Het einde van de high-end desktop

Hoe Ryzen ons de hedt-processor heeft gekost

Hedt is voorbij

Het einde van de high-end desktop is in zicht. Jarenlang voorzagen chipmakers Intel en AMD consumenten van twee concrete productgroepen: consumentenprocessors als AMD Ryzen en Intel Core, en hedt-chips als Threadripper en Core-X. Met een boel cores, extra geheugenkanalen en een overdaad aan PCIe-lanes waren deze processors bedoeld voor de enthusiast, de consument die alleen genoegen neemt met het beste van het beste. De hedt-markt is in de afgelopen jaren echter in verval geraakt. Met dank aan de release van AMD's Ryzen-serie kan de 'gewone' consument tegenwoordig immers relatief goedkoop 16 cores in zijn of haar systeem steken, wat een paar jaar geleden nog ondenkbaar was, zelfs in het high-end segment.

Zo is de hedt-processor in de afgelopen jaren geleidelijk aan steeds overbodiger geworden en nu is het lot van de high-end desktop bezegeld. AMD heeft onlangs laten weten dat het stopt met Threadripper-processors voor consumenten en team blauw heeft ook al drie jaar geen nieuwe hedt-chips op de markt gebracht. Zo komt er langzaam maar zeker een einde aan een uniek marktsegment dat al bijna twee decennia bestaat. In dit artikel blikken we kort terug op de opkomst én ondergang van het hedt-segment en hoe dat zo is gekomen.

Een moment van stilte voor de gesneuvelden: Intel Core-X en AMD Threadripper

Meer cores en andere sockets

De roots van de high-end desktop liggen in het begin van het millennium, toen AMD de prestatiekroon in handen had met zijn Athlon 64-processors. Het was dat bedrijf dat in 2003 begon met het uitbrengen van processors speciaal voor enthusiasts en gamers, destijds in de vorm van zijn AMD Athlon 64 FX-processors.

AMD Athlon 64 FX-51,
de eerste hedt-chip

De Athlon 64 FX was een heel andere chip dan de gewone Athlon 64-processors. Hij toonde meer gelijkenis met AMD's serverplatform dan met de gewone 'mainstreamprocessors', maar dan met hogere kloksnelheden en lagere prijzen. Bovendien waren alle clockmultipliers van de Athlon 64 FX-cpu's volledig vrijgegeven, zodat gebruikers thuis gemakkelijk hun processor konden overklokken. Dat alles op een aparte socket: 939. Als antwoord op de stap van AMD kwam Intel in dezelfde week met een Pentium 4 Extreme Edition, een variant op de gewone Pentium 4 met hogere baseclocks en extra L3-cache, gericht op gamers en enthusiasts. Zo werd de hedt-chip geboren.

Dat ging enkele jaren door. Langzaam maar zeker verloor AMD de hedt-markt uit het oog, maar Intel zette door en in de herfst van 2008 verschenen socket LGA-1366, de bijbehorende X58-chipset en de inmiddels welbekende Core i7-naamgeving. Het was een losstaand platform met eigen socket, puur gericht op de markt voor hardware-enthusiasts en gamers. Met onder meer een extra geheugenkanaal en extra PCIe-lanes voor SLI- en CrossFire-set-ups moest LGA-1366 zich bij release onderscheiden van de destijds al vier jaar oude socket LGA-775, die ook na de release van 1366 in gebruik bleef voor de mainstreammarkt. De processors toonden daarmee veel gelijkenissen met Intels serveraanbod.

De Intel Core i7-980X, de eerste
hexacore-cpu voor consumenten

Misschien nog belangrijker: het LGA-1366-platform was de enige manier om als consument aan een processor met meer dan 4 cores te komen bij Intel. Bij release waren nog de welbekende Core i7-920, Core i7-940 en Core i7-965 beschikbaar, met 4 cores, hyperthreading en tot 8MB L3-cache. Later werd dat aanbod aangevuld met onder meer een Core i7-980x, een nieuwe Extreme Edition met maar liefst 6 cores en 12 threads, destijds ongehoord voor de desktop. Tweakers noemde de chip bij release dan ook een 'zeskoppig monster' en 'de snelste processor die er te koop is. Punt'. Het consumentenplatform van Intel bleef daarbij beperkt tot Core 2 Quad-processors en later Core i7-quadcores.

Het quadcoredecennium

Het hogere aantal cores is altijd een rode draad geweest in de high-end desktop. Hedt-processors van chipmakers als AMD en Intel zijn in feite een soort goedkopere serverchips, weliswaar met bepaalde enterprisefeatures uitgeschakeld en uiteraard ook hogere kloksnelheden, aangezien serverprocessors, afhankelijk van het model, ook in 2022 nog altijd onder de 3GHz geklokt zijn, wat voor meer singlethreaded workloads zoals games niet ideaal is.

Intel bleef het aantal cores op zijn hedt-platforms door de generaties heen dan ook geleidelijk ophogen, maar liet het aantal kernen op zijn consumentenplatforms ongedeerd. Ook later zette dat door. Terwijl Intels hedt-platform doorgroeide van 6 naar 8, 10, 12 en later zelfs 18 cores, bleef het ‘mainstreamplatform’ bijna een decennium lang steken op vier rekenkernen. AMD bood met zijn Phenom-serie dan wel hexacoreprocessors met 6 cores voor consumenten en kwam later met Bulldozer, maar kon destijds amper marktaandeel wegsnoepen van het dominante Intel, dat tot zijn 14nm-debacle steevast een paar chipproductiegeneraties voorliep op de concurrentie.

Het aantal cores stagneerde dus op de mainstream, maar dat leidde wel tot een duidelijk onderscheid tussen de consumenten-pc's en de high-end desktop. De gewone consument kon genoegen nemen met maximaal 4 cores en 8 threads voor alledaags gebruik, terwijl de enthusiast die meer wilde, kon overstappen op een duurder hedt-platform voor extra cores, meer geheugenkanalen en andere extra features die de doorsneegebruiker niet per se nodig heeft.

Intel-hedt-platforms door de jaren heen
Socket	Chipset	Cores/threads (max.)	Geheugenkanalen	PCIe-lanes (max.)
LGA-1366	X58	Nehalem (2008): 4C/8T Westmere (2010): 6C/12T	3x DDR3	32x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-2011	X79	Sandy Bridge-E (2011): 6C/12T Ivy Bridge-E (2013): 6C/12T	4x DDR3	40x PCIe 3.0 (cpu) 8x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-2011-3	X99	Haswell-E (2014): 8C/16T Broadwell-E (2016): 10C/20T	4x DDR4	40x PCIe 3.0 (cpu) 8x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-2066	X299	Skylake-X (2017): 18C/36T Cascade Lake-X (2019): 18C/36T	4x DDR4	48x PCIe 3.0 (cpu - Cascade) 40x PCIe 3.0 (cpu - Skylake) 24x PCIe 3.0 (chipset)

Intel-consumentenplatforms (desktop) door de jaren heen
Socket	Hoogste chipset	Cores/threads (max.)	Geheugenkanalen	PCIe-lanes (max.)
LGA-1156	P55	Lynnfield (2009): 4C/8T Clarkdale (2010): 4C/8T	2x DDR3	16x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-1155	Z67/Z77	Sandy Bridge (2011): 4C/8T Ivy Bridge (2012): 4C/8T	2x DDR3	16x PCIe 3.0 (cpu) 8x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-1150	Z87/Z97	Haswell (2013): 4C/8T Broadwell (2015): 4C/8T	2x DDR3	16x PCIe 3.0 (cpu) 8x PCIe 2.0 (chipset)
LGA-1151	Z170/Z270/Z390	Skylake (2015): 4C/8T Kaby Lake (2016): 4C/8T	2x DDR4 + 2x DDR3 (Skylake)	16x PCIe 3.0 (cpu) 24x PCIe 3.0 (chipset)
LGA-1151v2	Z370/Z390	Coffee Lake (2017): 6C/12T Coffee Lake Refresh (2018): 8C/16T	2x DDR4	16x PCIe 3.0 (cpu) 24x PCIe 3.0 (chipset)
LGA-1200	Z490/Z590	Comet Lake (2020): 10C/20T Rocket Lake (2021): 8C/16T	2x DDR4	16x PCIe 3.0 (cpu - Comet Lake) 20x PCIe 4.0 (cpu - Rocket Lake) 24x PCIe 3.0 (chipset, max.)
LGA-1700	Z690	Alder Lake (2021): 16C/24T	2x DDR4/DDR5	16x PCIe 5.0 (cpu) 4x PCIe 4.0 (cpu) 12x PCIe 4.0 (chipset) 16x PCIe 3.0 (chipset)

Meer cores op de mainstream en AMD's Threadripper

Lange tijd was dit de status quo in processorland. Intel had zijn Core-chips voor consumenten en bracht daarnaast aparte Core-X-platforms voor enthusiasts op de markt. AMD richtte zich op zijn beurt exclusief op de mainstream met zijn tegenvallende Bulldozer- en Piledriver-architecturen. Daar kwam pas in 2017 verandering in, toen AMD met zijn Ryzen-processors kwam. De chipontwerper begon, na een jarenlange achterstand, in 2017 aan een comeback met zijn Zen-architectuur.

