Uiterlijk en aansluitingen
Samengevat
De OmniBook X is een laptop met een mooi afgewerkte behuizing en een Snapdragon X-processor van Qualcomm. Die soc presteert in andere laptops beter dan in de HP. De OmniBook is echter erg zuinig in accugebruik. Tijdens licht gebruik heeft hij een bijzonder lange accuduur van 20 uur. Het zwakke punt van de laptop is het scherm: het is niet goed gekalibreerd en heeft een lage maximale helderheid. Een ander curieus gemis bij de HP is Wi-Fi 7, want deze laptop heeft nog Wi-Fi 6E.
Samengevat
Deze 14"-laptop van Medion is op het moment van schrijven de goedkoopste laptop met Snapdragon X-processor en 32GB geheugen. Ondanks de mooie specificaties heeft de laptop een matige behuizing die kraakt bij het openklappen van het scherm en een touchpad die goedkoop aanvoelt. De beeldkwaliteit van het 120Hz-scherm is gelukkig goed. De accuduur komt tijdens browsen uit op 11,5 uur, wat beter kan voor laptops van dit kaliber. De Snapdragon X-processor presteert in andere laptops beter.
AMD en Intel waren jarenlang de twee opties waaruit je kon kiezen voor een laptopprocessor, maar die tijd is voorbij. Met de komst van de Copilot+-pc is er nu een serieuze concurrent voor de gevestigde orde van x86-chips bijgekomen: de Qualcomm Snapdragon Elite X. Die processor kwamen we al tegen in de Yoga Slim 7x en de ASUS Vivobook S15. Dat gaf een eerste blik op de nieuwe processor en zijn prestaties. Nu is het tijd voor twee andere Snapdragon-laptops, van Medion en HP. Beide hebben een 14"-scherm en kosten respectievelijk 1300 euro en 1400 euro. Welke Snapdragon kun je het beste kiezen?
HP OmniBook X
De ontwerpers van HP hebben de komst van de nieuwe Qualcomm-processor aangegrepen om een geheel nieuwe laptop te ontwerpen. Bij de Snapdragon-laptops die in eerdere reviews voorbijkwamen, zag je dat Lenovo en ASUS een bestaand chassis gebruikten om de nieuwe chip in te lepelen. Dat is bij de OmniBook X niet het geval. De naam 'OmniBook' is niet helemaal nieuw, maar is al meer dan twintig jaar niet meer gebruikt en kan dus in de wereld van computers als nieuw doorgaan.
De behuizing is volledig van grijs metaal gemaakt en voelt stevig aan. Dat mag ook wel voor een laptop van veertienhonderd euro en daarin stelt de OmniBook niet teleur. Het scharnier laat zich zonder veel weerstand opendraaien, maar blijft netjes in de gekozen positie staan. Het metaal is mooi afgewerkt en de enige naad zie je tussen de onderste schaal van de behuizing (de D-cover) en het deel aan de toetsenbordkant (de C-cover). Links in de behuizing zitten twee USB-C-aansluitingen. Beide bieden de mogelijkheid om een beeldscherm aan te sluiten en om de accu te laden, maar een ervan ondersteunt een maximale overdrachtssnelheid van 40Gbit/s, terwijl de andere 10Gbit/s doet. De USB-A-aansluiting doet ook 10Gbit/s.
Het toetsenbord heeft andere kleuren dan HP in het verleden gebruikte. De bovenste toetsenrij is lichtgrijs, terwijl de aan-uitknop blauw is. Opvallend is dat de kolom met de page-up-, pagedown-, home- en end-toetsen ontbreekt. Dat rijtje toetsen heeft HP al jaren op zijn 14"-laptops zitten, maar blijkbaar was de introductie van de OmniBook reden genoeg om die knoppen te integreren met de pijltjestoetsen. Links daarnaast zit de Copilot-toets, want je hebt hier te maken met een Copilot+-laptop.
De toetsen zijn uiteraard voorzien van achtergrondverlichting, met twee helderheidsstanden. De toetsen zijn volledig vlak, wat jammer is, want een kuiltje in de toetsen zou je vingers automatisch naar het midden van de knop leiden. De toetsentravel is beperkt, maar dat is niet ongewoon voor een dunne laptop zoals deze.
Boven in het scherm zit de webcam, die ondersteuning heeft voor Windows Hello. De camera kan foto's maken op een resolutie van 2880x1620 pixels, terwijl bewegend beeld op 1080p-resolutie gemaakt wordt. Het beeld is een stuk scherper en bevat minder ruis dan bij de Medion. Bij die laptop is de maximale resolutie voor video en foto's 1920x1080 pixels.
