Inleiding
Het is weer tijd voor een update van de Monitor Best Buy Guide op Tweakers. We hebben de afgelopen maanden weer tientallen nieuwe monitors getest, waarover je ook al een aantal uitgebreide reviews en round-ups hebt kunnen lezen. In deze BBG raden we voor het eerst een oledscherm aan; dit voorjaar komt eindelijk een brede selectie oledschermen uit die bedoeld zijn voor gaming. We bespraken al eerder drie ultrawides met het QD-oledpaneel van Samsung, en de schermen van LG, ASUS en Corsair op basis van de woledtechniek van LG.
Met prijzen richting of meestal boven de 1000 euro blijven oledmonitors voorlopig nog wel iets voor de happy few, maar ook als je niet zoveel aan een scherm kunt uitgeven, hebben we goed nieuws. Aan de onderkant van de markt zijn de prijzen gedaald, waardoor je nu een stuk meer scherm voor je geld krijgt dan een jaar geleden. Dat zie je terug aan de monitors die we kunnen aanraden in de klasse onder 250 euro, waaronder een wqhd-monitor met hoogteverstelling en USB-C-connectiviteit, en een 240Hz-ips-gamingmonitor.
Zoals altijd heeft deze koopgids een thematische indeling. We gaan allereerst op zoek naar de beste betaalbare monitor onder de 250 euro, gevolgd door de beste 4k-monitor en de beste ultrawide van 34" of 35". De laatste categorie, die van monitors voor beeldbewerking, is nieuw voor deze Best Buy Guide. Daar werd in de comments onder de vorige Best Buy Guides veel naar gevraagd. Heb je suggesties voor monitors die je graag in een toekomstige Best Buy Guide wilt zien? Laat het vooral weten in de comments.
Iedere categorie is weer opgedeeld in een paar subcategorieën, waarbinnen we één aanrader kiezen, of twee in het geval van de 4k-categorie. Die aanraders, plus de belangrijkste alternatieven die bijvoorbeeld geschikt zijn voor een bepaald gebruiksdoel, staan in de tabel hierboven. Lees ook zeker even de tekst bij iedere categorie als je specifieke wensen hebt; daarin vind je nog verdere opties die ook interessant kunnen zijn.
Testmethode
We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een Spectracal C6-colorimeter, die we profileren met behulp van een JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer. De metingen worden uitgevoerd met behulp van Portrait Displays Calman Color Calibration-software. De meeste schermen in deze BBG zijn getest volgens onze nieuwste testmethode. Hierin meten we het scherm niet alleen door zoals het uit de doos komt, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert; we stellen het scherm ook in voor kleurruimtes als sRGB en, indien relevant, Display P3 en AdobeRGB, waarbij we indien nodig aanpassingen doen aan gamma en kleurtemperatuur. In de oude testprocedure deden we dat niet en keken we naar eventueel aanwezige sRGB- of Adobe RGB-modi zonder aanpassingen.
De hdr-meting is hetzelfde gebleven en responstijden meten we nog steeds met een fotosensor en de LeCroy Waverunner 6100-oscilloscoop. Gamingschermen, dat wil zeggen, schermen met een minimale refreshrate van 120Hz of hoger, krijgen sinds twee jaar een uitgebreidere test, waarbij snelheid en overshoot van twintig transities worden bepaald. De inputlag meten we met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
De beste betaalbare monitor
| Eisen |
| Prijs |
< € 250,- |
| Schermdiagonaal |
≥ 23" |
| Resolutie |
≥ 1920x1080 |
Wie geen kapitalen wil uitgeven voor goed beeld, heeft medio 2023 betere opties dan ooit. We hebben de grens in deze categorie gelegd bij 250 euro, waarvoor we minstens een 23"-scherm verwachten dat minimaal 1920x1080 pixels telt en dus full hd biedt. Daarmee hoef je geen genoegen te nemen. Meer dan 100 monitors die voor dit bedrag in onze Pricewatch staan, hebben een hogere wqhd-resolutie, ofwel 2560x1440 pixels. De meeste van die schermen zijn met 27" bovendien een stuk groter, en door het grotere aantal pixels heb je een stuk meer desktopruimte tot je beschikking als je de schaling in je OS niet aanpast.
Ook de afgelopen jaren konden we in deze categorie wel een 27"-wqhd-monitor met ips-paneel aanraden, maar op de verdere extra's was vaak beknibbeld. De laatste maanden zijn de prijzen van monitors gedaald, waarmee we weer hoogteverstelling kunnen eisen, wat toch net even wat prettiger werkt dan een pak papier. Bovendien heeft onze ergonomisch toegeruste aanrader fijne USB-C-connectiviteit, die vooral laptopgebruikers goed van pas kan komen.
De Philips 276B9 is een betaalbare, maar veelzijdige monitor. Het 27”-ips-paneel heeft een wqhd-resolutie die lekker veel werkruimte geeft. Het scherm is in hoogte verstelbaar en voorzien van uitgebreide connectiviteit, waaronder een USB-C-poort met 65W-power delivery, een vierpoorts-USB-3.0-hub en ingebouwde luidsprekers. Als laptopgebruiker kun je met dit scherm met één kabel een complete desktopopstelling aansluiten. Als we kijken naar de beeldkwaliteit, biedt dit scherm een hoge maximale helderheid en een zeer neutrale grijsweergave, maar de primaire kleuren zijn wat oververzadigd, vooral rood. Dankzij het ips-paneel zijn de kijkhoeken goed en het scherm gaat ook vrij zuinig om met stroom. Het grootste minpunt aan de 276B9 is het gebrek aan FreeSync-ondersteuning. Daarmee leent hij zich, ondanks de 75Hz-refreshrate, minder goed voor een spelletje.
Kun je zonder USB-C, maar wil je wel graag FreeSync, dan is de iiyama ProLite XU2793QS-B1 of XUB2793QS-B1 de moeite waard. Het B-model heeft hoogteverstelling en is daarmee een paar tientjes duurder. De kleurafstelling is bij dit scherm net wat minder, maar hij heeft wel een hoger contrast en een lagere minimale helderheid dan de Philips 276B9. Een 27"-wqhd-monitor is zelfs voor 150 euro mogelijk in de vorm van de AOC Q27B3MA. Je moet dan wel genoegen nemen met een VA-paneel met nogal slechte kijkhoeken. Wil je voor om en nabij 150 euro niet beknibbelen op features of beeldkwaliteit, of vind je 27" toch wat te groot? Dan komt het alternatief hieronder in beeld, een 24"-ips-monitor met de traditionele full-hd-resolutie.
Kleiner/goedkoper alternatief
De Samsung LS24A400UJUXEN is een 24”-full-hd-monitor met een brede featureset. Let er wel op dat je voor hetzelfde geld grotere monitors met een hogere resolutie kunt vinden; heb je die niet nodig, dan is dit scherm een goede keus. Samsung heeft hem voorzien van handige USB-C-connectiviteit met 60W-power delivery voor je laptop, plus een USB 3.0-hub. Het ips-scherm staat op een ergonomische, in hoogte verstelbare poot. De LS24A400 heeft een redelijk goede kleurafstelling, hoewel het kleurbereik wat beperkt is ten opzichte van duurdere monitors. De grijsweergave is vrij neutraal. Een minpunt aan de LS24A400 is de beperkte maximale helderheid, waarmee hij zich minder goed leent voor heldere (kantoor)ruimtes. Aardig is wel de aanwezigheid van FreeSync en een 75Hz-refreshrate, maar ook gelet op de responstijden is dit geen gamingmonitor.
Samsung verkoopt de LS24A400 ook in andere varianten, waaronder de LS24A400V met grotendeels vergelijkbare specificaties en prijs. Je verruilt USB-C bij dit scherm voor een ingebouwde webcam met een matige beeldkwaliteit en een VGA-aansluiting. Echte koopjesjagers komen uit bij de Lenovo D24-20, die nu minder dan 100 euro kost. Responstijden en kijkhoeken zijn weinig denderend, maar de kleurweergave is redelijk en het contrast zelfs beter dan bij veel andere monitors, door het gebruik van een VA-paneel.
Met de prijsdaling die monitors de afgelopen maanden hebben doorgemaakt, wordt het ook weer mogelijk om een prima 32"-monitor te kopen voor minder dan 250 euro. Modellen met full-hd-resolutie raden we af vanwege de erg lage pixeldichtheid. Wqhd kijkt op dit riante formaat een stuk prettiger. Er is keuze uit schermen met VA- en ips-paneel. Onze aanrader heeft het laatste.
