NASA zet werk aan maanlander met SpaceX tijdelijk stop na rechtszaak Blue Origin

NASA heeft ermee ingestemd om het maanlanderproject tijdelijk in de wacht te zetten, waardoor SpaceX momenteel niet aan het project kan werken. Dat doet de ruimtevaartorganisatie in reactie op een rechtszaak die is aangespannen door Blue Origin.

Uit rechtszaakdocumenten blijkt dat NASA vrijwillig akkoord ging met het verzoek van Blue Origin om het contract met SpaceX tijdelijk op te schorten, terwijl de rechtszaak wordt behandeld. De ruimtevaartorganisatie deed dat op voorwaarde dat alle betrokken partijen instemden met 'een versneld schema voor de rechtszaak', die moet concluderen op 1 november, vertelt een woordvoerder aan persbureau Reuters. "NASA-functionarissen blijven samenwerken met het ministerie van Justitie om de details van de zaak te herzien en kijken uit naar een tijdige oplossing van deze zaak." Op 14 oktober vindt een hoorzitting plaats.

Blue Origin klaagde NASA eerder deze maand aan vanwege het maanlandercontract dat de ruimtevaartorganisatie aan SpaceX heeft verstrekt. Blue Origin stelt dat NASA meerdere contracten hoorde uit te delen, en dat NASA 'onjuist handelde' door alleen aan SpaceX een contract te verlenen. NASA deelde voor het komende maanlandingsprogramma slechts een contract uit omdat het budget voor dit project lager uitviel dan verwacht.

De Amerikaanse Government Accountability Office wees eind juli eenzelfde verzoek van Blue Origin af, waarbij die toezichthouder stelde dat de beslissing van NASA om een enkel contract uit te delen niet tegen de wet is. Vanwege de klacht bij de GAO, kon SpaceX toen ook maandenlang niet werken aan het maanlanderproject. Datzelfde is nu het geval. Het maanlandercontract van SpaceX is goed voor 2,9 miljard dollar. Blue Origin-ceo Jeff Bezos gaf eerder aan 2 miljard dollar van NASA's kosten te vergoeden als de organisatie een contract zou aanbieden aan Blue Origin, schreef ook The Wall Street Journal.

Door Daan van Monsjou

Nieuwsredacteur

21-08-2021 • 09:46

133

Lees meer

Reacties (133)

Sorteer op:

Weergave:

Denk ik te simpel of?
Het is toch aan NASA om te kiezen met wie ze een contract aan gaan?
Dit stopzetten is volgens mij gewoon een zoethoudertje van Blue Origin, zonder dat het enige gevolgen heeft voor SpaceX en NASA.

Ik verwacht dat NASA, op basis van de uitspraak van de GAO op de vorige aanklacht, vrij zeker is van een overwinning en rechterlijk gelijk. Het zal me niets verbazen dat NASA, om snel van het gezeik af te zijn, deze regeling van stopzetting doet in combinatie van "op 1 november moet het klaar zijn". SpaceX en NASA verliezen niets op de ontwikkeling, omdat die al lang gaande zijn en SpaceX kan nog wel door met hun eigen prototyping. Maar met deze stopzetting kunnen ze snel van Blue Origin 'af zijn'.
Heb je alternatief dan 🙂 Het probleem zit ook meer in de duopolie cultuur van angelsaksische landen.
Bezos is op dit moment de enigste serieuze alternatieve partij die er geld in wil maar ook in kan steken.

De overheid zegt keihard nee, Boeing heeft andere problemen, Europees is iets te versplinterd voor de VS-markt. Dan heb je dus SpaceX met een voorsprong, dan komt Blue Origin, dan komt niks.

Daarnaast zijn verschillende landen bezig met soortgelijke projecten om iets in de ruimte te doen waaronder zelfs Ethiopie en Dubai.

De kans is heel groot dat Bezos heel veel irritatie bij andere partijen veroorzaakt en dat die zelf initiatief gaan nemen;
maar 3x raden door wie ze waarschijnlijk worden opgekocht.