Webcams: HP (links) en Medion
Medion S14 Sprchrgd
De S14, die Medion ons opstuurde, is nog een preproductie-exemplaar, maar hij zou niet al te veel moeten verschillen van de modellen die in de winkel komen te liggen. Medion stuurt ons nog een retailversie zodra die beschikbaar is, en mochten daar andere testresultaten uitkomen, dan krijgt dit artikel een update.
De laptop heeft, net als de HP, een 14"-scherm en een Snapdragon X Elite-processor aan boord. Net als de HP heeft de laptop een behuizing van grijs metaal. Daar houdt de vergelijking dan ook wel op, want waar de HP een stevige, mooi afgewerkte laptop is, haal je met de Medion een krakend chassis in huis. Dat klinkt dramatisch en voor een laptop die in Duitsland 1300 euro kost (hij wordt op het moment van schrijven niet in Nederland verkocht), is dat ook zo. Dat kraken merk je bijvoorbeeld als je het scherm openklapt en er een klein duwtje tegenaan geeft. Dan hoor je een licht kraakje. Of als je hem aan een van de voorste hoeken oppakt, ook een kraakje. Dat is helemaal het geval als je de behuizing indrukt op het metalen deel tussen het toetsenbord en het touchpad, of als je de boel gaat proberen te torderen. Toegegeven, dat zijn dingen die laptopreviewers doen en die geen enkele gebruiker zelf zal doen als hij net 1300 euro aan een laptop heeft uitgegeven. Maar aan de andere kant, het feit dat de behuizing al slap aanvoelt en kraakt zonder dat je er gekke dingen mee doet, is geen goed teken.
Net als de HP heeft de Medion een toetsenbord met toetsenbordverlichting, die in dit geval niet te dimmen is, en vlakke toetsen. In de aan-/uitknop zit een vingerafdrukscanner verwerkt. Het toetsenbord voelt, net als de behuizing, een beetje goedkoop aan. Dat komt doordat de aanslagen, die kort zijn door weinig travel, niet gedempt worden. De touchpad is ook vrij slecht, doordat hij van twee knoppen voorzien is. Is dat erg? De meeste laptops hebben een knop onder de touchpad. Als je op de touchpad drukt, kijkt hij naar de plek van je vinger om de aanraking om te zetten in een linker- of rechtermuisklik. De Medion heeft twee aparte knoppen onder de touchpad, wat inhoudt dat je duidelijk links of rechts moet drukken. De middelste anderhalve centimeter van de touchpad is niet in te drukken en de knoppen links en rechts voelen goedkoop aan en zijn zonder demping. Ook dat is, net als de krakende behuizing, geen regelrechte ramp, maar het geeft je wel te denken of je 1300 euro aan de laptop moet uitgeven.
Gezien de aansluitingen is de Medion wat veelzijdiger dan de HP. Er zit HDMI op en USB4, terwijl er links en rechts ook twee reguliere 5Gbit/s-USB-A-aansluitingen aanwezig zijn.
Specificaties en benchmarks
De HP OmniBook is op het moment van schrijven in één uitvoering beschikbaar, die hieronder gespecificeerd staat. Er is ook nog een azerty-versie en een uitvoering die bij specifieke winkels te koop is, maar wat hardware betreft zijn er geen onderlinge verschillen. De Medion Sprchrgd S14 staat op het moment van schrijven nog niet in de Pricewatch, maar komt met 16GB geheugen en 512GB opslag beschikbaar voor 1200 euro. De door ons geteste uitvoering heeft twee keer zoveel geheugen en opslag en kost 1300 euro.
