Intel Core i9 12900KS
Samengevat
De Intel Core i9 12900KS is een echt 'halo'-product. Door de kloksnelheden nog verder op te schroeven, weet Intel nog net wat meer prestaties uit zijn topmodel te persen. Die paar procent kunnen straks in de strijd met AMD's 3D V-Cache-processor zomaar het verschil gaan maken, maar zijn voor de consument weinig relevant. Bovendien is de meerprijs die je betaalt, zowel in energiegebruik als in euro's, onredelijk hoog.
De gaming-prestatiekroon, dat is een dingetje in de wereld van desktopprocessors. Na de release van de Intel Alder Lake-processors eind vorig jaar was de Core i9 12900K in onze tests weer nipt de snelste, maar AMD's later deze maand verschijnende Ryzen 7 5800X3D moet juist in games weer een flinke stap vooruitzetten. Intel wacht dat niet af en komt nu met de Core i9 12900KS, zijn nieuwe absolute topmodel.
Waar AMD een gooi naar die gaming-prestatiekroon gaat doen door met een innovatieve productietechniek extra L3-cache toe te voegen, vertrouwt Intel op een methode die zich al lang heeft bewezen om de prestaties van een processor op te krikken: het opvoeren van de klokfrequenties. Ten opzichte van de bestaande Core i9 12900K is zowel de allcore- als de singlecoreboost verhoogd met 300MHz, wat die laatste laat uitkomen op een record brekende 5,5GHz. Nog nooit eerder klokte een processor uit de doos zo hoog.
Je zou denken dat dat ook invloed heeft op het energiegebruik, maar dat is slechts ten dele het geval. Nog even een reminder voor wie niet dagelijks bezig is met Intel-processors: bij de twaalfde generatie heeft Intel voor de overklokbare modellen afscheid genomen van de klassieke stroomlimieten pl1 en pl2. Modellen eindigend op K/KF mogen nu onbeperkt boosten naar hun 'max turbo power', zoals de vroegere pl2-limiet nu wordt genoemd. Die is met 241W echter identiek gebleven aan die van de 12900K. De 'processor base power' is wel verhoogd van 125 naar 150W, maar in de praktijk heeft dat geen gevolgen.
| |
Core i9 12900K |
Core i9 12900KS |
| Cores |
8P + 8E |
8P + 8E |
| Threads |
24 |
24 |
| Kloksnelheden P-cores |
Base: 3,2GHz
Allcoreboost: 4,9GHz
Singlecoreboost: 5,2GHz |
Base: 3,4GHz
Allcoreboost: 5,2GHz
Singlecoreboost: 5,5GHz |
| Kloksnelheden E-cores |
Base: 2,4GHz
Singlecoreboost: 3,9GHz |
Base: 2,5GHz
Singlecoreboost: 4,0GHz |
| L2-cache |
14MB |
14MB |
| L3-cache |
30MB |
30MB |
| Gpu |
UHD 770 |
UHD 770 |
| Pbp / Mtp |
125W / 241W |
150W / 241W |
| Adviesprijs |
€ 615 (nu: € 319,48) |
€ 815 (nu: € 316,34) |
Naast de kloksnelheden en de pbp is er nog een andere eigenschap veranderd ten opzichte van de 12900K en dat is de adviesprijs van de Core i9 12900KS. Die bedraagt 815 euro, wat op de kop af 200 euro meer is dan wat de 12900K op moest brengen. Die cpu is sinds zijn release bovendien in prijs gedaald en staat nu voor 589 euro in de Pricewatch. Dat maakt het onderlinge prijsverschil nog forser.
De Intel Core i9 12900KS-processor is beschikbaar gesteld door Alternate, waarvoor dank!
Testverantwoording
Voor de test met de Intel Core i9 12900KS hebben we alle courante, enigszins vergelijkbare processors opnieuw getest. Daarvoor hebben we uiteraard de nieuwste versies van alle software gebruikt, inclusief Windows 11, biosversies voor de moederborden en gpu-drivers.
We hebben de socket 1700-processors getest in combinatie met DDR5-geheugen. Vorig jaar hebben we de Core i9 12900K getest met zowel DDR4 als DDR5, waaruit bleek dat je met de keuze voor het oudere geheugentype ongeveer 5 procent aan prestaties liet liggen. Aangezien de 12900KS wat sneller is, zal dat verschil iets groter zijn.
Geheugen en videokaart
De mainstreamplatforms geven we 16GB per geheugenkanaal, dus in totaal 32GB. De kloksnelheid stellen we in op de officiële maximumsnelheid, zoals opgegeven door AMD of Intel.
