Let op: je bekijkt een oudere versie van dit artikel. Bekijk hier de nieuwste versie van dit artikel.

Processor Best Buy Guide

De beste cpu's in december 2022

Inleiding

Met de introducties van de AMD Ryzen 7000-processors en de Intel 13th Gen Core-cpu's achter de rug maken we een verse balans op van de processormarkt. Hoe verhouden de geboden prestaties zich tot de prijzen van processors? Kortom, welke processor kun je het beste kopen?

Update: Er is inmiddels een nieuwere Processor Best Buy Guide verschenen.

Ga naar de Processor BBG van mei 2023

Ben je op zoek naar aankoopadvies voor een complete pc? Check dan onze Desktop BBG.

Goede prestaties en goede prijs

Je kunt natuurlijk stellen dat de snelste processor automatisch de beste is, maar voor vrijwel alle consumenten speelt ook de prijs een belangrijke rol. Een goedkope processor koop je al voor rond 50 euro, waarmee je prima uit de voeten kunt voor bijvoorbeeld tekstverwerken en webbrowsen. De prestaties zijn voor dergelijk gebruik misschien niet eens het belangrijkste. De aanwezigheid van een geïntegreerde gpu kan je bijvoorbeeld de aanschaf van een losse videokaart besparen, wat voor de totaalprijs van zo'n systeem veel wezenlijker is.

Gebruik je je pc voor zwaardere productieve taken of voor gaming, dan wordt een snellere processor met meer cores en hogere klokfrequenties al snel aantrekkelijker. In het creatieve spectrum profiteren vooral taken als rendering van veel cores. Specifiek voor gamers is het belangrijk dat de gekozen processor snel genoeg is om de videokaart optimaal te laten presteren, waarbij de snelheid per core doorgaans minstens zo belangrijk is als de totale rekenkracht.

Beste processor 2022

Huidig aanbod van AMD en Intel

We spraken op deze plek lang over de zogenaamde standaard en hedt-platforms van AMD en Intel, maar die laatste zijn in de afgelopen tijd doodgebloed. Tenzij je duizenden euro's wil stukslaan op voor zakelijk gebruik bedoelde cpu's, heb je als consument in feite alleen de keuze uit de reguliere platforms: AM4 en AM5 bij AMD en socket 1700 bij Intel.

AMD zit op dit moment in een transitiefase. Na vijf jaar dezelfde socket AM4 te hebben gebruikt, passen de vier Ryzen 7000-modellen uitsluitend in de nieuwe AM5-socket. Die ondersteunt nieuwe technologie als DDR5-geheugen en PCIe 5.0-slots, maar moederborden met die socket zijn daardoor ook flink aan de prijs. AM4-processors en -moederborden zijn nog altijd ruim verkrijgbaar, alleen zullen er naar verwachting geen nieuwe cpu's meer uitkomen voor deze oude socket.

Intel hanteert al sinds jaar en dag een cadans van twee generaties per socket. De tweede generatie processors voor socket 1700, de Core 13000-serie, is net uit en bestaat vooralsnog alleen uit de overklokbare K-modellen. De goedkopere versies volgen begin volgend jaar, maar je kunt ook prima een processor of moederbord van de voorgaande serie gebruiken.

AMD socket AM4 AMD socket AM5 Intel socket 1700
Modelnamen Athlon / Ryzen
1000 t/m 5000
Ryzen 7000 Celeron / Pentium
Core i3/i5/i7/i9
12e en 13e generatie
Aantal cores Max. 16 Max. 16 Max. 8P + 16E
Aantal PCIe-lanes 20x PCIe 4.0 24x PCIe 5.0 16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0
Geïntegreerde gpu Nee
(behalve -G)
Ja Ja
(behalve -F)

Socket, moederbord en geheugen

Welke processor je kiest, bepaalt in hoge mate hoe de rest van je systeem eruit komt te zien. Je moet een moederbord gebruiken met dezelfde socket als je cpu, bijpassend geheugen uitzoeken en zorgen voor voldoende koeling. Bij steeds meer processors krijg je geen standaardkoeler in de doos, maar zelfs als dat wel het geval is, wil je die als liefhebber van een stille pc vermoedelijk niet gebruiken.

Op de volgende pagina bekijken we de prestaties van alle geteste processors. Daarna zetten we die af tegen de actuele prijzen om de prijs-prestatieverhouding te bepalen. Tot slot geven we onze aanraders in diverse categorieën.

Prestaties

In totaal benchmarken we elke processor met ruim 100 individuele tests. Die benchmarks vertegenwoordigen een scala aan workloads, zodat ze representatief zijn voor verschillende manieren van gebruik. Onder andere video- en audiobewerking, 3d-rendering, computetaken, browsen, compressie en natuurlijk gaming zijn vertegenwoordigd in onze testprocedure.

Platform Socket AM5 Socket AM4 LGA1200 LGA1700
Moederbord ASUS ROG Crosshair X670E Hero ASUS ROG Strix B550-E Gaming ASUS ROG Maximus XIII Hero 13th Gen: Gigabyte Z790 Aorus Master
12th Gen, stroomtests en temptest: Gigabyte Z690 Aorus Pro
Geheugen G.Skill Trident Z5 Neo 32GB G.Skill Trident Z Neo 32GB G.Skill Trident Z Neo 32GB G.Skill Trident Z5 32GB
DDR5-5200 CL38 DDR4-3200 CL16 DDR4-3200 CL16 12th Gen: DDR5-4800 CL36
13th Gen: DDR5-5600 CL38
Videokaart voor gamebenchmarks AMD Radeon RX 6950 XT
Driver: AMD Software Adrenalin Edition 22.8.2
Videokaart bij ontbreken igp Nvidia GeForce GTX 1650
Koeling NZXT Kraken X62
Ssd Samsung 970 EVO 1TB
Voeding Corsair RM850
Besturingssysteem Windows 11 Pro

Prestatie-index en testveld

Om de prestaties van processors in één getal te vatten, hebben we op basis van alle benchmarkresultaten een index samengesteld: de Tweakers CPU Prestatiescore. Elke deeltest telt hierin even zwaar mee. Alleen de igpu-benchmarks hebben we weggelaten, omdat lang niet elke processor over geïntegreerde graphics beschikt. De index is door deze opzet een mix van tests die wel en niet schalen met bijvoorbeeld kloksnelheid, cache, aantal cores, smt/hyperthreading en andere factoren. Het is daarmee een realistische afspiegeling van het moderne softwarelandschap.

Ga je je processor primair gebruiken om mee te gamen? Dan kun je kijken naar de Tweakers CPU Gaming Prestatiescore, in feite hetzelfde concept, maar dan alleen op basis van de gamebenchmarks in combinatie met een losse videokaart.

Tweakers CPU Prestatiescore

De snelste processor in onze CPU Prestatiescore is de AMD Ryzen 9 7950X, al wordt het beperkte verschil van 3 procent met de Intel Core i9 13900K voornamelijk veroorzaakt door enkele apps die profiteren van de aanwezige AVX512-instructies. We kunnen wel stellen dat het lang geleden is dat AMD en Intel in het topsegment zó dicht bij elkaar zaten, allebei met nieuwe producten.

De Core i5 13600K is gemiddeld over alle tests maar 7 procent langzamer dan de i7 13700K en dat is voldoende om de duurdere Ryzen 7 7700X van AMD te verslaan. Rond dit prestatieniveau komen we overigens ook de topmodellen van de vorige generaties van AMD en Intel tegen. Er zijn dus best mooie stappen gezet met de nieuwste series.

In de lagere prijssegmenten ben je vaak nog aangewezen op cpu's van de twaalfde generatie Intel Core of uit de AMD Ryzen 5000-serie. De Ryzen 7 5700X en Ryzen 5 5600 zijn goedkopere versies van respectievelijk de 5800X en de 5600X, maar de automatische boostfunctie heft het theoretische verschil in kloksnelheid zeker in dat laatste geval vrijwel volledig op. Waar de AMD-chips in het budgetsegment de laatste tijd flinke prijsverlagingen hebben gekregen, zijn de Intel-chips juist duurder geworden. Dat maakt cpu's als de i3 12100 en i5 12400 minder interessant dan ze voorheen waren.

Tweakers CPU Prestatiescore 2022-3
Processor Aantal cores Socket Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 9 7950X 16 AM5
315,8
Intel Core i9-13900K 24 1700
305,1
AMD Ryzen 9 7900X 12 AM5
281,8
Intel Core i7-13700K 16 1700
263,0
Intel Core i9-12900K 16 1700
248,9
Intel Core i5-13600K 14 1700
244,7
AMD Ryzen 9 5950X 16 AM4
243,1
AMD Ryzen 7 7700X 8 AM5
241,2
Intel Core i7-12700K 12 1700
232,1
AMD Ryzen 9 5900X 12 AM4
224,1
AMD Ryzen 5 7600X 6 AM5
216,2
AMD Ryzen 7 5800X3D 8 AM4
211,0
Intel Core i5-12600K 10 1700
208,4
AMD Ryzen 9 3950X 16 AM4
205,3
Intel Core i9-11900K 8 1200
198,6
AMD Ryzen 7 5800X 8 AM4
197,9
AMD Ryzen 9 3900X 12 AM4
194,3
Intel Core i7-11700K 8 1200
193,6
AMD Ryzen 7 5700X 8 AM4
192,7
AMD Ryzen 7 5700G 8 AM4
186,3
Intel Core i5-12400 6 1700
181,9
AMD Ryzen 5 5600 6 AM4
179,7
AMD Ryzen 5 5600X 6 AM4
178,3
AMD Ryzen 7 3700X 8 AM4
172,9
Intel Core i5-11600K 6 1200
169,4
AMD Ryzen 5 5600G 6 AM4
168,2
AMD Ryzen 5 5500 6 AM4
165,4
AMD Ryzen 5 3600 6 AM4
152,3
Intel Core i3-12100 4 1700
134,3

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore

In games is Intel met zijn dertiende generatie Core-processors de bovenliggende partij, maar het verschil met de Ryzen 7000-serie en de bijzondere Ryzen 7 5800X3D blijft beperkt tot zo'n 10 procent. Daarmee is dat eigenlijk alleen relevant als je een heel snelle videokaart hebt en niet op al te hoge resolutie gamet, want dan wordt zelfs een RTX 4090 of RX 7900 XTX al gauw weer de bottleneck.

In het middensegment zijn vooral de in prijs verlaagde Ryzen 5000-processors en de Intel Core i5 12400 interessant, zeker als je voor die laatste optie naar de goedkopere F-versie zonder igpu kijkt. De verschillen tussen de Ryzen 5000-chips zijn klein, dus met een goedkopere optie zit je puur voor gaming al gauw goed. De 5700X is overigens als enige cpu op een wat later moment getest dan de rest van de processors in deze grafiek, en doet het daardoor iets beter dan bij perfect vergelijkbare omstandigheden vermoedelijk het geval zou zijn. In de praktijk zal hij net zo snel zijn als de 5800X.

