Tip de redactie

Eerste Gigabyte Aorus X870 X3D-moederborden worden beschikbaar vanaf 423 euro

Door Jasper Bakker, 14 september 2025 13:5455 reacties, submitter: derikkert

Gigabyte brengt zijn eerste lading Aorus-moederborden met speciale turbomodus voor AMD's X3D-processors nu op de markt. Deze gamingmoederborden zijn in mei al getoond en moeten straks in webshops verschijnen. De prijzen beginnen bij omgerekend 423 euro.

Het gaat om premium AM5-moederborden die onder het gamingmerk Aorus vallen en zijn voorzien van speciale, AI-aangedreven optimalisaties voor de X3D-uitvoeringen van AMD's Ryzen-processors. De voornaamste extra functie is dat je in het bios eenvoudig de X3D Turbo Mode voor de AMD-processors kunt inschakelen.

De prijzen voor de nu uitgebrachte Gigabyte AMD-moederborden met X870E-chipset lopen van 349 tot 649 dollar. Dat komt omgerekend neer op 423 tot 786 euro inclusief btw. De definitieve europrijzen zijn nog niet bekend bij de redactie van Tweakers en in webshops zijn de nieuwe X3D-moederborden nog niet verschenen. Gigabyte zelf belicht in zijn persinformatie de functies en vernieuwingen van de moederborden, maar vermeldt niet de prijzen.

De vier modellen die officieel nu te koop zijn, hebben volgens Club386 prijzen van 349 dollar, 359 dollar, 449 dollar en 649 dollar. In europrijzen is dat 423 euro, 435 euro, 544 euro en 786 euro inclusief btw. Die prijzen zijn voor respectievelijk de X870E Aorus Elite X3D, de X870E Aorus Elite X3D Ice, de X870E Aorus Pro X3D Ice en het topmodel de X870E Aorus Master X3D Ice.

Later volgen nog twee andere modellen: de X870E Aero X3D Wood en de X870E Aorus Xtreme AI TOP X3D. Prijzen en releasedatums voor die tweede lading Aorus X3D-moederborden van Gigabyte zijn nog niet bekend.

Reacties (55)


'Nieuwe N1-chip in iPhone 17 en Air haalt niet de volle potentie van Wi-Fi 7'

Door Jasper Bakker, 14 september 2025 12:09173 reacties, submitter: protected22

Apples nieuwe N1-chip in zijn iPhone 17- en iPhone Air-smartphones kan slechts de helft van de benodigde bandbreedte voor Wi-Fi 7 benutten. In plaats van 320MHz ondersteunt de N1 maximaal 160MHz, aldus documenten die Apple heeft ingediend bij telecomtoezichthouder FCC in de VS.

De door Apple ontworpen N1-chip voor Wi-Fi 7, Bluetooth 6 en de smarthomestandaard Thread in de iPhone 17, iPhone 17 Pro, iPhone 17 Pro Max en iPhone Air ondersteunt niet de maximale bandbreedte van 320MHz in de Wi-Fi 7-standaard. In documenten die Apple heeft ingediend bij de Amerikaanse telecomtoezichthouder FCC (Federal Communications Commission) staat dat de N1 tot 160MHz aankan.

Deze beperking is ontdekt door MacRumors, dat de FCC-paperassen heeft doorgenomen. Door de halvering van de maximaal mogelijke bandbreedte kunnen Apples nieuwste iPhones niet de maximale snelheid halen die theoretisch mogelijk is op netwerken die Wi-Fi 7 ondersteunen. In de praktijk maakt dit mogelijk niet echt veel uit, schrijft MacRumors, omdat draadloosnetwerkverbindingen vaak beperkt worden door externe omstandigheden.

Toch is de grotere bandbreedte van 320MHz een van de twee fundamenten waarop de hogere datadoorvoersnelheid van Wi-Fi 7 rust. Het andere is de stap omhoog in modulatie (4k-QAM) en mlo. Dat laatste staat voor multi-link operation en is een techniek waarbij alle frequentiebanden tegelijk gebundeld zijn in te zetten voor snelle dataoverdracht.

Bij elkaar moet dat een theoretisch maximale doorvoersnelheid van 46Gbit/s opleveren, die is opgebouwd uit zestien spatial streams van 2,88Gbit/s per stuk. Dat is fors hoger dan bij Wi-Fi 6(E), dat maximaal acht streams van 1,2Gbit/s kan bundelen voor een totaal van 9,6Gbit/s. Het behalen van die topsnelheid is echter ook afhankelijk van het hebben van veel antennes. In de praktijk zullen clients veelal over twee antennes beschikken en routers over het dubbele aantal, schreef Tweakers eerder al.