Je hoeft noch de beste, noch de slimste, noch de vriendelijkste te zijn om het verst te komen. En door compleet gebrek aan concurrentie kan die eigenlijk alles uithalen wat die wilt zolang het maar wettelijk is toegestaan want er zijn geen vijanden.
Ik weet eigenlijk niet waarom je Blue Origin op de 2e plaats zet.
Ze hebben namelijk maar amper iets bereikt: sprongetje naar de grens van de ruimte, dat is het.
Geen baan om de aarde, nog steeds geen BLE-4 motoren waar ULA nu al jaren zit op te wachten, niets.
Dan zijn er andere commerciële spelers die met minder budget al meer bereikt hebben, zoals RocketLab met hun Electron die al meermaals gevlogen heeft en hun Neutron die ze dit jaar hebben voorgesteld.
https://www.technologyrev...t-rival-neutron-falcon-9/

BO is op dit moment vooral veel gebakken lucht, terwijl er heel goede mensen zitten, maar management laat het afweten. Er zijn al verscheidene werknemers die helemaal niet tevreden zijn met de rechtszaken en foute infografieken die BO lanceert (ja, dat kunnen ze wel lanceren). Enkelen zijn reeds aan het vertrekken bij BO.
https://www.reddit.com/r/...0zl/we_are_not_like_this/
https://www.cnbc.com/2021...ng-nasa-lander-fight.html
NASA heeft BO op de 2e plaats gezet. Voor deze aanbesteding werken ze ook niet alleen. Er zitten een paar bedrijven bij met meer ervaring. Namelijk Lockheed Martin, Northrop Grumman en Draper.

Rocketlab ect hebben gewoon niet de schaal om zoiets te doen.
Boeing heeft een bid gedaan in de 1e fase, maar die was niet in de top 3 gekomen.

BO (national team) en de andere finalist, Dynetics, voldeden beide niet aan de eisen van de aanbesteding. Ze hadden beide belangrijke engineerings rapporten leeg gelaten of gevuld met "tbd". En ze waren allebei te duur.

Daarnaast was het grootste probleem van BO dat de astronauten een ladder van 10 meter op en af moeten klimmen in hun maanpak. En de lander van BO kan niet landen op de plek die NASA wil.

Dynetics had een nog groter probleem. Hun lander was te zwaar om weer op te kunnen stijgen van de maan... NASA is ze nog tegemoet gekomen en heeft ze een kans te geven om uit te leggen hoe ze dat op gaan lossen. Het antwoord van Dynetics na een half jaar was "We gaan hem lichter maken". En toen NASA vroeg om een iets uitgebreider antwoord, weigerden ze dat te geven...
Ok, voor deze aanbesteding stond BO op een verre 2e plaats. Maar in het algemeen, ivm raketten, zou ik ze verder zetten.
Ze zijn ook alleen in de top 3 gekomen omdat ze voor deze aanbesteding niet hun eigen vervoer naar de maan hoefden te leveren. Ze mogen gewoon een andere raket inkopen als die beschikbaar is.

SpaceX heeft het zichzelf moeilijk gemaakt door een lander aan te bieden die op geen enkele bestaande raket past. Waardoor heel veel mensen verrast waren dat ze door gingen naar de finale ronde. Maar ze hebben NASA weten te overtuigen met hun voorstel.
SpaceX komt dan wel met een volledig nieuw lanceersysteem, het systeem is wel reeds in aanbouw. Daarnaast was het voorstel van hen ook gewoon technisch uitgewerkt en ook het enige dat voldeed aan alle eisen van NASA.
Dan zijn er andere commerciële spelers die met minder budget al meer bereikt hebben, zoals RocketLab met hun Electron die al meermaals gevlogen heeft en hun Neutron die ze dit jaar hebben voorgesteld.
Dit is typische VS-verslaggeving waar vooral men vooral grote getallen voorspiegelt in telegraaf chocolade letters;
Rocket Lab set to launch publicly in $4.1 billion SPAC merger
Wat complete nonsense is,
The deal with Vector Acquisition Corp will be financed by the $320 million raised by the blank-check firm in its September 2020 IPO and $470 million from private investors including BlackRock Inc and Neuberger Berman.
Totaal is 770mln,
deze partijen hebben dus (770/4100)*100 => 18,8 % van de aandelen gekregen en misschien nog links en rechts extra rechten. Maar het zegt niks over het bedrijf.

