Intel Core i7-13700K Boxed

Gekocht als vervanging voor mijn 12700k.
Wordt gebruikt in een experimentele mini-ITX met custom waterkoeling.
GPU: 4090, ook Watergekoeld.

De GPU ook een review over:
https://tweakers.net/prod...e-rtx-4090-ichill-x3.html





In deze review info over praktische zaken zoals:
- Het benodigde voltage en undervolten.
- Het op genomen vermogen tijdens gamen.
- De temperaturen.

Dit omdat deze processors HEEL erg heet kunnen worden, maar dit niet hoeft!


Intro:
Ik had al een 12700k, maar wilde toch graag uitzoeken wat ik met deze processor kan,
voornamelijk omdat deze nóg warmer zou worden dan de 12700k.
De 13700k heb ik gebruikt icm de Asus Z690-i.

Het uitdagende van het systeem waar de processor inkomt, is dat de koelcapaciteit beperkt is.
Het betreft waterkoeling, maar de CPU moet de loop delen met een RTX 4090.....
De koeling voor de 13700k en de 4090 samen is slechts 2 keer een enkele 140mm radiator en totaal 2 BeQuiet Lightwing ventilatoren.

De 4090 geeft volgens zeggen erg veel warmte af...
De 13700k geeft volgens zeggen erg veel warmte af...
Dus voor mij een leuke uitdaging om deze 2 heethoofden te combineren in een mini PC
and find out what happens!




Standaard instellingen, temps, vermogen en voltage:

De waarden van de 13700k zónder enige aanpassing in de bios of andere finetuning zijn:

Het standaard gegeven voltage tijdens gamen is: 1.40 Volt !!!
Het standaard opgenomen vermogen tijdens gamen is: meer dan 130 Watt !!!!
De temperatuur in alleen nog maar het hoofdmenu van een game loopt al snel op naar: 66graden !!!!

Zie hieronder de temps, frequenties, opgenomen vermogen en framerate:
(Ter info: De 4090 is al undervolted naar 0.875 Volt)



Deze temps en het gegeven voltage vind ik persoonlijk véél te hoog en onacceptabel!
ik ga ook niet langer m'n tijd verdoen en toekijken hoe de boel steeds warmer wordt.
Want dit is na slechts 5 min in het hoofdmenu van Battlefield 5
Dus tijd om per direct te beginnen om ook dit beest te temmen!



Zitten jij!



Oké, maar waar beginnen??:
In de bios zijn tal van instellingen die aangepast kunnen worden.
Persoonlijk heb ik voor mijn gebruik de e-cores niet nodig (ik game alleen)
Dus die kunnen gelijk uit, dat is alleen maar onnodige ballast.
(Bios: CPU features)

Verder is het zeer belangrijk om het core-voltage te verlagen.
Kies éérst een core frequentie uit (Core-ratio) van bijvoorbeeld 45 voor 4500mhz
en verlaag daarna het voltage steeds een stapje.
Begin met 1.3 Volt, en verlaag steeds met 0.01 Volt, dus naar 1.29, 1.28 enz...
Na steeds verder zakken zal de PC vanzelf vastlopen tijdens het gamen (of benchmark).
Verhoog dan weer 1 stapje, en je zit goed.

Mijn persoonlijke resultaten NÁ finetuning:

13700k:
- 4.5ghz @ 0.920 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 47gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 4.7ghz @ 0.970 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 49gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 5.0ghz @ 1.030 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 52gr (Na een uur lang Battlefield 5)

Wat mij opvalt is dat de 13700k met een veél lager voltage afkan dan de 12700k die ik hiervoor gebruikte.

12700k:
- 4.0 ghz @ 0.930 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 47gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 4.2 ghz @ 0.970 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 49gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 4.5 ghz @ 1.050 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 52gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 4.7 ghz @ 1.110 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 55gr (Na een uur lang Battlefield 5)
- 4.8 ghz @ 1.150 Volt voor de P-cores en E-cores uit, max temp = 58gr (Na een uur lang Battlefield 5)

En als laatste nog een vergelijking met de 10600k die dáárvoor gebruikte (met dezelfde koeling):
- 4.5ghz@1.070 Volt, (Heeft alleen 6 P-cores) max temp = 55-56gr.


Performance tijdens gamen:
Ja, hij is gewoon snel.

Een korte performance/vermogen vergelijk met m'n andere systemen,
(Game (Battlefield 5@1440p, Quality settings op ultra), zelfde instellingen in Windows 10.

