Soyo Classic B660M
Samengevat
Voor relatief weinig geld krijg je een B660-moederbord met een opvallend goede vrm in China. De Soyo Classic B660M doet het dan ook beter in onze tests dan vergelijkbaar geprijsde borden van de 'grote vier', zonder power- of thermal throttling. Het bios is wat spartaans en op jarenlange updates hoef je waarschijnlijk ook niet te rekenen, maar als je bereid bent om daardoorheen te kijken, zit je wel voor een dubbeltje op de eerste rang.
Zegt de naam Soyo je nog wat? Gefeliciteerd, want dan behoor je officieel tot de oude garde. Deze moederbordfabrikant is terug van weggeweest, dit keer niet in de computerwinkel op de hoek, maar op AliExpress. Daar biedt Soyo onder andere een B660-bordje met een op papier zeer goede prijs-prestatieverhouding aan. Wij haalden het in huis en testten of het zo goed is als het lijkt.
Soyo is een van de roemruchte fabrikanten van moederborden, maar verloor halverwege de jaren nul de concurrentiestrijd met de 'grote vier': ASUS, Gigabyte, MSI en ASRock. Teruglopende marges hadden tot gevolg dat het in 2005 stopte met het verkopen van moederborden en in 2009 helemaal failliet ging, waarop bovendien een miljoenenboete voor de toenmalige cfo volgde vanwege effectenfraude.
Hoe het huidige Soyo exact is voortgekomen uit het Soyo van toen, is ons niet helemaal duidelijk. Wel maakt het goede sier met de oorspronkelijke oprichtingsdatum van het oude Soyo: in 1985. Verder weten we dat Soyo zich nu exclusief op de Chinese markt richt en naast een hoofdkantoor in Guangzhou vestigingen in Shenzhen en Shanghai heeft. Naast AMD- en Intel-moederborden verkoopt het bedrijf videokaarten van zowel AMD als Nvidia.
:strip_exif()/i/2005146442.jpeg?f=imagenormal)
Zoals gezegd kwamen we bij het Soyo van nu terecht door de Classic B660M, een micro-ATX-bordje dat op AliExpress voor rond de 130 euro inclusief verzending wordt verkocht, maar eigenschappen heeft die hier pas gebruikelijk zijn als je de nodige tientjes meer uitgeeft. Dat vraagt natuurlijk om een test én onderzoek naar of en hoe zo'n bordje afwijkt van wat je van een bekend merk gewend bent.
Componentanalyse
Laten we met de deur in huis vallen; een van de bijzonderste specificaties van de Soyo Classic B660M is de stroomvoorziening. Die maakt gebruik van powerstages, waar alle andere B660-borden in dit segment voorzien zijn van minder efficiënte losse mosfets. Dergelijke borden zijn, tenzij zeer goed gekoeld, niet in staat om een luxere Alder Lake-processor te huisvesten zonder bij langdurige belasting oververhit te raken. Het bordje van Soyo is dat op papier dus wel.
Dat Soyo hiermee een unique selling point te pakken heeft, begrijpt het zelf ook, want het gebruik van 'Dr.Mos' - een samentrekking van driver en mosfet, die samen in een powerstage zitten, prijkt bovenaan de productpagina. Om precies te zijn, blijkt onder de vrm-heatsinks een Realtek RT3628AE-controller met acht Vishay SiC654-powerstages voor de Vcore-rail schuil te gaan. Elk van die acht powerstages is goed voor een rating van 50A, wat de totale, theoretische capaciteit van de Vcore-vrm op 400A brengt.
:strip_exif()/i/2005127428.jpeg?f=imagearticlefull)
Wat valt er verder op aan de Classic B660M? Rechts van de cpu-socket treffen we slechts twee DDR4-geheugenslots aan, maar een echt nadeel kunnen we dat niet vinden. Met gangbare 16GB-modules kun je alsnog 32GB ram kwijt, en als je echt wilt, zou zelfs 64GB kunnen, maar voor een build in dit segment lijkt ons dat voorlopig weinig relevant. Ook het weglaten van PCIe 5.0-ondersteuning is een besparing die we vaker zien bij B660-borden. Het primaire slot werkt op PCIe 4.0 x16-snelheid, daaronder is nog een 3.0 x1-sleuf geplaatst.
Voor opslag beschikt het bordje over twee M.2-slots, beide werkend op de volledige bandbreedte van PCIe 4.0 x4. Het bovenste slot is aangesloten op de processor, het onderste op de chipset. Verder telt de Classic B660M drie rechtopstaande SATA-poorten.
