Voor deze editie hebben we besloten de Desktop Best Buy Guide klein te houden, en dat bedoelen we letterlijk. We vonden namelijk te weinig veranderd in de markt om de aanbevelingen uit de vorige editie volledig te herzien, al kun je natuurlijk wel kleine aanpassingen doen. Bovendien is het lang geleden dat we compacte gamesystemen en een thuisserver hebben behandeld, en vanuit de community was daar veel vraag naar. Deze BBG staat dan ook in het teken van mini-ITX.
Kleine game-pc's en een thuisserver
Dat kleinste formaat moederbord van 17 bij 17 centimeter staat centraal in de drie systemen die we hebben gebouwd en getest. Twee systemen zijn bijna identiek op de behuizing na. We hebben een mITX-gamesysteem in een compacte NR200P MAX van Cooler Master gebouwd en in een A4-H2O van Lian Li. In die eerste zijn de koeling en voeding al geïnstalleerd, en met 20 liter inhoud is de kast bijna ruim te noemen. Tenminste, in vergelijking met de net 11 liter van de Lian Li A4-H2O, waarbij het inbouwen een stukje meer tijd en enkele krachttermen vergde.
Het derde systeem is een thuisserver met de focus op nas vervangen. We hebben een minibehuizing met vier hotswappable drivebays gevonden voor ons moederbord, waarmee je eigenlijk een iets grotere nas met veel meer rekenkracht en vrije keus in besturingssysteem in huis haalt.
Samen met de community
Zoals gebruikelijk zijn de DBBG-systemen in overleg met de Tweakers-community samengesteld. In het topic op Gathering of Tweakers kan iedereen zijn mening geven over het perfecte systeem. Het BBG-team plaatst een aantal weken voor publicatie voorstellen voor systemen in het Complete Systemen & Laptops-forum. Vervolgens kunnen alle forumbezoekers hun mening geven en over wijzigingen discussiëren. Daarna halen we de componenten in huis, bouwen we de systemen en draaien we er benchmarks op.
Net als de thuisserver is ook het gamesysteem van deze editie opgebouwd rondom een mITX-moederbord. Het idee bij het compacte gamesysteem is dubbel. Enerzijds zijn de grotere systemen uit de eerdere Desktop Best Buy Guides nog courant en zouden we slechts heel kleine aanpassingen hoeven doen. Daar een BBG-systeem op baseren zouden we echter wat mager vinden. Bovendien is het alweer een tijd geleden dat we compacte gamesystemen hebben gebouwd, dus vonden we het hoog tijd daarvoor.
De uitgebreide discussie op het forum ging twee kanten op. Aan de ene kant werd gepleit voor een min of meer kant-en-klaar systeem en aan de andere kant voor zelfbouw. Dat eerste is voor mensen die nooit een pc gebouwd hebben natuurlijk makkelijker instappen, zeker omdat een compacte pc bouwen wat lastiger is dan een systeem in een grote behuizing vastschroeven. Als compromis hebben we een zeer compact systeem gebouwd in de Lian Li A4-H2O, een behuizing van ongeveer 11 liter inhoud, en in een iets minder compact systeem, de Cooler Master NR200P MAX, met de voeding en koeling al voorgeïnstalleerd. Laat gezegd zijn dat de twee systemen die we hebben gebouwd, niet enorm makkelijk te maken zijn. De ruimte is zeer beperkt, zeker in het geval van de Lian Li-behuizing.
Inbouwen in Lian Li A4-H2O
De Lian Li A4-H2O is 1,5cm korter dan een RTX 4090 FE-videokaart, 7cm lager en 8cm smaller. Met andere woorden: vier 4090-kaarten op elkaar zijn zo groot als de hele behuizing. We wisten daarin dan ook geen 4090 te proppen, maar wel een RTX 4070, samen met een Ryzen 5 7600-processor, een mITX-moederbord en een radiator van 240mm voor waterkoeling. Een compacte SFX-voeding zorgt voor de stroom van alle onderdelen en alle kabels zijn modulair om zo min mogelijk bekabeling weg te hoeven werken.
Omdat we noodgedwongen voor waterkoeling moeten kiezen in zo'n klein systeem, zijn de twee buizen van de pomp op de processor naar de radiator al vrij lastig binnen de kast te houden, helemaal omdat je ook nog eens de 24-pinsvoeding en de cpu-voeding met 8 pinnen kwijt moet. Het is dus behoorlijk zoeken naar een manier om de kabels goed te geleiden. Het kan flink proppen worden hier en daar; veel ruimte voor kabelmanagement is er niet.
Wel heeft Lian Li een prima systeem om de videokaart aan te sluiten geïmplementeerd. Het bedrijf noemt dat de 'sandwich'-structuur, met de moederbordplaat in het midden als scheiding tussen twee compartimenten. De kaart zit in zijn eigen minicompartiment rechts en wordt door middel van een riserkabel met het moederbord verbonden. Zo kan de videokaart gewoon luchtgekoeld zijn met behulp van zijn eigen ventilators en de hoeken van de connectors van de riser zorgen ervoor dat de riser minimale ruimte nodig heeft. Let er, als je een andere videokaart kiest, wel op dat je kaart niet te groot is; 322mm is het maximum. Om koeling mogelijk te maken, zijn alle aluminium panelen behalve de voorkant geperforeerd. Al met al vonden we het kastje, zeker als je kijkt wat erin past, een strakke verschijning, die niet zal misstaan in een woonkamer.
We gebruiken in de twee compacte gamesystemen dezelfde basisonderdelen. De processor, het moederbord, de videokaart en het geheugen zijn identiek. De beschrijvingen daarvan zijn dan ook identiek bij beide systemen. Let wel: voor de benchmarks hebben we noodgedwongen een 990 Pro in plaats van 980 Pro moeten gebruiken.
Onze minikastjes hebben weinig ruimte voor uitgebreide koeling, maar een beetje spierballen zijn wel nodig voor de balans met de RTX 4070. De R5 7600 heeft met zijn zes cores voldoende rekenkracht om de videokaart bij te benen, en een hoge topsnelheid van 5,1GHz. Games hebben immers vaak profijt van snelle cores. De tdp van de Ryzen 5 7600 is slechts 65W, dus de warmte is goed te managen in de kleine behuizing.
De keus aan mITX-moederborden met AM5-socket is met vijf moederborden niet bepaald ruim. Dit MSI-bord is het minst dure en heeft dan ook een vrij basic uitrusting. Voor iets meer geld kun je de luxere ASUS ROG Strix B650E-I Gaming overwegen. Die heeft iets meer USB-poorten en het PCIe-slot is Gen5-compatibel, net als het eerste M.2-slot voor je ssd.
We kiezen voor een RTX 4070-videokaart, omdat die gpu een van de hoogste performance-per-wattverhoudingen biedt. In een mITX-behuizing is het uiteraard van belang om zoveel mogelijk performance tegen zo min mogelijk energiegebruik en dus warmte te zetten. De 4070-kaarten zijn deels met 12Vhpwr-stekkers uitgerust en deels met gewone 8-pins-PEG-stekkers. We raden je aan voor die laatste te kiezen; dat scheelt een hoop geprop met de adapterkabel. We kiezen de Eagle van Gigabyte wegens prijs en beschikbaarheid, en de koeling met drie ventilators.
Werkgeheugen is de laatste tijd niet schreeuwend duur meer en een kitje met 32GB geheugen is betaalbaar geworden. Dat is ook de standaardhoeveelheid geheugen voor een gamesysteem wat ons betreft. We kiezen voor dram met rappe timings, die we met een druk op de knop activeren in het bios: AMD's XMP-alternatief EXPO.
Nog meer dan geheugen zijn ssd's de laatste tijd spotgoedkoop en er is weinig reden een drive van minder dan 2TB te kopen. Met een beetje gamescollectie vul je die alsnog rap. De 980 Pro van Samsung is niet duur en bewezen goed, maar je kunt natuurlijk altijd naar een aanbieding van goedkopere ssd's kijken; die zijn er met grote regelmaat.
Voor een luchtkoeler is in de kleine behuizing geen plaats en de behuizing is ingericht op waterkoeling met een 240mm-radiator. De ML240L V2 kreeg van ons een Great Value-award en voldoet prima in deze mITX-kast. De koeler heeft RGB, maar daar zie je weinig van in de A4-H2O, omdat er geen ramen zijn. Je hoeft dat dus niet aan te sluiten; dat scheelt een paar watt. De ML240L wordt formeel niet meer geproduceerd, maar er is nog volop voorraad bij veel winkels.
Net als bij mITX-moederborden is ook de spoeling wat SFX-voedingen betreft vrij dun; ongeveer vier procent van de voedingen voldoet aan die kleine formfactor. Uiteraard willen we een volledig modulair exemplaar, want ruimte om overbodige kabels weg te werken, hebben we niet. De gekozen 650W-voeding van Cooler Master is de goedkoopste aanrader in onze recente voedingen-BBG en biedt genoeg vermogen voor de R5 7600 en RTX 4070. Mocht je favoriete winkel geen voorraad meer hebben, dan is de Silverstone SX650-G een prima alternatief.