Bij processors met een geïntegreerde gpu draaien we het gros van onze benchmarks zonder extra videokaart, terwijl we cpu's zonder igpu, zoals de meeste AMD Ryzens en Intel F-modellen, combineren met een Nvidia GeForce GTX 1650.
Gametests
Alle gamebenchmarks draaien we in combinatie met een van de snelste videokaarten van dit moment: een AMD Radeon RX 6900 XT. Dat doen we primair in full-hd-resolutie, 1920x1080 pixels, met Medium- en Ultra-settings. We kiezen juist voor de relatief lage full-hd-resolutie om de cpu waar mogelijk de bottleneck te laten zijn. Dit blijft representatief als er in de toekomst snellere videokaarten verschijnen die het knelpunt naar de processor laten verschuiven. Bij hogere resoluties, zoals 4k, ligt de bottleneck doorgaans volledig bij de videokaart. Wel testen we op verzoek twee games ook op een resolutie van 2560x1440 pixels, om te kijken of er op die resolutie nog verschil is tussen processors.
Stroomverbruik
Uiteraard meten we ook het stroomverbruik van de processors. Onze meetmethode daarvoor is gebaseerd op de stroom die door de EPS- en ATX-kabels naar het moederbord loopt en die we onderscheppen met behulp van Tinkerforge-hardware. Door uitsluitend het vermogen van de processor te meten, geïsoleerd van de rest van het systeem, kunnen we een appels-met-appelsvergelijking maken. Daarbij rapporteren we de mediaan van zowel het verbruik via de EPS-kabels, cpu-only, als het totale verbruik inclusief het moederbord. We noteren het stroomverbruik idle, gemiddeld over vijf minuten, en tijdens drie soorten belasting: tijdens een Cinebench R23-run, multithreaded uiteraard, tijdens het renderen van een video in Adobe Premiere Pro en tijdens een game: Metro Exodus op 1080p-resolutie met Ultra-settings.
Welke testgegevens het relevantst zijn voor jou, verschilt naar gelang je gebruiksdoel. Installeer je als gamer bijvoorbeeld toch al een losse videokaart, dan is het vergelijken van alleen het cpu-verbruik de meest logische route. Zou je daarentegen genoeg hebben aan geïntegreerde graphics of moet je cpu's die dat niet hebben, voorzien van een videokaart om beeld te krijgen, dan kan het totale platformverbruik relevanter zijn.
Foto- en videobewerking
Fotobewerking testen we met het Adobe Photoshop CC-pakket, dat zo populair is dat 'fotoshoppen' als werkwoord de Van Dale heeft bereikt. We draaien een opgeslagen 'action', of 'handeling' in de Nederlandstalige versie, die diverse soorten effecten, bewerkingen en transformaties bevat.
In Adobe Premiere Pro CC renderen en exporteren we een videoproject. Het bronproject is een Tweakers Tech Hub-aflevering, bestaande uit 4k-camerabeelden, die we exporteren met een variabele bitrate van 20 tot 40Mbit/s. De speelduur van de video is 13m 51s.
In DaVinci Resolve renderen we een video opnieuw naar 4k met de H.264-codec. De bronbestanden zijn vier streams van 1080p, die in een mozaïek worden samengevoegd tot een enkele 4k-stream. De bitrate ligt met 80Mbit/s flink hoger dan bij Premiere en uiteraard worden ook weer effecten als kleurcorrectie en camerastabilisatie toegepast.
- Adobe Photoshop
- Adobe Premiere Pro
- DaVinci Resolve
In Photoshop en Premiere Pro is de 12900KS 7 tot 9 procent sneller dan de 12900K, maar die was in die tests al sneller dan de AMD-processors. DaVinci Resolve was juist AMD-terrein en blijft dat ook. De 12900KS scoort zelfs marginaal lager, wat ook na meer dan eens opnieuw testen het geval bleef.
Video- en audiocodering
Op deze pagina vind je de prestaties tijdens het omzetten van video en audio. De H.264- en HEVC-codecs testen we met de StaxRip-encoder. In beide gevallen converteren we een 4k-mp4-video met een framerate van 60fps, een bitrate van 8Mbit en een bitdiepte van 8bit. In de tweede benchmark converteren we dezelfde video met behulp van de H.265-codec. Beide benchmarks voeren we drie keer uit, waarna we de gemiddelde score noteren. Voor de audioconversie zetten we een FLAC-bestand van een uur om in een WAVE en noteren we de tijd die dit kost.
