Let op: je bekijkt een oudere versie van dit artikel. Bekijk hier de nieuwste versie van dit artikel.

Door Tomas Hochstenbach

Redacteur

Moederbord Best Buy Guide

De beste Intel-socket 1700-moederborden

Intel H610 vs. B760 vs. Z790

Socket 1700 krijgt een tweede leven. Doordat de veertiende generatie Core-processors voor desktops een refresh van Raptor Lake wordt, komen er voor het eerst in jaren drie generaties processors beschikbaar voor een Intel-socket. Nieuwe chipsets komen er echter niet, dus hoog tijd om de beste socket 1700-moederborden op een rij te zetten.

In deze Moederbord Best Buy Guide raden we moederborden voor socket 1700 aan in diverse categorieën, zoveel mogelijk op basis van onze eigen tests. Eerder publiceerden we bijvoorbeeld round-ups van Z790-moederborden voor DDR5, B660-moederborden voor DDR4 en mini-ITX LGA1700-moederborden. Uiteraard kijken we ook naar nieuwe ontwikkelingen, zoals prijzen en het beschikbaar komen van de B760-chipset. De diverse fabrikanten hebben vrijwel alle B660-moederborden simpelweg opnieuw uitgebracht met die nieuwere chipset, met minimale aanpassingen.

Eerder dit jaar hebben we een uitgebreide Moederbord Best Buy Guide voor socket AM5 van AMD gepubliceerd. Zoek je dus een moederbord voor bij je Ryzen 7000-processor, dan kun je dat artikel raadplegen.

Onze keuze(s)
Beste goedkope socket 1700-moederbord Gigabyte B760M DS3H DDR4
ASRock H610M-ITX/ac
Beste DDR4 socket 1700-moederbord MSI Pro B760M-A WiFi DDR4
ASUS ROG Strix B760-A Gaming WiFi D4
Beste socket 1700-moederbord met PCIe 5.0 M.2 ASRock Z790 PG Sonic
Gigabyte Z790 Aero G
Beste socket 1700-moederbord met USB4 en 10GbE Alleen USB4: ASRock Z790 Taichi (Lite)
ASUS ProArt Z790-Creator
Beste topmodel socket 1700-moederbord MSI MEG Z790 Godlike
Beste mini-ITX socket 1700-moederbord ASUS ROG Strix B760-I Gaming WiFi
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi

Chipsets voor socket 1700: H610 vs. B760 vs. Z790

De courante chipsets voor socket 1700 zijn H610, B760 en Z790. Alle desktop-cpu's van de twaalfde, dertiende en veertiende generatie zijn compatibel met deze chipsets, maar ook hun voorgangers B660 en Z690. Z790 heeft ten opzichte van Z690 extra PCIe 4.0-chipsetlanes. Tussen B660 en B760 is er op het gebied van functionaliteit letterlijk geen verschil. De 700-serie chipsets is er eigenlijk vooral om moederbordfabrikanten de gelegenheid te bieden hun aanbod weer bij de tijd te brengen.

De instapchipset voor socket 1700 is H610. Met deze chipset kunnen fabrikanten maximaal twee geheugenslots gebruiken. Daarnaast ontbreken de extra cpu-lanes voor het direct verbinden van een M.2-ssd met de processor, is de USB-connectiviteit beperkt en is overklokken geheel niet mogelijk.

B760 biedt wel de mogelijkheid voor een M.2-ssd op cpu-lanes, naast een sloot meer lanes vanuit de chipset voor extra slots en overige functionaliteit. Daarnaast kunnen fabrikanten met deze chipset gewoon vier geheugenslots bieden en maakt de B760-chipset 20Gbit/s-USB-poorten mogelijk. De processor kun je met B760 nog altijd niet overklokken, maar het geheugen instellen op een hogere snelheid dan de officiële rating van de processor is wel mogelijk.

Het belangrijkste verschil tussen B760 en Z790 is dat laatstgenoemde chipset een dubbel zo snelle DMI-interface heeft, de bus tussen de processor en de chipset. Als je allerlei op de chipset aangesloten apparaten tegelijk gebruikt, heeft de Z790-chipset daar dus een veel hogere capaciteit voor. Verder maakt Z790 meer snelle USB-poorten, hardware-RAID met NVMe-ssd's en het overklokken van de processor door middel van de multiplier mogelijk.