Misschien wel het belangrijkste onderdeel van deze compacte build: de Lian Li A4-H2O. Deze mITX-kast is een uitgekiend stukje compacte techniek, waar we ons moederbord, een 240mm-radiator, de SFX-voeding én een behoorlijke luchtgekoelde videokaart in kwijt kunnen. Met de zijpanelen er eenmaal op oogt het kastje ook nog eens prima en misstaat het in weinig interieurs. Bedenk wel dat 11 liter echt een beetje de ondergrens is voor dit soort builds; er zijn weinig kleinere behuizingen met ruimte voor een flinke videokaart en SFX-voeding.
We gaven al aan dat er verschillende kanten op werd gedacht in het topic, en om aan de beginnende pc-bouwer tegemoet te komen, hebben we een tweede systeem gebouwd. De belangrijkste onderdelen zijn identiek; we kozen dezelfde RTX 4070, dezelfde R5-7600 en hetzelfde mITX-moederbord. Om de bouw makkelijker te maken, stoppen we dat echter in de NR200P MAX van Cooler Master. Die heeft de voeding en de processorkoeling, die laatste in de vorm van een 280mm-radiator, al ingebouwd, wat het bouwen veel makkelijker maakt. Het kastje voelt bovendien veel groter aan, hoewel de inhoud nog steeds slechts 20 liter is.
Het inbouwen in de NR200P MAX is dan ook een stuk eenvoudiger dan in de H2O. Er is bovendien slechts één compartiment, wat betekent dat je videokaart gewoon bij je moederbord in de buurt blijft. Je maakt nog wel gebruik van een risercable, want voor montage in het slot is in de 185mm brede behuizing uiteraard geen plek. Verder is de behuizing redelijk standaard, met alle onderdelen behalve de voeding op de normale plek. De voeding is namelijk voorin weggewerkt en die sluit je aan met een 230V-kabel die door de kast loopt. Cooler Master heeft alle kabels (van de voeding én de rest) voorgeïnstalleerd, maar omwille van het overzicht en kabelmanagement haal je natuurlijk alle kabels weg die je niet nodig hebt. Zo houden we alleen de 24-pins- en 8-pinsconnectors voor het moederbord over, en een PEG8 voor de videokaart.
Ondanks de nog steeds zeer compacte behuizing was de installatie van de onderdelen in de NR200P MAX een eitje vergeleken met het inbouwen in de A4-H2O, misschien mede doordat we eerst de onderdelen in de Lian Li-kast hebben gebouwd en daarna het tweede setje in de CM-kast. Het prijsverschil tussen de losse onderdelen van de A4-H2O, en de voorgeïnstalleerde koeling en voeding van de NR200P MAX is vrijwel nihil. De NR200P MAX is, uitgaande van de laagste prijzen van alle onderdelen, zelfs een paar euro goedkoper. Let wel dat je veel minder ruimte hebt dan in een grotere behuizing voor mATX- of ATX-borden en je upgrademogelijkheden worden daardoor natuurlijk ook beperkt.
We gebruiken dezelfde basisonderdelen in de twee compacte gamesystemen: de processor, het moederbord, de videokaart en het geheugen zijn identiek. De beschrijvingen daarvan zijn dan ook identiek bij beide systemen.
Onze minikastjes hebben weinig ruimte voor uitgebreide koeling, maar een beetje spierballen zijn wel nodig voor de balans met de RTX 4070. De R5 7600 heeft met zijn zes cores voldoende rekenkracht om de videokaart bij te benen, en een hoge topsnelheid van 5,1GHz. Games hebben immers vaak profijt van snelle cores. De tdp van de Ryzen 5 7600 is slechts 65W, dus de warmte is goed te managen in de kleine behuizing.
De keus aan mITX-moederborden met AM5-socket is met vijf moederborden niet bepaald ruim. Dit MSI-bord is het minst dure en heeft dan ook een vrij basic uitrusting. Voor iets meer geld kun je de luxere ASUS ROG Strix B650E-I Gaming overwegen. Die heeft iets meer USB-poorten en het PCIe-slot is Gen5-compatibel, net als het eerste M.2-slot voor je ssd.
We kiezen voor een RTX 4070-videokaart, omdat die gpu een van de hoogste performance-per-wattverhoudingen biedt. In een mITX-behuizing is het uiteraard van belang om zoveel mogelijk performance tegen zo min mogelijk energiegebruik en dus warmte te zetten. De 4070-kaarten zijn deels met 12Vhpwr-stekkers uitgerust en deels met gewone 8-pins-PEG-stekkers. We raden je aan voor die laatste te kiezen; dat scheelt een hoop geprop met de adapterkabel. We kiezen de Eagle van Gigabyte wegens prijs en beschikbaarheid, en de koeling met drie ventilators.
Werkgeheugen is de laatste tijd niet schreeuwend duur meer en een kitje met 32GB geheugen is betaalbaar geworden. Dat is ook de standaardhoeveelheid geheugen voor een gamesysteem wat ons betreft. We kiezen voor dram met rappe timings, die we met een druk op de knop activeren in het bios: AMD's XMP-alternatief EXPO.
Nog meer dan geheugen zijn ssd's de laatste tijd spotgoedkoop en er is weinig reden een drive van minder dan 2TB te kopen. Met een beetje gamescollectie vul je die alsnog rap. De 980 Pro van Samsung is niet duur en bewezen goed, maar je kunt natuurlijk altijd naar een aanbieding van goedkopere ssd's kijken; die zijn er met grote regelmaat.
Met de NR200P MAX is het inbouwen van alle onderdelen een stuk eenvoudiger dan met de A4-H2O, dankzij de voorgeïnstalleerde 280-waterkoeler en de voeding die al is ingebouwd. Toch is het nog altijd een zeer compacte behuizing die terecht grote populariteit geniet. Cooler Master levert een extra zijpaneel mee. Wij kozen voor het rooster, maar je kunt ook een glazen venster monteren. De voeding van 850W is voor onze build een beetje ruim bemeten, maar daar hebben we geen controle over en deze vervangen is onnodig.
Het eerste systeem is een thuisserver die lekker zuinig is en bovendien plaats biedt aan je eigen bestanden. Nu is 'thuisserver' een breed begrip dat voor bijna iedereen weer iets anders betekent. Zoveel mensen, zoveel wensen dus, zoals uit het forumtopic bleek. We hebben besloten het gebruiksdoel niet te veel toe te spitsen op niches, maar een vervanging voor een nas te maken, waarop je ook je eigen domoticasoftware kunt draaien, of die je kunt gebruiken als Plex-server of als lokale opslag voor de beelden van je beveiligingscamera's.
We gaan dus uit van een zelfbouwnas, waarop je ook tal van andere taken kunt doen, waarbij je je systeem kunt uitbreiden met bijvoorbeeld extra geheugen voor dockercontainers of een krachtigere processor als je rekenintensieve plannen hebt. Om het energiegebruik van onze 'nas' echter binnen de perken te houden, kiezen we voor een bescheiden processor en slechts een enkel reepje goedkoop geheugen. In het moederbord is plaats voor twee geheugenmodules, dus je kunt altijd nog upgraden. Om ecc-geheugen te ondersteunen, zul je naar een andere build moeten uitwijken; er zijn voor zover bekend geen socket 1700 mITX-moederborden met ecc-ondersteuning.
We bouwen het systeem op basis van de zuinige Intel Core i3-12100, die we in een ASUS Prime-bord met H610-chipset steken. Die kleine formfactor is nodig omdat onze behuizing zo compact is. We kiezen namelijk voor de Inter-Tech IPC SC-4004. Dat lijkt nauwelijks een pc-behuizing, maar oogt eerder als een flinke nas, met zijn vier hotswappable 3,5"-drivebays aan de voorkant.
Bij het bouwen van het systeem zijn er een paar dingen waar je op moet letten. We gebruiken een extreem lage processorkoeler van Noctua, de NH-L9i, maar alsnog is er minder dan een centimeter ruimte tussen de bovenkant van de koeler en de onderkant van de drivecage. Er is zo weinig ruimte, dat het bijna onmogelijk is het bordje onder de cage te schuiven zonder de hele cage te verwijderen. Volgens Inter-Tech kun je nog een 2,5"-drive onder op die drivecage monteren, maar met onze hardware was daar eenvoudigweg geen plaats voor.
Ook bij het wisselen van de ventilator achterop, waar we de standaard Molex-ventilator vervangen door een pwm-gestuurde NF-P12 van alweer Noctua, is het krap werken. We raden aan om de fanguard, de metalen grille, weer te bevestigen, want de bekabeling is ook vrij krap en de SATA-kabels kunnen anders zomaar in je ventilator verzeild raken. Over die SATA-connectors: gezien de beperkte ruimte zou je wellicht denken dat een haakse connector een logische keus is, maar dan zitten ze elkaar in de weg.
Nog een laatste punt over de voetjes van de behuizing. Die moet je zelf installeren, in de vorm van rubberen opplakvoetjes. Ons viel op dat die voetjes enorm afgeven op tafels en bureaus; het kastje een stukje verplaatsen levert vier zwarte vegen op. Je bent dus gewaarschuwd: steeds even optillen bij het verplaatsen. En over waarschuwingen gesproken: het kastje is niet bepaald luxe afgewerkt. Wees voorzichtig met het inbouwen, want voor je het weet, haal je je vinger of hand open aan een van de scherpe randjes van het metaal. Daar had Inter-Tech best wat meer schuurpapier aan mogen besteden.
