Terug in de tijd #10 - Philips als Shazam, Chello gaat weg en Hyves krimpt in

Op Tweakers verschijnen dagelijks tientallen nieuwsberichten, maar bij het schrijven weten we zelden hoe het afloopt met de producten, technieken en ontwikkelingen die we bespreken. In deze rubriek lezen we oude berichten terug en kijken we hoe het verderging.

Voor deze tiende editie van Terug in de Tijd stellen we de tijdmachine in op juni 2002, 2007 en 2012, respectievelijk twintig, vijftien en tien jaar geleden. Zo komen we onder meer Hyves tegen, BlackBerry en de muziek van de Bungie-game Destiny, die nog steeds niet is uitgekomen.

Twintig jaar geleden: Nederlandse Shazam avant la lettre

Inbellen, wie is er niet groot mee geworden? Nu heeft misschien zelfs je oven een internetverbinding en draait die zijn eigen updates, maar verbinding maken met internet was twintig jaar geleden nog echt iets anders. Eén ding is niet veranderd: als je internet wilt, heb je een abonnement nodig bij een provider. Of niet? Twintig jaar geleden begon KPN immers met DirectInternet. Laat je modem inbellen naar 06760-12321 en krijg direct verbinding met het wereldwijde web. Wel betaal je natuurlijk gesprekskosten, al gaf KPN je wat korting als je de telefoonlijn op deze manier gebruikte voor internet. Leuk, zou je denken, maar het nummer ziet eruit als een regulier 06-nummer. Het is nu 'buiten gebruik' als je met een telefoon belt. Volgens tweaker Timmie1 werkte het twee jaar geleden nog wel, maar volgens KPN sinds oktober 2021 niet meer.

Vorig jaar verscheen Windows 11, een jaar of zes na Windows 10. Voorheen gingen Windows-versies een stukje minder lang mee en dus deed het geen wenkbrauwen fronsen toen Microsoft in 2002 zei dat het wilde stoppen met de verkoop van Windows 2000. Windows 2000 was een geliefde versie van het besturingssysteem, omdat het gebaseerd was op NT en dus geen DOS onder zich had. Daardoor zagen gebruikers wat minder vaak het gevreesde blauwe scherm, wat bij de consumentenversie Windows ME wel geregeld gebeurde.

Er zijn telefoons, Google Pixels, die automatisch kunnen registreren welke muzieknummers er in de buurt te horen zijn. Gebruikers van andere telefoons kunnen 'welk liedje is dit?' blèren tegen hun spraakassistent naar keuze om erachter te komen en voordat dat kon, had je natuurlijk Shazam. Twintig jaar geleden kon zoiets ook al en die techniek was van niemand minder dan het Nederlandse Philips. Het heette Audio Fingerprinting en werkte met fragmenten van drie seconden. De software pakte korte fragmentjes uit het nummer en luisterde op 33 frequenties naar het geluid, om dat om te zetten in een code. Als de software een match had gevonden, kreeg de gebruiker een sms'je terug met informatie over het liedje. Daarna kon je dat liedje zelf binnenhengelen via Kazaa aanschaffen in een cd-winkel naar keuze. Philips verkocht het patent een paar jaar later aan GraceNote. Dat bedrijf, inmiddels in handen van Nielsen, gebruikt het nu om de juiste coverart te laten zien als gebruikers cd'tjes in hun auto stoppen.

Vijftien jaar geleden: Chello gaat weg, Second Life blijft

Hoe vaak gebruik je keyboardshortcuts bij de bediening van je laptop of desktop? Hoewel gui's in 2007 nog een stuk nieuwer aanvoelden dan nu - nu zijn gui's er immers al decennialang - waren er ook toen powerusers die hun handen niet van het toetsenbord wilden halen om met de muis iets aan te klikken.

Dat zou ook in een browser moeten kunnen en dus slingerde een usabilityexpert van Mozilla het idee de wereld in om deels terug te keren naar de commandline. Zoals de auteur toen schreef: "De usabilityexpert stelt dat in veel gevallen de commandline-interface sneller werkt en meer mogelijkheden geeft. Volgens Faaborg wordt door hedendaagse interactiondesigners bij de ontwikkeling van nieuwe applicaties te weinig rekening gehouden met de wensen van gevorderde gebruikers en te veel geleund op bekende gui-oplossingen." Die discussie is nog steeds gaande, al biedt veel software in elk geval wel de optie om gui-elementen te bedienen met het toetsenbord.

Alles stroomt, zei een oud-Griekse wijsgeer ooit, ook al had hij vermoedelijk weinig kennis van de Nederlandse providermarkt, want daar kunnen ook namen geregeld veranderen. UPC schrapte in 2007 de merknaam Chello. De naam van UPC zelf zou evenmin eeuwig blijven bestaan, want dat heet alweer zo'n zeven jaar Ziggo. Namen van internetproviders hebben een nog iets langer leven vanwege mailboxen. Zo is het prima mogelijk dat je nog weleens mailt met iemand die voor 2007 een internetabonnement afsloot en daardoor een Chello-mailbox heeft.