Niet alleen dat, met de release van de Ryzen-serie hoogde AMD het aantal cores voor mainstreamprocessors voor het eerst in ruim een decennium op, van 4 naar 8 cores met 16 threads. Een reactie van Intel volgde niet lang daarna. Na bijna een decennium quadcores verhoogde ook Intel eindelijk het aantal cores op zijn mainstreamprocessors, eerst naar 6, toen naar 8 en uiteindelijk naar 10 en meer.

Bovendien kwam AMD met een eigen hedt-platform, Threadripper. Met maximaal 16 cores en 32 threads, 4 geheugenkanalen en extra PCIe-lanes was dat platform in 2017 een direct antwoord op Intels Core-X-serie, die al jarenlang de hedt-markt domineerde. Bij de release van Threadripper had Intel alleen Core-X-cpu's met maximaal 12 cores, maar slechts een maand later kwam het bedrijf al met een hedt-chip met 18 kernen.

Threadripper kwam als een onverwachte opschudding op de markt. AMD bracht die serie vrij plotseling uit, zeker aangezien Threadripper officieel niet eens op de roadmap van het bedrijf stond. AMD verduidelijkte later in een interview met Forbes dat Threadripper eigenlijk een hobbyproject van een stel medewerkers was, die een jaar lang in hun vrije tijd aan Threadripper werkten voordat ze hun product presenteerden aan het management van AMD. Sindsdien is AMD terug in het hedt-segment.

Het aantal cores bleef daarop doorgroeien. In 2019 kwam AMD met zijn Ryzen 9 3950X-consumentenprocessor met 16 cores en 32 threads. Threadripper werd gaandeweg geüpdatet met modellen tot 64 cores en 128 threads.

De dood van Threadripper

Dat is waar we nu staan. Momenteel kan de mainstreamgebruiker dus een processor kopen met 16 cores en 32 threads, en in 2019 brachten Intel en AMD ieder hun recentste hedt-chips voor consumenten uit, AMD dus met maximaal 64 cores, Intel nog altijd met 18. Sindsdien is het echter ijzig stil op de hedt-markt.

AMD introduceerde in de tussentijd wel Threadripper Pro-chips, die vooral zijn bedoeld voor bedrijven en oem's die workstations bouwen. Wat aantal cores betreft zijn die gelijk aan de gewone Threadripper-chips, maar dan met extra geheugenkanalen en 128 PCIe-lanes in combinatie met een andere socket en chipset. Hiermee kan Threadripper Pro bijvoorbeeld overweg met maximaal 2TB DDR4-geheugen, waar dat maximum bij de gewone Threadripper-serie op 256GB ligt. De Ryzen-processors ondersteunen 128GB geheugen.

AMD's Threadripper Pro-serie is bedoeld voor professionals.

Nog meer dan de gewone Threadripper-serie, positioneert AMD de Pro-varianten dan ook vooral als workstationchips voor professionals, zoals engineers, architecten, artiesten en data-analisten, die behalve aan veel cores ook behoefte hebben aan grote hoeveelheden geheugen en véél PCIe-uitbreidingen. Threadripper Pro kwam aanvankelijk alleen beschikbaar via oem's die pre-built workstations verkopen, maar is inmiddels ook los verkrijgbaar. Tegelijkertijd was de gewone Threadripper-line-up al sinds de Zen 2-modellen uit 2019 niet meer geüpdatet.

Dat blijft zo, blijkt nu. AMD liet in juni weten dat het zijn 'reguliere' Threadripper-serie voor consumenten de nek omdraait. Het bedrijf deed dat naar eigen zeggen om zijn line-up te versimpelen. "Het onderzoeken van wat onze veeleisendste enthusiasts en contentcreators het meest waarderen in het platform, heeft ons ertoe gebracht om de Threadripper- en Threadripper Pro-productlijnen te verenigen", schreef het bedrijf in een toelichting.

Het bedrijf richt zich in het marktsegment van de high-end desktop nu dus volledig op bedrijven met Threadripper Pro. Met twee keer zoveel PCIe-lanes, 8 geheugenkanalen en vooral ook een fors hogere prijs liggen deze Pro-varianten buiten het bereik van veel particuliere hardware-enthousiastelingen. Zo komen er dus geen Zen 3-varianten van de gewone Threadripper-serie en ook van de Zen 4-architectuur komen alleen Threadripper Pro-chips. In feite stapt AMD hiermee dus uit de hedt-markt voor particulieren.

Het was dus AMD dat de hedt-markt in één keer een flinke push gaf met Threadripper, maar dat marktsegment tegelijk de nek omdraaide met Ryzen. Met de release van Zen 2 en de Ryzen 3000-serie verhoogde het bedrijf het aantal cores op zijn mainstreamchips naar aantallen die slechts drie jaar eerder nog niet eens denkbaar waren in het hedt-segment. De high-end desktop bewoog weliswaar mee, maar zelfs voor particuliere powerusers zijn meer dan 16 cores momenteel simpelweg al overkill.

Radiostilte bij Intel

Ook aan de kant van Intel is het al drie jaar stil. Het bedrijf bracht halverwege 2017 zijn X299-platform uit, samen met Skylake-X-chips met maximaal 18 cores, slechts 2 meer dan AMD's meest high-end consumentenchip. Daarmee is het recentste Intel-hedt-platform inmiddels al vijf jaar oud. In 2019 kwam het bedrijf nog wel met Cascade Lake-X-chips voor X299, maar de voornaamste veranderingen waren hogere snelheden, bepaalde hardwaremitigaties voor beveiligingslekken en voornamelijk een lagere prijs om beter te concurreren met AMD.

Intel komt binnenkort naar verwachting wel voor het eerst in jaren met nieuwe hedt-chips, in de vorm van Sapphire Rapids-WS, waarbij 'WS' staat voor 'workstation'. Nu we dichter bij de release van die chips komen, lijkt het steeds duidelijker dat ook dit platform niet voor de consument is bedoeld. Alles wijst erop dat dit platform, met vermeende core-aantallen tot 56, 8 DDR5-geheugenkanalen en maximaal 112 PCIe 5.0-lanes, vooral wordt gericht op professionals. Het lijkt erop dat Sapphire Rapids meer gezien moet worden als antwoord op Threadripper Pro en niet zozeer als een hedt-platform voor consumenten. Intel lijkt die chips dan ook uit te brengen onder de Xeon-merknaam. Eerder ging al het gerucht rond dat Intel de Core-X-serie voor enthusiasts zou schrappen.

Er is wel een lichtpuntje aan de horizon. In april verscheen een verwijzing naar 'Alder Lake-X' in systeemmonitorsoftware AIDA64, wat de komende release van een nieuwe hedt-chipserie voor consumenten deed vermoeden. Sindsdien is daar echter niets meer van vernomen en inmiddels staat de release van Intels volgende serie mainstreamprocessors, Raptor Lake, ook al voor de deur. Intel zelf heeft in ieder geval nog geen woord over deze mogelijke chips gerept, dus het is nog maar de vraag of het bedrijf daadwerkelijk een terugkeer naar high-end zal maken.

Cascade Lake-X, de (vooralsnog) laatste hedt-serie van Intel

Wat nu?

Het lijkt er dan ook op dat het einde van de high-end desktop in zicht is. Het marktsegment blijft wel bestaan, maar met een nieuwe focus op de professional. Dat is dan de gebruiker die daadwerkelijk baat heeft bij een grote hoeveelheid cores, maar ook eerder gebruik zal kunnen maken van de extra geheugenondersteuning en PCIe-lanes.

De enthousiaste consument moet dan weer genoegen nemen met een 'beperkt' aantal cores op mainstreamplatforms, hoewel 16 cores voorlopig meer dan zat moeten zijn voor vrijwel iedere gebruiker. Datzelfde geldt voor de 2 geheugenkanalen; zeker met de opkomst van DDR5 zit het met de hoeveelheid geheugenbandbreedte voorlopig goed. Consumenten-cpu's hebben tegenwoordig ook extra PCIe-lanes aan boord voor een NVMe-ssd, met extra uitbreidingsmogelijkheden via PCIe-lanes op de chipset, zij het met potentiële extra latency. Zeker nu CrossFire en SLI eveneens verleden tijd zijn, is ook dat voorlopig voldoende.