De i3-12100 van Intel is een generatie ouder dan de dertiende generatie, maar feitelijk zit er vrijwel geen verschil tussen deze 12100 en de nieuwere 13100. Die laatste is een iets sneller geklokte en ook duurdere variant, maar beide zijn dezelfde Alder Lake-chips. Met vier rappe cores is deze 'instapper' meer dan snel genoeg voor onze server en hoewel de tdp op 89W staat, komt dat in de praktijk een stuk lager uit. De 12100 is een van de efficiëntste processors uit onze recente processor-BBG.
Aan mITX-moederborden voor socket 1700 is meer keus dan aan AM5-borden, en in dit geval konden we onze keus laten vallen op het Prime H610I-bord van ASUS. Het CSM-achtervoegsel staat voor Corporate Stable Model. Dat betekent dat het bord voorzien kan worden van ASUS Control Center Express-software, waarmee uitgebreide remote monitoring en management mogelijk zijn.
Een enkel reepje geheugen van 16GB is voor onze doeleinden voldoende. Meer geld hoeven we daar voor een simpele, nas-achtige build niet in te stoppen. Er is natuurlijk nog een geheugenslot vrij, dus je kunt op een later moment altijd nog een tweede module bijprikken, bijvoorbeeld als je dockers of vm's gaat draaien en behoefte aan extra ram hebt.
Processorkoeling
1/14
Noctua NH-L9i-17xx92mm diameter met 23,6dB(A) geluidsproductie5 van 5 sterren
We schreven het hierboven al; er is bijzonder weinig ruimte tussen het moederbord en de onderkant van de drivecage. Volgens de fabrikant bedraagt die ruimte 43mm. Dat is onvoldoende voor Intels RM1 boxed koeler van 47mm hoog. We kiezen dan ook voor de ultralage en stille Noctua-koeler, die maar net past.
Net als voor het geheugen hoeven we ook geen gekke dingen voor de opslag te doen. Een echte budget-ssd leek ons voor een server niet de prettigste gedachte, dus kozen we voor een golden oldie van een betrouwbaar merk. De SN570 is geen snelheidsmonster en is niet spannend, maar je kunt je er geen buil aan vallen.
Een SFX-voeding past niet in onze behuizing, laat staan een gewone ATX-voeding. We moeten daarom uitwijken naar een nog compactere Flex-ATX-voeding. Met 300W heb je voldoende prik om deze server aan het werk te zetten; wij bleven ruim onder de 100W onder belasting.
De SC-4004, waarbij de laatste 4 ongetwijfeld voor het aantal drivebays staat, is een eenvoudige behuizing die een beetje oldskool aandoet. De binnenkant is gewoon blank metaal, de buitenkant bestaat uit één stuk dat je over de behuizing schuift en de afwerking binnen kon luxer. Er zijn wat scherpe randjes en de voorgeïnstalleerde ventilator wordt met een Molex-stekker met 12 pinnen gevoed. Het voordeel is de formfactor, want met deze Inter-Tech heb je een zeer compacte thuisserver met ruimte voor vier harde schijven, dus je nas kan de deur uit. En als het systeem eenmaal is gebouwd, hoef je in principe niet meer aan de binnenkant te komen, dus de ongemakken zien we door de vingers.
We noemden de meegeleverde ventilator in de behuizing; met een simpele 12V-Molex-stroomvoorziening is die niet van deze tijd. Ten eerste kan hij niet gereguleerd worden, zodat hij altijd op volle snelheid draait. Ten tweede hebben we een Molex-kabel nodig en die moet ook weer weggewerkt worden. We kiezen als vervanging dus voor de NF-P12, die gewoon via een pwm-stekker op het moederbord aangesloten wordt en lekker stil is.
We hebben weer een aantal benchmarks gedraaid op onze BBG-systemen. Daarbij hebben we voor de thuisserver en de mITX-gamingsystemen gekeken naar cpu-benchmarks en, als indicatie van prestaties bij algemeen gebruik, naar PCMark-benchmarks. Ook hebben we op alle drie de temperaturen gemeten en het energiegebruik in kaart gebracht.
Voor de gamebenchmarks hebben we enkel de mITX-gamesystemen in de grafieken gezet, uiteraard met vergelijkingsmateriaal in de vorm van gamesystemen uit vorige BBG's. De thuisserver heeft immers geen videokaart aan boord, wat een potje Cyberpunk behoorlijk lastig maakt. De benchmarks zijn gedraaid onder Windows 11, met de moederborden voorzien van de laatste biosupdate en met de op het moment van benchmarken nieuwste drivers van Nvidia (536.23).
Cpu-benchmarks
De Intel Core-i5-13600K uit het 4k-gamesysteem van december is logischerwijs steeds de snelste, met zijn hoge turbo, goede koeling en grote aantal cores. De twee Ryzen 5 7600-processors in de compacte gamesystemen scoren in de cpu-benchmarks netjes identiek en de Core i3 in de thuisserver doet het allemaal wat rustiger aan.
We hebben PCMark-tests aan de BBG-testsuite toegevoegd; die geven een goed beeld van de algemene systeemprestaties. De gewone PCMark-test is opgedeeld in vijf deeltests, oplopend van zeer licht werk tot het zwaardere en gaming. Dit is de tweede Desktop BBG-editie met deze benchmark, dus het vergelijkingsmateriaal is beperkt.
De twee mITX-gamingsystemen presteren in de meeste PCMark 10-tests zeer vergelijkbaar, al is de Lian Li-build sneller in contentcreation, waarschijnlijk dankzij de 990 Pro-ssd. Die moesten we noodgedwongen in het tweede systeem stoppen, omdat we geen twee identieke 980 Pro-drives beschikbaar hadden. De thuisserver is steeds een stuk langzamer.
Met de Storage-tests krijg je een indruk van hoe snel de ssd is. Omdat we in de A4-H2O-build een 990 Pro hebben gebruikt, is dat systeem steeds sneller dan de 980 Pro van de NR200P-build. De SN570 van de thuisserver is opnieuw de langzaamste.
We meten de temperaturen in de behuizing van de twee belangrijkste componenten die warmte produceren: de processor en de videokaart. Ook meten we de geluidsdruk op 50cm afstand onder drie omstandigheden: idle, als het systeem niets staat te doen dus, onder belasting van een zware benchmark en onder belasting van een game. Voor die laatste scenario's gebruiken we 3d-renderprogramma Blender en F1 2020, die we beide in een loop laten werken.
Onbelast, ofwel idle, is de NR200P een stuk stiller dan de A4-H2O en de server zit ongeveer op fluisterniveau. Onder belasting van Blender zijn de twee gamesystemen ongeveer even luid en dan laat ook de server flink van zich horen. Voor die laatste is deze workload echter niet direct een realistisch scenario. De server zal een groot deel van de tijd laag belast zijn, bijvoorbeeld bij het serveren en back-uppen van bestanden. Tijdens gaming is de NR200P-build stiller.
Het krappe kastje van de thuisserver, waar de cpu-koeler maar een paar millimeter ruimte heeft om koele lucht aan te zuigen, levert hoge temperaturen op, een beetje te hoog naar onze zin. Gelukkig zal het hier gebruikte scenario, renderprogramma Blender in een loop, zoals gezegd niet vaak voorkomen.
De 240mm-radiators van de kleine gamesystemen houden de R5 7600 goed koel; 80ºC is een prima temperatuur, zeker gezien de kleine kastjes. Ook de videokaart blijft keurig koel in de mITX-behuizingen, waarbij de sandwichoplossing van Lian Li net iets effectiever lijkt. De server heeft geen losse videokaart.
De thuisserver staat in theorie net als een nas altijd aan, dus een laag verbruik is dan wel zo prettig. Onbelast verstookt ons servertje 20W, maar dat is zonder eventuele extra opslag, zoals harde schijven. Met het tweaken van bepaalde instellingen kan dat mogelijk nog wat lager. Wil je je daarin verdiepen, dan is het zuinige server-topic op GoT een goede plek om te beginnen. Ook onder volle belasting blijven we ruim onder de 100W.
De minigamingsystemen verstoken idle 54W en ook onder load scoren ze (vrijwel) identiek met net geen 300W. Net zoveel als het 1440p-gamesysteem van december dus, maar dat heeft het een stuk makkelijker om z'n warmte af te voeren dan de minikastjes, getuige de veel lagere temperaturen voor de processor hieboven.
We hebben een aantal games die onderdeel zijn van onze videokaarttestsuite, op de BBG-systemen gebenchmarkt. Daarbij hebben we in deze subset getracht een balans te vinden tussen games die beter presteren op een AMD-kaart en games die beter op Nvidia-hardware draaien.
Far Cry 6
Je kunt Far Cry op minimaal een 60Hz-monitor spelen en ook 120 of 144Hz of frames per seconde zal in de meeste gevallen geen probleem zijn.
Cyberpunk is bepaald niet de lichtste game, maar ook in deze game kun je nog op ongeveer 100fps rekenen zolang je niet in 4k of 1440p-ultra gaat spelen. Als je genoegen neemt met iets meer dan 60fps, kan 1440p-ultra nog wel, maar 4k is een brug te ver, zeker op ultra. Dan zul je naar ons 4k-systeem van december moeten uitwijken.
In F1 2021 is geen enkele resolutie of instelling een probleem; ook op 4k-ultra mag je nog op 100fps rekenen. Op alle andere instellingen is de videokaart in dit systeem niet de beperkende factor.
Forza Horizon 5 is met de kleine krachtpatsers op 4k nog prima te spelen. Op 4k-ultra noteren we bijna 90fps en als je de instellingen iets terugschroeft, kun je ook een 144Hz-monitor keurig satureren.
