Inleiding
September is de maand van Nvidia's RTX 3000-serie en na de introductie van de RTX 3080 vorige week is het nu de beurt aan de GeForce RTX 3090. Met de komst van de Ampere-generatie heeft Nvidia de maximale prestaties van videokaarten naar een hoger niveau gebracht.
RTX 3090 na de RTX 3080
In onze review van de GeForce RTX 3080 gingen we dieper in op de architectuur, het nieuwe GDDR6X-geheugen, het productieprocedé en overige nieuwe mogelijkheden van de 3000-serie kaarten. In de review van deze week bespreken we de prestaties van het nieuwe vlaggenschip, de RTX 3090, met behulp van een reeks benchmarks en tests. Wie meer wil lezen over de verbeteringen van de Ampere-architectuur, kan het best terecht in onze review van de RTX 3080.
:strip_exif()/i/2003884228.jpeg?f=imagearticlefull)
Founders Edition: not found
Voor het testen van gpu's maken we het liefst gebruik van de modellen die AMD en Nvidia zelf uitbrengen. Deze referentiekaarten, of bij Nvidia tegenwoordig eerder de Founders Editions, zijn precies wat de naam doet vermoeden: het referentiepunt voor de prestaties van een 3d-chip. Voor de RTX 3090 was dit ook de bedoeling, maar ondanks diverse verzoeken van onze kant wist Nvidia ons niet van een Founders Edition te voorzien en we zijn daarin niet de enige. Van andere techpublicaties, waaronder partners van de European Hardware Association, begrijpen we dat ook zij geen RTX 3090 Founders Edition hebben mogen ontvangen. Gelukkig stelde Gigabyte ons ruim voor de lancering zijn GeForce RTX 3090 Gaming OC ter beschikking, zodat we jullie gewoon van onze uitgebreide testresultaten kunnen voorzien.
In deze review zie je dus resultaten van een custom RTX 3090 tegenover referentiemodellen en Founders Editions van andere gpu's. In plaats van wachten op een 3090 FE die ons testlab misschien nooit zal bereiken, hebben wij ervoor gekozen de beschikbare RTX 3090 te gebruiken.
Specificaties: de 'Bfgpu' die niet zo B en F is
Nvidia presenteert de GeForce RTX 3090 als 'Bfgpu', ofwel 'big ferocious graphics processing unit'. Hoewel de 3090 tot op heden inderdaad het ultieme vlaggenschip van de Ampere-generatie lijkt te worden, valt er op deze kwalificatie wel wat aan te merken. De RTX 3090 heeft namelijk precies dezelfde GA102-chip als de RTX 3080. De GA102 op de 3090 heeft weliswaar 20 procent meer rekenkernen ingeschakeld dan die op de 3080, maar toch is de chip zelf niet zo uit de kluiten gewassen als de TU102, die onder andere op de RTX 2080 Ti werd gebruikt. Met 628mm² oppervlakte is de GA102 overigens zeker geen kleintje en er zijn daadwerkelijk 10 miljard transistors meer aanwezig dan op het topmodel uit de Turing-generatie. De opgegeven tdp van de RTX 3090 is met 350W maar liefst 100 watt meer dan op de 2080 Ti en in dát daglicht is de kaart wel big en ferocious.
De geheugenbandbreedte ligt met 936 gigabyte per seconde ongeveer 23 procent hoger dan bij de RTX 3080. Die verhoging komt niet zozeer door de marginaal hogere kloksnelheid van het gddr6x-geheugen, maar vooral door de bredere geheugenbus van 384bit. Aan deze geheugenbus is maar liefst 24GB gekoppeld, wat volgens Nvidia tot gevolg heeft dat de RTX 3090 de 'droom-gpu' voor contentcreators is. Ook pc-gamers vallen onder de doelgroep van de 3090, maar de fabrikant geeft toe dat het dan wel de subgroep betreft die maximale prestaties bovenaan het lijstje heeft staan, ten koste van de prijs-prestatieverhouding.
