Core i7 10700K	2m46s
Intel Core i7 9700K	2m47s
AMD Ryzen 9 3900X	2m48s
Intel Core i5 10600K	2m51s
AMD Ryzen 7 3700X	2m52s
Intel Core i7 8700K	2m57s
AMD Ryzen 5 3600	2m59s
Intel Core i7 7700K	3m4s
AMD Ryzen 7 2700X	3m43s
AMD Ryzen 5 2600	4m8s

De x264-test is misschien wel dé grafiek van deze review. De Alder Lake-processors vliegen werkelijk in deze benchmark, met monsterscores van 400fps voor de Core i5 12600K tot bijna 520fps voor de Core i9 12900K. De hogere ipc, de veel grotere L2-cache per core en de toevoeging van de zuinige cores dragen hieraan waarschijnlijk alle drie in grote mate bij. AMD ziet zijn comfortabele voorsprong in één klap verdampen; de Ryzen 9 5950X komt niet verder dan 320fps.

Met de nieuwere x265-codec doet AMD nog beter mee, maar desondanks wordt de 5950X verschalkt door zowel de Core i7 als de Core i9. De i5 12600K weet de 5900X te verslaan.

In de grotendeels singlethreaded FLAC-test deed Intel het traditiegetrouw goed en hoewel de Core i9 12900K weliswaar bovenaan eindigt, is de marge niet zo groot als je wellicht zou verwachten.

Cinebench is de benchmarksoftware die hoort bij de Cinema4D-rendersoftware. Je kunt deze benchmark gratis downloaden en eenvoudig zelf draaien, in zowel single- als multithreaded modus. Mede daardoor is hij uitgegroeid tot een van de populairste cpu-tests. We draaien de nieuwste Cinebench 23 en de een-na-nieuwste versie: Cinebench 20.

Cinebench 20 - Single
Cinebench 20 - Multi
Cinebench 23 - Single
Cinebench 23 - Multi

Cinebench 20 - Single
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	764
Intel Core i7 12700K	719
Intel Core i5 12600K	708
Intel Core i9 11900K (125W)	631
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	630
AMD Ryzen 9 5900X	627
AMD Ryzen 9 5950X	627
AMD Ryzen 7 5800X	610
Intel Core i7 11700K	597
AMD Ryzen 5 5600X	588
Intel Core i5 11600K	581
AMD Ryzen 7 5700G	580
AMD Ryzen 5 5600G	551
AMD Ryzen 9 3900X	517
Intel Core i9 10900K	508
Intel Core i7 10700K	508
Intel Core i5 10600K	493
Intel Core i9 9900K	490
AMD Ryzen 7 3700X	489
Intel Core i7 9700K	472
AMD Ryzen 5 3600	470
Intel Core i7 7700K	466
Intel Core i7 8700K	457
AMD Ryzen 7 2700X	417
AMD Ryzen 5 2600	380

Cinebench 20 - Multi
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	10.430
AMD Ryzen 9 5950X	9.864
Intel Core i7 12700K	8.566
AMD Ryzen 9 5900X	8.051
AMD Ryzen 9 3900X	7.192
Intel Core i5 12600K	6.623
Intel Core i9 10900K	6.142
AMD Ryzen 7 5800X	5.937
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	5.876
Intel Core i9 11900K (125W)	5.864
Intel Core i7 11700K	5.597
AMD Ryzen 7 5700G	5.456
Intel Core i7 10700K	4.893
AMD Ryzen 7 3700X	4.763
Intel Core i9 9900K	4.718
AMD Ryzen 5 5600X	4.258
Intel Core i5 11600K	4.213
AMD Ryzen 5 5600G	4.034
AMD Ryzen 7 2700X	3.989
Intel Core i5 10600K	3.550
AMD Ryzen 5 3600	3.529
Intel Core i7 9700K	3.357
Intel Core i7 8700K	3.195
AMD Ryzen 5 2600	2.741
Intel Core i7 7700K	2.263

Cinebench 23 - Single
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	1.960
Intel Core i7 12700K	1.871
Intel Core i5 12600K	1.846
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	1.636
Intel Core i9 11900K (125W)	1.626
AMD Ryzen 9 5900X	1.612
AMD Ryzen 9 5950X	1.605
AMD Ryzen 7 5800X	1.571
Intel Core i7 11700K	1.560
Intel Core i5 11600K	1.526
AMD Ryzen 5 5600X	1.491
AMD Ryzen 7 5700G	1.447
AMD Ryzen 5 5600G	1.417
Intel Core i7 10700K	1.309
AMD Ryzen 9 3900X	1.304
Intel Core i9 9900K	1.300
Intel Core i9 10900K	1.292
Intel Core i5 10600K	1.258
AMD Ryzen 7 3700X	1.236
Intel Core i7 9700K	1.217
AMD Ryzen 5 3600	1.192
Intel Core i7 7700K	1.170
Intel Core i7 8700K	1.126
AMD Ryzen 7 2700X	1.071
AMD Ryzen 5 2600	978

Cinebench 23 - Multi
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	27.248
AMD Ryzen 9 5950X	25.536
Intel Core i7 12700K	22.077
AMD Ryzen 9 5900X	21.117
AMD Ryzen 9 3900X	18.321
Intel Core i5 12600K	17.409
Intel Core i9 10900K	15.878
AMD Ryzen 7 5800X	15.310
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	15.269
Intel Core i9 11900K (125W)	15.002
Intel Core i7 11700K	14.587
AMD Ryzen 7 5700G	13.256
Intel Core i7 10700K	12.693
Intel Core i9 9900K	12.468
AMD Ryzen 7 3700X	12.302
AMD Ryzen 5 5600X	11.002
Intel Core i5 11600K	10.979
AMD Ryzen 5 5600G	10.328
AMD Ryzen 7 2700X	10.261
Intel Core i5 10600K	9.168
AMD Ryzen 5 3600	9.079
Intel Core i7 9700K	8.902
Intel Core i7 8700K	8.227
AMD Ryzen 5 2600	6.818
Intel Core i7 7700K	5.604

De singlethreaded Cinebench-benchmarks van de Ryzen 5000-chips en de Core i9 11900K lagen al vrij dicht bij elkaar, maar de twaalfde generatie Core-processors neemt hier nu een flinke voorsprong. De Core i9 12900K is rond de twintig procent sneller dan zijn voorganger.

In de multithreaded tests verslaan de Alder Lake-cpu's niet alleen de processors waar ze wat prijsstelling betreft het dichtst bij in de buurt komen, maar ook de AMD-chips die een treetje hoger staan. De 12900K is sneller dan de 5950X, de 12700K scoort hoger dan de 5900X en de 12600K is vlotter dan de 5800X. Die laatste chip is in Cinebench 23 Multi bijna 60 procent sneller dan de Ryzen 5 5600X.

Blender is een opensource-renderengine. Met deze software renderen we het Barcelona Pavillion-project, dat je hier kunt downloaden.

Blender - Pavillion
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	4m5s
Intel Core i9 12900K	4m9s
AMD Ryzen 9 5900X	5m3s
Intel Core i7 12700K	5m9s
AMD Ryzen 9 3900X	5m28s
Intel Core i5 12600K	6m41s
AMD Ryzen 7 5800X	7m4s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	7m12s
Intel Core i9 10900K	7m23s
AMD Ryzen 7 5700G	7m43s
Intel Core i9 11900K (125W)	8m9s
Intel Core i7 11700K	8m13s
AMD Ryzen 7 3700X	8m21s
Intel Core i7 10700K	8m27s
Intel Core i9 9900K	8m33s
AMD Ryzen 7 2700X	9m52s
AMD Ryzen 5 5600X	9m59s
Intel Core i5 11600K	10m14s
AMD Ryzen 5 5600G	10m34s
Intel Core i5 10600K	11m21s
AMD Ryzen 5 3600	11m23s
Intel Core i7 9700K	12m31s
Intel Core i7 8700K	12m34s
AMD Ryzen 5 2600	14m47s
Intel Core i7 7700K	18m34s

In Blender weet de Ryzen 9 5950X de Core i9 12900K nipt voor te blijven. De 5900X wordt wel ruim verslagen en strijdt eerder met de Core i7 12700K. De Core i5 12600K blijft op zijn beurt de Ryzen 7 5800X voor.

Corona Renderer is een renderengine die beschikbaar is in Autodesk 3DS Max en Maxon Cinema 4D. Wij draaien de officiële Corona Benchmark, waarin een voorgedefinieerde scène wordt gerenderd. Je kunt de benchmark zelf gratis downloaden.

Corona 1.3
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	47s
Intel Core i9 12900K	56s
AMD Ryzen 9 5900X	1m1s
Intel Core i7 12700K	1m7s
AMD Ryzen 9 3900X	1m15s
Intel Core i9 10900K	1m21s
AMD Ryzen 7 5800X	1m26s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	1m27s
Intel Core i5 12600K	1m28s
Intel Core i9 11900K (125W)	1m34s
Intel Core i7 11700K	1m35s
Intel Core i7 10700K	1m38s
AMD Ryzen 7 5700G	1m41s
Intel Core i9 9900K	1m43s
AMD Ryzen 7 3700X	1m50s
AMD Ryzen 5 5600X	2m
AMD Ryzen 7 2700X	2m2s
Intel Core i5 11600K	2m8s
AMD Ryzen 5 5600G	2m12s
Intel Core i5 10600K	2m25s
AMD Ryzen 5 3600	2m28s
Intel Core i7 8700K	2m40s
Intel Core i7 9700K	2m52s
AMD Ryzen 5 2600	3m10s
Intel Core i7 7700K	4m3s

In Corona Renderer komt AMD wat beter voor de dag, met de 5950X nog aan kop en de 5900X die iets beter presteert dan de 12700K. Afgaande op de adviesprijs zou de 12700K echter eerder concurreren met de 5800X, en die wordt wel ruim verslagen.

Fusion 360 is een softwarepakket dat je onder meer kunt gebruiken voor 3d-modelling en voor cad/cam-werkzaamheden of het ontwerpen van pcb's. Het is afkomstig uit de stallen van Autodesk, maar gratis te gebruiken door particulieren. Wij renderen een van de vele beschikbare modellen: een Raspberry Pi 4 B. Daarbij renderen we het ontwerp in 4k-resolutie en in de hoogst mogelijke kwaliteit.

Fusion 360
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	1m30s
AMD Ryzen 9 5950X	1m42s
Intel Core i7 12700K	1m45s
AMD Ryzen 9 5900X	1m47s
AMD Ryzen 9 3900X	1m56s
AMD Ryzen 7 5800X	2m22s
AMD Ryzen 7 5700G	2m24s
Intel Core i9 9900K	2m28s
Intel Core i5 12600K	2m29s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	2m32s
Intel Core i9 10900K	2m37s
Intel Core i9 11900K (125W)	2m50s
Intel Core i7 11700K	2m57s
Intel Core i7 10700K	3m13s
AMD Ryzen 7 3700X	3m15s
AMD Ryzen 5 5600G	3m27s
Intel Core i7 9700K	3m32s
Intel Core i7 8700K	3m41s
Intel Core i5 11600K	3m47s
AMD Ryzen 5 5600X	3m57s
AMD Ryzen 7 2700X	4m1s
AMD Ryzen 5 3600	4m22s
Intel Core i5 10600K	4m26s
Intel Core i7 7700K	5m34s
AMD Ryzen 5 2600	5m51s

Fusion 360 draait in verhouding weer iets lekkerder op de nieuwe Intel-chips. De Core i9 12900K gaat aan kop, de i7 12700K volgt vlak achter de 5950X en de 12600K verslaat de 5800X ruim. Bovendien is de 12600K sneller dan de i9 van de vorige generatie.

We compileren de volledige Firefox-browser met behulp van MozillaBuild, aan de hand van de opensourcebroncode.

MozillaBuild - Firefox compile (84.0a1)
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	2m51s
Intel Core i7 12700K	3m9s
AMD Ryzen 9 5950X	3m16s
AMD Ryzen 9 5900X	3m34s
Intel Core i5 12600K	3m43s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	4m6s
AMD Ryzen 9 3900X	4m9s
Intel Core i9 10900K	4m14s
AMD Ryzen 7 5800X	4m14s
Intel Core i7 11700K	4m23s
Intel Core i9 11900K (125W)	4m26s
Intel Core i7 10700K	4m43s
AMD Ryzen 7 5700G	4m46s
AMD Ryzen 7 3700X	4m53s
AMD Ryzen 5 5600X	5m6s
Intel Core i5 11600K	5m19s
Intel Core i9 9900K	5m33s
AMD Ryzen 5 5600G	5m45s
Intel Core i5 10600K	6m4s
AMD Ryzen 5 3600	6m9s
Intel Core i7 9700K	6m19s
AMD Ryzen 7 2700X	6m41s
Intel Core i7 8700K	7m1s
AMD Ryzen 5 2600	8m8s
Intel Core i7 7700K	8m42s

Deze benchmark was AMD-territorium, maar de Alder Lake-chips maken daaraan op overtuigende wijze een einde. De complete browser is na 171 seconden gebruiksklaar op de Core i9 12900K, die het dichtst op de hielen wordt gezeten door zijn eigen kleine broertje: de i7 12700K. De Ryzen 9's weten zich wel tussen de i7 en de i5 te worstelen.

We draaien de AIDA64-benchmarksuite integraal. Daarin komen diverse soorten computeworkloads en encryptiemethodes voor. Waar mogelijk worden instructiesetuitbreidingen als SSE en AVX ingezet. Verder meet dit programma hoe snel SHA-3-hashes kunnen worden berekend. Het hele testparcours draaien we drie keer om eventuele variatie in resultaten op te vangen.

Zlib
AES
Hash
SHA3
Julia
Mandel
FP32 RT
FP64 RT

AIDA64 - Zlib
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	1.674
Intel Core i9 12900K	1.615
AMD Ryzen 9 5900X	1.334
Intel Core i7 12700K	1.296
AMD Ryzen 9 3900X	1.262
Intel Core i9 10900K	1.096
Intel Core i5 12600K	1.003
Intel Core i9 11900K (125W)	945
AMD Ryzen 7 5800X	940
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	934
Intel Core i7 11700K	893
AMD Ryzen 7 5700G	866
Intel Core i7 10700K	845
AMD Ryzen 7 3700X	842
Intel Core i9 9900K	822
AMD Ryzen 7 2700X	764
AMD Ryzen 5 5600X	685
Intel Core i5 11600K	672
AMD Ryzen 5 5600G	647
Intel Core i7 9700K	615
Intel Core i5 10600K	609
AMD Ryzen 5 3600	608
Intel Core i7 8700K	561
AMD Ryzen 5 2600	518
Intel Core i7 7700K	394

AIDA64 - AES
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	263.859
AMD Ryzen 9 5900X	211.070
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	171.948
Intel Core i9 11900K (125W)	164.443
Intel Core i7 11700K	161.075
AMD Ryzen 7 5800X	150.001
Intel Core i9 12900K	140.322
AMD Ryzen 7 5700G	137.088
Intel Core i5 11600K	123.128
AMD Ryzen 9 3900X	111.807
Intel Core i7 12700K	109.852
AMD Ryzen 5 5600X	107.191
AMD Ryzen 5 5600G	102.102
Intel Core i5 12600K	86.062
AMD Ryzen 7 3700X	74.429
AMD Ryzen 7 2700X	70.737
Intel Core i9 10900K	55.714
AMD Ryzen 5 3600	53.813
AMD Ryzen 5 2600	49.174
Intel Core i7 10700K	42.769
Intel Core i9 9900K	42.718
Intel Core i7 9700K	40.549
Intel Core i5 10600K	30.719
Intel Core i7 8700K	29.357
Intel Core i7 7700K	20.504

AIDA64 - Hash
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	65.183
AMD Ryzen 9 5900X	48.166
Intel Core i9 12900K	45.910
AMD Ryzen 9 3900X	38.059
Intel Core i7 12700K	34.238
AMD Ryzen 7 5800X	33.846
AMD Ryzen 7 5700G	32.749
Intel Core i5 12600K	27.439
AMD Ryzen 7 3700X	25.447
AMD Ryzen 5 5600X	25.042
AMD Ryzen 7 2700X	24.215
AMD Ryzen 5 5600G	23.219
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	22.056
Intel Core i9 11900K (125W)	22.017
Intel Core i7 11700K	21.121
AMD Ryzen 5 3600	18.303
AMD Ryzen 5 2600	16.691
Intel Core i5 11600K	15.792
Intel Core i9 10900K	14.007
Intel Core i7 10700K	10.753
Intel Core i9 9900K	10.750
Intel Core i7 9700K	10.063
Intel Core i5 10600K	7.720
Intel Core i7 8700K	7.390
Intel Core i7 7700K	5.157

AIDA64 - SHA3
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	6.321
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	5.564
AMD Ryzen 9 5900X	5.215
Intel Core i7 11700K	5.213
Intel Core i9 11900K (125W)	5.207
Intel Core i9 12900K	5.125
Intel Core i9 10900K	5.069
Intel Core i7 12700K	4.350
Intel Core i5 11600K	3.985
AMD Ryzen 9 3900X	3.914
AMD Ryzen 7 5800X	3.891
Intel Core i7 10700K	3.891
Intel Core i9 9900K	3.862
AMD Ryzen 7 5700G	3.618
Intel Core i5 12600K	3.239
Intel Core i7 9700K	2.862
Intel Core i5 10600K	2.794
AMD Ryzen 5 5600G	2.728
AMD Ryzen 5 5600X	2.714
Intel Core i7 8700K	2.658
AMD Ryzen 7 3700X	2.601
AMD Ryzen 7 2700X	2.269
AMD Ryzen 5 3600	1.894
Intel Core i7 7700K	1.850
AMD Ryzen 5 2600	1.576

