Blue Origin lanceert New Shepard-raket succesvol na crash in 2022

Blue Origin, het ruimtevaartbedrijf van voormalige Amazon-baas Jeff Bezos, heeft succesvol zijn New Shepard-raket en crewcapsule gelanceerd en veilig teruggebracht naar de aarde. Het bedrijf hield ruim een jaar geleden zijn recentste lancering, waarbij de raket neerstortte.

De herbruikbare New Shepard-raket werd dinsdag succesvol gelanceerd vanuit West-Texas, zo bevestigt Blue Origin in een persbericht. De raket werd op een maximale hoogte van ongeveer 106 kilometer gebracht. Daarmee kon de ruimtecapsule, waar geen crewleden in zaten, een korte tijd in de ruimte doorbrengen. Tien minuten en dertien seconden na lancering landde de capsule weer op aarde. Ook de New Shepard-raket is veilig geland.

De lancering stond aanvankelijk gepland op maandag 18 december, maar die poging werd toen afgebroken wegens lage temperaturen en problemen op de grond. De raket werd op dinsdag alsnog gelanceerd als onderdeel van de NS-24-ruimtemissie. Daarmee werden 33 payloads naar de ruimte gebracht, onder meer van NASA en onderwijsinstellingen. De raket had ook 38.000 ansichtkaarten van studenten van over de hele wereld aan boord, die nu worden teruggestuurd naar de afzenders.

De NS-24-ruimtemissie volgt vijftien maanden nadat Blue Origin een ruimtemissie met de New Shepard-raket halverwege moest afbreken. De crewcapsule werd daarmee wegens een 'onregelmatigheid' gescheiden van de New Shepard-raket, waarna die raket neerstortte. De capsule wist wel veilig te landen. Volgens de Amerikaanse Federal Aviation Administration kwam dat door een 'structureel defect aan een straalpijp', die werd veroorzaakt door hoger dan verwachte temperaturen van de motor. Blue Origin moest van de FAA 21 maatregelen doorvoeren om te voorkomen dat die storing zich opnieuw voor zou doen.

De lancering van 19 december. De lancering vindt plaats rond 25:44. De raket landt rond 32:57 en de capsule volgt rond 35:45.

Reacties (54)

[dasiro]

hun suicide burn gebruikt waarschijnlijk iets meer fuel doordat ze de raket net voor de landing laten hoveren, iets wat later gok ik nog wat gefinetuned wordt

[IStealYourGun]

Volgens mij noemen ze het daarom ook geen suicide burn, in tegenstelling tot bij SpaceX waar het echt alles of niets is. Gaan de motoren te laat aan en de raket remt niet voldoende. Gaan ze te vroeg aan, ze stijgt weer op om vervolgens te crashen.

De marge bij SpaceX is echt nihil en vandaar de naam suicide burn.

[trueKAMi]

Dat klopt inderdaad. De motoren van SpaceX zijn zo krachtig, dat zelfs bij minimale throttle van 1 engine de lege booster nog te licht is, en dus de raket direct weer zou opstijgen als de motor te lang aan is. De motor moet dus precies op het juiste moment aan gezet worden, zodat de raket zodanig remt dat zijn snelheid precies 0 is zodra hij de grond raakt, en dan moet de motor weer uit, want anders stijgt hij weer op. Vandaar dus suicide burn.

Bij Blue Origin is dit anders, daar is de motor een stuk minder krachtig, en kan de lege booster blijven "hoveren" binnen het throttle bereik van de motor, dus kan je hem rustig laten landen zonder dat het allemaal zo kritisch komt.

[Skit3000]

En bij New Shepard hoeft niet het onderste uit de kan gehaald te worden. Het vluchtplan is elke keer hetzelfde en het gewicht van de lading ook (er passen niet meer mensen in de capsule, en passagiers met een pondje meer of minder zal het verschil niet maken), terwijl de booster waarschijnlijk eigenlijk al iets te groot/sterk is voor wat het moet doen.

Bij andere type raketten wordt meer het randje opgezocht, omdat elk beetje extra snelheid nieuwe mogelijkheden naar boven kan halen bij een lancering. Dan heeft het dus nut om te zorgen dat je alle brandstof op maakt, je de booster zo licht mogelijk maakt, de stuwkracht van de motoren verbetert, etc. New Shepard is in veel gevallen gewoon een speeltje, met als grote verschil met andere sondeerraketten dat het volledig herbruikbaar is en gebruik maakt van waterstof in plaats van fossiele brandstoffen.