H610 B760 Z790
PCIe uit cpu 16x PCIe 5.0 16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0 16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0
DMI 4x PCIe 4.0 4x PCIe 4.0 8x PCIe 4.0
PCIe uit chipset 8x PCIe 3.0 10x PCIe 4.0 + 4x PCIe 3.0 20x PCIe 4.0 + 8x PCIe 3.0
USB 20Gbit/s 0 2 5
USB 10Gbit/s 2 2 5
USB 5Gbit/s 2 2 0
USB 2.0 6 6 4
USB totaal 10 12 14
SATA-600 4 4 8
Hardware-RAID Alleen SATA Alleen SATA Ja
Cpu overklokken Nee Nee Ja
Geheugen overklokken Nee Ja Ja
Geheugenslots 2 4 4
Wifi geïntegreerd Ja, AX211 Ja, AX211 Ja, AX211
Tdp 6W 6W 6W

Beste goedkope socket 1700-moederbord

Hoewel moederborden de naam hebben steeds duurder te worden, kun je nog altijd een socket 1700-moederbord kopen vanaf een euro of 70. Toch zouden wij al gauw wat meer uitgeven, want de op dat soort moederborden gebruikte H610-chipset is wel erg gekortwiekt. Bovendien zijn dergelijke borden doorgaans voorzien van een vrm die al oververhit raakt als je ernaar kijkt. Dat soort modellen vermijden we dus, maar het blijft ons advies om een categorie hoger te shoppen als je voor de processor met een tdp hoger dan 65W kiest.

Aanraders

Op de vorige pagina schreven we al dat veel van de B760-moederborden die fabrikanten de afgelopen maanden uitbrachten, een-op-eenkopieën zijn van bestaande B660-modellen. Zo is ook de Gigabyte B760M DS3H DDR4, onze primaire aanrader in dit segment, vrijwel identiek aan de vorig jaar door ons gereviewde B660M DS3H DDR4.

De niet al te uitgebreide vrm van dit moederbord is volgens onze tests geschikt voor processors tot en met de Core i5 13400. Niet iedereen heeft natuurlijk upgradeplannen naar een i7 of zelfs i9, dus er is zeker plek voor dit type budgetmoederborden, maar dat is wel een belangrijke beperking om je van bewust te zijn bij aanschaf. Ten opzichte van vergelijkbaar geprijsde modellen heeft de Gigabyte een meegeleverde ssd-koeler en een relatief snelle USB-poort. Wil je ook wifi, dan is er voor ongeveer 15 euro meer een variant met een vrij potente draadloosnetwerkkaart te koop.

Mag het een maatje kleiner, dan is de ASRock H610M-ITX/ac onze aanrader. Door het compacte mini-ITX-formaat wordt ASRock gedwongen om kwalitatief betere powerstages te gebruiken voor de vrm, maar door hun lage aantal blijft ons advies om niet hoger te gaan dan een Core i5 in dit bordje. Houd er wel rekening mee dat je het moet doen met vier USB-poorten en een M.2-ssd op PCIe 3.0-snelheid. Daar staat tegenover dat dit bordje standaard voorzien is van wifi, al gaat het om een vrij langzame variant.

Gigabyte B760M DS3H DDR4
Gigabyte B760M DS3H DDR4
ASRock H610M-ITX/ac
ASRock H610M-ITX/ac
Prijs (bij beoordeling) € 88,99
€ 109,-
€ 129,99
€ 120,-
Formaat micro-ATX mini-ITX
Chipset B760 H610
Geheugenslots 4x DDR4 2x DDR4
Vcore-vrm Losse mosfets 250A (powerstages)
PCIe x16-slots 1 PCIe 4.0 x16 1 PCIe 4.0 x16
Overige PCIe-slots 2 PCIe 3.0 x1 N.v.t.
M.2 2 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 3.0 x4 / SATA
M.2-heatsinks 1 0
USB-poorten 2x USB 2.0, 3x 5Gbit/s, 1x 10Gbit/s 2x USB 2.0, 2x 5Gbit/s
Netwerk 2,5GbE (Realtek) 1GbE (Intel)
Audio Realtek ALC897 Realtek ALC897

Beste DDR4 socket 1700-moederbord

Uniek aan socket 1700 is dat je twee soorten geheugen kunt gebruiken: DDR4 en DDR5. Hoewel het prijsverschil tussen die twee geheugentypes de afgelopen tijd is afgenomen, blijft DDR4 een stuk voordeliger in aanschaf. Belangrijker is dat veel tweakers al een setje DDR4 in hun huidige pc hebben zitten, waardoor ze bij een upgrade de aankoop van nieuw geheugen geheel uitsparen.

In de goedkoopste categorie hadden alle aanraders om die reden vanzelfsprekend DDR4-slots, maar ook als je op zoek bent naar een wat luxer bord, kan die keuze dus voor de hand liggen.

Aanraders

Net zoals het Gigabyte B760-bord uit de vorige categorie, is de MSI Pro B760M-A WiFi DDR4 vrijwel een perfecte kloon van de MSI Pro B660M-A DDR4, die er in onze B660-round-up met eremetaal vandoor ging. Zoals de nieuwe naam al prijsgeeft, heeft MSI er wel een wifikaartje aan toegevoegd, wat het totaalplaatje nog beter maakt dan het al was. Bovendien gaat het om een splinternieuw Wi-Fi 6E-exemplaar, met ondersteuning voor de recentste standaarden.