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore 2022-3
Processor Aantal cores Socket Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9-13900K 24 1700
191,4
Intel Core i7-13700K 16 1700
188,0
Intel Core i5-13600K 14 1700
182,3
AMD Ryzen 9 7900X 12 AM5
177,6
AMD Ryzen 7 7700X 8 AM5
175,6
Intel Core i7-12700K 12 1700
173,9
AMD Ryzen 9 7950X 16 AM5
173,8
Intel Core i9-12900K 16 1700
173,7
AMD Ryzen 5 7600X 6 AM5
172,0
AMD Ryzen 7 5800X3D 8 AM4
172,0
Intel Core i5-12600K 10 1700
165,6
AMD Ryzen 7 5700X 8 AM4
163,1
AMD Ryzen 9 5950X 16 AM4
159,0
Intel Core i5-12400 6 1700
158,6
AMD Ryzen 9 5900X 12 AM4
157,1
AMD Ryzen 5 5600 6 AM4
154,3
Intel Core i9-11900K 8 1200
154,0
AMD Ryzen 7 5800X 8 AM4
153,0
AMD Ryzen 5 5600X 6 AM4
152,4
Intel Core i7-11700K 8 1200
151,0
AMD Ryzen 7 5700G 8 AM4
146,2
AMD Ryzen 7 3700X 8 AM4
143,1
Intel Core i5-11600K 6 1200
141,4
AMD Ryzen 5 5600G 6 AM4
140,8
AMD Ryzen 9 3900X 12 AM4
140,6
AMD Ryzen 5 5500 6 AM4
139,2
AMD Ryzen 5 3600 6 AM4
133,5
AMD Ryzen 9 3950X 16 AM4
132,7
Intel Core i3-12100 4 1700
119,1

Prijs-prestatieverhouding

Zoals we op de eerste pagina van deze BBG al schreven, is de prijs van een processor minstens zo belangrijk als het prestatieniveau om te bepalen hoe interessant hij is. Daarom zetten we op deze pagina de actuele Pricewatch-prijzen af tegen de twee prestatie-indices van de vorige pagina. Daarvoor gebruiken we de prijs van de goedkoopste aanbieder die de processor uit voorraad kan leveren.

Net als op de vorige pagina beginnen we met de volledige processorprestaties in onze CPU Prestatiescore, waarin dus alle benchmarks zijn meegenomen. De afgebeelde trendlijn buigt duidelijk af naarmate de prijs oploopt, wat betekent dat duurdere processors over het algemeen minder waar voor hun geld bieden. Tot zover niets nieuws.

Tweakers CPU Prestatiescore

De interessantste processors vinden we links van de trendlijn: relatief hoge prestaties voor een relatief lage prijs.

De snelste processor in de test, de Ryzen 9 7950X van AMD, is ook nog eens goedkoper dan de Core i9 13900K. Daaruit volgt natuurlijk dat de prijs-prestatieverhouding gunstiger is, al betaal je voor de snelste processors altijd relatief meer; de trendlijn vlakt duidelijk af aan de rechterkant van de grafiek. Ook de 7900X is na zijn prijsverlaging een interessante optie in vergelijking met Intel. Vergeet echter niet dat het dure AM5-platform een steeds grotere invloed op de totaalprijs van je systeem heeft als je naar steeds goedkopere processors kijkt. Bij een Ryzen 5 7600X is die invloed veel wezenlijker dan bij een 7950X.

De Core i5 13600K is sneller en goedkoper dan de Ryzen 7 7700X. De Ryzen 5 7600X is voor bijna 100 euro minder de beste processor in zijn segment, maar houd dus in de gaten dat die wel een AM5-moederbord en DDR5-geheugen vereist. Dat geldt niet voor bijvoorbeeld de iets langzamere, maar ook weer flink goedkopere Ryzen 7 5700X, die boven komt drijven in het drukbezette middensegment. Die zit iets boven de 200 euro. Voor rond de 150 euro doe je met de Ryzen 5 5600 de beste koop, de Ryzen 5 5500 laat zich gelden als beste échte instapprocessor.

Tweakers CPU Gaming Prestatiescore

De trendlijn van de prestaties in games vlakt doorgaans nog een stuk eerder af, omdat een heel dure processor voor deze specifieke soort software lang niet altijd meerwaarde heeft.

De drie 13th Gen Core-processors van Intel zijn vrijwel even snel, maar de i5 13600K is natuurlijk veruit het goedkoopste. Dat is wat de prijs-prestatieverhouding betreft daardoor misschien wel de interessantste processor van de hele grafiek. De Ryzen 7 5800X3D is iets duurder en langzamer, maar bespaart huidige bezitters van een AM4-systeem natuurlijk wel de aanschaf van een nieuw moederbord en geheugen. Voor upgraders kan die daardoor ook erg interessant zijn.

Voor minder geld zijn de Ryzen 5 7600X, Ryzen 7 5700X, Core i5 12400F en Ryzen 5 5600 de toppers uit hun segmenten. De Ryzen 5000-chips en de i5 12400F hebben daarbij als voordeel dat ze gebruikmaken van een goedkoper platform. De Ryzen 5 5500 is de snelste chip voor rond de 100 euro, het echte instapsegment dus, maar is wat de prijs-prestatieverhouding betreft wel wat minder gunstig dan de duurdere 5600.

Aanraders: de beste cpu's

Op deze pagina zetten we de beste processors en onze verdere aanraders op een rij, in diverse categorieën.

Beste instapprocessor (tot 125 euro)

  • Beste keuze: AMD Ryzen 5 5500
  • Het bekijken waard

AMD Ryzen 5 5600 BoxedAls je een processor voor rond de 100 euro zoekt, is de Ryzen 5 5500 wat ons betreft de beste koop. Na een forse prijsverlaging - dit voorjaar kostte hij nog 160 euro - is deze hexacore zelfs goedkoper dan de Core i3 12100F met vier cores. Dat maakt de 5500 sneller in multithreaded-workloads, maar ook in bijvoorbeeld games wint hij het van de i3.

Wil je een processor met geïntegreerde gpu? Ga dan voor de Ryzen 5 4600G. Op cpu-vlak lever je met die processor iets in, want de zes cores zijn nog op basis van Zen 2 in plaats van Zen 3, maar dat wordt voor de prijs-prestatieverhouding uiteraard ruimschoots gecompenseerd doordat je geen losse videokaart hoeft te kopen als je die voor je gebruiksdoel niet per se nodig hebt.

AMD Ryzen 5 3600 (AWOF) BoxedEen relatieve nieuwkomer in dit prijssegment is de oude vertrouwde Ryzen 5 3600. In de wat gekke AWOF-versie - wel boxed, maar geen koeler - kost hij maar 90 euro. Zelfs die scherpe prijs maakt hem echter niet heel aantrekkelijk, want voor een tientje meer krijg je met de 5500 zes Zen 3- in plaats van Zen 2-cores. Op het moment van schrijven geldt die prijs bovendien maar bij één winkel, bij alle andere is hij vrijwel even duur als de 5500.

Die zes Zen 2-cores kun je ook al voor een dikke 80 euro in huis halen met de Ryzen 5 4500. Ook die chip heeft echter geen igpu, wat hem al gauw diskwalificeert voor allesbehalve een lowbudgetgame-pc.

Intel heeft in dit segment alleen de Pentium Gold G7400 mét igpu. De cpu-rekenkracht is met maar twee cores echter heel beperkt.

Beste budgetprocessor (125-200 euro)

  • Beste keuze: AMD Ryzen 5 5600
  • Het bekijken waard

AMD Ryzen 5 5600 BoxedWaar AMD traditioneel sterk was in het budgetsegment, ging onze aanrader in deze categorie al twee keer op rij naar concurrent Intel. AMD heeft met een serie broodnodige prijsdalingen op overtuigende wijze een einde gemaakt aan die streak. De fabrikant vroeg lange tijd ruim 200 euro voor de Ryzen 5 5600, maar nu die voor maar 150 euro te krijgen is, heeft hij met afstand de beste prijs-prestatieverhouding van alle cpu's in dit prijssegment. Bovendien maakt hij natuurlijk gebruik van het relatief goedkope AM4-platform.

Op papier is de 5600X natuurlijk iets sneller, maar in de praktijk turbo't de 5600 net zo hoog en meten we dus geen significant prestatieverschil tussen deze twee processors. Hij wordt dus pas interessant als de meerprijs vrijwel niet-bestaand is, wat nog weleens wil voorkomen als hij in de aanbieding is.

Eén ding hebben deze processors echter geen van beide en dat is een geïntegreerde videochip. Als je niet gamet en dus puur om beeld te krijgen een losse videokaart moet kopen, gaat de prijs-prestatieverhouding natuurlijk gelijk uit het raam. In dat geval kun je het beste gaan voor de 5600G. Die is iets langzamer, maar ook wat goedkoper en heeft een igpu aan boord.

Intel Core i5-12400 BoxedIntels Core i5 12400 blijft de belangrijkste opponent in dit segment, maar biedt op dit moment een minder goede prijs-prestatieverhouding dan AMD's aanbod. De i5 12400F kost op het moment van schrijven 176 euro, 25 euro meer dan de 5600, en is slechts marginaal sneller. Voor de i5 12400 met igpu betaal je nog eens 30 euro meer. Je moet een specifieke reden hebben, bijvoorbeeld dat je later wilt upgraden naar een cpu uit de dertiende generatie Core, om deze chip op dit moment een goede optie te laten zijn.

Beste midrangeprocessor (200-350 euro)

  • Beste keuze: AMD Ryzen 7 5700X
  • Het bekijken waard

AMD Ryzen 7 5700X BoxedWil je een processor die in elke workload zijn mannetje staat, maar toch niet je volledige budget opsoupeert, dan zit je in deze categorie goed. De vorige editie bevolen we een Intel-cpu aan, maar waar de processors uit het blauwe kamp eerder in prijs stijgen, heeft AMD juist een aantal agressieve prijsverlagingen doorgevoerd. Daardoor is de Ryzen 7 5700X nu zonder twijfel de beste keuze in dit segment.

De 5700X is een relatief nieuwe toevoeging aan de Ryzen 5000-serie, die nog gebruikmaakt van het goedkopere socket AM4-platform met DDR4-geheugen. Op papier is de 8-core 5700X een lager geklokte versie van de 5800X met tegelijk een wat lagere tdp. In de praktijk boost hij vaak bijna net zo hoog, en door de powerlimits in het bios te verhogen naar die van een processor met een 105W-tdp kun je de prestaties zelfs praktisch helemaal op 5800X-niveau krijgen.

