Inleiding
Van alle kanten werden er in 2010 pijlen op het internet gericht. Soms met nobele intenties, zoals bij politici die het internetverkeer willen filteren op kinderporno. Niet zelden uit goedbedoeld eigenbelang; denk aan de entertainmentindustrie, die lobbyde voor strenge maatregelen tegen auteursrechtenschenders. En vaak uit kwade wil, bijvoorbeeld door makers van virussen en beheerders van botnets.
2010 was een turbulent jaar, met een wetsvoorstel om eenvoudiger websites te kunnen verwijderen, het Stuxnet-virus dat onder andere Iraanse kerncentrales aanviel, onderhandelingen over een antipiraterijverdrag en de nodige privacyschendingen. En dan hebben we het nog niet eens over WikiLeaks gehad.
Tweakers.net blikt terug op 2010 met een overzicht van de vele manieren waarop internetgebruikers, isp's, contentaanbieders, bankensites en downloaders onder vuur lagen, zowel vanuit de politiek en de rechtspraak als vanuit de onderwereld.

Sterke arm der wet
Een initiatief vanuit de politiek dat dit jaar veel ophef veroorzaakte, was een wetsvoorstel voor het aanscherpen van anti-cybercrime-regels. De voorgestelde wetgeving geeft officiers van justitie de autoriteit om informatie van internet te laten verwijderen. Dat veroorzaakte de nodige ophef; critici vrezen dat de sterke arm der wet dan wel érg makkelijk informatie van het internet kan halen. Op dit moment is daar nog goedkeuring van de rechter voor nodig.
Ook moet het strafbaar worden om zonder toestemming 'niet-openbare' gegevens te publiceren, zelfs als de publicist wel rechtmatig toegang had tot die documenten. Critici vrezen dat klokkenluiders het hierdoor moeilijker kunnen krijgen. Tot slot moet de wet het verbod op afluisteren aanscherpen; ook gesprekken waar mensen zelf aan deelnemen mogen dan niet langer zonder toestemming worden opgenomen. Nu is alleen het opnemen van andermans gesprekken strafbaar. Het is nog niet duidelijk hoe het nieuwe kabinet over de wet denkt.
Tijdslot
Ook de publieke omroep op internet kreeg aandacht vanuit Den Haag. Zo ontdekte Tweakers.net in september dat de overheid overweegt om streams van tv-programma's met een leeftijdsclassificatie van twaalf jaar en ouder voor acht uur 's avonds te blokkeren.

Programma's die inhoud bevatten die enkel geschikt is voor zestien jaar en ouder zou zelfs pas na tien uur 's avonds toegankelijk mogen worden. Uit de woorden van - destijds demissionair staatssecretaris - Marja van Bijsterveldt bleek dat er alleen zou worden afgezien van een tijdslot als er een alternatief kan worden gevonden dat 'afdoende' werkt.
In november werd bovendien bekend dat de publieke omroep op zijn minst stevig moet snijden in zijn internetactiviteiten; volgens VVD-Kamerlid Anouchka van Miltenburg moeten de omroepen zelfs grotendeels stoppen met hun websites. Sites als NOS.nl zouden oneerlijke concurrentie voor krantensites vormen. Het CDA is het daar echter niet mee eens.
Verenigde Staten
In de Verenigde Staten werkt men aan wetgeving om piraterijwebsites eenvoudiger offline te kunnen halen, hoewel er in dat land nog wel een gerechtelijk bevel nodig is voor het offline halen van een website. Toch strekken de consequenties van dit voorstel verder, omdat ook websites en internetgebruikers die zich niet in de Verenigde Staten bevinden, er de gevolgen van kunnen ondervinden.
Wanneer een in het buitenland gehoste website een domein gebruikt waarvan de registry zich in de Verenigde Staten bevindt, kan deze registry volgens de voorgestelde wetgeving worden gedwongen om de site ontoegankelijk te maken. Dat heeft gevolgen voor websites met extensies als .com, .net en .org. Het zou dus kunnen gebeuren dat een Nederlandse internetter niet bij een in Frankrijk gehoste website kan, omdat deze Amerikaanse auteursrechtwetgeving schendt.