Wat de prijs betreft: de RTX 3090 Founders Edition is bij Nvidia beschikbaar voor 1549 euro, wat ruim twee keer zoveel is als een RTX 3080 FE. Op basis van de specificaties kunnen we alvast voorspellen dat de prestaties niet evenveel zijn toegenomen. Hoeveel het dan wél is, bespreken we op de volgende pagina's.
| Videokaart |
RTX 3090 |
RTX 3080 |
RTX 2080 Ti |
GTX 1080 Ti |
| Gpu |
GA102 |
GA102 |
TU102 |
GP102 |
| Architectuur |
Ampere |
Ampere |
Turing |
Pascal |
| Procedé |
8nm |
8nm |
12nm |
16nm |
| Die-size |
628,4mm² |
628,4mm² |
754mm² |
471mm² |
| Transistors |
28 miljard |
28 miljard |
18,6 miljard |
12 miljard |
| CUDA-cores |
10496 |
8704 |
4352 |
3584 |
| Tensor-cores |
328 |
272 |
544 |
0 |
| RT-cores |
82 |
68 |
68 |
0 |
| Texture-units |
328 |
272 |
272 |
224 |
| Rops |
112 |
96 |
88 |
88 |
| Baseclock |
1400MHz |
1440MHz |
1350MHz |
1480MHz |
| Boostclock |
1700MHz |
1710MHz |
1545MHz
1635MHz (FE) |
1582MHz |
| Vram |
24GB gddr6x |
10GB gddr6x |
11GB gddr6 |
11GB gddr5x |
| Geheugensnelheid |
19,5Gbit/s |
19Gbit/s |
14Gbit/s |
11Gbit/s |
| Geheugenbus |
384bit |
320bit |
352bit |
352bit |
| Bandbreedte |
936GB/s |
760GB/s |
616GB/s |
484GB/s |
| Tdp |
350W |
320W |
250W |
250W |
Adviesprijs FE
(bij introductie) |
1549 euro |
719 euro |
1259 euro |
825 euro |
| Uitgebracht |
24 september 2020 |
17 september 2020 |
27 september 2018 |
5 maart 2017 |
Testverantwoording
Voor deze review van de GeForce RTX 3090 hebben we twee testsystemen gebruikt om zo de gpu's met een op Intel en een op AMD gebaseerd systeem te benchmarken. We gebruiken de Ryzen 9 3900XT en Core i9 10900K omdat dat de snelste game-cpu's van dit moment zijn. Op het AMD-systeem gebruiken we PCI Express 4.0, bij Intel is dat vanwege het platform logischerwijs beperkt tot versie 3.0. De exacte specificaties van de twee testsystemen zijn in de tabel hieronder te vinden.
| Testsysteem |
AMD |
Intel |
| Processor |
AMD Ryzen 9 3900XT @ 4,2GHz |
Intel Core i9 10900K @ 5GHz all-core |
| Moederbord |
MSI MEG X570 Godlike (bios v1.9) |
ASUS Maximus XII Extreme (bios 0707) |
| Werkgeheugen |
G.Skill Trident Z Royal 32GB DDR4-3600 CL16-16-16-36 |
| Ssd |
Samsung 970 EVO 250GB (OS) + Kioxia Exceria 2TB (games) |
| Voeding |
Be quiet Dark Power Pro 12 1500W |
| Koeling |
Alphacool Eisblock XPX, Alphacool XT45 480mm-radiator, Alphacool D5-waterpomp, be quiet Pure Wings 2-ventilatoren |
Alphacool Eisblock XPX, Alphacool Core 280mm-radiator, Alphacool D5-waterpomp, be quiet Pure Wings 2-ventilatoren |
| Besturingssysteem |
Windows 10 Pro 64bit May 2020 Update (2004) |
Windows 10 Pro 64bit May 2020 Update (2004) |
Drivers en meetmethode
Alle Nvidia-gpu’s met uitzondering van de RTX 3090 hebben we voor deze review getest met dezelfde driver: 456.16. Voor de RTX 3090 hebben we driver 456.38 gebruikt. Voor de AMD Radeon RX 5700 XT hebben we gebruikgemaakt van Radeon Adrenalin 20.8.3.
Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates (fps) als de frametimes van het 99e en 99,9e percentiel berekenen en die laatste twee in milliseconden rapporteren.
In de grafieken op de volgende pagina's vind je telkens in eerste instantie gemiddelde framerates, oftewel het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen. De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin. Die kunnen immers tot gevolg hebben dat een game ondanks een goed gemiddelde niet vloeiend aanvoelt.
De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.