:fill(white):strip_exif()/i/2004152312.jpeg?f=thumblarge)
AOC Q32E2N Zwart
31,5" • 2560x1440 (Quad HD) • 75Hz • IPS • 4ms
Prijs bij publicatie: € 221,-
Een riant 32”-beeldscherm voor minder dan 250 euro: dat biedt de AOC Q32E2N. Door de wqhd-resolutie is de beeldscherpte vergelijkbaar met die van een 24”-full-hd-monitor. De Q32E2N heeft een nogal Spartaanse featureset, met maar twee beeldingangen en een voet zonder hoogteverstelling, al kun je die eventueel toevoegen via de VESA-montagegaten. Voor een ips-monitor heeft de Q32E2N een redelijk goed contrast, al haalt hij het niet bij VA-panelen in deze prijsklasse. De kijkhoeken vallen, zeker gelet op de ips-techniek, wat tegen, maar de verdere beeldkwaliteit is redelijk: een zeer neutrale grijsweergave, maar een wat afwijkende weergave van sommige kleuren. Leuk is dat de Q32E2N een wat hogere 75Hz-refreshrate en FreeSync-ondersteuning heeft, waarmee hij zich ook leent voor casual gaming. Het scherm gaat relatief zuinig om met stroom.
Heb je liever een scherm dat wel erg breed, maar niet heel hoog is, dan is een kleine ultrawide nog een idee, bijvoorbeeld de LG 29WP500. Met 2560x1080 pixels biedt die niet zoveel werkruimte als normale wqhd-schermen, laat staan de ultrawides die we verderop in dit artikel bespreken. Hij is wel érg aantrekkelijk geprijsd op het moment van schrijven en de beeldkwaliteit is ook nog eens goed over de hele linie. Mocht je je budget kunnen uitbreiden tot 300 euro, dan komen de goedkoopste 34"-ultrawides in zicht, waaronder onze betaalbare aanrader in dat segment: de LG 34WN750(P)-B.
Ook voor minder dan 250 euro vind je tegenwoordig wqhd-monitors met de voor gaming gewenste hoge verversingssnelheid (144 of meer beelden per seconde). Dat klinkt als een goede deal, maar de responstijden zijn vaak niet denderend, doordat fabrikanten gebruikmaken van goedkopere VA-panelen. Vooral transities van zwart naar donkergrijs verlopen daarop vaak erg traag, wat een typische 'vegerige' weergave van schaduwen oplevert, in het Engels ook wel aangeduid met de term black smearing. We kiezen kortom voor een kleinere full-hd-monitor met sneller reagerend ips-paneel.
De Samsung Odyssey G4 (25BG400) blinkt uit op het belangrijkste onderdeel voor een gamingmonitor: de snelheid. Het betaalbare scherm heeft een hoge 240Hz-refreshrate, gecombineerd met responstijden die in orde zijn. Alle transities vallen onder de 4ms, waarbij de overshoot in slechts enkele gevallen echt hoog wordt. FreeSync en G-SYNC worden officieel ondersteund en ook heeft dit scherm een motionblurreductionfunctie, die echter niet in combinatie met Adaptive Sync kan worden ingeschakeld. De belangrijkste concessie die je bij de Odyssey G4 doet ten opzichte van andere of duurdere gamingmonitors, is het kleinere formaat (25”) en de lagere resolutie (full hd). De beeldkwaliteit is verder prima, met een lekker hoge maximale helderheid en redelijk goede kleurweergave. Om de een of andere reden heeft Samsung ook hdr-ondersteuning toegevoegd, maar die is nutteloos.
Kun je minder dan 200 euro uitgeven aan een gamingmonitor, dan is de Philips Momentum 24M1N3200ZA een goede keus vanwege zijn prima responstijden en aantrekkelijke prijs. De kleurweergave is wat te verzadigd en net als veel andere Philips-schermen heeft de sRGB-modus die dat euvel verhelpt, een vergrendelde helderheid. Wie ondanks de slechtere responstijden per se een wqhd-gamingmonitor wil hebben voor dit bedrag, kan op basis van onze testresultaten het best investeren in de AOC Q27G2E/BK. Net als de Momentum hierboven biedt hij een extra verzadigde weergave, met het voor VA typische hoge contrast met matige kijkhoeken.
Testveld en testdata
We hebben de afgelopen drie jaar bijna tachtig producten getest die voldoen aan de hierboven genoemde criteria. Het precieze aantal fluctueert wat, omdat er soms producten wegvallen of bijkomen als ze duurder of goedkoper worden. Een compleet overzicht vind je via deze Pricewatch-link, vanwaaruit je vergelijkingstabellen kunt maken of kunt doorklikken op een specifiek product om bij de testresultaten uit te komen.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
- Contrast 150cd/m²
In bovenstaande grafiekset zijn alleen de aanraders plus een aantal uitgelichte modellen opgenomen. Als we beginnen met helderheid en contrast, valt op dat de Samsung Odyssey G4 (BG400) erg fel kan worden afgesteld, maar niet heel donker. De A400UJUXEN van hetzelfde merk heeft juist een beperkte maximale helderheid. Als het gaat om het contrast zijn modellen met VA-paneel overduidelijk in het voordeel. Voor ips-monitors doen de AOC Q32E2N en Samsung Odyssey G4 het ook niet slecht.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
De bovenstaande grafiekserie bevat onze nieuwe kleurmetingen. We kijken hierbij specifiek naar de meetresultaten voor sRGB-weergave, die voor de meeste gebruikers het relevantst is. De helderheidsgrafiek laat zien in hoeverre de helderheid van 150cd/m², die we standaard instellen voor kleurmetingen, in de beste kleurmodus voor sRGB ook wordt bereikt. Bij vier schermen in bovenstaand overzicht is de helderheid vergrendeld op een (veel) hogere waarde. De Philips 276B9 en AOC Q32E2N hebben weliswaar een sRGB-stand met vergrendelde hoge helderheid, maar het is bij deze schermen niet nodig om de sRGB-stand te gebruiken voor een goede weergave voor deze kleurruimte, omdat ze geen veel groter kleurbereik kunnen laten zien.
Gelet op het resultaat in de colorcheckertest, waarvoor zowel primaire kleuren als mengkleuren en grijstinten worden doorgemeten, biedt de Samsung Odyssey G4 van onze aanraders de beste kleurweergave. Dat terwijl de weergave van grijstinten juist het minst neutraal is. De Philips 276B9 doet dat érg netjes, maar de kleurweergave is bij deze monitor wat extra verzadigd. De Samsung LS24A400 komt wat tekort in de verzadiging van primaire kleuren; bij de AOC Q32E2N zien we wat foutjes in de helderheid van primaire kleuren en grijstinten.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Al onze aanraders hebben een ips-paneel, dat meestal betere kijkhoeken biedt dan VA-lcd's. Bij drie van de vier aanraders klopt dat ook, blijkens onze metingen, maar de AOC Q32E2N doet het wat kijkhoeken betreft niet beter dan de VA-monitors in bovenstaand overzicht. Op het vlak van uniformiteit is de Philips 276B9 hier duidelijk koploper, waar de Odyssey G4 en AOC Q32E2N wat tegenvallen. Let wel dat dit onze reviewsamples betreft; we kunnen niet extrapoleren naar alle monitors.
- Zwartwit-responstijd
- Gtg-responstijd
- Overshoot
- Undershoot
- Inputlag
- Energiegebruik 150cd/m²
We tonen hierboven alleen onze korte responstijdentest, waarvoor we zwart-wittransities en 20%-80%-grijstransities doormeten. De uitgebreide test voeren we alleen op gamingmonitors uit en dat is het gros van de schermen hierboven niet. De grafieken hierboven tonen een dubbele transitie, dus ook de Samsung LS24A400UJU is snel genoeg voor zijn 75Hz-refreshrate, waarbij er iedere 13,3ms een nieuw beeld op het scherm staat. Ook zonder uitgebreide test is duidelijk dat de Odyssey G4 veruit het snelst reageert van deze schermen; de goedkopere Momentum 24M1N3200ZA kan hem niet bijhouden. Overshoot en undershoot zijn bij geen van de schermen problematisch als je de optimale overdrive-instelling gebruikt, en van noemenswaardige inputlag hebben de schermen ook geen last.