AIDA64 - Julia
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	185.236
AMD Ryzen 9 5900X	152.383
AMD Ryzen 9 3900X	119.636
AMD Ryzen 7 5800X	112.161
AMD Ryzen 7 5700G	102.164
Intel Core i9 10900K	101.633
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	80.307
AMD Ryzen 7 3700X	79.641
Intel Core i7 10700K	79.637
AMD Ryzen 5 5600G	79.444
AMD Ryzen 5 5600X	79.015
Intel Core i9 9900K	78.137
Intel Core i7 9700K	75.609
Intel Core i9 11900K (125W)	71.812
Intel Core i7 11700K	70.463
Intel Core i9 12900K	59.091
AMD Ryzen 5 3600	57.793
Intel Core i5 10600K	57.186
Intel Core i5 11600K	56.265
Intel Core i7 8700K	54.801
Intel Core i7 12700K	48.410
AMD Ryzen 7 2700X	41.629
Intel Core i7 7700K	38.199
Intel Core i5 12600K	37.182
AMD Ryzen 5 2600	28.710

AIDA64 - Mandel
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	101.317
AMD Ryzen 9 5900X	83.633
AMD Ryzen 9 3900X	63.164
AMD Ryzen 7 5800X	61.477
AMD Ryzen 7 5700G	58.094
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	49.637
Intel Core i9 10900K	47.285
Intel Core i9 11900K (125W)	44.364
AMD Ryzen 5 5600G	44.037
AMD Ryzen 5 5600X	43.411
Intel Core i7 11700K	43.405
AMD Ryzen 7 3700X	42.065
Intel Core i7 10700K	41.887
Intel Core i7 9700K	41.837
Intel Core i9 9900K	40.545
Intel Core i9 12900K	38.633
Intel Core i5 11600K	34.774
Intel Core i7 12700K	30.757
AMD Ryzen 5 3600	30.612
Intel Core i5 10600K	30.078
Intel Core i7 8700K	29.499
Intel Core i5 12600K	23.961
AMD Ryzen 7 2700X	21.588
Intel Core i7 7700K	20.575
AMD Ryzen 5 2600	14.932

AIDA64 - FP32 Raytrace
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in KRay/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	28.769
AMD Ryzen 9 5900X	23.968
AMD Ryzen 9 3900X	22.556
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	20.271
AMD Ryzen 7 5800X	18.457
Intel Core i9 10900K	17.705
Intel Core i7 11700K	17.618
Intel Core i9 11900K (125W)	17.015
Intel Core i7 10700K	16.614
Intel Core i9 9900K	16.428
AMD Ryzen 7 5700G	15.400
AMD Ryzen 7 3700X	15.108
Intel Core i7 9700K	14.540
Intel Core i5 11600K	14.206
Intel Core i9 12900K	13.338
AMD Ryzen 5 5600X	12.697
AMD Ryzen 5 5600G	12.017
Intel Core i5 10600K	11.904
Intel Core i7 8700K	11.796
AMD Ryzen 5 3600	11.208
Intel Core i7 12700K	10.641
AMD Ryzen 7 2700X	8.597
Intel Core i5 12600K	8.219
Intel Core i7 7700K	8.186
AMD Ryzen 5 2600	5.857

AIDA64 - FP64 Raytrace
Processor	Gemiddelde doorvoersnelheid in KRay/s (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	14.826
AMD Ryzen 9 5900X	12.849
AMD Ryzen 9 3900X	12.337
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	11.089
AMD Ryzen 7 5800X	9.846
Intel Core i9 10900K	9.478
Intel Core i7 11700K	9.055
Intel Core i9 11900K (125W)	9.009
Intel Core i7 10700K	8.907
Intel Core i9 9900K	8.902
Intel Core i9 12900K	8.280
AMD Ryzen 7 3700X	8.232
AMD Ryzen 7 5700G	8.136
Intel Core i5 11600K	7.846
Intel Core i7 9700K	7.758
AMD Ryzen 5 5600X	6.789
Intel Core i5 10600K	6.575
Intel Core i7 12700K	6.516
Intel Core i7 8700K	6.466
AMD Ryzen 5 5600G	6.441
AMD Ryzen 5 3600	6.212
Intel Core i5 12600K	5.145
Intel Core i7 7700K	4.502
AMD Ryzen 7 2700X	4.261
AMD Ryzen 5 2600	2.985

Compressie en hashing gaat de twaalfde generatie Core-processors goed af, maar in veel van de andere algoritmen doen de nieuwe chips het juist minder goed dan hun voorgangers. Dat is vrijwel volledig te wijten aan het wegvallen van AVX512-ondersteuning uit de 'snelle cores', om featureparity met de zuinige cores te bereiken. In deze specifieke workloads is dat nadelig, maar volgens Intel wegen de voordelen van de hybride architectuur veel zwaarder. Gezien de resultaten in alle overige benchmarks kunnen we de processorfabrikant daar moeilijk ongelijk in geven.

In de populairste webbrowser van dit moment, Google Chrome, draaien we de Jetstream-benchmark. Die kun je zelf terugvinden via browserbench.org. Vrijwel alle deeltests worden 120 keer gedraaid en de scores worden gemiddeld en gewogen. We voeren deze benchmark uit in Chrome 95.

Jetstream 2
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	249
Intel Core i7 12700K	244
Intel Core i5 12600K	239
Intel Core i9 11900K (125W)	222
AMD Ryzen 7 5800X	219
AMD Ryzen 9 5900X	216
AMD Ryzen 9 5950X	216
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	215
AMD Ryzen 5 5600X	212
Intel Core i7 11700K	212
AMD Ryzen 7 5700G	200
AMD Ryzen 5 5600G	199
Intel Core i9 10900K	186
Intel Core i5 11600K	183
Intel Core i7 10700K	182
Intel Core i5 10600K	171
AMD Ryzen 9 3900X	170
Intel Core i7 9700K	165
Intel Core i9 9900K	165
AMD Ryzen 7 3700X	164
AMD Ryzen 5 3600	158
Intel Core i7 7700K	148
AMD Ryzen 7 2700X	139
Intel Core i7 8700K	137
AMD Ryzen 5 2600	128

Het verwerken van met name JavaScript in je browser gebeurt primair op één thread, dus processors met veel cores profiteren daar nauwelijks van. De reden dat de Core i9 12900K bovenaan eindigt, zal de marginaal hogere singlecore-turbosnelheid zijn. Ten opzichte van de Ryzen 5000-chips, die tot nu toe de snelste waren in deze test, nemen de Alder Lake-processors een voorsprong van rond de 15 procent.

Met 7-Zip comprimeren we 4GB aan bestanden met behulp van de 'fast compression'-instellingen tot een 7z-bestand en noteren we de tijd. We berekenen het gemiddelde van drie runs.

7-Zip - 4GB inpakken
Processor	Gemiddelde tijd in seconden (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	1m1s
Intel Core i9 12900K	1m6s
AMD Ryzen 9 5900X	1m11s
Intel Core i7 12700K	1m14s
AMD Ryzen 9 3900X	1m16s
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	1m17s
Intel Core i7 10700K	1m19s
Intel Core i9 10900K	1m24s
Intel Core i7 11700K	1m29s
Intel Core i9 11900K (125W)	1m29s
Intel Core i5 12600K	1m31s
AMD Ryzen 7 5800X	1m36s
Intel Core i5 10600K	1m39s
AMD Ryzen 7 5700G	1m40s
AMD Ryzen 7 3700X	1m43s
Intel Core i9 9900K	1m47s
Intel Core i5 11600K	1m53s
AMD Ryzen 5 5600X	1m55s
AMD Ryzen 5 3600	2m1s
AMD Ryzen 5 5600G	2m2s
Intel Core i7 8700K	2m18s
AMD Ryzen 7 2700X	2m19s
Intel Core i7 9700K	2m37s
AMD Ryzen 5 2600	2m54s
Intel Core i7 7700K	3m

De Core i9 12900K is tien tellen eerder klaar met het inpakken dan de 11900K was, maar dat is niet voldoende om de Ryzen 9 5950X in te halen. Wel is zowel de i9 als de i7 sneller dan de Ryzen 9 5900X, terwijl de 12600K de 5800X verslaat.

Voordat we gaan kijken naar de prestaties met een losse videokaart, draaien we enkele tests met de geïntegreerde gpu. Om te beginnen 3DMark's Night Raid, een synthetische benchmark gericht op igpu's die gebruikmaakt van DirectX 12.

3DMark Night Raid
3DMark Night Raid - Graphics
3DMark Night Raid - CPU

3DMark Night Raid
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	18.188
AMD Ryzen 5 5600G	15.982
Intel Core i9 12900K	13.678
Intel Core i7 12700K	13.210
Intel Core i5 12600K	12.618
Intel Core i9 11900K (125W)	10.747
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10.520
Intel Core i7 11700K	10.500
Intel Core i5 11600K	10.362
Intel Core i9 10900K	7.223
Intel Core i9 9900K	7.205
Intel Core i7 10700K	7.154
Intel Core i7 9700K	7.081
Intel Core i7 8700K	6.894
Intel Core i5 10600K	6.561
Intel Core i7 7700K	6.531

3DMark Night Raid - Graphics
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	18.945
AMD Ryzen 5 5600G	16.834
Intel Core i9 12900K	12.912
Intel Core i7 12700K	12.488
Intel Core i5 12600K	12.111
Intel Core i9 11900K (125W)	10.030
Intel Core i5 11600K	9.904
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9.834
Intel Core i7 11700K	9.830
Intel Core i9 9900K	6.651
Intel Core i9 10900K	6.617
Intel Core i7 10700K	6.576
Intel Core i7 9700K	6.535
Intel Core i7 8700K	6.458
Intel Core i7 7700K	6.225
Intel Core i5 10600K	6.108

3DMark Night Raid - CPU latency
Processor	Gemiddelde milliseconden in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	27,9
Intel Core i7 12700K	29,2
Intel Core i9 11900K (125W)	31,8
Intel Core i7 11700K	33,6
Intel Core i5 12600K	34,8
Intel Core i9 10900K	38,2
AMD Ryzen 7 5700G	38,8
Intel Core i7 10700K	40,3
Intel Core i5 11600K	40,9
Intel Core i7 9700K	42,7
Intel Core i9 9900K	45,0
AMD Ryzen 5 5600G	46,3
Intel Core i5 10600K	50,7
Intel Core i7 8700K	51,5
Intel Core i7 7700K	63,5

In 3DMark Night Raid zijn de nieuwe chips maximaal 30 procent sneller dan de Core i9 11900K. Aan de architectuur en het aantal cores van de igpu is niets veranderd, dus het verschil moet volledig uit het nieuwe productieprocedé, hogere klokfrequenties en de hogere bandbreedte van DDR5 komen. Genoeg om de AMD Ryzen 5000G-apu's bij te benen, is het echter niet.

Total War: Troy

In de game Total War: Troy zien we een vergelijkbaar beeld. De igpu in de Alder Lake-cpu's is wel wat sneller dan die in de elfde generatie, maar niet zo snel als de Vega-gpu's die nog altijd in de nieuwste Ryzen-apu's zitten.

1280x720 - Low
1280x720 - Low (99p)
1920x1080 - Low
1920x1080 - Low (99p)

Total War: Troy - 1280x720 - Low
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	100,7
AMD Ryzen 5 5600G	97,0
Intel Core i9 12900K	85,2
Intel Core i7 12700K	82,4
Intel Core i5 12600K	79,5
Intel Core i7 11700K	69,8
Intel Core i9 11900K (125W)	69,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	66,0
Intel Core i5 11600K	64,4
Intel Core i7 10700K	48,5
Intel Core i9 9900K	46,9
Intel Core i7 9700K	46,8
Intel Core i9 10900K	46,6
Intel Core i7 8700K	46,1
Intel Core i5 10600K	46,1
Intel Core i7 7700K	44,9

Total War: Troy - 1280x720 - Low (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	10,9
AMD Ryzen 5 5600G	11,3
Intel Core i9 12900K	13,1
Intel Core i7 12700K	13,6
Intel Core i5 12600K	14,1
Intel Core i9 11900K (125W)	21,8
Intel Core i7 11700K	22,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	23,7
Intel Core i5 11600K	24,3
Intel Core i7 10700K	27,5
Intel Core i5 10600K	29,0
Intel Core i9 9900K	29,1
Intel Core i7 8700K	29,2
Intel Core i7 9700K	29,4
Intel Core i9 10900K	29,6
Intel Core i7 7700K	30,2

Total War: Troy - 1920x1080 - Low
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	55,6
AMD Ryzen 5 5600G	52,9
Intel Core i9 12900K	45,2
Intel Core i7 12700K	43,6
Intel Core i5 12600K	42,5
Intel Core i7 11700K	37,0
Intel Core i9 11900K (125W)	36,8
Intel Core i5 11600K	35,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	35,3
Intel Core i7 10700K	25,3
Intel Core i9 10900K	24,8
Intel Core i7 9700K	24,3
Intel Core i9 9900K	24,3
Intel Core i7 8700K	24,1
Intel Core i7 7700K	23,6
Intel Core i5 10600K	23,3

Total War: Troy - 1920x1080 - Low (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	19,2
AMD Ryzen 5 5600G	20,2
Intel Core i9 12900K	23,7
Intel Core i7 12700K	24,7
Intel Core i5 12600K	25,3
Intel Core i7 11700K	30,0
Intel Core i9 11900K (125W)	30,0
Intel Core i5 11600K	31,2
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	31,2
Intel Core i7 10700K	52,3
Intel Core i9 10900K	53,3
Intel Core i9 9900K	54,0
Intel Core i7 9700K	54,7
Intel Core i7 8700K	54,8
Intel Core i7 7700K	54,8
Intel Core i5 10600K	56,5

Assassin's Creed: Valhalla blijkt bijzonder ongevoelig voor de snelheid van de processor. Op Medium-settings lijkt er een harde muur van rond de 195fps te zijn; op Ultra-settings ligt die al bij 145fps. Vrijwel alle cpu's staan daarom binnen een minimale marge kriskras door elkaar. Achteraf bezien is dit wellicht niet de zinnigste cpu-test, maar hij laat wel mooi zien dat er genoeg games zijn waarbij de keuze voor de processor echt in het niet valt bij de keuze voor een videokaart.

1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Medium
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 10900K	198,5
AMD Ryzen 9 5900X	197,6
Intel Core i5 10600K	197,0
Intel Core i9 11900K (125W)	196,8
AMD Ryzen 7 5800X	196,5
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	196,1
Intel Core i5 12600K	195,6
Intel Core i7 12700K	195,3
Intel Core i9 12900K	193,8
Intel Core i5 11600K	192,4
AMD Ryzen 9 5950X	190,6
AMD Ryzen 7 5700G	189,6
Intel Core i7 11700K	189,6
Intel Core i7 10700K	189,4
AMD Ryzen 5 3600	177,5
AMD Ryzen 5 5600G	171,7
AMD Ryzen 5 5600X	171,3
AMD Ryzen 9 3900X	167,4
Intel Core i9 9900K	166,7
Intel Core i7 9700K	165,8
Intel Core i7 8700K	165,5
AMD Ryzen 7 3700X	162,9
AMD Ryzen 7 2700X	150,4
Intel Core i7 7700K	145,7
AMD Ryzen 5 2600	139,2

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Medium (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 11900K (125W)	6,8
Intel Core i5 12600K	6,8
Intel Core i7 12700K	6,8
Intel Core i9 10900K	6,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	6,9
Intel Core i9 12900K	7,0
AMD Ryzen 9 5900X	7,0
AMD Ryzen 7 5800X	7,0
Intel Core i5 10600K	7,1
AMD Ryzen 9 5950X	7,1
Intel Core i5 11600K	7,2
Intel Core i7 10700K	7,2
AMD Ryzen 7 5700G	7,4
Intel Core i7 11700K	7,8
AMD Ryzen 5 3600	8,0
Intel Core i7 9700K	8,0
Intel Core i9 9900K	8,2
AMD Ryzen 5 5600X	8,2
AMD Ryzen 9 3900X	8,5
Intel Core i7 8700K	8,6
AMD Ryzen 7 3700X	8,6
AMD Ryzen 5 5600G	9,0
AMD Ryzen 7 2700X	9,5
Intel Core i7 7700K	9,7
AMD Ryzen 5 2600	10,8

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Medium (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	8,7
Intel Core i9 11900K (125W)	9,0
Intel Core i7 12700K	9,3
Intel Core i5 11600K	9,4
Intel Core i9 10900K	9,4
Intel Core i5 10600K	9,5
Intel Core i9 12900K	9,6
Intel Core i7 10700K	9,7
AMD Ryzen 9 5900X	9,8
AMD Ryzen 7 5700G	9,8
AMD Ryzen 7 5800X	9,9
Intel Core i5 12600K	10,0
AMD Ryzen 9 5950X	10,5
Intel Core i7 11700K	10,6
AMD Ryzen 5 3600	10,8
AMD Ryzen 5 5600G	11,0
Intel Core i7 9700K	11,3
AMD Ryzen 5 5600X	11,5
AMD Ryzen 9 3900X	11,8
Intel Core i9 9900K	11,9
Intel Core i7 8700K	11,9
AMD Ryzen 7 3700X	12,2
AMD Ryzen 7 2700X	13,4
Intel Core i7 7700K	14,5
AMD Ryzen 5 2600	15,2

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Ultra
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	148,3
Intel Core i9 10900K	145,9
Intel Core i9 11900K (125W)	145,8
AMD Ryzen 7 5800X	145,7
AMD Ryzen 9 5900X	145,7
Intel Core i5 12600K	144,8
AMD Ryzen 7 5700G	144,4
Intel Core i5 11600K	144,3
Intel Core i7 11700K	144,2
Intel Core i9 12900K	143,7
AMD Ryzen 5 3600	142,6
Intel Core i7 12700K	141,8
Intel Core i5 10600K	141,4
Intel Core i7 10700K	141,2
AMD Ryzen 9 5950X	139,0
AMD Ryzen 5 5600G	138,4
AMD Ryzen 7 2700X	129,5
AMD Ryzen 5 5600X	128,0
Intel Core i7 9700K	126,4
Intel Core i7 8700K	125,7
AMD Ryzen 9 3900X	125,5
Intel Core i9 9900K	124,5
AMD Ryzen 7 3700X	122,6
Intel Core i7 7700K	118,8
AMD Ryzen 5 2600	117,4