10600k @ 4.5ghz en 1.070 Volt = 150 fps (Vermogen destijds niet gemeten)
10920X @ 4.5ghz en 1.091 Volt = 175 fps (140-155 Watt voor alléén de processor tijdens gamen)
12700k @ 4.5ghz en 1.050 Volt = 230 fps (70-80 Watt voor alléén de processor tijdens gamen)
13700k @ 4.5ghz en 0.920 Volt = 240 fps (55-60 Watt voor alléén de processor tijdens gamen)

Het is voor mij een hobby om zo laag mogelijke temperaturen te behalen en toch een snel systeem te hebben.
Verder heeft hij minder dips in de framerate in vergelijking met een 12700k.
Ik ben er in elk geval erg blij mee en heb hem op 4.5ghz lopen.

Zie hieronder de temps, frequenties, opgenomen vermogen en framerate van de 13700k ná het undervolten:



Een opgenomen vermogen van 55-60 Watt is erg laag,
maar ik kwam erachter dat het opgenomen vermogen nóg wat lager kan,
In de ASUS Z690-i bios zijn er ook 2 voltages die ik persoonlijk nog nooit had aangeraakt.
- Global Core SVID Voltage.
- Cache SVID voltage.

Op auto instellingen geven deze 2 tijdens gaming 1.061 Volt en 1.095 Volt.
Echter is het mogelijk om deze in de bios beiden te verlagen naar 0.69 Volt.

Dit resulteerde voor mij in een 2 graden lagere temperatuur (Max 45gr na een uur gamen)
en een opgenomen vermogen van slechts 45-50 Watt!!!! In plaats van 55-60 Watt.
(En evengoed nog steeds 240 fps)



Ik ben zelf iemand die erg zuinig is met z'n spullen, dus ik word heel erg blij van deze processor!

Hieronder nog wat foto's van m'n build, sommige mensen zullen hem mogelijk al kennen,
Deze keer weer een stapje sneller gemaakt, en ditmaal MËT RGB.

- RGB Fans.
- RGB pomp met OLED schermpje.
- RGB geheugen.
- RGB Flowmeters.

Verdere onderdelen:
- Asus Z690-i
- RTX 4090 met waterblok.








Conclusie:
- De 13700k is een processor waarbij het extreem loont om te undervolten.
- De 13700k heeft een bizar laag voltage nodig om te kunnen functioneren.
- De 13700k heeft een laag opgenomen vermogen tijdens gamen.
- De 13700k is beter koel te houden dan een 12700k, zelfs bij een hogere klokfrequentie.
- De 13700k is eigenlijk best een goede koop, terwijl de meeste reviews zeggen dat hij erg warm wordt en een hoog verbruik heeft..
- De 13700k is in een hele kleine PC prima koel te houden, OOKAL zit er een 4090 in dezelfde loop!
- Als je om lage temps geeft, zal je erg blij worden van een 13700k (met undervolt).
- Als je de hele mikmak undervolt heb je een syteem wat bloedstollend snel is, maar weinig gebruikt.


Voor de enthousiastelingen, de lijst met aanpassingen die ik heb gebruikt in de bios en Windows 10:

Bios algemene instellingen:
- C-state gerelateerde instellingen op auto.
- E-Cores uitzetten.
- HT aan laten staan.
- Load line calibration op het maximale level.
- Core ratio, naar eigen wens instellen, ik heb hem zelf op 45 staan voor 4.5ghz.
- Allcore sync aanzetten.
- Core voltage op manual zetten.
- Global Core SVID Voltage op manual zetten.
- Cache SVID voltage op manual zetten.

in de bios ingestelde voltages:
- Offset core voltage (verschilt per chip) bij mij is 0.920 Volt de laagst stabiele waarde.
- VCC IN: 1.50 Volt (Input voltage)
- VCC SA: 0.75 Volt (System Agent)
- VDD MC: 1.10 Volt (Memory Controller)
- VDDQTX: 1.10 Volt (IVR transmitter)
- Global Core SVID Voltage: 0.69 Volt
- Cache SVID voltage: 0.69 Volt

Windows instellingen:
- Windows update naar laatste versie
- Xbox gamebar = OFF
- Windows game mode = ON
- Hardware-accelerated GPU scheduling = ON
- Control flow guard = OFF
- Disable full-screen optimizations = ON
- Origin in Game = OFF
- BFV.exe set to high performance
- Inspectre tool (Spectre en Meltdown uit))

De laatste is wel wat tricky, omdat je dan minder 'veilig' bent.

Ook een review over de GPU:
https://tweakers.net/prod...e-rtx-4090-ichill-x3.html