Bezos is op dit moment de enige partij die wanneer vermogen nodig is er zelf druk op kan zetten en in geval van nood eigen middelen.
En voor hetzelfde geld neemt hij een aandeel in dit bedrijf en wordt (activistische) grootaandeelhouder die wanneer het hem uitkomt vergaderingen gaan sommeren. Juridisch kan hij ongelooflijk veel klieren maar ook verzieken om er maar voor te zorgen dat hij mee wordt genomen.

Dat het een stijgende markt is staat overigens vast waarbij de VS maar een onderdeel is van het geheel.
Spacex kan anders ook financieel prima concurreren met Jef bezos en blue origin. Behalve Elon musk hebben die ook nog google sequoia en fidelity achter zich staan. Terwijl blue origin het helemaal alleen moet doen en tot nu alleen maar geld kost.

Ook met die 2 miljard die blue origin in het maan project wil stoppen zijn ze trouwens nog steeds duurder dan spacex.
Behalve Elon musk hebben die ook nog google sequoia en fidelity achter zich staan.
Kun je dit nader uitleggen aan de hand van wat links? Ik zou er graag meer over lezen. :)
Tuurlijk

https://www.ig.com/en/tra...t-you-need-to-know-201113

https://www.cnbc.com/2021...t-419point99-a-share.html


Daarbij moet je er ook rekening mee houden dat spacex al voor de komende jaren van werk van overheid en commerciële klanten verzekerd is en dus zelfs zonder extra geld waarschijnlijk wel blijft bestaan en dat blue origin tot nu toe alleen een contract heeft om motorren te leveren die ze ook nog af hebben.

[Reactie gewijzigd door CrazyBernie op 22 juli 2024 22:53]

Bedankt. Dat Google en Fidelity ingelegd hadden wist ik nog niet. Ja die valuatie van SpaceX begint ook al reusachtige vormen aan te nemen. Zou me niet verbazen als ze binnen een paar jaar op honderden miljarden staan. :)
Bezos is net het probleem van Blue Origin. Doordat hij geld achter de hand heeft, heeft hij eigenlijk geen product gemaakt dat gericht is naar een markt.

SpaceX heeft van in het begin moeten schipperen (Musk was toen belange zo rijk nog niet) waarbij ze net genoeg hadden om een minimum viable product te ontwikkelen (ok, waar ze de nodige overheidssubsidies voor gekregen hebben, ma bon, ze hebben wel ontwikkeld wat gevraagd was). Hun producten (zelfs SS en SH) zijn ontwikkeld met een marktdoel, wat ze erna erbij doen (naar Mars gaan, verbeteringen toevoegen etc...) kan met de winst van de vorige variant betaald worden.

Basically, Bezos is een verkoper, Musk is een ondernemer and you can see the result.

[Reactie gewijzigd door Terracotta op 22 juli 2024 22:53]

NASA wilde BO ook als 2e party bij HLS hebben. Maar spacex vraagt 2,9 miljard. BO vraagt 6 miljard. En in plaats van de 9 miljard budget waar NASA om vroeg, hebben ze van de politiek maar 3 miljard gehad.
Nee dus. Technisch is het wat ingewikkelder, je kan veel ‘lezen’ in het bestek. Maar de praktische invulling is gewoon ‘pork barrel’ waarbij BO met hulp van de grote jongens SpaceX afblokt ten bate van Boeing en co.
NASA is daarbij een aan politiek onderhevig staatsbedrijf dat erg kleine lettertjes gedicteerd krijgt door mensen die niet bepaald wetenschapper zijn maar corruptie tot in de puntjes begrijpen.
Ik zie niet in wat Boeing ermee te maken heeft? Die zijn helemaal niet betrokken bij HLS.