De echte enthusiasts behouden nog de mogelijkheid om over te stappen op een AMD Threadripper Pro- of Intel Xeon-WS-chip, die een terabyte of meer aan geheugen met officiële ecc-ondersteuning kan huisvesten en nóg meer PCIe-uitbreiding via de cpu en chipset bieden. Die chips bieden in veel gebruiksscenario's voor consumenten echter soortgelijke prestaties als hun mainstreamtegenhangers, maar dan tegen aanzienlijk hogere kosten.

Een Threadripper Pro-chip met 24 cores staat momenteel bijvoorbeeld al in de Pricewatch voor € 1.244,94. Een Ryzen 9 5950X met 16 cores kost daarentegen € 319,99. Daarbij is ook het onderliggende platform duurder, aangezien bij deze chips meer geheugendimms nodig zijn om alle kanalen te benutten en ook de bijbehorende hedt-moederborden aanzienlijk duurder zijn. De vraag is dan ook of gebruikers deze stap zullen zetten.

De tussenstap, met meer geheugenkanalen en PCIe-lanes dan de mainstream, maar minder dan de workstation-hedt, ontbreekt hiermee, maar dat is dan ook een niche. De vraag is of mensen die grotere stap zullen zetten. AMD en Intel delen zelf geen concrete losse cijfers over de verkoop van Threadripper en Core-X, maar de hedt-markt zal relatief lage verkoopcijfers hebben.

Pc-bouwer Puget Systems uit de Amerikaanse staat Washington, dat zich nota bene richt op workstations, meldde eerder dit jaar bijvoorbeeld dat ruim 60 procent van zijn klanten in het afgelopen halfjaar al koos voor een consumentenprocessor van Intel of AMD. De gewone Threadripper-serie deed het toen al iets minder goed met zo'n 18 procent van de leveringen, Threadripper Pro nog iets minder, en Intels Xeon-workstationchips en Core-X-processors hadden een bijna verwaarloosbaar aandeel. Ook in de Pricewatch doen mainstreamchips het aanzienlijk beter. De eerste Threadripper-chip, de 3990X, staat wat populariteit betreft op plek 54 in het processoroverzicht en de eerste Threadripper Pro-chip, de 3995WX, staat op plek 107.

Tot slot

Hedt is voorbij. Jammer, maar uiteindelijk is de vraag hoe logisch de high-end desktop nog was. Zelfs de grootste enthusiast kan vandaag de dag waarschijnlijk prima uit de voeten op de mainstreamplatforms van Intel en AMD, en de veeleisendere gebruiker die meer cores nodig heeft, kan waarschijnlijk ook de extra geheugenkanalen en PCIe-lanes op de 'workstation-hedt' goed gebruiken. De kans bestaat natuurlijk dat AMD of Intel in de toekomst de high-end desktop weer nieuw leven inblaast. Voor nu is het genoegen nemen met 16 cores, 128GB geheugen en een stel PCIe-lanes. En dat is prima.

Reacties (138)

[mschol]

redelijk artikel maar:

hoe zit het tegenwoordig met de hoeveelheid pcie lanes op de normale consumentenplatforms?

ik dacht namelijk dat bij het in gebruik nemen van bepaalde slots je vaak al last had van limieten, 2x 16x videokaart was vaak niet mogelijk, als je er dan een pcie geluidskaart ofzo bij prikte kon dat je pcie lanes voor nvme schijven aantasten.

is dat een kwestie van te goedkope moederborden/"te lage" chipsets? of is het iets anders

[Sneezzer]

Dit inderdaad.
Ik kan prima uit de voeten met 8+ aan cores maar kom pci lanes te kort (lsi voor extra HDD, 2xnvme, graca voor plex, graca voor VM's, 10gb sfp+) dan zit mijn systeem vol.

[Cartman!]

Dat is dan ook geen gemiddelde setup voor een consument

[Sneezzer]

Correct, hedt ;-)
Dan misschien nog niet direct de juiste doelgroep.. maar toch.

[yvez]

Dat is denk ik toch ook zijn punt? Iemand als hij die dus een hedt user is, komt dus tekort met de consumenten lineup en moet nu opeens wel heel diep graven om aan zijn behoeftes te voldoen. Exact waar dit artikel over gaat.

[System]

Maar ook daarvoor was het niet bedoeld...

[johnbetonschaar]

Misschien niet gemiddeld, maar zo exotisch is het ook weer niet om graag een sloot aan PCIe lanes te hebben zonder beperkingen aan wat je in welke sloten stopt.

Bijvoorbeeld als je VM’s wil draaien met PCIe passthrough, zodat je hetzelfde systeem kunt gebruiken als Linux workstation én om te gamen. Als je alleen maar 1 GPU aan een VM wil assignen dan lukt dat op een consumenten bord nog wel, maar ik wil bijvoorbeeld ook graag USB controllers en NVMe drives direct aan de VM’s geven via passthrough, onder andere omdat dingen als mijn Fanatec stuurtje niet willen werken in een VM via USB emulation. Met mijn x470 bord kan dit nog net (en ook pas nadat ASRock ~2 jaar na introductie een BIOS update uitbracht die de IOMMU groups anders indeelde), 1x GPU, 1 USB controller, en 1x NVMe drive, maar daarna houdt het op omdat de PCIe lanes op de consumenten bordjes eigenlijk altijd zo gegroepeerd zijn dat je maximaal 1 insteekkaart, en 1 of 2 onboard devices kunt isoleren zonder hacks als ACS die met allerlei nadelen komen.

Op een threadripper bord is dit veel flexibeler en kan je zonder problemen 2 of 3 VM’s aanmaken die allemaal hun eigen NVM-e drive hebben (via NVMe risers bijvoorbeeld), directe toegang tot een dedicated GPU, directe toegang tot een USB controller, etc. En dat er dan ook niet iets overblijft zodat de host een eigen GPU en NVMe drive kan hebben.

Toegegeven, het is niet echt een gemiddelde setup, maar waar je dit voorheen dus voor rond de 3000 euro had kunnen bouwen kost je dat straks dus minimaal het dubbele als je alleen TR Pro nog als optie hebt…

[Reactie gewijzigd door johnbetonschaar op 22 juli 2024 18:26]

[Xeon_1]

Voor mij idem 2 raid controllers / 2 nvme u2 / sfp+ kaartje en 1 gfx kaart.
Heb nu mijn systeem opgebouwd rond een 7980xe daarvoor 7900x
Heb nog 2 slots bruikbare over waar een kaart inkomt als het nodigextra gpu of capture afhangkelijk wat ik aan het doen ben.

Heel het normale desktop gamma spfeekt me niet aan door gebrek aan pcie

[itsgreen]

Yeah, ik zit met exact hetzelfde. Ik behoefde aan meer lanes, cores zit ik prima. Maar geef me wat meer lanes voor alles wat je daar zegt.

[psychicist]

Mijn conclusie is eigenlijk eerder dat het huidige consumentenplatform zou moeten verdwijnen en vervangen zou moeten worden door het hedt/workstation/serverplatform. Het is absurd om een 16-core processor te koppelen aan een gebrekkig aantal PCI-Express lanes en een limiet van slechts 128 GiB geheugen. Maar AMD en Intel gaan dit niet doen, totdat de markt hen ertoe dwingt om meer te leveren voor hetzelfde geld.

Voor een gewoon desktopplatform kies ik wel een x86 (en/of ARM) SBC.

[Djarune]

Een X570 bord heeft met een Zen 2 of 3 processor 36 bruikbare PCIe 4.0 lanes. Zeker als het bord ook bifurcation support heeft kun je ze mooi toewijzen. Als ik jouw lijstje bij elkaar op tel kom ik niet op dat aantal. Hoeveel heb je extra nodig?

[XiMMiX]

Zen 2 en 3 hebben maar 24 PCIe lanes:
4 voor de chipset
4 voor m.2 slot
16 voor het 16x slot voor de GPU

Sommige moederborden hebben inderdaad meerdere m.2 slots en enkele x1 pci slots waardoor het lijkt of er meer PCIe lanes zijn. Maar die delen allemaal de 4 chipset lanes, samen met al het andere dat aan de chipset hangt (SATA, extra USB poorten, netwerk).

[Djarune]

Zen 2 en 3 hebben inderdaad 24 PCIe 4.0 lanes.
Met bifurcation op de luxere X570 borden zijn ze als volgt toepasbaar:
PCIe 4.0 x8 voor bijvoorbeeld videokaart (dezelfde bussnelheid als PCIe 3.0 x16)
PCIe 4.0 x8 voor bijvoorbeeld 2e videokaart
PCIe 4.0 x4 voor M.2

De overige 4 PCIe 4.0 lanes vanuit de CPU zijn niet vrij te gebruiken, maar gereserveerd voor de interconnectie van de chipset lanes wat dus niet de capaciteit van het totaal aan chipset lanes zelf betekent.