|
HP OmniBook X 14-fe0100nd |
Medion Sprchrgd S14 |
Cpu |
Qualcomm Snapdragon X Elite X1E-78-100 |
Qualcomm Snapdragon X Elite X1E-78-100 |
Gpu |
Qualcomm Adreno 741 |
Qualcomm Adreno 741 |
Werkgeheugen |
16GB Lpddr5-8448 |
32GB Lpddr5-8448 |
Opslag |
Kioxia KBG50ZNV1T02, 1TB |
Kingston OM8PGP41024Q, 1TB |
Scherm |
14", 2240x1400 pixels |
14", 2880x1800 pixels, 120Hz |
Paneel |
BOE BOE0C93 |
CSOT, MNE007ZA3-2 |
Draadloos netwerk |
Qualcomm FastConnect 6900 (Wi-Fi 6E) |
Qualcomm FastConnect 7800 (Wi-Fi 7) |
Accu |
59,16Wh |
65,1Wh |
Besturingssysteem |
Windows 11 |
Windows 11 |
Onderhuids lijken de HP en Medion op elkaar. Ze hebben dezelfde processor, maar verschillen op andere punten zoals het werkgeheugen en de draadloosnetwerkkaart. De Snapdragon X-soc werd in de twee laptops die we eerder testten altijd voorzien van een Wi-Fi 7-kaart, en als je de specificaties van de Snapdragon X Elite op de site van Qualcomm bekijkt, wordt de FastConnect 7800 daar ook als enige genoemd. Blijkbaar kun je de processor echter ook combineren met de FastConnect 6900, zoals HP in de OmniBook doet. Op dit moment is de afwezigheid van Wi-Fi 7 nog niet zo'n probleem, omdat er weinig mensen zullen zijn die een accesspoint met Wi-Fi 7 hebben. De reden dat je een laptop wilt hebben die een zo hoog mogelijke Wi-Fi-standaard ondersteunt, is aan de ene kant de hogere ondersteunde snelheid en bereik. Aan de andere kant vertraagt een netwerkapparaat met een lage Wi-Fi-versie het hele netwerk, omdat je accesspoint voor dat ene apparaat steeds terug moet schakelen naar een lagere snelheid.
We hebben aan HP gevraagd waarom ze voor Wi-Fi 6E hebben gekozen en het antwoord was dat Wi-Fi 7 in eerste instantie niet beschikbaar was, maar dat nieuwe modellen die vanaf september of oktober in de winkels liggen wel Wi-Fi 7 zullen krijgen. Dan komt er ook een versie met 32GB geheugen op de markt en komt er een beter scherm in met een helderheid van 400cd/m².
Beide laptops zijn, net als alle Snapdragon-laptops, voorzien van Lpddr-geheugen dat vastgesoldeerd is, waardoor er geen mogelijkheid is tot upgraden. De ssd kun je in beide gevallen wel vervangen en bij de HP is de draadloosnetwerkkaart ook in een M.2-slot gestoken.
Benchmarks
Vooralsnog zijn de Snapdragon X-laptops die langs zijn gekomen in het Tweakers-testlab allemaal voorzien van dezelfde processor, de Snapdragon X Elite X1E-78-100. Ja, dat is een hele lange naam voor de eenvoudigste X Elite-chip. Het is een processor met twaalf cores die maximaal op 3,42GHz draaien.
- Cinebench 24 - Multi
- Cinebench 24 - Single
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Het is vier keer dezelfde processor, maar de prestaties verschillen behoorlijk. In Cinebench 24 Multi, een rendertest waarbij alle twaalf de cores worden gebruikt, blijkt de Lenovo twintig procent sneller te zijn dan de Medion. Dat lijkt te komen doordat de Medion zuiniger is afgesteld en daarom de twaalf cores niet tegelijk op maximale kloksnelheid kan draaien. Bij de belasting van een core, wat in de singletest gebeurt, is die beperking er niet en presteren de laptops vrijwel gelijk.
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Night Raid - CPU
3DMark Night Raid draait native op de Arm-processors. De prestaties van de vier tot nu toe gesteste laptops met Arm-processor liggen heel dicht bij elkaar. De Medion doet het grafisch net even beter, maar dat is een getalletje dat je in deze grafieken kunt zien en dat verschil zul je in de praktijk niet merken.
- Geekbench 6.2 - Single
- Geekbench 6.2 - Single Floating Point
- Geekbench 6.2 - Single Integer
- Geekbench 6.2 - Multi
- Geekbench 6.2 - Multi Integer
- Geekbench 6.2 - Multi Floating Point
- Geekbench 6.2 - Compute OpenCL
In Geekbench, dat ook native draait, zijn de Snapdragon Elite X-laptops ook weer aan elkaar gewaagd en is er niet een duidelijk sneller dan de ander. Net als in Cinebench is de Elite X sneller dan Apples M3-processor met acht cores, maar niet sneller dan de M3 Pro met twaalf cores.