In vergelijking met de aanraders van de vorige pagina heeft de MSI Pro B760M-A WiFi DDR4 een veel krachtigere en beter gekoelde vrm, waardoor je ook meer verbruikende Core i7- of i9-processors kunt gebruiken. Daarbovenop heeft de MSI een interne header voor het aansluiten van de USB-C-poort op je behuizing, en foutdiagnose-leds die je helpen om snel de oorzaak te vinden als je pc niet start.

De ASUS ROG Strix B760-A Gaming WiFi D4 is een duurder, maar ook op vrijwel alle fronten luxer alternatief. Dat begint al als je 'm ziet, met bijvoorbeeld meer ssd-heatsinks en een geïntegreerd i/o-shield. Functioneel krijg je voor de meerprijs van pakweg 75 euro echter ook een hoop meer: een veel efficiëntere vrm, een x16-slot op PCIe 5.0-snelheid, meer en snellere USB-poorten, een kwalitatief betere ALC4080-audiocodec en een derde M.2-slot. Voor wie weliswaar zijn vertrouwde DDR4-kitje wil blijven gebruiken, maar toch een bord met een uitgebreide featureset wil, is de ASUS een uitstekende keuze.

MSI Pro B760M-A WiFi DDR4
MSI Pro B760M-A WiFi DDR4
ASUS ROG STRIX B760-A GAMING WIFI D4
ASUS ROG Strix B760-A Gaming WiFi D4
Prijs (bij beoordeling) € 122,93
€ 148,-
Onbekend
€ 225,-
Formaat micro-ATX ATX
Chipset B760 B760
Vcore-vrm Losse mosfets 600A (powerstages)
PCIe x16-slots 1 PCIe 4.0 x16 1 PCIe 5.0 x16
Overige PCIe-slots 1 PCIe 4.0 x4, 1 PCIe 3.0 x1 1 PCIe 3.0 x16, 2 PCIe 3.0 x1
M.2 2 PCIe 4.0 x4 3x PCIe 4.0 x4
M.2-heatsinks 1 3
USB-poorten 2x USB 2.0, 2x 5Gbit/s, 2x 10Gbit/s 4x USB 2.0, 3x 5Gbit/s, 1x 10Gbit/s, 1x 20Gbit/s
Netwerk 2,5GbE (Realtek) 2,5GbE (Intel)
Audio Realtek ALC897 Realtek ALC4080

Beste PCIe 5.0 M.2 socket 1700-moederbord

Officieel hebben de Alder en Raptor Lake-processors van Intel slechts zestien PCIe 5.0-lanes, bedoeld voor het aansturen van het primaire PCIe-slot voor de videokaart. Op sommige moederborden maken fabrikanten het echter mogelijk om daar een deel van af te snoepen, zodat je een ssd op die snelheid kunt gebruiken. Houd er wel rekening mee dat je videokaart dan nog maar acht PCIe-lanes aan bandbreedte overhoudt. Niet ideaal, maar volgens de collega's van TechPowerUp leidt dat zelfs bij een RTX 4090 maar tot twee procent prestatieverlies.

Ben je van plan om pas later over te stappen naar een PCIe 5.0-ssd en gebruik je vooralsnog een PCIe 4.0-exemplaar? Plug hem dan niet in het eerste M.2-slot, maar in het op de cpu aangesloten PCIe 4.0-slot (M2_1 bij de PG Sonic, M2A_CPU bij de Aero G). Dan maximaliseer je de snelheid, maar raakt je videokaart geen bandbreedte kwijt zolang dat nog niet nodig is.

Aanraders

De ASRock Z790 PG Sonic moet natuurlijk opvallen vanwege zijn unieke Sonic the Hedgehog-ontwerp, maar deed dat in onze Z790-round-up, vooral doordat hij voor een betaalbare prijs een PCIe 5.0 M.2-slot biedt. Verder zijn de specificaties niet al te bijzonder, met bijvoorbeeld maar weinig snelle USB-poorten en een basale audiocodec, maar als het je puur om dat PCIe 5.0 M.2-slot te doen is, doe je er een prima koop mee.

Wil je ook op andere fronten een wat luxer bord, dan is de op 'creators' gerichte Gigabyte Z790 Aero G een goede optie. In vergelijking met de PG Sonic heeft hij wifi, meer ssd-koelers, meer en snellere USB-poorten en betere audio. Daarnaast is de vrm nog wat krachtiger, al is ook de 700A van de PG Sonic al voldoende voor zelfs de meest verbruikende cpu's die voor deze socket bestaan.

Let er overigens op dat deze borden, in tegenstelling tot de modellen op de voorgaande pagina's, DDR5-geheugen vereisen.