De wet werd tegengehouden door een Democratische senator. Als hij zijn verzet tegen de wet volhoudt, moet het hele wetgevingsproces worden overgedaan, wat betekent dat de wet in ieder geval vertraging zal oplopen. Dat betekent echter niet dat de wet er niet zal komen.
Vrijhaven
Het westerse internet blijft overigens wel een vrijhaven, wanneer een vergelijking wordt gemaakt met de situatie in China. Dat land is al geen fan van het internet, omdat burgers er in aanraking kunnen komen met verwerpelijke zaken als democratie en mensenrechten. In juli bleek dat de Chinese machthebbers plannen klaar hebben liggen om het internet bovendien nog verder te censureren.
Chinezen zouden volgens een Chinese overheidsfunctionaris niet langer anoniem mogen blijven op internet; er moeten technologische maatregelen komen om elke Chinese internetgebruiker te kunnen herkennen. Ook zouden moderators op fora altijd hun echte naam moeten gebruiken en moeten ze reacties van anonieme gebruikers verwijderen.
Cybercrime
Het meest opzienbarende cybercrime-probleem van 2010 was Stuxnet, een zeer ingewikkelde worm die deze zomer opdook en onder meer schade heeft aangericht in Iraanse nucleaire installaties. Het is nog steeds niet duidelijk waar de worm vandaan komt; er wordt vermoed dat er een overheid achter zou zitten, omdat het virus een opmerkelijk complexe structuur heeft.
Het is inmiddels wel grotendeels bekend hoe Stuxnet werkt. Stuxnet gebruikte maar liefst vier zero day-kwetsbaarheden in Windows. Zero day-lekken zijn als goud voor virusmakers, laat staan vier verschillende van zulke kwetsbaarheden.
Stuxnet richtte zich onder meer op de frequentieregelaars van twee fabrikanten; apparaten die onder meer in nucleaire installaties worden gebruikt. Dat ontdekte Symantec met behulp van een Nederlandse expert.
Een andere Nederlandse deskundige maakte een 'sessie-steler'-add-on voor Mozilla Firefox, onder de naam 'Firesheep'. De add-on maakt het mogelijk om op openbare wifi-netwerken sessies van andere gebruikers op sites als Twitter en Facebook te onderscheppen. Hij deed dit om aan te tonen hoe eenvoudig dat was; dat sessies stelen op openbare netwerken mogelijk is, is geen geheim, maar met de Firesheep-tool werd dat een stuk eenvoudiger.
Bredolab
In oktober haalde de Nationale Recherche het grote Bredolab-botnet uit de lucht, dat werd aangestuurd vanuit een datacenter van provider LeaseWeb. Volgens schattingen zou het botnet wereldwijd 30 miljoen besmette pc's omvatten. Het Openbaar Ministerie denkt dat het botnet de beheerders 100.000 euro per maand aan inkomsten opleverde.
Op besmette pc's uit het botnet werd een programma geïnstalleerd, dat was bedoeld om gebruikers te waarschuwen dat hun pc was geïnfecteerd. Deze actie kwam de speurders op de nodige kritiek te staan: met de actie drong de politie immers zélf de pc's van gebruikers binnen. Volgens de politie was de actie juridisch in de haak, omdat de schade van het botnet ermee beperkt werd.
Na het uit de lucht halen van het botnet werd bekend dat het Openbaar Ministerie meer bevoegdheden wilde; het zou de computers van cybercriminelen willen kunnen 'terughacken'.
Google vs. China
In januari bleek dat vanuit China systemen van meerdere Westerse bedrijven zijn aangevallen. Een deel van de aanvallen was gericht op Gmail-accounts van mensenrechtenactivisten. Toen Google dat ontdekte, beschuldigde het de Chinese overheid van betrokkenheid, en dreigde de zoekgigant dat land te verlaten. China ontkende stellig dat het bij de aanvallen betrokken was, maar uit een door WikiLeaks vrijgegeven document is inmiddels anders gebleken: de overheid zou wel degelijk achter de aanvallen zitten, of er in ieder geval opdracht toe hebben gegeven.
