Trump-dreiging lijkt weg, maar ByteDance verkoopt wellicht toch deel TikTok

Het leek met een sisser af te lopen: de Amerikaanse regering wilde TikTok verbieden, maar het kon ook zijn Amerikaanse tak verkopen aan een bedrijf uit de VS om daaraan te ontkomen. Dat lijkt nu alsnog te gebeuren: niet in de VS, maar in India.

Het centrale punt in de VS en in India is hetzelfde. TikTok is een steeds populairder sociaal medium, maar eigenaar ByteDance is Chinees en dus komt gebruikersdata in Chinese handen terecht. Dat is onwenselijk, en dus is een constructie nodig om ervoor te zorgen dat bedrijven uit eigen land de koers kunnen bepalen van TikTok en toe kunnen zien op waar data heen gaat.

Een nieuw punt is dat niet in techpolitiek. Sterker nog: het is hoe China zélf werkt. Als een westers bedrijf de Chinese markt wil betreden, gebeurt dat vaak in samenwerking met een Chinees partnerbedrijf. Dat is niet verplicht in elke sector, maar in sommige wel.

Wat er gebeurde met TikTok

TikTok, voor wie het niet kent, is een app met fullscreen vertical video's. De video's, die van enkele seconden tot een minuut kunnen duren, zijn veelal grappig bedoeld en tonen vaak een dans, truc, meme of sketch, hoewel dat geen verplichting is. Voor het maken van video's zitten in de app veel filters en effecten, onder meer om gezichten te vervormen of delen van het beeld stil te zetten.

Hoewel het mogelijk is om andere gebruikers te volgen en video's daarvan in een feed te krijgen, opent de app op de For You-pagina, een algoritmisch samengestelde pagina met video's van accounts die gebruikers vaak niet volgen. Op basis van hoe lang gebruikers video's blijven kijken, probeert de app te achterhalen of gebruikers meer van zulke video's willen zien. Wie bijvoorbeeld dansvideo's snel wegveegt maar stil blijft staan bij kookfilmpjes, zal meer culinair getinte content krijgen. NOS Jeugdjournaal zette een paar maanden geleden de populairste Nederlandse TikTokkers op een rij. ByteDance verdient geld met advertenties die tussen de video's door aan bod komen.

Hoewel de pogingen van oud-president Donald Trump om TikTok te verbieden de meeste aandacht trokken, ging een ander land hem voor: India. In India is er een groot wantrouwen tegen alles wat Chinees is en vorig jaar trok de overheid die lijn door naar Chinese apps. Naast TikTok werden ook tientallen andere apps verboden. Dat deed het ministerie voor elektronica en ict onder wetsbepaling 69a van de Indiase informatietechnologiewet uit 2000. Die bepaling geeft de regering rechtstreekse macht om diensten te blokkeren als dat in belang is van de veiligheid of soevereiniteit van India.

India is een niet te onderschatten markt voor smartphonebedrijven en appmakers. Er wonen 1,3 miljard mensen en de markt is nog niet verzadigd. Er zijn door de armoede nog veel mensen zonder of met een heel basale telefoon. India wil zich bovendien ontwikkelen; het wil productie van onder meer elektronica naar zich toetrekken met het Make in India-programma.

Dat heeft al impact gehad: Apple begon met produceren van iPhones in India. Het maakte onder meer al de iPhone SE, SE (2020) en iPhone 11 in het land. Indiaas marktleider Xiaomi is Chinees en apps van de fabrikant staan op de lijst van verboden apps, maar toch klopt het zichzelf op de borst met kreten als 'made in India'. Het legt daarbij zwaar de nadruk op hoeveel Indiase mensen er werken en hoeveel van de r&d en productie gebeurt in het land. Andere merken hebben bovendien naast productie ook producten alleen voor de Indiase markt. OnePlus verkoopt zijn smart-tv's alleen daar en Samsung heeft de Galaxy F-serie smartphones alleen in India in de schappen liggen.

Na de ban in India volgde een paar maanden later de VS. Eerst ging het nog om een dreigement van Trump, vlak daarna bleek dat Microsoft onderhandelde met ByteDance over een overname van de Amerikaanse tak van TikTok. Vervolgens kwam er een deadline in september.

Toen er uiteindelijk een voorstel lag, was het niet Microsoft dat de boel zou overnemen, maar Oracle en drie andere Amerikaanse bedrijven. Het was een ingewikkelde constructie met een dochterbedrijf van ByteDance, dat een joint venture is met de Amerikaanse bedrijven, maar het leverde niet de goedkeuring op die nodig was.

