Kobaltprijs rijst de pan uit

De markt voor lithium en kobalt

Verwacht wordt dat tegen 2040 pakweg een derde of een kwart van alle auto's een elektromotor heeft. Wetenschappers van het Duitse Karlsruhe Institute of Technology en het Helmholtz Institute Ulm denken dat er tussen 2016 en 2050 zo'n 700 miljoen volledig elektrisch aangedreven personenauto's worden gemaakt en nog eens 250 miljoen elektrische vrachtwagens. De opmars van de elektrische auto is een feit, maar zonder kobalt en lithium zou deze sterk groeiende markt vooralsnog als een plumpudding in elkaar zakken. Elektrische auto's zitten vol met accucellen die net als bij smartphones, laptops en andere elektronica afhankelijk zijn van deze twee waardevolle metalen. De vraag hiernaar is in de afgelopen jaren dan ook flink gestegen en zal alleen nog maar verder toenemen.

Gewonnen kobalt — ©Amnesty International/Afrewatch.

Volgens Darton Commodities, een bedrijf dat is gespecialiseerd in de verkoop van kobalt, werd in 2017 72 procent van al het gebruikte kobalt ingezet in lithium-ionaccu's voor draagbare elektronica. Dat percentage zal op termijn gaan dalen. Roskill, een onderzoeks- en consultancybureau voor de chemische industrie, denkt dat accu's voor elektrische auto's rond 2025 ongeveer 90 procent van het totale aantal lithium-ionaccu's zullen beslaan. Volgens een recente voorspelling van Roskill zal de vraag naar lithium in het volgende decennium met een factor vijf toenemen; voor kobalt zal het neerkomen op een verviervoudiging. Alleen al in 2018 verwacht Darton Commodities een stijging van 40 procent van de vraag naar kobalt.

Wat dit alles doet met de prijs, laat zich raden. Eind 2017 kwam de prijs voor een ton kobalt uit op 75.500 dollar. Dat is 129 procent meer dan een jaar eerder en ruim 50.000 dollar duurder dan de prijs in februari 2016. Onlangs kwam de prijs nog uit op 91.500 dollar. Dat is nog geen record, maar de opgaande trend is duidelijk.

Voor lithium, dat met name in Chili, Argentinië, Australië en China wordt geproduceerd, is het beeld ongeveer hetzelfde. Volgens het onderzoeksbureau Morningstar bedroeg de vraag naar lithium in 2015 wereldwijd 175.000 ton, terwijl er dat jaar niet meer dan 32.500 ton werd gewonnen. Deze vraag zal in 2025 zelfs oplopen naar 775.000 ton, denkt een analist van het bureau. Dit grote verschil in vraag en aanbod stuwt de prijs op tot grote hoogten. Tot 2006 was de prijs onder de 2000 dollar per ton, maar in 2016 was dat al zo'n 7500 dollar en in 2018 ligt de prijs op 16.500 dollar.

Met de explosieve groei van de vraag naar kobalt en lithium is het nogal van belang of de bodem al in zicht komt. Zijn er nog wel genoeg voorraden? De United States Geological Survey, een wetenschappelijk instituut van de Amerikaanse overheid, meldt dat er in 2017 in alle producerende landen gezamenlijk 43.000 ton lithium werd gewonnen. Volgens de wetenschappers is er wereldwijd nog 16 miljoen ton aan lithiumvoorraden. Zelfs als de productie flink wordt opgevoerd, is er nog genoeg voor een paar eeuwen.

Voor kobalt ligt dat anders. De United States Geological Survey zegt dat er nog 7,1 miljoen ton aan reserves zijn, terwijl in 2017 in totaal 110.000 ton werd gewonnen. Een snelle rekensom leert dat over 64 jaar het kobalt echt begint op te raken. En dat is als de productie niet wordt opgevoerd, wat vrijwel zeker gaat gebeuren. Het is dan ook waarschijnlijker dat er al beduidend eerder serieuze tekorten ontstaan. De eerder genoemde Duitse onderzoekers voorspellen dat dat tegen 2050 al het geval is als niets wordt ondernomen om uitputting te voorkomen.