Tot slot kijken we of er sprake is van throttling door in Blender een eenvoudige afbeelding herhaaldelijk te renderen. Gaat de rendertijd omhoog, dan wordt de processor op de een of andere manier beperkt. Dat kan komen doordat de cpu zodanig geconfigureerd is dat hij korte tijd een hoger vermogen mag opnemen, of doordat de koeling ontoereikend is en cpu zijn kloksnelheid moet verlagen.
In deze test zitten wat uitschieters en het vermoeden is dat dat komt doordat de fabrikanten van de laptops hun firmware nog niet helemaal op orde hebben. De Lenovo wordt bijvoorbeeld na run 23 ineens sneller, terwijl de Medion een gekke piek in het begin heeft en daarna op het niveau van de HP doorgaat. Het goede nieuws is in ieder geval dat de laptops geen last hebben van oververhitting, want dan zie je een soort berglandschap in de grafiek ontstaan. Dat komt doordat de rendertijd oploopt, totdat de cpu afgekoeld is, waarna hij weer sneller gaat draaien. Dat is hier niet het geval.
Beeldkwaliteit
Beide laptops hebben een 14" IPS-beeldscherm, maar met heel verschillende panelen. De HP heeft een glanzend scherm dat aanraakgevoelig is en een resolutie van 2240x1400 pixels heeft. De Medion heeft een hogere resolutie van 2880x1800 pixels en een mat paneel. De resolutie is weliswaar hoger, maar het grootste verschil zit hem toch in de matte coating en het verschil in helderheid. Dat is bij dagelijks gebruik merkbaar. Je probeert het scherm iets helderder te zetten en komt er daarbij achter dat hij al op zijn max stond. Meten is weten, dus we pakken Portrait Displays Calman Color Calibration-software en een colorimeter erbij om te zien of de waarneming klopt.
- Helderheid wit
- Contrast
- Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking
De helderheid van de HP is nogal karig, maar blijkt wel te kloppen met de specificaties, waarin HP 300cd/m² opgeeft. Voor laptops van dertienhonderd euro mag je eigenlijk wel meer verwachten. De Medion doet het een stuk beter met 400cd/m².
Wat kleurweergave betreft heeft de HP een apart scherm. De LCD kan meer dan de sRGB-kleurruimte weergeven, maar haalt maar tachtig procent van de P3-gamut. Op het screenshot hierboven zie je dan ook dat de meetresultaten net buiten de sRGB-driehoek liggen. Alles wordt allemaal net iets te verzadigd weergegeven voor sRGB. De doorsnee gebruiker zal dat niet opvallen en gemiddeld gezien is de afwijking niet dramatisch, maar het kan wel beter, zoals bij de Medion.
Geluidsproductie en accuduur
De HP en Medion zijn van dezelfde processor voorzien, maar de koeling ziet er anders uit. De HP heeft een enkele ventilator, terwijl de Medion er twee heeft. We meten de geluidsproductie van de laptops met behulp van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker. De microfoon heeft een noisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 10dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 12dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand, onder een hoek van 45 graden. We testen in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 is representatief voor wat zwaarder desktopgebruik en Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde, LAeq, in dB.
- WebXPRT 3 - LAeq
- PCMark 10 Express - LAeq
- Blender - LAeq
Bij licht gebruik, wat we met WebXPRT simuleren, staan de ventilators gewoon uit en produceert de koeling geen geluid. Als je de belasting met behulp van PCMark opvoert, worden de ventilators al iets luider en produceren ze de meeste herrie tijdens het draaien van een render in Blender. De enkele ventilator van de HP is in dit scenario de stilste laptop met Snapdragon-processor die we getest hebben en is ook aanmerkelijk stiller dan de ASUS Vivobook. De Medion en Lenovo zitten ertussenin.
Accuduur
Een van de belangrijkste voordelen van de Snapdragon-laptops die we eerder testten was de lange accuduur. De Yoga Slim 7 en de ASUS Vivobook haalden vooral in PCMark een indrukwekkend lange accuduur, terwijl de accuduur tijdens lichte belasting, zoals webbrowsen, op een niveau zat dat vergelijkbaar is met Windows-laptops.
- Accutest browsen
- PCMark 10 - Accu - Tijd
- PCMark 10 - Accu - Digital
- PCMark 10 Accu Essentials
- PCMark 10 Accu Productivity
Uit de testresultaten van de HP OmniBook blijkt dat die lange accuduur tijdens PCMark niet per definitie een eigenschap is van Arm-laptops, maar ook een kwestie van afstelling. De OmniBook haalt een kortere accuduur dan de eerder geteste Slim 7 en Vivobook S15, maar zet in alle subtests een hogere score neer. Als je bedenkt dat die tests alleen voor de x86-architectuur zijn gemaakt, dan zou dat betekenen dat de scores bij software die native op Arm draait, nog hoger moet zijn.