[dasiro]

er is geen vaste definitie van

[thePiett]

De suicide burn van Blue Origin gebruikt waarschijnlijk iets meer brandstof omdat ze de raket net voor de landing laten zweven. Ik denk dat dit later nog wat zal worden verbeterd.

[Kevinns]

De landing van de crew capsule was wel stevig . Lijkt me niet super comfortabel om met 25 km/u op de woestijngrond te klappen zonder enige vering. In de video hebben ze het nog over een retro-burn op de crew capsule om de klap te verzachten maar die lijkt niet gebeurd te zijn is niet te zien...

[Reactie gewijzigd door Kevinns op 22 juli 2024 17:11]

[pumpidumpi]

Op basis waarvan denk je dat die niet gebeurd is? In de video is het niet te zien of het wel/niet gebeurd is. Die burns gebeuren vlak boven de grond en zijn heel kort, beetje zelfde effect krijg je dan als dat je in de auto een halve seconde flink op de rem stampt op het moment dat je een drempel gaat raken.

[Kevinns]

Ik heb m'n reactie veranderd, ik zie 'm niet. Maar als je zegt dat het inderdaad maar een fractie van een seconde is dan is dat ook logisch.

[vince149]

Als je de video vertraagd afspeelt rond het moment van impact, dan zie je dat de snelheid wordt terug gebracht naar ongeveer 1 mph net een seconde voor de impact.

[wildhagen]

Aan de andere kant; de Command Module van de Apollo's landde destijds ook met 22 mijl/uur, oftewel 35 km/h, op het water. Bij die snelheden is dat water ook net een blok beton.

De Soyuz-modules, waarmee veel ISS-astronauten terugkeren op aarde, land ook met 25 km/h op de woestijn-steppes van Kazachstan, en dat geeft doorgaans ook geen problemen.

Dat zal blj Blue Origin dus ook geen grote problemen opleveren vermoedelijk, los van wat minder comfort dan.

[rcroonenberghs]

Soyuz landt aan 7/8km/h door af te remmen door parachutes en remraket net voor het ding de grond raakt.
"At one meter above the ground, solid-fuel braking engines mounted behind the heat shield are fired to give a soft landing"
https://en.wikipedia.org/wiki/Soyuz_(spacecraft)

[bashendriks1972]

In een eerdere webcast meen ik me te herinneren dat die stofwolk die je op het allerlaatste moment van landing ziet het gevolg is van die retro-burn. De "burn" komt niet uit de "onderkant", maar deze lander heeft hiervoor een set aan retro burners aan de zijkant, specifiek voor dit doel.

[mooksmook]

Het blijft knap hoe ze een raket kunnen laten landen

[3d-pint]

Als ik de titel zo lees, vind ik het nog knapper dat het ze gelukt is om hem te lanceren nadat hij gecrasht was.

[rixster]

Dit is toch geen ruimtevaart, maar louter (duur) vermaak?

[Blokker_1999]

Waarom is dit geen ruimtevaart? Wat we aanzien als de ruimte is over het algemeen alles boven de zogenaamde Karman lijn, of alles wat boven de 100km gaat. En deze raket rijkt tot boven die hoogte. Dat het niet in een baan om de aarde gaat klopt, maar dat is niet de definitie van ruimtevaart, want je kan perfect een voertuig bouwen dat een baan rond de aarde blijft maken beneden die lijn.

En ook zonder rondjes rond de aarde te draaien zijn er wetenschappelijke experimenten te doen in de ruimte. Niet alles vereist dat je dagen of weken in de ruimte doorbrengt.

[Coolstart]

Sorry, dat is echt geen ruimtevaart! Het is niet omdat je even kan boosten en pieken op 100km dat je dan over ruimtevaart spreekt. Eerder een ruimteprik.

De karmanlijn is gewoon een arbitraire lijn omdat daar de luchtdruk al significant gedaald is, en het nr 100 is en omdat het juridisch gezien duidelijkheid schept waar het luchtruim van een land stopt. Maar dat is het dan ook. Wat als die lijn toevallig 20km hoger lag? Toch geen ruimtevaart?

Er is dan ook geen duidelijke overgang tussen aarde en de ruimte. Als je echt uit de atmosfeer wil moet je uit de exosfeer en dat start pas bij 500km.