Zolang het prijsverschil met de 5800X substantieel is, blijft de 5700X dus de beste optie. Mocht de 5800X op een gegeven moment nog maar een tientje meer kosten, dan zou je die ook kunnen overwegen.

AMD Ryzen 5 7600X BoxedMet een meerprijs van ongeveer 60 euro is de Ryzen 5 7600X weliswaar een stukje duurder dan de 5700X, maar de prestaties weten dat prima te verantwoorden. Toch is deze processor niet onze hoofd-aanrader en dat heeft alles te maken met het relatief dure AM5-platform; je bent al gauw 200 euro kwijt voor een moederbord en nog eens 150 euro voor een DDR5-geheugenkit. Bij de duurdere Ryzen 7000-cpu's is de invloed daarvan op de totaalprijs van het systeem nog te overzien, maar bij deze Ryzen 5 doet het de gunstige prijs-prestatieverhouding van de processor volledig teniet.

De Ryzen 7 5700G is e​​​​​​en alternatief dat wellicht meer het overwegen waard is. Hij is langzamer dan de 5700X doordat het in feite een omgekatte laptopchip is, met bijvoorbeeld minder L3-cache dan de echte desktopvarianten. Daardoor heeft hij echter wel een igpu aan boord, die ontbreekt bij de reguliere Ryzen 5000-cpu's. Wil je geen losse videokaart gaan gebruiken, bijvoorbeeld omdat je niet aan gaming doet, dan is hij een interessant alternatief voor de 5700X.

Beste luxe processor (350-600 euro)

  • Beste keuze: Intel Core i5 13600K, i7 13700K en AMD Ryzen 9 7900X
  • Het bekijken waard

Intel Core i5-13600K BoxedIn deze categorie vind je processors die topprestaties leveren in games en tegelijk erg goede multithreaded prestaties bieden. Omdat het een best groot segment is, hebben we diverse aanraders.

De Core i5 13600K en Core i7 13700K kosten respectievelijk net iets onder de 400 en net iets onder de 500 euro. Allebei hebben ze een bovengemiddeld goede prijs-prestatieverhouding. In games presteren ze praktisch even goed, de Core i7 biedt vooral meerwaarde als je je pc ook voor andere zware taken gebruikt. Daarnaast zijn de kosten van het socket 1700-platform in het voordeel van Intel, omdat je een goedkoper moederbord en DDR4-geheugen kunt kiezen of hergebruiken. Zeker dat laatste zullen veel tweakers al in bezit hebben. Houd er wel rekening mee dat je zeker voor de i7 zult moeten investeren in een goede koeler.

Er zijn ook iets goedkopere varianten zonder geïntegreerde gpu, te herkennen aan een -F achter de modelnaam. Als je een losse videokaart gaat gebruiken, kun je daarvoor kiezen, mits het prijsverschil voldoende substantieel is. Want als je een keer zonder videokaart zit, kan zo'n igpu toch van pas komen.

Goede koeling heb je ook nodig voor de Ryzen 9 7900X, onze aanrader aan de bovenkant van dit segment. Met zijn twaalf Zen 4-cores is hij vooral geschikt voor wie zijn pc regelmatig flink aan het werk zet met bijvoorbeeld renderen, het compileren van complexe software of het comprimeren van data.

AMD Ryzen 7 5800X3D BoxedOver het algemeen is de prijs-prestatieverhouding van de oude high-end socket AM4-cpu's niet erg interessant meer, met als uitzondering de Ryzen 7 5800X3D, en dan specifiek in games. Dat geldt natuurlijk vooral als je nu al een ouder AM4-systeem hebt, want dan hoef je alleen de processor te vervangen. Die is sinds een tijdje aanzienlijk goedkoper geworden, waardoor je voor een dikke 350 euro een cpu in huis haalt die in games in de buurt komt van de nieuwe generaties van AMD en Intel. Bovendien doet hij zijn werk, in tegenstelling tot die nieuwe chips, zeer efficiënt. Veel meer over de voor- en nadelen van de 5800X3D lees je in ons recente artikel De AMD Ryzen 7 5800X3D revisited.

Verder is de Ryzen 7 7700X nog een optie, al wordt het dure AM5-platform een steeds groter probleem naarmate je naar goedkopere processors kijkt. De i5 13600K is net wat sneller en op dit moment ook goedkoper. Wel is de AMD-chip wat energiezuiniger.

Beste high-end processor (600+ euro)

  • Beste keuze: AMD Ryzen 9 7950X
  • Het bekijken waard

AMD Ryzen 9 7950X BoxedIn het high-end segment heb je in feite de keuze uit twee processors: de topmodellen van AMD: de Ryzen 9 7950X, en Intel: de Core i9 13900K.

Wat pure snelheid betreft zijn ze redelijk aan elkaar gewaagd. De Intel is over het algemeen sneller in games, de AMD in veel andere toepassingen. Voor gaming heb je echter ook voldoende aan een cpu uit de vorige categorie. Doorslaggevend is wat ons betreft dat de Ryzen 9 7950X aanzienlijk minder stroom gebruikt dan de Core i9, hoewel ze allebei flinke koeling vereisen.

Intel Core i9-13900KIntels topmodel, de Core i9 13900K, is vooral in games wel sneller dan de Ryzen 9 7950X, maar het excessieve stroomgebruik van die chip is de belangrijkste reden waarom we hem niet direct aanraden.

Vroeger had je als consument ook nog de optie om een zogenaamde hedt-processor aan te schaffen, een voor consumenten geschikt gemaakte serverprocessor met heel veel cores en bandbreedte. Dat segment is echter praktisch uitgestorven.

Bijlage: cpu-benchmarks

Op deze pagina vind je alle individuele cpu-benchmarks. Wil je op een overzichtelijke wijze twee of meer processors met elkaar vergelijken? Maak dan een vergelijking aan in de Pricewatch. Onder de specificaties vind je sinds enige tijd ook alle testresultaten, met het beste resultaat groen gearceerd.

Foto- en videobewerking

  • Adobe Photoshop 21
  • Adobe Premiere Pro 14
  • DaVinci Resolve

Video- en audiocodering

  • Staxrip - x264
  • Staxrip - x265
  • FLAC - 1 uur WAV naar FLAC

3d-rendering

  • Cinebench 23 - Multi
  • Cinebench 23 - Single
  • Blender
  • Keyshot

Compute en encryptie

  • Zlib
  • AES
  • Hash
  • SHA3
  • Julia
  • Mandel
  • Fp32-raytrace
  • Fp64-raytrace

Compile, webbrowsing en compressie

  • MozillaBuild - Firefox compile
  • Jetstream 2
  • 7-Zip - 15GB inpakken

Bijlage: igpu-benchmarks

Op deze pagina vind je alle benchmarks waarmee we de prestaties van de geïntegreerde graphics meten. Wil je op een overzichtelijke wijze twee of meer processors met elkaar vergelijken? Maak dan een vergelijking aan in de Pricewatch. Onder de specificaties vind je sinds enige tijd ook alle testresultaten, met het beste resultaat groen gearceerd.

3DMark Night Raid

  • 3DMark Night Raid - Graphics
  • 3DMark Night Raid - Totaalscore
3DMark Night Raid - Graphics
Processor Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G
19.040
AMD Ryzen 5 5600G
16.859
Intel Core i9-13900K
13.107
Intel Core i9-12900K
12.863
Intel Core i7-13700K
12.748
Intel Core i5-13600K
12.290
Intel Core i7-12700K
12.249
Intel Core i5-12600K
11.874
AMD Ryzen 9 7900X
10.367
AMD Ryzen 9 7950X
10.357
AMD Ryzen 7 7700X
10.319
AMD Ryzen 5 7600X
10.315
Intel Core i9-11900K
10.177
Intel Core i7-11700K
10.150
Intel Core i5-11600K
9.998
Intel Core i5-12400
9.983
Intel Core i3-12100
9.432
3DMark Night Raid
Processor Gemiddelde score in punten (hoger is beter)
AMD Ryzen 7 5700G
18.258
AMD Ryzen 5 5600G
16.174
Intel Core i9-13900K
13.981
Intel Core i9-12900K
13.600
Intel Core i7-13700K
13.583
Intel Core i7-12700K
12.959
Intel Core i5-13600K
12.951
Intel Core i5-12600K
12.381
AMD Ryzen 9 7950X
11.183
AMD Ryzen 9 7900X
11.179
AMD Ryzen 7 7700X
11.056
AMD Ryzen 5 7600X
10.952
Intel Core i9-11900K
10.561
Intel Core i7-11700K
10.485
Intel Core i5-11600K
10.318
Intel Core i5-12400
10.267
Intel Core i3-12100
9.641

F1 22

  • 1920x1080 - Low
  • 1920x1080 - Low (99p)
  • 1920x1080 - Low (99.9p)
  • 1920x1080 - Medium
  • 1920x1080 - Medium (99p)
  • 1920x1080 - Medium (99.9p)

Bijlage: benchmarks met losse gpu

Op deze pagina vind je alle resultaten van de gametests met een losse AMD Radeon RX 6900 XT-videokaart. Wil je op een overzichtelijke wijze twee of meer processors met elkaar vergelijken? Maak dan een vergelijking aan in de Pricewatch. Onder de specificaties vind je sinds enige tijd ook alle testresultaten, met het beste resultaat groen gearceerd.