Op verzoek van enkele lezers hebben we ook de 99,9e-percentielwaarden toegevoegd. Hiervoor laten we dus slechts de 0,1 procent langzaamste frames buiten beschouwing. In theorie is dit nog preciezer, maar in de praktijk gooien incidentele oorzaken en meetfouten soms roet in het eten. Voor nu hebben we ze vermeld in de review, maar houd dat dus in het achterhoofd bij het bekijken van deze resultaten.
Gameselectie
Zoals je van ons gewend bent, testen we gpu’s met een selectie van tien games, die zorgvuldig is samengesteld om een zo representatief mogelijk beeld te geven. Hierbij hebben we onder meer rekening gehouden met de api, de engine, het genre, de AMD/Nvidia-verhouding, de leeftijd en de technische benchmarkdetails van elke game. Voorafgaand aan elke test wordt de videokaart opgewarmd, bijvoorbeeld door 3DMark te draaien of in het menu van de game als dat in real time gerenderde graphics bevat.
| Game |
Verschijningsdatum |
API |
Engine |
| Control |
Augustus 2019 |
DX12 |
Northlight Engine |
| Doom Eternal |
Maart 2020 |
Vulkan |
id Tech 7 |
| F1 2020 |
Juli 2020 |
DX12 |
EGO Engine 4.0 |
| Far Cry: New Dawn |
Februari 2019 |
DX11 |
Dunia 2.0 |
| Ghost Recon: Breakpoint |
Oktober 2019 |
DX11 |
Anvil Next 2.0 |
| Metro Exodus |
Februari 2019 |
DX12 |
4A Engine |
| Project Cars 3 |
Augustus 2020 |
DX11 |
Madness |
| Red Dead Redemption 2 |
November 2019 |
Vulkan |
RAGE |
| Shadow of the Tomb Raider |
September 2018 |
DX12 |
Foundation |
| Total War Saga: Troy |
Augustus 2020 |
DX12 |
TW Engine 3 |
Geluidsproductie en stroomverbruik
Naast de prestaties meten we ook de geluidsproductie en het stroomverbruik van videokaarten. De meting van de geluidsproductie doen we in een geluiddichte doos op een afstand van 30cm, met de decibelmeter schuin op de videokaart gericht. De drempelwaarde voor onze metingen is 18dB(A); dat mag je opvatten als volledig stil. Tijdens de idle-test wordt de videokaart vanzelfsprekend niet belast. De loadtest is gebaseerd op een verlengde gametest van tien minuten, zodat de videokaart tijd heeft om op te warmen en zijn maximale geluidsproductie te bereiken.
De stroommeting voeren we uit met een zogenaamde riserkaart van fabrikant Adex, die we tussen het PCIe-slot en de videokaart in plaatsen. Op die manier kunnen we niet alleen de stroom meten die door de losse stroomkabels loopt, maar ook het vermogen dat de videokaart rechtstreeks uit het PCIe-slot betrekt. Voor de meting zelf gebruiken we meerdere exemplaren van de Tinkerforge Voltage/Current Bricklet 2.0. Voor de slotmeting is de riserkaart met zo’n bricklet uitgerust. Om de stroom van de peg-kabel te meten, is de bricklet samen met de benodigde connectors op een speciaal voor onze test ontworpen printplaat geplaatst. Afhankelijk van het aantal stroomkabels dat een videokaart vereist, gebruiken we uiteraard diverse meters.
3DMark Time Spy en Fire Strike
3DMark heeft een hele suite aan benchmarks, waarvan wij Time Spy en Fire Strike standaard draaien. Fire Strike maakt gebruik van de DX11-api, Time Spy van DirectX 12. Beide benchmarks berekenen een totaalscore op basis van de gpu- en cpu-prestaties, waarbij de grafische score het zwaarst meeweegt. De Graphics-scores staan zoveel mogelijk los van de prestaties van de andere componenten en deze score kun je dus ook het best gebruiken als indicatie voor gpu-prestaties onafhankelijk van de rest van het systeem.
In Time Spy is de RTX 3090 zo'n 40 procent sneller dan de RTX 2080 Ti en vrijwel precies twee keer zo snel als een 2070 Super. Ten opzichte van de RTX 3080 komt de 3090 op een ruim 13 procent hogere Graphics-score uit. In de Firestrike-benchmarks zijn de verschillen iets groter; daar is het voordeel voor de Ampere-gpu's procentueel gezien hoger.