Great Value Award
ASRock Z790 PG SONIC
ASRock Z790 PG Sonic
Excellent Award
Gigabyte Z790 AERO G
Gigabyte Z790 Aero G
Prijs (bij beoordeling) € 252,68
€ 240,-
€ 273,18
€ 344,-
Formaat ATX ATX
Chipset Z790 Z790
Vcore-vrm 700A 1120A
PCIe x16-slots 1 PCIe 5.0 x16 1 PCIe 5.0 x16
Overige PCIe-slots 1 PCIe 4.0 x4, 1 PCIe 3.0 x1 1 PCIe 4.0 x4, 1 PCIe 3.0 x4
M.2 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4
M.2-heatsinks 3 5
USB-poorten 2x USB 2.0, 5x 5Gbit/s, 2x 10Gbit/s 2x USB 2.0, 4x 5Gbit/s, 3x 10Gbit/s, 1x 20Gbit/s
Netwerk 2,5GbE (Killer) 2,5GbE (Intel)
Audio Realtek ALC897 Realtek ALC1220

Beste USB4 en 10GbE socket 1700-moederbord

Stel je hoge eisen aan hoe snel je pc data moet kunnen overdragen, zowel via het netwerk als direct naar een extern opslagmedium? Dan kan het waardevol zijn om naar een moederbord met ondersteuning voor 10Gbit/s-ethernet en USB4 te kijken. USB4 betekent daarbij de facto Thunderbolt, want alle socket 1700-borden met USB4 gebruiken hiervoor een Intel-controller.

Aanraders

Gaat het je vooral om USB4 en heb je genoeg aan 2,5Gbit/s-ethernet, dan is de ASRock Z790 Taichi onze aanrader. Hij heeft naast de twee USB4-poorten ook een PCIe 5.0 M.2-slot, diverse extra knopjes om overklokmogelijkheden te gebruiken en een zeer krachtige vrm. Een nieuwe ontwikkeling is de beschikbaarheid van de Z790 Taichi Lite. Dat moederbord is volledig identiek wat de functionaliteit betreft, maar heeft niet alle fancy heatsinks en rgb-verlichting van de reguliere Taichi. Het ingetogener ontwerp bespaart je binnenkort, afgaande op de adviesprijs van ASRock, maar liefst 90 euro.

Wil je naast USB4 ook 10GbE, dan is de ASUS ProArt Z790-Creator de voor de hand liggende keuze. Op andere punten is dit bord juist minder uitgebreid; het heeft geen PCIe 5.0 M.2-slot en ook overklokextra's zoals een foutcodedisplay en onboardknoppen ontbreken bij dit model.

ASRock Z790 Taichi Lite
ASRock Z790 Taichi Lite
Great Value Award
ASRock Z790 Taichi
ASRock Z790 Taichi
Great Value Award
ASUS ProArt Z790-CREATOR WIFI
ASUS ProArt Z790-Creator
Prijs (bij beoordeling) Onbekend
€ 415,-
Onbekend
€ 505,-
€ 449,99
€ 519,-
Chipset Z790 Z790 Z790
Vcore-vrm 2520A 2520A 1120A
PCIe x16-slots 2 PCIe 5.0 x16 2 PCIe 5.0 x16 2 PCIe 5.0 x16
Overige PCIe-slots 1 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 4.0 x4
M.2 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4 4 PCIe 4.0 x4
M.2-heatsinks 5 5 4
USB-poorten 2x USB 2.0, 6x 5Gbit/s, 2x 10Gbit/s, 2x USB4 2x USB 2.0, 6x 5Gbit/s, 2x 10Gbit/s, 2x USB4 6x 10Gbit/s, 2x USB4
Netwerk 2,5GbE (Killer) + 1GbE (Intel) 2,5GbE (Killer) + 1GbE (Intel) 10GbE (Marvell) + 2,5GbE (Intel)
Audio Realtek ALC4080 Realtek ALC4080 Realtek ALC1220

Beste topmodel socket 1700-moederbord

De keuze die je hebt als je een socket 1700-moederbord uit de meest high-end categorie wilt, is nogal afwijkend van wat je wellicht gewend bent. ASRock en ASUS dingen namelijk nog mee met een bord van de vorige generatie met Z690-chipset. Eerstgenoemde fabrikant heeft simpelweg geen Z790-model uitgebracht. ASUS deed dat wel, maar in zo'n lage oplage dat de Maximus Z790 Extreme allang is uitverkocht, terwijl de Z690-versie nog volop te krijgen is.

Gigabyte bracht bij de introductie van de Z790-chipset zijn Z790 Aorus Xtreme uit en deed zelfs een exemplaar in ons testlab belanden, maar besloot uiteindelijk toch om dit bord niet op de markt te brengen in de Benelux. Tot onze verbazing is dit moederbord sinds vorige maand opeens toch verkrijgbaar bij diverse winkels in de Pricewatch. In een categorie die eerst maar één deelnemer zou kennen, de gewoon verkrijgbare MSI MEG Z790 Godlike, valt nu dus alsnog een en ander te kiezen.