- StaxRip - x264
- StaxRip - x265
- FLAC - 1 uur WAVE naar FLAC
Intel doet het uitstekend in x264-encoding. We meten 151fps, nog net een procentje hoger dan de score van de 12900K. Dat is bijna 50 procent sneller dan de Ryzen 9 5950X. Met de x265-codec komt AMD een stuk dichterbij, maar is de 12900KS wel de snelste met 39fps.
Ook in de audiotest staat Intel bovenaan, wat vooral komt doordat dit proces vrijwel geheel singlethreaded is. De 'snelle' cores van Alder Lake zijn simpelweg wat vlotter (en hoger geklokt) dan de Zen 3-cores in de Ryzen 5000-chips en weten deze klus dus eerder te klaren.
3d-rendering
Cinebench is de benchmarksoftware die hoort bij de Cinema4D-rendersoftware. Je kunt deze benchmark gratis downloaden en eenvoudig zelf draaien, in zowel single- als multithreaded modus. Mede daardoor is hij uitgegroeid tot een van de populairste cpu-tests. We draaien de nieuwste Cinebench 23.
- Cinebench 23 - Single
- Cinebench 23 - Multi
In zowel de single- als de multithreaded tests van Cinebench zien we topscores van de 12900KS. Op één core weet hij 2135 punten te scoren: 6,5 procent meer dan de 12900K en zelfs 33 procent meer dan de snelste Ryzen. Multithreaded is het verschil kleiner: 4,7 procent ten opzichte van de 12900K en 13,5 procent ten opzichte van de 5950X met zestien 'snelle' cores.
Blender is een opensource-renderengine. Met deze software renderen we het Italian Flat-project, dat je hier kunt downloaden en dat een stuk zwaarder is dan de Barcelona Pavilion-render die we voorheen draaiden.
De Core i9 12900K wisselde nog stuivertje met de Ryzen 9 5950X, maar met de 12900KS mag Intel zich met recht de snelste noemen in Blender. Hij snoept net geen 4 procent van de rendertijd van de 12900K af.
Corona Renderer is een renderengine die beschikbaar is in Autodesk 3DS Max en Maxon Cinema 4D. Wij draaien de officiële Corona Benchmark, waarin een voorgedefinieerde scène wordt gerenderd. Je kunt de benchmark zelf gratis downloaden.
Ook in de Corona-benchmark is de 12900KS een procent of 5 sneller dan de 12900K, maar de 5950X van AMD blijft in deze test toch net de snelste.
Compute en compile
We compileren de volledige Firefox-browser met behulp van MozillaBuild, aan de hand van de opensourcebroncode.
AMD doet het traditioneel goed in deze test. Alleen de Intel Core i9 12900K wist de Ryzen 9 5950X in MozillaBuild te verslaan en de 12900KS bouwt de voorsprong nu nog iets verder uit; de winst bedraagt slechts vier tellen.
We draaien de AIDA64-benchmarksuite integraal. Daarin komen diverse soorten computeworkloads en encryptiemethoden voor. Waar mogelijk worden instructiesetuitbreidingen als SSE en AVX ingezet. Verder meet dit programma hoe snel SHA-3-hashes kunnen worden berekend. Het hele testparcours draaien we drie keer om eventuele variatie in resultaten op te vangen.
- Zlib
- AES
- Hash
- SHA3
- Julia
- Mandel
- FP32 RT
- FP64 RT
Grappig genoeg is de kleine boost van de 12900KS ten opzichte van de 12900K in verschillende AIDA64-tests net voldoende om een concurrent van AMD te verslaan. In Zlib is de 12900KS nipt sneller dan de 5950X, in AES wordt de 5900X voorbijgestreefd. AMD blijft vooral de leidende partij in de AES-, hashing-, Julia- en Mandel-tests.
Webbrowsing en compressie
In de populairste webbrowser van dit moment, Google Chrome, draaien we de Jetstream 2-benchmark. Die kun je zelf terugvinden via browserbench.org. Vrijwel alle deeltests worden 120 keer gedraaid en de scores worden gemiddeld en gewogen. We voeren deze benchmark uit in Chrome 99.
Intel was in deze voornamelijk singlethreaded benchmark al ruim de snelste. De Core i9 12900KS presteert nog eens 7 procent beter dan de 12900K al deed.
Met 7-Zip comprimeren we 15GB, ruim drie keer zoveel als voorheen, aan willekeurig gegenereerde data met behulp van de 'fast compression'-instellingen tot een 7z-bestand en noteren we de tijd. We berekenen het gemiddelde van drie runs.
De Core i9 12900KS is twee seconden eerder klaar dan de 12900K, maar desondanks resteert een voorsprong van elf seconden voor de Ryzen 9 5950X.