En het zijn net de kleine lettertjes die ervoor zorgen dat BO geen schijn van kans heeft. Wanneer je in je voorstel voorwaarden opneemt die lijnrecht ingaan tegen wat in de tender is opgenomen moet je niet verwachten dat je een kans maakt.
Waar hij op doelt dat veel Amerikaanse overheids instellingen en dus ook de nasa vaak in detail opgelegd krijgen waar en bij wie ze geld uit moeten geven voor sommige dingen. Om bijvoorbeeld banen te behouden of bepaalde bedrijven binnen een gebied. Iedereen die niet spacex heeft er baat bij dat het spacex moeilijk gemaakt wordt . Want tot spacex er was werd het werk gewoon door de politiek en bedrijven verdeeld met zogenaamde cost plus contracten dat zijn contracten waar je als bedrijf altijd winst op maakt. Maar zo zijn er nog meer eigenaardigheden nasa wou al eerder meer werk aan spacex geven omdat ze goedkoper en sneller zijn dan de andere aanbieders maar dat mag dan dus niet van de politiek omdat er anders banen verloren zouden gaan bij de concurrent . Daarom moest nasa bijv de motorren voor sls overnemen van de space shuttle puur omdat dat in een aantal belangrijke politieke districten werk op zou leveren.

Ditzelfde zie je vaak ook bij militaire zaken dan krijgt het pentagon gewoon van de politie de opdracht om een behaald type voertuig inzetbaar te houden terwijl het pentagon dat budget liever in iets anders investeert.
Ook in NL is het overheden niet toegestaan zomaar voor een partij te kiezen, zeker als daar veel geld mee is gemoeid. Dit moet dan publiekelijk worden aanbesteed.
Dat is ook gebeurd
De rechtszaak gaat er dus over of dat correct gebeurd is.
Niet bekend met aanbestedingen?
Niet helemaal, Nasa is een overheids orgaan en moet dus net zoals hier in nederland aanbestedingen doen. Hier mogen meerdere bedrijven zich op inschrijven om de aanbesteding te winnen.

Dat gezegd hebbende is het voorheen wel normale gang van zaken om 2 aanbestedingen te doen vanuit nasa als een redundantie op het halen van de doelen. Hier was dit keer geen geld voor en was er maar 1 winnaar.

Ook bied SpaceX het meeste voor ruim het minste geld, ruim de helft van de andere inschrijvingen, dus het is gewoon zielig dat Jeff Besos zo reageerd hierop naar mijn mening.
Gelukkig maakt het voor de timeline niets uit. Elon Musk regelt het allemaal zelf en betaalt het allemaal zelf. De ontwikkeling van Starship gaat gewoon in een moordend tempo door. En waar het financieel een gok zou zijn, geeft Starlink zoveel waarde. Starship kan straks super goedkoop lanceren en om zijn volgende 30.000 Starlink satellieten, waarmee tientallen tot honderden miljarden aan waarde wordt gecreerd. SpaceX maakt een Starship voor Mars. Maakt een Starship voor een rondje om de maan. Het betaalde werk aan de lander voor de maan staat op pauze. Maar Starship gaat door. Starbase wordt enorm snel uitgebreid. Het volgen van dit alles is wel echt een beetje een hobby geworden :)
In welke realiteit gaan de starlink honderden miljarden op brengen?
In elke.. In de verwachtte projecties heeft Starlink een lagere latency, dan de traditionele manier van glasvezel datatransfer op aarde. Simpelweg, omdat lasers in vacuum snellere datatransfer hebben dan door glasvezel. Zelfs als ze een langere afstand moeten afleggen, omdat ze op een grotere radius functioneren dan de grond. De huidige sattelieten hebben nog geen lasers, maar deze worden nu wel getest, volgens mij gaan ze binnenkort mee naar de ruimte. Op deze manier hoeft er minder op groundstations gebouwt te worden en dus de lage latency.