Google heeft China uiteindelijk niet verlaten. De zoekgigant, die ook nog eens ontevreden was over de Chinese censuur, leidde Chinese bezoekers wel enkele maanden naar de ongefilterde versie van zijn zoekmachine in het relatief vrije Hong Kong. Daar is het bedrijf inmiddels weer mee gestopt.
Internetbankieren
Een van de interessantste doelwitten voor cybercriminelen zijn banken die internetbankieren aanbieden. De schade door fraude met internetbankieren nam dit jaar met meer dan 230 procent toe, vergeleken met 2009: in de eerste helft van 2010 waren er al 514 incidenten. Bovendien werd er meer dan twee keer zo veel geld buitgemaakt: 4,3 tegen 1,9 miljoen euro.
Banken wijzen vaak naar hun klanten: die zouden hun pc's beter moeten beveiligen. Uit onderzoek zou echter blijken dat de beveiligde verbinding van veel websites - waaronder die van banken - niet veilig genoeg is. Ook voerde ING een nieuw wachtwoord-herstelbeleid in, waardoor gebruikers sneller slachtoffer van fraude kunnen worden: vergeten wachtwoorden worden nu via een sms verstuurd. Vroeger moesten gebruikers zich legitimeren op het postkantoor om een nieuw ING-wachtwoord aan te kunnen vragen.
Ook bleek het op de ING-site mogelijk om eenvoudig gegevens van andere gebruikers op te vragen. De ING-site controleert bij het overboeken van geld of een rekeningnummer wel bij een gebruiker hoort, en geeft daarbij de juiste naam en woonplaats bij een rekeningnummer weer. Daardoor kan een lijst met koppelingen tussen namen, woonplaatsen en rekeningnummers worden aangelegd, en daarmee kunnen bijvoorbeeld valse overboekingen worden gedaan. ING gaat de ontwerpfout danwel -keuze niet herstellen, maar heeft wel laten weten geen woonplaatsen meer te zullen weergeven.
Goed nieuws?
Ondertussen zit de overheid niet stil. De Europese Commissie maakte bekend cybercriminelen zwaarder te willen straffen. Hetzelfde zei de nieuwe minister van Veiligheid en Justitie, Ivo Opstelten. Europa krijgt bovendien een centrum tegen cybercrime, al is het nog niet bekend wat dat centrum precies zal gaan doen.
Filters en privacy
Een onderwerp waar de politiek al langer mee bezig is, is het instellen van internetfilters tegen kinderporno. In april van dit jaar had een dergelijk filter al moeten zijn ingevoerd, maar dat is niet gebeurd. Het filter zou niet goed genoeg werken. Het probleem is dat de politici een effectief filter willen, maar dat een écht effectief filter vrijwel direct privacybezwaren oplevert. Wanneer gebruik wordt gemaakt van deep packet inspection moeten isp's namelijk al het internetverkeer van klanten controleren. Daar zijn diezelfde isp's, maar ook burgerrechtenbewegingen, niet zo blij mee.
Minder ingrijpend voor de privacy is een filter waarbij dns-lookups naar websites met kinderporno worden onderschept. Een internetgebruiker met meer dan gemiddelde vaardigheden kan dit 'filter' echter eenvoudig omzeilen door andere dns-servers in te stellen. Alternatieve servers zijn eenvoudig te vinden: Google heeft zijn eigen dns-dienst, maar ook OpenDNS is populair.
Een ander nadeel is dat het risico op collateral damage groot is: wanneer een website waar gebruikers zelf content kunnen uploaden - denk aan YouTube, TwitPic, Flickr - wordt geblokkeerd omdat één gebruiker kinderporno heeft geupload, worden ook alle andere gebruikers getroffen.