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Ultra (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	9,8
Intel Core i9 11900K (125W)	9,8
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,8
AMD Ryzen 9 5900X	9,9
Intel Core i5 12600K	9,9
Intel Core i9 10900K	9,9
AMD Ryzen 7 5800X	10,0
Intel Core i7 12700K	10,2
Intel Core i5 11600K	10,2
AMD Ryzen 7 5700G	10,2
AMD Ryzen 5 3600	10,5
AMD Ryzen 9 5950X	10,5
Intel Core i7 11700K	10,6
Intel Core i7 10700K	10,6
Intel Core i5 10600K	10,6
AMD Ryzen 5 5600X	11,2
AMD Ryzen 5 5600G	11,3
Intel Core i7 9700K	11,4
Intel Core i9 9900K	11,5
AMD Ryzen 9 3900X	11,5
AMD Ryzen 7 3700X	11,8
Intel Core i7 8700K	12,0
AMD Ryzen 7 2700X	12,1
Intel Core i7 7700K	12,6
AMD Ryzen 5 2600	13,3

Assassin's Creed Valhalla - 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	12,9
AMD Ryzen 9 5900X	13,2
AMD Ryzen 7 5700G	13,2
Intel Core i9 11900K (125W)	13,2
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	13,4
AMD Ryzen 5 3600	13,5
AMD Ryzen 9 5950X	13,7
Intel Core i5 12600K	13,7
Intel Core i7 11700K	13,7
AMD Ryzen 5 5600X	13,7
Intel Core i9 12900K	14,0
Intel Core i9 10900K	14,6
AMD Ryzen 5 5600G	14,6
Intel Core i7 12700K	14,7
Intel Core i5 11600K	15,1
AMD Ryzen 7 2700X	15,3
AMD Ryzen 9 3900X	15,3
AMD Ryzen 7 3700X	15,4
Intel Core i7 10700K	15,8
Intel Core i9 9900K	16,1
Intel Core i5 10600K	17,3
AMD Ryzen 5 2600	17,5
Intel Core i7 8700K	17,5
Intel Core i7 7700K	17,6
Intel Core i7 9700K	17,6

We benchmarken Red Dead Redemption 2, gebruikmakend van de Vulkan-api. Dit is een van de games die we behalve in full hd ook in 1440p-resolutie draaien.

1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)

Red Dead 2 Redemption - 1920x1080 - Medium - Vulkan
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	179,3
Intel Core i7 12700K	173,6
Intel Core i9 12900K	172,7
AMD Ryzen 9 5900X	172,6
AMD Ryzen 7 5800X	170,3
AMD Ryzen 5 5600X	167,5
Intel Core i5 12600K	161,6
Intel Core i9 10900K	157,2
Intel Core i9 9900K	153,8
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	153,7
AMD Ryzen 7 5700G	151,7
Intel Core i9 11900K (125W)	147,9
Intel Core i7 9700K	146,8
AMD Ryzen 9 3900X	143,5
Intel Core i7 10700K	142,6
Intel Core i7 8700K	139,9
AMD Ryzen 7 3700X	138,9
Intel Core i5 10600K	137,9
Intel Core i7 11700K	133,7
AMD Ryzen 5 3600	132,9
AMD Ryzen 5 5600G	131,2
Intel Core i5 11600K	128,8
AMD Ryzen 7 2700X	118,5
Intel Core i7 7700K	114,7
AMD Ryzen 5 2600	104,1

Red Dead Redemption 2 - 1920x1080 - Medium - Vulkan (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	7,7
AMD Ryzen 9 5900X	8,2
AMD Ryzen 7 5800X	8,2
Intel Core i7 12700K	8,2
Intel Core i9 12900K	8,2
Intel Core i5 12600K	8,5
Intel Core i9 10900K	8,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	8,9
AMD Ryzen 5 5600X	9,0
AMD Ryzen 9 3900X	9,3
AMD Ryzen 7 5700G	9,3
Intel Core i9 9900K	9,4
Intel Core i9 11900K (125W)	9,5
Intel Core i5 10600K	10,2
Intel Core i7 10700K	10,2
AMD Ryzen 5 3600	10,2
AMD Ryzen 7 3700X	10,2
Intel Core i7 8700K	10,7
Intel Core i7 9700K	10,8
Intel Core i7 11700K	10,9
Intel Core i5 11600K	10,9
AMD Ryzen 7 2700X	11,5
AMD Ryzen 5 5600G	11,9
AMD Ryzen 5 2600	13,0
Intel Core i7 7700K	14,2

Red Dead Redemption 2 - 1920x1080 - Medium - Vulkan (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	8,2
AMD Ryzen 7 5800X	8,7
Intel Core i7 12700K	8,8
Intel Core i9 12900K	9,0
Intel Core i5 12600K	9,2
Intel Core i9 10900K	9,5
AMD Ryzen 9 5900X	10,0
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,1
AMD Ryzen 7 5700G	10,2
Intel Core i9 11900K (125W)	10,6
AMD Ryzen 5 3600	11,1
Intel Core i5 10600K	11,3
Intel Core i7 10700K	11,7
Intel Core i7 11700K	11,9
Intel Core i5 11600K	12,4
AMD Ryzen 7 2700X	12,6
AMD Ryzen 9 3900X	13,1
AMD Ryzen 5 5600G	13,2
Intel Core i7 9700K	14,1
Intel Core i9 9900K	14,4
AMD Ryzen 5 5600X	14,7
AMD Ryzen 5 2600	14,8
AMD Ryzen 7 3700X	15,0
Intel Core i7 8700K	16,9
Intel Core i7 7700K	22,1

Red Dead Redemption 2 - 1920x1080 - Ultra - Vulkan
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i7 12700K	141,5
Intel Core i9 12900K	141,4
AMD Ryzen 7 5800X	141,1
Intel Core i5 12600K	140,8
AMD Ryzen 9 5950X	139,8
Intel Core i9 10900K	137,0
AMD Ryzen 7 5700G	135,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	134,5
Intel Core i7 10700K	134,1
Intel Core i9 11900K (125W)	132,9
AMD Ryzen 9 5900X	132,4
AMD Ryzen 5 5600X	131,8
Intel Core i9 9900K	130,8
AMD Ryzen 9 3900X	130,2
Intel Core i5 10600K	129,6
Intel Core i7 9700K	128,4
Intel Core i7 8700K	128,3
Intel Core i7 11700K	128,3
AMD Ryzen 7 3700X	126,7
AMD Ryzen 5 3600	126,4
Intel Core i5 11600K	124,4
AMD Ryzen 5 5600G	123,5
AMD Ryzen 7 2700X	118,7
Intel Core i7 7700K	112,7
AMD Ryzen 5 2600	103,1

Red Dead Redemption 2 - 1920x1080 - Ultra - Vulkan (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i7 12700K	9,1
Intel Core i5 12600K	9,1
Intel Core i9 12900K	9,1
AMD Ryzen 7 5800X	9,2
Intel Core i9 10900K	9,2
AMD Ryzen 9 5950X	9,3
AMD Ryzen 7 5700G	9,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,4
Intel Core i9 11900K (125W)	9,8
AMD Ryzen 9 5900X	10,0
AMD Ryzen 5 5600X	10,1
Intel Core i9 9900K	10,1
Intel Core i5 10600K	10,1
AMD Ryzen 9 3900X	10,2
Intel Core i7 10700K	10,3
AMD Ryzen 7 3700X	10,4
Intel Core i7 8700K	10,6
Intel Core i7 9700K	10,9
Intel Core i7 11700K	11,0
Intel Core i5 11600K	11,1
AMD Ryzen 5 3600	11,1
AMD Ryzen 7 2700X	11,4
AMD Ryzen 5 5600G	11,8
Intel Core i7 7700K	13,1
AMD Ryzen 5 2600	13,2

Red Dead Redemption 2 - 1920x1080 - Ultra - Vulkan (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	9,5
Intel Core i7 12700K	9,6
Intel Core i5 12600K	9,7
AMD Ryzen 7 5800X	9,9
AMD Ryzen 9 5950X	10,0
Intel Core i9 10900K	10,1
AMD Ryzen 7 5700G	10,3
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,5
Intel Core i9 11900K (125W)	10,8
AMD Ryzen 9 5900X	11,1
Intel Core i5 10600K	11,3
Intel Core i7 10700K	11,4
Intel Core i7 11700K	12,0
AMD Ryzen 5 3600	12,1
Intel Core i5 11600K	12,3
AMD Ryzen 7 2700X	12,6
AMD Ryzen 5 5600G	13,0
AMD Ryzen 5 5600X	14,0
AMD Ryzen 9 3900X	14,2
AMD Ryzen 5 2600	14,5
Intel Core i7 8700K	14,7
Intel Core i9 9900K	15,0
Intel Core i7 9700K	15,0
AMD Ryzen 7 3700X	17,6
Intel Core i7 7700K	17,9

De AMD Ryzen 9 5950X weet de koppositie op full-hd-resolutie met Medium-settings nog net vast te houden, maar moet die op Ultra toch afstaan aan de 12700K en 12900K. Ten opzichte van de elfde generatie maakt Intel enorme stappen; de nieuwe chips persen regelmatig tientallen fps meer uit de game.

2560x1440 - Medium
2560x1440 - Medium (99p)
2560x1440 - Medium (99.9p)
2560x1440 - Ultra
2560x1440 - Ultra (99p)
2560x1440 - Ultra (99.9p)

Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Medium - Vulkan
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	154,7
Intel Core i7 12700K	154,1
Intel Core i9 12900K	153,2
Intel Core i5 12600K	153,0
AMD Ryzen 9 5950X	151,5
Intel Core i9 10900K	146,5
AMD Ryzen 7 5700G	144,6
AMD Ryzen 9 5900X	143,6
AMD Ryzen 5 5600X	143,1
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	140,8
Intel Core i9 9900K	140,3
Intel Core i7 10700K	140,0
Intel Core i9 11900K (125W)	139,4
Intel Core i7 8700K	136,1
Intel Core i5 10600K	136,1
AMD Ryzen 9 3900X	133,3
AMD Ryzen 7 3700X	132,1
Intel Core i7 11700K	131,4
AMD Ryzen 5 3600	129,9
Intel Core i5 11600K	128,7
AMD Ryzen 5 5600G	127,3
Intel Core i7 9700K	122,9
Intel Core i7 7700K	117,7
AMD Ryzen 7 2700X	116,6
AMD Ryzen 5 2600	104,5

Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Medium - Vulkan (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	9,0
Intel Core i7 12700K	9,0
Intel Core i5 12600K	9,0
AMD Ryzen 9 5950X	9,1
Intel Core i9 12900K	9,1
Intel Core i9 10900K	9,1
AMD Ryzen 7 5700G	9,2
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,2
AMD Ryzen 9 5900X	9,2
Intel Core i9 11900K (125W)	9,4
AMD Ryzen 5 5600X	9,4
Intel Core i9 9900K	9,7
Intel Core i5 10600K	9,8
Intel Core i7 8700K	10,0
AMD Ryzen 9 3900X	10,2
Intel Core i7 10700K	10,2
AMD Ryzen 7 3700X	10,4
AMD Ryzen 5 3600	10,5
Intel Core i5 11600K	10,6
Intel Core i7 11700K	10,7
AMD Ryzen 7 2700X	11,6
AMD Ryzen 5 5600G	12,0
Intel Core i7 9700K	12,0
Intel Core i7 7700K	13,1
AMD Ryzen 5 2600	13,1

Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Medium - Vulkan (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i7 12700K	9,1
AMD Ryzen 7 5800X	9,2
Intel Core i9 12900K	9,2
Intel Core i5 12600K	9,2
AMD Ryzen 9 5900X	9,4
AMD Ryzen 9 5950X	9,4
Intel Core i9 10900K	9,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,3
AMD Ryzen 7 5700G	10,5
Intel Core i9 11900K (125W)	10,6
Intel Core i7 11700K	11,6
Intel Core i7 10700K	11,7
AMD Ryzen 5 3600	11,7
Intel Core i5 11600K	11,9
AMD Ryzen 5 5600X	12,2
Intel Core i5 10600K	12,5
AMD Ryzen 7 2700X	12,8
AMD Ryzen 5 5600G	13,5
AMD Ryzen 5 2600	14,6
Intel Core i9 9900K	14,9
Intel Core i7 9700K	16,8
AMD Ryzen 9 3900X	17,1
Intel Core i7 8700K	17,5
AMD Ryzen 7 3700X	20,1
Intel Core i7 7700K	20,7

Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Ultra - Vulkan
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i5 12600K	121,2
AMD Ryzen 7 5800X	115,7
Intel Core i9 12900K	115,4
AMD Ryzen 5 3600	115,1
Intel Core i7 12700K	115,0
AMD Ryzen 9 5950X	114,4
Intel Core i9 11900K (125W)	114,0
AMD Ryzen 7 5700G	113,9
Intel Core i7 10700K	113,9
Intel Core i9 10900K	113,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	113,5
Intel Core i5 10600K	112,5
Intel Core i5 11600K	112,3
Intel Core i7 11700K	112,3
AMD Ryzen 7 2700X	111,0
AMD Ryzen 5 5600G	109,7
AMD Ryzen 9 5900X	109,4
Intel Core i7 9700K	108,8
AMD Ryzen 9 3900X	108,6
Intel Core i7 8700K	108,6
AMD Ryzen 5 5600X	108,6
AMD Ryzen 7 3700X	106,6
Intel Core i9 9900K	105,4
AMD Ryzen 5 2600	101,2
Intel Core i7 7700K	101,1

Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Ultra - Vulkan (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	11,0
Intel Core i9 11900K (125W)	11,0
Intel Core i5 11600K	11,1
AMD Ryzen 7 5800X	11,1
Intel Core i5 10600K	11,1
Intel Core i9 12900K	11,1
Intel Core i7 12700K	11,1
Intel Core i9 10900K	11,1
Intel Core i5 12600K	11,1
AMD Ryzen 9 5950X	11,2
AMD Ryzen 5 3600	11,2
AMD Ryzen 7 5700G	11,2
AMD Ryzen 9 5900X	11,3
AMD Ryzen 7 2700X	11,7
AMD Ryzen 5 5600X	11,9
Intel Core i7 10700K	11,9
Intel Core i7 11700K	12,0
AMD Ryzen 9 3900X	12,0
Intel Core i7 9700K	12,0
Intel Core i7 8700K	12,0
Intel Core i9 9900K	12,2
AMD Ryzen 7 3700X	12,2
AMD Ryzen 5 5600G	12,7
AMD Ryzen 5 2600	12,9
Intel Core i7 7700K	13,5

Red Dead 2 Redemption - 2560x1440 - Ultra - Vulkan (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	11,2
Intel Core i9 12900K	11,3
Intel Core i9 10900K	11,3
Intel Core i7 12700K	11,4
Intel Core i5 12600K	11,5
AMD Ryzen 9 5950X	11,6
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	11,6
AMD Ryzen 7 5700G	11,8
Intel Core i9 11900K (125W)	11,8
Intel Core i5 11600K	11,8
Intel Core i5 10600K	12,0
AMD Ryzen 5 3600	12,1
Intel Core i7 11700K	12,5
Intel Core i7 10700K	12,6
AMD Ryzen 7 2700X	12,6
AMD Ryzen 5 5600X	13,6
AMD Ryzen 5 5600G	14,3
AMD Ryzen 5 2600	14,3
AMD Ryzen 9 3900X	16,9
Intel Core i9 9900K	17,1
AMD Ryzen 9 5900X	18,1
Intel Core i7 9700K	20,5
Intel Core i7 8700K	21,1
Intel Core i7 7700K	26,2
AMD Ryzen 7 3700X	26,3

Op 1440p-resolutie worden de verschillen wat kleiner. De snelste Ryzen 5000-chips en de nieuwe Intel Alder Lake-cpu's zijn op Medium-settings nog volop met elkaar in gevecht, maar op Ultra-settings is de game al zodanig gpu-gelimiteerd dat we amper nog verschillen meten.

In Metro Exodus gaat de vooruitgang in de afgelopen generaties met luttele frames per seconde. De Alder Lake-cpu's pakken nipt de leiding over van de Ryzen 5000-processors met Medium-settings, maar op Ultra blijven de AMD's juist marginaal sneller.

