Eind september publiceerden we op Tweakers onze review van de RTX 3090. Maar wat is er dikker dan de snelste videokaart van dit moment? Precies: twee keer de snelste videokaart van dit moment. Gewapend met twee GeForce RTX 3090 Founders Editions en Nvidia's nieuwe NVLink-brug, kortom bijna 3200 euro aan gpu-hardware, onderzoeken wij tot welke prestaties deze monstercombinatie in staat is.
SLI in het kort
De term SLI staat tegenwoordig voor scalable link interface en werd eind jaren '90 voor het eerst gebruikt door gpu-fabrikant 3dfx. Nvidia kwam door een overname in het bezit van de merknaam en blies hem nieuw leven in, voor een techniek om de rekenkracht van meerdere videokaarten met elkaar te combineren. Dat gebeurde de laatste jaren doorgaans op basis van alternate frame rendering, waarbij de videokaarten om en om een beeld renderen. Een inherent nadeel hiervan is dat de tijd tussen beelden (de frametime) kan variëren doordat niet elk frame even snel klaar is. Dat neem je waar als 'stuttering'.
Met de komst van DirectX 12 zou alles anders - en vooral ook beter - worden. Deze api bevat een techniek die explicit multi-adapter is gedoopt en daarmee kan een game zelf meerdere videokaarten aansturen. Het is zelfs mogelijk om totaal verschillende videokaarten van AMD en Nvidia door elkaar te gebruiken. Het merendeel van de DX12-games past deze techniek echter niet toe, terwijl Nvidia deze zomer officieel de stekker trok uit de 'oude' manier met SLI-profielen in de driver.
De SLI-brug die je vroeger bij elk leuk moederbord kreeg, wordt overigens al lange tijd niet meer gebruikt. Na een high bandwidth-versie van die brug stapte Nvidia bij de RTX 2000-serie over op NVLink, een veel snellere interconnect die zijn oorsprong vindt in de datacenterwereld. Diezelfde technologie wordt voor de RTX 3000-serie ingezet, maar door de veranderde connectors heb je toch een nieuwe brug nodig.
De gecontroleerde dood van SLI
Vroeger kon je zo'n beetje elke videokaart in SLI zetten. AMD's tegenhanger CrossFire was op dat punt nog veel flexibeler: je kon zelfs verschillende gpu's mixen. Als we naar de laatste vier GeForce-generaties kijken, valt echter op dat de ondersteuning voor SLI steeds verder is afgebouwd. Kon je vroeger twee GTX 960's bijvoorbeeld nog probleemloos met elkaar combineren, bij de 10-serie had je daarvoor minstens een GTX 1070 nodig en bij de vorige generatie kon het pas vanaf de RTX 2080. In de nieuwe serie biedt alleen de RTX 3090 nog ondersteuning voor SLI.
RTX 3000 | RTX 2000 | GTX 1000 | GTX 900 | |
**90 / Titan | Ja | Ja | Ja | Ja |
**80 | Nee | Ja | Ja | Ja |
**70 | Nee | Nee | Ja | Ja |
**60 | Nee | Nee | Nee | Ja |
SLI met de RTX 3090
Trek je de lijn door, dan is het bij de volgende generatie einde verhaal voor SLI. Nu werd het leven je als SLI-liefhebber al niet makkelijk gemaakt: de afgelopen drie generaties werd de functionaliteit steeds beperkter terwijl de benodigde hardware in prijs steeg. De NVLink-brug die benodigd is voor de RTX 3000-serie gebruikt voor de derde generatie op rij andere connectors dan de voorgaande. Bovendien kost hij maar liefst 85 euro.
Voor deze test bouwden we een ander testsysteem op dan in onze reguliere gpu-reviews. Waar PCI Express 4.0 volgens onze tests nog weinig toevoegt, gaat bij de mainstreamplatforms van AMD en Intel de gpu-bandbreedte nogmaals door de helft. Dat is een gevolg van het beperkte aantal PCIe-lanes. Om dit te voorkomen en bovendien de te verwachten cpu-bottleneck bij zó veel gpu-power te minimaliseren, hebben we deze tests uitgevoerd op een HEDT-platform, waarover meer op de volgende pagina.
Deze test is medemogelijk gemaakt door de tweakers Shroudster en Rsnubje, die zo vriendelijk waren om hun 3090 FE's tijdelijk ter beschikking te stellen. Bedankt!