In het Nederlandse voorstel van een filter tegen kinderporno zou enkel verdacht internetverkeer worden geïnspecteerd door de politie, waardoor de privacy beter gewaarborgd zou moeten zijn. Hoe het precies in elkaar zit, is onbekend, maar er wordt vermoed dat het filter nog steeds kan worden omzeild door een andere dns-server in te stellen. Dat, naast het feit dat veel kinderporno niet via websites maar kanalen als p2p wordt uitgewisseld, was voor het Ministerie van Veiligheid en Justitie genoeg reden om deep packet inspection te overwegen, zo bleek begin december. Later bleek echter dat de VVD dat liever niet zag gebeuren.
Netneutraliteit
Als tegenpool van internetfilters kan netneutraliteit worden gezien, het principe dat alle internetverkeer gelijk wordt behandeld. Daar kwam dit jaar weinig schot in. De EU onderzoekt momenteel of er extra maatregelen nodig zijn om netneutraliteit te garanderen. In april zei Eurocommissaris Neelie Kroes dat er niet overhaast nieuwe regels moeten worden ingevoerd.
Het is een strijd tussen providers en contentaanbieders. Sommige providers, zoals T-Mobile, willen websites laten betalen voor het dataverkeer dat ze genereren. Mogelijk willen isp's ook hun eigen diensten voorrang geven boven die van andere bedrijven. Contentaanbieders zien juist liever dat alle internetverkeer gelijk wordt behandeld.
In de Verenigde Staten sneuvelde in oktober een wetsvoorstel dat netneutraliteit moest garanderen. De Republikeinen vreesden dat de wet het internet zou schaden.
Datalekken
Persoonsgegegevens horen achter slot en grendel, maar niet alle bedrijven slagen daar in: ze beveiligen hun systemen onvoldoende, waardoor hackers bij gegevens van klanten kunnen, of ze gooien die gegevens zelf op het web. Dat laatste deed energiebedrijf NL Energie, dat de gegevens van 63.000 klanten in een open dir zette. Het ging daarbij onder meer om logingegevens. 3M plaatste de e-mailadressen en namen van deelnemers aan een goededoelenactie per abuis op zijn website. De Dienst Uitvoering Onderwijs liet studenten die inlogden via DigiD per abuis gegevens van andere studenten zien. De organisatie schreef de fout toe aan de 'grote drukte'.
Ook een overheidswebsite die was bedoeld om gebruik van het openbaar vervoer te stimuleren, ervaarhetov.nl, bleek lek. Met een sql injection wisten hackers toegang te krijgen tot een database met gegevens van 168.000 personen. Facebook-apps bleken id's van gebruikers door te sluizen aan adverteerders. De online-boekhoudservice Kasboek.nl publiceerde een csv-bestand met een miljoen financiële transacties.
De nieuwe regering heeft aangekondigd dat er een meldplicht komt voor bedrijven en overheden die persoonsgegevens laten uitlekken. Ook in de Verenigde Staten wordt aan maatregelen gewerkt: dat land wil een online-privacywaakhond.
Facebook en Google
De s
ociale-netwerksite Facebook lag in 2009 en 2010 onder vuur omdat het niet zorgvuldig met de privacy van zijn gebruikers zou omgaan en het gebruikers moeilijk zou maken hun privacyvoorkeuren in te stellen. In mei kondigde Facebook-oprichter Mark Zuckerberg eenvoudigere privacy-instellingen aan, en hij benadrukte dat Facebook alleen gegevens uitwisselt als gebruikers dat willen.
Google kreeg kritiek om zijn dienst Streetview, en dan met name op het feit dat de auto's die foto's voor de dienst maken, al dan niet per ongeluk gegevens van onbeveiligde wifi-netwerken bleken op te pikken. De ene na de andere overheid stelde een onderzoek in; onder andere toezichthouders van de Europese Unie, de Verenigde Staten en Australië ondernamen actie. Google hield zijn auto's tijdelijk binnen om de problemen op te lossen; op dit moment zouden ze weer rijden.
Downloaden
Er is dit jaar weinig duidelijkheid gekomen over het in 2009 voorgestelde verbod op downloaden uit 'evident illegale' bron. Of het verbod er nu echt komt, of dat de politiek er toch van af ziet, is nog niet duidelijk, al werd in april besloten om het woord 'deep packet inspection' te schrappen uit het rapport waarin het downloadverbod werd voorgesteld. Dpi zal, als het aan de commissie-Gerkens ligt, niet verplicht worden ingezet om een downloadverbod te handhaven. Met dpi wordt de inhoud van internetverkeer gecontroleerd, en dat stuitte op privacybezwaren.