Mensen met een Chello-mailbox zitten met hun mailadres nog in het verleden, maar wie in de toekomst zit, denkt misschien aan de metaverse. Daarvan was een prototype van rond 2007 populair. Het spel, Second Life, kende een korte periode van populariteit. Het was niet echt een game, meer een soort virtuele ruimte waarin je kon communiceren. En waar mensen als poppetjes kunnen spelen, zullen ze proberen vieze dingen te doen. Dat gebeurde ook in Second Life. Was dat strafbaar, moest er een wet voor komen? Nee, zei toenmalig minister Ernst Hirsch-Ballin. Zoals Tweakers toen schreef: "Het werd duidelijk dat in die virtuele wereld rollenspellen worden gespeeld waarbij volwassenen, waarvan sommigen gehuld in een kinderavatar, seksuele handelingen uitvoeren. Er wordt beweerd dat dat aan kan zetten tot echt kindermisbruik. De minister heeft nu tegen de Kamer gezegd dat hij weinig heil ziet in het aanpakken van 'wangedrag door poppetjes'." Anno nu is het vraagstuk van wat wel en niet mag in virtuele werelden actueler dan ooit. De Second Life-wet is er niet gekomen, maar de kans dat bedrijven en overheden regels gaan stellen rond moderatie in virtuele werelden, is natuurlijk levensgroot.

Tien jaar geleden: de neergang van Hyves en McCartney bij Destiny

Het is je nu lastig voor te stellen, maar veel mensen in de telecomindustrie geloofden dat er ruimte was voor drie of meer besturingssystemen voor smartphones. Mozilla was bezig met Firefox OS, waarvan tien jaar geleden de eerste beelden naar buiten kwamen. De bedoeling was een besturingssysteem te bouwen waarin apps met webtechnieken werkten, zoals HTML en JavaScript. Firefox OS heeft op een paar goedkopere telefoons gedraaid, maar kon geen deuk in een pakje boter slaan. Mozilla stopte er een paar jaar later mee. Firefox OS heeft nog op smart-tv's van Panasonic gestaan en is bovendien de basis voor KaiOS, dat nog steeds in gebruik is voor goedkope telefoontjes.

Intussen was BlackBerry bezig met BlackBerry 10; de Canadezen kondigden aan dat de eerste telefoons in 2013 zouden verschijnen. Het leverde veel discussie op; was BlackBerry te laat met een overstap naar een modern besturingssysteem? BlackBerry 10 trok uiteindelijk best wat liefhebbers, mede vanwege de Hub-functionaliteit waarmee berichten uit allerlei bronnen samenkwamen. BlackBerry zelf stapte eerst over op Android en gooide vervolgens de handdoek in de ring.

Over handdoek in de ring gesproken: Hyves was tussen 2005 en 2010 het hipste sociale netwerk van Nederland. Hyves dacht zijn imperium te kunnen uitbreiden met diensten als Hyves Mobiel voor mobiel bellen en Afrekenen voor betalen. Het was immers begonnen als dienst voor mobieltjes om foto's te delen. De opkomst van Facebook en de verkoop aan de Telegraaf in 2010 deden het tij keren. Hyves Mobiel en Afrekenen stopten tien jaar geleden. Ook toen al zeiden diverse tweakers in de reacties dat Hyves beter helemaal kon stoppen en dat gebeurde een jaar later. Toen waren we definitief uitgekrabbeld.

Wie nog niet is gestopt, is zanger Paul McCartney. De voormalige Beatles-zanger maakte tien jaar geleden bekend dat hij muziek zou gaan maken voor gameontwikkelaar Bungie, voor een nog onbekende game. Die game bleek Destiny te zijn.

De muziek, in 2012 gemaakt in de Abbey Road-studio's, bleek later niet in de game te zitten. De zanger bracht nog wel het nummer Hope for the Future uit, eind 2015. Het zit ook in diverse plekken van de Destiny-games. Dat is niet zo met Music of the Spheres, de soundtrack waaraan McCartney met diverse componisten van Bungie werkte. Die is nooit officieel uitgebracht, omdat Bungie en Activision clashten over de richting van Destiny in de opmaat naar de release. Bovendien ontsloeg Bungie een van de betrokken componisten, waarna er een rechtszaak kwam over de rechten van de gemaakte muziek. Ook videomateriaal van de tracks ligt nog in de kluis van Bungie. Polygon schreef een uitgebreid achtergrondverhaal over die geschiedenis. De samenwerking tussen Bungie en McCartney kwam er dus, maar nu, tien jaar later, hebben we nog lang niet alles daarvan kunnen zien.