1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)

Metro Exodus - 1920x1080 - Medium
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	227,1
Intel Core i7 12700K	226,0
Intel Core i5 12600K	224,8
AMD Ryzen 7 5800X	224,0
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	223,4
AMD Ryzen 9 5950X	221,0
AMD Ryzen 5 5600X	220,4
AMD Ryzen 9 5900X	220,4
Intel Core i9 11900K (125W)	218,2
Intel Core i9 10900K	217,0
Intel Core i7 11700K	207,3
Intel Core i5 11600K	203,6
Intel Core i7 10700K	200,5
Intel Core i7 9700K	198,1
AMD Ryzen 7 5700G	194,7
Intel Core i9 9900K	193,7
Intel Core i5 10600K	184,7
AMD Ryzen 5 5600G	178,5
AMD Ryzen 9 3900X	175,2
AMD Ryzen 7 3700X	174,9
Intel Core i7 8700K	173,0
AMD Ryzen 5 3600	171,5
AMD Ryzen 7 2700X	145,4
Intel Core i7 7700K	136,7
AMD Ryzen 5 2600	136,4

Metro Exodus - 1920x1080 - Medium (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	9,1
Intel Core i5 12600K	9,5
AMD Ryzen 9 5950X	9,5
Intel Core i7 12700K	9,6
Intel Core i9 10900K	9,6
AMD Ryzen 9 5900X	9,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,7
Intel Core i9 11900K (125W)	9,9
AMD Ryzen 7 5800X	10,0
AMD Ryzen 5 5600X	10,2
Intel Core i5 11600K	10,4
Intel Core i7 9700K	10,4
Intel Core i9 9900K	10,6
AMD Ryzen 7 5700G	10,7
Intel Core i7 11700K	10,9
Intel Core i7 10700K	10,9
AMD Ryzen 7 3700X	11,1
AMD Ryzen 9 3900X	11,2
AMD Ryzen 5 3600	11,5
Intel Core i7 8700K	11,6
Intel Core i5 10600K	11,8
AMD Ryzen 5 5600G	12,5
AMD Ryzen 7 2700X	12,6
AMD Ryzen 5 2600	13,2
Intel Core i7 7700K	15,0

Metro Exodus - 1920x1080 - Medium (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	9,9
Intel Core i7 12700K	10,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,5
AMD Ryzen 9 5950X	10,5
Intel Core i5 12600K	10,5
Intel Core i9 10900K	10,6
AMD Ryzen 5 5600X	10,9
AMD Ryzen 9 5900X	10,9
Intel Core i9 11900K (125W)	11,0
AMD Ryzen 7 5800X	11,2
Intel Core i7 9700K	11,3
Intel Core i5 11600K	11,3
AMD Ryzen 7 5700G	11,7
AMD Ryzen 7 3700X	11,9
AMD Ryzen 9 3900X	12,0
AMD Ryzen 5 3600	12,5
Intel Core i7 11700K	12,7
Intel Core i9 9900K	13,1
Intel Core i7 10700K	13,1
AMD Ryzen 7 2700X	13,6
AMD Ryzen 5 5600G	13,7
Intel Core i7 8700K	13,8
Intel Core i5 10600K	14,1
AMD Ryzen 5 2600	14,1
Intel Core i7 7700K	17,1

Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	142,6
AMD Ryzen 9 5900X	141,7
AMD Ryzen 5 5600X	141,4
AMD Ryzen 9 5950X	141,1
Intel Core i9 10900K	140,3
Intel Core i9 12900K	140,2
Intel Core i5 12600K	140,1
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	139,0
Intel Core i7 12700K	138,9
Intel Core i7 10700K	138,1
Intel Core i9 9900K	136,5
Intel Core i5 11600K	135,0
Intel Core i9 11900K (125W)	135,0
Intel Core i7 11700K	134,9
Intel Core i7 9700K	133,0
Intel Core i5 10600K	131,9
AMD Ryzen 7 5700G	131,7
AMD Ryzen 9 3900X	131,6
AMD Ryzen 7 3700X	129,4
AMD Ryzen 5 5600G	127,9
AMD Ryzen 5 3600	126,7
Intel Core i7 8700K	125,4
AMD Ryzen 7 2700X	110,1
AMD Ryzen 5 2600	100,8
Intel Core i7 7700K	99,7

Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	12,5
AMD Ryzen 9 5950X	12,6
AMD Ryzen 9 5900X	12,7
Intel Core i5 12600K	12,7
Intel Core i9 12900K	12,8
AMD Ryzen 5 5600X	12,9
Intel Core i5 11600K	13,0
Intel Core i9 9900K	13,0
AMD Ryzen 9 3900X	13,0
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	13,0
Intel Core i7 12700K	13,1
AMD Ryzen 7 3700X	13,2
AMD Ryzen 7 5700G	13,3
Intel Core i7 9700K	13,4
Intel Core i9 11900K (125W)	13,6
Intel Core i9 10900K	13,8
AMD Ryzen 5 3600	14,0
Intel Core i7 10700K	14,0
Intel Core i7 8700K	14,3
Intel Core i7 11700K	14,5
Intel Core i5 10600K	14,8
AMD Ryzen 5 5600G	15,4
AMD Ryzen 7 2700X	16,0
AMD Ryzen 5 2600	18,2
Intel Core i7 7700K	19,4

Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	13,3
Intel Core i5 12600K	13,3
Intel Core i9 12900K	13,6
Intel Core i5 11600K	13,7
AMD Ryzen 9 3900X	13,7
Intel Core i7 12700K	13,7
AMD Ryzen 5 5600X	13,8
AMD Ryzen 9 5900X	13,8
AMD Ryzen 9 5950X	13,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	14,0
AMD Ryzen 7 5700G	14,0
Intel Core i9 9900K	14,1
AMD Ryzen 7 3700X	14,1
Intel Core i9 11900K (125W)	14,5
Intel Core i7 9700K	14,6
AMD Ryzen 5 3600	15,0
Intel Core i9 10900K	15,6
Intel Core i7 10700K	16,1
Intel Core i7 11700K	16,2
Intel Core i7 8700K	16,2
AMD Ryzen 5 5600G	16,3
Intel Core i5 10600K	16,5
AMD Ryzen 7 2700X	16,8
AMD Ryzen 5 2600	19,7
Intel Core i7 7700K	21,2

Op 1440p worden de verschillen nog kleiner.

2560x1440 - Medium
2560x1440 - Medium (99p)
2560x1440 - Medium (99.9p)
2560x1440 - Ultra
2560x1440 - Ultra (99p)
2560x1440 - Ultra (99.9p)

Metro Exodus - 2560x1440 - Medium
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5900X	182,5
AMD Ryzen 7 5800X	182,3
AMD Ryzen 5 5600X	181,5
Intel Core i5 12600K	181,2
AMD Ryzen 9 5950X	180,6
Intel Core i9 10900K	179,9
Intel Core i9 12900K	179,3
Intel Core i7 10700K	178,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	178,8
Intel Core i7 12700K	178,5
Intel Core i9 9900K	176,1
Intel Core i5 11600K	176,1
Intel Core i9 11900K (125W)	176,1
Intel Core i7 11700K	175,6
Intel Core i7 9700K	174,5
Intel Core i5 10600K	171,3
AMD Ryzen 7 5700G	169,6
Intel Core i7 8700K	164,4
AMD Ryzen 9 3900X	162,2
AMD Ryzen 7 3700X	161,6
AMD Ryzen 5 5600G	160,3
AMD Ryzen 5 3600	159,8
AMD Ryzen 7 2700X	136,3
Intel Core i7 7700K	134,2
AMD Ryzen 5 2600	129,9

Metro Exodus - 2560x1440 - Medium (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	10,1
AMD Ryzen 9 5900X	10,3
AMD Ryzen 9 5950X	10,3
Intel Core i5 12600K	10,4
AMD Ryzen 7 5800X	10,4
Intel Core i7 12700K	10,5
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,6
Intel Core i5 11600K	10,8
Intel Core i9 11900K (125W)	10,8
AMD Ryzen 5 5600X	10,9
Intel Core i7 9700K	10,9
Intel Core i9 9900K	11,0
AMD Ryzen 7 5700G	11,3
Intel Core i9 10900K	11,3
Intel Core i7 10700K	11,5
AMD Ryzen 7 3700X	11,6
Intel Core i7 11700K	11,6
AMD Ryzen 9 3900X	11,8
AMD Ryzen 5 3600	12,1
Intel Core i5 10600K	12,3
Intel Core i7 8700K	12,7
AMD Ryzen 5 5600G	13,1
AMD Ryzen 7 2700X	13,2
AMD Ryzen 5 2600	13,6
Intel Core i7 7700K	15,1

Metro Exodus - 2560x1440 - Medium (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	10,7
AMD Ryzen 9 5950X	11,1
Intel Core i5 12600K	11,2
AMD Ryzen 9 5900X	11,3
AMD Ryzen 7 5800X	11,3
Intel Core i7 12700K	11,3
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	11,3
AMD Ryzen 5 5600X	11,6
Intel Core i9 11900K (125W)	11,7
Intel Core i7 9700K	11,8
Intel Core i5 11600K	11,8
AMD Ryzen 7 5700G	12,3
AMD Ryzen 7 3700X	12,3
AMD Ryzen 9 3900X	12,4
Intel Core i9 10900K	12,7
AMD Ryzen 5 3600	12,8
Intel Core i7 10700K	13,2
Intel Core i9 9900K	13,5
Intel Core i7 11700K	13,7
Intel Core i7 8700K	14,2
AMD Ryzen 7 2700X	14,3
AMD Ryzen 5 5600G	14,5
Intel Core i5 10600K	14,7
AMD Ryzen 5 2600	14,8
Intel Core i7 7700K	17,2

Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	115,1
Intel Core i9 10900K	115,0
Intel Core i7 10700K	114,6
AMD Ryzen 9 5900X	114,3
AMD Ryzen 9 5950X	114,0
Intel Core i5 12600K	114,0
AMD Ryzen 5 5600X	113,5
Intel Core i9 12900K	113,2
Intel Core i7 12700K	113,1
Intel Core i5 10600K	113,0
AMD Ryzen 9 3900X	112,1
Intel Core i9 9900K	112,0
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	111,6
AMD Ryzen 5 3600	111,2
Intel Core i7 9700K	111,1
Intel Core i5 11600K	110,9
Intel Core i7 8700K	110,1
AMD Ryzen 7 3700X	109,9
Intel Core i7 11700K	109,6
Intel Core i9 11900K (125W)	109,5
AMD Ryzen 7 5700G	107,9
AMD Ryzen 5 5600G	105,6
AMD Ryzen 7 2700X	100,4
AMD Ryzen 5 2600	95,6
Intel Core i7 7700K	95,5

Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5800X	14,5
Intel Core i5 12600K	14,5
AMD Ryzen 9 5900X	14,5
Intel Core i7 9700K	14,7
AMD Ryzen 9 3900X	14,7
Intel Core i9 12900K	14,8
AMD Ryzen 5 5600X	14,8
AMD Ryzen 5 3600	14,8
AMD Ryzen 9 5950X	14,8
Intel Core i7 12700K	14,9
Intel Core i5 11600K	15,0
Intel Core i7 8700K	15,0
Intel Core i9 9900K	15,0
AMD Ryzen 7 3700X	15,1
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	15,2
AMD Ryzen 7 5700G	15,3
Intel Core i9 11900K (125W)	15,7
Intel Core i9 10900K	15,8
Intel Core i7 10700K	16,2
Intel Core i5 10600K	16,3
AMD Ryzen 7 2700X	16,5
Intel Core i7 11700K	16,5
AMD Ryzen 5 5600G	17,4
AMD Ryzen 5 2600	18,4
Intel Core i7 7700K	19,9

Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i5 12600K	15,1
AMD Ryzen 7 5800X	15,4
AMD Ryzen 9 5900X	15,4
AMD Ryzen 9 3900X	15,4
AMD Ryzen 5 5600X	15,5
Intel Core i7 12700K	15,6
AMD Ryzen 5 3600	15,6
Intel Core i9 12900K	15,6
Intel Core i5 11600K	15,6
Intel Core i7 9700K	15,7
Intel Core i7 8700K	15,7
AMD Ryzen 9 5950X	15,7
AMD Ryzen 7 3700X	15,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	15,9
Intel Core i9 9900K	16,0
AMD Ryzen 7 5700G	16,3
Intel Core i9 11900K (125W)	16,6
AMD Ryzen 7 2700X	17,4
Intel Core i7 11700K	17,5
Intel Core i9 10900K	17,7
Intel Core i5 10600K	17,9
Intel Core i7 10700K	18,0
AMD Ryzen 5 5600G	18,7
AMD Ryzen 5 2600	20,1
Intel Core i7 7700K	21,7

Total War: Troy is tot zeer hoge framerates in staat, mits de processor snel genoeg is uiteraard. Op Medium-settings waren de AMD-chips van de laatste generatie enorm uitgelopen op de concurrentie uit het blauwe kamp, maar met Alder Lake loopt Intel die achterstand direct in. De Core i9 12900K topt de grafiek met 276fps, 13fps meer dan de Ryzen 9 5950X. Op Ultra lijkt de game wat minder te schalen met het aantal cores en nemen de Alder Lake-cpu's onbetwist de leiding.

1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)

Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	276,1
AMD Ryzen 9 5950X	263,2
Intel Core i7 12700K	259,5
AMD Ryzen 9 5900X	245,5
Intel Core i5 12600K	231,7
AMD Ryzen 7 5800X	226,4
AMD Ryzen 5 5600X	219,9
AMD Ryzen 9 3900X	182,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	171,3
Intel Core i9 11900K (125W)	163,6
AMD Ryzen 5 3600	163,2
Intel Core i5 11600K	162,1
AMD Ryzen 7 5700G	159,6
AMD Ryzen 7 3700X	157,8
Intel Core i7 11700K	154,3
Intel Core i9 10900K	152,4
Intel Core i7 9700K	151,7
AMD Ryzen 5 5600G	140,6
Intel Core i7 10700K	139,2
Intel Core i5 10600K	134,2
AMD Ryzen 7 2700X	133,9
Intel Core i9 9900K	133,8
AMD Ryzen 5 2600	125,2
Intel Core i7 8700K	123,4
Intel Core i7 7700K	116,4

Total War: Troy - 1920x1080 - Medium (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	5,3
Intel Core i7 12700K	5,3
AMD Ryzen 9 5900X	5,6
Intel Core i5 12600K	5,7
AMD Ryzen 7 5800X	6,0
AMD Ryzen 9 5950X	6,1
AMD Ryzen 5 5600X	6,4
AMD Ryzen 9 3900X	7,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	7,9
Intel Core i9 11900K (125W)	8,0
AMD Ryzen 5 3600	8,0
Intel Core i5 11600K	8,1
AMD Ryzen 7 3700X	8,4
AMD Ryzen 7 5700G	8,6
Intel Core i7 11700K	8,6
Intel Core i9 10900K	8,9
Intel Core i7 9700K	9,0
Intel Core i7 10700K	9,4
AMD Ryzen 7 2700X	9,5
Intel Core i9 9900K	9,7
AMD Ryzen 5 5600G	9,7
Intel Core i5 10600K	9,8
AMD Ryzen 5 2600	10,2
Intel Core i7 8700K	10,3
Intel Core i7 7700K	11,6

Total War: Troy - 1920x1080 - Medium (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i7 12700K	5,9
AMD Ryzen 9 5900X	6,1
Intel Core i9 12900K	6,7
Intel Core i5 12600K	6,8
AMD Ryzen 9 5950X	7,2
AMD Ryzen 7 5800X	7,2
AMD Ryzen 5 5600X	8,0
AMD Ryzen 9 3900X	8,2
Intel Core i9 11900K (125W)	8,5
AMD Ryzen 5 3600	8,9
Intel Core i5 11600K	8,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,0
AMD Ryzen 7 3700X	9,0
Intel Core i7 11700K	9,4
Intel Core i9 10900K	9,7
AMD Ryzen 7 5700G	9,9
Intel Core i7 9700K	10,3
AMD Ryzen 7 2700X	10,4
Intel Core i7 10700K	10,6
Intel Core i5 10600K	10,9
AMD Ryzen 5 2600	11,1
AMD Ryzen 5 5600G	11,4
Intel Core i9 9900K	11,7
Intel Core i7 8700K	12,7
Intel Core i7 7700K	12,9

Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	146,0
Intel Core i7 12700K	145,1
Intel Core i5 12600K	144,9
AMD Ryzen 9 5950X	130,6
AMD Ryzen 7 5800X	130,5
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	130,0
Intel Core i9 11900K (125W)	130,0
Intel Core i5 11600K	122,4
AMD Ryzen 5 5600X	121,8
AMD Ryzen 9 5900X	120,9
Intel Core i7 11700K	118,6
AMD Ryzen 5 3600	116,2
AMD Ryzen 9 3900X	113,2
AMD Ryzen 7 5700G	105,5
Intel Core i9 10900K	105,5
AMD Ryzen 7 3700X	101,4
AMD Ryzen 5 5600G	99,7
Intel Core i7 10700K	99,0
Intel Core i7 9700K	98,6
Intel Core i5 10600K	96,6
Intel Core i7 8700K	95,9
AMD Ryzen 7 2700X	95,6
Intel Core i9 9900K	93,7
AMD Ryzen 5 2600	91,2
Intel Core i7 7700K	78,0

Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	8,4
Intel Core i5 12600K	8,4
Intel Core i7 12700K	8,5
AMD Ryzen 9 5950X	9,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	9,5
AMD Ryzen 7 5800X	9,5
Intel Core i9 11900K (125W)	9,5
AMD Ryzen 9 5900X	10,0
Intel Core i5 11600K	10,6
AMD Ryzen 9 3900X	10,7
AMD Ryzen 5 5600X	10,9
Intel Core i7 11700K	11,0
AMD Ryzen 5 3600	11,6
AMD Ryzen 7 5700G	11,9
AMD Ryzen 7 3700X	12,1
Intel Core i9 10900K	12,3
Intel Core i7 10700K	13,3
AMD Ryzen 7 2700X	13,3
Intel Core i9 9900K	13,7
AMD Ryzen 5 5600G	13,7
Intel Core i7 8700K	14,2
Intel Core i7 9700K	14,3
Intel Core i5 10600K	14,5
AMD Ryzen 5 2600	15,2
Intel Core i7 7700K	17,9

Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i5 12600K	9,4
Intel Core i7 12700K	9,4
AMD Ryzen 7 5800X	10,2
Intel Core i9 12900K	10,3
AMD Ryzen 9 5950X	10,3
Intel Core i9 11900K (125W)	10,7
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	10,7
Intel Core i7 11700K	12,1
Intel Core i5 11600K	12,3
AMD Ryzen 5 3600	12,9
AMD Ryzen 5 5600X	13,0
AMD Ryzen 9 5900X	13,2
Intel Core i9 10900K	13,3
AMD Ryzen 7 5700G	13,3
AMD Ryzen 9 3900X	13,6
Intel Core i7 10700K	14,5
AMD Ryzen 7 2700X	15,2
AMD Ryzen 7 3700X	15,3
AMD Ryzen 5 5600G	15,5
Intel Core i9 9900K	15,6
Intel Core i7 8700K	16,4
Intel Core i5 10600K	16,5
Intel Core i7 9700K	17,1
AMD Ryzen 5 2600	17,9
Intel Core i7 7700K	20,3

F1 2021 is net als zijn voorgangers niet direct het zwaarste spel, waardoor zeer hoge framerates mogelijk zijn, ideaal om niet de videokaart, maar juist de cpu op de proef te stellen. De Core i9 12900K weet met Medium-settings maar liefst 100fps meer op het scherm te toveren dan de 11900K, waarmee ook de Ryzen 5000-cpu's worden verslagen. De 12700K en 12600K lukt dat net niet, maar die sluiten wel aan. Op Ultra-settings liggen de absolute framerates veel lager en zijn de nieuwste series van AMD en Intel aan elkaar gewaagd.