Red Dead Redemption 2

  • 1920x1080 - Medium - Vulkan
  • 1920x1080 - Medium - (99p)
  • 1920x1080 - Medium - (99.9p)
  • 1920x1080 - Ultra - Vulkan
  • 1920x1080 - Ultra - (99p)
  • 1920x1080 - Ultra - (99.9p)
  • 2560x1440 - Medium - Vulkan
  • 2560x1440 - Medium - (99p)
  • 2560x1440 - Medium - (99.9p)
  • 2560x1440 - Ultra - Vulkan
  • 2560x1440 - Ultra - (99p)
  • 2560x1440 - Ultra - (99.9p)

Metro Exodus

  • 1920x1080 - Medium
  • 1920x1080 - Medium (99p)
  • 1920x1080 - Ultra
  • 1920x1080 - Ultra (99p)
  • 2560x1440 - Medium
  • 2560x1440 - Medium (99p)
  • 2560x1440 - Ultra
  • 2560x1440 - Ultra (99p)

Total War: Warhammer III

  • 1920x1080 - Medium
  • 1920x1080 - Medium (99p)
  • 1920x1080 - Medium (99.9p)
  • 1920x1080 - Ultra
  • 1920x1080 - Ultra (99p)
  • 1920x1080 - Ultra (99.9p)

F1 22

  • 1920x1080 - Medium
  • 1920x1080 - Medium (99p)
  • 1920x1080 - Medium (99.9p)
  • 1920x1080 - Ultra - DXR
  • 1920x1080 - Ultra - DXR (99p)
  • 1920x1080 - Ultra - DXR (99.9p)

Far Cry 6

  • 1920x1080 - Medium
  • 1920x1080 - Medium (99p)
  • 1920x1080 - Medium (99.9p)
  • 1920x1080 - Ultra
  • 1920x1080 - Ultra (99p)
  • 1920x1080 - Ultra (99.9p)

Streaming

Streaming (x264 6Mbit + F1 2021 1080p ultra 60fps)
Processor Gemiddelde framerate in fps (hoger is beter)
Intel Core i9-13900K
163,15
Intel Core i7-13700K
148,95
Intel Core i9-12900K
131,89
Intel Core i5-13600K
126,22
Intel Core i7-12700K
120,38
AMD Ryzen 9 7950X
114,80
AMD Ryzen 9 7900X
105,80
Intel Core i5-12600K
102,87
AMD Ryzen 9 3950X
85,61
AMD Ryzen 9 5950X
85,37
AMD Ryzen 7 7700X
85,31
AMD Ryzen 9 3900X
82,53
AMD Ryzen 9 5900X
76,41
Intel Core i9-11900K
74,62
Intel Core i7-11700K
72,32
Intel Core i5-12400
66,16
AMD Ryzen 7 5800X3D
63,14
AMD Ryzen 7 5700X
58,72
AMD Ryzen 7 3700X
57,51
AMD Ryzen 7 5800X
52,97
AMD Ryzen 7 5700G
51,11
AMD Ryzen 5 3600
48,89
Intel Core i5-11600K
43,04
AMD Ryzen 5 7600X
41,36
AMD Ryzen 5 5500
35,06
AMD Ryzen 5 5600
34,22
AMD Ryzen 5 5600G
31,47
Intel Core i3-12100
30,70
AMD Ryzen 5 5600X
27,48

Bijlage: stroomverbruik en temperatuur

Op deze pagina vind je alle metingen op het gebied van stroomverbruik, efficiëntie en temperatuur. Wil je op een overzichtelijke wijze twee of meer processors met elkaar vergelijken? Maak dan een vergelijking aan in de Pricewatch. Onder de specificaties vind je sinds enige tijd ook alle testresultaten, met het beste resultaat groen gearceerd.

Om je zoveel mogelijk context te bieden, rapporteren we het verbruik via de EPS-kabels (cpu) en via de ATX-kabel (moederbord). Over het algemeen omvat dat laatste de chipset, het geheugen en waar van toepassing de stroom die de videokaart uit het PCIe-slot trekt, telkens voor zover dat op de 12V-rail gebeurt. Bij sommige platforms wordt een secundaire rail van de processor via de ATX-stekker gevoed, waardoor het interessant wordt om het totale verbruik te bekijken.

Welke testgegevens het relevantst zijn voor jou, verschilt naargelang je gebruiksdoel. Installeer je als gamer bijvoorbeeld toch al een losse videokaart, dan is het vergelijken van louter het cpu-verbruik vaak de meest logische route. Zou je daarentegen genoeg hebben aan geïntegreerde graphics of moet je een cpu die dat niet heeft, voorzien van een videokaart om beeld te krijgen, dan kan het totale platformverbruik relevanter zijn.

Stroomverbruik idle

  • Cpu + moederbord
  • Cpu
  • ATX 12V
  • EPS 12V1

Stroomverbruik allcore-load (Cinebench R23 MT)

  • Cpu + moederbord
  • Cpu
  • ATX 12V
  • EPS 12V1

Stroomverbruik mixed load (Adobe Premiere Pro)

  • Cpu + moederbord
  • Cpu
  • ATX 12V
  • EPS 12V1

Stroomverbruik gaming (Metro Exodus)

  • Cpu + moederbord
  • Cpu
  • ATX 12V
  • EPS 12V1

Efficiëntie / prestaties per watt

Onderstaande grafiek toont de totale hoeveelheid energie die nodig is om een Cinebench R23 MT-run te voltooien.

Stroomverbruik Cinebench R23 - CPU + moederbord - Totaal
Processor Gemiddelde verbruik in Wh (lager is beter)
AMD Ryzen 9 5950X
1,12
AMD Ryzen 7 5700X
1,25
AMD Ryzen 5 5600
1,35
AMD Ryzen 9 3950X
1,36
AMD Ryzen 9 7950X
1,40
AMD Ryzen 7 5700G
1,40
AMD Ryzen 5 5500
1,42
AMD Ryzen 5 5600X
1,46
AMD Ryzen 9 5900X
1,49
Intel Core i5-12400
1,49
Intel Core i5-12600K
1,53
AMD Ryzen 9 7900X
1,60
AMD Ryzen 5 5600G
1,62
Intel Core i5-13600K
1,62
AMD Ryzen 7 3700X
1,64
AMD Ryzen 7 5800X3D
1,67
Intel Core i3-12100
1,70
AMD Ryzen 9 3900X
1,70
Intel Core i7-12700K
1,74
AMD Ryzen 7 7700X
1,75
Intel Core i7-13700K
1,77
AMD Ryzen 5 7600X
1,80
AMD Ryzen 7 5800X
1,83
Intel Core i9-13900K
1,88
Intel Core i9-12900K
2,00
AMD Ryzen 5 3600
2,03
Intel Core i7-11700K
2,78
Intel Core i5-11600K
2,81
Intel Core i9-11900K
2,82

De efficiëntie in games geeft vaak een ander beeld, want dergelijke software belast doorgaans lang niet alle cores zo zwaar als bijvoorbeeld Cinebench. Om hier wat over te zeggen, delen we het vermogen dat de processor vraagt in de game Metro Exodus door de behaalde framerate op 1080p met ultra-settings.

Efficiëntie Metro Exodus - watt per fps
Processor Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
AMD Ryzen 5 5500
0,45
AMD Ryzen 5 5600
0,48
AMD Ryzen 7 5800X3D
0,50
AMD Ryzen 7 5700G
0,54
AMD Ryzen 5 5600X
0,55
AMD Ryzen 5 5600G
0,55
AMD Ryzen 7 5700X
0,57
AMD Ryzen 7 3700X
0,60
Intel Core i3-12100
0,61
AMD Ryzen 7 5800X
0,63
Intel Core i5-12400
0,65
AMD Ryzen 5 7600X
0,67
AMD Ryzen 5 3600
0,69
Intel Core i5-12600K
0,72
AMD Ryzen 7 7700X
0,74
AMD Ryzen 9 3900X
0,75
AMD Ryzen 9 5900X
0,75
Intel Core i7-11700K
0,78
Intel Core i7-12700K
0,79
Intel Core i5-11600K
0,83
Intel Core i5-13600K
0,83
AMD Ryzen 9 3950X
0,83
AMD Ryzen 9 5950X
0,83
Intel Core i9-12900K
0,87
Intel Core i9-11900K
0,92
Intel Core i7-13700K
0,97
AMD Ryzen 9 7900X
0,99
AMD Ryzen 9 7950X
1,08
Intel Core i9-13900K
1,13

Volledig systeemverbruik

Systeemverbruik Cinebench 23
Processor Gemiddelde vermogen in watt (lager is beter)
Intel Core i3-12100
105
AMD Ryzen 5 5600G
121
AMD Ryzen 5 5500
122
Intel Core i5-12400
126
AMD Ryzen 7 5700X
133
AMD Ryzen 5 5600
134
AMD Ryzen 7 5700G
139
AMD Ryzen 5 5600X
144
AMD Ryzen 7 3700X
156
AMD Ryzen 5 3600
159
Intel Core i5-12600K
166
AMD Ryzen 7 5800X3D
174
AMD Ryzen 5 7600X
177
Intel Core i5-11600K
190
AMD Ryzen 9 5950X
198
AMD Ryzen 9 5900X
205
AMD Ryzen 7 5800X
208
AMD Ryzen 9 3950X
210
AMD Ryzen 9 3900X
210
AMD Ryzen 7 7700X
210
Intel Core i5-13600K
237
Intel Core i7-12700K
238
Intel Core i7-11700K
239
Intel Core i9-11900K
256
AMD Ryzen 9 7900X
271
Intel Core i9-12900K
298
Intel Core i7-13700K
319
AMD Ryzen 9 7950X
327
Intel Core i9-13900K
422

Temperatuur

Dark Rock Pro 4 - Max. temperatuur
Processor Gemiddelde graden in °C (lager is beter)
Intel Core i5-12400
51
Intel Core i3-12100
52
AMD Ryzen 7 5700X
55
AMD Ryzen 5 5600X
57
AMD Ryzen 5 5600
63
AMD Ryzen 7 3700X
63
AMD Ryzen 5 5500
63
AMD Ryzen 9 3950X
64
AMD Ryzen 5 3600
64
Intel Core i5-12600K
65
AMD Ryzen 5 5600G
66
AMD Ryzen 7 5700G
66
Intel Core i5-11600K
67
AMD Ryzen 9 5950X
67
Intel Core i7-12700K
69
AMD Ryzen 9 5900X
70
Intel Core i7-11700K
72
AMD Ryzen 9 3900X
72
AMD Ryzen 7 5800X3D
80
AMD Ryzen 7 5800X
82
Intel Core i5-13600K
88
Intel Core i9-13900K
89
AMD Ryzen 5 7600X
89
Intel Core i7-13700K
91
AMD Ryzen 9 7900X
92
Intel Core i9-11900K
94
Intel Core i9-12900K
94
AMD Ryzen 9 7950X
95
AMD Ryzen 7 7700X
96

Lees meer

Reacties (139)

139
139
84
11
0
49
Wijzig sortering
Op de eerste pagina van dit artikel, in de vergelijking tussen de platforms van AMD en Intel, mis ik het feit dat AMD PCIe 5 overal ondersteunt, terwijl Intel dit alleen doet voor het 1e PCIe slot en dus NIET op de SSDs.
Dit slot wordt doorgaans gebruikt door grafische kaarten, maar deze bestaan niet in PCIe 5 en al zouden die bestaan dan is die bandbreedte daar compleet verspild.
Echter, kijken we naar M2 slots voor SSDs dan wordt het anders.
Als ik een ultiem game systeem wilt bouwen met maximale performance, dan neem ik een RTX4090. Deze is PCIe 4, waardoor de PCIe5 optie van Intel ongebruikt wordt,
Wil ik dat dan koppelen met een PCIe 5 SSD, dan kan dat op Intel niet, omdat deze slechts PCIe 4 ondersteunt op de M2 slots.
Nou ja, PCIe 5.0-ssd's zijn er ook nog niet natuurlijk, dus op dit moment zijn beide alleen leuk op papier. Maar het aantal PCIe 5.0-lanes staat erbij in de tabel toch, dus daaraan kun je zien dat je bij AM5 meer lanes hebt om bv. ook nog een ssd aan te sluiten.
Ja en nee.
De noodzaak voor PCIe 5 voor videokaarten is echt heel laag. Ook over 2 jaar. Mogelijk over 5 jaar nog steeds.
PCIe 5 SSDs worden mogelijk al in januari 2023 gelanceerd.
Bijvoorbeeld Adata Project Nighthawk en Adata Project Blackbird.
Kun je dit iets meer toelichten?