De mITX-systemen kunnen in Total War: Warhammer III op alle instellingen behalve 4k-ultra nog minstens pakweg 90fps halen, maar 4k is wel ambitieus met deze builds.
Cyberpunk heeft naast pure rasterizationbenchmarks ook een optie om de game in ieder geval deels met behulp van raytracing te renderen. Dat is uiteraard een stuk zwaarder dan zonder en Cyberpunk krijgt dan ook menige videokaart op de knieën. De 4070 in de mITX-kastjes kan de game op 1080p dan ook al nauwelijks fatsoenlijk draaien; we blijven op ongeveer 60fps steken. Een hogere resolutie kun je gevoeglijk vergeten.
Natuurlijk gaan daar harddisks in. Of eventueel SSD's omdat die én stiller zijn, én minder stroom verbruiken.
En energiezuinigheid was nou juist één uitgangspunt van deze BBG, en gezien de hoge electriciteitsprijzen begrijpelijk:
Om het energiegebruik van onze 'nas' echter binnen de perken te houden, kiezen we voor een bescheiden processor en slechts een enkel reepje goedkoop geheugen
Echter gaat deze BBG dus om de thuisserver zelf, storage is niet inbegrepen. Kan bijna ook niet, want sommigen zullen al genoeg hebben aan 4x 1 TB, anderen hebben wellicht aan 4x 20 TB maar krap genoeg.
En energiezuinigheid was nou juist één uitgangspunt van deze BBG, en gezien de hoge electriciteitsprijzen begrijpelijk:
Als je een zuinig systeem wilt begin je met een zuinig systeem. Dat deze "best" buy guide een systeem aan raad dat 20W verbruikt in idle en dan ook nog met droge ogen naar het Zuinige server topic verwijzen is schandalig.
In dat topic komen voldoende systemen langs die geoptimaliseerd in hardware al meteen onder de 5W verbruiken, waarbij 2W geen zeldzaamheid was, al dan niet na software optimalisaties.
En een i3 is potentieel ook nog eens of overkill of te zwak. Met bv een Odroid H3 haal je een compleet bordje in huis met een quadcore N5105 die voor de meeste NAS / servertje (denk aan domotica en zo) ruim voldoende is (heb zelf een no name Chinees systeem met N5105 dat ook rond de 2W zat kaal en nu in gebruik met Home Assistant en aanverwanten, SyncThing voor "backups" en nog wat zaken nog steeds een load van 0.x heeft).
En wil je performance dan kan je ook voor een i7 gaan. Waarover @Mars Warrior in het genoemde topic flink wat tips heeft gegeven om te optimaliseren (underclocken van de P en E cores, achtergrondtaken expliciet aan E cores toewijzen zodat niet voor alle zaken die passief op de achtergrond draaien de slurpende P cores worden gebruikt, etc). En volgens mij haalt ook hij, met 12th gen i7, een verbruik dat onder de 5W ligt, en anders wel onder de 10W.
Ikzelf heb een Zimaboard, een stuk zuiniger dan die thuisserver en performt ook prima voor mijn gebruik. TDP van 6W, quad core N3450, 8 GB RAM en 32GB eMMC. Zit over het algemeen op 2.9W, zonder mijn Unifi Controller migratie was het een stuk lager, maar goed, mijn cloud key ging dood
Zou wel fijn zijn als je daar ook een prijs indicatie bij krijgt en welke schijven geadviseerd worden dus zoiets als tweakers raad aan om schijf merk x te gebruiken hier en hierom en de prijs bij 4x1tb is zoveel en kan oplopen bij 4x20tb naar zoveel.
Als jij een Synlogy 'kant en klare' NAS koopt zitten daar meestal ook geen schijven bij, tenzij het een bundel is van de webshop zelf en zij er schijfjes bij proppen.
Schijven zijn zoals wildhagen al zegt érg persoonlijk. Je hebt van 1TB tot 20TB, van stil en zuinig (en langzaam) tot snel en luid.
De prijs voor 4 schijven kan dus van 200 piek tot 2000 piek variëren...
Ik vind het dus prima dat er niet naar schijven gekeken word in deze BBG, dát is een héél ander topic op zichzelf.
[Reactie gewijzigd door Ayporos op 22 juli 2024 13:43]
dan zou er ook geen 1TB SSD in moeten om van te booten, want dat kan zelfs van een SD-kaartje of USB-stick, afhankelijk van wat voor OS je ervoor wil gebruiken. Persoonlijk ken ik er geen enkel dat zó veel ruimte nodig heeft
Eens. Ik draai een Proxmox VM machine als mijn primaire systeem en Proxmox zelf draait gewoon vanaf 2 250gb SSDs in RAID 1 en eigenlijk is dát al enorme overkill.
Aan de andere kant, als je die éne 1TB SSD ook meteen voor enkele server VMs gebruikt dan kan ik het wel weer begrijpen.. al zou ik wel érg aanraden om toch voor RAID 1 te gaan wanneer het om servers gaat waar het toch wel fijn zou zijn als ze niet sterven zodra één bootdisk faalt.. en dat is al helemaal dubbel waar als je je domotica erop wilt hosten.
[Reactie gewijzigd door Ayporos op 22 juli 2024 13:43]
als je er VM's op gaat draaien, dan is het ook weer geen pure NAS, maar een general purpose server met andere requirements. Daarom dat ik elders ook al de beperkende 1Gbit NIC heb aangekaart. Langs de andere kant zijn de boot-storage en zelfs RAM overkill qua specs, waardoor het een beetje vreemd aanvoelt om dit een NAS-build te noemen; het enige dat er op duidt is de gekozen case en de low-end CPU.
Ik vind het een beetje vreemd dat thuisserver maar 1 categorie is. Mij lijkt dat z'n eigen BBG te verdienen. Je hebt namelijk VM servers (VPN+firewall+domotica+?), opslagservers, render servers, remote desktops, ..
Ik zie binnenkort de markt best groeien voor Home Assistant + low power idle/high power active GPU + VPN/firewall/pihole.
Een lokale AI draaien voor commandoverwerking i.v.m. domotica of persoonlijke gegevens (doktersafspraak vastleggen, ..) kan in de loop van de jaren denk ik wel een portie van de tweakers omvatten. Het manueel regelen is complex, maar ik wil het automatiseren voor mij en m'n dichte familie om zo elkaars backup server te zijn, netflix VPN te omzeilen enz.
3.5" drives & zuinigheid gaan totaal niet samen..
Jammer dat er helemaal geen gebruik is gemaakt van de zeer uitgebreide en waardevolle informatie van het forumtopic: Het grote zuinige server topic - deel 3.
3,5inc en zuinigheid, tja, over wat voor zuinigheid hebben we het dan,
zelfs met de huidige prijzen van stroom (0,40 per kwh) wat doet een schijf, 6watt? dus met 4 schijven is dat 24watt. ja is een hoger gebruik dan het hele systeem bij sommige fanatiekelingen op het bovenstaande forum-topic, ik wil daarbij wel zeggen, sommigen van die lui lijken volledig geobsereerd door elke watt en/of miliwatt die bespaard kan worden.
met +/- 25watt up (besteedt aan hdds ben je dus zo'n 20ct per dag kwijt als die schijven daadwerkelijk 24/7 aan het rondspinnen zijn, pas je zaken als spindown toe dan gaat dat makkelijk naar 5 tot 10ct per dag.
als je door undervolts etc de rest van het steem tussen de 10 en 20 wat kunt laten fluctueren dan zit je dus al snel op een maximum prijs van ongeveer 30 tot 35 ct per dag, of: max 11 euro per maand ..
dan ga ik hier al uit van: een systeem dat 24/7 aan staat en ten minste een of meerdere uren per dag de schijven laat spinnen en de cpu werk staat te doen, dan hou ik geen rekening met zaken als wake-on-lan, en allerlei idle-states. hou ik ook geen rekening dat de energieprijzen inmiddels al weer een stukje onder het wettelijk prijsplafond liggen.
sommige mensen lijken zelfs hun eigen moeder nog te willen verkopen nvoor een beetje energiebesparingg tja -- sommige mensen willen zover gaan anderen misschien niet. de BBG is in beginsel mainstream (dus juist voor de mensen die niet weken willen kloten voor dat laatste miliwattje.
dus daarin lijken ze wel geslaagd.
aan de andere kant, de gekozen voeding is voor deze build zonder grafische kaart (waar in deze kast ook helemaal geen ruimte voor zou zijn, met 300watt wel een heul beetje overkill. als je echt niet zuinig wilt zijn dan zou je denk ik beter een 150watt pico-psu kunnen kopen die vindt je als bundel (+ 150watt adapter) voor ongeveer 60 euro wel op amazon. ga je iets zuiniger nog dan moet het ook met 90w versie lukken (ik zou niet voor de 65w versie kiezen omdat je dan iets te dicht bij de max load komt van de cpu voordat je een undervolt in je bios hebt gezet).
maar goed, dit is dus hoet het met de stroomprijzen zit, als jij graag geld uit wilt geven en energie wilt besparen dan kun je er in beginsel ook 4 sata ssd in hangen. met een 2,5>3,5 bracket of een 4x m.2-sata > 3,5sata convertor kom je in deze kast een heel eind richting meer zuinigheid, enige nadeel is de prijs.
voor 4tb ga je dan van ongeveer 100 per schijf naar zo'n 300 per schijf. als je dan toch 800 euro uit wilt geven kun je misschien beter gewoon een zonnepaneeltje neerleggen en de stroom voor je thuisserver zelf opwekken in plaats van te proberen die door besparing terug te winnen, het rendament van zo'n paneel zou wel eens aanzienlijk hoger kunnen zijn dan je besparing.