Games: geïntegreerde gpu
Voordat we gaan kijken naar de prestaties met een losse videokaart, draaien we enkele tests met de geïntegreerde gpu. Om te beginnen 3DMark's Night Raid, een op igpu's gerichte, synthetische benchmark die gebruikmaakt van DirectX 12.
- 3DMark Night Raid Graphics
- 3DMark Night Raid - Totaalscore
- 3DMark Night Raid - CPU
De 3DMark-scores van de i9 12900KS zijn vrijwel identiek aan die van de 12900K.
F1 2021
In F1 2021 is de Core i9 12900KS exact even snel als de 12900K.
- 1280x720 - Low
- 1280x720 - Low (99p)
- 1280x720 - Low (99.9p)
- 1280x720 - Medium
- 1280x720 - Medium (99p)
- 1280x720 - Medium (99.9p)
Total War: Warhammer III
Ook in de nieuwste toevoeging aan onze testgames voor de geïntegreerde gpu, Total War: Warhammer III, zien we zeer vergelijkbare resultaten tussen de 12900K en 12900KS.
- 1280x720 - Low
- 1280x720 - Low (99p)
- 1280x720 - Low (99.9p)
- 1920x1080 - Low
- 1920x1080 - Low (99p)
- 1920x1080 - Low (99.9p)
Games: Far Cry 6
Far Cry 6 is Ubisofts recentste firstpersonshooter in de Far Cry-serie, die al jarenlang draait op de Dunia-engine. Voor Far Cry 6 wordt daarvan versie 2.0 gebruikt.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
De twaalfde generatie Core-processors deed het al uitstekend in Far Cry 6. De 12900KS is nog net wat vlotter dan de bestaande Core i7 en i9, op zowel Medium- als Ultra-settings. Ook de frametimes van de Intel-chips zijn beduidend strakker.
Games: F1 2021
De Alder Lake-processors van Intel weten te imponeren in de racegame F1 2021. Op Medium-settings weet de 12900KS nog eens 44fps meer te genereren dan de 12900K, een plus van een dikke 10 procent. Op Ultra is het verschil tussen de 12900K en 12900KS kleiner.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Games: Metro Exodus
In Metro Exodus zijn de nieuwste processors van AMD en Intel aan elkaar gewaagd. Het is binnen zeer smalle marges stuivertje wisselen welke de snelste is.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Op 1440p zijn de verschillen nog kleiner. Zeker op Ultra-settings maakt het niets meer uit welke van de geteste cpu's je gebruikt.
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Medium (99.9p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Ultra (99.9p)
Games: Red Dead Redemption 2
We benchmarken Red Dead Redemption 2, gebruikmakend van de Vulkan-api. Dit is een van de games die we behalve in full hd ook in 1440p-resolutie draaien.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Het spant erom in de top, tussen de AMD Ryzen 5000-processors en de twaalfdegeneratie-Core-chips van Intel. Eigenlijk valt er amper een winnaar aan te wijzen. Voor Ultra-settings geldt dat nog veel meer, want daar is de game dusdanig gpu-afhankelijk dat de volgorde tussen de processors willekeurig lijkt.
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Medium (99.9p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Ultra (99.9p)
Op 1440p-resolutie worden de verschillen nog kleiner en de volgorde des te minder veelzeggend. De 5800X doet het wel opvallend goed; wellicht pikt die een voordeeltje mee van het feit dat hij slechts uit één compute-die bestaat en daarmee lagere interne latency's kent dan de andere Ryzens.
Games: Total War: Warhammer III
Total War: Warhammer III is een recente realtime strategygame.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Medium (99.9p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (99.9p)
Op Medium-settings blijven alleen processors van de vorige generaties duidelijk achter, alle moderne chips presteren zeer vergelijkbaar. Op Ultra meten we zelfs helemaal geen verschil meer.
Games: streaming
In de streamingtest coderen we een videobestand met de x264-codec terwijl het spel F1 2021 draait op een vaste snelheid van 60fps, om zo het streamen van gameplay te simuleren. Hiervoor gebruiken we de 'very fast'-kwaliteitsinstelling van de codec, met een bitrate van 6Mbit en een framerate van 60fps. We rapporteren een gemiddelde van drie runs. In feite geeft deze test een indicatie van hoeveel rekenkracht een processor overheeft naast het draaien van een game.
De Core i9 12900KS laat een monsterscore van 475fps zien in deze test, nog 25fps hoger dan de al imposante score van de 12900K.