- Time Spy Graphics
- Time Spy
- Firestrike Ultra Graphics
- Firestrike Ultra
- Firestrike Extreme Graphics
- Firestrike Extreme
Unigine Superposition
Superposition is een benchmark van Unigine en is in zowel OpenGL als DirectX 11 te draaien. Voor onze tests maken wij gebruik van DX11 en twee van de aanwezige grafische presets.
Net zoals we bij de RTX 3080 al zagen, heeft de 3090 in Superposition een grotere voorsprong op 4k-resolutie. Daar is de gpu bijna 45 procent sneller dan een 2080 Ti en ruim 16 procent sneller dan de RTX 3080. Op 1080p zijn deze verschillen minder uitgesproken.
- 4k Optimized
- 4k Optimized - Total
- 1080p High
- 1080p High - Totaalscore
Control
Control is een thirdpersonshooter uit 2019 en draait in DirectX 12 op de Northlight Engine. Onze benchmark bestaat uit een handmatig gelopen vaste route door de Central Executive-ruimte van het spel.
In Control zet de RTX 3090 op 4k Ultra een 50 procent hogere gemiddelde framerate neer dan de 2080 Ti en het nieuwe vlaggenschip is daarmee 14 procent sneller dan de 3080, die nog net tegen de 60fps aanhikt. Het Intel-systeem scoort met de 3090 op 4k identiek terwijl op 1440p en 1080p de Ryzen 3900XT sneller is.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99.9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
Doom Eternal
Doom Eternal, onderdeel van de zeer bekende serie firstpersonshooters, draait in de Vulkan-api op de relatief nieuwe idTech 7-engine en kwam in maart van dit jaar uit. De benchmark bestaat uit een 60 seconden durende vaste route door de Hell on Earth-map van het spel.
Waar de RTX 3080 nog opvallend uitliep in Doom ten opzichte van de vorige generaties, weet de RTX 3090 dat maar in beperkte mate te overtreffen. De voorsprong bedraagt 11 procent, wat nog altijd een winst van 50 procent ten opzichte van de RTX 2080 Ti betekent. Op 4k noch 1440p zien we verschillen in gemiddelde framerates tussen de Intel en AMD-processor met de RTX 3090.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99.9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
F1 2020
F1 2020 is als een van de bekendste racegames ook onderdeel van ons testprocotol. De serie draait al de nodige jaren op de EGO-engine, waarvan we inmiddels de vierde iteratie gebruiken. We maken gebruik van de DirectX 12-api en de ingebouwde benchmark van het spel, met daarbij de cockpitview en de 'very wet'-weersinstelling geactiveerd op het circuit van Zandvoort.
In F1 zijn de verschillen tussen de RTX 3090 en 3080 betrekkelijk klein. Het spel draait duideljk beter op een Intel-cpu, waardoor zelfs op 4k Ultra de 10900K met een RTX 3080 nipt sneller is dan een 3900XT met een RTX 3090.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99.9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
Far Cry: New Dawn
Far Cry: New Dawn is een van Ubisofts meest vooraanstaande firstpersonshooters en de Far Cry-serie draait al de nodige tijd op de Dunia-engine. Voor New Dawn wordt daarvan versie 2.0 gebruikt, die het nog altijd met de DirectX 11-api moet doen. We maken gebruik van de ingebouwde benchmark van het spel.
In Far Cry: New Dawn komt de RTX 3090 maar moeilijk tot zijn recht met een 6 procent hogere framerate dan de 3080, terwijl die kaart nog wel een duidelijke voorsprong heeft op oudere generaties. Samen met de Intel-processor weet de RTX 3090 er nog net wat meer frames uit te persen, wat vooral op lagere resoluties tot een significant hogere framerate leidt.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Ghost Recon: Breakpoint
Tom Clancy's Ghost Recon: Breakpoint is een openworldgame en draait door middel van de Anvil Next 2.0-engine in de DirectX 11-api. Voor deze game gebruiken we ook de ingebouwde benchmark.
In Ghost Recon: Breakpoint is de RTX 3090 op 4k Ultra precies 10 procent sneller dan de 3080 en 35 procent sneller dan de 2080 Ti. Op het Intel-systeem zijn de prestaties iets lager; daar is de 3090 nog maar 5 procent sneller dan de RTX 3080 op het AMD-systeem.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Metro Exodus
Metro Exodus is een firstpersonshooter die draait op de 4A Engine. Voor onze tests in deze game maken we gebruik van de DirectX 12-api en de vrij zware, ingebouwde benchmark.
