11 Intel B660-moederborden Round-up

Naar deze waren jullie het meest benieuwd

Inleiding

Een betaalbare pc bouwen met een Intel Alder Lake-processor? Dat doe je natuurlijk niet met een duur Z690-moederbord, maar met een veel goedkoper model met de B660-chipset. Toch beknibbel je liever niet te veel, zo maken onze testresultaten duidelijk. Samen met diverse tweakers bepaalden we welke B660-moederborden we zouden gaan testen én hoe we dat precies zouden doen. Het resultaat lees je in dit artikel; naar deze moederborden waren jullie het meest benieuwd!

In aanvulling op de bestaande Z690-chipset introduceerde Intel in januari drie extra chipsets binnen de 600-serie, waarvan B660 de op een na goedkoopste is. Tussen B660 en Z690 zit nog de H670-chipset, in feite een soort Z690 zonder overklokmogelijkheden, maar die is weinig populair. Op het moment van schrijven staan er slechts vijf H670-borden in de Pricewatch, tegenover 33 B660-modellen. Voor de onderkant van de markt is er ook nog H610, maar met slechts twee geheugenslots en zonder PCIe-lanes vanuit de cpu voor een M.2-ssd zal die chipset voor veel tweakers geen optie zijn.

De B660-chipset

Net als de Z690-chipset kun je met B660 de volledige zestien PCIe 5.0-lanes (videokaart) en vier PCIe 4.0-lanes (ssd) vanuit de processor gebruiken. Veel moederbordfabrikanten kiezen er echter voor om het x16-slot op PCIe 4.0-snelheid te laten werken. Dat is goedkoper en PCIe 5.0 biedt nu toch nog amper meerwaarde. Vanuit de chipset zijn er wat minder lanes beschikbaar dan bij de luxere uitvoeringen, terwijl ook de DMI-interface tussen de cpu en de chipset in vergelijking daarmee op halve snelheid werkt.

Op veel andere punten weegt B660 simpelweg een onsje minder dan Z690. Je krijgt bijvoorbeeld wat minder snelle USB-poorten, minder SATA-poorten en geen hardware-RAID voor NVMe-ssd's. Het overklokken van de processor is niet mogelijk, maar je kunt wel een hogere geheugensnelheid instellen dan de DDR4-3200 waarop de 12e generatie Gen Core-processors officieel zijn gevalideerd.

	H610	B660	H670	Z690
PCIe (cpu)	16x PCIe 5.0	16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0	16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0	16x PCIe 5.0 + 4x PCIe 4.0
DMI	4x PCIe 4.0	4x PCIe 4.0	8x PCIe 4.0	8x PCIe 4.0
PCIe (chipset)	8x PCIe 3.0	6x PCIe 4.0 + 8x PCIe 3.0	12x PCIe 4.0 + 12x PCIe 3.0	12x PCIe 4.0 + 16x PCIe 3.0
USB 20Gbit/s	0	2	2	4
USB 10Gbit/s	2	2	2	6
USB 5Gbit/s	2	2	4	0
USB 2.0	6	6	6	4
USB totaal	10	12	14	14
SATA-600	4	4	8	8
Hardware-RAID	Alleen SATA	Alleen SATA
Cpu overklokken
Geheugen overklokken
Geheugenslots	2	4	4	4
Wifi geïntegreerd	Wi-Fi 6E	Wi-Fi 6E	Wi-Fi 6E	Wi-Fi 6E
Tdp	6W	6W	6W	6W

Testveld

Zowel het testveld als de testmethode voor deze round-up zijn mede tot stand gekomen dankzij de input van diverse communityleden, waaronder TryPleX, Sartsj, Chakotay en JZ1803. Dank daarvoor!

We hebben ervoor gekozen om met name te focussen op B660-moederborden die het Alder Lake-platform goedkoper maken dan het met de bestaande Z690-borden was. De duurste opties en de B660-borden die DDR5-geheugen vereisen laten we dus links liggen. De goedkoopste testdeelnemers zijn op het moment van schrijven verkrijgbaar vanaf 115 euro, een prijspunt dat fabrikanten dwingt om lastige keuzes te maken, wat een test razend interessant maakt.

Aan de bovenkant van het testveld gaan enkele modellen iets over de 200 euro. Voor dat geld kun je ook een instap-Z690-moederbord aanschaffen, zoals de met Great Value-awards beloonde Gigabyte Z690 UD DDR4 en MSI Pro Z690-A DDR4. In die gevallen zullen we dus met name kijken of de extra functies die je krijgt, opwegen tegen de mogelijkheden die je met de keuze voor de B660-chipset inlevert.

	Prijs bij beoordeling	Actuele prijs	Andere varianten
ASRock B660M-HDV	€ 105,-	€ 95,37
ASRock B660 Pro RS	€ 139,-	€ 192,99
ASRock B660 Steel Legend	€ 185,-	€ 178,-
ASUS TUF Gaming B660M-Plus WiFi D4	€ 179,-	€ 187,30	Zonder wifi: € 158,18
ASUS ROG Strix B660-A Gaming WiFi D4	€ 219,-	€ 239,89
ASUS ProArt B660-Creator D4	€ 235,-	€ 179,95
Gigabyte B660M DS3H AX DDR4	€ 145,-	€ 122,-	Zonder wifi: € 111,-
Gigabyte B660 Gaming X DDR4	€ 160,-	€ 240,60
MSI Pro B660M-A DDR4	€ 139,-	€ 158,99	Met wifi: € 138,05
MSI MAG B660M Mortar DDR4	€ 195,-	€ 174,90	Zonder wifi: € 139,95
MSI MAG B660 Tomahawk WiFi DDR4	€ 210	€ 229,95

• Volgende pagina 2. ASRock B660M-HDV, B660 Pro RS en B660 Steel Legend