Zeggen dat dit ruimtevaart is, is zoals iemand die even heel hard fluit op zijn vingers een muzikant noemen. Je kan wel zeggen dat hij geluiden maakt of muzieknoten de wereld instuurt.

Zelfs Jef Besos of zijn bedrijf spreken nergens van ruimtevaart of space travel. Dus dat even ruimtevaart noemen is gewoon een brug te ver.

[heggico]

Definieer ruimtevaart dan eens? Minimaal een baan om de aarde? Dus alle sub-orbital flights tellen niet mee?

In dat geval is Starship ook nog geen ruimtevaart, want de flight plans daarvan waren ook beide nog sub-orbital. Ze gaan omhoog, en een stuk verderop weer naar beneden.

Waar trek je de grens?

Dat het een heel stuk simpeler is klopt, maar een zweefvliegtuig is toch ook luchtvaart, ook al gaat hij alleen langzaam naar beneden na lancering/slepen?

[vgroenewold]

Gewoon in orbit ja, het vrij kunnen bewegen tussen hemellichamen noem ik ruimtevaart. De raket hier gaat alleen omhoog maar zou nog ongelooflijk veel energie nodig hebben om in de ruimte te blijven. Het is meer een hele grote jojo.

[heggico]

Maar waar trek je de grens? Je kan bv omhoog gaan tot je zowat bij de maan of nog verder zou zijn, maar nog steeds sub-orbital. Dat zou volgens die definitie ook geen ruimtevaart zijn.
Zijn bv de Voyager probes ooit in orbit geweest? Dacht dat die ook rechtstreeks omhoog gingen op hun reis. Maar dat weet ik niet zeker.

Dat ik het niet in dezelfde klasse zou zetten als SpaceX doet met de Falcon ben ik het mee eens. Maar een modelvliegtuig is ook luchtvaart, maar dan op kleine schaal. Andere klasse dan bv een Boeing.

[vgroenewold]

Nee, niks wat ergens anders naartoe gaat gaat alleen maar omhoog. Je hebt de horizontale snelheid nodig om überhaupt aan een zwaartekrachtsveld te kunnen ontsnappen (enigzins). De Voyager probes hebben dit dus ook eerst gedaan en vervolgens gebruiken ze andere planeten om de snelheid verder te verhogen en richting te geven. Dus (mijn) grens is simpel, een baan om de aarde. Want van daaruit heb je de snelheid om naar een ander hemellichaam te komen zonder al teveel energie.

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 22 juli 2024 17:11]

[Coolstart]

Een zweefvliegtuig vliegt wel effectief honderden km in de lucht = luchtvaart en wordt aangedreven door thermiek.

Deze raket is eigenlijk vergelijkbaar met een parabolische vlucht net zoals ze met een airliner doen maar dan hoger en anders aangedreven.

[snah001]

Kermis ruimtevaart kun je het wellicht noemen en om dat nog enig "cachet" te geven proppen ze maar wat z.g. "scientific load" aan boord omdat je er echt verder niks mee kunt.
Ga het niet vergelijken met SpaceX want die doen toch wel echt andere dingen.

[DigitalExorcist]

Elon Musk heeft als eerste z'n oude Roadster de ruimte ingeschoten. Voorzien van een dummy en Hitchhiker's Guide gimmicks......

[Gunther.S]

Technisch was die Roadster toch een beetje moeilijker dan wat Blue Origin hier laat zien.

Die ging namelijk niet zomaar omhoog, maar in een baan om de zon. De New Shepard (NS) gaat naar boven en beneden en that's it. Hij tikt net 2600 mijl/u = 4180kph aan. Ter vergelijking: ontsnappingssnelheid aarde bedraagt 40270kph; die Roadster ging dus 10x zo snel als de NS hier. Een lagere performance indicator zou een stabiele baan om de aarde zijn, dat zou dan 27300kph zijn. Je ziet, ze blijven hier ver weg uit de buurt. Dit schaalt trouwens niet lineair owv de ["tyranny of the rocket equation"]https://en.wikipedia.org/wiki/Tsiolkovsky_rocket_equation[/url]: als je sneller wilt gaan, heb je exponentieel meer energie/brandstof nodig.

Dus qua terminologie past kermis ruimtevaart hier wel degelijk.

SpaceX wou een demonstrator om iets te kunnen lanceren in de ruimte, weg van de aarde, mét nuttige payload; Een Tesla Roadster brengt nu eenmaal meer gratis publiciteit met zich mee dan een klomp lood.