Prestatiescores
Om de prestaties van processors in één getal te vatten, hebben we op basis van alle benchmarkresultaten een index samengesteld: de Tweakers CPU Prestatiescore. Elke deeltest telt hierin even zwaar mee. Alleen de igpu-benchmarks hebben we weggelaten, omdat lang niet elke processor over geïntegreerde graphics beschikt. De index is door deze opzet een mix van tests die wel en niet schalen met bijvoorbeeld kloksnelheid, cache, aantal cores, smt/hyperthreading en andere factoren. Het is daarmee een realistische afspiegeling van het moderne softwarelandschap.
Ga je je processor primair gebruiken om te gamen? Dan kun je kijken naar de Tweakers CPU Gaming Prestatiescore, in feite hetzelfde concept, maar dan alleen op basis van de gamebenchmarks in combinatie met een losse videokaart.
Tweakers CPU Prestatiescore
De Intel Core i9 12900KS scoort 283,6 punten en staat daarmee bovenaan in onze CPU Prestatiescore. Dat is 3,1 procent meer dan de score van de 12900K, of bijna 10 procent meer dan de Ryzen 9 5950X van AMD.
Tweakers CPU Gaming Prestatiescore
In games was Intel al de snelste en scoort de i9 12900KS nog net iets hoger dan de bestaande Core i7- en i9-modellen, met gemiddeld bijna 192fps. Daarmee heeft AMD een gat van 15 procent te overbruggen als het weer de allersnelste gamingprocessor in huis wil hebben.
Stroomverbruik en efficiëntie
Om je zoveel mogelijk context te bieden, rapporteren we het verbruik via de EPS-kabels (cpu) en via de ATX-kabel (moederbord). Over het algemeen omvat dat laatste verbruik de chipset, het geheugen en waar van toepassing de stroom die de videokaart uit het PCIe-slot trekt, telkens voor zover dat op de 12V-rail gebeurt. Bij sommige platforms wordt een secundaire rail van de processor via de ATX-stekker gevoed, waardoor het interessant wordt om het totale verbruik te bekijken. Het door ons gebruikte socket 1700-moederbord lijkt ook de cpu deels te voeden via de ATX-stekker. De complete meting van cpu en moederbord is dus het representatiefst en daarom tonen we die als eerste.
Stroomverbruik idle
Intel blijft idle de zuinigste, al moet je daarbij ook rekening houden met de videokaart die een AMD Ryzen 5000X-processor nu eenmaal nodig heeft om te functioneren.
- Cpu + moederbord
- Cpu
- ATX 12V
- EPS 12V1
Stroomverbruik allcore-load (Cinebench R23 MT)
Cinebench 23 MT is de zwaarste belasting waarmee we de processors testen. De Core i9 12900KS is in die test nog veel minder zuinig dan de 12900K, die de grafiek voorheen al afsloot. Onze meter slaat uit tot 275W. Dat is nog eens ruim 15 procent meer vermogen, voor een slechts 5 procent hogere score.
- Cpu + moederbord
- Cpu
- ATX 12V
- EPS 12V1
Stroomverbruik mixed load (Adobe Premiere Pro)
Premiere Pro kan niet alle cores van de processor maximaal belasten, dus in absolute zin ligt het verbruik in deze test lager. Het relatieve verschil tussen de 12900K en 12900KS neemt echter juist toe.
- Cpu + moederbord
- Cpu
- ATX 12V
- EPS 12V1
Stroomverbruik gaming (Metro Exodus)
In Metro Exodus meten we het stroomverbruik van de processor tijdens het gamen, uitgevoerd in combinatie met de RX 6900 XT. In deze test deed Intel het met de bestaande Alder Lakes heel aardig, maar de 12900KS komt toch stijf onderaan terecht.
- Cpu + moederbord
- Cpu
- ATX 12V
- EPS 12V1
Efficiëntie
Om te bepalen hoe efficiënt een processor werkt, meten we de totale hoeveelheid energie die hij nodig heeft om de benchmark Cinebench 23 MT af te ronden. Hierbij spelen dus zowel de tijd die de processor nodig heeft, en daarmee de prestaties, als het stroomverbruik een rol.
Intel levert met de Core i9 12900KS fors in als het om efficiëntie gaat. We moeten terug naar voorgaande generaties om minder efficiënte chips te vinden. Bovendien is het contrast met de Ryzen 9 5950X, die genoeg heeft aan minder dan de helft van de hoeveelheid stroom om deze test te voltooien, extreem groot.
De efficiëntie in games geeft vaak een ander beeld, want dergelijke software belast doorgaans lang niet alle cores zo zwaar als bijvoorbeeld Cinebench. Om hier wat over te zeggen, delen we het vermogen dat de processor vraagt in de game Metro Exodus door de behaalde framerate, steeds op 1080p ultra.
Ook in deze game is de Core i9 12900KS de minst efficiënte processor.