:strip_exif()/i/2005127434.jpeg?f=imagearticlefull)
Het aansluitingenpaneel is niet al te gevuld, behalve als het op monitoraansluitingen aankomt; met twee keer DisplayPort, HDMI én VGA zit je voorlopig wel goed. Naast alle displayoutputs zitten vier 5Gbit/s-USB-poorten en twee USB 2.0-aansluitingen. De gigabit-ethernetpoort wordt aangestuurd door een Realtek RTL8111E-controller en de drie audiojacks zijn afkomstig van een Realtek ALC897-codec. Dat zijn geen ongebruikelijke keuzes in dit segment.
:strip_exif()/i/2005127438.jpeg?f=imagearticlefull)
De grote fabrikanten willen hun budgetmodellen nog weleens differentiëren door bijvoorbeeld de clear-cmos-knop of de foutdiagnoseleds weg te laten, maar beide zijn gewoon aanwezig op het Soyo-bord. Fun fact: het goedkoopste B660-bord waarop die twee quality-of-life-functies allebei zitten, is de 250 euro kostende ASUS ROG Strix B660-F Gaming WiFi.
Iets wat overigens wel geheel ontbreekt op het Soyo-bord, is ondersteuning voor rgb-verlichting. Het bord zelf heeft geen lampjes en ook van (a)rgb-headers is geen spoor te vinden. Nu heeft Soyo voor zover wij weten ook geen software beschikbaar om iets met eventuele verlichting te doen, dus dat zal een makkelijke keuze zijn geweest voor de ontwerper van dienst.
Een laatste opvallende eigenschap is dat het moederbord zonder biosbatterij werd geleverd, omdat dergelijke batterijen niet zomaar per vliegtuig mogen worden vervoerd. Zorg er dus voor dat je een CR2032-celletje paraat hebt.
:strip_exif()/i/2005127448.jpeg?f=imagearticlefull)
Instelmogelijkheden in bios
Een van de zaken waarover je op basis van de specificaties weinig kunt zeggen, is hoe het bios van een moederbord eruitziet. Van de grote fabrikanten weten we al sinds jaar en dag wat we kunnen verwachten, maar het bios van Soyo zagen we pas toen we het bord voor het eerst startten. Wat krijg je dan te zien? Eigenlijk valt het ons alleszins mee; net als vrijwel alle andere borden maakt Soyo gebruik van een UEFI van AMI. Wat de stijl en het lettertype betreft doet het uiterlijk ons het meest denken aan een ASRock-bios.
Een easy mode, met de belangrijkste instellingen op een toegankelijke manier weergegeven, ontbreekt bij het Soyo-bord. Het startscherm is het Main-tabblad van het bios, waar je de taal (standaard Engels) kunt instellen. Aan de rechterkant zie je direct wat actuele informatie over de processor en het geheugen.
De indeling wijkt niet erg af van andere socket 1700-moederborden, maar af en toe zijn de instelmogelijkheden wel wat spartaans. Bij de vrm-instellingen kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om te optimaliseren voor 'ADL S 601 65W'. Dat betekent een Alder Lake-S-processor met een tdp van 65W en zes snelle cores, nul zuinige cores en een igpu, maar dat moet je maar net weten natuurlijk. Ook de afstelling van de fanaansturing gaat puur in cijfers en is daarmee niet zo gelikt als de automatische fantuning die veel andere fabrikanten tegenwoordig bieden. Verder ontbreken allerlei moderne handigheidjes, zoals de mogelijkheid om vanuit het bios je ssd te 'secure-erasen'.
Ons bord werd geleverd met biosversie B2.1G uit december 2021. Via de geheel Chinese website van Soyo vonden we de nieuwere versie B2.4G uit april. Met een downloadsnelheid van enkele tientallen kilobytes per seconde duurde het een tijdje voordat we 'm binnen hadden. Het flashen daarvan verloopt niet met een ingebouwd flashprogramma, zoals je van moderne borden gewend bent, maar door de write-protection van de bios-chip uit te schakelen en vervolgens te starten vanaf een USB-stick met een flashtool. Die methode was vroeger gebruikelijk, maar is niet het toppunt van gebruiksvriendelijkheid.
Van de duur van de softwareondersteuning hoef je trouwens niet al te veel te verwachten. Een Intel Z390-moederbord van Soyo uit 2018 heeft bijvoorbeeld zijn laatste bios-update gehad in juni 2020, terwijl fabrikanten als ASUS en Gigabyte eind 2021 nog updates hebben uitgebracht voor hun Z390-borden.
Prestaties en vrm-test - 65W
We hebben de Soyo Classic B660M op dezelfde manier getest als de borden in onze eerdere round-up van elf Intel B660-moederborden. Alle details van de testmethode kun je hier teruglezen.
De eerste test voeren we uit met een vaste powerlimiet van 65W. Dat verbruik houdt ongeveer het midden tussen dat van de Core i3 12100 (quadcore) en de Core i5 12400 met zes cores. Het is een vermogen dat zelfs de goedkoopste modellen uit de test gemakkelijk moeten kunnen leveren, waardoor we een appels-met-appelsvergelijking van de vrm-temperaturen kunnen maken.