Als we kijken naar het energiegebruik, blijkt de Samsung LS24A400 erg zuinig om te gaan met stroom, logisch vanwege het kleine formaat en de relatief lage resolutie. Ook de Philips 276B9 en AOC Q32E2N zijn in verhouding tot hun formaat en resolutie betrekkelijk zuinig. Dat kan niet worden gezegd van de Odyssey G4, maar dat is dan ook een gamingmonitor die op 240Hz ververst in plaats van op een gezapigere 75Hz, zoals de andere drie.
De beste 4k-monitor
| Eisen |
| Schermdiagonaal |
≥ 27" |
| Resolutie |
3840x2160 |
Als je nu een televisie koopt, heeft die meestal een 4k-resolutie: 3840x2160 pixels. Het duurde wat langer voordat 4k-monitors gangbaar werden, maar inmiddels heb je de keus uit meer dan 400 schermen, waarbij de goedkoopste exemplaren niet veel meer dan 200 euro kosten.
Afhankelijk van de beelddiagonaal geeft een 4k-monitor extra scherp beeld ten opzichte van een wqhd-exemplaar. Vermoedelijk zul je op een 27"-scherm wel met beeldschaling willen werken om de letters leesbaar te houden; een 32"-scherm kan ook meer praktisch bruikbare werkruimte bieden, maar wel met kleinere lettertjes dan op een gemiddelde ultrawide. Naast de beelddiagonaal heb je keuze uit VA- en ips-panelen; de eerste bieden een hoger contrast en lenen zich daarmee goed voor entertainment, maar ips-schermen hebben over het algemeen betere kijkhoeken en responstijden. Onze aanraders hieronder hebben beide een ips-paneel.
We beginnen met gewoon goede 4k-monitors voor algemeen desktopgebruik: een van 27" en een van 32". De LG 27UP850N(P) is de nieuwste variant op de eerder geteste 27UP850. LG kon ons bevestigen dat er geen verschillen zijn met het oude scherm, behalve de iets lagere power delivery van 90 in plaats van 96W. Het model eindigend op P voldoet aan de nieuwe EU-energiewetgeving en heeft daarom een ander energielabel.
Of hij nu wordt aangeboden als 27UP850N, UP850NP of 27UP85NP, LG’s 27”-4k-monitor biedt veel waar voor zijn geld, zeker nadat de prijs in twee jaar met liefst 40 procent is gedaald. Het veelzijdige scherm heeft een handige USB-C-poort met 90W-power delivery, hoewel het scherm maar twee USB-poorten heeft en geen ethernet of kvm. Het ips-paneel heeft brede kijkhoeken en kan erg helder, maar ook voldoende donker worden afgesteld. De kleurweergave is prima; uniek voor dit bedrag is dat de monitor beschikt over hardwarekalibratie, waarmee je de weergave verder kunt verbeteren. Voor een spelletje is FreeSync aanwezig, gelet op de 60Hz-refreshrate misschien een beetje voor spek en bonen, evenals de basale hdr-ondersteuning. De vormgeving ziet er strak uit, maar de slanke voet laat je het scherm niet van links naar rechts draaien.
De iiyama ProLite XUB3293UHSN-B1 is een zakelijk vormgegeven 32”-ips-4k-monitor met een al even zakelijke functionaliteit, in de vorm van een USB-C-poort met 65W-power delivery, een USB-hub, ethernet en een kvm-switch: een complete dockingoplossing dus. Uiteraard rust het paneel op een volledig verstelbare voet. Jammer voor thuisgebruikers is de afwezigheid van FreeSync, al was de 60Hz-monitor nooit een ideaal gamingscherm geweest. Gelet op de beeldkwaliteit vallen goede kijkhoeken, een breed helderheidsbereik en een voor ips prima contrast op als voordelen. De weergave is niet het accuraatst; grijstinten zijn over de hele linie wat te licht en bovendien zijn de kleuren standaard extra verzadigd. De XUB3293UHSN-B1 kan immers een groot deel van de Display P3-kleurruimte laten zien, maar heeft geen sRGB-stand die de verzadiging terugregelt tot dat meer gebruikelijke bereik.
Wil je liever een VA-scherm? Een goede 32"-VA-optie is de Samsung Viewfinity S80A 32A800NMU. Deze monitor heeft geen USB-C, maar wel een betere kleurweergave, vooral voor standaard sRGB-materiaal. De kijkhoeken vallen minder goed uit en de helderheid is bij dit scherm beperkt. Interessant is verder de Samsung Smart Monitor M8, met een veel minder zakelijke insteek dan de bovenstaande monitors. Dit scherm heeft een fraai design in diverse kleuren, meegeleverde webcam en ingebouwd Tizen-smartplatform, met apps zoals YouTube, Amazon Prime en Netflix. De beeldkwaliteit is vergelijkbaar met die van het Viewfinity-scherm en de ingebouwde luidsprekers klinken nogal schel. Behalve USB-C heeft het scherm alleen de ongebruikelijke Micro HDMI-aansluiting.
Wie minder wil uitgeven aan een 4k-monitor, heeft aan onderstaand model een goede keus. Let er bij de aanschaf van een 4k-monitor op dat je pc geschikt is; vooral goedkopere en oudere laptops hebben soms geen HDMI 2.0 of USB-C met DisplayPort, waarmee je 4k op 60Hz kunt uitsturen. 4k op 30Hz werkt meestal wel, maar is zelfs voor desktopgebruik niet fijn.
:fill(white):strip_exif()/i/2002643454.jpeg?f=thumblarge)
LG 27UL500P-W Wit
27" • 3840x2160 (4K) • 60Hz • AH-IPS • 5ms
Prijs bij publicatie: € 229,-
De LG 27U500P-W is een variant op de LG UL500-W; net als bij veel andere LG-monitors staat de P voor een nieuw energielabel, maar zijn er geen andere verschillen. Het verschil met de UL550(P)-W is de afwezigheid van hoogteverstelling. Daardoor heb je aan dit model wel een van de goedkoopste 4k-monitors. De beeldkwaliteit is redelijk: een voldoende breed helderheidsbereik, maar een wat blauwige kleurweergave op de standaardinstelling. Het contrast is aan de lage kant en de hdr-ondersteuning die LG om een of andere reden heeft toegevoegd, is daarmee nutteloos. Uniformiteit en kijkhoeken hebben we ook weleens beter gezien, evenals de responstijden. De refreshrate is beperkt tot 60Hz, met FreeSync als fijn extraatje voor als je videokaart dat net niet haalt.
4k-gamingmonitors zijn de afgelopen jaren goedkoper geworden. Naast een refreshrate van 144Hz of hoger mag je DisplayPort 1.4- en HDMI 2.1-aansluitingen verwachten, die genoeg bandbreedte hebben voor 4k op hogere framerates. Let erop dat je bronapparaat ook over (een van) die poorten moet beschikken, anders kun je niet de maximale resolutie en refreshrate tegelijk gebruiken. Voor DP1.4 heb je minstens een Nvidia RTX 20x0-, AMD RX 5x00- of Intel Arc-kaart nodig; HDMI 2.1 werd geïntroduceerd op Nvidia RTX 30x0, AMD RX 6x00-kaarten en consoles van de nieuwste generatie, zoals Xbox Series S/X en PS5.
Gamingalternatief (27", ips)
De Gigabyte M28U, naar keuze verkrijgbaar met een normale, in hoogte verstelbare voet of een draagarm voor aan je bureau, is een van de goedkoopste 4k-gamingmonitors op de markt. Je zou verwachten dat hij daarmee slechter beeld of minder features biedt dan monitors die honderden euro’s duurder zijn, maar dat valt mee. Zo beschikt de M28U over interessante connectiviteit in de vorm van USB-C en een potentieel nuttige kvm-feature. Net als bij andere ips-4k-schermen zijn de responstijden kort. De kleurweergave is in de standaardmodus goed, maar de afstelling van de sRGB-modus kon beter. De hdr-weergave valt tegen; uitgezonderd de duurste concurrenten, is dat elders niet anders. We zien bij andere 4k-gamingschermen wel betere kijkhoeken en uniformiteit. Bovendien hebben de HDMI 2.1-poorten van de M28U een lagere bandbreedte, wat op de PS5 kleurcompressie tot gevolg heeft.