In Metro Exodus loopt op 4k Ultra de RTX 3090 al gauw 20 procent voor op de 3080 en ruim 45 procent op de 2080 Ti. De RTX 3080 komt op deze instellingen iets boven de 60 fps uit terwijl de 3090 daar ruim aan voorbij gaat.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Project Cars 3
Project Cars 3 is een recente racegame van Slightly Mad Studios en draait in DirectX 11 op de Madness-engine. De benchmark bestaat uit een negentig seconden durende replay op de Nordschleife die in real time wordt gerenderd.
In Project Cars 3 is de RTX 3090 ruim 14 procent sneller dan de 3080 en bijna 43 procent sneller dan de RTX 2080 Ti. Op 4k presteren beide processors vergelijkbaar; hoe lager de resolutie hoe verder de Intel-cpu in deze game uitloopt.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Red Dead Redemption 2
Red Dead Redemption 2 is Rockstars bekende openworldgame van eind 2019 en draait in de Rockstar Advanced Game Engine. Het spel valt met zowel DirectX12 als de Vulkan-api te draaien en omdat DX12 op ons testsysteem problemen geeft, maken we gebruik van Vulkan, dat wel probleemloos werkt. Voor deze test zetten we de ingebouwde benchmark van het spel in, waarbij we enkel de laatste (en langste) scène gebruiken.
In deze game is de RTX 3090 op 4k Ultra ruim 20 procent sneller dan de RTX 3080 en 50 procent sneller dan de RTX 2080 Ti. Het maakt voor de 3090 daarbij niet uit welke processor gebruikt wordt, net als op 1440p. Pas op 1080p laat de 3090 in combinatie met de 10900K een klein voordeel zien ten opzichte van de 3900XT.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Shadow of the Tomb Raider
Shadow of the Tomb Raider maakt als laatste deel van de bekende adventureserie gebruik van de Foundation-engine. Het spel kan in zowel DX11 als DX12 gedraaid worden. Wij maken gebruik van laatstgenoemde api en van de ingebouwde benchmark.
In deze game loopt de RTX 3090 ruim 17 procent voor op de 3080 en is hij al gauw 53 procent sneller dan de RTX 2080 Ti. Met de Ryzen-processor worden op 4k de beste framerates en frametimes behaald, op lagere resoluties gaat die eer naar de Intel-cpu.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Total War Saga: Troy
Total War Saga: Troy is een recente realtime strategygame en draait op DirectX12 in de TW Engine 3. Het spel biedt drie ingebouwde benchmarks. Wij gebruiken de Battle-scène voor onze tests.
In Troy behaalt de RTX 3090 op 4k Ultra een gemiddelde framerate van meer dan 60fps, met zowel de cpu van AMD als die van Intel. De 3090 is hier 18 procent sneller dan de 3080 en richting de 50 procent sneller dan de RTX 2080 Ti.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
Prestatiescore games
Om in één oogopslag te zien hoe de verschillende gpu's zich tot elkaar verhouden, berekenen we vanuit de tien gebruikte en hiervoor besproken games op basis van de resultaten gewogen gemiddelden. Deze prestatiescores berekenen we op de geteste resoluties en kwaliteitsinstellingen.
De prestatiescore in 4k Ultra komt voor de RTX 3090 uit op bijna 95fps, waarmee deze gpu gemiddeld 13 procent sneller is dan een RTX 3080 en gemiddeld 41 procent sneller dan een RTX 2080 Ti. De prestatietoename ten opzichte van de RTX 2070 Super is indrukwekkend aangezien het vrijwel een verdubbeling betreft. We vergelijken dan wel met een Turing-gpu uit een totaal ander prijssegment.
Op 1440p-resolutie zijn de verschillen wat kleiner. Daar loopt de RTX 3090 gemiddeld zo'n 9 en 32 procent uit op respectievelijk de RTX 3080 en 2080 Ti.
- 4k Ultra
- 1440p Ultra
- 1080p Ultra
Raytracing en dlss
Om de raytracingprestaties te kunnen vergelijken, hebben we naast de hele reeks games volgens conventionele rendertechnieken ook enkele extra tests gedraaid om de RTX-kaarten op dit vlak te kunnen vergelijken.