Er is een reden dat er discussie is om de eisen op term "astronaut" of "ruimtevaart" te verstrengen tot iets wat in een baan om de aarde is en niet zomaar eventjes de Kármán lijn aantikken. Nasa definieert het bijvoorbeeld als volgt:

refers to all who have been launched as crew members aboard NASA spacecraft bound for orbit and beyond.

[DigitalExorcist]

Ja dat snap ik, maar het ging erom dat er een 'scientific load' moest zijn omdat het anders waardeloos was. Die Roadster is nauwelijks 'scientific'

[Diavire]

"The difference between fucking around and science is taking notes."
- Adam Savage (IIRC)

Ik ga er vanuit dat er heel veel notities zijn gemaakt bij de lancering van die Roadster

[DigitalExorcist]

Ja normaal gesproken werd er een betonblok of zo afgeschoten puur vanwege het gewicht. Dan kun je net zo goed iets vergelijkbaars doen met een briljant stukje marketing en geekiness eromheen.

[n0mn0m]

Als platte-aarde gelovers nu nog steeds in een platte aarde geloven. Of zullen al die private ruimtevaartbedrijven zoals Blue Origin en SpaceX onder één hoedje met NASA spelen?

[robertlinke]

zeker, samen met alle amateur astronomen XD
flerfs zijn niet tot reden te brengen helaas.
gewoon laten gaan, en geen aandacht aan geven

[familyman]

Ach, al die bedrijven worden geleid door pannekoeken.

Dus het versterkt de platte aarde gedachte alleen maar.

[SambalBij]

Dit is net zo veel ruimtevaart als dat op het strand pootje baden in de branding zeevaart is...

[Reactie gewijzigd door SambalBij op 22 juli 2024 17:11]

[multikoe]

Er is geen tegenstelling tussen ruimtevaart en vermaak. Net zoals er geen tegenstelling is tussen autoreizen en vakantie. Ruimtevaart is het middel, vermaak is (in dit geval) het doel.

Maar ik vermoed dat je graag een discussie voert over het "nut" van dit soort lanceringen die niets anders lijken te zijn dan plezier-ritjes voor de superrijken. Als je daar graag over wil praten, dan kun je altijd nog één van de ziljoen discussies doorlezen en eventueel heropenen die er de afgelopen jaren hier op Tweakers gevoerd zijn onder artikelen over lanceringen van Blue Origin, SpaceX en Virgin Galactic.

[rixster]

"Er is geen tegenstelling tussen ruimtevaart en vermaak. Net zoals er geen tegenstelling is tussen autoreizen en vakantie."
Ik begrijp dat je graag duidelijkheid wil, maar dat maakt het nog niet feitelijk, zeker niet met ongelukkige vergelijkingen.
Ruimtevaart zijn minmaal paraboolbanen, dit zijn ruimtesprongetjes. En uiteraard gun ik iedereen zijn welvaart en plezier, maar dat maakt het nog geen ruimtevaart.
PS: ik ga op vakantie zonder auto.

[multikoe]

Het wordt er niet duidelijker op. Waarom zou ruimtevaart uitsluitend beginnen met paraboolbanen? Waarom zou de vorm van een baan uitmaken voor de definitie?
Maar dat doet er niet toe in deze discussie. Jij stelt dat ruimtevaart en plezier niet samen kunnen gaan. Of beter: als het een plezier-vlucht is, dan is het geen ruimtevaart. Dat heeft dan zowiezo helemaal niets met de vorm van de baan te maken. Toch?

[starfight]

Inderdaad, net als alle andere reizen.
Wat is het verschil met een weekje Cuba of een paar minuten/uren als geld niet uitmaakt? (afgezien van de uitstoot natuurlijk) Ze testen eerst zonder crewleden maar de bedoeling is wel dat er op termijn commerciele vluchten gaan plaatsvinden voor ruimtevakantiegangers.