Gamingalternatief (32", VA)
De meeste fabrikanten van een 4k-gamingmonitor kiezen voor een plat ips-paneel, maar Gigabyte durft het aan met een gekromd 32”-VA-paneel. Die techniek staat bekend om langere reactietijden en problemen als black smearing, maar de M32UC heeft daar blijkens onze test geen last van. Alle gemeten transities komen ‘op tijd’. Door het gebruik van een VA-paneel biedt de M32UC een hoger contrast dan ips-alternatieven, al wordt de beloofde 3000:1 niet bereikt. Verwacht bij afwezigheid van full array local dimming ook geen extreem goede hdr-weergave, maar daar is de prijs ook naar. De kleurafstelling blijkt bij ons sample erg goed. Net als de Gigabyte M28U en M32U heeft de M32UC handige USB-C-connectiviteit en een ingebouwde kvm-switch, maar helaas ook de beperkte HDMI 2.1-poorten met de helft van de maximale bandbreedte, wat op de PS5 leidt tot enige kleurcompressie.
Behalve de Gigabyte M32UC kun je ook de Gigabyte M32U overwegen als je een 32"-4k-gamingmonitor zoekt. Die heeft net als de M28U een plat ips-paneel en presteert vergelijkbaar. Veel van de overige 4k-gamingmonitors bieden te weinig meerwaarde boven de schermen van Gigabyte om de hogere prijs te rechtvaardigen. Ze hebben wel vaak snellere HDMI-aansluitingen en soms nog een andere extra feature, maar geen veel beter beeld. De Samsung Odyssey Neo G7 32BG75 en Neo G8 32BG85 zijn wel duidelijk beter. We hebben alleen de Neo G8 getest en die heeft een duidelijk hogere refreshrate (240Hz), snellere responstijden dan vrijwel iedere andere lcd-gamingmonitor en een veel betere hdr-weergave dan de concurrentie. Daartegenover staan de hoge prijs, lijntjes in het beeld die optreden bij 240Hz-weergave en het sterk gekromde paneel dat niet iedereen zal bekoren.
Behalve een monitor kun je ook een (kleine) oledtelevisie overwegen voor 4k-gaming, bijvoorbeeld de LG C2. Die heeft een iets minder hoge refreshrate van 120Hz dan 4k-gamingmonitors, maar in de praktijk een scherpere weergave van bewegend beeld door de superieure responstijden, die nog veel korter zijn dan bij de Odyssey Neo G8 32BG85. De oledtelevisie biedt bovendien een superhoog contrast, uitstekende hdr-weergave en zeer goede kijkhoeken en uniformiteit. Daarentegen is hij met minstens 42" forser dan een monitor, waarbij de maximale helderheid flink lager ligt en inbranden een risico vormt. Oledtelevisies hebben over het algemeen geen inbrandgarantie zoals oledmonitors maar wel extra features die het paneel moeten beschermen, zoals abl, asbl en logodimming. Die kunnen voor desktopweergave nadelig zichtbaar zijn.
Testveld en testdata
We hebben de afgelopen drie jaar ruim tachtig producten getest die voldoen aan de hierboven genoemde criteria. Een compleet overzicht van alle geteste producten vind je via deze Pricewatch-link, vanwaaruit je vergelijkingstabellen kunt maken of kunt doorklikken op een specifiek product om bij de testresultaten uit te komen. In de grafieksets op deze pagina zijn alleen de aanraders plus een aantal uitgelichte modellen opgenomen. De LG 27UL500P-W ontbreekt in sommige grafieken, omdat deze nog op een oude manier is getest.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
- Contrast 150cd/m²
Twee van onze aanraders komen tot een maximale helderheid van ongeveer 300cd/m², wat in de gemiddelde thuisomgeving moet voldoen. Zit je in een heel heldere ruimte, dan bieden de LG 27UP850-W en iiyama XUB3293UHSN-B1 een maximale helderheid van 400cd/m², terwijl de Gigabyte M32UC zelfs tot 500cd/m² komt. Dat is helderder dan de meeste monitors. De M32UC komt ook in een donkere (game)ruimte tot zijn recht, net als de M28U, door de lage minimale helderheid. Ook de 27UP850-W krijgt met minimaal 60cd/m² nog een voldoende op dit vlak. Gelet op het contrast is de M32UC, de enige VA-aanrader, hier in het voordeel ten opzichte van de vier andere uitgelichte schermen met ips-paneel. Voor een VA-monitor is het contrast van de M32UC echter niet heel hoog.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
De bovenstaande grafiekserie bevat onze nieuwe kleurmetingen. We kijken hierbij specifiek naar de meetresultaten voor sRGB-weergave, die voor de meeste gebruikers het relevantst is. De helderheidsgrafiek laat zien in hoeverre de helderheid van 150cd/m², die we standaard instellen voor kleurmetingen, in de beste kleurmodus voor sRGB ook wordt bereikt. Gelukkig zien we bij geen van onze aanraders beperkingen op dit vlak, hoewel de iiyama ProLite XUB3293UHSN-B1 helemaal niet beschikt over een stand die het kleurbereik terugregelt tot sRGB. Je ziet altijd het grotere Display P3-bereik, wat betekent dat het scherm de kleuren van veel standaard content oververzadigd weergeeft. Dat is de reden dat de gemiddelde kleurafwijking bij dit scherm hoog uitvalt. Koppel dat aan een wat groenige kleurzweem in grijstinten en mengkleuren, en de gemiddelde colorcheckerafwijking ligt bij dit scherm relatief hoog.
Ook de Gigabyte M28U geeft primaire kleuren standaard een beetje extra verzadiging mee, maar beschikt wel over een prima grijsafstelling. Opvallend is dat de M32UC een nog betere kleurafstelling heeft, plus een bijna even goede grijsafstelling, waarmee het scherm de beste weergave biedt van onze aanraders. Bij de LG 27UP850-W is de matige grijsafstelling de reden dat het scherm geen betere colorcheckerscore behaalt. Dat kun je eventueel verhelpen met een (hardwarematige) kalibratie, maar daarvoor moet je wel een prijzige colorimeter hebben.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Op het vlak van de kijkhoeken scoort de Gigabyte M32UC met VA-paneel opvallend goed. Bij de op ips gebaseerde M28U en M32U loopt de kleurafwijking onder een 45-gradenhoek zelfs verder op, althans horizontaal. De LG 27UP850-W en iiyama ProLite XUB3293UHSN-B1 bieden van de hier besproken schermen de beste kijkhoeken.
- Zwartwit-responstijd
- Gtg-responstijd
- Overshoot
- Undershoot
- Inputlag
- Energiegebruik 150cd/m²
We tonen hierboven alleen onze korte responstijdentest, waarvoor we zwart-wittransities en 20%-80%-grijstransities doormeten; de uitgebreide test voeren we alleen op gamingmonitors uit en dat is het gros van de schermen hierboven niet. De grafieken hierboven tonen een dubbele transitie. De Gigabyte M28U en M32UC eindigen in deze test uiteraard bovenaan; bij deze schermen komen ook alle andere transities die we hebben doorgemeten 'op tijd' om de hogere refreshrate waar te maken. De M32UC doet het voor een VA-monitor opvallend goed, al blijft de Samsung Odyssey Neo G8 onverslaanbaar. Dat is dan ook een van de allersnelste lcd-monitors die je nu kunt kopen. Opvallend is dat de inputlag bij beide Gigabyte-monitors iets hoger ligt dan bij de concurrentie.
Als we kijken naar het energiegebruik, blijkt de LG 27UP850 een topper. Hij verbruikt ingesteld op dezelfde helderheid van 150cd/m² maar 1W meer dan onze wqhd-aanrader uit het vorige hoofdstuk. De Gigabyte M28U is gelet op zijn formaat relatief onzuinig, want de M32UC met een bijna 25 procent groter paneeloppervlak verbruikt in bedrijf maar 2 procent meer. Misschien is dat meer de verdienste van de M32UC dan een gebrek aan de M28U, gelet op het energiegebruik van andere 32"-schermen.
De beste ultrawide van 34"/35"
| Eisen |
| Schermdiagonaal |
34"-35" |
| Beeldverhouding |
21:9 |
Ultrawides zijn monitors met een duidelijk bredere beeldverhouding dan het gangbare 16:9, zoals de naam al zegt. De gemiddelde ultrawide heeft een diagonaal van 34" of 35" en een resolutie van 3440x1440 pixels. Daarop ligt in deze sectie het zwaartepunt. Kleinere 29"-schermen met 2560x1080 pixels zijn een mooie budgetoptie; grotere schermen van 38" tot 49", die soms nog veel breder zijn, noemen we op Tweakers ook wel superwides. Mocht je daarin interesse hebben, lees dan de eerdere BBG even terug.