1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)

F1 2021 - 1920x1080 - Medium
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	410,9
AMD Ryzen 7 5800X	386,7
AMD Ryzen 9 5950X	386,4
AMD Ryzen 9 5900X	385,7
AMD Ryzen 5 5600X	382,4
Intel Core i7 12700K	380,7
Intel Core i5 12600K	359,2
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	311,9
Intel Core i9 11900K (125W)	309,1
Intel Core i9 10900K	302,4
Intel Core i7 11700K	296,5
Intel Core i9 9900K	290,8
AMD Ryzen 9 3900X	288,2
AMD Ryzen 7 5700G	280,1
Intel Core i5 11600K	276,2
Intel Core i7 10700K	273,0
Intel Core i7 9700K	270,6
AMD Ryzen 7 3700X	266,4
Intel Core i5 10600K	265,0
Intel Core i7 8700K	262,3
AMD Ryzen 5 3600	253,9
AMD Ryzen 5 5600G	248,2
Intel Core i7 7700K	217,2
AMD Ryzen 7 2700X	214,5
AMD Ryzen 5 2600	198,4

F1 2021 - 1920x1080 - Medium (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	3,8
AMD Ryzen 7 5800X	4,1
AMD Ryzen 5 5600X	4,2
AMD Ryzen 9 5900X	4,2
Intel Core i5 12600K	4,2
Intel Core i7 12700K	4,3
AMD Ryzen 9 5950X	4,4
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	4,6
Intel Core i9 10900K	4,7
Intel Core i7 11700K	4,8
Intel Core i9 11900K (125W)	4,8
AMD Ryzen 9 3900X	4,9
Intel Core i9 9900K	4,9
AMD Ryzen 7 5700G	5,1
Intel Core i5 11600K	5,1
AMD Ryzen 7 3700X	5,2
Intel Core i7 9700K	5,2
Intel Core i5 10600K	5,3
Intel Core i7 8700K	5,4
AMD Ryzen 5 3600	5,5
Intel Core i7 10700K	5,6
AMD Ryzen 5 5600G	6,2
Intel Core i7 7700K	6,5
AMD Ryzen 7 2700X	6,7
AMD Ryzen 5 2600	7,1

F1 2021 - 1920x1080 - Medium (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	4,5
AMD Ryzen 9 5900X	4,8
AMD Ryzen 7 5800X	4,9
AMD Ryzen 5 5600X	5,0
Intel Core i5 12600K	5,1
AMD Ryzen 9 3900X	5,8
Intel Core i9 9900K	5,9
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	5,9
Intel Core i7 11700K	6,0
Intel Core i9 11900K (125W)	6,0
Intel Core i7 12700K	6,1
Intel Core i7 9700K	6,2
Intel Core i9 10900K	6,2
AMD Ryzen 7 3700X	6,3
AMD Ryzen 7 5700G	6,3
AMD Ryzen 9 5950X	6,3
Intel Core i5 11600K	6,3
AMD Ryzen 5 3600	6,5
Intel Core i5 10600K	6,7
Intel Core i7 10700K	6,8
Intel Core i7 8700K	7,0
AMD Ryzen 5 5600G	7,2
Intel Core i7 7700K	7,6
AMD Ryzen 7 2700X	8,1
AMD Ryzen 5 2600	8,4

F1 2021 - 1920x1080 - Ultra
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	259,1
AMD Ryzen 9 5950X	258,6
AMD Ryzen 7 5800X	256,2
Intel Core i5 12600K	254,4
Intel Core i7 12700K	254,2
AMD Ryzen 9 5900X	243,6
AMD Ryzen 5 5600X	228,1
AMD Ryzen 7 5700G	207,0
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	201,1
AMD Ryzen 9 3900X	199,6
Intel Core i9 10900K	199,3
Intel Core i9 11900K (125W)	199,1
Intel Core i7 11700K	194,4
Intel Core i9 9900K	193,0
AMD Ryzen 7 3700X	190,3
AMD Ryzen 5 3600	188,1
Intel Core i7 9700K	185,4
Intel Core i7 10700K	183,8
AMD Ryzen 5 5600G	181,2
Intel Core i5 11600K	181,1
Intel Core i7 8700K	178,6
Intel Core i5 10600K	173,0
AMD Ryzen 7 2700X	154,8
Intel Core i7 7700K	148,7
AMD Ryzen 5 2600	141,7

F1 2021 - 1920x1080 - Ultra (99p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
Intel Core i9 12900K	4,8
Intel Core i7 12700K	4,9
AMD Ryzen 9 5950X	5,0
AMD Ryzen 7 5800X	5,2
Intel Core i5 12600K	5,2
AMD Ryzen 9 5900X	5,4
AMD Ryzen 5 5600X	5,6
AMD Ryzen 7 5700G	6,1
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	6,4
AMD Ryzen 9 3900X	6,5
Intel Core i9 11900K (125W)	6,5
AMD Ryzen 7 3700X	6,7
Intel Core i9 9900K	6,7
Intel Core i7 11700K	6,7
AMD Ryzen 5 3600	6,9
Intel Core i7 9700K	6,9
Intel Core i9 10900K	6,9
Intel Core i5 11600K	7,1
Intel Core i7 8700K	7,3
Intel Core i7 10700K	7,5
Intel Core i5 10600K	7,6
AMD Ryzen 5 5600G	8,0
AMD Ryzen 7 2700X	8,6
AMD Ryzen 5 2600	9,2
Intel Core i7 7700K	11,1

F1 2021 - 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Processor	Gemiddelde tijd in ms (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	5,9
Intel Core i9 12900K	6,0
AMD Ryzen 7 5800X	6,2
Intel Core i7 12700K	6,2
AMD Ryzen 9 5900X	6,4
Intel Core i5 12600K	6,4
AMD Ryzen 5 5600X	6,7
AMD Ryzen 9 3900X	7,4
AMD Ryzen 7 5700G	7,5
AMD Ryzen 5 3600	7,9
Intel Core i9 11900K (125W)	7,9
AMD Ryzen 7 3700X	8,0
Intel Core i9 9900K	8,0
Intel Core i7 9700K	8,3
Intel Core i7 11700K	8,8
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	8,9
Intel Core i9 10900K	8,9
AMD Ryzen 5 5600G	9,2
Intel Core i7 10700K	9,7
Intel Core i7 8700K	9,8
Intel Core i5 11600K	9,9
AMD Ryzen 7 2700X	10,9
Intel Core i5 10600K	11,3
AMD Ryzen 5 2600	12,5
Intel Core i7 7700K	16,8

In de streamingtest coderen we een videobestand met de x264-codec terwijl het spel F1 2020 draait op een vaste snelheid van 60fps, om zo het streamen van gameplay te simuleren. Hiervoor gebruiken we de 'very fast'-kwaliteitsinstelling van de codec, met een bitrate van 6Mbit en een framerate van 60fps. We rapporteren een gemiddelde van drie runs. In feite geeft deze test een indicatie van hoeveel rekenkracht een processor overheeft naast het draaien van een game.

We zagen eerder al dat de Alder Lake-processors het enorm goed doen in specifiek de x264-codec, dus dat ze ook in deze test boven komen drijven, komt niet als een verrassing. De extra zuinige cores helpen ook bij het werken aan twee taken tegelijk. Toch is het indrukwekkend hoe Intel een forse achterstand in deze test heeft omgezet in een glansrijke overwinning.

Streaming (x264 6Mbit + F1 2021 1080p ultra 60fps)
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	461,02
Intel Core i7 12700K	357,54
Intel Core i5 12600K	349,87
AMD Ryzen 9 5950X	206,80
AMD Ryzen 9 5900X	188,06
AMD Ryzen 9 3900X	153,95
Intel Core i9 10900K	110,00
AMD Ryzen 7 5800X	104,89
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	87,68
Intel Core i9 11900K (125W)	86,54
Intel Core i7 10700K	77,85
AMD Ryzen 5 5600X	74,10
AMD Ryzen 7 3700X	73,88
Intel Core i7 11700K	69,44
Intel Core i9 9900K	65,93
AMD Ryzen 7 5700G	62,97
Intel Core i5 10600K	61,25
Intel Core i5 11600K	59,34
AMD Ryzen 7 2700X	55,19
AMD Ryzen 5 3600	54,70
Intel Core i7 8700K	52,36
Intel Core i7 9700K	47,84
AMD Ryzen 5 5600G	44,65
AMD Ryzen 5 2600	42,55

Om de prestaties van processors in één getal te vatten, hebben we op basis van alle benchmarkresultaten een index samengesteld: de Tweakers CPU Prestatiescore. Elke deeltest telt hierin even zwaar mee. Alleen de igpu-benchmarks hebben we weggelaten, omdat lang niet elke processor beschikt over geïntegreerde graphics. De index is door deze opzet een mix van tests die wel en niet schalen met bijvoorbeeld kloksnelheid, cache, aantal cores, smt/hyperthreading en andere factoren. Het is daarmee een realistische afspiegeling van het moderne softwarelandschap.

Ga je je processor primair gebruiken om te gamen? Dan kun je kijken naar de Tweakers CPU Gaming Prestatiescore, in feite hetzelfde concept, maar dan alleen op basis van de gamebenchmarks in combinatie met een losse videokaart.

Tweakers CPU Prestatiescore

In de Tweakers CPU Prestatiescore komt de Core i9 12900K uit op 238 punten. Dat is sneller dan de Ryzen 9 5900X, maar de 5950X blijft toch nog iets sneller. Acht snelle en acht zuinige cores halen het dus niet bij zestien 'echte' cores. De Core i7 12700K scoort bijna 210 punten en is daarmee wat vlotter dan de Ryzen 7 5800X. De Core i5 12600K presteert beter dan de Core i9 11900K en laat daarmee de Ryzen 5 5600X ruim achter zich.

Tweakers CPU Prestatiescore 2021-2
Processor	Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	261,7
Intel Core i9 12900K	238,2
AMD Ryzen 9 5900X	231,8
Intel Core i7 12700K	209,7
AMD Ryzen 7 5800X	191,1
AMD Ryzen 9 3900X	189,4
Intel Core i5 12600K	187,6
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	180,8
Intel Core i9 11900K (125W)	172,3
Intel Core i9 10900K	168,3
Intel Core i7 11700K	167,1
AMD Ryzen 7 5700G	166,2
AMD Ryzen 5 5600X	155,9
Intel Core i7 10700K	148,6
Intel Core i5 11600K	147,0
AMD Ryzen 7 3700X	146,0
Intel Core i9 9900K	143,4
AMD Ryzen 5 5600G	139,5
Intel Core i7 9700K	130,4
AMD Ryzen 5 3600	127,9
Intel Core i5 10600K	126,7
AMD Ryzen 7 2700X	119,7
Intel Core i7 8700K	118,6
AMD Ryzen 5 2600	96,4

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore

Als we puur naar gaming kijken, komt de Intel Core i9 12900K wel bovenaan te staan. Gemiddeld meten we 188fps, ruim 25fps meer dan waartoe voorganger 11900K in staat was. Ook de 12700K blijft alle Ryzen 5000-cpu's de baas. De Core i5 12600K wint van zijn directe concurrent, maar moet de Ryzen 7's en 9's wel voor laten gaan.

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore 2021-2
Processor	Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9 12900K	188,2
Intel Core i7 12700K	185,0
AMD Ryzen 9 5950X	183,3
AMD Ryzen 7 5800X	182,1
Intel Core i5 12600K	181,4
AMD Ryzen 9 5900X	179,9
AMD Ryzen 5 5600X	171,2
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	168,2
Intel Core i9 11900K (125W)	165,4
Intel Core i9 10900K	163,4
AMD Ryzen 7 5700G	158,5
Intel Core i7 11700K	158,4
Intel Core i5 11600K	156,4
Intel Core i7 10700K	154,0
AMD Ryzen 9 3900X	152,5
AMD Ryzen 5 3600	150,2
Intel Core i5 10600K	149,9
Intel Core i9 9900K	149,8
Intel Core i7 9700K	149,0
AMD Ryzen 7 3700X	145,6
AMD Ryzen 5 5600G	144,8
Intel Core i7 8700K	142,1
AMD Ryzen 7 2700X	129,8
Intel Core i7 7700K	121,0
AMD Ryzen 5 2600	118,7

Om je zoveel mogelijk context te bieden, rapporteren we het verbruik via de EPS-kabels (cpu) en via de ATX-kabel (moederbord). Over het algemeen omvat dat laatste de chipset, het geheugen en waar van toepassing de stroom die de videokaart uit het PCIe-slot trekt, telkens voor zover dat op de 12V-rail gebeurt. Bij sommige platforms wordt een secundaire rail van de processor via de ATX-stekker gevoed, waardoor het interessant wordt om het totale verbruik te bekijken.

Welke testgegevens het relevantst zijn voor jou, verschilt naargelang je gebruiksdoel. Installeer je als gamer bijvoorbeeld toch al een losse videokaart, dan is het vergelijken van louter het cpu-verbruik vaak de meest logische route. Zou je daarentegen genoeg hebben aan geïntegreerde graphics of moet je om beeld te krijgen, een videokaart toevoegen aan een cpu zonder geïntegreerde graphics, dan kan het totale platformverbruik relevanter zijn.

Let op: de stroommetingen van enkele oudere processors ontbreken nog en worden toegevoegd zodra beschikbaar.

Stroomverbruik idle

In idle verbruiken de nieuwe cpu's wat meer dan hun voorgangers. Waarschijnlijk draagt de complexere structuur van de processors hieraan bij, in combinatie met de upgrades die bijvoorbeeld de geheugen- en PCIe-controllers hebben gekregen. Wel blijven ze zuiniger dan de Ryzen 5000-chips in idle.

Cpu
Cpu + moederbord
ATX 12V
EPS 12V1

Stroomverbruik idle - CPU - Mediaan 5 min.
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	0,06
Intel Core i5 10600K	1,87
Intel Core i5 11600K	3,40
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	4,75
Intel Core i9 11900K (125W)	4,75
Intel Core i5 12600K	5,07
Intel Core i7 10700K	5,79
Intel Core i7 12700K	6,05
Intel Core i7 11700K	6,37
AMD Ryzen 7 5700G	6,69
AMD Ryzen 5 5600G	6,96
Intel Core i9 12900K	7,50
AMD Ryzen 7 5800X	9,04
AMD Ryzen 5 5600X	9,20
AMD Ryzen 7 3700X	13,69
AMD Ryzen 9 5900X	13,77
AMD Ryzen 5 3600	13,85
AMD Ryzen 9 5950X	14,20
AMD Ryzen 9 3900X	18,21

Stroomverbruik idle - CPU + moederbord - Mediaan 5 min.
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	3,49
Intel Core i5 10600K	5,00
AMD Ryzen 7 5700G	7,81
AMD Ryzen 5 5600G	8,08
Intel Core i5 11600K	8,89
Intel Core i7 10700K	9,07
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	11,23
Intel Core i9 11900K (125W)	11,23
Intel Core i7 11700K	11,78
AMD Ryzen 5 5600X	12,40
AMD Ryzen 7 5800X	13,13
Intel Core i5 12600K	14,67
AMD Ryzen 7 3700X	17,77
AMD Ryzen 9 5900X	17,82
AMD Ryzen 5 3600	17,92
AMD Ryzen 9 5950X	18,29
Intel Core i7 12700K	18,72
Intel Core i9 12900K	19,61
AMD Ryzen 9 3900X	22,29

Stroomverbruik idle - ATX 12V
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 5 5600G	1,12
AMD Ryzen 7 5700G	1,12
Intel Core i5 10600K	3,13
AMD Ryzen 5 5600X	3,20
Intel Core i7 10700K	3,28
Intel Core i7 7700K	3,43
AMD Ryzen 9 5900X	4,05
AMD Ryzen 5 3600	4,08
AMD Ryzen 9 3900X	4,08
AMD Ryzen 7 3700X	4,08
AMD Ryzen 9 5950X	4,09
AMD Ryzen 7 5800X	4,09
Intel Core i7 11700K	5,41
Intel Core i5 11600K	5,49
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	6,48
Intel Core i9 11900K (125W)	6,48
Intel Core i5 12600K	9,60
Intel Core i9 12900K	12,11
Intel Core i7 12700K	12,67

Stroomverbruik idle - EPS 12V1
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	0,06
Intel Core i5 10600K	1,87
Intel Core i5 11600K	3,40
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	4,75
Intel Core i9 11900K (125W)	4,75
Intel Core i5 12600K	5,07
Intel Core i7 10700K	5,79
Intel Core i7 12700K	6,05
Intel Core i7 11700K	6,37
AMD Ryzen 7 5700G	6,69
AMD Ryzen 5 5600G	6,96
Intel Core i9 12900K	7,50
AMD Ryzen 7 5800X	9,04
AMD Ryzen 5 5600X	9,20
AMD Ryzen 7 3700X	13,69
AMD Ryzen 9 5900X	13,77
AMD Ryzen 5 3600	13,85
AMD Ryzen 9 5950X	14,20
AMD Ryzen 9 3900X	18,21

Stroomverbruik allcore-load (Cinebench R23 MT)

Cinebench 23 MT is de zwaarste belasting waarmee we de processors testen. De Core i5 12600K komt uit op 114W, de i7 12700K laat 150W noteren. Dat is meer dan vergelijkbare cpu's van AMD uit de voeding trekken, maar nog niet zo excessief als het verbruik van de 12900K. Die lust maar liefst 243W aan vermogen. Intel is daarover op zijn minst eerlijker met de nieuwe Maximum Turbo Power-spec, maar de i9 blijft dus net als die van de vorige generatie een grootverbruiker.