3DMark Port Royal
Port Royal is 3DMarks benchmark waarin raytracingprestaties worden gemeten. Het betreft een synthetische test waar zowel een score als een gemiddelde framerate uitkomt. In deze test scoort de RTX 3090 ruim 15 procent hoger dan de 3080 en nagenoeg 50 procent hoger dan de RTX 2080 Ti.
- 3DMark Port Royal
- 3DMark Port Royal - FPS
DXR in Control
In Control hebben we ook een aantal tests gedraaid, waaronder raytracing met RTX, die gebruikmaakt van de DXR-api in Windows 10. Ten opzichte van de RTX 3080 zijn de prestaties van de 3090 ongeveer 16 procent beter op 1440p en 4k. De winst ten opzichte van de RTX 2080 Ti is met ongeveer 60 procent aanzienlijk. Toch resulteert dit in 4k Ultra zonder DLSS niet in een bijzonder hoge framerate.
- 1440p
- 1440p (99,9p)
- 1440p (99p)
- 4k
- 4k (99p)
- 4k (99,9p)
- 1080p
- 1080p (99p)
- 1080p (99,9p)
DLSS in Control
Het inschakelen van DLSS resulteert op alle geteste kaarten in een flink hogere framerate. Niet alleen blijven de onderlinge verhoudingen hierbij gelijk, ook zien we geen noemenswaardige verschillen in de procentuele prestatietoename met DLSS per videokaart. De Ampere-generatie lijkt in Control dus ten opzichte van Turing geen extra winst uit DLSS te halen.
- 4k
- 4k (99p)
- 4k (99.9p)
- 1440p
- 1440p (99p)
- 1440p (99.9p)
- 1080p
- 1080p (99p)
- 1080p (99.9p)
DXR+DLSS in Control
Ook als we in Control raytracing gebruiken, leidt de combinatie met DLSS tot een flinke hogere framerate. De winsten zijn hier procentueel gezien zelfs nog hoger dan zonder raytracing ingeschakeld: ongeveer 80 procent. Maar ook hier zien we Ampere en Turing procentueel een vergelijkbaar voordeel halen uit DLSS. Verhoudingsgewijs blijft de voorsprong van de snellere kaart simpelweg even groot.
- 4k
- 4k (99p)
- 4k (99,9p)
- 1440p
- 1440p (99p)
- 1440p (99,9p)
- 1080p
- 1080p (99p)
- 1080p (99,9p)
DXR in Metro Exodus
Ten slotte hebben we ook raytracing getest in Exodus op de 1440p- en 1080p-resoluties. De RTX 3080 was al ruim 25 procent sneller dan de 2080 Ti; de RTX 3090 behaalt zelfs een voorsprong van ruim 40 procent. In combinatie met de Intel-processor is de gpu bovendien nog iets sneller.
- 1440p
- 1440p (99p)
- 1440p (99,9p)
- 1080p
- 1080p (99p)
- 1080p (99,9p)
Stroomverbruik
Bij de RTX 3080 zagen we al dat het verbruik van de Ampere-generatie een stuk hoger is dan dat van eerdere generaties. Bij de RTX 3090 is dat niet anders; daar komt de kaart op een totaal verbruik van maar liefst 361 watt uit. Dat is bijna 14 procent meer dan de RTX 3080. Met het verbruik zit de 3090 bovendien dicht tegen het maximum dat het PCIe-slot en de connectors volgens de officiële specificaties gezamelijk mogen leveren. Het idle-verbruik van de 3090 is in relatieve zin ook fors hoger dan bij zijn kleinere broertje.
- 12V PEG1 - load
- 12V PEG2 - load
- 12V PCIe - load
Prestaties per watt
Als we de prestatiescore van twee pagina's terug afzetten tegen het gemeten stroomverbruik onder belasting, komen we tot het aantal frames per seconde per watt. In deze score zien we dat de Ampere-architectuur het nog wat beter doet dan Turing, maar dat de RTX 3090 ook precies gelijkloopt met de RTX 3080.
PCI Express 3.0 versus 4.0
Een grote stap voor de geheugenbandbreedte van GeForce-gpu’s is de komst van PCI Express 4.0. Net als bij de RTX 3080 bekijken we ook voor de RTX 3090 in hoeverre deze interfacesnelheid een rol speelt in de prestaties. Vanwege de hoge geheugenbandbreedte op de RTX 3090 is deze vraag dit keer wellicht nog relevanter dan voor de RTX 3080. Om hier antwoord op te geven, hebben we een aantal benchmarks gedraaid met daarbij op ons testsysteem PCIe 4.0 en 3.0 geactiveerd.