Maar echte beslissingen bleven uit. VVD-politicus Fred Teeven zei bij een verkiezingsdebat dat een downloadverbod zou moeten worden 'gehandhaafd': internetters die overtredingen begaan, zouden moeten worden gestraft, vindt Teeven, al hoeven ze hun internetverbinding niet te verliezen. Zijn woorden werden later weersproken door zijn partij. Op dit moment is Teeven staatssecretaris van Veiligheid en Justitie.
Deze herfst oordeelde de rechter overigens dat downloaden uit illegale bron gewoon is toegestaan - mits het om audio en video gaat. De rechter oordeelde namelijk dat de thuiskopie door de beugel kan, en daar valt 'illegaal' downloaden ook onder.
Ondertussen voerde Stichting Brein diverse auteursrechtszaken, onder andere tegen FTD - een rechtszaak die in eerste aanleg door de brancheorganisatie werd gewonnen. De bodemprocedure loopt nog. Brein wil dat FTD aansprakelijk wordt gehouden voor auteursrechtenschending, ook al biedt FTD zelf geen auteursrechtelijk beschermd materiaal aan - technisch gezien wordt er niet eens naar doorverwezen. Gebruikers kunnen enkel bestandsnamen noemen.
De auteursrechtwaakhond verloor wel een rechtszaak tegen Ziggo, over het blokkeren van torrentsite The Pirate Bay, waarop Brein zei niet te zullen uitsluiten dat de organisatie nu achter individuele internetgebruikers aangaat. Een rechtszaak met Mininova werd geschikt. In totaal heeft de organisatie 600 websites met auteursrechtelijk beschermde content offline weten te halen, claimt Brein. Ook Eyeworks voerde, met succes, een rechtszaak tegen FTD, over spots van de film 'Komt een vrouw bij de dokter'.
Anti-piraterijverdrag
Over het anti-piraterijverdrag Acta was dit jaar veel te doen. Het verdrag is bedoeld om piraterij op internet en de handel in namaakartikelen tegen te gaan, maar er is veel kritiek op het feit dat de onderhandelingen grotendeels achter gesloten deuren plaatsvinden. Onder andere de Europese Unie, Japan en de Verenigde Staten onderhandelen al enkele jaren over het verdrag.
In maart eiste het Europees Parlement openheid over het verdrag. Het gebrek aan openheid was 633 afgevaardigden een doorn in het oog; slechts 13 Europarlementariërs stemden tegen de resolutie waarin openheid werd geëist. Ook de NVPI, een branche-organisatie van de entertainmentindustrie, zei zich te ergeren; de geheimzinnigheid zou enkel speculaties tot gevolg hebben.
Daar had de NVPI gelijk in: hoewel de onderhandelaars niets kwijt wilden over de onderhandelingen, kwamen herhaaldelijk geruchten en uitgelekte concept-verdragen in het nieuws. Het meest hardnekkige gerucht was dat het verdrag zou voorzien in 'three strikes'-wetgeving, waarbij internetters worden afgesloten na een drietal keren auteursrechtinbreuk te hebben gepleegd.
Dat bleek mee te vallen. Het verdrag voorziet hoogstwaarschijnlijk niet in het afsluiten van filesharers. Volgens de onderhandelaars werd daar zelfs nooit over gesproken, hoewel uit de uitgelekte documenten anders blijkt.
In ieder geval heeft het Europees Parlement zijn openheid gekregen: conceptdocumenten werden vrijgegeven en er werd onder andere door de Nederlandse regering een consultatieronde gehouden. Er is nog steeds veel kritiek op het verdrag; volgens de Franse burgerrechtenbeweging La Quadrature du Net heeft het verdrag grote gevolgen voor privacy van internetgebruikers en de vrijheid van meningsuiting. De grootste ophef lijkt echter voorbij. In december betuigde het Europarlement nog zijn steun aan het verdrag. De kans lijkt groot dat het Acta-verdrag in 2011 door het Europees Parlement wordt aangenomen, waarna het door de lidstaten kan worden geratificeerd.