Ongeacht het aantal antennes halen de iPhone 17- en iPhone Air-modellen niet de theoretisch maximale snelheid van Wi-Fi 7. Ze zijn door de nieuwe N1-chip beperkt tot een bandbreedte van 160MHz. Daarmee ondersteunen ze dezelfde maximale bandbreedte als de iPhone 16-modellen, die een Broadcom-chip hebben voor draadloze verbindingen op Wi-Fi 7. De iPhone 16e is hierop een uitzondering: die ondersteunt geen Wi-Fi 7 en moet het doen met Wi-Fi 6.

Reacties (173)


SURF waarschuwt onderwijs- en onderzoeksinstellingen voor Microsoft 365 Copilot

Door Jasper Bakker, 14 september 2025 10:26170 reacties, submitter: schroevendraaier480

Onderwijs- en onderzoeksinstellingen moeten terughoudend zijn met het inzetten van Microsofts AI-assistent Copilot, adviseert SURF. De organisatie zet de privacyrisico's van Copilot in het Microsoft 365-aanbod nu op oranje. De inzet van Copilot wordt niet meer volledig afgeraden.

SURF, een ict-coöperatie voor onderwijs- en onderzoeksinstellingen, adviseert die instellingen om terughoudend om te gaan met de inzet van Microsoft 365 Copilot. Dit is vanwege privacyrisico's bij het gebruik van die AI-assistent van Microsoft. De leverancier heeft veranderingen aangebracht, waardoor de risico's kleiner zijn geworden, maar niet allemaal 'overtuigend geadresseerd'. Daardoor heeft SURF de status van Copilot in Microsoft 365 aangepast naar oranje.

Het advies terughoudend te zijn is de conclusie van een nieuwe DPIA (data protection impact assessment) die SURF heeft uitgevoerd op Microsoft 365 Copilot. "De afgelopen maanden hebben SURF en SLM (strategisch leveranciers management) van de Rijksoverheid intensieve gesprekken gevoerd met Microsoft om de risico's aan te pakken", meldt SURF nu. "Door de privacyverbeteringen in Microsoft 365 Copilot, waar alle gebruikers profijt van hebben, raadt SURF de inzet ervan nu niet meer volledig af."

Toch zijn er nog privacyrisico's aanwezig, waardoor terughoudendheid in de inzet van Copilot geboden is. Onderwijs- en onderzoeksinstellingen krijgen het advies om 'in ieder geval duidelijke afspraken te maken binnen de instelling over de inzet van AI'. Daarnaast is het raadzaam om een AI-gebruiksbeleid te hanteren, aldus SURF.

De privacykeuring is te downloaden bij SURF. Eind vorig jaar raadde de organisatie het gebruik van Copilot geheel af. Dat was na de eerste DPIA op Microsoft 365 Copilot, waaruit vier hoge privacyrisico's naar voren kwamen.

Reacties (170)


Samsung lijkt in afrondende fase te zitten van langverwachte Galaxy XR-headset

Door Jasper Bakker, 14 september 2025 09:5538 reacties, submitter: TheProst

Samsung heeft een nieuwe camerafunctie uitgebracht en lijkt daarmee de komst van een nieuwe Galaxy XR-headset te verklappen. De 3D Capture-functie, die nu in de Camera Assistant-app voor Android-smartphones zit, duidt op een headset die het opneemt tegen Apples Vision Pro.

Smartphonemaker Samsung lijkt te werken aan een nieuwe headset met de naam Galaxy XR. De Camera Assistant-app blijkt een nieuwe functie te hebben die verwijst naar een Galaxy XR-headset, meldt SamMobile. Versie 4.0.0.4 van Samsungs camera-app is nu beschikbaar voor de Galaxy S25 FE-smartphone, maar nog niet voor andere Android-toestellen van de Zuid-Koreaanse fabrikant. In die versie zit een nieuwe 3D Capture-functie waarmee gebruikers driedimensionaal beeld voor Galaxy XR-headsets kunnen maken.

De concurrent voor Apples Vision Pro-cyberbril zou de XR-uitvoering van smartphonebesturingssysteem Android draaien. XR staat voor extended reality en is een overkoepelende benaming voor virtual reality, augmented reality, mixed reality en andere beeld- en informatiecombinaties van de fysieke en de digitale wereld.

Overigens is 3D Capture wel aanwezig in de app voor de S25 FE, maar daarop nog niet actief. SamMobile heeft de app via sideloading overgezet naar een Galaxy S25 Ultra en daarop verschijnt de nieuwe functie in de Camera Assistant-app. Het .apk-bestand van de nieuwe app is via een Google Drive-link van SamMobile te downloaden om zelf uit te proberen.

Het was al bekend dat Samsung in samenwerking met Google een XR-headset in ontwikkeling heeft. Dat werk gebeurt onder de naam Project Moohan. Dat toekomstige Samsung-product is aangekondigd bij Googles onthulling van Android XR eind vorig jaar. Geruchten over Moohan deden al langer de ronde.

Reacties (38)