Een ultrawide monitor biedt een grote hoeveelheid desktopruimte voor zakelijke toepassingen. Drie vensters naast elkaar is geen probleem. Voor pc-gaming is het brede blikveld aantrekkelijk, waardoor jij je als het ware midden in de spelomgeving bevindt. De voornaamste kanttekeningen zijn de nog altijd wat hogere prijs ten opzichte van een normale monitor, als je kijkt naar de verhouding tussen beeldformaat en prijs, en resolutie en prijs. Ook maken sommige toepassingen geen gebruik van de extra schermoppervlakte. De meeste video's buiten bioscoopfilms zijn bijvoorbeeld gemaakt voor 16:9-schermen; ook bij consolegames zit je met aanzienlijke, zwarte balken links en rechts. Pc-games worden over het algemeen wel beeldvullend vertoond, maar zijn niet altijd goed geoptimaliseerd voor dit formaat.
Ultrawides zijn verkrijgbaar met lcd-panelen van het VA- of ips-type, met bij VA de gebruikelijke voordelen van een hoger contrast en bij ips betere kijkhoeken en (vaak) responstijden. VA-schermen zijn vaker gekromd dan het ips-alternatief en de kromming kan ook sterker zijn, wat zeker voor ultrawide monitors een relevante afweging kan zijn. Er bestaan tegenwoordig ook ultrawides op basis van een QD-oledpaneel; die zijn vooral voor gaming interessant, maar minder voor productiviteit, en aan de dure kant. We beginnen met een flink goedkopere, algemene aanrader, een mooie allrounder voor entertainment en productiviteit.
Met zijn gekromde 100Hz-VA-paneel is de Dell S3422DW een mooie allrounder voor werkzaamheden en entertainment. Het zoals gebruikelijk zilvergrijs vormgegeven paneel beschikt over een USB-hub, maar geen USB-C, en rust op een slanke, in hoogte verstelbare voet. Het helderheidsbereik voldoet voor thuisgebruik en volgens onze testresultaten is het contrast nog hoger dan de opgegeven 3000:1, wat voor multimedia een fraai beeld geeft. De grijsweergave is mooi neutraal, maar het gamma is wat te laag. Bovendien zijn de kleuren standaard extra verzadigd, zonder sRGB-modus om de verzadiging terug te regelen tot dat gebruikelijke bereik. Ondanks het gebruik van een VA-paneel zijn de responstijden redelijk goed; beter zelfs dan de gamingvariant van dit scherm: de S3422DWG. De kijkhoeken vallen nogal tegen; dit is duidelijk een monitor om in je eentje voor plaats te nemen.
Ben je op zoek naar een ultrawide met uitgebreidere connectiviteit en een betere kleurweergave, dan is de Dell UltraSharp U3421WE een uitstekend, maar prijzig, alternatief. Deze monitor heeft USB-C met 90W-power delivery, een USB-hub en ethernet. Het ips-paneel heeft een erg goede kleurweergave, maar leent zich minder voor gaming en entertainment door het lagere contrast en de vaste, lage 60Hz-refreshrate.
Op het moment van schrijven kost de 34WN750(P)-B maar 300 euro. Geen geld voor een monitor met deze eigenschappen: een paneel van 34” met 3440x1440 pixels op een in hoogte verstelbare voet, net als veel andere LG-monitors zonder de mogelijkheid om het scherm van links naar rechts te draaien. LG heeft zelfs een USB-hubje toegevoegd, maar voor USB-C was geen ruimte in het budget. Het vlakke ips-paneel biedt zoals gebruikelijk goede kijkhoeken, maar helaas een nogal laag contrast. Met een 75Hz-refreshrate en FreeSync-ondersteuning is gedacht aan casual gaming; de responstijden zijn daarvoor voldoende. De kleurafstelling is behoorlijk goed en niet oververzadigd, zoals bij sommige concurrenten, want meer dan sRGB ondersteunt dit scherm niet. De beloofde hdr-ondersteuning is daarmee niet meer dan een vinkje op de speclijst, hoewel de helderheid voor standaard sdr-content voldoet.
De 34WN750-P is een van de goedkopere ips-ultrawides. VA-exemplaren zijn voor dit bedrag breder verkrijgbaar en hebben soms ook de hogere refreshrate waarmee ze zich in theorie goed voor gaming lenen. Een interessant model is de AOC U34G3XM. Net als bij de meeste andere VA-schermen zijn de responstijden niet perfect, maar deze AOC reageert sneller dan het gemiddelde VA-scherm dat we hebben getest. Het scherm heeft een mooi hoog contrast en verzadigde kleuren, waarbij de sRGB-modus met neutralere afstelling zoals gebruikelijk bij AOC geen instelbare helderheid heeft. Wil je een betere gamingultrawide, maar niet meer dan 1000 euro uitgeven aan een oledmodel, dan komt onderstaand scherm wat ons betreft in aanmerking.
Gamingalternatief (lcd, goedkoper)
De ASUS TUF Gaming VG34VQL1B is al meer dan twee jaar te koop, maar blijft interessant. ASUS heeft de overdrive bij deze VA-monitor goed afgesteld, zodanig dat transities van zwart naar donkergrijs voldoende snel verlopen. Zo komen alle overgangen ‘op tijd’, wat bij veel andere VA-schermen niet het geval is. De 165Hz-ultrawide heeft een uitmuntend contrast van meer dan 4000:1, wat samen met de relatief hoge helderheid gunstig uitpakt voor de hdr-weergave. Verwacht op dat gebied echter niet dezelfde prestaties als bij oledschermen of miniledschermen met full array local dimming, maar daar is de prijs ook naar. Het gekromde VA-paneel heeft niet zulke goede kijkhoeken en ASUS had ook wel wat meer werk mogen maken van de kleurafstelling. Het gamma is in zowel de sRGB-modus als de standaardweergave veel te laag.
Als je per se geen VA-gamingultrawide wilt, is de LG UltraGear 34GN850(P) op basis van onze testresultaten een goed alternatief. De bijna 700 euro die je nu betaalt voor deze ips-monitor, is wat ons betreft al aan de hoge kant in verhouding tot QD-oledschermen. Die hebben immers veel betere eigenschappen: een duidelijk hoger contrast, een veel betere hdr-weergave en veel kortere responstijden dan alle lcd-monitors die we hebben getest.
Gamingalternatief (oled, duurder)
De Alienware AW3423DWF is het goedkoopste QD-oledscherm van dit moment en dat maakt hem interessant. Hij heeft immers dezelfde goede eigenschappen als andere schermen met dit paneel: superkorte responstijden, een zeer hoog contrast en daarmee uitstekende hdr-weergave, plus zeer goede kijkhoeken en uniformiteit. Een aantal nadelen zijn ook hetzelfde: zwart ziet er een beetje grijzig uit bij omgevingslicht en door de afwijkende subpixelindeling zie je soms gekleurde randjes. De AW3423DWF is voorzien van een goede kleurafstelling voor sdr- en hdr-materiaal, hoewel we opmerken dat de stand met maximale piekhelderheid minder kleurecht is. De verdere featureset van het scherm is minder uitgebreid dan bij duurdere QD-oledschermen. Wat ons betreft is dit niet erg, afgezien van het karige aansluitingengamma. USB-C ontbreekt, net als HDMI 2.1, zodat je de monitor alleen optimaal kunt aansturen via DisplayPort.
Er zijn naast de AW3423DWF nog enkele andere oledultrawides op basis van hetzelfde paneel. De interessantste daarvan is de Samsung Odyssey OLED G8 34BG850, voorzien van een Tizen-smartinterface met apps als YouTube, Netflix en Amazon Prime, die je bedient met een afstandsbediening. Dat kost ten opzichte van de Alienware-monitor zo'n 100 euro extra. De beeldkwaliteit is even uitmuntend. Er zit bovendien USB-C op met power delivery en ook de andere aansluitingen zijn technisch geavanceerder dan bij de AW3423DWF, met bijvoorbeeld HDMI 2.1 in plaats van HDMI 2.0. Daar staat tegenover dat de poorten onpraktisch in het gebruik zijn; de Micro HDMI en Mini DisplayPort-ingangen van de Samsung-monitor vereisen speciale kabels.