Volledig systeemverbruik
Voor de volledigheid rapporteren we ook het complete systeemverbruik, gemeten aan het stopcontact.
Temperatuur- en unlimited-test
De temperaturen van de processors testen we met een be quiet Dark Rock Pro 4, een van de best presterende luchtkoelers die je kunt kopen. In het luxere segment is hij dan ook een van de populairste koelers in de Pricewatch.
Om te waarborgen dat de geboden koeling altijd identiek is en de temperaturen van verschillende processors dus vergelijkbaar zijn, laten we de ventilators van de koeler altijd op volle snelheid (12 volt) draaien. De gebruikte belasting is een vijftien minuten durende loop van Cinebench multithreaded. We loggen elke seconde de temperatuur van de cpu-package, de kloksnelheid (effectief de allcoreturbo) en het stroomverbruik, allemaal gebaseerd op de sensoren die in de processor zelf zijn verwerkt.
- Temperatuur
- Kloksnelheid
- Package power
We zien iets opvallends gebeuren in onze temperatuurtest. De warmste cores bereiken al binnen een halve minuut de 100 graden, wat reden is voor de processor om de kloksnelheid iets naar beneden bij te stellen. Gemiddeld komen we uit op 4,928GHz, wat weliswaar iets sneller is dan de 4,9GHz van de i9 12900K, maar lang niet de beloofde allcoreturbo van 5,2GHz.
- Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur
- Gem. kloksnelheid
- Max. package power
Wat gebeurt er dan als we een nog betere koeler gebruiken dan een Dark Rock Pro 4 op maximale draaisnelheid? Ook met waterkoeling throttelt de Core i9 12900KS tijdens onze Cinebench-duurtest. Dat gebeurt dit keer weliswaar niet op temperatuur, maar op de powerlimit van 241W. Die is niet hoog genoeg om de maximale kloksnelheid continu vast te houden. 5,0GHz is wel voor langere tijd haalbaar.
Pas als we de powerlimit handmatig verwijderen in het bios én nog altijd waterkoeling gebruiken, weet de Core i9 12900KS vrijwel continu zijn allcoreturbo van 5,2GHz vast te houden. Dat is goed voor een Cinebench 23-score van 29.187 punten, maar het stroomverbruik stijgt wel verder naar 251W. Dat zo'n relatief kleine prestatieboost niet nog zoveel extra stroomverbruik waard is, zijn we wel met Intel eens. Maar waarom zou je een hoger geklokte processor uitbrengen als hij die kloksnelheden niet kan vasthouden?
| |
Stock + Dark Rock Pro 4 @ 12V |
Stock + waterkoeling |
Unlimited + waterkoeling |
| Max. temperatuur |
100°C |
85°C |
87°C |
| Gem. kloksnelheid |
4,92GHz |
5,00GHz |
5,1-5,2GHz |
| Package power (einde test) |
230W |
241W |
251W |
| Cinebench 23-score |
25775cb |
28820cb (+11,8%) |
29187cb (+13,2%) |
Core i9 12900KS vs. i9 12900K en Ryzen 9 5950X
Op deze pagina vergelijken we de Intel Core i9 12900KS met de bestaande Core i9 12900K en zijn voornaamste concurrent: de AMD Ryzen 9 5950X. Al die processors hebben zestien cores, al gaat het daarbij in het geval van de Intels natuurlijk wel om acht 'snelle' en acht 'zuinige' cores.
| |
Intel Core i9 12900KS |
Intel Core i9 12900K |
AMD Ryzen 9 5950X |
| Configuratie |
8P+8E/24T |
8P+8E/24T |
16C/32T |
| Prijs |
€ 815 |
€ 589 |
€ 599 |
Let op: we houden bij alle percentages op deze pagina rekening met de vraag of een lager of hoger getal beter is. Een positief percentage betekent altijd dat het resultaat beter is, een negatief percentage dat het resultaat slechter is dan dat van de processor waarmee wordt vergeleken.
Processorbenchmarks
Gemiddeld is de Core i9 12900KS in onze benchmarks 4 procent sneller dan de 12900K. We zien de prestaties vooral verbeteren in workloads die een of enkele threads gebruiken, zoals in Cinebench 23 ST, Chrome en FLAC. Volledig multithreaded tests, zoals Blender, x264 en DaVinci Resolve, laten doorgaans wat lagere prestatiewinsten noteren.