[meathome]

Het grote verschil is natuurlijk dat het geen reis is, je komt (als het goed is) op dezelfde plek uit waar je gestart bent. je zou het dus eerder kunnen zien als een luxe achtbaanrit van ongeveer 15 minuten.

volgens onze overheid is korter douchen en de verwarming lager zetten goed voor het milieu. dus hoeveel mensen moeten 5 minuten korter douchen om de vervuiling van 4 personen in de achtbaan te compenseren?

als je bedenkt dat 1 pleziervlucht met 4 personen in spacex ongeveer gelijk is aan de uitstoot van 400 vluchten met een 777 AMS-NY, waarbij ruwweg 150.000 mensen en ook nog goederen vervoerd worden. dan vind ik het toch wel enorm verspillend overkomen...en misschien dat deze persoon het zich kan veroorloven, kunnen wij het ons veroorloven dat we sommige mensen gunnen dat ze als persoon meer afval produceren dan een klein land?

Zelfs als ik de rest van m'n leven koude geen douches neem en de verwarming uit laat compenseer ik dit soort vermijdbare en overbodige vervuiling nog niet.

[Reactie gewijzigd door meathome op 22 juli 2024 17:11]

[Robbaman]

Ik vraag mij dan wel af of het noodzakelijk is dat je op dezelfde plek weer landt.

Anders is het wel een vlotte manier om bijv naar Australië te komen. Als ze het vervolgens nog 'even' fixen dat er niet maar 4, maar bijvoorbeeld 40 mensen in passen, dan komen we nog eens ergens

[meathome]

Natuurlijk kun je ook ergens anders landen, die techniek hebben we sinds Katherine Johnson in 1962 dat bedacht heeft voor NASA en een voor mij onbekende rus eerder.

Ik vond die 38 uur vlucht ook erg zwaar.
Dus als we space-folding 'even' fixen kunnen we allemaal tegelijk naar Australië, maar daar zijn we nog niet.
Net zoals dat we (nog) niet de mogelijkheden hebben om onbeperkt 'groene' energie op te wekken of CO2 af te vangen.

[Reactie gewijzigd door meathome op 22 juli 2024 17:11]

[YGDRASSIL]

Alleen is dit niet spacex maar blue origin. En die gebruiken waterstof als brandstof. En dat kan je vrij makkelijk volledig groen produceren.

[Horla]

Nou ja, het kan maar het bestaat quasi niet.

[meathome]

Misschien moeten de landingsrechten gewoon zo hoog gemaakt worden dat je daar een waterstoffabriek en bijbehorend windmolenpark van kunt bouwen ter compensatie? ....de vervuiler betaald en goed voor versnelling van de energietransitie.
volgens mij zijn er al 100den kaartjes verkocht, dus ieder land op de planeet kan er een paar gaan bouwen op kosten van ruimtetoeristen.

[YGDRASSIL]

Hoezo bestaat niet? We zitten aan het begin van een wereldwijde verschuiving in de richting van green hydrogen.

https://www.linkedin.com/...ojects-world-futurefuels/

https://www.iberdrola.com...lano-green-hydrogen-plant

[Horla]

Mooi op LinkedIn maar twee cijfertjes waarvan de eerste uit google: De wereldwijde productie van waterstof is momenteel 90 miljoen ton per jaar. De eerste uit uw link (en ook de grootste) produceert 600 ton per dag (x350 want 365 is onrealistisch) --> 210.000 ton per jaar. Dat is 0.23% van de huidige productie. Er zal nog veel moeten gebeuren voor we aan die wereldwijde verschuiving zitten.

[YGDRASSIL]

Exact daarom zei ik ook 'aan het begin van' een wereldwijde verschuiving.

[xzaz]

Dus alleen een enkeltje is een reis? Als ik een retour neem van Groningen naar Rotterdam, niet uitstap in Rotterdam heb ik dan geen reis gemaakt?

[Horla]

De slagzin van de NMBS was vroeger niet voor niets "de trein is altijd een beetje reizen"

[holoduke51]

Diegene die heerst in de ruimte, heerst over de wereld. We zitten in een nieuwe ruimtewedloop. Over paar jaar maan basis. Paar jaar later mensen op mars. In de tussentijd worden er technologien ontwikkeld die jij en ik helpen het leven makkelijker te maken.

[hoikboik]

Betere referentie bestaat niet:
https://www.youtube.com/watch?v=0mUbmJ1-sNs

[3d-pint]

Hahaha, je was me net voor!

[EnigmaNL]

Daar dacht ik ook al aan.
Bezos: “The rocket is too pointy, make it more penis shaped”.

[vinkjb]

Zo eerst maar eens 4 reclames zien voordat ik uiteindelijk de video kan bekijken..toppie

[hoikboik]

uBlock orign blokkeerd alles aan mijn kant hoor.