Testveld en testdata
We hebben de afgelopen drie jaar ongeveer vijftig producten getest die voldoen aan de hierboven genoemde criteria. Een compleet overzicht van alle geteste producten vind je via deze Pricewatch-link, vanwaaruit je vergelijkingstabellen kunt maken of kunt doorklikken op een specifiek product om bij de testresultaten uit te komen. In de grafieksets op deze pagina zijn alleen de aanraders plus een aantal uitgelichte modellen opgenomen. Bij de kleurmetingen ontbreken de LG 34WN750(P)-B en Dell S3422DW, omdat ze nog op een oudere manier zijn getest.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
- Contrast 150cd/m²
De ASUS TUF Gaming VG34VQL1B heeft een zeer hoge maximale helderheid van meer dan 600cd/m², en met de helderheidsregeling op 0 komen we uit op 70cd/m², wat een zeer groot helderheidsbereik oplevert. De andere drie aanraders kunnen donkerder worden afgesteld, wat in een donkere kamer nog fijner kan werken, maar bieden lang niet zo'n hoge maximale helderheid: ongeveer 300cd/m². De Alienware AW3423DWF en Samsung Odyssey G8 OLED pieken op 250cd/m². Het is minder fel dan wat de lcd-monitors kunnen, maar wel significant feller dan oledschermen op basis van een woledpaneel van LG die we hebben getest, inclusief de 45"-superwides met dezelfde 21:9-verhouding als deze schermen. Die komen soms niet boven de 150cd/m² uit.
Op het vlak van contrast scoren de beide oledschermen uiteraard perfect; zwart is volledig zwart. Daarom ontbreken ze in de grafiek. Merk op dat lichtinval deze schermen wat grijzig laat ogen, dus voor de beste weergave kun je ze het best in een niet te lichte ruimte gebruiken, ook al vanwege de niet heel hoge maximale helderheid.
Voor lcd's scoren de Dell S3422DW en ASUS TUF VG34VQL1B uitstekend; 5000:1 is ongeveer de maximale contrastwaarde die we daarbij tegenkomen zonder gebruik van technieken als full array local dimming. Ips-schermen scoren een stuk lager dan die op basis van een VA-paneel, zoals de monitors van Dell en ASUS. De LG 34WN750-B heeft zelfs voor een ips-scherm niet zo'n heel hoog contrast, want normaal zitten die rond de 1000:1.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
De bovenstaande grafiekserie bevat onze nieuwe kleurmetingen. We kijken hierbij specifiek naar de meetresultaten voor sRGB-weergave, die voor de meeste gebruikers het relevantst is. De helderheidsgrafiek laat zien in hoeverre de helderheid van 150cd/m², die we standaard instellen voor kleurmetingen, in de beste kleurmodus voor sRGB ook wordt bereikt. Dat blijkt helaas niet het geval bij de ASUS TUF Gaming VG34VQL1B, die op 182cd/m² blijft hangen. De Dell S3422WE heeft helemaal geen sRGB-modus en dat is spijtig, want het standaard kleurbereik van deze monitor gaat een stuk verder dan deze kleurruimte. Met andere woorden, de primaire kleuren, vooral rood en groen, worden met te veel verzadiging getoond. Ook de LG 34WN750-B heeft geen sRGB-stand, maar biedt in de standaardmodus geen groter kleurbereik en daarmee geen oververzadigd beeld.
De Alienware AW3423DWF is een stuk duurder dan de ASUS TUF VG34VQL1B en de geavanceerdere techniek vertaalt zich in een veel betere hdr-weergave. Ook als het scherm 'gewone' sdr-content moet weergeven, zoals voor de grafieken hierboven, is de weergave van het Alienware-scherm al beter. De ASUS-monitor heeft een nogal slechte grijsafstelling, met een gammacurve die flink uit de pas loopt.
Behalve de extra verzadigde kleuren is er met de verdere afstelling van de Dell S3422WE niet veel mis. Grijstinten hebben geen duidelijk zichtbare kleurzweem en hoewel het gamma iets te laag uitvalt, blijft de gemiddelde grijsafwijking binnen de perken. Het scherm van LG is uit de doos iets te rood afgesteld, maar in combinatie met de correcte kleurverzadiging is de colorcheckerafwijking van dit scherm nog lager.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Op het vlak van de kijkhoeken lopen de twee oledmonitors mijlenver voor op de concurrentie. Van het lcd-aanbod doet de betaalbare LG 34WN750-B het opvallend goed, beter dan de duurdere ips-monitors in de grafiek. De twee schermen met VA-paneel eindigen in deze test onderaan, met de Dell S3422DW als hekkensluiter. Het is maar goed dat dit scherm een kromming heeft die deze beperking wat helpt maskeren. Ook op het gebied van de uniformiteit doen de oledschermen goede zaken; zeker bij de Samsung Odyssey G8 is die verbluffend goed. We moeten daarbij opmerken dat deze resultaten specifiek gelden voor de door ons geteste samples.
- Zwartwit-responstijd
- Gtg-responstijd
- Overshoot
- Undershoot
- Inputlag
- Energiegebruik 150cd/m²
We tonen hierboven alleen onze korte responstijdentest, waarvoor we zwart-wittransities en 20%-80%-grijstransities doormeten. De uitgebreide test voeren we alleen op gamingmonitors uit, en dat is het gros van de schermen hierboven niet. De grafieken hierboven tonen een dubbele transitie. In lijn met andere soorten oledschermen bieden de twee oledultrawides transitietijden die een factor tien beter zijn dan de gemiddelde lcd-monitor. Ze beschikken bovendien over een relatief hoge refreshrate van 165Hz (AW3423DWF) of 175Hz (Odyssey G8 OLED). Daarmee hebben ze van alle schermen op dit 34"-formaat de scherpst mogelijke weergave van bewegend beeld. Net als de andere geteste monitors hebben ze ook geen noemenswaardige last van inputlag.
Van de lcd-monitors in deze vergelijking biedt de ASUS TUF VG34VQL1B de kortste responstijd en dat laat zien dat ASUS de overdrive goed heeft afgesteld. Uit de uitgebreide responstijdentest die we op dit scherm hebben uitgevoerd, blijken ook transities van zwart naar donkergrijs niet extreem traag te verlopen, zoals bij veel andere VA-gamingmonitors. Wel is de variatie tussen verschillende overgangen nog altijd wat hoger dan bij een ips-gamingmonitor, zoals de LG UltraGear 34GN850-B. Gelet op de hogere prijs van die monitor zouden we er dan liever een paar honderd euro bijleggen voor een oledmodel. Van de overige twee schermen is de LG 34WN750-B bij grijs-grijstransities sneller dan de Dell S3422DW. Transities van zwart naar donkergrijs gaan bij de S3422DW gepaard met veel overshoot op de optimale instelling, maar zijn tenminste niet extreem traag.
Voor wat het energiegebruik betreft scoren de monitors van LG en ASUS het best, en de S3422DW blijkt minder zuinig. De twee QD-oledschermen zijn nog onzuiniger, maar bedenk dat het stroomverbruik op deze monitors direct verband houdt met de gemiddelde helderheid van het beeld. Kijk je veel naar donkere films of games, dan zal het stroomverbruik waarschijnlijk lager uitvallen.
De beste monitor voor beeldbewerking
| Eisen |
| Paneeltype |
Ips |
| Resolutie |
2560x1440 of
3840x2160 |
| Formaat |
27"-32" |
Zoek je een monitor voor beeldbewerking, dan komen daarbij andere eisen kijken dan bij een scherm voor entertainment of gaming. Het scherm moet vooral de best mogelijke kleurreproductie bieden, zodat je je werk niet door een 'roze bril' bekijkt. Gekoppeld daaraan zijn een zo goed mogelijke uniformiteit en dito kijkhoeken. Het zal je dus niet verbazen dat beeldbewerkingsschermen in principe gebaseerd zijn op een ips-type paneel, de eis die we voor deze categorie ook hebben gesteld. Niet dat het onmogelijk is om beelden te bewerken op een VA-monitor, maar de typische gammashift, waarbij de kleuren in het midden van het scherm donkerder lijken dan aan de zijkant en donkergrijze details in het midden wegvallen, is voor dit type werkzaamheden niet ideaal.