Aanraders

Op veel punten lijken de high-end borden op elkaar. Ze hebben bijvoorbeeld allemaal een zeer krachtige vrm, een tweetal USB4- oftewel Thunderbolt-poorten en ethernet met een snelheid van 10Gbit/s. Op de Z690 Aqua van ASRock na hebben alle borden in onderstaande tabel ook een PCIe 5.0 M.2-slot. Door het geïntegreerde waterblok is dat toch al een buitenbeentje; zonder customloop kun je hem niet gebruiken.

De ASUS Z690 Extreme en Gigabyte Z790 Xtreme lijken niet alleen wat hun namen betreft, maar ook in prijs en featureset het meest op elkaar. Ze hebben allebei vijf gekoelde M.2-slots waarvan er een PCIe 5.0 ondersteunt. Ook is bij beide borden veel aandacht besteed aan het uiterlijk, met bijvoorbeeld (deels) gekantelde connectors en een aanpasbaar schermpje. Het ASUS-bord biedt wat meer overklokfuncties en -accessoires, Gigabyte heeft wat meer USB-poorten en een afwijkende audioset-up met aparte dac's voor elk van de stereokanalen.

MSI gaat met zijn MEG Z790 Godlike echter het meest all-out. De vrm is het allerkrachtigst; je krijgt maar liefst zeven (!) M.2-slots en er zit een compleet extern bedieningspaneel met een touchscreen bij. Dat de Godlike nog ongeveer 200 euro duurder is dan de borden van ASUS en Gigabyte, maakt voor de koper in dit segment vermoedelijk weinig uit.

ASRock Z690 AQUA
ASRock Z690 Aqua
Ultimate award
ASUS ROG MAXIMUS Z690 EXTREME
ASUS ROG Maximus Z690 Extreme
Gigabyte Z790 AORUS XTREME
Gigabyte Z790 Aorus Xtreme
MSI MEG Z790 GODLIKE
MSI MEG Z790 Godlike
Prijs (bij beoordeling) Onbekend
€ 1072,-
€ 789,-
€ 1083,-
Onbekend
€ 1019,-
€ 1.458,28
€ 1233,-
Chipset Z690 Z690 Z790 Z790
Vcore-vrm 1995A 2520A 2100A 2730A
PCIe x16-slots 2 PCIe 5.0 x16 2 PCIe 5.0 x16 1 PCIe 5.0 x16 2 PCIe 5.0 x16
Overige PCIe-slots 1 PCIe 4.0 x4, 1 PCIe 3.0 x1 1 PCIe 3.0 x1 1 PCIe 3.0 x4, 1 PCIe 3.0 x1 N.v.t.
M.2 3 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 4 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 5 PCIe 4.0 x4,
1 PCIe 3.0 x4
M.2-heatsinks 3 5 5 7
USB-poorten 4x 5Gbit/s, 2x 10Gbit/s, 2x USB4 8x 10Gbit/s, 1x 20Gbit/s, 2x USB4 10x 10Gbit/s, 1x 20Gbit/s, 2x USB4 8x 10Gbit/s, 2x USB4
Netwerk 10GbE (Marvell) + 2,5GbE (Killer) 10GbE (Marvell) + 2,5GbE (Intel) 10GbE (Marvell) + 2,5GbE (Intel) 10GbE (Marvell) + 2,5GbE (Intel)
Audio Realtek ALC1220 Realtek ALC4080 ESS ES9280AC Realtek ALC4080
Extra's Geïntegreerd waterkoelblok, oledscherm, onboard knoppen Deels gekantelde connectors, PCIe-ontgrendelknop, ROG True Voltician, ROG Fan Controller, 2"-oled, front-USB met 60W USB-PD, spanningsmeetpunten, onboard knoppen Gekantelde connectors, PCIe-ontgrendelknop, 2,8"-lcd, onboard knoppen Deels gekantelde connectors,
M-Vision Dashboard, foutcodedisplay,
front-USB met 60W USB-PD, spanningsmeetpunten, onboard knoppen

Beste mini-ITX socket 1700-moederbord

Met steeds meer integratie en het einde van CrossFire en SLI is het aantal insteekkaarten in het merendeel van de pc's tegenwoordig beperkt tot één: de videokaart. Dan heb je voldoende aan een extra klein mini-ITX-moederbord. Op de pagina met goedkope socket 1700-moederborden noemden we al een heel goedkope optie op basis van de H610-chipset, maar op deze pagina kijken we vooral naar de echt leuke ITX-bordjes.