Een 3.5" schijf kan tijdens spin up meer verbruiken dan je hele systeem normaal doet, makkelijk meer dan 30W. Er zijn een hoop metingen in het topic waar ik naar refereer..
Mijn server doet in zijn geheel 5W idle..
[Reactie gewijzigd door Jazco2nd op 22 juli 2024 13:43]
Laten we het ook hebben over de afschafprijs - Een 8T platter vind ik al behoorlijk aan de prijs - voor een nas wil je er toch minimaal 4 anders is de parity/data ratio wel erg onvoordelig.. 4 8T platters zijn bij elkaar ergens rond de 800,--? misschien wat minder. Ik moet er echt niet aan denk om dat uit te geven aan SSD's - als die ook nog eens het stempel nas, 24/7 of server grade hebben heb je aan alleen je eindejaars + vakantieuitkering niet genoeg...
De hoeveelheid opslag verschilt enorm per gebruiker (8TB lijkt voor een meer dan genoeg, 40TB is voor de ander wat hij whuis wil), en heeft een gigantische invloed op de prijs.
Net zoals je een Synology of een Qnap zonder storage koopt is de prijs onder storage prima in de BBG.
Server....Plex adviseert 17000 Passmark, dan lijkt
mij deze processor wat te klein.
Ik zou voor een i5 12400 gaan.
Ik gebruik Wake on Lan voor mijn Linux Plex server
Mensen kunnen hem vanaf internet aan zetten.
En staat hierdoor niet onnodig aan.
Hiermee bespaar ik veel stroom.
17000? Ik meende dat ze 2000 adviseerde per 1080p stream die getranscodeerd moet worden. 17000 is voor de meesten veel te veel.
En 4k moet je sowieso niet willen transcoderen, dat heeft ook mijn 5800x moeite mee.
Ik vind die i3 daarom voor 90% van de gebruikers een prima voorstel.
[Reactie gewijzigd door ZatarraNL op 22 juli 2024 13:43]
Het is maar hoeveel streams je als uitgangspunt neemt. En welke kwaliteit verwacht je van een stream. Je kunt namelijk transcoden met heel veel settings en filters.
Een NAS doe vrij vaak meer dan alleen Plex bedienen, dus er moet reservecapciteit zijn voor bv backup taken of torrents.
Dat advies gaat de deur uit met hardware transcoding dmv de onboard gpu.
Menig Plex server draait op een 7th of 8th gen i5 met onboard gpu.
Mijn oude Plex server draaide op een 12400 in mijn game pc. De nieuwe server op een recent uitgekomen Asrock N100 bordje met geïntegreerde intel cpu/igpu: 11 watt idle. Ik en de mede gebruikers merken 0 verschil. Nou ja, als ik zelf erop bezig ben merk je dat installeren, updaten, etc wat trager gaan.
Ik gebruik ook Wake on Lan en dat is extreem handig voor mijn backups. 5 minuten voordat de backup gaat draaien wordt mijn NAS aangezet en wanneer de backup klaar is wordt hij weer uitgezet. 's Nachts is de kans dat de NAS uitgezet wordt terwijl ik ermee bezig ben niet zo groot
En als ik hem overdag nodig heb zet ik hem aan met een app op mijn telefoon.
Ik ben benieuwd waarom de A4-H20 toch wel consistent beter doet op iig lage resolutie. Ik geloof niet dat dat door een SSD verschil komt.
En wat ik erg miste is een directe vergelijking tussen de twee behuizingen qua formaat: Voor de andere die het missen, eerste seconde van de video laat het zien. Wat ik ook afvraag is hoeveel er nog instelbaar is, immers de A4 heeft hoger geluidsniveau, maar ook lagere temperaturen. Dus daar zou je nog een afweging kunnen maken. Met de resultaten die er hier zijn, is mijn inziens de NR200P de duidelijke winnaar. En natuurlijk, die is groter, en iedereen heeft zijn eigen eisen. Maar zeker voor een compacte PC vind ik de A4 echt te luidruchtig (in deze opstelling). Uiteraard snap ik dat juist bij een compacte PC de koeling lastig is. Tegelijk een compacte PC gebruik je weer primair als je hem naast je op je bureau, vaak in de woonkamer, hebt staan. Dus juist wanneer geluidsdruk erg belangrijk is.
Sowieso petje af voor Cooler Master, want dat lijken ze goed voor elkaar te hebben bij hun behuizing.
Wat ik ook afvraag is hoeveel er nog instelbaar is, immers de A4 heeft hoger geluidsniveau, maar ook lagere temperaturen. Dus daar zou je nog een afweging kunnen maken. Met de resultaten die er hier zijn, is mijn inziens de NR200P de duidelijke winnaar.
Ik denk dat de testresultaten een wat vertekend beeld geven als je alleen op de cijfers zelf afgaat. Ik maak met veel plezier gebruik van de A4 en heb deze zelfs nog gevuld met 2x een 2,5" SSD. Daarnaast staat ie op mijn bureau, dus relatief dichtbij om het geluid te horen. In het dagelijks gebruik heb je toch geluid aan van een game, muziek of video (al dan niet met headset). Het geluid uit de case hoor je dan praktisch niet meer. Alleen wanneer je absolute stilte wilt is dit wel aanwezig, maar dan is een SFF-systeem nooit een goede keuze imo
Over het algemeen wil je een zo'n klein mogelijk systeem ("wij van de SFF community dan tenminste ), dus naast geluid en koeling is het aantal liters ook van belang. En daar doet de A4 het gewoon erg goed!
Ik zal direct toegeven dat ik niet de doelgroep ben, als in mijn PC staat onder mijn bureau, en dan zou zo'n klein kastje alleen maar onhandig zijn. En natuurlijk het is een factor 2 verschil in inhoud, dus dat is niet bepaald verwaarloosbaar (al is dat natuurlijk een stuk kleiner verschil in dimensies), en iedereen moet zijn eigen afwegingen maken. Maar: "Zorg maar dat er muziek aan staat", is imo twijfelachtig als het ook zoveel stiller dus kan. Zeker omdat het mij iets lijkt wat ook zomaar in een woonkamer kan staan.
Mijn PC staat ook in mijn woonkamer (alleen dus onder mijn bureau), en die is in idle gewoon onhoorbaar, hoeft er geen muziek voor aan. Ook als hij bezig is valt het meestal mee, alleen na loop van tijd wordt hij toch hoorbaar als er niet voldoende muziek / game geluiden zijn.
Het is absoluut een eigen keuze, ben ik helemaal met je eens! Zo is een NR200 bijvoorbeeld logischer wanneer je hardware kiest die meer warmte genereren, zoals een 4090 of Ryzen 9 - dat wordt vrij spannend in een A4
Overigens werk ik zelf ook zonder muziek en dan valt het geluid niet op. Het is er wel, maar niet storend. Mijn opmerking ging dus meer over hoe je het in de praktijk / realiteit gebruikt gaat zijn ipv. een pure geluidstest. Maar hij staat bij mij niet continu aan en ook niet in de huiskamer, in dat geval zou ik ook iets anders kiezen
Ik heb een Thor Mjolnir (9,7 liter) die je in idle ook niet hoort. Als je een spel speelt hoor je hem uiteraard wel, maar ja dat is dan niet belangrijk. Ik heb een hekel aan die grote zwarte kasten en heb liever een beetje warme cpu en gpu met goede fan afstelling en dan nauwelijks geluidsoverlast met een superklein blok aluminium als kast
Ik heb zelf heel toevallig een groot deel van de Lian Li build (kast, koeler, mobo, cpu). Het grootste probleem met de build is in mijn ogen de koeler. De fans die daarbij inbegrepen zijn, voldoen eigenlijk niet om voldoende airflow door de krappe behuizing te trekken. Uiteraard zouden betere fans de cooler master behuizing ook helpen...
Ik heb ook de A4-H2O, en ben inderdaad meer dan een paar uur bezig geweest met temperaturen en geluid.
Nu heb ik er wel een 7700X in zitten samen met een BeQuiet pureloop (niet doen in de A4, pomp zit niet op de CPU en zit daarmee in de weg).
Ik heb de CPU geundervolt en daarmee gingen de temps van 85+(temp limited) naar zo rond de 75. Verder heb ik ingesteld dat mn GPU fans altijd langzaam mee draaien, in plaats van aansprignen als de RTX4070 te warm wordt.
Zelf fan-curves ingesteld, en nu is hij heerlijk stil.
Dit allemaal kan je natuurlijk ook doen voor de NR200P, maar vind de A4-H2O toch wel heel sexy op mn bureau staan.
Om te verduidelijken wat ik bedoel neem ik het simpele voorbeeld van backups met een NAS.
Heel veel gebruikers hebben dat nodig en dan voldoet een kant-en-klare NAS vaak prima.
Echter de gebruikers die daadwerkelijk een NAS aanschaffen is maar een fractie van doe groep die het eigenlijk zou "moeten" doen.
Het is een meer tech minded groep, met vaak meer eisen. Mijn inschatting is dat voor die groep verre van 99% voldoende heeft aan een standaard NAS.