Onze award voor de beste beeldbewerkingsmonitor gaat naar een scherm met luxe eigenschappen. Misschien heb je die niet allemaal nodig, dus kijk even bij de alternatieven hieronder als jouw werkzaamheden bijvoorbeeld geen AdobeRGB-ondersteuning vereisen.
:fill(white):strip_exif()/i/2003313704.jpeg?f=thumblarge)
Dell UP2720Q Zwart
27" • 3840x2160 (4K) • 60Hz • IPS • 8ms
Prijs bij publicatie: € 1.225,-
De Dell UP2720Q is een high-end ips-4k-monitor van 27" voor beeldbewerking, geschikt voor zowel sRGB als AdobeRGB en Display P3. Voorzien van een ingebouwde colorimeter kan het scherm direct via de osd optimaal worden afgesteld. Die hardwarematige kalibratie werkt vervolgens voor alle signaalingangen en kan ten opzichte van gangbare softwarekalibratie, die je ook met andere schermen kunt uitvoeren, in minder banding resulteren. Uit onze metingen blijkt de kleurnauwkeurigheid na afloop van de kalibratie van topniveau. Met handige Thunderbolt-aansluitingen kun je een tweede monitor doorlussen via één kabel, maar over kvm-functies beschikt deze Dell niet. Ook hdr kan de UP2720Q niet goed weergeven, maar dat geldt ook voor concurrerende AdobeRGB-schermen rond dit bedrag. De UP2720Q heeft voldoende helderheid en contrast voor sdr, waarbij de wituniformiteit dankzij uniformiteitscompensatie op peil is, maar de zwartuniformiteit bij ons sample tegenvalt.
Wil je wel een scherm met hardwarekalibratie, maar is een zeer breed kleurbereik niet nodig, dan heeft LG een aantal modellen die potentieel interessant zijn, geschikt voor sRGB en ook Display P3, maar niet voor AdobeRGB. De nieuwe LG UltraFine 32UQ85R-W heeft net als de UP2720Q een ingebouwde colorimeter; bij de goedkopere Ergo 32UN880 en 27UP850N(P) moet je zelf een meter kopen. Het minpunt aan deze schermen is dat de ingebouwde presets niet supergoed zijn, waarbij ze bovendien niet beschikken over uniformiteitscompensatie. Dat is vooral problematisch omdat een aantal van onze samples van deze schermen geen heel goede uniformiteit hadden. We moeten daarbij wel opmerken dat uniformiteit van scherm tot scherm kan verschillen. De geteste 27UP850N deed het bijvoorbeeld juist weer goed op dit gebied.
Heb je een Apple-computer, dan is de Studio Display de beste keus als je een groot scherm zoekt voor beeldbewerking. Het scherm kan beduidend feller dan de meeste beeldbewerkingsschermen en geeft een scherper beeld, wat beter past bij de manier waarop macOS omgaat met beeldschaling. Uniformiteit, kijkhoeken en kleurweergave zijn erg goed. Je betaalt daarvoor wel een hoge prijs en dit scherm is niet geschikt voor AdobeRGB, enkel voor sRGB en Display P3. Hardwarekalibratie heeft het ook niet, zelfs geen ingebouwd menu om bijvoorbeeld de helderheid aan te passen. Dat doe je allemaal vanuit macOS, dus voor Windows-gebruikers is het geen aanrader.
Zoek je een betaalbaarder alternatief en heb je geen hardwarekalibratie nodig, dan komen onderstaande schermen in aanmerking: een 27"-wqhd-model, met een stapje daarboven een 27"-4k-model. Net als de duurdere opties ondersteunen ook deze schermen 10bit-kleur, wat ten opzichte van het gangbare 8bit vloeiendere gradaties oplevert. Ze kunnen de sRGB-kleurruimte volledig weergeven; de Dell UltraSharp U2722DE kan ook de Display P3-kleurruimte voor ongeveer 91 procent laten zien. SRGB is gangbaar voor foto's en illustraties op het web, naast sdr-videomateriaal.
Goedkoper alternatief (sRGB, wqhd)
De Dell UltraSharp U2722DE is in eerste instantie een zakelijk scherm, maar zoals bij andere UltraSharp-modellen is de kleurweergave uit de doos erg netjes afgesteld, wat hem ook geschikt kan maken als je een monitor voor beeldbewerking zoekt. Net als de meeste UltraSharp-modellen beschikt hij niet over hardwarekalibratie om de weergave verder te verbeteren. De iets te groene grijsweergave in de sRGB-modus moet dus via softwarekalibratie worden verholpen; in de standaardmodus, waarin het scherm de Display P3-kleurruimte benadert, lopen de afwijkingen verder op. Ook gelet op de wat beperkte dekking van deze kleurruimte is de U2722DE daarvoor minder geschikt. Het wqhd-ips-paneel biedt prima kijkhoeken; de uniformiteit had bij ons sample beter gekund. De U2722DE beschikt over uitgebreide connectiviteit: USB-C met power delivery, ethernet en een USB-hub. Voor wie aan alleen DisplayPort en HDMI genoeg heeft, biedt Dell de U2722D.
Goedkoper alternatief (sRGB, 4k)
:fill(white):strip_exif()/i/2004212558.jpeg?f=thumblarge)
HP Z27k G3 Zilver
27" • 3840x2160 (4K) • 60Hz • IPS • 5ms
Prijs bij publicatie: € 474,-
Zoek je naar een kleurechte monitor met 4k-resolutie, maar heb je geen ondersteuning voor een breed kleurbereik nodig, dan is de HP Z27k G3 de moeite waard. Net als sommige andere luxe beeldbewerkingsmonitors beschikt de Z27k G3 over een USB-C-poort, in dit geval met liefst 100W-power delivery en ethernet, maar geen kvm-functie. Via de DisplayPort-out kun je verschillende monitors daisychainen. De Z27k G3 beschikt niet over hardwarekalibratie, maar direct uit de doos is de kleurweergave al erg goed, met de wat koele grijsweergave als enig minpuntje. Daar kan een softwarematige kalibratie eventueel nog iets aan doen. Het ips-paneel heeft prima kijkhoeken en een uitstekende uniformiteit, plus een ruim voldoende helderheidsbereik. Het hoekig vormgegeven paneel gaat ook zuinig om met stroom.
Ben je bezig met hdr-videobewerking, dan zal ook de luxe Dell-monitor door het te lage contrast niet voldoen. Kijkend naar de verhouding tussen prijs en prestaties is onderstaand ASUS-scherm dan een van de interessantste opties. Net als voor 4k-gaming, is de LG C2-oledtelevisie ook voor hdr-videobewerking een goed en veelgebruikt alternatief. Hij biedt een nog beter contrast, zeer goede kijkhoeken en uniformiteit, en is ook te kalibreren met Calman, al zul je de colorimeter en benodigde software zelf moeten aanschaffen. Daarentegen is hij met minstens 42" forser dan een monitor, waarbij de maximale helderheid flink lager ligt en inbranden een risico vormt. De extra features die het paneel moeten beschermen, zoals abl, asbl en logodimming, zijn ook niet ideaal voor een scherm dat een stabiele weergave moet bieden.
Alternatief voor hdr-beeldbewerking
De ASUS ProArt PA32UCR-K is een 32"-ips-4k-monitor voor beeldbewerking, die niet alleen beschikt over ondersteuning voor zowel AdobeRGB als Display P3 en sRGB, hardwarekalibratie en een meegeleverde colorimeter, maar ook de mogelijkheid om hdr-materiaal goed weer te geven dankzij het full array local dimming backlight. Het is vooral die functie die de PA32UCR-K onderscheidt van concurrerende high-end ips-monitors voor beeldbewerking, die vaak niet over (goede) hdr-ondersteuning beschikken. De kleurnauwkeurigheid voor sdr-weergave is uitstekend, al voegt een kalibratie alleen voor Display P3 echt wat toe. Een belangrijk pijnpunt is de hoge kleurafwijking onder een hoek. Hoewel de uniformiteit standaard niet slecht is, had de uniformiteitscompensatie, die het beeld normaal gesproken nog egaler maakt, bij de PA32UCR-K geen positief effect. Evenals concurrenten beschikt de PA32UCR-K over een USB-C poort met power delivery, plus liefst vier andere beeldingangen.