Sterker nog: niet alleen de VS was ontevreden, de Chinese regering had inmiddels een regel opgesteld dat voor de export van algoritmes voor het personaliseren van content toestemming nodig is. Die regel ging officieel niet over TikTok, maar op die manier kon de Chinese regering het opzetten van het dochterbedrijf natuurlijk wel blokkeren.

Intussen kreeg ByteDance respijt, maar in november zou TikTok uit de App Store en Play Store moeten verdwijnen. Een Amerikaanse rechter stak daar een stokje voor: makers van TikTok-video's beargumenteerden succesvol dat een verbod niet zou mogen.

Inmiddels was wel een andere deadline genaderd; Trump verloor de presidentsverkiezingen en moest dus in januari het veld ruimen. Hoewel zijn opvolger Joe Biden ook kritisch staat tegenover China, zou uitstel in dit geval dus kunnen leiden tot afstel.

Waarom overheden kritisch zijn over TikTok

In beide gevallen, in de VS en India, zijn de pogingen om TikTok te verbieden onderdeel van een veel groter politiek conflict. Beide landen hebben ruzie met China om heel andere redenen en het dwarszitten van elkaars succesvolle techbedrijven is daarbij een strategie om de ander pijn te doen.

In het geval van de VS is dat al een keer eerder succesvol verlopen. De regering van Trump stelde een handelsverbod in voor Huawei en dat heeft grote gevolgen gehad voor het bedrijf. De smartphonemaker heeft nu naar verluidt een tekort aan componenten, omdat het op veel plekken geen onderdelen meer kan inkopen. Dat er geen Google-diensten meer op Huawei-smartphones kunnen staan heeft ook grote gevolgen gehad. Volgens IDC leverde Huawei in 2020 42 procent smartphones minder dan in 2019. Huawei is een van de kroonjuwelen van de Chinese techindustrie.

Dat geldt ook in steeds grotere mate voor TikTok. In Nederland groeide het dagelijkse gebruik vorig jaar met 555 procent ten opzichte van het jaar ervoor, becijferde Newcom. In 2020 waren er 836.000 dagelijkse gebruikers. Wereldwijd loopt dat vermoedelijk in de tientallen miljoenen, terwijl er inmiddels honderden miljoenen gebruikers te vinden zijn in de filmpjesapp.

Daarbij is TikTok niet zo'n grote dataverzamelaar als Facebook-apps, maar het verzamelt desondanks behoorlijk wat datapunten op, blijkt uit het privacylabel in de App Store. Het gebruikt daarbij ook gegevens om reclames te personaliseren en om gebruikers te tracken.

De vraag is waar die data heen gaat. Westerse overheden zijn uiteraard bang dat ByteDance de gegevens in China opslaat, waar de Chinese regering er makkelijk bij kan. Wat daarbij ook niet helpt, is dat de app vooral populair is onder minderjarigen; data van kinderen ligt gevoelig in het Westen. Daarom willen ook Europese toezichthouders dat TikTok strenger optreedt.

TikTok. Bron: Cottonbro

Hoe het nu gaat met de TikTok-bans

Van uitstel lijkt in de VS inderdaad afstel te komen. Nu de nieuwe president aan de macht is, is de joint venture met Walmart voor onbepaalde tijd van de baan. De South China Morning Post citeert een bron die zegt dat de reden van de deal was om de regering-Trump tevreden te stellen en dat die reden dus nu is verdwenen. Er kan nog altijd iets van een deal komen, maar die ziet er vermoedelijk anders uit.

In India ligt het anders. Daar zou volgens geruchten ByteDance in gesprek zijn met InMobi om de Indiase tak van TikTok te verkopen. Ook Bloomberg meldde dat gerucht al. Softbank, het Japanse bedrijf dat een belang heeft in ByteDance en in InMobi, zou de gesprekken leiden. Door de stap zou TikTok weer actief kunnen worden in India. Saillant is daarbij dat InMobi heeft geprofiteerd van het verbod van TikTok in India. Het heeft met Glance een concurrent in handen dat sinds het verbod honderd miljoen keer is gedownload. De app doet niet precies hetzelfde, maar het zit wel in hetzelfde straatje.

De vraag blijft hoe een scheiding per land technisch zou werken. Zien gebruikers van een land dan alleen video's uit dat land bijvoorbeeld? Want bij het bekijken van video's uit een ander land gaat er immers mogelijk gebruikersdata naar een server in een ander land. Het doorknippen van die lijntjes en waar dat precies gebeurt, is met een wereldwijd sociaal medium lastig.