Ik wil een i5-13600k combineren met een RTX 4080 en begin dit jaar (minstens één) M2 PCIe 5.0 x4 SSD gaan kopen om mijn opslag veel sneller te maken.

Is dat niet mogelijk, omdat de Intel processoren dit niet ondersteunen? Als ik de specificaties bekijk zie ik wel dat het PCI Express Revision 5.0 and 4.0 ondersteunen, waarbij 16+4, 2x8+4 (= 20 lanes).

Zijn 20 lanes te weinig en heeft het kopen van een 5.0 SSD geen zin? Ik heb te weinig kennis om dit goed te snappen.

note: keuze voor Intel is dat het systeem veel voor videobewerking gebruikt gaat worden.

[Reactie gewijzigd door honey op 22 juli 2024 19:10]

Een Intel 13000-series CPU heeft:
- 16 lanes PCIe 5.0, welke doorgaans naar het 1e PCIe slot gaan (videokaart).
- 4 lanes PCIe 4.0, welke doorgaans naar het 1e M2 slot gaan (SSD).
- 8 lanes PCIe 4.0, welke naar de chipset gaan.

Alle overige IO worden geleverd door de chipset, maar gaan uiteindelijk over de 8 PCIe 4.0 lanes naar de CPU.
Om een SSD op PCIe 5.0 aan te sluiten, met je deze via een M2 adapter in het 1e slot steken (dus geen videokaart).
Je CPU kan in theorie ook 2x8 lanes PCIe 5.0 leveren (dus de 16 lanes opknippen in 2-en, mits je moederbord dit kan), maar dan knijp je je videokaart naar naar 8 lanes.
En je videokaart doet PCIe 4.0 (geen 5.0), dus die gaat van 16 lanes PCIe 4.0 naar 8 lanes PCIe 4.0 wat mogelijk wel performance gaat kosten.
De kunstmatige beperking die Intel toepast (al jaren over vele chipsets), vind ik al jaren een doorn in het oog.
Er is geen enkele technische beperking waarom Intel niet simpelweg 20x PCIe 5.0 kan leveren (dus ook naar het 1e M2 slot).
Het is een commerciele beperking, zodat je weer een nieuw moederbord gaat kopen.
AMD levert wel gewoon PCIe 5.0 op socket AM5 op zowel het slot als op de M2.

Nu kan je dit weg bagatelliseren, door te zeggen dat de performance winst van PCIe 5.0 tov 4.0 verwaarloosbaar is, maar dat vind ik een andere discussie.
Ik weet niet of ik alles snap.

Het aangeraden moederbord in de PC BBG is de Z790 Steel Legend WiFi. Deze heeft ondersteuning voor een PCIe Gen5x4 (128 Gb/s) mode SSD.

Er staat in de specificaties:
  • 1 x PCIe 5.0 x16 Slot (PCIE1), supports x16 mode*
  • 1 x Blazing M.2 Socket (M2_2, Key M), supports type 2260/2280 PCIe Gen5x4 (128 Gb/s) mode
  • If M2_2 is occupied, PCIE1 will downgrade to x8 mode.
Dus, stel je plaatst de RTX 4080 in het eerste PCIE1 slot, waar je het altijd plaatst, dan zal het toevoegen van een M2. SSD in het M2_2 slot de bandbreedte verlagen van x16 naar x8.

De bandbreedte van de 4080 is: Memory Speed 22.4 Gbps
En als ik hier kijk heeft PCIe 5.0 x8 = 24 GB/s

Dus, dan zou het niks uitmaken.

Hoewel, als ik deze thread bekijk op Reddit, dan zijn de verschillen erg klein, maar wel aanwezig.

Dan zijn de voordelen van het gebruik van een M2 PCIe 5.0 x4 SSD misschien wel de moeite waard?

[Reactie gewijzigd door honey op 22 juli 2024 19:10]

Bijna.
Als je het M2_2 slot gebruikt (waar je dan een PCIe 5.0 SSD in kan stoppen), dan gaat je PCIe 5.0 slot voor je videokaart van 16 lanes naar 8 lanes.
Je RTX 4080 ondersteunt geen PCIe 5, maar PCIe 4.
Je RTX 4080 heeft dan nog maar 8 lanes op PCIe 4 ipv 16 lanes op PCIe 4.
Dat is vergelijkbaar met een downgrade van 16 lanes PCIe 4 naar 16 lanes PCIe 3.
Immers, 16 lanes op PCIe 3 is evenveel bandbreedte als 8 lanes op PCIe 4.
Volgens Gamers Nexus: https://www.youtube.com/watch?v=v2SuyiHs-O4
Kost je dit ergens tussen 2% en 15% aan performance, afhankelijk van je gebruik.
Dank voor de correctie en uitleg!

De 15% was een rare outlier als ik het goed heb gehoord. Het verschil is dus wel aanwezig, maar voor veel toepassingen niet heel groot (procenten).

De vraag zal nu zijn hoeveel voordeel een M2 PCIe 5.0 SSD gaat hebben in de praktijk. Even afwachten.

... en of het verstandig is om extra te betalen voor een moederbord met deze mogelijkheid.

Ik vond nog dit artikel met veel benchmarks: NVIDIA GeForce RTX 4090 PCI-Express Scaling.

[Reactie gewijzigd door honey op 22 juli 2024 19:10]

ik dacht altijd dat als een PCIE 5.0 naar 8x terug ging dat deze alsnog de zelfde performance kon geven als een PCIE 4.0 16x ondanks dat de kaart bv geen PCIE 5.0 doet.

dus dat effectief de bandbreedte naar beneden gaat maar deze bandbreedte alsnog over de volledige poort gebruikt kan worden ?!? nu heeft dit waarschijnlijk ook alles te maken met hoe de traces op het board aangelegd zijn
De bandbreedte van de 4080 is: Memory Speed 22.4 Gbps
22.4Gbps, oftewel 2,8GB/s is nog minder dan een super low end kaart uit 2007 :+

MSI adverteert het een beetje verwarrend, die 22.4Gbps is namelijk de bandbreedte van één bit van de geheugenbus. Kijk je twee vakjes lager in die tabel dan zie je dat de geheugenbus op een RTX4080 256bit breed is, ofwel je moet die 22.4Gbps maal 256 doen om de totale geheugenbandbreedte te weten. Dan kom je dus op 5734Gbps, ofwel 716,8GB/s; Techpowerup geeft dat getal ook netjes aan :)
En als ik hier kijk heeft PCIe 5.0 x8 = 24 GB/s
Alleen ondersteund een RTX4080 geen PCIe 5.0, dus zal je terugvallen op PCIe 4.0 x8; ofwel 16GB/s.

Het prestaties verlies met een nog snellere RTX4090 tussen PCIe 4.0 x16 en x8 bedraagt ongeveer 2-3% gemiddeld, met enkele uitschieters.

[Reactie gewijzigd door !mark op 22 juli 2024 19:10]

In dat geval draait je gen5 ssd op gen4 snelheid.

Ik heb momenteel een 13900k met een 4090 en 3x nvme gen4x4
Werkt prima, draait allemaal gewoon op verwachte snelheid.
De noodzaak voor PCIe 5 voor videokaarten is echt heel laag.
Hoe hoog is de noodzaak voor PCIe 5 SSDs? Hoeveel hoger wordt de (minimale) FPS? Hoeveel korter wordt de laadtijd?
De PlayStation heeft al zo'n snelle SSD. PC ports van Sony spellen zie ik hier wel gebruik van maken.
De PlayStation heeft al zo'n snelle SSD.
PCIe 5? Ik dacht het niet..
De noodzaak hangt af van je usecase. Als je gamet heb je in principe weinig winst aan een PCIe 5 SSD tegenover PCIe 4. Als je veel data leest en schrijft en afhankelijk bent van snellere lees- en schrijftijden is PCIe 5 wel een voordeel.
Sorry, maar wat is precies de noodzaak voor PCIe gen5 SSDs?

En voordat je antwoord "DirectStorage!":

1. Er is nog geen enkele game met DirectStorage beschikbaar, het is dus nog totaal onbekend in hoeverre gen4 vs gen5 de performance van games zal beïnvloeden
2. Ik kan dit mis hebben, maar ik dacht dat er met DirectStorage net een directe verbinding tussen GPU en SSD wort gebruikt, zonder multiplexen van de data over de lanes heen, waardoor de GPU dus simpelweg 4 lanes toegang heeft tot de SSD. Dat zou willen zeggen dat als je een PCI gen 4 GPU hebt, die je SSD enkel op gen4 snelheden kan benaderen, ook al is die SD gen5. Of is er een systeem waardoor je gen4 GPU 8 lanes kan gebruiken om de 4 gen5 lanes van je SSD ten volle te benutten?

Momenteel, zonder DirectStorage, is het verschil van de snelste PCIe gen4 SSD en zelfs een goedkope SATA SSD in de praktijk erg klein, dus ik betwijfel ten zeerste of gen5 ssds "noodzakelijk" worden de komende jaren.
RTX4090 is zelfs nog op gen4, dus effectief zou je zelfs met directstorage geen verschil merken omdat je realistisch gezien kan stellen dat je GPU op gen4 dan de bottleneck zou zijn ook al kan die SSD meer aan (en 4090 maxed gen4 zelfs nog lang niet) Die nieuwe AMD kaarten zijn wel gen5 dus daar zal het misschien iets uitmaken, maar komende 2-3 jaar zal verschil voor gen4/5 minimaal blijven. Sowieso is 7000 MB/s op een gen4 ook al insane snel.

[Reactie gewijzigd door Timmmeeehhh op 22 juli 2024 19:10]

Kleine toevoeging, zolang het aantal iops niet substantieel stijgt en de ssd's zo traag blijven met kleine bestanden zal het verschil voor games tussen gen 3/4/5 weinig uit maken aangezien de bottleneck bij de controller/dram/mem zit.

Gen 5 is leuk bij het verwerken van grote bestanden verder is het afwachten wat het gaat brengen kwa performance.