In vergelijking met de Ryzen 9 5950X is de Core i9 12900KS 6 procent sneller. Vooral in Cinebench, Adobe Photoshop, Adobe Premiere Pro, video-encoding en Chrome is het verschil groot. AMD blijft de snelste in CoronaRenderer, DaVinci Resolve, 7-Zip en enkele van de AIDA64-tests.
| Cpu-benchmarks |
Core i9 12900KS |
Core i9 12900K |
Ryzen 9 5950X |
vs. 12900K |
vs. 5950X |
| Cinebench 23 ST |
2135cb |
2005cb |
1607cb |
6% |
33% |
| Cinebench 23 MT |
28820cb |
27514cb |
25382cb |
5% |
14% |
| Blender |
403 sec. |
418 sec. |
419 sec. |
4% |
4% |
| CoronaRenderer |
52 sec. |
55 sec. |
48 sec. |
5% |
-8% |
| Adobe Photoshop |
62 sec. |
67 sec. |
82 sec. |
7% |
24% |
| Adobe Premiere Pro |
370 sec. |
406 sec. |
565 sec. |
9% |
35% |
| DaVinci Resolve |
288 sec. |
284 sec. |
269 sec. |
-1% |
-7% |
| Staxrip - x264 |
151,07fps |
149,87fps |
101,43fps |
1% |
49% |
| Staxrip - x265 |
39,09fps |
38,05fps |
31,94fps |
3% |
22% |
| FLAC |
119 sec. |
125 sec. |
132 sec. |
5% |
10% |
| 7-Zip |
241 sec. |
243 sec. |
230 sec. |
1% |
-5% |
| Chrome |
303pnt. |
283pnt. |
225pnt. |
7% |
35% |
| Compile (Firefox) |
646 sec. |
650 sec. |
661 sec. |
1% |
2% |
| AIDA64 - Zlib |
1701MB/s |
1621MB/s |
1656MB/s |
5% |
3% |
| AIDA64 - AES |
218718MB/s |
206906MB/s |
262590MB/s |
6% |
-17% |
| AIDA64 - Hash |
48943MB/s |
46106MB/s |
64624MB/s |
6% |
-24% |
| AIDA64 - SHA3 |
6279MB/s |
6025MB/s |
6287MB/s |
4% |
0% |
| AIDA64 - Julia |
137647 |
132686 |
182299 |
4% |
-24% |
| AIDA64 - Mandel |
70291 |
68941 |
100940 |
2% |
-30% |
| AIDA64 - FP32 Raytrace |
28481 |
28061 |
28585 |
1% |
0% |
| AIDA64 - FP64 Raytrace |
15624 |
15435 |
14160 |
1% |
10% |
| Gemiddeld |
|
|
|
4% |
6% |
Gamebenchmarks
In games is het beeld gemengder. Hier en daar gaat er een procent of 2 af of bij, maar dat valt doorgaans binnen de foutmarge van de meting. Alleen in F1 2021 en Far Cry 6 durven we te stellen dat de 12900KS duidelijk beter presteert dan de 12900K. Gemiddeld komt de winst op 2 procent uit en dat is in de praktijk niet merkbaar. Wel draagt het bij aan de vergroting van het gat met AMD; gemiddeld laat de 5950X nu 13 procent liggen, en dat is berekend exclusief de streamingtest en de 1440p-resultaten.
| Game-benchmarks |
Core i9 12900KS |
Core i9 12900K |
Ryzen 9 5950X |
vs. 12900K |
vs. 5950X |
| RDR2 - 1080p - Medium |
173,1fps |
170,2fps |
169,8fps |
2% |
2% |
| RDR2 - 1080p - Ultra |
127,7fps |
131,5fps |
129,5fps |
-3% |
-1% |
| RDR2 - 1440p - Medium |
138,9fps |
141,4fps |
140,7fps |
-2% |
-1% |
| RDR2 - 1440p - Ultra |
106,2fps |
108,1fps |
105,8fps |
-2% |
0% |
| Metro Exodus - 1080p - Medium |
224,2fps |
218,8fps |
216,6fps |
2% |
4% |
| Metro Exodus - 1080p - Ultra |
136,7fps |
134,2fps |
139,5fps |
2% |
-2% |
| Metro Exodus - 1440p - Medium |
177,7fps |
173,6fps |
180,9fps |
2% |
-2% |
| Metro Exodus - 1440p - Ultra |
112,4fps |
109,5fps |
113,0fps |
3% |
-1% |
| Warhammer III - 1080p - Medium |
255,8fps |
259,4fps |
258,5fps |
-1% |
-1% |
| Warhammer III - 1080p - Ultra |
116,6fps |
119,4fps |
120,1fps |
-2% |
-3% |
| F1 2021 - 1080p - Medium |
455,5fps |
411,5fps |
376,6fps |
11% |
21% |
| F1 2021 - 1080p - Ultra |
261,4fps |
261,5fps |
222,6fps |
0% |
17% |
| Far Cry 6 - 1080p - Medium |
187,2fps |
177,7fps |
130,2fps |
5% |
44% |
| Far Cry 6 - 1080p - Ultra |
156,9fps |
150,5fps |
108,1fps |
4% |
45% |
| Streaming (x264 6Mbit + F1 2021) |
475,8fps |
450,7fps |
221,5fps |
6% |
115% |
| Gemiddeld (1080p) |
|
|
|
2% |
13% |
Stroomverbruik
Het idle-stroomverbruik blijft in het voordeel van Intel, maar in software die gebruik weet te maken van veel cores, loopt het voordeel van AMD alleen maar verder uit. In Cinebench R23 MT verbruikte de 12900K al bijna het dubbele van de 5950X, maar de 12900KS gaat daar nog eens fors overheen. In de game Metro Exodus is het verschil kleiner, maar blijft de 12900KS fors onzuiniger dan zowel de eigen 12900K als de AMD-chip.