Prestaties
De prestaties zijn bij deze test niet zo belangrijk, want het gaat ons er vooral om dat er precies 65W wordt verbruikt. Toch is het opvallend dat het bord van Soyo een hogere Vcore kiest dan noodzakelijk is, waardoor de prestaties lager uitvallen. Hetzelfde zagen we bij de MSI-borden, maar in mindere mate.
De allcore-kloksnelheid varieert enorm bij het Soyo-bord. 3,1GHz is uiteindelijk de meest voorkomende waarde, maar de processor valt regelmatig terug tot ver onder de vrij constante kloksnelheid van de MSI's.
- Cinebench 23 MT
- Std. afwijking
- Kloksnelheid onder belasting
- CPU Vcore
Vrm-temperaturen
Vervolgens kijken we naar waar we deze test uiteindelijk voor uitvoeren: de temperaturen van de vrm. De Soyo Classic B660M wordt niet warmer dan 39 graden Celsius en sluit daarmee aan bij andere, veel duurdere B660-moederborden met powerstages. Hij scoort beter dan alle borden met een vrm op basis van losse mosfets, met uitzondering van de MSI Pro B660M-A DDR4. Ook dat MSI-bord is echter duidelijk duurder dan de Soyo.
Foto warmtebeeldcamera
Dit is de foto die we met de warmtebeeldcamera hebben gemaakt tijdens de 65W-test:
Prestaties en vrm-test - Ongelimiteerd
Test nummer twee is een stuk uitdagender. We stellen de moederborden hiervoor in op de maximaal instelbare stroomlimiet, zodat de Core i7 12700K-processor continu zijn maximale allcore-kloksnelheid van 4,7GHz voor de P-cores kan vasthouden. Meer over de gekozen methodiek lees je hier.
Prestaties
De meeste moederborden laten de Core i7 12700K-processor met deze instellingen zoveel stroom verbruiken als hij nodig heeft, met uitzondering van de B660 Pro RS en M-HDV van ASRock. Die hebben harde limieten voorgeprogrammeerd in het bios.
Soyo doet dat niet en laat de i7 12700K vol boosten. De processor verbruikt zelfs meer dan bij alle andere borden. Dat lijkt vooral door de veel hogere Vcore-spanning te komen, maar van het softwarematig uitlezen van de sensor blijkt vrij weinig te kloppen. Hardwarematig meten we een Vcore van 1,3V, wat weliswaar iets hoger is dan bij de andere borden, maar lang niet de 1,5V die de sensor ons wil laten geloven. Dat is maar goed ook, want het zou niet goed zijn voor de levensduur van de processor en instelmogelijkheden voor de Vcore heeft het bord niet.
- CPU package power
- CPU verbruik
- PL1
- PL2
- CPU Vcore
Wat betekent dat in de praktijk? De prestaties zijn in elk geval in orde. De Soyo Classic B660M houdt de kloksnelheid van 4,7GHz zonder problemen vast en gemiddeld komen we tot 21.901 punten in Cinebench 23 Multi, wat vergelijkbaar is met andere goed presterende B660-moederborden. Eigenlijk blijven in de grafieken maar drie borden echt achter. De twee goedkoopste modellen van ASRock worden beperkt door de bovengenoemde powerlimits, bij de Gigabyte DS3H gooit thermal throttling roet in het eten.
- Cinebench 23 MT
- Std. afwijking
- Kloksnelheid onder belasting
- CPU Vcore
Vrm-temperaturen
De Soyo Classic B660M staat in deze grafiek bijna onderaan, maar heeft in tegenstelling tot de drie genoemde modellen geen last van throttling. De ASRock B660 Pro RS en B660M-HDV staan dus niet on merit boven het Soyo-bord.
Het enige bord zonder powerstages dat echt beter presteert dan de Soyo Classic B660M, is de MSI Pro B660M-A DDR4. Die gebruikt in theorie minder goede componenten, maar heeft er daar wel heel veel van en is bovendien voorzien van serieuzere koelblokken dan het Soyo-bord.
Kijken we puur naar de prijs, dan koop je alleen de Gigabyte DS3H, ASRock Pro RS en ASRock M-HDV voor minder dan het bedrag dat je voor het Soyo-bord kwijt bent, en in vergelijking met die drie is de Soyo zonder meer beter.
Foto warmtebeeldcamera
Dit is de foto die we met de warmtebeeldcamera hebben gemaakt tijdens de Unlimited-test:
Stroomverbruik
Voor onze meting van het stroomverbruik stellen we de moederborden weer in zoals ze uit de doos kwamen, met het inschakelen van XMP als enige wijziging.