Verenigd Koninkrijk
De overheid van het Verenigd Koninkrijk zag in three-strikeswetgeving overigens wél een goede oplossing: in april werd een wet aangenomen die onder meer voorziet in het straffen van auteursrechtenschenders. Die kunnen nog maar twee keer ongestraft de fout in gaan; daarna zullen ze zonder internetverbinding door het leven moeten. Eerder werd vergelijkbare wetgeving in Frankrijk ingevoerd. De kans is klein dat Nederland dergelijke wetgeving ook zal krijgen: minister Uri Rosenthal van Buitenlandse Zaken voelt niets voor dergelijke wetgeving.
WikiLeaks
Helden of criminelen? De meningen over klokkenluiderssite WikiLeaks en zijn voorman Julian Assange lopen sterk uiteen. Amerikaanse politici zien Assange het liefst achter de tralies, omdat hij interne, vertrouwelijke Amerikaanse overheidsdocumenten aan het licht bracht. Veel journalisten, zoals de hoofdredacteur van de NOS, vinden de man echter een held.
De site WikiLeaks bestaat al sinds 2007 en heeft sindsdien veel onthullingen gedaan - maar de hoeveelheid ophef die de site in 2010 wist te veroorzaken, is ongekend. In april gaf WikiLeaks bijvoorbeeld een video vrij, waarop was te zien hoe onschuldige burgers en journalisten door Amerikaanse soldaten werden doodgeschoten. Later volgden documenten over de oorlogen in Irak en Afghanistan.
De meest opzienbarende onthulling moest echter nog komen. Op 28 november begon WikiLeaks met het publiceren van embassy cables: diplomatieke berichten van en naar Amerikaanse ambassades, consulaten en het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken. Op het moment van schrijven zijn er een kleine 1500 berichten gepubliceerd, maar dat zullen er snel meer worden.
Interessante cables
Er zijn al de nodige interessante cables vrijgegeven. Zo zou de Chinese overheid betrokken zijn bij de aanval op systemen van Google, vreesde de Amerikaanse ambassade dat Berlusconi het internet wilde censureren en zou Zweden strenge antipiraterijwetgeving hebben ingesteld na druk vanuit de Verenigde Staten.
Uiteindelijk moeten er 250.000 cables worden vrijgegeven. De documenten worden niet in één keer online gezet; ze worden eerst geredigeerd. Zo worden sommige namen gewist, waarmee WikiLeaks de kritiek wil weerleggen dat het de levens van betrokkenen in gevaar zou brengen. Eerder publiceerde WikiLeaks nog wel ongeredigeerde documenten.
Het is ironisch dat juist WikiLeaks, juist nu het voorzichtiger te werk gaat, nog nooit zo zwaar onder vuur heeft gelegen. Dat gebeurt niet alleen vanuit de Amerikaanse politiek, waar de politicus die WikiLeaks als een terroristische organisatie bestempelde, nog relatief mild was in vergelijking met sommige van zijn collega's. De site wordt ook tegengewerkt door het bedrijfsleven: bedrijven als Amazon, PayPal en MasterCard beëindigden hun dienstverlening aan de klokkenluiderssite.
Ddos'ers
Dat werkte als een rode lap op een stier bij Anonymous, een helemaal niet zo anonieme groep ddos'ers. Dit losvaste verband van WikiLeaks-sympathisanten voerde onder andere aanvallen uit op de websites van PayPal en MasterCard, waardoor die - al dan niet volledig - onbereikbaar werden. In Den Haag werd een 16-jarige jongen gearresteerd voor betrokkenheid bij de aanvallen. Ook daarmee was Anonymous niet blij: als reactie werden de websites om.nl en politie.nl platgelegd. Daarvoor is inmiddels een 19-jarige jongen opgepakt, die zegt te hebben gehandeld voor de 'vrijheid op het internet'.