Daarmee hadden de bans van India en de VS in de afgelopen zomer wel degelijk een grote impact. Het forceerde ByteDance om te spreken met Microsoft, een deal te sluiten met onder meer Oracle en op zoek te gaan naar een koper in India. Hoge techbomen vangen de laatste jaren steeds meer politieke wind en bij TikTok is dat zeker ook het geval gebleken.

Dit artikel kun je gratis lezen zonder adblocker

Alle content op Tweakers is gratis voor iedereen toegankelijk. Het enige dat we van je vragen is dat je de advertenties niet blokkeert, zodat we de inkomsten hebben om in Tweakers te blijven investeren. Je hoeft hierbij niet bang te zijn dat je privacy of veiligheid in het geding komt, want ons advertentiesysteem werkt volledig zonder thirdpartytracking.

Bekijk onze uitleg hoe je voor Tweakers een uitzondering kunt maken in je adblocker.

Ben je abonnee? Log dan in.

Reacties (27)

Wel grappig dat sommige bedrijven nu adverteren/dingen verplaatsen naar India. Op dit moment is India geen bedreiging, maar op het lange termijn worden ze dat wel (ze willen de grootste economie worden van de wereld).

Waarom zou een land, als ze eenmaal de grootste economie ter wereld zijn een bedreiging zijn?
Dat zeg je namelijk.
Ik vind meer dat het bestuur van een land daarin meetelt.
Vooral als dat bestuur niet of nauwelijks veranderd kan worden.
Zoals in China.
India, de VS, NL, etc zijn gewoon een democratie.
Niet dat dat natuurlijk direct garant staat voor succes maar ik acht de kans hoger in ieder geval.

Omdat het gaat over economische dreiging voor de VS en niets anders? Leuk trouwens dat je India 'gewoon een democratie' noemt maar ik denk dat de mensen daar nogal anders kijken naar de politieke situatie maar dat was verder niet mijn punt. Alles wat de VS bedreigt qua hegemonie zal als gevaar worden bestempeld, zie Japan later in de 20e eeuw.

De VS een democratie? Eerder een oliarchie. Ik heb de VS echt niet veel hoger zitten dan China. Volgens mij weet je ook niet wat er op dit moment in India gaande is. Er zijn daar gigantische protesten door werkers tegen de fascistische overheid.

Het probleem met China is niet dat het de grootste economie word. Maar dat het een totalitaire staat is en de CCP een erg foute regering is.

Btw zie deze video over TikTok en de Chinese soft-propaganda daarop. Ik vond het redelijk schokkend: https://www.youtube.com/watch?v=pOlu624glKw

[Reactie gewijzigd door Sebast1aan op 16 februari 2021 22:14]

Het is idd zo dat INDIA een egoistische koers vaart: ze respecteren internationalle handelsverdragen niet [verdrag van Wenen], heffen zeer hoge invoer tarieven en zijn zeer grote vervuilers [met name zwerf-plastics ]
We moeten er van blijven uitgaan dat elk blok pokerplay speelt.

Dank je, ik wist niet dat ze geen handelsverdragen respecteren. Maar dat ligt wel in lijn van wat ik weet hoe India werkt. Alleen doordat we DENKEN dat India een democratie is, dan vindt de wereld het niet erg.

De vraag blijft wel hoe een scheiding per land technisch zou werken: zien gebruikers van een land dan alleen video's uit dat land bijvoorbeeld?

In het geval van TikTok is dat al het geval.
Je kan de Chinese en de Westerse versie beide installeren, daar beide een account maken, en ook andere accounts zien in elke versie.
In het geval van een overname van de Westerse tak is het dus vrij triviaal en verandert er eigenlijk voor de gebruikers niets aan de huidige situatie. Ik geloof dat de data zelfs al in een ander land werd opgeslagen, maar dat de enige vrees dus was dat de Chinese overheid de data alsnog zou kunnen opvragen omdat het beherende bedrijf Chinees is.

<i> TikTok is een steeds populairder sociaal medium, maar eigenaar ByteDance is Chinees en dus komt gebruikersdata in Chinese handen terecht. </i>

Dan liever in de handen van de vijand van mijn vijand

Ik hoop dat het alsnog snel aangepakt wordt. TikTok is een van de meeste extreme privacyschenders en politieke tools dat grootschalig in omloop is.

Ik denk dat facebook en Google een pak meer data verzamelen dan TikTok,en nog grootschaliger in omloop, die zouden dan eerder moeten aangepakt worden

Is dat zo? Als de privacy inderdaad geschonden zou worden dan zou de app niet in de Apple app store terecht komen.

vind het opzich wel grappig van wat ze wel allemaal doen voor een ban op een product.