Mijn inschatting is dat voor die groep verre van 99% voldoende heeft aan een standaard NAS.
Wat versta je onder een standaard NAS?
De hardware is nagenoeg hetzelfde, sterker nog een out-of-the-box NAS is meer geschikt voor het doel.
Daarnaast is het eco system tegenwoordig zodanig dat je met Synology of een ander merk, bijna net zo veel kan doen (en zelfs nog meer) dan met Windows OS.
The use-case in the tekst:
...waarop je ook je eigen domoticasoftware kunt draaien, of die je kunt gebruiken als Plex-server of als lokale opslag voor de beelden van je beveiligingscamera's....
Domotica-software weet ik niet, maar de 2 andere doeleinden kan je prima op een Synology draaien
Ik ben zelf overgestapt van een zelfbouw systeem naar een synology. Geen moment spijt van gehad.
Mijn zelfbouw avondtuur had me eerst naar OMV geleidt maar dat was echt een drama. Toen toch krachtigere hardware aangeschaft en FreeNAS / TrueNas gaan draaien. Dat draaide op zich prima maar op enig moment kreeg ik problemen. Het systeem draaide nog wel maar ik kon bijvoorbeeld nextcloud niet meer geupdate krijgen. Helaas bleek ik toch niet over de technische kennis te beschikken op dit op te lossen. Of misschien beter gezegd, de tijd om uit te zoeken hoe ik dit moest oplossen.
Daarom overgestapt naar Synology waardoor ik nu zelf niet meer verantwoordelijk ben voor het draaiende houden van de kern functionaliteiten. Voor mij is dat bestandssynchronisatie (dropbox achtige functionaliteit) en plex. Daar zijn gewoon synology apps voor en synology zorgt ervoor dat dit altijd stabiel blijft draaien en veilig blijft. Geen omkijken naar.
Alles wat ik daar bovenop nog wil tweaken kan ik gewoon met docker doen. Zo heb ik bijvoorbeeld nu ook homeassistant gewoon in een docker op de synology draaien.
Je hebt het over zelfbouw versus kant en klaar.. maar vervolgens noem je alleen maar sofware perikelen.
Uiteindelijk doe je alles met Docker lees ik.. je had dus gewoon een zeer gebruiksvriendelijke Linux distro kunnen pakken die het btrfs filesystem out-of-the-box goed gebruikt en Docker draaien. Klaar.
Grootste voordeel van zelfbouw is dat je een veel krachtigere server kan bouwen die een fractie van het stroomverbruik van een Synology heeft met geheel vrije keuze in opslag en variatie daarin.
Nee dan begrijp je me verkeerd. De software is juist het grote voordeel van een Synology. Ik hoef me geen zorgen te maken over het OS en de basisfunctionaliteiten want dat doet Synology voor me.
Zoals ik het zie zijn bestandssynchronisatie en plex de basis functionaliteiten. Dit moet gewoon altijd draaien in mijn geval. Daarvoor zijn standaard apps die onderhouden worden door synology. Alle extra's kunnen met docker maar als daar gekloot mee is, of iets gaat stuk na een upgrade dan is dat geen ramp...
Daar tegenover staat zoals jij inderdaad ook aangeeft, dat je minder krachtige hardware hebt voor hetzelfde geld. Dat klopt maar ik heb eerlijk gezegd het CPU gebruik van mijn NAS nog nooit boven de 50% uit zien komen...
ik weet niet welke synology je hebt gekozen, maar als ik kijk naar wat ik als zelfbouwer bijeen kan krijgen voor de prijs van een syno.
let op: de eisen zijn: minimaal een quadcore cpu (liever meer) met 4 (liever) 8gb ram en ruimte voor ten minste 4 schijven ik wil namelijk wel minimaal raid10 (of een variant daarop) kunnen draaien.
synology heeft dan alleen maar ARM meuk en niet eens van het goede (lees snelle soort),
als je dan een spciaal voor nas OS wilt kies dan unraid (kost je eenmalig zo'n 100 euro en dan heb je eigenlijk alle features die syno ook heeft, alles dat je wilt draaien kan in docker, en voor opslag kun je kiezen uit een parity-protected jbod of (al ik het goed zeg) kun je ook gebruik maken van zfs.
voor de bedragen die syno rekent kan ik waarschijnlijk met een beetje puzelwerk een 6core intel of amd cpu 8 (of 16gb) ram systeem kopen.
voor de bedragen die syno rekent kan ik waarschijnlijk met een beetje puzelwerk een 6core intel of amd cpu 8 (of 16gb) ram systeem kopen.
Misschien een beetje een dooddoener, maar reken je bij je eigen build dan ook een redelijk uurloon voor al het extra werk? Stel dat je met een eigen build 50 euro bespaart, maar je bent 2 uur extra kwijt aan puzzelen, bouwen en configureren... Is dat dan echt winst?
Je krijgt een 0, maar je stelt hier wel een goede vraag. Synology/QNAP geeft iets wat makkelijk in te regelen is (plug-n-play) en een zelfbouw zorgt toch voor wat meer uren inregeltijd. Als tweaker wil ik toch meer performance. Ik zou dit mijn broer echter niet aanraden.
Synology is ook geen plug and play, kwam ik achter. Heb het zelf niet aan de praat gekregen, ondanks de instructies. Echt, Het is lastiger dan ik iig dacht Staat nu werkloos stof te happen in de kast.
[Reactie gewijzigd door Madrox op 22 juli 2024 13:43]
Ja ok daar heb je helemaal gelijk in.
Ik heb uiteindelijk een script gemaakt die alles voor mij installeert en configureert. Alles obv docker. Jellyfin (ipv Plex) en Filerun (incl webDAV voor syncen) voor file cloud en synchroniseren.
Een "monthly" script regelt het onderhoud van de server. En er worden nachtelijke snapshots en backups gemaakt.
Zo ben ik in +/- 20min klaar met het opzetten van een server from scratch. Maar het is wel een uit de hand gelopen hobby geweest om dit script te maken, volledig generiek, zodanig dat de server eigenlijk autonoom werkt. En mij een mailtje stuurt als er wat is (bij hitte of SMART errors, naast een maandelijks opslag en update rapport).
Dat is her he. Ik zou geld betalen om een server the in elkaar te mogen zetten, leuk man. Maar voor een ander is het een chore die ze liever overslaan.
Domotica werkt prima. Dat is zelfs een van de weinige redenen dat die hier nog aanstaat. Gezien je vrijwel alle docker containers op die synology nas kan draaien zal het lastig worden een use case te vinden die echt niet kan.
Serieuze vraag. Kun je ook Windows containers native draaien op een synology nas? Zou handig zijn voor een print server / domain controller / wsus machine.
Daarnaast is het eco system tegenwoordig zodanig dat je met Synology of een ander merk, bijna net zo veel kan doen (en zelfs nog meer) dan met Windows OS.
Als iemand met een voorkeur voor Linux wil ik die uitdaging met Windows wel aangaan, zeker met bijvoorbeeld WSL in het achterhoofd. Ik denk dat je met een volledig generic computing besturingssysteem zoals Windows hetzelfde kan doen als met iets als Synology, en meer.
[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 13:43]
Nee, de hardware is meestal niet vergelijkbaar (en vaak al helemaal niet in dezelfde prijsklasse, wat logisch is: fabrikanten moeten ook wat verdienen aan hun ontwikkelarbeid).
Zo kun je in een zelfbouw-PC/-server die je gebruikt voor een hele lading dockers, encryptie van je opslag, VM's etc. etc. (alle CPU- en RAM-hongerige applicaties die je op een 'server' (of NAS) wilt kunnen draaien in mijn geval) veel meer kwijt.
Bedenk ook dat voor veeleisende gebruikers het vaak betekent dat ze een hele lading systemen vervangen door één enkel, wat de energieconsumptie ook weer doet afnemen, al doe ik dat dan weer niet consequent. De term 'right-sizing' schiet me dan ook onmiddelijk te binnen.
Als je met een NAS niet meer uitkomt is een zelfbouw-Nas-achtige server een puike oplossing. Ik heb zelf twee HP Microservers (gen8 en gen10, want dat waren heel geschikte server-systemen; nu overigens niet meer, ze zijn veel te duur geworden dus bouw ik nu eerder helemaal zelf) draaien met UnRaid (en bekend NAS-achtig OS), maar ook nog een stapeltje pi's om functionaliteit om b.v. beveiligingredenen (ik gebruik b.v. een pi als 'honeypot') gescheiden te houden op aparte hardware (en om de netwerkconfiguratie niet helemaal ingewikkeld te maken, ik heb grenzen! ).
Je kunt over al dit soort zaken heel verschillend denken en dat doen we in de gemeenschap van 'home-server'-zelfbouwers dan ook met stevig enthousiasme! (om me mild uit te drukken. Er zijn oorlogen begonnen om minder... )
Kijk dus altijd goed naar 'wat wil ik er mee kunnen' voordat je een vergelijking aangaat. Het bouwvoorstel hier is een prima uitgangspunt, maar misschien niet voor jou. Ik heb b.v. veel meer ruimte voor schijven nodig in mijn volgende server, dan kan ik (als ik er minimaal acht kwijt kan) weer terug naar één ipv. de huidige twee; Overkill? Nee hoor, ik biedt mijn servers b.v. aan voor backups van de hele familie (en wat vrienden en kennissen), incl. hun bedrijven en zo (en ja, dat gebeurt dus gecrypt), en dat loopt flink op. Het is wel een extreem voorbeeld, maar dat kun je ook zeggen van mijn internetaansluiting, tot je bedenkt dat na een calamiteit meer bandbreedte echt essentieel kan zijn.