De overstap hier van 970 evo naar wd 850x black heeft buiten het kopiëren van grote files weinig verschil ondanks dat de wd ruim 2x zo snel is.
Ik heb bij het samenstellen van een nieuwe desktop pc altijd zo toekomstproof mogelijk proberen te kopen. Dat heeft nog thans altijd goed uitgepakt voor me. Dat gaat deze ronde moeilijker worden.

Ik ben nu naar de beste oplossing aan het zoeken om mijn 2e hands Oculus Rift S te kunnen blijven gebruiken op mijn (W11 unsupported) systeem. Met de huidige stand van zaken neig ik steeds meer naar iets van een shadow.tech low-latency gaming-pc-in-de-cloud. Ik zou dan ook kunnen zoeken naar een low-end VR Ready systeem?
Future proofing is overrated. Hoe vaak upgrade je daadwerkelijk je CPU bijvoorbeeld? Ik bouw in dat geval eigenlijk altijd gewoon een nieuw systeem.

Gen4/5 voor nvme is eventueel wel overwegen waard, maar op mijn samsung 980 pro haal ik al 7000 MB/s reads, dus ligt eraan wat je er mee doet maar daar kan je ook wel even mee vooruit.

[Reactie gewijzigd door Timmmeeehhh op 22 juli 2024 19:10]

Vanaf nu? Lijkt er wel op. CPU en dus systeem upgraden zal voor mij immers wel moeten over 1,5 jaar, met dank aan Microsoft.

Maar ik heb geen VR Ready systeem gekocht, het was echt een "hee, met deze nieuwe grafische kaart voor Nioh ben ik nu ook VR Ready". Dat had niet gekund als ik voor iets minder dan een (iets te) high-end processor was gegaan 7 jaar geleden. Dus ik vind PCI 5.0 wel aantrekkelijk, alleen de prijzen totaal niet. Ik game ook steeds minder, dus ik kan nu eigenlijk ook best 5 jaar zonder high-end. Alleen Rift S heb ik nog wel plezier van en ik sta nu dus voor de keus, stoppen met rift, een kleine bak geld besteden voor low end voor korte termijn, of een grote bak met voor high end besteden en dan hopelijk voorlopig klaar zijn.

Ik stel het i.i.g. zo lang mogelijk uit, erg jammer als ik iets moet kopen wat ik eigenlijk nog niet wil. Unsupported W11 draaien klinkt ook als een slechte gok, hopelijk valt het mee.
Je kan win11 gewoon installeren op unsupported systemen hoor, je kan die check uitzetten als je met Rufus een installatie usb maakt.
Thanks. Dat dus, maar dan draai je het dus unsupported. Third party drivers gaan er dan ook een keer mee ophouden misschien. Ik zie Microsoft in al zijn wijsheid TPM ook verplicht maken voor zijn eigen 'app store' :9 als dat ooit nog wat wordt.
Voor een puur gaming/entertainment PC een optie, voor een PC waarop ook (thuis)gewerkt wordt zou ik dat niet aanraden.

MS zou namelijk ieder moment gewoon de veiligheidsupdates kunnen stoppen. Dat is niet heel handig om ineens mee geconfronteerd te worden als je je PC nodig hebt.
PCIe5 kan wel nuttig zijn voor videokaarten als je om een of andere reden maar 8 lanes beschikbaar hebt (bv omdat de extra lanes ingezet worden voor meer SSD's).
PCIE 5 is voor SSD's nog amper relevant.

4k random read qd1 is max 100 MBps

Dat is dus nog heeel erg ver van de 16 GBps van pcie 5. Of je moet toevallig regelmatig met 8k videobewerking bezig zijn.

Ik verwacht eigenlijk dat videokaarten er in de praktijk eerder tegenaanlopen.
Mee eens, wel zou het interessant zijn om eens te kijken naar een "ultimate build" waarbij je het snelste van het snelste maakt voor beide platformen.

En dan niet perse naar processor benchmarks kijken, maar ook naar andere benchmarks.

Overigens is er momenteel geen slechte processor alles is eigenlijk prima. Kies je budget en hou je daar aan. En kies de hardware die er binnen past. Dan kan je momenteel niet echt fouten maken.

Overigens SSD's en snelheid is (qua responsiveness) niet echt merkbaar. Dat is al vaker aangetoond. Natuurlijk zijn wel wel situaties waarbij je het wel merkt.
Ik kan me voorstellen dat je voor een top PC gewoon PCIe 5 zou willen hebben... als was het maar voor de heb en doe je er in de praktijk weinig mee. Voor de "normale" gebruikers wordt PCIe 5 pas interessant over een jaar of 5-10 en is het dus puur "nice to have" zonder enig aantoonbaar voordeel. Ik vind het leuk op Tweakers te zitten, maar je krijgt hier al snel het gevoel dat een gaming PC van €3000.- volkomen normaal is...
Nog een ander nadeel van een dergelijk systeem: het verouderd veel sneller dan een meer mid-range PC! Niet technisch gezien, maar simpelweg het "patseffect": na 1 jaar komt de volgende generatie uit en heb je niet meer de snelste. Dus dan ofwel €3000.- per jaar uitgeven, ofwel tandenknarsend toezien hoe je vrienden nu een "veel betere" hebben...

[Reactie gewijzigd door batteries4ever op 22 juli 2024 19:10]

Iemand die mij kan uitleggen hoe het komt dat de Core i3-12100 op 7 maanden tijd ruim 20% aan prestaties inboet? In de processor BBG van afgelopen mei scoorde die nog ruim 150 fps, nu nog geen 120.

Ik weet het niet hoor, maar de testprocedure moet wel erg ingrijpend gewijzigd zijn.
Of anders gezegd, nu is de Ryzen 5 5500 een stuk vlotter, terwijl in mei juist de i3-12100 een stuk vlotter was. Welke test heeft het nu bij het rechte eind? Kan iemand daar wat duiding bij geven? @Tomas Hochstenbach misschien?
Wat we testen is gewijzigd sinds die BBG (o.a. F1 22 is toegevoegd) en hoe we het testen ook: nieuwe bios-versies, versies van software en games, OS-versie, etc. Welke van die aanpassingen dat exact veroorzaakt kan ik je niet vertellen, maar we hertesten uiteraard juist regelmatig om te zorgen dat onze resultaten actueel zijn en je geen nieuwe testdata (onvermijdelijk getest onder andere omstandigheden) met oude testdata hoeft te vergelijken.
Vermoedelijk test je een besturingssysteem met actieve processen (zoals Search, Defender, Cortana, online content, telemetrie, etc.) in plaats van de processor. Het idle cpu verbruik is namelijk ook al vele malen hoger. Dat is het niet echt idle.

Om echt idle te meten kun je het volgende doen:
• Windows processen die actief zijn pauzeren of uitschakelen.
• Taken uitschakelen.
• Telemetrie uitschakelen.
• Optimaliseer de BIOS en het besturingssysteem voor laagst verbruik. Controleer core en package C-states. Geen onderdelen zoals (bv. een SSD) gebruiken die bijvoorbeeld de package C-state naar C2 terugzet. AMD: stel in voor low power modes.
• Gebruik JEDEC/SPD DDRx standaard snelheid.
• Gebruik dezelfde moederborden als dat technisch kan.
• Gebruik geen gaming kaart voor het bepalen van het idle verbruik van het systeem.

Zo kun je het werkelijke idle verbruik bepalen van een desktop computer (non-gaming/overclock). Nu meet je vermoedelijk vooral achtergrondprocessen. Daardoor gaan de prestaties van performancetests ook omlaag.

Als een systeem lang genoeg aanstaat krijg je het idle verbruik, maar daar op wachten is niet handig. Staat het kort aan, dan ben je waarschijnlijk nog niet bij idle.
Foutje

[Reactie gewijzigd door Garret1410 op 22 juli 2024 19:10]

Ook vreemd want in elke game test die ik tot nu toe gezien heb is de 12100f sneller dan ryzen 5500.
De hoge igpu scores van de 5700g verbazen me een beetje, die rdna 2 zou toch beter moeten zijn (7600x etc)?
De architectuur daarvan is een stuk sneller, maar de Ryzen 7000-processors hebben slechts twee compute-units waar de 5700G er acht had. De igpu in de Ryzen 7000-cpu's is dus meer bedoeld om überhaupt beeld te geven dan echt voor gaming.
Jammer dat de 5600G ontbreekt. Vooral de IGPU zou er bij moeten staan review: Processor Best Buy Guide - De beste cpu's in december 2022
Nu is deze wel getest, dus via deze link kun je de vergelijking (met o.a. de 5700G) wel maken: review: AMD Ryzen 5 5600G en Ryzen 7 5700G Review - Eindelijk moderne Ryzens ...
Vraag: als deze is getest, waarom staat die dan niet in de grafiek?
Die heb ik bewust weggelaten, want mogelijk is er tijdens die test iets niet goed gegaan (of is ons sample defect). Gaan we uitzoeken en later alsnog toevoegen :)
De 5600G is bij alternate nu 135 incl verzending. Dat is een goede prijs voor als je nog een grote stap wilt maken op het AMD-platform bijvoorbeeld van de 2400g.
Bij andere leveranciers lijkt de 5600g al op zijn retour, gezien de stijgende prijsontwikkeling.
@Burns en @dirkjesdirk
We hebben inmiddels een ander exemplaar van de Ryzen 5 5600G getest. Die presteert gelukkig wel naar verwachting, dus ik heb 'm bij dezen toegevoegd aan alle grafieken.
De 5700G bestaat nog steeds, dus had zou heeft moeten zijn }:O

ps: de toevoeging zegt het eigenlijk al (of niet; AMD doet hier mee aan de verwarring). de X is eigenlijk de non-gpu variant. Dat AMD er dan toch 2 compute units en GPU functionaliteit aan toevoegt is mooi, maar wel verwarrend. Want dat zou dan eigenlijk een G model moeten zijn. Maarja, dat wilden ze niet, want met de oude G series, was nog een beetje te gamen. Leuk toch, die marketeers van de fabrikanten ;(

[Reactie gewijzigd door Madrox op 22 juli 2024 19:10]

Ik twijfel persoonlijk nog steeds, ik ben voor een upgrade aan het kijken van mijn am4 platform. De 5800x3d en 5900x staan hoog in mijn lijstje. De x3d is voor gaming echt super en doet aan de nieuwe line up nu helemaal onder. Ja de nieuwste en hoogste intel line up is wel beter. Maar qua prijs en performance is die een heel stuk duurder. De 5900x is lekker in productivity work loads. Maar hoe vaak ga ik dat gebruiken als ik nu al van een ryzen 5 3600 afkom.

Ben ook wel benieuwd naar wat v cach geheugen gaat doen voor future gaming of workload.

Mijn andere vraag is welke koelpasta is er gebruikt. Dit kan namelijk ook weer verschillen in Temps. Ik heb me laten vertellen dat Kryonaut thermal pasta al een paar graden invloed kan hebben in dagelijks gebruik.