Idle verbruikt het Soyo-moederbord 47W, best zuinig in vergelijking met de rest van het testveld. Over het algemeen geldt dat 'simpelere' borden, met minder extra functionaliteit en chips, vaak wat zuiniger zijn en dat geldt natuurlijk ook voor de vrij basaal uitgeruste Classic B660M.
Ook onder belasting is het Soyo-bord relatief zuinig, met een maximum van 241W. Daarbij houdt het bord zich keurig aan de door Intel geadviseerde turbo's. De meeste andere borden springen daar wat minder nauw mee om. Als we de powerlimits weer even terugzetten naar Unlimited, zoals op de vorige pagina, dan piekt het verbruik van het volledige systeem op 327W, veel hoger dus.
- Systeemverbruik - Idle (gemiddelde 5 min.)
- Load Cinebench 20 max.
Conclusie
Soyo mag dan een onbekende naam zijn in de huidige westerse markt voor moederborden, de door ons geteste Classic B660M doet opvallend vertrouwd aan. Natuurlijk komen we weleens iets geks of afwijkends tegen in vergelijking met wat we van moederborden van de 'grote vier' gewend zijn, maar het bord zelf en de bios-interface zijn in elk geval prima bruikbaar.
Het Chinese merk lijkt goed door te hebben wat zijn sterke en zwakke punten zijn. Je krijgt vooral veel hardware voor weinig. Het mooiste voorbeeld daarvan is de vrm, die we normaliter pas op een bord hadden verwacht dat de nodige tientjes duurder is. Ook de foutdiagnoseleds en clear-cmos-knop zitten niet op elk budgetmoederbord, maar wel op de Classic B660M. Aan de andere kant begint het merk niet aan zaken waar het vermoedelijk niet goed in zou zijn. Een rgb-ecosysteem zoals de vier grote fabrikanten heeft Soyo niet. Je krijgt dan geen halfbakken implementatie om toch maar dat vinkje op de doos te krijgen, maar gewoon helemaal geen rgb-headers of -verlichting.
De prestaties die de Soyo Classic B660M in onze tests laat zien, zijn prima. Zelfs als we de powerlimits geheel uitschakelen, weet het bord de vrm-temperaturen onder controle te houden. Het bord lijkt het zichzelf daarbij onnodig moeilijk te maken door standaard een relatief hoge Vcore te kiezen, wat resulteert in een hoger stroomverbruik en dus ook een grotere vrm-belasting. Uit onze hardwarematige meting blijkt echter dat van die sensor niet al te veel klopt.
Uiteindelijk is het Soyo-bord vooral geschikt voor de echte tweaker die graag voor een dubbeltje op de eerste rang zit en bereid is om de figuurlijke scherpe kantjes voor lief te nemen. Een vergelijkbaar bord van de grote merken kost je een paar tientjes meer, maar dan heb je wel meer zekerheid.
:fill(white):strip_exif()/i/2005118458.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005146438.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005127428.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005127434.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005127438.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005127448.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2005127016.jpeg?f=imagearticlefull)
:fill(white):strip_exif()/i/2005118458.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005309830.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005208422.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2004970960.png?f=fpa_thumb)
/u/40481/crop63f777c898038_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/75044/crop5fb7030b0d077.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/462798/crop5937bba5c8b10_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/163454/avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/41058/Tomaat.jpg?f=community){kind=small}
/u/1435570/crop672c9fd299184_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/246532/crop6218d2843a5de_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1258/lemmings40.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/280284/crop55bf4a0d2089d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/6356/eliza.gif?f=community){kind=small}
/u/99142/crop62758e978b3e3_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1100/crop5a1c5df8066e1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7013/spunky_main.gif?f=community){kind=small}
/u/56203/Screen%2520Shot%25202014-08-01%2520at%252011.49.01%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/3550/S2462.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/314773/crop67b05f161113e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/173388/crop5dbbf7660b2c7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/10689/camino.jpg?f=community){kind=small}
/u/323186/crop5aba3ab8159f8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/516830/crop64b14f31b778a_cropped.webp?f=community){kind=small}
/u/479384/crop58e4c54c15b23_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/106005/animated%2520garfield.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/216576/AlfaGT.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/25150/Gizzbril.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/173923/Byakuyas-Eye.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/93026/crop5710f70890ba1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/383145/MLP%2520fluttershy-forum.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/33074/crop5f7576a7992e0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1157718/crop5e6d5ebf96a5f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/79614/Family-Guy-Victory-is-Ours.jpg?f=community){kind=small}
)
:strip_icc():strip_exif()/u/195257/owl_icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/109773/ziltoid_fetid_70px.jpg?f=community){kind=small}
/u/33139/crop61a880c2eab36_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/30425/crop5906f20a03bb0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1427178/crop626a923e6b621_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/174878/SCKnightMicro.jpg?f=community){kind=small}
/u/90124/RedRobot%2520-%2520Nieuw.png?f=community){kind=small}