De X570 chipset heeft 16 chipset lanes / general purpuse lanes / platformlanes. Die zijn als volgt toepasbaar:

8x PCIe 4.0 lanes
1x PCIe 4.0 x4 / 2x PCIe 4.0 x2 / 4x PCIe 4.0 x1 / 4x SATA 6Gbps (extra SATA ipv PCIe lanes)
1x PCIe 4.0 x4 / 2x PCIe 4.0 x2 / 4x PCIe 4.0 x1 / 4x SATA 6Gbps (extra SATA ipv PCIe lanes).

AMD heeft hiervoor een mooi overzicht wat eerder door Tweakers is geplaatst
Veel PCIe 4.0 dus (totaal 40 waarvan 36 bruikbaar) wat voor bijna iedere consument meer dan voldoende is.

[Reactie gewijzigd door Djarune op 22 juli 2024 18:26]

[XiMMiX]

Je bevestigt dus precies wat ik al zei. Die 16 chipset lanes delen 4 cpu lanes.

Stel je hangt een PCIe 4.0 x4 SSD aan die chipset lanes. Die is in z'n eentje instaat die 4 cpu lanes dicht te trekken. Als je tegelijkertijd data leest van SATA drives of netwerk of USB dan zijn die 4 cpu lanes een bottleneck.
Stel je hangt 2x een PCIe 4.0 x4 SSD aan die chipset lanes. Dan halveert die 4 cpu lane bottleneck de maximum snelheid die de SSDs tegelijkertijd kunnen leveren.

Daarnaast zal er wat latency bij komen als gevolg van het delen, maar ik heb eerlijk gezegd geen idee of dit effectief gevolgen heeft.

En om dit alles te voorkomen was Threadripper dus best interessant. Maar helaas niet voor genoeg consumenten.

[Djarune]

Je zegt nu wel iets anders dan voorheen. Toen had je het nog over 4 chipset lanes. Het klopt dat de bandbreedte tussen CPU chipset wordt begrenst door PCIe 4.0 x4 = 7.877Gbps. Dat betekent echter niet dat er maar 4 chipset lanes zijn, want er zijn er 16. 2x PCIe 4.0 x4 ssd’s gaan prima werken op de chipset. Theoretisch is er een bottleneck, maar in de praktijk gaan ze nooit zoveel bandbreedte tegelijkertijd vragen.

Er is inderdaad wel een latency. Een nvme op CPU lanes presteert net een beetke beter dan een nvme op chipset lanes.

[trapper]

Je zegt nu wel iets anders dan voorheen. Toen had je het nog over 4 chipset lanes.
...

Nee hoor, hij had het over "4 lanes voor de chipset", en ik had dat zelf gelezen als 4 lanes waarmee de CPU met de chipset verbonden is, hetgeen precies is wat hij bedoelde.
Dat de chipset zelf vervolgens weer een veelheid aan andere lanes aanbiedt, doet er voor de bandbreedte niet toe. Er zijn ook insteekkaarten met een PCIe multiplexer, die nog meer lanes kunnen aanbieden, maar ook dat levert niet meer bandbreedte op.

Voor mij was ook de hoeveelheid beschikbare PCIe lanes een reden om voor threadripper te kiezen. Zo te zien voorlopig voor het laatst want die Pro's zijn mij echt veel te duur.

[Djarune]

Graag wel juist quoten. Het ging mij op het stukje

Maar die delen allemaal de 4 chipset lanes, samen met al het andere dat aan de chipset hangt (SATA, extra USB poorten, netwerk).

Het gaat dus niet om chipset lanes want dat zijn er 16.
Het gaat echter ook niet om de 4 CPU lanes zelf, maar het gaat uiteindelijk om het delen van de bandbreedte van de 4 CPU lanes. Dat staat er echter niet en werd mij pas duidelijk in het bericht daarna.

[trapper]

Het stukje dat ik quote staat al voor het stukje dat jij quote, en "DE 4 chipset lanes" verwijst daarnaar terug, of althans zo heb ik het gelezen. En het lijkt erop (in latere berichtjes) dat hij dat ook inderdaad zo bedoelde.
Maar goed, begrijpend lezen is niet altijd triviaal, en ik kan er ook naast zitten.

[Reactie gewijzigd door trapper op 22 juli 2024 18:26]

[Orky Rulez]

Je neemt een high end bord met 10Gbit, een Intel met igpu voor Plex, een M.2 naar 5x sata en je hebt al 3 plekjes vrij

[Praetextatus]

Voor 99% van de mensen is het voldoende. Voor de 1% die het nodig heeft kan een een WS grade setup aanschaffen.

2x videokaart is al niet meer mogelijk, behalve bij de ultra high end. Dan is een WS cpu ook geen uitgave meer,want dan shop je al in het High end.

[ocf81]

Het gaat mij te ver om dan maar iedereen te verbannen naar een extreem veel duurder platform. De eerste generatie threadripper had slechts een meerprijs van ca €500. De HEDT varianten van intel zaten vroeger op ongeveer hetzelfde premium. Het is wat mij betreft erg gratuit om zo makkelijk een verslechtering van de mogelijkheden geen probleem te vinden. Voor COVID was SLI of CF opstelling ca €1000. 2x videokaart kan technisch gezien nog steeds prima. In DX12 en Vulkan kan dat zelfs zonder dat SLI of CF noodzakelijk is. Wat je nu zegt is dat het dan ook wel oké is om er even 2000 extra bij uit te geven, terwijl dat voorheen niet nodig was. Dat is toch wel een groot verschil.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 22 juli 2024 18:26]

[Devion]

De cpu had een meerprijs van 500.. het mobo ook... plus bijna een verplichting om ecc mem te pakken, dus in 't algemeen was HEDT pakweg ~1500 euro duurder.

[ocf81]

Dat was voor zowel mijn X58/i7 920 en mijn x399/1900X setup niet het geval. Ca. €500 is/was een realistische meerprijs voor een systeem waar je eigenlijk alleen voor de lanes een HEDT opzet koopt.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 22 juli 2024 18:26]

[frozen_fire]

Ik heb destijds de keuze tussen volgende 2 overwogen:

Intel i7 6700K (4core mainstream) + mobo
Intel i7 5820K (6core HEDT) + mobo

De HEDT combinatie was ongeveer 170 EUR duurder.
ECC RAM had ik ook niet nodig.

Ik vraag me dus af waar je die ~1500 EUR vandaan haalt want in mijn geval was het bijna 9 keer minder dan dat

[TD-er]

[...]
Ik vraag me dus af waar je die ~1500 EUR vandaan haalt want in mijn geval was het bijna 9 keer minder dan dat

Dat is ruwweg de huidige meerprijs voor een "wat meer dan standaard" setup.
Je maakt dus eigenlijk precies het punt van dit hele artikel

[homernt]

De CPU en de chipset hebben een x-aantal pcie lanes maar het is aan de moederbord fabrikant hoe dat is uitgewerkt. Niet alle moederborden met dezelfde chipset hebben evenveel pcie lanes of dezelfde hoeveelheid m.2 slots op moederbord.

[itcouldbeanyone]

Je hebt er niets aan als lanes door je chipset gaat, kost je veel latency.
Ik baal er ook van, maar heb me werkstation en game pc daarvoor nu gescheiden. Aangezien mainstream kwa lanes en kwa geheugen kanalen te weinig is.
Voor werkstation heb ik nu gewoon een dual socket systeem.

[ocf81]

Heel herkenbaar inderdaad. Het is ook wel jammer dat de CPU's een karige downlink naar de chipset hebben, dan is er ook niet echt een optie om te diversificeren middels chipsets. Het zou wat mij betreft goed zijn als er CPU's en chipsets komen die een bredere link naar de chipset hebben en daar dan heel veel lanes beschikbaar stellen.

AMD lijkt nu wel veel lanes beschikbaar te gaan stellen op X670, maar gaat deze chipset nogal beperkt maken door de 4x link op PCI-e 4.0 snelheid uit te voeren. Erg jammer.

[Bulkzooi]

Yes, ISA owners passen verdeel en heers toe, o.a. via chipsets & firmware. Ook onder hun moederbord-partners wordt marktsegmentatie toegepast, idd via duurdere en goedkopere chipsets.

Het aantal beschikbare pcie lanes is daarbij de belangrijkste eenheid, en qua definities kan je denken aan alle computersystemen tussen een workstation en een ultrabook. Zelfs embedded chipsets (zoals de AMD R-Series) betreft hetzelfde platform. Het is dus de controller die afgeknepen wordt.