Trump was boos omdat de jeugd zijn rally's had opgeschort door kaartjes te halen en niemand kwam opdagen juist om hem te pesten daarom bedreigde trump een platform voor geen enige reden.

Ik heb ook videos die bewijzen dan de aarde plat is. Je zal toch wel beter je best moeten doen om je punt te maken.

Ja ik weet hoe het overkomt om een video te linken, maar het is in dit geval het makkelijkst, omdat het een aantal CCP gesponsorde TikTok videos bevat. Ik kan die allemaal wel zelf gaan opsporen op TikTok, maar ik heb geen TikTok account meer.

De CCP beïnvloed westerse media, Universiteiten, Hollywood, bedrijven en overheden in veel grotere mate dan wat de meesten beseffen. Ik volg die trend al een paar jaar. Maar ok, ik kan zoveel zeggen.

Anyway, vandaag was er een nieuwsitem op NOS wat voor jou misschien een meer betrouwbare bron is: https://nos.nl/artikel/23...om-chinese-invloeden.html

Ik geloof graag dat China geen heilige is maar dat een app als TikTok gebruikt wordt als speerpunt voor spionage en beïnvloeding lijkt me gewoon heel onwaarschijnlijk. Dan doen de Russen het toch beter.

Niet als speerpunt. Het is niet 1 ding, maar een combinatie van verschillende methodes. Waarschijnlijk niet als spionage. Maar zeker wel als beïnvloeding/soft propaganda.

Inderdaad, want er zullen geen belachelijke bedreigingen komen van Biden enkel en alleen omdat een paar tiktokkers zijn verkiezingsrally deden mislukken.

Wat probeer je in godsnaam te zeggen?

Nee, je wordt gedownvoted omdat je bijdrage niet constructief of nuttig is. Je maakt meermaals hetzelfde forse statement en verwijst naar een Youtube filmpje van twijfelachtige kwaliteit. Daarmee vertoon je zelf troll gedrag.

Whatever dude. Ik weet hoe het overkomt om naar een youtube filmpje te linken, maar om meteen af te doen als twijfelachtige kwaliteit... sorry maar dan heb je het niet bekeken. Dat kanaal is een zeer goed kanaal, met zeer goede onderbouwing/research, dat al meer dan 10 jaar vanuit China rapporteert. Zij rappoteerden in November 2019 over Covid, hoewel het toen nog geen Covid noemde. Maar ik kan zoveel zeggen. Maakt ook niet uit.

De pro China propaganda komt mij persoonlijk de spuigaten uit. Het lijkt in ieder geval onmogelijk om mensen zelfs ook maar een klein beetje kritischer naar de CCP te laten kijken. Ik zelf verdiep me hier al jaren in en maak me zwaar zorgen om de invloed van de CCP op de westerse wereld en hoe makkelijk de wantoestanden van de CCP worden genegeerd.

In ieder geval heb je hier een nieuws item van vandaag van de NOS. Voor wat het waard is: https://nos.nl/artikel/23...om-chinese-invloeden.html Het is maar een klein voorbeeld van de soft propaganda van de CCP.

En nee, ik denk niet dat de aarde plat is, ik ben niet voor Trump, etc. Ik maak me zorgen over de invloed van de CCP, de toestanden in Hong Kong en Being, de internationale wateren rond China, de invloed van CCP in Afrika, maar vooral hoe de CCP geld gebruikt om Westerse media, Universiteiten, bedrijven en overheden beïnvloed. En hoe ongelofelijk succesvol ze hier in zijn. Zoals ook hier steeds weer blijkt op Tweakers. De naïviteit aangaande de CCP is echt ongelofelijk.

[Reactie gewijzigd door Sebast1aan op 17 februari 2021 19:38]

Ik denk dat mensen niet zozeer naief zijn over China en de CCP, maar dat erkend wordt dat elke grote macht invloed probeert uit te oefenen.

De VS probeert haar leidersrol in de tech sector te behouden door Huawei en TikTok in te perken, India heeft als doelstelling de grootste economische macht te worden in 2050 en perkt daarom buitenlandse bedrijven in, Rusland kan economisch niet meer mee komen en focust zich daarom op cyberspionage en propaganda en Europa probeert ook haar invloedssfeer uit te breiden in Oost-Europa ten koste van Rusland.

De economische en morele leidersrol van de VS staat onder druk, het heeft de afgelopen 20 jaar oorlogen gestart op twijfelachtige gronden en het presidentschap van Trump heeft veel losgemaakt. Vele Tweakers zijn VS-sceptisch geworden, dat is niet hetzelfde als pro-China zijn.