We hebben in deze sectie van de BBG specifiek gezocht naar ips-monitors van 27" tot 32" met een wqhd- of 4k-resolutie. Natuurlijk kun je ook prima werken op een kleinere (full-hd-)monitor of een ultrawide of superwide. Exemplaren met ongeveer de eigenschappen zoals onze goedkoopste twee aanraders zijn wel te vinden, bijvoorbeeld de Dell UltraSharp U3421WE. Ultrawides of kleine schermen met eigenschappen zoals AdobeRGB-ondersteuning, hardwarekalibratie, uniformiteitscompensatie of full array local dimming voor hdr-weergave zijn echter dun gezaaid, voor zover ze al bestaan.
Testveld en testdata
We hebben de afgelopen drie jaar bijna honderd monitors getest die in principe voldoen aan de bovengenoemde eisen. Daar zitten natuurlijk veel schermen tussen die niet specifiek op beeldbewerking zijn gericht en we hebben specifiek gezocht naar de modellen die een zo goed mogelijke kleurweergave bieden op basis van onze testresultaten. We hebben de afgelopen maanden bovendien enkele luxe beeldbewerkingsschermen getest van onder meer Dell, Viewsonic en EIZO.
In de grafieksets op deze pagina zijn alleen de aanraders plus een aantal uitgelichte modellen opgenomen.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
- Contrast 150cd/m²
Beeldbewerkingsschermen bieden vaak niet de hoogst mogelijke helderheid, maar toch zijn er in deze categorie monitors die een helderheid wit van meer dan 400cd/m² halen. De Apple Studio Display gaat zelfs richting de 600cd/m² en deze monitor kan ook het donkerst worden gezet, een bij normale omstandigheden bijna onbruikbare 4cd/m². De minimale helderheid van onze aanraders is veel hoger, maar ligt wel onder de gewenste 60cd/m².
Op het gebied van contrastwaarde scoren de meeste schermen voor ips bovengemiddeld, met waarden tussen 1000:1 en 1200:1. De Dell UltraSharp U2722DE is de enige uitzondering. Merk op dat de Dell UltraSharp UP2720Q en ASUS ProArt PA32UCR-K lager scoren als je uniformiteitscompensatie inschakelt, zoals gebruikelijk. De PA32UCR-K kan dankzij zijn full array local dimming backlight ook een veel hoger contrast behalen - maximaal meten we in de hdr-stand zo'n 4300:1 - maar deze voorziening staat standaard niet aan.
De nieuwe LG UltraFine 32UQ85R-W beschikt zoals aangeduid in de grafieken over een zogenoemd IPS Black-paneel, dat ten opzichte van standaard ips-panelen ongeveer het dubbele contrast van 2000:1 belooft, wat dit scherm ook ongeveer bereikt.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
De bovenstaande grafiekserie bevat onze nieuwe kleurmetingen voor de sRGB-kleurruimte. De schermen met hardwarekalibratie en een meegeleverde of ingebouwde colorimeter in de bovenstaande grafiek hebben we zowel gekalibreerd als met de optimale osd-instellingen (kleurmodus, kleurtemperatuur en gamma-instelling) doorgemeten. Zoals blijkt uit de helderheidsgrafiek, behalen twee schermen na kalibratie de ingestelde 150cd/m² niet goed. Uiteraard is de helderheid bij deze schermen niet vergrendeld, dus je kunt zelf in het menu voor een iets hogere of lagere waarde kiezen om dichter bij de 150cd/m² of een andere gewenste waarde uit te komen.
Gelet op de gemiddelde colorcheckerafwijking scoort de Dell UltraSharp UP2720Q het best als het om kleurweergave gaat. We zien niet vaak ΔE ITP-scores onder de 2. Af fabriek doet de UP2720Q het minder goed dan de concurrentie. De HP Z27k G3 scoort zonder aanvullende kalibratie niet veel minder goed. Hetzelfde geldt voor de ASUS ProArt PA32UCR-K, die na kalibratie zelfs wat aan nauwkeurigheid inboet. De Dell UltraSharp U2722DE behaalt weliswaar geen slechte score als je hem vergelijkt met monitors uit andere hoofdstukken, maar de kleurnauwkeurigheid van dit betaalbaardere scherm is niet zo goed als bij de echte toppers.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
In de Display P3-metingen bereikt de UP2720Q opnieuw de hoogste positie, op korte afstand gevolgd door de ASUS ProArt PA32UCR-K en de Apple Studio Display, die we alleen voor deze kleurruimte hebben doorgemeten. Ook in deze grafiekserie blijkt de standaardinstelling bij de geteste LG-schermen niet zo goed als bij de andere beeldbewerkingsschermen, uitgezonderd de Dell UltraSharp U2722DE, die voor Display P3 niet overtuigt. Er is een kalibratie nodig voordat de kleurnauwkeurigheid van de LG UltraFine 32UQ85R-W die van de andere modellen benadert.
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorcheckerafw.
- Helderheid
De AdobeRGB-metingen hebben we alleen uitgevoerd op de schermen in het testveld die deze kleurruimte goed kunnen weergeven: de Dell UltraSharp UP2720Q en ASUS ProArt PA32UCR-K. Het is in deze test veel meer een nek-aan-nekrace tussen beide merken, waarbij de monitor van ASUS er uiteindelijk zeer nipt met de overwinning vandoor gaat.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Op het vlak van de kijkhoeken scoren drie van de vier uitgelichte monitors ongeveer hetzelfde: de UltraSharp U2722DE, UltraSharp UP2720Q en HP Z27k G3. Hoewel de ASUS ProArt PA32UCR-K het contrast onder een hoek beter vasthoudt dan andere ips-beeldschermen, belangrijk voor het voorkomen van duidelijk zichtbare haloartefacten tijdens hdr-weergave, gaat dat kennelijk ten koste van de resterende helderheid en kleurafwijking onder een hoek. Voor beeldbewerking is dat niet bepaald ideaal en het maakt de PA32UCR-K een minder mooie allrounder dan je op papier zou denken. Op het gebied van uniformiteit doet de Dell UltraSharp UP2720Q dankzij zijn uniformiteitscompensatie goede zaken, althans als het gaat om de uniformiteit van wit, op de voet gevolgd door de HP Z27k G3. De zwartuniformiteit valt tegen bij ons sample van de UP2720Q. Ons testmodel van de ProArt PA32UCR-K heeft weliswaar een goede zwartuniformiteit, maar de uniformiteitscompensatie doet niet wat ze belooft. Ook van de Dell U2722DE hadden we meer verwacht.
Een punt waarop de UltraSharp U2722DE wel heel goed scoort, logischerwijs vanwege zijn lagere pixeldichtheid, is het energiegebruik. Dat ligt maar iets hoger dan dat van de 24"-monitors uit het eerste hoofdstuk van deze BBG. De UP2720Q blijkt relatief onzuinig voor een 27"-4k-monitor en ook de ASUS PA32UCR-K is minder efficiënt dan de zuinigste 32"-monitors die we hebben getest, bijvoorbeeld de UltraFine 32UQ85R-W van LG.
:fill(white):strip_exif()/i/2003995796.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004903518.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005234598.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005408576.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005150402.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004392518.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005208570.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004422904.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2003704730.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004151278.png?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005473902.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2004315904.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2005151724.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2004392518.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002643454.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002695306.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004602600.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/674583/crop5fad0c84eb190_cropped.jpeg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/2005408576.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004315904.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005473902.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004152312.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005151724.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2004151278.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004422904.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005776124.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2005208570.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004212558.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005150402.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003704730.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2003995796.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005234598.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2004903518.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003009536.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2002792698.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003486814.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003486816.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/239072/seabass_avatar60x60.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/53754/crop5f96dc1010e28_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57694/crop60981f5527123_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1149061/crop5fe1095453bee_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/90124/RedRobot%2520-%2520Nieuw.png?f=community){kind=small}
).
:strip_exif()/u/289824/crop6106ee1ef37c7.gif?f=community){kind=small}
/u/37195/crop601a6852d3566_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/10757/Avatar70.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/157156/crop632ad2bb69b46_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/165291/Beholder60.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/889105/crop5c9dd4b7d8191_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/30256/right_of_way_065.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/672029/ezgif.com-resize.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/77026/techno.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
/u/829403/crop604a206c8a01a_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71115/plus222.jpg?f=community){kind=small}
/u/28313/50x50Link.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285081/crop5f44df177fce3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/786649/crop5770cd29ce284_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/345748/26934.jpg?f=community){kind=small}