In de synthetische PCI Express bandwidth-test van 3DMark zien we de RTX 3090 dezelfde sprong maken als de RTX 3080. Niet geheel verrassend aangezien beide kaarten van dezelfde chip gebruikmaken. De andere tests van 3DMark laten prestatieverschillen binnen de foutmarges zien.
|
3DMark
PCI Express bandwidth-test
|
PCIe 3.0 |
PCIe 4.0 |
Verschil |
| GeForce RTX 3090 |
13,07GB/s |
26,27GB/s |
+101% |
| GeForce RTX 3080 |
13,07GB/s |
26,28GB/s |
+101% |
| Radeon RX 5700 XT |
14,15GB/s |
25,89GB/s |
+83% |
| Benchmark (RTX 3090) |
PCIe 3.0 |
PCIe 4.0 |
Verschil |
| |
|
|
|
| Fire Strike |
33051 |
33173 |
+0,37% |
| Fire Strike Graphics |
45496 |
45856 |
+0,79% |
| Fire Strike Extreme |
21709 |
21990 |
+1,29% |
| Fire Strike Extreme Graphics |
23909 |
23973 |
+0,27% |
| Fire Strike Ultra |
12735 |
12679 |
-0,44% |
| Fire Strike Ultra Graphics |
12578 |
12513 |
-0,52% |
| Time Spy |
18667 |
18708 |
+0,22% |
| Time Spy Graphics |
19999 |
20029 |
+0,15% |
| Port Royal |
13120 |
13124 |
+0,03% |
| Port Royal fps |
60.7 |
60.8 |
+0,16% |
Bij hedendaagse games komen we in de praktijk ook op de RTX 3090 geen noemenswaardige verschillen tegen. In onze tests is de uitzondering hierop Tomb Raider, met een marginaal hogere framerate op de nieuwe PCIe-versie.
| Benchmark (RTX 3090) |
PCIe 3.0 |
PCIe 4.0 |
Verschil |
| |
|
|
|
| Doom Eternal 1080p Ultra |
386,8fps |
383,2fps |
-0,93% |
| Doom Eternal 4k Ultra |
198,7fps |
197,7fps |
-0,50% |
| Ghost Recon Breakpoint 1080p Ultra |
129,9fps |
128,2fps |
-1,31% |
| Ghost Recon Breakpoint 4k Ultra |
88,6fps |
90,3fps |
+1,92% |
| Shadow of the Tomb Raider 1080p Ultra |
154,3fps |
154,8fps |
+0,32% |
| Shadow of the Tomb Raider 4k Ultra |
90,7fps |
94,8fps |
+4,52% |
8k getest: gamen met 33 miljoen pixels
Nvidia presenteert de RTX 3090 als de eerste videokaart waarop 8k-gaming mogelijk wordt. Om te kijken in hoeverre dat het geval is, hebben we naast de conventionele schermresoluties ook enkele games op de futuristische 7680 bij 4320 pixels getest. Hierbij hebben we geen DLSS gebruikt maar anti-aliasing wel uitgeschakeld.
Doom Eternal
In Doom zijn de verschillen wel iets groter. De RTX 3090 komt opnieuw boven de 60fps uit en loopt bijna 19 procent voor op de RTX 3080.
- 4320p Ultra
- 4320p Ultra (99p)
- 4320p Ultra (99.9p)
- 4320p Medium
- 4320p Medium (99p)
- 4320p Medium (99.9p)
Project Cars 3
In deze game lukt het de RTX 3090 beter om in de buurt van de gewenste 60fps te komen. De kaart is hier ruim 16 procent sneller dan de 3080, die met Ultra-instellingen op zo'n 46fps uitkomt. Op Medium-instellingen zijn alle framerates wat hoger, maar vooral de RTX 3090 wint daar terrein.
- 4320p Ultra
- 4320p Ultra (99p)
- 4320p Ultra (99.9p)
- 4320p Medium
- 4320p Medium (99p)
- 4320p Medium (99.9p)
Conclusie
De GeForce RTX 3090 is als onderdeel van Nvidia's nieuwe reeks videokaarten het vlaggenschip van de Ampere-generatie. Voor consumenten, gamers en contentcreators is dit het summum van de RTX 3000-serie. De vrijwel geheel ingeschakelde GA102-chip op de RTX 3090 is gekoppeld aan razendsnel GDDR6X-geheugen dat de, met enige fantasie, 10.000 CUDA-cores tellende gpu van data moet voorzien om hoge prestaties te waarborgen. En die prestaties zijn inderdaad ongeëvenaard.