Kortom: kijk naar jouw behoeften en de hoeveelheid tijd die je wilt besteden aan het tweaken en tunen van je netwerk-opslag etc. Ook ik ben ooit begonnen met een simpel NAS (Een Netgear NV+; ongeloofelijk dat die ooit volstond maar dat deed ie (een jaar of twee, toen 'groeide ik er uit')). En dat was niet omdat ik niet wist hoe met servers om te gaan, maar omdat ik er thuis geen tijd in wilde stoppen. Nu doe ik het laatste met liefde (voor het vak ook).
BTW. Ik mis in het voorstel toch een beetje de 'echte' serverhardware, dus met ECC-RAM e.d. Ook dat is een (heerlijk?) twistpunt onder zelfbouwers, maar ik stel er prijs op. Maar daar hangt dan dus wel weer een prijskaart(-je) aan.
PS. Ik gebruik 'Enterprise' HDD's (Toshiba's), want die zijn vaak sneller en goedkoper (maar ook luidruchtiger). Daar kunnen we ook een heel oerwoud aan bomen over opzetten.
[Reactie gewijzigd door rikster op 22 juli 2024 13:43]
Waarom geen Synology NAS (of ander merk) voor die prijs?!?
Specifiek voor dat doel ontwikkeld, gebouwd. Dedicated OS er bij etc etc.
Nu is T.net over de jaren heen meer mainstream geworden, maar het is nog steeds T.net. Niet alles hoeft een appliance te zijn, ook al is het fijn dat die optie er is voor de minder technisch onderlegde tweakers.
Zelf kies ik nooit voor een besturingssysteem waar een enkele partij zelf van kan bepalen dat de ondersteuning op zowel software en daarmee ook de hardware stopt. FOSS en gestandaardiseerde hardware voor generic computing or bust. Als ik daar toch mee aan de slag ga, kies ik de hardware liever zelf.
Schuurpapier gebruiken op een computerkast om die beter bij je use case te laten passen? Dat is nog mild!
[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 22 juli 2024 13:43]
Schuurpapier gebruiken op een computerkast om die beter bij je use case te laten passen? Dat is nog mild!
Hahaha. Had ik ook kunnen doen, ben voor de ducktape gegaan
Moest en zou een 4090 halen, want imho interessanter dan een 4080 qua prijs/performance en kwam precies iets van 1 cm tekort tov een hdd rack. Schoeven en rubbers gebruikt voor enige spacing en de rest met good old ducktape gefixed.
Relevant: ja toch wel want ook dit noem ik zelf een stille homeserver voor in de woonkamer. En dat is ook waar ik m voornamelijk voor gebruik.
Op een zelfbouw PCtje kun je ook een (gratis) NAS OS installeren. Of Windows om erg flexibel te zijn.
Zelf ook een servertje gebouwd omdat een NAS OS mij niet de mogelijkheden gaf die ik als eis stelde.
Vanwege de specs? uitvoering: Synology DiskStation DS423+
Vergelijkbaar in prijs denk ik? Maar deze heeft een Intel Celeron J4125 en 2GB werkgeheugen.
Het zelfbouw systeem een Intel Core i3-12100 en 16GB.
Opzich heb je die specs niet nodig voor een NAS die alleen files hoeft te serveren. Denk dat dit systeem meer is voor mensen die meer willen, en ook wat zwaardere docker containers willen draaien. Een server voor minecraft of valheim bijvoorbeeld.
[edit] Die Core i3 kan AV1 hardwarematig decoden. Dat kan de Celeron J4125 niet.
[Reactie gewijzigd door Rolf op 22 juli 2024 13:43]
Aan de ene kant, zeker, het is doorontwikkeld. Aan de andere kant merk ik dat software ondersteuning echt ondermaats is. Een NAS voor mij hoort toch echt langer mee te gaan dan dat zij het ondersteunen.
In de thuisserver is gekozen voor een 12th gen i3 vanwege het lage stroomverbruik. Nu is de performance per watt inderdaad uitstekend. Maar zo'n NAS draait natuurlijk meestal (bijna) idle. Op het forum wordt dan soms 10th gen of zelfs 9th gen aangeraden omdat die minder zouden verbruiken in ruststand. Iemand die hier meer over kan zeggen?
Die verbruiken inderdaad nog net iets minder, maar de prestaties zijn ook iets minder.
En die CPUs zijn wel weer aanmerkelijk ouder, waardoor het systeem minder toekomstbestendig is.
Met name omdat ze LGA1151 (9th gen) of LGA1200 (10th gen) gebruiken, terwijl 12th (en 13th) LGA1700 gebruiken. Dat maakt upgraden wel lastiger en duurder, omdat je dan ook meteen je moederbord moet vervangen.
Het lijkt dus een redelijk compromis tussen prijs, zuinigheid, prestaties en toekomstbestendigheid om voor 12th gen te gaan.
Mja, laten we ff eerlijk zijn. Deze CPU is gekozen omdat die zuinig is, het upgradepath doet er niet meer toe want dan hadden ze evengoed direct een 13th gen erin gestoken, want 13th gen is compleet en er komt wrsxh niks nieuws meer voor uit.
Het is ook niet dat je hier later een 13900KS in gaat prikken ofzo
Als je upgrades wil ben je nu denk ik beter af met AM5, als die evenlang meegaat als AM4 dan zit het wel goed. Bij Intel kan je bijna nooit maar dan 2 generaties op hetzelfde bord prikken, dus als je Intel en upgrades wil, dan moet je nog ff wachten op 14th gen.
Juist, even vergeten dat 14th gen gewoon een refresh ging zijn
Dan hangt het er natuurlijk wel vanaf hoeveel meer efficiëntie ze eruit kunnen persen, of dat ze misschien een aantal E-cores toevoegen aan de Core 3 series (of hoe die dan ook gaat heten
Je moet wel echt een power user zijn om die prestaties nodig te hebben. Ik heb zelf een nas gehad op basis van een 6th gen i3. Nooit het gevoel gehad dat die tekort kwam. Inmiddels draai ik een nog minder krachtige synology maar dat is ook geen probleem.
Zelfde hier, ik heb een 7th gen i5 als home server en de CPU zit meestal aan 10% te chillen, maar als het nodig is dan ben ik blij om de extra power te hebben. Voorheen had ik Home Assistant op een Pi draaien, maar elke keer er updates waren of ik via ESPHome nieuwe images wou installeren was ik toch aan het wenen... Reserve hebben is leuk
Het Synology verhaal is bij mij wel wat anders, voor kleine hoeveelheden bestanden lijkt het mij een ok ding, maar ik merk wel dat hij moeite heeft met mijn foto collectie van 60.000 foto's. Als Synology voor de zoveelste keer loopt te indexeren dan merk ik dat gewoon bij het navigeren door de SMB shares.
De eerste keer dat ik de foto's erop zette was die ook weken bezig... meerdere crashes, onbereikbare shares, ... Als de stroom ooit goedkoper wordt dan zie ik mij deze wel vervangen door een zelfbouw NAS).
Mini-pc's trekken me erg, maar ik vind het toch jammer om te zien dat de losse componenten zo duur zijn. Ik hoef niet veel grafische prestaties, maar deze CPU met ram bijvoorbeeld is on-par met de minisforum um790 pro van 880€. Dan heb je een stuk minder grafische kracht, maar exclusief GPU is de zelfbouw nog steeds 300€ duurder.
Er is ook geen low-power grafisch alternatief voor desktops lijkt het (zolang AMD geen apu's uitbrengt), zelfs een low-end grafische kaart is flink aan de prijs (een 1050/1060 kost toch 150-200€).
Edit: SSD vervangen door PCIe 3.0 exemplaar, omdat processor en moederbord ook op PCIe 3.0 zitten, oorspronkelijk was deze dezelfde als in het systeem hieronder.
Met een wat snellere processor, beter moederbord en 32 GB RAM kom je rond € 700 uit:
Dus je wil een eenvoudige game-PC die niet veel spannends hoeft te doen, maar je wil wel de nieuwste CPU en geheugensoort, je wil toekomstbestendig zijn (lees: upgradebaar, dus automatisch een net nieuw socket, en geen Intel), en je wil ook die paarhonderd euro besparen. Tja, dan is er inderdaad niks geschikts te vinden.
De prestaties van AM4 zijn echt nog best prima en de prijs-prestatieverhouding is op dit moment echt uitmuntend omdat zowel moederborden als CPU's als DDR4-geheugen echt in de uitverkoop staan. Juist perfect voor een eenvoudige game-PC.
[Reactie gewijzigd door bwerg op 22 juli 2024 13:43]
Het hoeft geen game-pc te zijn, ik zou evt een spelletje er soms op spelen. Het zou hoofdzakelijk een software-development pc zijn. Ik doelde meer erop dat ik in mijn zoektocht wel mini-pc’s tegen kom met zen4/ddr5 etc, maar als je zelfbouw gaat kijken je veel duurder uitkomt.
Vroeger was zelfbouw haast vanzelfsprekend goedkoper, en het grote voordeel was altijd upgradability. Vandaar dat ik naar zelfbouw neigde, maar bij zelfbouw met am4 vervalt dat voordeel grotendeels, en met am5 is het (veel) duurder.