Aanraders

We hebben twee aanraders als het op mini-ITX voor socket 1700 aankomt, en die zijn allebei afkomstig van ASUS. De betaalbaarste van de twee is de ROG Strix B760-I Gaming WiFi, weer zo'n mooi voorbeeld van een B660-bord dat op wat andere stickers na bijna een-op-een is overgenomen van de nieuwe chipset. In onze mini-ITX-round-up van vorig jaar gooide de B660-versie van dit bord hoge ogen, dus never change a winning team lijkt ons in dit geval een prima strategie.

Voor de B760-versie heeft ASUS wel 80A-powerstages gebruikt in de Vcore-vrm, komende van 60A-powerstages bij de B660-versie. Dat maakt het bord nog wat geschikter voor zelfs de veeleisendste socket 1700-processors. Alle goede punten, zoals de grote hoeveelheid aansluitingen, de luxe audiocodec en het tweede M.2-slot heeft ASUS gelukkig ongemoeid gelaten. Wel is de bruikbaarheid van dat slot door de locatie achter op de printplaat beperkt, omdat koeling daar onmogelijk is.

Dat probleem is precies wat ASUS bij de, toegegeven: flink duurdere, ROG Strix Z790-I Gaming oplost. Op de voorkant zitten beide M.2-slots, waarvan er eentje bij dit model zelfs PCIe 5.0 ondersteunt, op elkaar gestapeld in een gecombineerde heatsink. Daarnaast is de vrm op dit model nog aanzienlijk krachtiger, krijg je de beschikking over twee USB4-poorten en levert ASUS een externe geluidskaart mee, die bovendien voorzien is van diverse handige knoppen, waaronder een instelbare FlexKey.

Excellent Award
ASUS ROG STRIX B760-I GAMING WIFI
ASUS ROG Strix B760-I Gaming
Excellent Award
ASUS ROG STRIX Z790-I GAMING WIFI
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming
Prijs (bij publicatie) € 177,99
€ 209,-
€ 363,06
€ 379,-
Chipset B760 Z790
Vcore-vrm 640A 1050A
PCIe x16-slots PCIe 5.0 x16 PCIe 5.0 x16
M.2 2 PCIe 4.0 x4 1 PCIe 5.0 x4, 1 PCIe 4.0 x4
M.2-heatsinks 1 2
USB-poorten 3x USB 2.0, 4x 5Gbit/s, 1x 20Gbit/s 2x USB 2.0, 1x 5Gbit/s, 3x 10Gbit/s, 1x 20Gbit/s, 2x USB4
Netwerk 2,5GbE (Intel) 2,5GbE (Intel)
Audio Realtek ALC1220 Realtek ALC4050 (extern)

Lees meer

Beste AMD Socket AM5-moederborden
Beste AMD Socket AM5-moederborden Review van 27 februari 2025

Reacties (76)

76
73
39
0
0
24
Wijzig sortering
Goedkoop begint bij 109 euro tegenwoordig? Prijzen zijn goed gestegen sinds mijn laatste zelfbouw :'(

Misschien niet eens zo heel gek met alle inflatie en wordt ik gewoon oud en zijn moederborden het nieuwe 'vroeger kost 'n brood maor 'n dubbeltje.'

Edit: Ah, het valt nog mee als je de pricewatch erbij pakt, de goedkoopste planken beginnen bij 74 euro en is oud en vertrouwd een Asrock: categorie: Moederborden
Je zit dan wel met DDR4, ga je voor DDR5 dan zit de genoemde budget plank in deze best buy guide wel bij de goedkoopste modellen.

[Reactie gewijzigd door svenk91 op 23 juli 2024 05:12]

die chipset is dan ook niet veel soeps kwa uitbreidingen, pci-e support en maar 2 dimms. Als je zoiets koopt heb je echt geen budget en zou ik er niet al te zware cpu op zetten. Dan ben je veelal beter af met een andere config. Er zijn natuurlijk altijd doelgroepen voor.

Ik vind de threadstart wel grappig van de redacteur...
Socket 1700 krijgt een tweede leven. Doordat de veertiende generatie Core-processors voor desktops een refresh van Raptor Lake wordt, komen er voor het eerst in jaren drie generaties processors beschikbaar voor een Intel-socket.
nu moet iedereen blij zijn, er komt een identieke RL clone die allemaal 200mhz boost clock meer hebben. Hier en daar wat finetuning in de cpu en wat goochelen met e-cores. We gaan terug naar de ++++++ series. Een tweede leven noem je dat?