De tweakert is dan ook officieel een artefact uit het verleden.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 18:26]

[SG]

Het is kwestie van dat 90% van de consumenten niks anders dan g-kaart er optioneel in steken en dat PCI 4 nog ruim voldoet en pcie3.0 slot een pcie-4.0+ 4x kaarten pas niet voldoende heeft en dat is de lowest instap kaart van AMD.
En dan de enige verdere optie nvme 1 M.2 SSD
Waarvan dan nog 2de nvme m.2 ssd gewenst is.
Op mobo alles behalve gpu al geintergreerd is.
Naast dat voor 90% van consumenten meer dan 16cores overkill is.
Naast dat in consumenten reviews een 32 of 64 core in vele consumenten apps juist slechter presteren op die zeer dure many core sku.
Ik heb een apart sound kaart maar dat is meer voor breakoutbox en game Rocksmith2014 waar ik sound input en weergave gitaren en basgetaren naar bass capapele 2.1 box als output. Met meng paneel tje waar ik ook output kan schakelen en splitten naar gitaar en bassgitaar versterkers.
En ik dus niet onder de mainstream doelgroep val.
En om die reden is het voor AMD en iNtel niet interessant om die laatste 5 a 10 % en nog flinkere socket te ontwikkelen met zooi pci-e lanes extra. En pci-e is differential dus elke lane zijn 2 pinnen. Die differential traced naar slot geleid moeten worden of tussen chips. Waarbij elke gen steeds zwaardere eisen aan die traces verlangt en daarmee ooo lengte.

Als je pro compute doet op g-kaart waar flink met data geschoven wordt is full 5.0 pci-e handig. Maar denk dat pcie 4.0 8x voldoende is ook voor nextgen g-kaarten.
Dus een 760e split van 8x voor 2 pcie 5.0 sloten is zat of naast dat 4x pcie.4.0 ook zat is voor 99% van de consumenten.

Als je die lanes echt nodig hebt zul je op pro threadripper ook vooral beperkt zijn tot veel pci-e 4.0 en je dan ook al workstation mobo nodig hebt.

Met chip te kort gekte van afgelopen jaar en AMD tsmc capaciteit beperking en dat alle sku dezelfde chiplet productie delen is niche product eigenlijk niet interessant voor heden logistieke redenen.
De push van AMD om intel 4core mainstream beleid te doorbreken is goede stap waar velen wat aan hebben. Maar HEDT is een niche. Waar enkelen heel veel aan hebben als kanabaliseren van workstation markt.voor AMD en intel.

Tja jammer maar commercieel logisch.

[trapper]

...
Met chip te kort gekte van afgelopen jaar en AMD tsmc capaciteit beperking en dat alle sku dezelfde chiplet productie delen is niche product eigenlijk niet interessant voor heden logistieke redenen.
...

Dit is denk ik precies wat er aan de hand is, het hedt platform is (mede door de explosieve groei van cores op mainstream cpu's) nu zo'n kleine niche geworden dat het in de huidige situatie van resource tekorten niet interessant is om er in te investeren.

Jammer voor ons

[bones]

Jammer want voor 3d rendering blijven de threadrippers ideaal. Niet altijd kun je alles met gpu renderen (ligt ook aan de renderer). Ken genoeg 3d artiesten die naast hun reguliere baan bezig zijn met 3d en dan is er een groot verschil tussen 16 cores en 32 cores.

[blorf]

Er is geen druk om iets real-time weer te geven. Renderen kan stack-wise met meerdere systemen tegelijk. Waar het vooral verschilt is energieverbruik.

[BarnET]

Voor de professionals blijft threadripper pro beschikbaar

[SG]

Dan kies je voor renderer die wel goed gpgpu ondersteund.
Als je pro bent en met hobby of ook eigenwerk wil opbouwen voor werk zoeken of portofolio
Dan is goede investering in hardware wat je goed gebruiken kan
Dan is SP6 met TRWX en workstation budget van 3 tot 5K wel op zijn plaats.

Of jammer wil wel maar mag niks kosten. Ondanks dikke baan 3d artist. Of geld gaat ergens anders over de balk. Dan is het preoriteiten stellen.

[jvo]

Ik heb zelf ook een threadripper systeem en werk in 3D. Maar tweedehands Xeons zijn zo goed beschikbaar, dat dual 2011-3 eigenlijk een betere keuze is hiervoor. Tweedehands threadrippers zijn vaak duurder dan twee tweedehands Xeons.

[Brawler1986]

Is nog prima op te lossen door een kleine renderfarm op te zetten, of gewoon via cloudcomputing. Vroeger deed ik dit ook. Tuurlijk, Threadripper maakt het wel makkelijk dat je maar 1 machine nodig had en voor onderhoud is dit ook zeker een voordeel, maar de premium prijs die je betaald kan je bijna 2 render nodes voor kopen. Ik gebruikte vroeger Backburner van 3D Studio Max.

[bones]

Ik toevallig vroeger ook met backburner en 3dsmax gewerkt voor animaties. 4 dual cores als renderfarm, heel low budget maar had toen geen geld voor dual xeon setup.

Maar nu zou je dus 4x een 5950x moeten hebben om ongeveer dezelfde prestaties te krijgen als een 64c threadripper? Qua kosten wel hoger omdat je ook 4x een moederbord, geheugen, kast en gpu, etc moet aanschaffen.

[Reactie gewijzigd door bones op 22 juli 2024 18:26]

[Brawler1986]

Ja de core count van de threadrippers zijn wel insane tegenwoordig. Maar ik meen dat er toch ook een 32c / 24c ryzen was of heb ik het mis.

[Fireball454]

Ik draai nog altijd alles op mijn x58 platform uit 2009! Eerst met i7 920 nu met i7 980x.
Hij werkt nog perfect! Kan alle games nog aan, dankzij rtx 2060.

Spijtig genoeg moet ik nu wel eens upgraden.
-Geen Windows 11
-geen games die die AVX nodig hebben. (AoE4)

Ik was aan het hopen op een nieuw x-platform.
Maar deze hoop mag ik dus opbergen... 😞

[Benga]

Mooi om te lezen! De 5280k is nog steeds de daily driver hier, ook met een 2060 toevallig. Had ik toen de 4790k gekozen had ik reeds moeten upgraden denk ik.

Toen lag ik lang wakker over de keuze tussen 4 snelle cores tov 6 normale cores. Mijn CPU draait steeds op 4,4 ghz. Het verbruik is natuurlijk niet gunstig zo …

Edit: ik besef nu pas dat de 5820k bijna 10 jaar oud is. Lol, toch geschift dat je daar vandaag Forza mee kan spelen. Ik zal de cpu later inkaderen 😀

[Reactie gewijzigd door Benga op 22 juli 2024 18:26]

[Thomg]

Ik heb mijn 5820k ook een paar jaar geleden ge-hand-me-downed naar de NAS, maar ik ben nu ook aan het overwegen deze uit te faseren ivm nogal hoog verbruik. Zeker X99 is in idle zeer verslindend.

De upgrade naar een 3900X had een serieus en merkbaar impact op de performance van de computer (niet alleen games!), dus ik zou zeker wel kijken naar een upgrade anno 2022

[Benedykt]

Wacht dan nog even een paar maandjes tot de nieuwe 7000 serie van AMD uit is en pak dan een 5900X die dan erg in de aanbieding komen

[dj__jg]

Mijn 4790k begint inderdaad een beetje krap te voelen, maar ik zal eerst eens een 'echte' CPU koeler regelen en een verse windows installatie doen, zou me niet verbazen al dat al flink helpt.

[Bert]

Ik begin nu afgelopen paar maanden voor het eerst ook te merken dat de 4790k wat tekort komt. Zit te wachten op de benchmarks om te bepalen voor welk platform ik zal gaan. Intel 12e generatie of zen 7000.

Nog even geduld hebben dus. Daarnaast hoop ik dat het meer standaard hebben van 8+ cores in n systeem er eindelijk voor gaat zorgen dat de programmas daar ook wat meer gebruik van gaan maken.

[terror538]

Oh wow. Bij de software die ik schrijf zie ik AVX2 toch wel als de minimale instructieset waarop ik optimaliseer.

[SG]

Nou ja je kan ook gebruik maken van math libaries en die regelen en detecteren wel de extenties. Voor mij is avx512 nog niet belangrijk maar beetje math libary zal avx2 wel ondersteunen.

[terror538]

Ja gebruik wel runtime CPU checks om te detecteren of de CPU iets ondersteunt. Dus de algoritmes die ik schrijf zijn beschikbaar met verschillende optimalisaties.
Maar veel moeite om iets <AVX2 echt lekker snel te laten draaien zal ik niet doen, daar mijn target CPU's in principe allemaal AVX2 en AVX512 ondersteunen.

[SG]

Mijn gebruik van math libary is meer wat Vulkan en Direct3d kwa libary gebruiken.
Een oudere libary was depricated en ging die even vervangen door wat de norm was geworden. Alleen niet 1 op 1 vervangbaar dus ook wat debuggen en bug pletten.
Is flinke tijd terug dus details weet ik niet meer.

Tja voor game en daarmee hardware target kan er niet vanuitgaan dat AVX512 aanwezig is. Maar dat vangt dus de libary op. Kan ook zijn dat er helemaal nog geen AVX512 support in is. Aangezien 3d game math libaries niet allemaal al zo ver zijn.