[Reactie gewijzigd door dutchnltweaker op 22 juli 2024 19:10]

Een 5800x3d is een mooie upgrade toch? dan hoef je niet nu al je hele platform te upgraden en voor games kan je nog jaren mee. Tegen de tijd dat je dan je 5800 wil vervangen zal het AM5 platform en DDR5 hopelijk een stuk goedkoper zijn.
Dat is zeker waar, maar heb het gevoel dat ik straks de boot weer mis qua performance.
Als ik naar de rest van je reacties kijk krijg ik het idee dat je momenteel een beetje zoekende bent naar wat je uberhaupt met je systeem moet doen, wellicht is een goede eerste stap om eerst eens na te denken over wat je uit een gaming systeem wil halen.

Kijk bijv. eens naar welke games je speelt, wat voor resolutie je op wil gamen, waar nu bottlenecks zitten qua performance(download openhardware monitor en zet aan tijdens het gamen) en hoe lang je met een systeem wil doen.

Wat denk ik wel goed is om je te realiseren is dat je AM4 platform an sich gewoon nog jaren mee kan. De nieuwe generatie video kaarten werkt allemaal nog op je oude mobo en DDR5 biedt nauwelijks echte performance upgrades over DDR4. Dus het is zeker niet zo dat als je nu een 5800x3d koopt je over 3 jaar met een verouderd platform zit wat niet meer mee kan.
@RuddyMysterious ik heb zelf een 1440p 144hz scherm en zou wel waarden halen die daar in de buurt van komen :) .
Kijk bijv. eens naar welke games je speelt, wat voor resolutie je op wil gamen, waar nu bottlenecks zitten qua performance(download openhardware monitor en zet aan tijdens het gamen) en hoe lang je met een systeem wil doen.
Dank heb de programma gedownload, maar wat kan ik er precies van aflezen met dit programma?
Dank heb de programma gedownload, maar wat kan ik er precies van aflezen met dit programma?
open HW monitor laat je zien hoeveel % van je CPU, GPU en geheugen in gebruik is. De makkelijkste manier om te kijken waar de bottleneck voor games zit js je favo game op starten, de graphics hoog zetten tot het punt dat je performance dipt en dan kijken wat de percentages in HW monitor je vertellen.

Zit je CPU maar op 50% usage tijdens het gamen dan zal de bottleneck waarschijnlijk niet daar liggen. Zit ie bij je GPU op 100% en heb je moeite om 30fps aan te tikken dan is dat waarschijnlijk de issue.

edit: waar je naar op zoek bent is bij je CPU het stukje CPU load, en bij GPU gaat het om GPU core en het percentage waar daar achter staat

[Reactie gewijzigd door T_elic op 22 juli 2024 19:10]

Proof of Case: ik zit nog op Socket 1150 met een i7 4790K, en bij GPU intensieve spellen is die nog rap zat.

Introductie van Socket 1150: Mei 2014 dus al 8,5jaar "oud'.

Ik wil niet claimen dat ik dezelfde framerates haal als met een modernere CPU, maar >100fps op 99,9% lukt in de meeste (niet DXR) spellen dus wel op 1440p Ultra, tenzij de CPU belast wordt door een spel, dan stort de framerate ter aarde.
Kijk bijv. eens naar welke games je speelt, wat voor resolutie je op wil gamen
Interessanter dan vragen op welke resolutie hij wenst te spelen, is vragen welke framerate hij wenst te behalen, los van de resolutie, want de CPU zal de framerate ook bottlenecken ongeacht de resolutie.

Als dutchnltweaker genoegen neemt met bijvoorbeeld 60fps (wegens een 60Hz monitor), dan is de CPU quasi nooit een bottleneck, behalve hier en daar wat uitzonderlijke games zoals MSFS.

Als hij echter liever 144 of 165fps behaalt, dan is een snelle CPU meteen veel belangrijker, want je merkt in veel games dat een CPU zoals de 5900X dan sneller zal bottlenecken dan de 5800X3D.

TL;DR: je CPU hoeft niet de bottleneck te zijn aan 1080p als je maar 60fps nodig hebt, maar kan zeker wél de bottleneck zijn aan 2160p als je probeert 165fps te behalen. Dus is niet de resolutie maar wel de beoogde framerate relevant voor deze keuze.

[Reactie gewijzigd door RuddyMysterious op 22 juli 2024 19:10]

Ik las net dat je een 1050Ti hebt. Ik denk dat je sowieso performance mist vanwege je GPU. Ik zou dan eerder eerst je GPU upgraden ipv de CPU.
Er wordt verwacht dat de Ryzen 7000 X3D in de eerste week van januari op de CES aangekondigd wordt. Levering zou dan vanaf maart plaats gaan vinden. Ik wacht het nog wel even af :)
Ja alleen moet je dan wel weer vol in een nieuwe systeem investeren. Dus nieuw moederbord, nieuwe cpu die niet goedkoop zijn, nieuwe koeler want am4 koeler is waarschijnlijk niet compatibel met am5 moederbord, nieuwe ram. Ben ik toch meer kwijt dan 350 Euro.
AM4 koelers zijn (edit: in de meeste gevallen) compatible met AM5 sockets.

[Reactie gewijzigd door Migrator op 22 juli 2024 19:10]

Ah dat is al 1 koste post minder. Maar feit blijft dat de andere componenten wel allemaal vervangen moeten worden. En Ik neem aan dat de nieuwe x3d niet goedkoop zal zijn bij launch.
Bijna allemaal. Alleen als de backplate niet vervangen hoeft te worden is het compatible. Als je voor de koeler al standaard de backplate van je mobo moet vervangen bij de AM4 koeler, dan past het niet op AM5 mobo.
Dat klopt, het kan wel per merk koeler verschillen, bij de ene kan het niet, bij de ander wel, dus check dat altijd even via de website van de leverancier ;)
AM4 en AM5 sockets zijn indentiek voor koelers. Heb zelf mijn oude zonder probleem op mijn nieuwe Ryzen kunnen zetten. AMD raadt wel waterkoeling aan voor AM5 processoren, maar het gaat perfect met een goede luchtkoeler. En vol investeren in een nieuw systeem is ook investeren in nieuwe technologie. Als je vorige systeem nog niet zo oud is lijkt het misschien overkill, maar ik kwam van een oudere Ryzen 1600+ en vond het toch tijd om eens te wisselen. Even pijn, maar het loont toch voor mij.
Ik heb mijn huidige Systeem gebouwd in 2019, dus om al na 3 jaar weer een grote investering te doen vind ik nog wel wat.
Mja. Die 90°C in al die grafiekjes geeft me toch een vervelend gevoel...
Wel (kleine) kans dat de huidige 5800x3d misschien iets in prijs gaat zakken.
Idk, er is nu minder voorraad. Hij is juist weer gestegen in prijs deze maand nadat hij was gedaald.
black friday week moet je dan buiten beschouwing laten, want die zorgt voor een vertekend beeld. De grafieken geven echter enkel de laagste en gemiddelde prijs weer en niet die van een specifieke winkel.
Tijdens blackfriday is de cpu totaal niet goedkoper geworden, dat was in oktober/november al aan de gang. Juist net na 5 december is het opeens weer gestegen.
ja klopt, dat zag ik ook.
Misschien dat de vraag zakt als de 7xxx processoren ook 3d-cache krijgen.

Uiteindelijk moet je de vraag aan jezelf stellen of je huidige pc echt te traag is voor wat je doet. Zo ja, kun je die 350 misschien besteden aan een snellere GPU? Mocht je een 3070 of sneller hebben, is de 5800X3d wellicht wel een goede keuze. Zo niet, denk ik dat je meer waard voor je geld krijgt door te investeren in een snellere GPU.
Tja, ik heb nu ook een 1050ti :+ . Deze heb ik in 3 jaar niet kunnen vervangen omdat de prijzen gewoon onbetaalbaar werden. Ik wou wachten op de 6000 gpu serie van amd, maar had toen beter een 5000 gpu serie kunnen kopen toen die goedkoop waren.. die zelfde gpu was 400 euro nieuw, maar in 2021 bijna 900 euro 2ehands.. Keuzes keuzes altijd lastig.

Ik wil gewoon geen grote investeringen meer doen, alleen een CPU en GPU upgrade. Voor gpu wacht ik op de 7000 gpu serie van AMD (de 7700 of 7800).
Ik heb begin van de zomer een 3070 weten te scoren voor 375 euro.
Als je v&a of marktplaats in de gaten houd zie je er wel eens deals tussen zitten tussen de 350 en 450 euro.
Verhalen zijn dat de 3d cache duurder en moeilijker is om te bouwen dus deze series mss al tegen zn einde aan loopt, omdat ze tegoed zijn. En ze die 3d beter op de 7000 series kunnen plakken.

Maarja we gaan het zien.
Daar heb je inderdaad niks aan als je nog even op AM4 wilt blijven. Dan moet je inderdaad kiezen tussen brute kracht (12 iets sneller geklokte cores) tegenover een processor met 'slechts' 8 cores en een efficiëntere caching techniek. Puur voor gaming zou ik dan voor de 5800x3d gaan, ander type gebruik kan de keuze uiteraard beïnvloeden.

Mijn reactie was overigens meer op de zin
Ben ook wel benieuwd naar wat v cach geheugen gaat doen voor future gaming of workload.
gericht. We gaan het dus binnenkort horen en zien denk ik.
Hangt er uiteraard vanaf vanaf welk platform je de upgrade doet.

Heb je een recenter platform als AM4 of Socket 1700, dan is naar AM5 een slechte (in economische zin) upgrade.

Ik heb nu nog een i7-4790K (socket 1150), in dit geval sta ik dus voor de keuze, inversteer ik in een EOL AM4, of een (binnenkort ook EOL) Socket 1700, of ga ik naar AM5, of wacht ik Intels Nextgen Socket?

Dan krijg je een heel andere beslisboom. Momenteel wijst de pijl naar AM5 met een X3D CPU. Met dien verstande: dat kan nog wijzigen in de komende maanden, afhankelijk waar Intel mee komt voordat de AM5 X3D goed beschikbaar is.
De vraag is of er spellen zijn waar je de extra processorkracht nodig gaat hebben, wanneer eigenlijk een 7600x 6-core op het moment ook afdoende is. Enkel met wat simulatiegames doet de extra cache wonderen. Maar als je in de regel de grenzen van je GPU opzoekt, zou ik hier niet op wachten.

Dan is het aanlokkelijker een reguliere 7700x of dus de 7600x te halen en wellicht aan het einde van AM5 een upgrade te doen, al dan niet naar een 12-core 3D chip, indien beschikbaar.