De kwaliteit van componenten is bij zelfbouw vaak wel hoger. Kant-en-klaar-consumenten kijken bijvoorbeeld zelden naar de voeding of de kwaliteit van de kast. Of wel naar hoe groot de SSD is, maar niet of dat ding snel en betrouwbaar is. Ja, dat scheelt een factor twee aan kosten.
Voedingen van <40 euro komen in BBGs nooit langs maar zijn heel gangbaar in OEM-pc's.
Dan nog is het in kosten vaak stuivertje wisselen.
[Reactie gewijzigd door bwerg op 22 juli 2024 13:43]
Met 300W heb je voldoende prik om deze server aan het werk te zetten; wij bleven ruim onder de 100W onder belasting.
Dat was waarschijnlijk zonder die 4 bays te vullen en te gebruiken als file/media-server?
De 1Gbit netwerkkaart is wat te beperkt tenzij je echt maar alleen storage het netwerk op wil krijgen en throughput maar bijzaak is
Dat was waarschijnlijk zonder die 4 bays te vullen en te gebruiken als file/media-server?
Zelfs met 4 harddisks is die 300 watt méér dan voldoende
Een HDD pakt, afhankelijk van model en load etc, tussen 5 en 10 watt. Met 4 disks is dat dus worst case 40 watt.
In geval van SSDs is dat verbruik maximaal 10 watt bij elkaar, en dan zit je al vrij hoog.
Aangezien de redactie het systeem in de praktijk op minder dan 100 watt heeft draaien zou je in de worst case op 140 watt uitkomen met disks, ofwel minder dan de helft van de capaciteit van de voeding.
Het is gewoon zware overkill om in zo'n lichte thuisserver een voeding van 600-1000 Watt te zetten.
het was niet bedoeld als commentaar op de keuze van een 300W voeding, maar een fileserver waar enkel een boot-SSD in zit is niet compleet en zoals je ruim voorrekent kom je procentueel wel op een veel hoger verbruik en dan hangt het er ook nog van af (of en) in welke raid je je storage zet. Doe je dat niet, dan kunnen de hdd's nog uitgezet worden tot ze aangesproken worden en zo een lager idle-verbruik hebben
wat de redactie helaas niet heeft gedaan en waar wel expliciet naar was gevraagd in het topic is om bij het testen rekening te houden met mogelijke undervolts, men noemt hier verbruik van 100w zonder schijven terwijl het absoluut mogelijk had geweest om inclusief 4 schijven ver onde de 100 misschien wel richting de 60w te gaan (totaal) een groot deel van de kracht van deze cpu zit hem in het core ontwerp, de core count en het feit dat er hardware ondersteuning is voor veel zaken. dan kun je met gemak het energie budget bijstellen naar een niveau waarbij de cpu niet meer dan 20 (of desnoods 30w) mag gebruiken. dan zit je vermoedelijk nog steeds met 4 core rond de 2ghz. en ver boven het performance-niveau van een quadcore-celeron die je in sommige nasjes tegenkomt.
Een RX 6950 XT verbruikt al gauw meer dan 300W, ruim 100W meer dan deze 4070 dus, en dat wordt allemaal omgezet in warmte. Juist in een klein kastje is dat wel echt iets om op te letten.
Precies en daar wil je niet pas later achterkomen en je build uit elkaar halen of underclocken.
Heb zelf een H1 met een 6800xt/5900x combi. Bij zwaar op de gfx leunende spellen moet ik of:
1. gfx underclocken or 2. mijn voorkap eraf halen zodat mijn systeem voldoende gekoeld wordt.
Underclocken is net zoiets als Overclocken : Je kunt de pech hebben dat toevallig je GPU dat helemaal niet kan of dat je pas er veel later achterkomt dat je settings toch instabiel blijken te zijn. Vaak is dat met underclocken nog moeilijk uit te testen dan bij overclocken.Maar wie op een krap budget zit kan zo zulke keuzes maken. Wel erg jammer dan als je pech hebt in de sillicon lottery.
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:43]
Leuk maf maar prijzig systeem. Ik denk dat de meeste gebruikers beter genoeg kunnen met wat minder prestaties en dan voor bv een Playstation 5 of Xbox Series X? Je houdt dan wel erg veel euro's over om je leeg te laten zuigen door het duurdere ecosysteem van deze consoles. En dat is echt de eerste keer dat ik dat bij een best buy guide heb.
Voor puur gamen misschien wel, maar dat is natuurlijk ook persoonlijke voorkeur. Voor citybuilders en strategy's ga ik echt nooit een console gebruiken, al kosten ze 50 euro.
Daarnaast is een desktop natuurlijk ook geschikt voor andere zaken, zoals programmeren of fotobewerking.
Oja dat zijn inderdaad goede use cases waar de console minder geschikt voor zijn! Hoewel programmeren voor velen buiten hun bezigheden valt. Ik zat het mooie doosje voor al in de woonkamer naast de TV staan. Voor het computerhok is die kleinere formfactor sowieso maar lastig en onnodig prijsopdrijvend.
Niet mee een. Dat had ik ook altijd (begon met de Stacker en eindigde bij een Lian Li X2000) maar irriteerde me wel op den duur. Kleine kast als dit zou een optie zijn maar ik gebruik naast gpu altijd 1 vaak 2 sloten, dan is mATX 1e keus maar die passen net niet in zo'n klein ding.
Ik zit dus nu op 2U, hang je direct onder je bureau, gpu kan als je wil met een riser, echt perfect. Zouden meer mensen moeten doen. Niet de extra kosten van mini-ITX, compact genoeg, en kan vlak onder je bureau gehangen, wel met ruimte voor grote videokaart (niet triple fan dan in de versie die ik heb).
Hier en daar worden duurdere keuzes gemaakt. Met een intel build kan je goedkoper uit zijn, want goedkopere moederborden. Waarom een 980 pro als een wd sn770 ook voldoende is en 20 euro voordeliger. Nee, het geld moet op, we hebben een streep oo 1750 gezet en dat zal die kosten, potjandorie..
Dus wat is nu eigenlijk het verschil tussen de 3 compacte systemen, ik zie het even niet zo goed. Als ik niks om een compact systeem geef kan ik dus beter uitgaan van de vorige editie?
[Reactie gewijzigd door taurus0205 op 22 juli 2024 13:43]
Zeker, als je geen compact systeem hoeft moet je echt geen mini-ITX mobo of SSF-voeding nemen. Die zijn significant duurder dan grotere componenten van dezelfde kwaliteit. En dan kun je ook gewoon een luchtkoeling nemen.
:strip_exif()/i/2005930780.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930792.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930794.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930796.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930798.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930800.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005561292.webp?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005431724.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005431726.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005431728.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005431730.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005431732.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714100.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714102.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714104.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714106.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714108.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714110.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005714112.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717360.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717362.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717364.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717366.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717368.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005717370.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005345250.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005345252.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005345254.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374944.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374946.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374948.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374950.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374952.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005374954.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129684.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129698.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129700.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129686.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129688.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129690.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129692.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129694.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004129696.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004493938.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006239528.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006298986.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003561392.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003591056.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003591058.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003591060.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003591062.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2003591064.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004070598.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004070604.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004070608.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270112.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270114.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270116.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270118.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270120.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270122.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270124.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270126.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270128.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270130.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270132.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270134.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005270136.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004979922.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004979924.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006567248.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006567250.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006567252.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006567254.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006567256.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005930802.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930804.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930806.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006719842.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006719844.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006719846.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2006719848.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005930808.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930810.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930814.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930816.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005930812.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2005011492.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005343904.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005396626.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005119902.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005119904.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005119906.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005119908.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005119910.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2003262334.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004777668.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004777670.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004777672.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004777674.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004858862.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004858864.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004858866.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004858868.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004858870.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006430388.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006430390.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006430392.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006430394.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006430396.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004697666.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004667498.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004667500.webp?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004697668.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005182402.webp?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006406292.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2006406294.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505939.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505941.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505955.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505957.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505959.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505963.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505965.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505967.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505971.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001958169.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001958171.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001958173.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001958175.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2001958177.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004003936.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004979922.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002695306.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004602600.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/292344/pclinde.jpg?f=community)
:strip_exif()/i/2007589596.webp?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2006719842.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2001505939.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004837920.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003009536.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004636560.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002792698.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003580356.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003486814.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005788964.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004582430.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005377084.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005687952.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004953900.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005279654.jpeg?f=fpa)
/u/375226/crop62effc38c6e6e.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/14/wildhagen60x60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/364924/crop651c5ddadde89_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/62384/crop61891f444d6e9.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140051/BSOD.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/34634/crop57875dfe76a04_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/219059/crop5efafd1bd64af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35680/crop59a884759c1cb_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
/u/411953/crop6089ca36ea4b5_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/23110/spaceboy1.jpg?f=community){kind=small}
/u/602366/crop6478e12ac629b.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
/u/142011/crop65b383c6c6c2f_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
).:strip_icc():strip_exif()/u/74114/tux_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1099421/crop5bd36d8905566_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/121799/6d89df1809e5dffe256e3eddd2362554448.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/464616/wvo-porsch-gif.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/288493/dce%2520strontkop%2520avatar-60x60.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/286895/icon1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/65508/icon2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/299339/anonpict.jpg?f=community){kind=small}