Maar nu zen4 met AVX512 komt. Misschien toch even checken wat math libaries die gangbaar zijn met DX12 en Vulkan of die AVX512 supporten

[terror538]

Ik vermoed dat de gangbare math libraries runtime checks doen en dan de juiste geoptimaliseerde functie selecteren. Wel uitkijken met die van Intel want die is zeer pessimistisch bij niet Intel CPU's Tbh geen ervaring met math libraries, ik zit in video broadcast, encoding e.d. en de assembly die wij nodig hebben wordt doorgaans zelf geschreven

[Morress]

Heb ik ook heeeel lang gehad. X58 sabertooth eerst een i7 950,later een x5660 6c12t op 4,4ghz en paar maandjes een evga sr2 zelfs met 2x x5650. Beest van een systeem. Wel trage bios start vergeleken met 5jaar latere hardware.

[Irsu85]

Win11 is niet een goede reden om hardware te upgraden, naar mijn ervaring is Win11 een inbeuk op privacy zonder verdere dingen die echt beter zijn (behalve alder lake support, dat is echt de enige reden waarom je de update naar Win11 zou maken). Mocht je een OS willen dat langer ondersteund wordt en je games ondersteunen het, Linux is the way to go

[YGDRASSIL]

Win11 is een prima reden om te upgraden. Vereist tpm2.0 voor betere security. En draait alles wat ik gebruik. Als ik zou overstappen zou het zijn naar Apple denk ik. Naar een variant van Linux pas als ze daar een keer iets weten te maken met marketaandeel en een standaard UI zodat alle mainstream software ook native voor die variant uitkomt..

[Bert]

Betere security, heb me er niet in verdiept maar dat is toch voor DRM doeleinden?

[YGDRASSIL]

TPM 2.0 wordt gebruikt in Windows 11 voor een aantal functies, waaronder Windows Hello voor identiteitsbeveiliging en BitLocker voor gegevensbeveiliging.

En wat is er nog meer nieuw in windows 11;

https://docs.microsoft.co...s-new/windows-11-overview

[jaaoie17]

Dat tpm 2.0 kun je gelukkig eruit slopen.

[GeroldM]

TPM 2.0 is al 10 jaar oud en binnen een half uur te omzeilen door een persoon die weet wat hij doet. was volgens mij zelfs een artikel over hier op Tweakers.

TPM beveiliging is een veel grotere wassen neus qua beveiliging dan Microsoft je wil laten geloven met die verplichting in Windows 11.

Heb hier nu 2 laptops draaien. Een oudje met Linux, de ander een nog geen 1 jaar oude met Windows 11. Beide Lenovo's. De Windows 11 laptop heeft veel meer hardware resources dan de Linux laptop. 3 keer raden welke laptop mijn daily driver is.

Ach, het antwoord is de Linux laptop. Ding is veel stabieler, qua netwerken. Remote thuiswerken is daardoor een veel betere ervaring op de Linux laptop. Dat en het bleek dat zo'n 80% van de Windows tools die ik gebruikte ook beschikbaar zijn op Linux. Geen grote omslag van werken dus. Maar dat is individueel en zeer zeker niet van toepassing op iedereen. Dat besef ik ook wel.

Maar goed, mijn punt is dat Windows 11 niet echt een geweldige verbetering is. Zet ik dat tegenover mijn Linux desktop ervaring, dan is de keuze voor een overstap naar Linux niet moeilijk meer.

Is zo'n overstap voor jou ook mogelijk? Misschien niet, maar voor velen is de Linux desktop ervaring in huidige toestand toch echt al een waardig alternatief voor Windows 11, inclusief meer telemetrie, maar nu ook met verbeterde Microsoft betutteling en alle nuttige functionaliteit verstopt achter een abonnementsvorm!

Dat valt bij mij onder Microsoft ge-emmer waar ik persoonlijk niet op zit te wachten. Nog een maand of wat en de garantie periode van mijn nieuwe laptop is verstreken. Dat is het startsignaal voor Linux op dat ding.

[Bulkzooi]

De efficiency boost is voor mij de reden om te upgraden. Windows11 betreft vooral Intel en AMD die hun marketing-strategiën aan elkaar glue'en met hun longtime preferred partner Microsoft.

De AVX-ISA-extention-afhankelijk is niet echt een veilige route gebleken want o.a. Spectre en Meltdown hebben aangetoond dat het onderliggende platform niet de beoogde veiligheid gebracht heeft.

[Reactie gewijzigd door Bulkzooi op 22 juli 2024 18:26]

[doom71]

Je kunt op jouw systeem prima w11 installeren. Even zoeken.

[System]

Je bent op het punt gekomen dat je uzelf iets wijs maakt vrees ik.

[NitroX infinity]

Kan men niet beargumenteren dat HEDT al begon met de Pentium Pro op socket 8? Helemaal de dual-socket borden? Gevolgd door dual-socket 370 borden en dual-socket A borden (icm Athlon MP) ?

[The Third Man]

Maar net als de Threadripper Pro was die toch gericht op de zakelijke markt (Pro -> 'Professional')? Het gaat juist om de consumentenversie (non-Pro) die gestopt wordt.

[itcouldbeanyone]

Pro of consument, vind het allemaal maar wazig.
Als jij als consument een epyc, xeon of zelf power of sparc wilt dan kan dat gewoon.
Het is niet exclusief voor een bepaalde groep.
Om pro te zijn hoef je niet naar de kamer van koophandel.

[The Third Man]

Niemand zegt dat het niet kan, het slaat op de positionering die ze zelf toepassen. Op zaken als roadmaps, jaarcijfers, promotiemateriaal enzovoort. Threadripper werd door AMD zelf voor de high end consument aangeboden, met de T Pro voor de workstationmarkt. Wel volgt daaruit vaak de rest van de onderdelenmarkt, want terwijl je van merken als Asus en Gigabyte wel mobo’s voor HEDT kan krijgen is het vaak niet mogelijk of moeilijk voor workstation- en serverplatforms. Dan kom je eerder uit bij SuperMicro e.d.

[Reactie gewijzigd door The Third Man op 22 juli 2024 18:26]

[field33P]

In zekere zin wel ja, al waren die dual-socket 370-borden (waaronder de Abit BP6) eerder het gevolg van Intel die vergeten was om SMP te blokkeren op Celerons dan een bewuste designkeuze.

[lordawesome]

Of de DX co-processor op een 386. Voor als je zwaardere berekeningen moet uitvoeren.

[SG]

Nee hedt is kreet die extreemedition vervangt en eigenlijk niet meer is dan kreet.
High-end met desktop eraan geplakt en daarvan popi gemaakte afkorting HEDT.
We hebben het hier dus eigenlijk om Desktop cpu in de high-end klasse.
Niks bijzonder maar wat gegogel met afkortingen en kretelogie.
Maar een 16core 1950x dat ging net wat voorbij de extreem editions. Maar dan was al duidelijk dat die markt slecht many cores profiteerd.
En dan is 64core een verdwaalde workstation server cpu dat voor HEDT door moet gaan.

Met EPYC is 64 naar 96 naar 128 naar 256 gezien taken daar zinvol.
Bij reguliere home pc gebeuren en revieuws zakt 64 hedt naar midrange performance bij te veel apps. En mediocer scorende 2000 euro cpu vs 500 midrange ziet AMD nee dat is brug te ver.

[Zetalore]

Ik geloof er niks van.

The high end desktop is juist interessanter geworden. De high end graphic cards van NVIDIA vliegen als warme broodjes de deur uit.

Laptops zijn minder interessant geworden doordat je veelal wat op een laptop gedaan kan worden ook op een smartphone uitgevoerd kan worden, en laptops giga heet worden en vaker minder capaciteit onder hun dak hebben Het echte werk doe je op je desktop. En dat echte werk wil je met een snelle pc doen. Dat houdt dus in dat je een snelle processor, met goede graphics card, en ook al is het waar dat snellere processoren tegenwoordig voor lagere bedragen betaald kunnen worden. Als echte gamer wil je nog steeds een super goede processor in je computer hebben. Vooral als je gamen combineert met het gebruik van programmeren en grafische programma's zoals blender of autodesk, heb je nog steeds een hele goede desktop pc nodig. En de enthousiasteling will daar echt nog steeds voor de bijbehorende bedragen neertellen.

[CAPSLOCK2000]

The high end desktop is juist interessanter geworden. De high end graphic cards van NVIDIA vliegen als warme broodjes de deur uit.

Laptops zijn minder interessant geworden doordat je veelal wat op een laptop gedaan kan worden ook op een smartphone uitgevoerd kan worden, en laptops giga heet worden en vaker minder capaciteit onder hun dak hebben Het echte werk doe je op je desktop. En dat echte werk wil je met een snelle pc doen.

Relatief gezien doen steeds minder mensen "zwaar" werk met hun PC.