[Reactie gewijzigd door d3x op 23 juli 2024 05:12]

Nouja, veel mensen vereisen ook niet veel van een computer. Als het gewoon een office bak moet zijn met een i3 waar de igpu de grafische kant ook afhandelt, 16GB ram (het moederbord kan trouwens tot 64 aan via die 2 dimms), dan kan je best 5-7 jaar ermee doen alsnog. Er zit zelfs een PS/2 poort op het goedkoopste moederbord, dat is zowaar een pluspunt boven veel duurdere moederborden, Micro-ATX ook :)

Ik vind het niet verkeerd voor onder de 75 euro. De vraag is dan vooral hoe betrouwbaar het moederbord is, is er misschien te veel bezuinigd op de stroom regeling?
Wie gebruikt er nu nog PS/2? Ik kan me niet herinneren wanneer ik dat voor het laatst gezien heb.
Ik heb een trackball voor precisie werk op PS/2, wist niet dat er nog moderborden zijn met die interface. ALs je op de /mm wilt designen is een goede trackbal onmisbaar, en zoals deze maken ze helaas niet met USB.
Wat voor exotische trackball is dat dan? Ze maken al heel lang trackballs met USB, ik kan me moeilijk voorstellen dat daar geen een tussen ziet die precies genoeg is.
Het is een oude (duh) logitech, rechtshandig met een relatief grote en zware trackball. Ding is denk ik wel 25 jaar oud, maar nooit meer een vergelijkbare kunnen vinden helaas. Ik heb 'm nu niet in de buurt voor een typenummer helaas.
Zo hou ik ook nog van mijn marble fx, lekkere joekel van een bal erin. Helaas laatste jaren niet echt kunnen gebruiken, laptop van het werk.. Tja en die dingen hebben al 15 jaar geen ps2 poort meer ofzo :)
Ik heb collega's die geen afscheid willen nemen van hun witte Key-Tronic / zompige HP toetsenbord met 1KG aan broodkruimels.
Die zompige HP toetsenborden zijn er ook met USB :)
Ps2 word niuet meer gebruikt die kom je alleen tegen op computers waar nog ide aan hangt 100 of 133 mhz.Tegenwoordig is alles usb geworden alhoewel die ps2 ook goed zijn dienst deed.
Bij muis en toetsenbord aansluitingen.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 23 juli 2024 05:12]

PS2 kom je op veel meer tegen dan alleen op computers met IDE of 100 of 133 mhz. Mijn vorige moederbord had zelfs nog een PS2 poort en dat was een AMD X470 bord uit 2019. Geen IDE en zeker geen 133 mhz :)

[Reactie gewijzigd door EnigmaNL op 23 juli 2024 05:12]

Dan hebben ze nog lang in dat productie model moederbord gezeten ik heb zelf een intel en asus bord nu recentelijk gekocht maare ik kom geen ps2 meer tegen.Het is ouderwets en word niet meer gebruikt.
Ikzelf kom geen muizen en toetsenborden meer tegen waar ps2 opzit.Maar darintegen als je een ouder toetsenbord hebt of muis dan is het wel weer handig als die features er wel opzitten begrijp me niet verkeerd.

[Reactie gewijzigd door rjmno1 op 23 juli 2024 05:12]

Je ziet PS2 nog steeds op heel veel moederborden, zelfs op de allernieuwste AM5 borden zoals bijvoorbeeld de ASUS TUF Gaming B650M-E WIFI. Het zal ook nog wel een aantal jaren duren voordat PS2 helemaal weg is.
Waarom zou een ps/2 poort een pluspunt zijn?
voor de pro gamers onder ons mischien iets lager input lag maar voor een office pc zijn de ps/2 toetsenborden/muizen inmiddels ook wel uitgefasseerd.

Voor een office pc zou een seriële (COM) port meer toevoegen dan een ps/2 poort.

[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 23 juli 2024 05:12]

PS/2 praat directer met je hardware in de kern (cpu enzo), handig voor als je OS begint vast te lopen om de een of andere reden. Minder kans op dat je muis dan hapert of iets dergelijks.
Dat was vroeger in de win9x / dos tijd, mijn pc heeft zelfs niet eens een hard reset knop meer, praat je ook wel over 10-15 jaar geleden.

ps/2 vs usb precies hetzelfde, software is nu wel dusdanig goed dat het geen issue meer is.

[Reactie gewijzigd door mr_evil08 op 23 juli 2024 05:12]

Hangt er maar net van af hoe de communicatie tussen de PS2 poort en de chipset / verwerkt word.
Het zou me niets verwonderen mocht je PS2 keyboard en of PS2 muis een USB to PS2 conversie uitvoeren, en dat je moederbord net 't omgekeerde doet, een conversie van PS2 naar USB.
Precies. Mijn laatste gamer toetsenbord was gewoon USB met een ps/2 converter erbij.
Het topmodel ASRock Z690 Aqua staat nu voor nog "maar" 580 euro te koop ipv ruim 1000 euro. Dat lijkt een goede deal.
Die had ik ook gezien dat is toch dat board waar er maar 1000 stuks van gemaakt zijn/worden ? En aqua staat dan voor water koeling, heeft dit board ook een optie dat het board zelf of wat componenten erop water gekoeld kunnen worden ?
Er zit een geïntegreerd koelblok voor de cpu bij zag ik. Ik heb er geen ervaringen mee.
Mjah, moet je nog wat geld spenderen aan wc onderdelen, zit je zo over de 800€
Ik wil komend najaar een game pc voor mijn zoon bouwen met een 1700 bord icm een 12400 CPU in een Be-Quit Pure Base 500 FX behuizing.