Ondertussen wacht voorman Julian Assange in het Verenigd Koninkrijk op het besluit van een rechter die moet beslissen of hij wordt uitgeleverd aan Zweden. Daar wordt hij van seksueel misbruik verdacht, al bestaat het vermoeden dat deze verdenking door de VS wordt gebruikt om WikiLeaks in diskrediet te brengen.
OpenLeaks
Ex-medewerkers van WikiLeaks, waaronder mede-oprichter Daniel Schmitt, kwamen met een eigen alternatief voor de klokkenluiderswebsite. Ze willen, in tegenstelling tot WikiLeaks, informatie niet rechtstreeks aan het publiek presenteren, maar als doorgeefluik voor klokkenluiders dienen. OpenLeaks zou die in contact met de media moeten brengen. OpenLeaks zou zijn opgericht omdat de betrokkenen ontevreden waren met de koers die WikiLeaks vaart.
Het nieuwe jaar
Dat onze glazen bol vorig jaar niet geheel juiste voorspellingen bleek te doen, weerhoudt ons er niet van om opnieuw een poging te doen om te voorspellen wat 2011 gaat brengen. We weten in elk geval dat er in 2011 belangrijke veranderingen zullen plaatsvinden in hoe het internet wordt gezien en gebruikt.

Acta-verdrag
In 2011 zal blijken wat de gevolgen zijn van het anti-piraterijverdrag Acta. Vallen de gevolgen mee, of moeten deelnemers - dus ook lidstaten van de Europese Unie - hun auteursrechtwetgeving aanscherpen? Wij neigen naar het laatste - het lijkt er niet op dat de Verenigde Staten akkoord zullen gaan met een verdrag dat niets toevoegt aan al eerder gesloten auteursrechtverdragen.
De overheid van de VS wil graag strengere maatregelen tegen auteursrechtenschenders, en het is onwaarschijnlijk dat het Witte Huis deze kans niet zal aanpakken. Toch is de kans klein dat het verdrag deelnemende landen zal verplichten tot het instellen van 'three strikes'-wetgeving: daarvoor is de maatschappelijke weerstand te groot, en het zou gezichtsverlies betekenen voor politici die hebben beloofd dat dat niet zal gebeuren.
Cybercrime
Ook zal er meer bekend worden over het voorstel van oud-minister Ernst Hirsch Ballin om de cybercrimewetgeving aan te scherpen. Het is de vraag of het nieuwe kabinet het er mee eens is dat officiers van justitie websites offline mogen halen zonder goedkeuring van een rechter-commissaris.
2011 wordt waarschijnlijk ook het jaar waarin er meer duidelijk wordt over internetfilters. Het lijkt ons reëel dat de omvangrijke kindermisbruikzaak in Amsterdamse kinderdagverblijven, waarbij ook seksueel getinte foto's van zeer jonge kinderen zijn verspreid, politici zal motiveren om het kinderpornofilter toch in te voeren - ondanks twijfel over de effectiviteit van het filter en de nadelen die aan een filter kleven.
Er zal vermoedelijk nog in 2010 een uitspraak komen in de bodemprocedure van Brein tegen FTD: het vonnis wordt op 29 december verwacht. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor websites, als de rechter oordeelt dat het noemen van een bestandsnaam inderdaad auteursrechtschending kan inhouden. Of er volgend jaar meer duidelijk wordt over een verbod op downloaden uit 'evident niet-legale bron' is onzeker.
Traditie
Sommige dingen zullen niet veranderen. Komend jaar laat minstens één groot bedrijf persoonsgegevens van tienduizenden Nederlanders uitlekken en verliezen de banken wederom miljoenen aan fraude met internetbankieren. Verder zegt onze glazen bol dat de ddos'ers van Anonymous er met een lichte straf vanaf komen, dat Julian Assange wordt vrijgesproken van verkrachting en dat NOS.nl mag blijven bestaan - maar over de betrouwbaarheid van die glazen bol is al genoeg gezegd. Wie een betere heeft, ontmoeten we graag in de reacties.