PCMark 10 is dus niet voor Arm-hardware gemaakt en ondersteunt officieel geen laptops met Snapdragon-chips. Als je vanuit de gui tests wilt draaien, levert dat je een error op. Bij Tweakers draaien we de tests via een PowerShell-script en dan kun je de benchmarks wel draaien. Tenminste, op de Snapdragon-laptops van HP, ASUS en Lenovo. De Medion weigert bij driekwart van de test, als de gpu aangesproken wordt. Medion kon ons ook niet verder helpen met dat probleem en na het proberen van meerdere drivers en een herinstallatie van Windows, hebben we het opgegeven. Er zijn dus geen scores in PCMark 10 voor de Medion en ook niet verderop in de PCMark-accutest.
Bij een zware belasting blijkt de HP OmniBook, zoals gezegd, goed te presteren ten koste van de accuduur, maar bij een lichte belasting weet de laptop erg efficiënt met zijn energie om te springen. Het resultaat is een uitstekende accuduur van, op een haar na, twintig uur tijdens browsen.
Conclusie
De Medion S14 en de HP OmniBook zijn het tweede duo aan Snapdragon X-laptops dat we tot nu toe getest hebben. Met meer testresultaten wordt het beeld van de nieuwe processor steeds duidelijker. De twee belangrijkste inzichten zijn deze: om te beginnen is de ene X Elite de andere niet. Dit is ook duidelijk het geval bij laptopprocessors van Intel, die fabrikanten op verschillende vermogens kunnen configureren. In Cinebench 24 is het verschil tussen de Medion en de Lenovo uit een eerdere review maar liefst twintig procent.
Een tweede inzicht is dat laptops met een Snapdragon X-processor niet per definitie een lange accuduur hebben. In het eerdere artikel waren er twee laptops van ASUS en Lenovo die het bijzonder goed deden in de PCMark-test, helemaal als je bedenkt dat ze tijdens die test x86-code moesten draaien. De HP is anders geconfigureerd en haalt juist een kortere accuduur in PCMark, maar de prestaties liggen wel hoger. Bij lage belasting, zoals webbrowsen, is de HP echter ontzettend zuinig.
Wat vinden we dan van de individuele laptops in deze vergelijking? Laten we met de Medion beginnen. Het is weliswaar een preproductie-exemplaar, maar van buiten stelt deze laptop ronduit teleur. De behuizing kraakt, voelt niet stevig aan en heeft een goedkope touchpad. Hij voelt, kortom, niet aan als een laptop van veertienhonderd euro. Aan de andere kant krijg je wel veel hardware voor je geld, met 32GB werkgeheugen en 1TB opslag. Daarnaast zit er een fijn mat scherm in de laptop, dat op 120Hz werkt en goed gekalibreerd is.
De HP OmniBook is mooier afgewerkt dan de Medion en voelt een stuk steviger aan. Hij kost op het moment van schrijven 1350 euro en is wat hardware betreft de mindere van de Medion, want hij heeft 16GB geheugen en opvallend genoeg geen Wi-Fi 7-netwerkkaart. Het hangt van je gebruik af of dat genoeg is. Het grootste minpunt aan de OmniBook is de maximale helderheid van het scherm. Die is laag, wat vervelend is bij veel omgevingslicht. Het sterke punt van de HP is zijn uitstekende accuduur bij licht gebruik.
Blijkbaar had men bij HP zich de bovenstaande minpunten reeds gerealiseerd, want de fabrikant liet ons weten dan in september of oktober een nieuwe versie van de Omnibook beschikbaar komt, met Wi-Fi 7, 32GB geheugen en een scherm met hogere helderheid. Wat de prijs van de nieuwe uitvoering zal worden is nog niet bekend, maar het lijkt in ieder geval de moeite waard om daarop te wachten.
Update, 11.46 uur - Er ontbrak een stukje over de webcams, dat is toegevoegd. Verder liet Medion ons weten dat de eerder gecommuniceerde adviesprijzen met 100 euro verlaagd zijn. De uitvoering met 512GB opslag en 16GB werkgeheugen zal 1200 euro kosten, terwijl de versie met 32GB werkgeheugen en 1TB opslag 1300 euro zal kosten.