Cpu
Cpu + moederbord
ATX 12V
EPS 12V1

Stroomverbruik Cinebench R23 - CPU - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	61,89
AMD Ryzen 5 5600X	65,74
AMD Ryzen 5 5600G	72,11
AMD Ryzen 7 3700X	80,55
AMD Ryzen 5 3600	81,01
AMD Ryzen 7 5700G	82,75
Intel Core i5 10600K	90,37
AMD Ryzen 9 5950X	113,92
Intel Core i5 12600K	118,35
AMD Ryzen 7 5800X	122,12
AMD Ryzen 9 5900X	126,17
Intel Core i5 11600K	130,75
AMD Ryzen 9 3900X	140,16
Intel Core i7 10700K	150,09
Intel Core i7 12700K	150,27
Intel Core i7 11700K	168,74
Intel Core i9 11900K (125W)	181,27
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	182,84
Intel Core i9 12900K	243,11

Stroomverbruik Cinebench R23 - CPU + moederbord - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	66,14
AMD Ryzen 5 5600X	68,32
AMD Ryzen 5 5600G	73,22
AMD Ryzen 7 5700G	83,85
AMD Ryzen 7 3700X	84,63
AMD Ryzen 5 3600	85,13
Intel Core i5 10600K	93,73
AMD Ryzen 9 5950X	118,04
AMD Ryzen 7 5800X	126,27
Intel Core i5 12600K	129,75
AMD Ryzen 9 5900X	130,26
Intel Core i5 11600K	136,39
AMD Ryzen 9 3900X	144,28
Intel Core i7 10700K	153,54
Intel Core i7 12700K	164,79
Intel Core i7 11700K	174,33
Intel Core i9 11900K (125W)	188,01
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	189,60
Intel Core i9 12900K	247,46

Stroomverbruik Cinebench R23 - ATX 12V
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 7 5700G	1,10
AMD Ryzen 5 5600G	1,11
AMD Ryzen 5 5600X	2,58
Intel Core i5 10600K	3,36
Intel Core i7 10700K	3,46
AMD Ryzen 7 3700X	4,08
AMD Ryzen 9 5900X	4,09
AMD Ryzen 9 3900X	4,12
AMD Ryzen 5 3600	4,12
AMD Ryzen 9 5950X	4,13
AMD Ryzen 7 5800X	4,15
Intel Core i7 7700K	4,25
Intel Core i9 12900K	4,35
Intel Core i7 11700K	5,59
Intel Core i5 11600K	5,65
Intel Core i9 11900K (125W)	6,73
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	6,75
Intel Core i5 12600K	11,40
Intel Core i7 12700K	14,52

Stroomverbruik Cinebench R23 - EPS 12V1
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	61,89
AMD Ryzen 5 5600X	65,74
AMD Ryzen 5 5600G	72,11
AMD Ryzen 7 3700X	80,55
AMD Ryzen 5 3600	81,01
AMD Ryzen 7 5700G	82,75
Intel Core i5 10600K	90,37
AMD Ryzen 9 5950X	113,92
Intel Core i5 12600K	118,35
AMD Ryzen 7 5800X	122,12
AMD Ryzen 9 5900X	126,17
Intel Core i5 11600K	130,75
AMD Ryzen 9 3900X	140,16
Intel Core i7 10700K	150,09
Intel Core i7 12700K	150,27
Intel Core i7 11700K	168,74
Intel Core i9 11900K (125W)	181,27
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	182,84
Intel Core i9 12900K	243,11

Stroomverbruik mixed load (Adobe Premiere Pro)

In Premiere Pro ligt het verbruik van vrijwel alle processors een stuk lager, maar zeker bij de i9 is het verschil een stuk groter dan bij bijvoorbeeld de Ryzen 9's. Dat geeft aan dat Premiere Pro de i9 12900K lang niet zo goed weet te benutten als bijvoorbeeld Cinebench.

CPU
CPU + moederbord
ATX 12V
EPS 12V1

Stroomverbruik Premiere Pro - CPU - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	56,90
AMD Ryzen 5 5600G	61,69
AMD Ryzen 7 5700G	61,99
AMD Ryzen 5 5600X	63,58
AMD Ryzen 7 3700X	70,95
AMD Ryzen 5 3600	75,63
Intel Core i5 10600K	78,83
AMD Ryzen 7 5800X	91,00
Intel Core i5 12600K	95,38
AMD Ryzen 9 3900X	98,19
AMD Ryzen 9 5900X	111,22
Intel Core i7 10700K	113,17
Intel Core i5 11600K	114,62
AMD Ryzen 9 5950X	119,07
Intel Core i7 11700K	122,86
Intel Core i9 11900K (125W)	124,10
Intel Core i7 12700K	126,25
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	150,83
Intel Core i9 12900K	157,67

Stroomverbruik Premiere Pro - CPU + moederbord - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	62,25
AMD Ryzen 5 5600G	62,81
AMD Ryzen 7 5700G	63,11
AMD Ryzen 5 5600X	72,67
Intel Core i5 10600K	83,28
AMD Ryzen 7 3700X	84,25
AMD Ryzen 5 3600	88,93
AMD Ryzen 7 5800X	104,33
Intel Core i5 12600K	109,20
AMD Ryzen 9 3900X	111,47
Intel Core i7 10700K	117,87
AMD Ryzen 9 5950X	119,07
Intel Core i5 11600K	121,06
AMD Ryzen 9 5900X	124,45
Intel Core i7 11700K	129,12
Intel Core i9 11900K (125W)	131,74
Intel Core i7 12700K	143,34
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	158,49
Intel Core i9 12900K	162,32

Stroomverbruik Premiere Pro - ATX 12V
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 5 5600G	1,12
AMD Ryzen 7 5700G	1,12
Intel Core i5 10600K	4,45
Intel Core i9 12900K	4,65
Intel Core i7 10700K	4,70
Intel Core i7 7700K	5,35
Intel Core i7 11700K	6,26
Intel Core i5 11600K	6,44
Intel Core i9 11900K (125W)	7,64
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	7,66
AMD Ryzen 5 5600X	9,09
AMD Ryzen 9 5900X	13,24
AMD Ryzen 9 3900X	13,28
AMD Ryzen 7 3700X	13,29
AMD Ryzen 5 3600	13,30
AMD Ryzen 7 5800X	13,34
AMD Ryzen 9 5950X	13,39
Intel Core i5 12600K	13,82
Intel Core i7 12700K	17,10

Stroomverbruik Premiere Pro - EPS 12V1
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	56,90
AMD Ryzen 5 5600G	61,69
AMD Ryzen 7 5700G	61,99
AMD Ryzen 5 5600X	63,58
AMD Ryzen 7 3700X	70,95
AMD Ryzen 5 3600	75,63
Intel Core i5 10600K	78,83
AMD Ryzen 7 5800X	91,00
Intel Core i5 12600K	95,38
AMD Ryzen 9 3900X	98,19
AMD Ryzen 9 5900X	111,22
Intel Core i7 10700K	113,17
Intel Core i5 11600K	114,62
AMD Ryzen 9 5950X	119,07
Intel Core i7 11700K	122,86
Intel Core i9 11900K (125W)	124,10
Intel Core i7 12700K	126,25
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	150,83
Intel Core i9 12900K	157,67

Stroomverbruik gaming (Metro Exodus)

Relatief nieuw in onze processortests is de benchmark in Metro Exodus in combinatie met de RX 6900 XT, waarbij we het verbruik van de processor meten. Hier komen de Intels beter voor de dag; de Core i5 12600K en i7 12700K komen uit op respectievelijk 53 en 62W. De i9 12900K laat 78W noteren, minder dan de 89W van de 5950X. Tijdens het gamen valt het gelukkig dus nog enigszins mee met het verbruik.

CPU
CPU + moederbord
ATX 12V
EPS 12V1

Stroomverbruik Metro Exodus - 1080p Ultra - CPU - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	40,82
AMD Ryzen 7 3700X	47,07
Intel Core i5 10600K	49,88
Intel Core i5 12600K	52,62
AMD Ryzen 5 3600	53,40
Intel Core i7 12700K	61,97
Intel Core i7 10700K	67,87
AMD Ryzen 9 3900X	67,87
Intel Core i5 11600K	70,10
AMD Ryzen 9 5900X	75,24
Intel Core i9 12900K	78,27
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	84,15
Intel Core i9 11900K (125W)	84,87
AMD Ryzen 9 5950X	89,03

Stroomverbruik Metro Exodus - 1080p Ultra - CPU + moederbord - Mediaan
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 5 3600	53,40
Intel Core i7 7700K	77,01
AMD Ryzen 7 3700X	78,29
Intel Core i5 10600K	86,36
AMD Ryzen 9 3900X	98,35
Intel Core i5 12600K	99,99
Intel Core i7 10700K	104,10
AMD Ryzen 9 5900X	107,02
Intel Core i7 12700K	112,58
Intel Core i5 11600K	114,47
AMD Ryzen 9 5950X	120,97
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	128,98
Intel Core i9 11900K (125W)	129,76
Intel Core i9 12900K	131,36

Stroomverbruik Metro Exodus - 1080p Ultra - ATX 12V
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 9 3900X	30,48
AMD Ryzen 5 3600	30,76
AMD Ryzen 7 3700X	31,22
AMD Ryzen 9 5900X	31,78
AMD Ryzen 9 5950X	31,94
Intel Core i7 7700K	36,19
Intel Core i7 10700K	36,23
Intel Core i5 10600K	36,48
Intel Core i5 11600K	44,37
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	44,83
Intel Core i9 11900K (125W)	44,89
Intel Core i5 12600K	47,37
Intel Core i7 12700K	50,61
Intel Core i9 12900K	53,09

Stroomverbruik Metro Exodus - 1080p Ultra - EPS 12V1
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	40,82
AMD Ryzen 7 3700X	47,07
Intel Core i5 10600K	49,88
Intel Core i5 12600K	52,62
AMD Ryzen 5 3600	53,40
Intel Core i7 12700K	61,97
Intel Core i7 10700K	67,87
AMD Ryzen 9 3900X	67,87
Intel Core i5 11600K	70,10
AMD Ryzen 9 5900X	75,24
Intel Core i9 12900K	78,27
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	84,15
Intel Core i9 11900K (125W)	84,87
AMD Ryzen 9 5950X	89,03

Efficiëntie

Om te bepalen hoe efficiënt een processor werkt, meten we de totale hoeveelheid energie die een processor nodig heeft om de benchmarks Cinebench 23 MT en Metro Exodus af te ronden. In dit resultaat speelt dus zowel de tijd die de processor nodig heeft, en daarmee de prestaties, als het stroomverbruik een rol. De multithreaded test van Cinebench schaalt vrijwel perfect naar processors met veel cores, Metro Exodus gebruikt als een typische game wel een aantal cores, maar lang niet allemaal.

De Intel Alder Lake-processors zijn in Cinebench een stuk efficiënter dan hun voorgangers, maar nog niet zo zuinig als de nieuwste AMD-chips. Opvallend is dat veel cores, liefst op lage kloksnelheden, doorgaans het beste recept vormen voor een hoge efficiëntie, maar dat de efficiëntie dan afneemt bij de modellen met meer cores. Zeker bij de Core i9 heeft Intel dus duidelijk alles uit de chip geperst, voorbij het optimale efficiëntiepunt.

Ook in de test met een game doet de Core i9 12900K het duidelijk het minst van de Alder Lake-processors. De Core i5- en i7-modellen mengen zich meer tussen de oudere cpu's van AMD en Intel.

Cinebench R23 - CPU + moederbord
Metro Exodus - 1080p Ultra - CPU + moederbord

Stroomverbruik Cinebench R23 - CPU + moederbord - Totaal
Processor	Gemiddelde verbruik in Wh (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X	1,12
AMD Ryzen 7 5700G	1,40
AMD Ryzen 5 5600X	1,46
AMD Ryzen 9 5900X	1,49
AMD Ryzen 5 5600G	1,62
AMD Ryzen 7 3700X	1,64
AMD Ryzen 9 3900X	1,70
Intel Core i5 12600K	1,74
Intel Core i7 12700K	1,78
AMD Ryzen 7 5800X	1,83
AMD Ryzen 5 3600	2,03
Intel Core i9 12900K	2,15
Intel Core i5 10600K	2,33
Intel Core i7 7700K	2,47
Intel Core i7 11700K	2,78
Intel Core i7 10700K	2,80
Intel Core i5 11600K	2,81
Intel Core i9 11900K (125W)	2,82
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	2,88

Stroomverbruik Metro Exodus - 1080p Ultra - CPU + moederbord - Totaal
Processor	Gemiddelde verbruik in Wh (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	2,24
AMD Ryzen 7 3700X	2,27
AMD Ryzen 5 3600	2,46
Intel Core i5 10600K	2,49
AMD Ryzen 9 3900X	2,83
Intel Core i5 12600K	2,85
Intel Core i7 10700K	3,02
AMD Ryzen 9 5900X	3,10
Intel Core i7 12700K	3,26
Intel Core i5 11600K	3,30
AMD Ryzen 9 5950X	3,51
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	3,71
Intel Core i9 11900K (125W)	3,74
Intel Core i9 12900K	3,79

Volledig systeemverbruik

Voor de volledigheid rapporteren we ook het complete systeemverbruik, gemeten aan het stopcontact.

Systeemverbruik Cinebench 23
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i7 7700K	99
Intel Core i7 8700K	113
AMD Ryzen 5 5600G	119
AMD Ryzen 7 5700G	138
Intel Core i5 10600K	139
AMD Ryzen 5 5600X	148
AMD Ryzen 5 2600	151
AMD Ryzen 7 3700X	153
AMD Ryzen 5 3600	155
Intel Core i7 9700K	161
Intel Core i5 12600K	189
Intel Core i5 11600K	193
AMD Ryzen 7 5800X	201
AMD Ryzen 9 5950X	201
AMD Ryzen 7 2700X	207
Intel Core i7 10700K	213
AMD Ryzen 9 3900X	218
Intel Core i9 9900K	220
AMD Ryzen 9 5900X	221
Intel Core i7 12700K	228
Intel Core i7 11700K	230
Intel Core i9 11900K (125W)	243
Intel Core i9 11900K (Unlimited)	249
Intel Core i9 10900K	279
Intel Core i9 12900K	324

De twaalfdegeneratie-Core-processors mogen dan iets zuiniger zijn dan hun voorgangers, ze hebben nog altijd een grote hoeveelheid hitte af te voeren op een relatief kleine oppervlakte. Om daarbij te helpen, heeft Intel de opbouw van een socket 1700-processor iets aangepast. Vanaf de zijkant gezien is zowel de die als de laag soldeer-tim die daarop is geplaatst, dunner geworden. De heatspreader zelf, de metalen overkapping die contact maakt met de baseplate van je processorkoeler, is juist wat dikker geworden. Deze nieuwe verhoudingen moeten de warmteafvoer verbeteren ten opzichte van voorgaande generaties processors met een gelijkaardig stroomverbruik.

De temperaturen van de processors testen we met een be quiet Dark Rock Pro 4, een van de best presterende luchtkoelers die je kunt kopen. In het luxere segment is hij dan ook een van de populairste koelers in de Pricewatch.

Om te waarborgen dat de geboden koeling altijd identiek is en de temperaturen van verschillende processors dus vergelijkbaar zijn, laten we de ventilators van de koeler altijd op volle snelheid (12 volt) draaien. De gebruikte belasting is een vijftien minuten durende loop van Cinebench 20 multithreaded. We loggen elke seconde de temperatuur van de cpu-package, de kloksnelheid (effectief de allcoreturbo) en het stroomverbruik, allemaal gebaseerd op de sensors die in de processor zelf zijn verwerkt.

Temperatuur
Kloksnelheid
Package power

De Core i9 12900K is een moeilijk te temmen beest. Zelfs met onze high-end luchtkoeler op maximale snelheid topt de temperatuur op maar liefst 94 graden. Hoewel hij iets zuiniger is - de package power wordt niet hoger dan 234W; bij de 11900K was dat nog 287W - is de warmteproductie daardoor vergelijkbaar met die van zijn voorganger. De i5 12600K en i7 12700K zijn met respectievelijk 65 en 69 graden veel makkelijker te koelen.

Tijdens deze allcore-workload liepen de P-cores van de i9 12900K op 4,9GHz, die van de i7 12700K op 4,6GHz en die van de i5 12600K op 4,5GHz.

Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur
Gem. kloksnelheid
Max. package power

Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur
Processor	Gemiddelde graden in °C (lager is beter)
AMD Ryzen 5 5600X	57
Intel Core i5 10600K	57
Intel Core i7 8700K	61
AMD Ryzen 9 5950X	63
AMD Ryzen 5 3600	65
Intel Core i5 12600K	65
Intel Core i7 9700K	65
AMD Ryzen 7 5800X	67
AMD Ryzen 9 5900X	67
Intel Core i5 11600K	67
Intel Core i7 12700K	69
Intel Core i7 10700K	70
AMD Ryzen 9 3900X	72
Intel Core i7 11700K	72
Intel Core i9 10900K	74
Intel Core i9 9900K	80
Intel Core i9 12900K	94
Intel Core i9 11900K	94

Dark Rock Pro 4 - Gem. kloksnelheid
Processor	Gemiddelde frequentie in MHz (hoger is beter)
Intel Core i9 11900K	4.953
Intel Core i9 12900K	4.900
Intel Core i9 10900K	4.800
Intel Core i9 9900K	4.700
Intel Core i7 10700K	4.700
Intel Core i7 12700K	4.600
Intel Core i7 9700K	4.600
Intel Core i5 11600K	4.600
Intel Core i7 11700K	4.600
Intel Core i5 12600K	4.500
Intel Core i5 10600K	4.500
Intel Core i7 8700K	4.300
AMD Ryzen 5 5600X	4.219
AMD Ryzen 7 5800X	4.144
AMD Ryzen 9 5900X	4.144
AMD Ryzen 9 3900X	4.045
AMD Ryzen 5 3600	3.921
AMD Ryzen 9 5950X	3.919

Dark Rock Pro 4 - Max. package power (HWinfo)
Processor	Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 5 5600X	56
AMD Ryzen 5 3600	90
Intel Core i7 8700K	95
Intel Core i5 10600K	97
AMD Ryzen 9 5950X	110
Intel Core i5 12600K	117
AMD Ryzen 9 5900X	124
AMD Ryzen 7 5800X	125
Intel Core i7 9700K	131
Intel Core i5 11600K	138
AMD Ryzen 9 3900X	145
Intel Core i7 12700K	150
Intel Core i7 10700K	155
Intel Core i9 9900K	177
Intel Core i7 11700K	178
Intel Core i9 10900K	208
Intel Core i9 12900K	234
Intel Core i9 11900K	287

De basis van het overklokken van Intel-processors is bij Alder Lake gelijk gebleven. Veel van de nieuwe opties hebben te maken met de nieuw toegevoegde functionaliteit, zoals de mogelijkheid om de zuinige cores te overklokken en natuurlijk allerlei opties om DDR5-geheugen te overklokken, waaronder XMP 3.0. Meer daarover lees je in ons losse artikel over DDR4- versus DDR5-geheugen.

Een van de aan geheugen gerelateerde opties die we hier toch nog even willen uitlichten, is Dynamic Memory Boost. Deze functie klokt het geheugen automatisch terug van XMP naar de laagste Jedec-specificaties als je je systeem niet belast, zodat je geheugen niet nodeloos op hoge klokfrequenties werkt.

Verder is het nog het noemen waard dat je de bClk nu vanuit de processor kunt aanpassen naar een eigen waarde zonder dat je daarvoor per se een moederbord met een externe klokgenerator nodig hebt. Het staat moederbordfabrikanten echter vrij om alsnog voor een externe oplossing te kiezen, bijvoorbeeld voor nog fijnmazigere controle.

Onze overklok?

We zijn in de laatste uren voor deze publicatie nog even aan de slag gegaan met een Core i9 12900K, maar het lukte ons niet om een zinnige overklok stabiel te krijgen. De snelle cores boosten standaard naar 4,9GHz in een allcoreworkload, waarbij 1,19V wordt toegepast. Ons doel was om de singlecore-turbo van 5,2GHz stabiel te krijgen op alle P-cores, maar zelfs met een spanning van 1,28V was stabiliteit ver te zoeken.

Van collega-reviewers uit andere landen begrepen we dat het met sommige samples wel lukt om 5,2GHz op alle P-cores stabiel te krijgen, in combinatie met een lichte overklok naar 4,0 of 4,1GHz op de E-cores. Bij minstens één andere reviewer liet de 12900K echter het leven tijdens een poging om dit te bewerkstelligen, waarschijnlijk omdat de E-cores minder goed tegen een hoge spanning kunnen. Daarom hebben we zelf niet de uiterste grenzen opgezocht.

Om een beeld te geven van de prijs-prestatieverhouding, hebben we het aantal Cinebench 23 MT-punten gedeeld door de prijs van de processors. Voor de nieuwe serie Intel-processors hanteren we de adviesprijzen; de scores van de oudere processors hebben we berekend op basis van de laagste Pricewatch-prijzen.

Twee van de drie Intel Alder Lake-processors zijn op basis van deze berekening direct twee van de aantrekkelijkste processors. De Core i5 12600K geeft je bijna 58 Cinebench-punten per euro, terwijl ook de i7 12700K nog ruim boven de 50 punten blijft. De Core i9 12900K zit daar met 44 punten iets, maar niet zo gek ver achter. Zeker niet als je bekijkt waar Intel vandaan komt: de Core i9 11900K was met nog geen 28 punten per euro hekkensluiter van dit lijstje.

Nu laten we hier andere factoren die van invloed zijn op de prijs van een Alder Lake-systeem, buiten beschouwing; het is goed om je daarvan bewust te zijn. Voorlopig moet je bijvoorbeeld per se een prijzig moederbord op basis van de Z690-chipset aanschaffen. Ook DDR5 kan het kostenplaatje natuurlijk flink beïnvloeden, maar daarover lees je meer in ons aparte artikel over DDR4 versus DDR5.

Op deze pagina vergelijken we de Intel Core i5 12600K met zijn voorganger, de i5 11600K, en zijn voornaamste concurrent, de AMD Ryzen 5 5600X. De i5 12600K heeft zes snelle cores, net als de andere twee cpu's, maar daar bovenop natuurlijk ook nog vier extra zuinige cores. De adviesprijs van de 12600K ligt slechts zeven euro hoger dan de huidige winkelprijs van de 5600X.

Let op: we houden er bij alle percentages op deze pagina rekening mee of een lager of hoger getal beter is. Een positief percentage betekent altijd dat het resultaat beter is, een negatief percentage betekent altijd dat het resultaat slechter is ten opzichte van de processor waarmee wordt vergeleken.

	Intel Core i5 12600K	Intel Core i5 11600K	AMD Ryzen 5 5600X
Configuratie	6P+4E/16T	6C/12T	6C/12T
Prijs	€ 302	€ 265	€ 295

Cpu-benchmarks

We kijken om te beginnen naar de testresultaten van de benchmarks die de processorprestaties meten. In zowel single- als multithreaded maakt de Core i5 12600K een grote sprong ten opzichte van zijn voorganger. De singlethreaded prestaties liggen, afgaande op Cinebench, ongeveer 21 procent hoger. De multithreaded score stijgt zelfs met bijna 60 procent dankzij de extra cores.

De grootste uitschieter naar boven in de x264-test is Staxrip, waarin de Alder Lake-processors werkelijk vliegen. In sommige AIDA64-tests is de 12600K echter wat langzamer dan zijn voorganger, doordat de nieuwe cpu niet langer AVX512-instructies ondersteunt.

Gemiddeld is de Core i5 12600K 33 procent sneller dan de 11600K en 26 procent sneller dan de 5600X.

Cpu-benchmarks	Core i5 12600K	Core i5 11600K	Ryzen 5 5600X	vs. 11600K	vs. 5600X
Cinebench 20 ST	708cb	581cb	588cb	22%	20%
Cinebench 20 MT	6623cb	4213cb	4258cb	57%	56%
Cinebench 23 ST	1846cb	1526cb	1491cb	21%	24%
Cinebench 23 MT	17409cb	10979cb	11002cb	59%	58%
Blender	401 sec.	614 sec.	599 sec.	35%	33%
CoronaRender	88 sec.	128 sec.	120 sec.	31%	27%
Fusion 360	149 sec.	227 sec.	229 sec.	34%	35%
Adobe Photoshop	88 sec.	140 sec.	135 sec.	37%	35%
Adobe Premiere Pro	445 sec.	642 sec.	592 sec.	31%	25%
DaVinci Resolve	333 sec.	557 sec.	416 sec.	40%	20%
Staxrip - x264	403,05fps	84,57fps	96,76fps	377%	317%
Staxrip - x265	81,3fps	56,89fps	58,69fps	43%	39%
Flac	135 sec.	147 sec.	141 sec.	8%	4%
7-Zip	91 sec.	113 sec.	115 sec.	19%	21%
Chrome	239pnt.	183pnt.	212pnt.	31%	13%
Compile (Firefox)	223 sec.	319 sec.	306 sec.	30%	27%
AIDA64 - Zlib	1003MB/s	672MB/s	685MB/s	49%	46%
AIDA64 - AES	86062MB/s	123128MB/s	107191MB/s	-30%	-20%
AIDA64 - Hash	27439MB/s	15792MB/s	25042MB/s	74%	10%
AIDA64 - SHA3	3239MB/s	3985MB/s	2714MB/s	-19%	19%
AIDA64 - Julia	37182	56265	79015	-34%	-53%
AIDA64 - Mandel	23961	34774	43411	-31%	-45%
AIDA64 - FP32 Raytrace	8219	14206	12697	-42%	-35%
AIDA64 - FP64 Raytrace	5145	7846	6789	-34%	-24%
Gemiddeld				33%	26%

Gamebenchmarks

In games is de Core i5 12600K gemiddeld 19 procent sneller dan zijn voorganger, wat we vooral in Total War en F1 terugzien. Ook de Ryzen 5 5600X wordt verslagen, met een kleinere marge van 6 procent. Het getoonde gemiddelde is exclusief de 1440p-benchmarks en de streamingtest, die Intel met overmacht wint.

Gamebenchmarks	Core i5 12600K	Core i5 11600K	Ryzen 5 5600X	vs. 11600K	vs. 5600X
RDR2 - 1080p - Medium	161,6fps	128,8fps	167,5fps	25%	-4%
RDR2 - 1080p - Ultra	140,8fps	124,4fps	131,8fps	13%	7%
RDR2 - 1440p - Medium	153fps	128,7fps	143,1fps	19%	7%
RDR2 - 1440p - Ultra	121,2fps	112,3fps	108,6fps	8%	12%
Metro Exodus - 1080p - Medium	224,8fps	203,6fps	220,4fps	10%	2%
Metro Exodus - 1080p - Ultra	140,1fps	135fps	141,4fps	4%	-1%
Metro Exodus - 1440p - Medium	181,2fps	176,1fps	181,5fps	3%	0%
Metro Exodus - 1440p - Ultra	114fps	110,9fps	113,5fps	3%	0%
Total War: Troy - 1080p - Medium	231,7fps	162,1fps	219,9fps	43%	5%
Total War: Troy - 1080p - Ultra	144,9fps	122,4fps	121,8fps	18%	19%
F1 2021 - 1080p - Medium	359,2fps	276,2fps	382,4fps	30%	-6%
F1 2021 - 1080p - Ultra	254,4fps	181,1fps	228,1fps	40%	12%
AC: Valhalla - 1080p - Medium	195,6fps	192,4fps	171,3fps	2%	14%
AC: Valhalla - 1080p - Ultra	144,8fps	144,3fps	128fps	0%	13%
Streaming (x264 6Mbit + F1 2021)	349,87fps	59,34fps	74,1fps	490%	372%
Gemiddeld (1080p)				19%	6%

Igpu-benchmarks

De igpu van de Core i5 12600K is ongeveer een kwart sneller dan die van de 11600K.

Igpu-benchmarks	Core i5 12600K	Core i5 11600K	vs. 11600K
3DMark Night Raid	12618	10362	22%
Troy 720p low	82,4fps	64,4fps	28%
Troy 1080p low	42,5fps	35,7fps	19%

Stroomverbruik

Idle is de i5 12600K minder zuinig dan de 11600K, maar nog altijd zuiniger dan de Ryzen. Een omgekeerd beeld zien we onder belasting; het verbruik ligt lager dan bij de 11600K, maar de Ryzen 5 5600X is zwaar belast nog veel zuiniger.

Stroomverbruik	Core i5 12600K	Core i5 11600K	Ryzen 5 5600X	vs. 11600K	vs. 5600X
Idle	5,1W	3,4W	9,2W	-49%	45%
Cinebench R23 MT	118,4W	130,8W	65,7W	9%	-80%
Premiere Pro	95,4W	114,6W	63,6W	17%	-50%

Op deze pagina vergelijken we de Intel Core i7 12700K met zijn voorganger, de i7 11700K, en zijn voornaamste concurrent, de AMD Ryzen 7 5800X. Alle drie de processors zijn octacores in traditionele zin, maar de 12700K heeft nog vier extra efficiënte cores. De adviesprijs van de 12700K ligt bijna 50 euro hoger dan de winkelprijs van de 11700K. Het verschil met de 5800X is 32 euro.

	Intel Core i7 12700K	Intel Core i7 11700K	AMD Ryzen 7 5800X
Configuratie	8P+4E/20T	8C/16T	8C/16T
Prijs	€ 427	€ 379	€ 395

Cpu-benchmarks

We kijken om te beginnen naar de testresultaten van de benchmarks die de processorprestaties meten. Volgens Cinebench is de Core i7 12700K per core maar liefst 20 procent sneller dan zijn voorganger. Het verschil met de 5800X bedraagt 18 procent. In de multithreaded-test loopt het verschil op naar 53 procent versus de 11700K en 44 procent ten opzichte van de 5800X.

Net als bij de Core i5 is de x264-test de grootste uitschieter naar boven, maar eigenlijk doet de 12700K het in vrijwel elke test beter dan de 5800X. Alleen DaVinci Resolve en enkele AIDA64-tests blijven nog AMD-terrein.

Gemiddeld is de Core i7 12700K 29 procent sneller dan de 11700K, terwijl de Ryzen 7 5800X met een verschil van 13 procent wordt verslagen.

CPU-benchmarks	Core i7 12700K	Core i7 11700K	Ryzen 7 5800X	vs. 11700K	vs. 5800X
Cinebench 20 ST	719cb	597cb	610cb	20%	18%
Cinebench 20 MT	8566cb	5597cb	5937cb	53%	44%
Cinebench 23 ST	1871cb	1560cb	1571cb	20%	19%
Cinebench 23 MT	22077cb	14587cb	15310cb	51%	44%
Blender	309 sec.	493 sec.	424 sec.	37%	27%
CoronaRender	67 sec.	95 sec.	86 sec.	29%	22%
Fusion 360	105 sec.	177 sec.	142 sec.	41%	26%
Adobe Photoshop	73 sec.	111 sec.	102,2 sec.	34%	29%
Adobe Premiere Pro	396 sec.	569 sec.	574 sec.	30%	31%
DaVinci Resolve	320 sec.	449 sec.	302 sec.	29%	-6%
Staxrip - x264	454,86fps	109,77fps	171,26fps	314%	166%
Staxrip - x265	94,32fps	64,18fps	71,04fps	47%	33%
Flac	131 sec.	144 sec.	135 sec.	9%	3%
7-Zip	74 sec.	89 sec.	96 sec.	17%	23%
Chrome	244pnt.	212pnt.	219pnt.	15%	11%
Compile (Firefox)	189 sec.	263 sec.	254 sec.	28%	26%
AIDA64 - Zlib	1296MB/s	893MB/s	940MB/s	45%	38%
AIDA64 - AES	109852MB/s	161075MB/s	150001MB/s	-32%	-27%
AIDA64 - Hash	34238MB/s	21121MB/s	33846MB/s	62%	1%
AIDA64 - SHA3	4350MB/s	5213MB/s	3891MB/s	-17%	12%
AIDA64 - Julia	48410	70463	112161	-31%	-57%
AIDA64 - Mandel	30757	43405	61477	-29%	-50%
AIDA64 - FP32 Raytrace	10641	17618	18457	-40%	-42%
AIDA64 - FP64 Raytrace	6516	9055	9846	-28%	-34%
Gemiddeld				29%	13%

Gamebenchmarks

In games is de Core i7 12700K fors sneller dan zijn voorloper. Vooral in Total War: Troy zet Intel grote stappen. Gemiddeld scoort de 12700K 20 procent beter dan de 11700K, maar de Ryzen 7 wordt slechts ternauwernood verslagen, met een verschil van 2 procent. In veel games presteren ze vrijwel gelijk, alleen in Total War: Troy en de streamingtest, die overigens niet is meegenomen in het gemiddelde, loopt de Intel-chip uit.

Game-benchmarks	Core i7 12700K	Core i7 11700K	Ryzen 7 5800X	vs. 11700K	vs. 5800X
RDR2 - 1080p - Medium	173,6	133,7	170,3	30%	2%
RDR2 - 1080p - Ultra	141,5	128,3	141,1	10%	0%
RDR2 - 1440p - Medium	154,1	131,4	154,7	17%	0%
RDR2 - 1440p - Ultra	115	112,3	115,7	2%	-1%
Metro Exodus - 1080p - Medium	226	207,3	224	9%	1%
Metro Exodus - 1080p - Ultra	138,9	134,9	142,6	3%	-3%
Metro Exodus - 1440p - Medium	178,5	175,6	182,3	2%	-2%
Metro Exodus - 1440p - Ultra	113,1	109,6	115,1	3%	-2%
Total War: Troy - 1080p - Medium	259,5	154,3	226,4	68%	15%
Total War: Troy - 1080p - Ultra	145,1	118,6	130,5	22%	11%
F1 2021 - 1080p - Medium	380,7	296,5	386,7	28%	-2%
F1 2021 - 1080p - Ultra	254,2	194,4	256,2	31%	-1%
AC: Valhalla - 1080p - Medium	195,3	189,6	196,5	3%	-1%
AC: Valhalla - 1080p - Ultra	141,8	144,2	145,7	-2%	-3%
Streaming (x264 6Mbit + F1 2021)	357,54	69,44	104,89	415%	241%
Gemiddeld (1080p)				20%	2%

Igpu-benchmarks

De geïntegreerde graphics van de Core i7 12700K zijn een vooruitgang van ongeveer 25 procent.