Ik zie drie grote redenen:
1. instroom van nieuwe gebruikers. De mensen die snelle computers nodig hebben doen dat al. Wat er bij komt zijn vooral low-end gebruikers waar computers minder belangrijk voor zijn.
2. mobiele telefoon is de nieuwe standaard. Er zijn meer telefoons dan PCs. Nieuwe software wordt tegenwoordig dus in de eerste plaats ontwikkelt voor telefoons met bijhorende processoren. Iedere eenvoudige desktop CPU is daar snel genoeg voor. De wens voor snellere CPU's is daardoor kleiner geworden.
3. cloud. We doen steeds meer zwaar werk op afstand. Of dat nu is omdat telefoons niet schalen (omdat je de hitte niet kwijt raakt en je gaat geen 12cm ventilator op een telefoon zetten), of omdat het goedkoper is om on-demand tijd te kopen op een echte snelle CPU.

Gamers zijn, zoals je aangeeft, een groep apart. Maar die markt is al jaren richting GPU aan het verschuiven, dat is inmiddels de belangrijkste component in een game-systeem. Met ruime marge.
Hoe lang kopen we nog een GPU om in onze PC te zetten? Komt het moment dat we een CPU kopen om op onze GPU te plaatsen? Met net genoeg kracht om je de inputs van je controller naar de cloud te sturen en een snelle netwerkverbinding om render-instructies voor je GPU terug te ontvangen.

[GeroldM]

Cloud lijkt alleen goedkoper voor opschaling. Als dat incidenteel voorkomt, dan is dat inderdaad goedkoper. gebeurt dat echter systematisch, dan is de cloud meestal net zo duur als zelf de apparatuur aanschaffen en te huisvesten. Zelfs met afschrijving van beide.

En je hebt je systeem opengezet naar een 3e partij die geld wil vangen voor elke bit die je op hun systemen verzet. Met de huidige Cloud tarieven, kan je dat misschien nog wel weglachen. Cloud tarieven liggen echter niet vast en gaan eerder de hoogte in dan dat ze omlaag gaan.

Cloud is te vergelijken met WiFi. Zijn beide concepten een goed idee? Discutabel.
Zijn beide concepten een goed idee? Alleen voor de gemakkelijk uitgevallen mens, die niet verder wil kijken dan zijn/haar neus lang is.

[Zetalore]

Kijk dat is natuurlijk wel een ding wat je zegt. Of je dingen zoals werk of gamen op afstand wil doen , die vlieger gaat alleen op als je provider je een snelle verbinding zowel op internet als applicatie niveau kan leveren. Je gaat dan op de weegschaal van capaciteit vs veeleisendheid staan. Als de eis laag is (je loopt alleen te browsen en youtube videos te bekijken) dan kan de smartphone dat eenvoudig af. Als je zware programma's zoals autodesk of zware games speelt, dan geldt puur op fysiek niveau (afstand = verspilling).

Des te verder je moet lopen om je (data) pakketje te bezorgen, des te inefficienter is het om op dat niveau een grote datastroom te hebben. Dan is het beter om een sterke pc met sterke componenten te hebben, met korte krachtige lijnen.

In het verleden verwerkte de CPU ook de grafische berekeningen, de GPU was ontwikkeld om de CPU te ontlasten. Ik zeg niet dat het onmogelijk is, maar het lijkt me een sterk verhaal als de CPU daarom op de GPU geplaats gaat worden. Als we dat niveau in Nederland bereiken dan krijg je wat sommige firma's in Amerika al doen, namelijk alles wordt door de firma verwerkt, alles wat GPU,CPU en opslag betreft. En thuis heb je dan alleen een Monitor, Muis en Keyboard.

[SG]

Als je tablet pc/ipad zou zeggen, maar smartphone vs laptop nee dat is BS.

Use case voor bijvoorbeeld een iphone of ipad of macbook of mac pro is anders.
Zo ook tussen android smartphone en laptop

Dit is zoiets van jij beweerd dat Smarphone als desktop replacement kan dienen.

Als je wat surft en email en bankzaakjes doet dan wel. Beetje meer en dan loop je al gauw tegen beperkingen of totaal niet geschikt.

Ik gebruik numbers op MAc mini.
Ik do dat beperkt op ipad pro.
Totaal niet op iPhone.

[Zetalore]

Toch denk ik dat het wel zo is.

Werken op een laptop werkt niet, het is klein, heeft weinig capaciteit, wordt snel heet. Het nut van een laptop wordt minder, omdat je met je smartphone overal waar je zowat ook bent data kan opvragen. Kijk, ik ben het wel met je eens dat werken op een smartphone helemaal niet werkt. Ik kan me voorstellen als je in research and development werkt, dat je ergens op de bouw of in een veld wetenschappellijke metingen moet doen, en deze moet invoeren op een laptop, dat dan de laptop ideaal is. Diagnose van auto's , etc. dan is zo'n ding handig.

Maar als je echt de hele dag moet werken op een laptop, dan wordt het een ander verhaal. Dan kun je beter een desktop aanschaffen, vooral als je de hele dag op dezelfde lokatie werkt, want dat werkt veel lekkerder op een desktop pc, en is veel efficienter, en met een desktop kun je maximale capaciteit bereiken, en heb je een veel betere hitte afvoer. Daarom denk ik nog steeds dat high end desktops een hele grote voorkeur hebben boven laptops.

[peize9]

Ik liep hier toevallig net tegen aan, ik heb te weinig pci lanes op mijn computer zitten en wou kijken wat meer zou hebben. Blijkt nu dus dat ik dan naar Epyc zou moeten. Het segment voor veel lanes is een beetje weg, en dat is in mijn geval jammer...

[anno361]

Voor mijn bedrijfje gebruik ik EpycD8 en RomeD8 moederborden van AsRock. Daar kan je 7 GPUs in stoppen, en 8 latjes geheugen, en dus ook Epyc processoren. Echt bedoeld als server die 24/7 mag staan pompen, en daarvoor gebruiken we ze ook. (nee, niet voor crypto)

En alles is netjes gedocumenteerd op hun website, waar je een gigantische lijst van compatibele processoren vindt, en waar staat aangegeven welk RAM geheugen daarmee compatible is. https://www.asrockrack.co...l.asp?Model=ROMED8-2T#CPU

Goedkoop is het zeker niet. Onze laatste server zat bijna aan 2000 euro (exclusief de GPUs en BTW). moederbord (530), memory (360), ssd (50), cpu (390), cpu fan (75), voeding (340) en de case (180).

Ik zal mijn volgende kopen als de oorlog in Ukraine gepasseerd is. Het lijkt erop dat er amper nog nieuwe hardware gereleased wordt. En hun oude stock wordt steeds meer duurder.

[Reactie gewijzigd door anno361 op 22 juli 2024 18:26]

[batteries4ever]

Eh... ik begrijp je verwijzing naar de Ukraine oorlog niet: het is toch niet zo dat je je zinnen had gezet op een processor uit Ukraine of Rusland of zo?

[anno361]

De afgelopen jaren toch al heel wat spanningen geweest wat betreft hardware.

- Sinds 2018 een handelsoorlog met China, door Trump.
- Tekorten door de cryptocurrency miners (ook bvb een tekort aan RAM).
- COVID in 2020, (en die scheepsramp in Suez in 2021)

Met zware verstoringen in productie en transport (en hun wisselwerking), en distributie. Hogere prijzen, langere levertijden.

Maar dat had nu intussen toch wel allemaal kunnen opgelost zijn, ware het niet van het politieke klimaat in Ukraine. (toeval of niet) En dan zien we ...

- dat de EUR 15% gedaald is tov de USD.
- dat de brandstof prijzen (wellicht evenveel) gestegen zijn. (zonder vooruitzichten)

Er worden minder nieuwe producten gereleased. De economie vertraagt en we moeten het iets langer doen met wat er al is. Bestaande producten blijven even duur, of krijgen een verwaarloosbare upgrade.

Als er een crisis is kan je wel eventjes afwachten, maar uiteindelijk moet je toch blijven investeren, anders valt alles stil. Het is toch wel zuur om dan dezelfde producten opnieuw te kopen aan de prijs van 2 of 3 jaar geleden.

En van waar die afhankelijkheid van Rusland of Ukraine dan? Gas, I guess. En de onrechtstreekse invloed van de brandstof prijzen op de logistiek, productie en onze munteenheid, I guess.

[Reactie gewijzigd door anno361 op 22 juli 2024 18:26]

[batteries4ever]

Ah op die manier! Tja... en wordt het beter?
Even de zwarte bril op: in 2023 stort de huizenmarkt in China in, met een wereldwijde recessie tot gevolg voor de jaren erna. In 2026 komt de nieuwe COVID golf die plotseling zowel besmettelijk als weer vrij dodelijk ook bij mensen die inenting hebben mensen blijkt te zijn met gevolg zware lockdown en een verstoring van de economie. In 2028 bezet China Taiwan, met economische breuk met het Westen tot gevolg, in 2030 verwoesten branden en droogte de oogst in grote delen van Europe en Noordamerika met een explosie der voedselprijzen tot gevolg... en zo kan ik nog wel even doorgaan.