Zouden jullie een ATX bord of een micro-ATX aanraden? Tot nu toe heb ik altijd micro-ATX gebruikt, maar wellicht is ATX makkelijker om mee te werken.
Ik kijk meestal gewoon in de pricewatch waar de meeste keus in is, voor de prijs zal het wel niet bijzonder veel uit maken. Ook handig als je oog ergens is op gevallen dat genoeg web shops er prijzen van hebben.
Ik zou gewoon nemen wat de beste prijs heeft voor de feature set die je zoon nodig heeft. Ime is er niet zoveel verschil om een systeem te bouwem met m-ATX of gewoon ATX.
Ik heb zelf recent iets soortgelijks voor een vriend van me gemaakt. Misschien dat dit wat inspiratie bied: wenslijst: Gianmarco 2023

En anders mag je me ook een dm sturen, dan kijk ik even met je mee. Het verschil tussen ATX, micro-ATX en mini-ITX is eigenlijk niet zo heel erg groot.
dank, ik stuur je DM
De mid-range modellen, zeg maar die met USB 4 en hogere ethernetsnelheden, zijn wel duur zeg. Het lijkt mij dan veel goedkoper om een goedkoper moederbord te kopen en één PCI 4 slot op te offeren voor een uitbreidingskaart. Dan ben je veel goedkoper uit, mocht de netwerkchip toch niet goed werken (lees problemen met Intel onboard netwerkchips), dan kun je gemakkelijk wisselen, ook bij garantie.
Nadeel is natuurlijk wel dat dit een slot kost en het minder mooi is dan onboard.
Ik mis de midrange modellen van rond de 200 euro in het artikel.

Ik mis bovendien de H670 / H770 chipset borden die uitstekend zijn voor een non k i7 / i9.
Bijvoorbeeld de uitvoering: ASUS TUF Gaming H770-PRO WIFI.
Ik zag eind maart nog een rant van GamersNexus over de huidige staat van de moederbordenmarkt. Erg interessant hoe fabrikanten hun borden duurder en duurder maken en veel 'debugging' features die er echt toe doen tegenwoordig helemaal weglaten of op de duurste MoBo's zetten.

Je krijgt dus effectief minder voor meer.
Aah interessant artikel, toevallig net mijn pc geupgrade met dat mooie mini itx asus boardje b760i gaming. Met een 2e hands i7 12700k en kan niet meer tevreden zijn met het idee dat deze board ook geschikt is voor de komende 14e gen (mits bios update). Niet dat mijn i7 12700k überhaupt een upgrade verdient (wat is dat een prestatieverschil ten opzichte van mijn oude i7 8700) maar heb dus een goede keuze gemaakt. Altijd leuk om te lezen :*)
Waar moet je nou op letten als je bv een 40 series nvidia kaart op een moederbord wilt draaien en ook nog de mogelijkheid wilt hebben om zo'n bv Asus HyperX ssd controller of alternatief van een ander merk wilt kunnen aan sluiten, ik bedoel dat je niet in de knel komt met je pcie lanes dat de videokaart niet meer hoger wil draaien als x8 ? Of kunnen de meeste boardjes dat al wel aan als alles past ivm kaarten die bijna 3+ slots in nemen enzo ? Om dingen als resizable bar ondersteuning en bi furcation van te voren te checken is in de meeste gevallen niet zo moeilijk.
Het is interessant om deze best buy guides te lezen; ik kijk er altijd naar uit.

Er is echter een kleine nuance: bij H610 staat "Geheugen overklokken = Nee" vermeld.
Het is belangrijk om toe te voegen dat XMP wel werkt bij H610. In de BIOS van mijn Gigabyte H610M S2H DDR4 kan ik XMP inschakelen tot een maximale snelheid van 3200 MT/s (standaard was het 2666) met een 13100F-processor.
Daarnaast biedt de "advanced memory settings" nog steeds mogelijkheden om verschillende RAM-timingparameters aan te passen. Bovendien is het voltage van het RAM-geheugen ook instelbaar. Hoewel de mogelijkheden voor RAM-overklokken beperkter zijn dan bij hogere chipsets, is het verre van een volledige afwezigheid van RAM-overklokfunctionaliteiten.

[Reactie gewijzigd door verbanon op 23 juli 2024 05:12]

Moet zeggen dat ik nu na ongeveer 2 jaar tijd nog steeds geen spijt heb van de keuze voor een Asrock moederboardje. Dit na jaren lang alleen Asus gebruikt te hebben maar de prijzen van Asus boarden mij toch wat te gortig werden.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.