:strip_exif()/i/2003884230.jpeg?f=imagenormal)
Pochen met prestaties
Alle kenmerkende eigenschappen van een halo-product gaan ook bij deze generatie gepaard met een erg hoge prijs en een minstens zo opvallend hoog stroomverbruik. Nvidia trekt met de RTX 3090 alle registers open om de Ampere-chip maximaal te laten presteren en dat zal de koper merken. Niet alleen in de aanschafprijs van 1549 euro, maar ook in de energierekening zal dat bij fervent gebruik terug te zien zijn.
Voor wie boven alles maximale prestaties wil, zal dit geen probleem zijn. Nvidia geeft ook openlijk toe dat de RTX 3090 precies voor die doelgroep gemaakt is en niet voor de gemiddelde gebruiker, die uit is op goede prestaties voor een zinnige prijs. Het toppunt van gameprestaties, dat is waar het om gaat. En, zo voegt de fabrikant eraan toe: 'for bragging rights'.
Nvidia doet nog wel een poging om de RTX 3090 als 'kaart voor creators' neer te zetten, maar dan had dit product wat ons betreft gewoon een Titan- in plaats van GeForce-naam moeten dragen. Bovendien komt het belangrijkste argument daarvoor, de grote hoeveelheid videogeheugen, met de geruchten over een toekomstige 20GB-versie van de RTX 3080 direct op losse schroeven te staan.
De RTX 3090 voor gaming?
Kijken we naar de gameprestaties, dan komt de RTX 3090 gemiddeld genomen zo'n 13 procent hoger uit dan de RTX 3080 op 4k met Ultra-instellingen en tegenover de RTX 2080 Ti is de voorsprong ongeveer 40 procent. In raytracing en met DLSS zijn de resultaten goed, maar dat komt doordat de RTX 3090 een erg snelle videokaart is. De behaalde winst met deze technologieën is in onze tests procentueel gezien namelijk niet hoger dan op de RTX 3080 of zelfs de 2080 Ti.
Als gevolg van de manke prijs-prestatieverhouding van de RTX 3090 komt juist de RTX 3080 in een extra positief daglicht te staan. Voor 'slechts' 719 euro, minder dan de helft van een RTX 3090, bestel je immers een GeForce Ampere-kaart die doorgaans niet meer dan 20 procent langzamer is. Dat zou, naast het bovenaan eindigen in benchmarks, voor Nvidia best eens het werkelijke doel van de RTX 3090 kunnen zijn geweest.
/i/2003866694.png?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2003857316.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003884210.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003835440.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2005173460.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003957338.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003921076.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003857108.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004919460.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002463806.jpeg?f=fpa)
/i/2003883556.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003896600.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003852214.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003857110.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003833726.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/324515/crop627103b05ba2e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/274113/N7.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/582761/crop5b2a1edf11806_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263109/crop628df15d4a00f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
. Bedankt voor de aardige correctie /u/617268/crop58700492a0145_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/196387/crop6112b19f7a669_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/407459/tw.PNG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263315/crop592fef8caf3e6_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/75323/5procentoog.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/200203/crop6092aecc52ccd.jpg?f=community){kind=small}
/u/464421/crop606c8654f112a_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/741353/crop56d8016c31e07_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/296989/webicon.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/149884/crop5d89fe4a44cb6.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249385/crop576ab0512d751_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/57010/goku-mini.jpg?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/111291/crop560a79e50b182_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1173446/crop5c61b9f2c524f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
) Aan die prijs gaat Alternate der niet veel verkopen. ik heb in mijn 20j pc gebruik nog nooit de top van GPU gehad. Dit keer ga ik em hebben.
:strip_exif()/u/102156/crop67445a165dea2_cropped.webp?f=community){kind=small}
/u/380617/crop5ea17f1cefb4c_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/296384/AMDINSIDE.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/223185/crop56b333829cf30_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1982/crop5a048313062a4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/295699/crop609bc9a510a14_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116600/crop5be04a1ae3ded_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/219059/crop5efafd1bd64af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/462612/crop6020053f65e61_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/108168/koebjieste21.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