Igpu-benchmarks	Core i7 12700K	Core i7 11700K	vs. 11700K
3DMark Night Raid	13678	10747	27%
Troy 720p low	85,2fps	69,4fps	23%
Troy 1080p low	45,2fps	36,8fps	23%

Stroomverbruik

In idle blijft de Core i7 12700K wat zuiniger dan de Ryzen 7 5800X. Onder belasting verbruikt de i7 12700K wel rond de 30W meer.

Stroomverbruik	Core i7 12700K	Core i7 11700K	Ryzen 7 5800X	vs. 11700K	vs. 5800X
Idle	6,1W	6,4W	9,0W	5%	33%
Cinebench R23 MT	150,3W	168,7W	122,1W	11%	-23%
Premiere Pro	126,3W	122,9W	91,0W	-3%	-39%

Op deze pagina vergelijken we de Intel Core i9 12900K met zijn voorganger, de i9 11900K, en zijn voornaamste concurrent, de AMD Ryzen 9 5900X. Intel had in dit segment een core-achterstand op de Ryzen 9 met twaalf cores, maar wellicht kunnen de acht toegevoegde efficiënte cores de vier snelle cores compenseren. De i9 12900K is met een adviesprijs van 615 euro 65 euro duurder dan zijn voorganger en zelfs 85 euro duurder dan de AMD-chip. Hij zit wel nog altijd duidelijk dichter in de buurt van de 5900X dan van de 16-core-5950X, die nog eens 134 euro meer kost.

We hebben de Core i9 11900K zowel met als zonder powerlimits getest. Voor een vergelijking met beide sets resultaten valt wat te zeggen; je kunt stellen dat Intel de limiet bij deze generatie simpelweg flink heeft verhoogd of dat de 'unlimited' test altijd al de meest realistische was. In de tekst vergelijken we primair met de resultaten mét limiet, omdat dat onze standaard testwijze is.

	Intel Core i9 12900K	Intel Core i9 11900K	AMD Ryzen 9 5900X
Configuratie	8P+8E/24T	8C/16T	12C/24T
Prijs	€ 615	€ 549	€ 529

Cpu-benchmarks

We kijken om te beginnen naar de testresultaten van de benchmarks die de processorprestaties meten. Zowel de single- als de multithreaded prestaties van de Core i9 12900K liggen boven het niveau van de Ryzen 9 5900X, met tussen de 22 en 30 procent hogere prestaties in de diverse Cinebench-tests. Echt indrukwekkend wordt het pas als je vergelijkt met de 11900K. In één generatie zijn de multithreaded-prestaties maar liefst 80 procent beter geworden.

Dat Intels grootste winst in de x264-test wordt behaald, zal je inmiddels niet meer verbazen. Ook in andere (grotendeels) multithreaded tests wordt de 5900X echter ruim verslagen, regelmatig met percentages richting de 30. Van de reguliere tests valt alleen DaVinci Resolve nog ruim in het voordeel van AMD uit. Ook in de AIDA64-tests is AMD vaak sneller.

Gemiddeld is de Core i9 12900K maar liefst 44 procent sneller dan zijn voorganger. Ten opzichte van de 5900X is het overwicht kleiner, 6 procent, maar dat wordt wel voornamelijk veroorzaakt door de AIDA64-tests. Als we die weglaten, zou de 12900K 24 procent sneller zijn.

Cpu-benchmarks	Core i9 12900K	Core i9 11900K (125W)	Core i9 11900K (Unlimited)	Ryzen 9 5900X	vs. 11900K (125W)	vs. 11900K (Unlimited)	vs. 5900X
Cinebench 20 ST	764cb	631cb	630cb	612cb	21%	21%	25%
Cinebench 20 MT	10430cb	5864cb	5876cb	8021cb	78%	77%	30%
Cinebench 23 ST	1960cb	1626cb	1636cb	1612cb	21%	20%	22%
Cinebench 23 MT	27248cb	15002cb	15269cb	21117cb	82%	78%	29%
Blender	249 sec.	489 sec.	432 sec.	304 sec.	49%	42%	18%
CoronaRender	56 sec.	94 sec.	87 sec.	62 sec.	40%	36%	10%
Fusion 360	90 sec.	170 sec.	152 sec.	122 sec.	47%	41%	26%
Adobe Photoshop	69 sec.	106 sec.	105 sec.	88 sec.	35%	34%	22%
Adobe Premiere Pro	376 sec.	586 sec.	552 sec.	521 sec.	36%	32%	28%
DaVinci Resolve	316 sec.	469 sec.	423 sec.	258 sec.	33%	25%	-22%
Staxrip - x264	517,83fps	104,84fps	116,49fps	234,84fps	394%	345%	121%
Staxrip - x265	101,62fps	64,18fps	69,9fps	78,66fps	58%	45%	29%
Flac	127 sec.	138 sec.	136 sec.	132 sec.	8%	7%	4%
7-Zip	66 sec.	89 sec.	77 sec.	76 sec.	26%	14%	13%
Chrome	249pnt.	222pnt.	215pnt.	203pnt.	12%	16%	23%
Compile (Firefox)	171 sec.	266 sec.	246 sec.	214 sec.	36%	30%	20%
AIDA64 - Zlib	1615MB/s	945MB/s	934MB/s	1334MB/s	71%	73%	21%
AIDA64 - AES	140322MB/s	164443MB/s	171948MB/s	211070MB/s	-15%	-18%	-34%
AIDA64 - Hash	45910MB/s	22017MB/s	22056MB/s	48166MB/s	109%	108%	-5%
AIDA64 - SHA3	5125MB/s	5207MB/s	5564MB/s	5215MB/s	-2%	-8%	-2%
AIDA64 - Julia	59091	71812	80307	152383	-18%	-26%	-61%
AIDA64 - Mandel	38633	44364	49637	83633	-13%	-22%	-54%
AIDA64 - FP32 Raytrace	13338	17015	20271	23968	-22%	-34%	-44%
AIDA64 - FP64 Raytrace	8280	9009	11089	12849	-8%	-25%	-36%
Gemiddeld					44%	37%	6%

Gamebenchmarks

In de games met een losse videokaart laat de Core i9 12900K regelmatig forse prestatiewinsten zien ten opzichte van zijn voorganger. Total War: Troy op Medium-settings is de grootste uitschieter naar boven; de 12900K levert in dat spel een 69 procent hogere framerate af dan de 11900K deed. De strijd met de Ryzen 9 5900X is wat spannender, maar Intel neemt toch de leiding met een verschil van 6 procent. Ook de streamingtest, die we niet eens hebben meegenomen in het getoonde gemiddelde van de 1080p-tests, gaat overtuigend naar Intel.

Gamebenchmarks	Core i9 12900K	Core i9 11900K (125W)	Core i9 11900K (Unlimited)	Ryzen 9 5900X	vs. 11900K (125W)	vs. 11900K (Unlimited)	vs. 5900X
RDR2 - 1080p - Medium	172,7fps	147,9fps	153,7fps	172,6fps	17%	12%	0%
RDR2 - 1080p - Ultra	141,4fps	132,9fps	134,5fps	132,4fps	6%	5%	7%
RDR2 - 1440p - Medium	153,2fps	139,4fps	140,8fps	143,6fps	10%	9%	7%
RDR2 - 1440p - Ultra	115,4fps	114fps	113,5fps	109,4fps	1%	2%	5%
Metro Exodus - 1080p - Medium	227,1fps	218,2fps	223,4fps	218,8fps	4%	2%	4%
Metro Exodus - 1080p - Ultra	140,2fps	135fps	139fps	141,7fps	4%	1%	-1%
Metro Exodus - 1440p - Medium	179,3fps	176,1fps	178,8fps	182,5fps	2%	0%	-2%
Metro Exodus - 1440p - Ultra	113,2fps	109,5fps	111,6fps	114,3fps	3%	1%	-1%
Total War: Troy - 1080p - Medium	276,1fps	163,6fps	171,3fps	245,5fps	69%	61%	12%
Total War: Troy - 1080p - Ultra	146fps	130fps	130fps	120,9fps	12%	12%	21%
F1 2021 - 1080p - Medium	410,9fps	309,1fps	311,9fps	385,7fps	33%	32%	7%
F1 2021 - 1080p - Ultra	259,1fps	199,1fps	201,1fps	227,6fps	30%	29%	14%
AC: Valhalla - 1080p - Medium	193,8fps	196,8fps	196,1fps	197,6fps	-2%	-1%	-2%
AC: Valhalla - 1080p - Ultra	143,7fps	145,8fps	148,3fps	145,7fps	-1%	-3%	-1%
Streaming (x264 6Mbit + F1 2021)	461,02fps	86,54fps	87,68fps	188,06fps	433%	426%	145%
Gemiddeld (1080p)					17%	15%	6%

Igpu-benchmarks

De igpu in de Core i9 12900K is 25 à 30 procent sneller dan die in de 11900K. De Ryzen 9 5900X ontbreekt hier, want die heeft natuurlijk geen igpu.

Igpu-benchmarks	Core i9 12900K	Core i9 11900K (125W)	Core i9 11900K (Unlimited)	vs. 11900K (125W)	vs. 11900K (Unlimited)
3DMark Night Raid	13678	10747	10520	27%	30%
Troy 720p low	85,2fps	69,4fps	66fps	23%	29%
Troy 1080p low	45,2fps	36,8fps	35,3fps	23%	28%

Stroomverbruik

Hoewel de 12900K in idle wat meer verbruikt dan zijn voorganger, blijft hij in dat scenario wel zuiniger dan de AMD. Onder maximale belasting in Cinebench ligt het gevraagde vermogen bijna dubbel zo hoog als bij de Ryzen 9 5900X. In Premiere Pro is het verschil kleiner, maar nog altijd rond de 45W.

Stroomverbruik	Core i9 12900K	Core i9 11900K (125W)	Core i9 11900K (Unlimited)	Ryzen 9 5900X	vs. 11900K (125W)	vs. 11900K (Unlimited)	vs. 5900X
Idle	7,5W	4,8W	4,8W	13,8W	-58%	-58%	46%
Cinebench R23 MT	243,1W	181,3W	182,8W	126,2W	-34%	-33%	-93%
Premiere Pro	157,7W	124,1W	150,8W	111,2W	-27%	-5%	-42%

'Vlak Intel niet uit...' zei het stemmetje in ons achterhoofd bij elk jubelverhaal dat we de in de afgelopen jaren konden neerpennen over nieuwe AMD-processors. Terecht, zo blijkt; de testresultaten spreken voor zich. Nu de ingenieurs van Intel niet langer met handen en voeten zijn gebonden aan een stokoud productieproces, maken ze een enorme slag die de twaalfde generatie Core-processors heet.

Intels Zen-moment?

De enorme stap die Intel in één generatie zet, laat zich eigenlijk alleen maar vergelijken met de eerste Ryzen-processors van AMD. De Core i9 12900K is gemiddeld maar liefst 40 procent sneller dan de 11900K, met uitschieters tot 80 procent in Cinebench multithreaded. Hoewel de stap op architectureel vlak minder groot is, tekenen zich aardig wat parallellen af: een nieuwe socket, een nieuwe PCIe-generatie en, zonder twijfel het belangrijkste ingrediënt, een nieuw productieprocedé. Bovendien wordt Alder Lake de eerste architectuur in jaren waarop al Intels processors, van laptops tot servers, weer samenkomen.

Als we onze hele testsuite middelen, doen alle drie de nieuwe processormodellen exact wat ze moeten doen: de dichtst in de buurt komende Ryzen-processor verslaan. De Core i5 12600K is ruim sneller dan de Ryzen 5 5600X, de Core i7 12700K wint van de Ryzen 7 5800X en de Core i9 12900K weet de Ryzen 9 5900X nipt te verslaan. Alleen op de Ryzen 9 5950X heeft Intel met de Alder Lake-cpu's geen antwoord.

De schaduwkanten

Een snellere processor voor ruwweg dezelfde prijs levert uiteraard goede resultaten in onze prijs-prestatiescore op. De Core i5 en i7 bieden de meeste waar voor je geld van alle concurrerende processors. Toch moeten we daar een kanttekening bij plaatsen. Voor de Alder Lake-processors heb je voorlopig een allesbehalve goedkoop Z690-moederbord nodig. Wil je ook DDR5, dan wordt het samenstellen van een nieuw systeem helemaal een dure hobby. Dat is echter lang niet altijd nodig, blijkt uit ons extra artikel over DDR4 versus DDR5.

Naast het dure platform is er nog een duidelijk nadeel aan Alder Lake. Het stroomverbruik blijft hoog, zeker dat van de Core i9. In combinatie met de kleinere die stelt dat serieuze eisen aan je koeling. We waarderen het echter dat Intel hierover eerlijker communiceert, met de Max Turbo Power-specificatie. Zo weet je als consument beter waar je aan toe bent.

Intel is terug en dat is goed voor de consument

AMD volledig wegblazen doet Intel met de twaalfde generatie Core-cpu's dus niet, maar wat het wél doet, is weer een serieus alternatief bieden voor de Ryzens. Of je nu een warmer gevoel krijgt bij het blauwe of het rode kamp, het is altijd goed als beide fabrikanten een competitief aanbod hebben. AMD zal moeten reageren, door prijzen aan te passen of haast te maken met snellere processors, terwijl ook Intel allesbehalve de gelegenheid krijgt om opnieuw op zijn lauweren te gaan rusten.

Bij een serieus alternatief hoort natuurlijk dezelfde award als we op de kop af een jaar geleden uitreikten aan de meeste Ryzen 5000-processors: een Excellent-award. Die delen we echter alleen uit aan de Core i5 12600K en Core i7 12700K, omdat die de meeste waar voor je geld bieden en het stroomverbruik beter binnen de perken blijft.

Beschikbaarheid

De Intel Core-processors en Z690-moederborden van de twaalfde generatie zijn per direct verkrijgbaar. De voorraden van zowel de nieuwe processors als de moederborden zijn op de releasedag vrij groot, vertelde Megekko-directeur Adri Broos donderdagochtend aan Tweakers. "Er zijn ook nog voldoende leveringen onderweg, dus wij voorzien geen problemen. Wel beperken we uit voorzorg het maximale aantal processors per klant per dag tot één stuk." Alleen als je je Alder Lake-cpu wil combineren met DDR5-geheugen, ga je waarschijnlijk tegen lege winkelschappen aanlopen.

Lees ook: DDR5 of toch nog DDR4? Twee generaties werkgeheugen getest

Intel Core i5 12600K
Intel Core i7 12700K
Intel Core i9 12900K

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i5-12600K Boxed

Prijs bij publicatie: € 302,-

Vanaf € 155,99

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i7-12700K Boxed

Prijs bij publicatie: € 427,-

Vanaf € 239,94

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

Pluspunten

Minpunten

Getest

Intel Core i9-12900K Boxed

Prijs bij publicatie: € 615,-

Vanaf € 319,48

Vergelijk prijzen

Bekijk alle uitvoeringen (2)

Op donderdagmiddag, een uurtje na de officiële introductie van de twaalfde generatie Intel Core-processors, kon je de Tweakers-redactie live al je vragen stellen over de nieuwe cpu's. Hieronder kun je de livestream terugkijken. De stream was bedoeld als experiment om te kijken of jullie het leuk vinden om direct interactie met onze hardware-experts te kunnen hebben.

De stream werd gehost door nieuwsredacteur Julian Huijbregts en componentenreviewers Reinoud Dik en Tomas Hochstenbach. Reinoud is hoofdauteur intern geheugen en kan je alles vertellen over de verschillen tussen DDR4 en DDR5, terwijl Tomas de nieuwe Intel-processors heeft gereviewd.

We hopen dat jullie de stream leuk vonden en dat jullie ons het enkele technische probleem dat we hadden vergeven ;-). Kijk de stream hieronder terug!

Inleiding

Samengevat

Pluspunten

Minpunten

Getest

Samengevat

Pluspunten

Minpunten

Getest

Samengevat

Pluspunten

Minpunten

Getest

Big.Little op z'n x86's

Snelle vs. zuinige cores

Eerste Intel 7-processors

Software-implementatie en scheduling

De 'performance core': Golden Cove

Frontend

Backend

De 'Efficient core': Gracemont

Frontend en backend

Prestaties

Socket 1700 en de Z690-chipset

PCI Express 5.0

Z690-chipset

Line-up en prijzen

Core i9 12900K

Core i7 12700K en Core i5 12600K

Testverantwoording

Geheugen en videokaart

Gametests

Stroomverbruik

Ipc-test

Foto- en videobewerking

Video- en audiocodering

3d-rendering

Compute en compile

Webbrowsing en compressie

Games: geïntegreerde gpu

Total War: Troy

Games: Assassin's Creed Valhalla

Games: Red Dead Redemption 2

Games: Metro Exodus

Games: Total War Troy

Games: F1 2021

Games: streaming

Prestatiescores

Tweakers CPU Prestatiescore

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore

Stroomverbruik en efficiëntie

Stroomverbruik idle

Stroomverbruik allcore-load (Cinebench R23 MT)

Stroomverbruik mixed load (Adobe Premiere Pro)

Stroomverbruik gaming (Metro Exodus)

Efficiëntie

Volledig systeemverbruik

Temperatuur

Overklokken

Onze overklok?

Prijs-prestatieverhouding

Core i5 12600K vs. Ryzen 5 5600X en i5 11600K

Cpu-benchmarks

Gamebenchmarks

Igpu-benchmarks

Stroomverbruik

Core i7 12700K vs. Ryzen 7 5800X en i7 11700K

Cpu-benchmarks

Gamebenchmarks

Igpu-benchmarks

Stroomverbruik

Core i9 12900K vs. Ryzen 9 5900X en i9 11900K

Cpu-benchmarks

Gamebenchmarks

Igpu-benchmarks

Stroomverbruik

Conclusie

Intels Zen-moment?

De schaduwkanten

Intel is terug en dat is goed voor de consument