Als je het in één keer echt goed wilt doen, dan stem ik je wel volledig toe. Je bent dan de komende jaren wel klaar.
Ik verwacht eerlijk gezegd eerder dat de leveranciers begin van het nieuwe jaar... ook voor oudere hardware... fikse prijsverhogingen door gaan voeren. Dat heeft me een paar weken geleden doen besluiten om toch voor de 5800x3d te gaan en niet te wachten op de 13700F of de '7x00X3D'. Als die er al komt : verwacht dan maar een prijs van rond de 500 euro en daar dus nog een moederbord van tegen de 300 euro over heen (microATX uiteraard wat lager) Ik vind dat ondanks de inflatie geen 'midrange' prijzen meer! De meerprijs van een 5800x3d valr voor iemand die z'n computer voornamelijk voor gaming met een midrange videokaart (en ook daar wat is nog midrange?) gebriuikt nog te verantwoorden dacht ik zo?

[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 19:10]

De 5700x klint ook gewoon als een mooie processor voor je.
Ja alleen is de upgrade value vanuit de 3600 nihil. In benchmarks zijn ze ongeveer gelijk, dus dat is zonde geld lijkt me.
https://www.youtube.com/watch?v=gQ1xBPUndRE
toch zal de 5700/5800 op lagere TDP net zo goed preseteren (zelfde prestatie tegen minder verbruik)
Niet echt goede gebalanceerde vergelijking, lijkt mij overal GPU bottleneck te zijn, dan zie je inderdaad geen verschil.
Welke resolutie gebruik je? Welke games speel je?
Bijvoorbeeld bij oudere games die vooral single threaded zijn ga je een veel grotere verschil zien.
30% increase is gigantisch op de 3600 vs 5600 en de 5700x is paar procent beter. Je moet wel de 1080p nemen, 4k is bijna altijd de gpu de bottleneck.

De stap 7600xt is nog eens 15% erbij, maar dan voor 300-380 euro extra aan duurdere MOBO, Ram en processor (1080p)

En voor naar de 3800x3d is het ook iets van 15% erbij maar dan voor 150-200e vanuitgaande dat je al op AM4 zit. En hangt heel erg af van de games en is vooral merkbaar op 1080p. Anders zijn de verschillen ook weer een stuk kleiner en minder goed. En kan je beter het geld in een GPU stoppen.

Dus hangt er ook een beetje af waarop je op gamed, maar de 5600-5700xt is goed genoeg om de meeste highend kaarten niet te bottlenecken tenzij je op 1080p gamed.

Zie bron, op dit tijdstip:
https://youtu.be/5my5MbItMOo?t=1046

[Reactie gewijzigd door SactoriuS op 22 juli 2024 19:10]

Mijn andere vraag is welke koelpasta is er gebruikt. Dit kan namelijk ook weer verschillen in Temps. Ik heb me laten vertellen dat Kryonaut thermal pasta al een paar graden invloed kan hebben in dagelijks gebruik.
De verschillen tussen de verschillende koelpasta's worden schromelijk overdreven, bovendien door reviewers niet getest over langere duur. Die kryonaut, bijvoorbeeld, werkt in mijn ervaring in het begin ietsjes beter, maar na een paar weken al slechter dan de huis-tuin-en-keuken mx-4.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 22 juli 2024 19:10]

Precies, niet teveel door gek laten maken. Ik had altijd Arctic Silver 5, werkt nog steeds prima. Maar met mijn laatste CPU paar weken geleden maar eens MX-4 geprobeerd voor de 5700X. Geen verschil, werkt beide goed.
Je moet in jouw geval eerst investeren in een GPU, niet in je CPU.
Wat me opvalt is dat bijvoorbeeld qua verbruik en temperaturen nog altijd stock settings van de nieuwe AM5 processoren worden gebruikt, terwijl al bekend is dat er opties zijn om dit flink te drukken, zonder een noemenswaardig prestatieverlies.

Ik snap dat Tweakers het nog niet heeft kunnen hertesten, maar voor degenen die meelezen, staar je niet blind op de hoge temperaturen in de grafiek.
We hebben de zogenaamde 'Eco Mode' getest in dit artikel: review: AMD Ryzen 5 7600X en Ryzen 9 7900X - Mét Eco-Mode en koelertests

Maar je kunt elke processor uiteraard optimaliseren om minder warm te worden, en in de praktijk zullen de meeste mensen de cpu gewoon op de standaardinstellingen gebruiken.
Alleen de ecomodus haalt bij lange na niet het meeste uit de Ryzen 7000 serie.

Ik heb zelf een 7700X gekocht en ik heb niet enorm veel ervaring met overclocken van de huidige generaties. Vroeger veel meer gedaan maar dat was lang geleden... en toen werkte het anders.
Ik heb dus voor het gemak even een filmpje gevolgd dat ik op youtube tegen kwam:
https://www.youtube.com/watch?v=FaOYYHNGlLs

Exact de zelfde settings als in het filmpje kon mijn processor ook prima stabiel op draaien.
Ik haal nu de zelfde cinebench score als stock, maar nu met 85W max power ipv 135W (!!). Dat is 50W minder of 37% minder dan bij de standaard instellingen.
Hoe makkelijk dit aan te passen is vond ik bijna bizar te noemen.

Met 85W power blijft de processor ook max rond de 65C met een Mugen 5 PCGH koeler ipv 95C.
Als je dit mee zou nemen in de tabellen van deze vergelijking, dan is bijvoorbeeld het opgenomen vermogen per FPS aanzienlijk interessanter voor de Ryzen 7700X.

Natuurlijk zijn de intel procs vast ook te optimaliseren, dus om het eerlijk te vergelijken zou je beiden moeten tweaken.
De winst die te behalen valt is wel echt groot. Verbruik tijdens bijvoorbeeld gamen zakt ook flink dus het is ook nog eens 'goed voor het milieu' en ook je energierekening.

Ik, en ik weet zeker velen met mij, zou het heel gaaf vinden als Tweakers beiden series tegen het licht zou houden met dergelijke optimalisatie instellingen. Wat is er mogelijk als je echt gaan tweaken?
Is dit voor jullie te doen @Tomas Hochstenbach ?

[Reactie gewijzigd door Wabs op 22 juli 2024 19:10]

Intel is precies hetzelfde, 12600k hier welke standaard op 1.25vcore draaide.

Verbruik in cinebench was +/- 135 watt op 4.5ghz met 65 graden.

Na undervolt 1.10 vcore en 5ghz 125 watt 63 graden en meer performance.
Ik wil zeker nog eens in het onderklokken/ondervolten van de nieuwste generaties processors duiken, maar om eerlijk te zijn is mijn to-do-list voor de rest van dit jaar daar niet compatibel mee :P. Gaan we volgend jaar eens naar kijken.
ondervolten is al jaren de oplossing voor een stabieler en zuiniger systeem. het is zelfs goed mogelijk dat met licht ondervolten de processor hogere turbo clock kan behalen en of langer deze kan behouden ivm minder last van het thermische plafond
Thanks voor de toevoeging. Alleen tenzij ik het over het hoofd zie, betreft dat dus enkel de twee in de titel genoemde processoren, niet de andere AM5 processoren die dus in deze roundup worden genoemd. Tevens is enkel de tabel met het stroomverbruik voorzien van de eco-resultaten, niet de tabel waar de temperaturen genoemd worden.

Ik deel wel je verwachting dat de meesten de boel op standaard zullen laten draaien, behalve Tweakers dan ;)
Intel Core i5-12400 is voor de meeste mensen zat, vind het om het budget te noemen beetje raar over komen. Sommige geven x2 euro uit en hebben er eigenlijk geen meerwaarde aan.
Ik denk zelf dat ze met "budget" de huidige prijs bedoelen.
Ik heb destijds de 5600X nieuw gekocht voor € 299,- bij de launch en dat is nu ook "budget" ;)
Het is qua naamgeving ook apart om dus een budgetprocessor gepositioneerd te zien boven een instapprocessor. Een vlotte 6-core van ruim 200 euro kan ik sowieso niet bepaald "budget" noemen wanneer je voor de helft ook reeds 6 kernen kunt kopen.

Het is eerder een lijst met beste processoren per prijsklasse dan per doelgroep / activiteit geworden.
Ik las op het forum dat binnenkort de i5-13400 zal aangekondigd worden (CES). Deze zou ook een tdp van 65W hebben en +20% beter presteren dan de i5-12400.

Voor mensen die niet de intentie hebben om te overklokken (zoals ik) is het misschien een idee om daarop te wachten.
Zou een grafiek met op prijsas geschikt mobo + cpu niet beter zijn? Ja, dat is beetje ten nadelen van een i9 tov i3, maar geeft wel realistischer beeld.
Ja dat zou wel goed zijn maar zou ook erg snel leiden tot discussies , welk moederbord kies je voor een I3 en welke voor een i9 in zo'n geval. De cheapste H610 voor de i3 en de duurste ROG voor de i9? Je moederborden zijn erg persoonlijk en niet altijd goed te vergelijken.
Mag ik het apart vinden dat er anno 2022 geen prestatie/verbruiks-index is opgenomen en er dus niet een meest zuinige (idle of load) cpu is opgenomen in de lijst?
Nu de stroomverbruik-component van de TCO voor veel Nederlanders een steeds groter deel wordt van de kosten, lijkt een advies hierin wel van meerwaarde.
Bart ® Moderator Spielerij @Drucchi16 december 2022 09:36
Er staan toch gewoon grafieken met prestaties per Watt? Op deze pagina zelfs, gewoon wat omhoog scrollen.
Klopt, maar daar zou je ook een grafiek van kunnen maken.
Misschien ben ik te snel maar ik mis de Intel Core i5-12600KF Tray. Deze geeft ongeveer dezelfde prestaties als de Intel Core i5-12600K Boxed (€ 305,14) maar dan voor € 246,48. Dit zou betekenen dat de 12600k Tray in de Prijs-prestatieverhouding processors (december 2022) en in de Prijs-prestatieverhouding processors in games (december 2022) grafieken boven de lijn komen te liggen.
Er wordt nooit rekening gehouden met tray, dat is al lang zo. Er zijn veelal van menig andere bulk CPU bij AMD en Intel ook tray en is de verhouding navenant.
De tray versies zijn vaak goedkoper, maar lang niet altijd, ligt uiteraard aan hoeveel voorraad er van is ;)
Maar als je aan het kijken bent voor een bepaalde cpu (waar je geen stock koeler voor wilt/kunt gebruiken) zou ik ook zeker aanraden om te kijken bij de tray versie :)
AMD heeft een bijzonder sterke line up door de goede prijs-prestatie verhouding en lagere TPD. Zou het wat oudere productieproces Intel dwingen om de prijzen hoog te houden?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.