De Europese Commissie heeft een 'mededeling van punten van bezwaar' aan Google en moederbedrijf Alphabet gezonden. Het bedrijf zou zijn dominante marktpositie voor zoekdiensten hebben misbruikt door beperkingen aan fabrikanten van Android-apparaten op te leggen.
De zaak draait om het feit dat Google volgens de Europese Commissie zijn dominante positie misbruikt op de markt van zoekmachines. Dat doet het bedrijf door makers van smartphones en tablets de verplichting op te leggen om Google-apps, zoals Search en de Chrome-browser, vooraf te installeren op hun Android-apparaten. Ook verdenkt de Commissie Google ervan dat het bedrijf fabrikanten grote bedragen betaalt voor deze exclusiviteit. Het probleem is dat daarmee de keuze van de consument wordt beperkt en het moeilijker wordt voor nieuwe apps om het grote publiek te bereiken. Bovendien zou het bedrijf fabrikanten ervan weerhouden om apparaten aan te bieden met forks van Android.
Dat Google een dominante marktpositie heeft in Europa kan voor een deel afgeleid worden uit het marktaandeel van Android. Dit bedroeg 71 procent volgens cijfers die onderzoeksbureau IDC vorig jaar publiceerde. Apples besturingssysteem iOS heeft daarentegen een marktaandeel van ongeveer 24 procent. Onder Europees recht wordt er vanaf een marktaandeel van 50 procent vermoed dat een bedrijf een dominante positie heeft op de desbetreffende markt. Op de markt van zoekdiensten heeft Google een aandeel van meer dan 90 procent, aldus eurocommissaris Margrethe Vestager tijdens een persconferentie.
Er zijn verschillende klachten over Googles Android-strategie ingediend bij de Europese Commissie, onder andere door de organisatie Fairsearch. Deze organisatie, waar onder andere Oracle, Nokia en tot voor kort Microsoft deel van uitmaken, heeft al langer Google in de kijker omdat het bedrijf mededinging op het gebied van zoekmachines zou tegenwerken. In zijn klacht legt de organisatie uit dat Google fabrikanten zou hebben misleid door Android te presenteren als een opensourcealternatief voor andere mobiele besturingssystemen.
In werkelijkheid zou Google echter twee versies van Android aanbieden, het aosp en een systeem dat Fairsearch 'Google Android' noemt. Dit laatste zou het bedrijf aan fabrikanten aanbieden en ervoor zorgen dat het steeds meer afgesloten raakt, door bijvoorbeeld een Play Services-laag te implementeren die niet opensource is. Belangrijke apps zouden daarvan afhankelijk zijn, waardoor ook andere apps steeds meer afhankelijk worden en bijvoorbeeld niet werken op andere versies van Android, oftewel forks. Vrijwel alle in Europa verkochte Android-toestellen hebben de Play-diensten aan boord.
Nu de klacht door de Europese Unie is uitgebracht heeft Google de mogelijkheid om daarop te reageren en inzicht te krijgen in het opgebouwde dossier. Daarna kan de Europese Commissie haar klachten bijstellen of aanhouden. Vervolgens stelt de Commissie een uiteindelijke beschikking vast, waaraan een boete verbonden kan zijn. Deze heeft het doel om te bestraffen en andere bedrijven af te schrikken. De boete kan oplopen tot tien procent van de jaaromzet van een onderneming.
Het is onwaarschijnlijk dat een dergelijke boete wordt opgelegd, in het geval van Google zou dit neerkomen op 6,5 miljard euro met een jaaromzet van 74 miljard dollar in 2015. De hoogste boete tot nu toe werd in 2009 opgelegd aan Intel en bedroeg 1,06 miljard euro, oftewel 4,5 procent van de wereldwijde omzet van het bedrijf. Naast een boete is het mogelijk dat bedrijven en burgers die schade hebben geleden door de gedraging van Google een bij hun nationale rechters een claim tegen het bedrijf indienen. Daarbij wordt van de illegaliteit van de gedraging uitgegaan op basis van de beschikking van de Europese Commissie.
Er lopen op dit moment in de EU naast de huidige procedure die startte in april 2015 ook nog andere zaken tegen Google. Zo heeft de Europese Commissie het bedrijf ervan beschuldigd de eigen prijsvergelijkingsdienst bij zoekresultaten voor te trekken. Ook heeft woensdag het mediabedrijf News Corp een klacht tegen Google ingediend, omdat het de inhoud van nieuwsberichten zonder toestemming zou scrapen. Daarnaast lopen meer zaken over advertenties en de Maps-applicatie.
In een blogpost reageert Google in algemene bewoordingen op de beschuldiging van de Europese Commissie en claimt het bedrijf dat het Android-ecosysteem wel degelijk open is en innovatie stimuleert. Een inhoudelijke reactie wordt nog verwacht.