[Reactie gewijzigd door batteries4ever op 22 juli 2024 18:26]

[anno361]

Ja, 'tziet er ni goed uit. :-)
Dan misschien toch maar een server kopen. :-D

[PjotterP]

Wat gebruik je momenteel? Je kan eventeel ook voor xeon icelakes gaan (w-3300, zijn eind vorig jaar uitgebracht). Maar Threadripper Pro is vermoedelijk betere value. Of dus wachten tot begin volgend jaar met nieuwe saphire xeon w-3400.

[Reactie gewijzigd door PjotterP op 22 juli 2024 18:26]

[peize9]

AMD Ryzen 9 5950X...

[PjotterP]

Ondersteunt maar beperkte hoeveelheid geheugen en pcie lanes. De memory controller is niet toereikend voor bepaalde taken. Het is een krachtige cpu hoor, maar het mist wel bepaalde workstation features. Al met al denk ik wel voor veel usecases toereikend, maar zeker niet alle.

[Reactie gewijzigd door PjotterP op 22 juli 2024 18:26]

[peize9]

Dat weet ik... is ok voor wat ik doe, maar meer pci was goed geweest.

[Superstoned]

Ach de geheugen bandbreedte en hoeveelheid, en de pcie bandbreedte lopen niet zo enorm achter op de vorige echte generatie HEDT en de komende 6950X zal op vrijwel elk vlak beter zijn. HEDT zat tussen de duurste normale consumenten cpu en de goedkoopste server cpu - qua geld is dat gat er nog maar de 6950X zal gewoon weinig ruimte laten qua prestaties denk ik. De prijs aan de top van de consumenten markt is omhoog gegaan, samen met de prestaties en het zou me niet verbazen als ze de prijzen weer een stukkie opkrikken. Een high end mobo en de duurste cpu zijn nu ongeveer vergelijkbaar geprijsd als de instapper HEDT. En de TR Pro is er dan nog he. Ik denk dat het gat gewoon te klein is voor veel verkopen.

[PjotterP]

De vorige hedts waren midrange unlocked xeons (w-2100 w-2200 series) met ecc uitgeschakeld. Niet de higher end xeon workstation cpus zoals destijds w-3200, nu w-3300 (10nm icelake) en straks w-3400s.

Bijv: Xeon w-3200 was 6 channel 2933 en w-3300 is 8 channel DDR 3200 tot 4tb. Vergelijkbaar met threadripper pro

Een veel bredere en krachtiger geheugenbus en controller dus dan oude hedt / midrange xeons of de huidige ryzens en core series. M

Ryzen en core series zijn heel krachtig maar ze zijn qua features nog steeds duidelijk gesegmenteerd.

Enige wat Intel nu heeft losgelaten is xeon w-1XXX seried door introductie van de w-680 chipset met unBufffered ECC support voor core 12600 en hoger. Maar redelijk beperkt qua bandbreedte en max geheugen. En geen avx512 meer…

[Reactie gewijzigd door PjotterP op 22 juli 2024 18:26]

[Jan Onderwater]

High End Desktops en Workstations.
Een Slordige 3 jaar geleden kwam Apple met een solide workstation met het beste wat Intel aan CPU en AMD aan GPU Leverden op dat moment, een speciale kaart voor Videobewerking in ProRES. Een leuk gevulde MacPro koste je al zo 20.000 Euro.
Inmiddels wordt deze in veel zaken verslagen door een M2 Macbook Air, fanless.

[PjotterP]

Verschil is wel dat Apple voor de m1 em m2 nu niet voor sideband ECC heeft gekozen, wat echt een vreemde stap is.

[Jan Onderwater]

Binnen nu en een maand of 6 wordt de nieuwe MacPro gebaseerd op Apple Silicon aangekondigd, eens zien wat die gaat doen.

[YGDRASSIL]

Drie jaar oude Intel cpus werden ook weggevaagd door de AMD Threadripper Pros. Een M2 macbook is grappig maar 'throttles severely in sustained workloads'. Google erop voor bronnen. En je kan er ook geen stapel snelle ssds in stoppen. En 128 GB geheugen.

[Jan Onderwater]

Een AMD Threadripper Pro is echter geen processor die dat in een fanloze laptop voor elkaar krijgt. Het hele punt is dat de M2 in de MacBook Air dat voor elkaar krijgt ondanks dat ie throttled en geen 128GB geheugen heeft.
https://www.youtube.com/watch?v=N7wQWDk42HE

[Van der Berg]

Er kwam wel gelukkig concurrentie door AMD in 2017 met intrede van de Ryzen. Het lag jaren stil toen Intel de heerser was met zijn Quad-Core i7.

Als gamer en vooral op 4K zijn de verschillen zo minimaal en zelfs een processor als een i7-6700K doet nog goed mee. Op 4K is de videokaart het belangrijkste.

Als game ontwikkelaars meer gebruik gaan maken van meer schalen naar meer cores en dat is gaande kan het opeens meer interessanter worden. Ik heb zelf gekozen voor een Ryzen 7 5800X 8C/16TH. De 6-cores 5600X vond ik naar de toekomst iets minder indrukwekkend. Vroeger las ik op Hardware.info dat kloksnelheden het belangrijkste is dan meer cores. Ik heb daarom ook de keuze gemaakt voor een 5800X met een maximale turbo van 4.7GHz en 2 cores extra. Ik verwacht wel in de toekomst dat ik naar een 12-cores of meer kan overstappen. Ik speel alleen games en wat lichte taken/multimedia soms multitasking. De resolutie waar ik op speel is 4K op 144Hz refresh rate.

[Reactie gewijzigd door Van der Berg op 22 juli 2024 18:26]

[jellybrah]

Op 4K 144hz is de videokaart een stuk belangrijker dan de CPU. Elke 8 core + sinds de 3900x en 9900k is dan prima.

[gameguy12]

Ik heb eerlijk gezegd nog geem game gevonden die genekt wordt door mijn 8700K. Ookal speel ik tussen 1080p en 4K 60hz, want een nieuwe videokaart is wel eens nodig.

[RuddyMysterious]

Een tragere CPU zal bottlenecken bij bepaalde framerates ongeacht de resolutie.

Dus 144Hz kan best zorgen voor een CPU-bottleneck, bij 1080p, 1440p én 2160p.

[SG]

Game ontwikkelars is hoofd preoriteiten.
* Time to market.
* De mainstream dus 500.000.000 gamers niet 1mil met high-end laat staan 100000 met halo sku. Omdat doel volume sales is.
* data driven zodat content team zo productief mogelijk is. Daar wordt performance met voorrang voor opgeofferd.
* crossplatform meer sales dus meest gemende deler zijn huidige en vorige gen consoles.

Voor iets meer moet toch nv langskomen om dat door te drukken met bijvoorbeeld de studio of publisher. Zoals game als controle.

[YangWenli]

De meeste videogames zijn überhaupt niet gemaakt om 16 cores te gebruiken voorzover ik weet.

Als ik oude games speel of een PS2 emulate dan reis je terug in de tijd van dual core.

[NostraDavid]

True, maar ik kan nu naast mijn game(s) ook andere zooi open hebben (kuch, Chrome, vscode, docker) zonder performance problemen

Nu doe ik dat op 6 cores (8700K), maar 16 cores zou mij meer ruimte geven

[YangWenli]

Oh ja als ik het budget had dan ging ik ook voor een NASA PC

[SG]

De meeste games zijn gemaakt wat de vorige en huidige gen aan console aan vrije cores en threads beschikbaar hebben dat is 8 -1 of 2 voor vorige gen en 16 -2 of 4 voor huidige gen. En pc port voor wat mainstream is dat is huidige low tot 5 gen oude pc gen midrange dus 8 cores met SMT is zat. En speeld g-kaart flinke rol.
Mijn zen1 cores doen goed genoeg.

[YGDRASSIL]

Hoezo afsluiten met 'Dat is Prima'. Ik vind het helemaal niet prima dat we een paar duizend meer moet betalen. De enthusiast varianten waren altijd flink rapper en beter betaalbaar. Nu draai ik mijn eigen code op 5950X met 16 cores parallel maar 64 was leuker geweest. Tweakers zijn onder andere de hedt doelgroep. Niks prima!

[itcouldbeanyone]

Tweakers zou eigenlijk bang moeten zijn.
Als het uitsterft, sterft de laatste echte “tweakers” hier op het forum ook uit.
Het feit dat er gezegd wordt dat de lanes voldoende zijn, laat al zien dat dit niet door een oorspronkelijke echte “tweaker” geschreven is