| Stroomverbruik |
Core i9 12900KS |
Core i9 12900K |
Ryzen 9 5950X |
vs. 12900K |
vs. 5950X |
| Idle |
10,8W |
10,9W |
18,3W |
1% |
41% |
| Cinebench R23 MT |
275,2W |
238,1W |
118,0W |
-16% |
-133% |
| Premiere Pro |
217,2W |
160,1W |
132,5W |
-36% |
-64% |
| Metro Exodus |
151,5W |
119,7W |
121,0W |
-27% |
-25% |
Conclusie
De Intel Core i9 12900KS is Intels nieuwe topmodel, maar wat ons betreft gaat Intel met deze cpu ook over the top. Enerzijds is het verhogen van de kloksnelheden een beproefde methode om de prestaties te verbeteren. Aan de andere kant kent die methode ook een belangrijk nadeel; het stroomverbruik stijgt onevenredig hard mee. In dit geval geldt dat bovendien voor de prijs.
Laten we met de prestaties beginnen. Die liggen in onze tests gemiddeld 4 procent hoger dan die van de i9 12900K, met uitschieters tot 9 procent. Dat is weinig spannend, maar wel voldoende om de voorsprong op de AMD Ryzen 5000-processors iets uit te bouwen, zeker in games. Het wordt later deze maand spannend of de Ryzen 7 5800X3D AMD genoeg prestatiewinst gaat opleveren om de gamingprestatiekroon, die sinds Alder Lake weer in handen was van Intel, terug te pakken.
De andere kant van de medaille is het energiegebruik. Het maximale vermogen dat de i9 12900KS mag gebruiken, is niet eens gestegen, maar dat heeft de processor eigenlijk wel nodig. Op standaardinstellingen hikt de chip daarom tegen zijn stroomlimiet aan in multithreaded tests, waardoor hij die verhoogde kloksnelheden niet kan vasthouden. Wil je dat wel - je koopt immers geen i9 12900KS om te gaan lopen power-throttlen - dan stijgt het energiegebruik tot 251 watt onder volle belasting. Daarvoor heb je een flinke waterkoeler nodig. En ja, dan is de Cinebench 23-score 15 procent hoger dan die van de Ryzen 9 5950X, maar wel ten koste van een 133 procent hoger energiegebruik.
Daar komt nog eens bij dat je op papier 200 euro en in de praktijk nog wel wat meer bijbetaalt ten opzichte van de Core i9 12900K. Het topmodel biedt zelden de meeste waar voor je geld, maar de meerprijs per procent prestatiewinst is in dit geval wel heel extreem. Dat maakt de Intel Core i9 12900KS een echt halo-product, maar om te kopen is hij totaal niet interessant.
:fill(white):strip_exif()/i/2005015056.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005015056.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004582430.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005044162.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004764144.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004765674.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005015060.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/352278/crop56730ca93be70_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/65430/crop68b97213be99a_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263315/crop592fef8caf3e6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/90547/crop5c2bddda6f628.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/153750/crop5f3a5d183e712_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/27299/hoofd.png?f=community){kind=small}
/u/33139/crop61a880c2eab36_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/342375/crop5e13205150e40_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/196536/frank.jpg?f=community){kind=small}
dat is best indrukwekkend. Nu een manier vinden om erop te gamen
:strip_icc():strip_exif()/u/109168/crop5c6ad3dc9bc0f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/238475/crop5db01b7054bdf_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/33497/crop5e7214432b417_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/576844/smoke_weed_everyday__snoop_dogg__by_emeruga-d89s84y.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/63694/spion200_250-150x150.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/299039/dv3.jpg?f=community){kind=small}