Het grote geld en de primaire USP van Starlink is niet voor gewone consumenten, maar door deze lagere (theoretische en praktisch haalbare) latency, wordt Starlink interessant voor Flashtraders. De aandelenmarkt, waar miljarden per milliseconden in worden omgezet, wil zo weinig mogelijke vertraging om sneller dan andere handelaren een stock te kunnen flippen tussen beurzen. (Aka koop laag, verkoop hoog, maar dan in 2 millisec.) Elke reductie in ms is dan miljarden waard op jaarbasis. Dit is ook de reden dat er een markt is voor private datakabels van de VS naar Londen die efficienter ligt dan de consumentenkabels (hibernia Express Cable). Dat is waarom er voor een private kabel dwars door bergen wordt geboord, ipv eromheen. Alles draait daar om ms.


Van Starlink wordt verwacht dat ze van de huidige verbinding tussen London en New York (55 ms voor handelaren, 76 ms voor jou en mij) naar 43 ms via Starlink kunnen gaan. Een winst van meer dan 10 ms. Dit is voor de flastraders, die nu miljoenen gooien tegen de slimste codeerders om hun handelsalgoritme 0,01 ms sneller te laten lopen, meer dan goud waard.

Voor grotere afstanden naar bijvoorbeeld de Nikkei in Tokyo is deze latency winst nog groter. Dit zijn de primaire geldwinners voor starlink. Deze bedrijven kunnen dan bijvoorbeeld een contract krijgen, waarbij ze een permanente bandbreedte tot hun beschikking hebben. Iets wat de Amerikaanse defensie overigens al geregeld/gereserveerd heeft. Ik verwacht tegen goede winsten.

Tel daar de maandelijkse gebruikers van Starlink, zoals jij en ik, maar dan in afgelegen gebieden, waardoor we €100p/m willen betalen voor een goede verbinding en Starlink gaat een goudmijn worden.

In dit filmpje wordt de techniek uitgelegd en uitgewerkt.


Edit: Ik ben er iets dieper ingedoken en het wordt nog leuker....

Aangezien flashtraders data nodig hebben van beide beurzen om een verkoop te doen, is het beste punt om handel te drijven in het midden tussen twee beurzen (midden in de atlantische zee dus...) Rara wat vliegt daar? Een sateliet. Het zou echt een grote grap zijn als SpaceX deze technologische voorsprong gaat gebruiken om zelf een graantje mee te pikken van de extreem nutteloze flashtrading. Naast Raketbedrijf ook de markt op en miljarden verdienen simpelweg door hun eigen technische voorsprong en handelsplatform. Als ze dit zouden doen, is financiëring sowieso geen probleem meer voor R&D of het ontwikkelen van een marsbasis. Er zullen vast wel rechtzaken worden aangespannen als ze dit doen, maar als het kan, is Starlink gewoon een gratis geldprinter geworden...

[Reactie gewijzigd door Maximus Dominus op 22 juli 2024 22:53]

Flitshandel is niet helemaal nutteloos, aangezien het voor veel liquiditeit in de markt zorgt.
Het lijkt er inderdaad op dat HFT (high frequency trading) liquiditeit in de markt houdt en de waardes 'stabiliseert', maar buiten dat hebben ze geen functie en zullen ze niet gemist worden in de wereld. Mogelijk dat er dan juist intelligente mensen vrijkomen en zinnige dingen kunnen gaan doen.

Maar ik kon niet wijs worden hoe groot de HFT nu eigenlijk is. Van wat ik kon vinden, bleken ze maar 'enkele' miljarden waard te zijn. Dus ik weet niet precies of ik de grootte overschat of onderschat.

Wat niet verdwijnt is de waarde van latency reductie voor de aandelenmarkt. Niet alleen HFT gebruikt algoritmes voor handel, maar ook 'gewone' traders gebruiken complexe systemen om nieuws en berichtgeving in ms te analyseren en verwerken in buy/sell orders. AKA olietanker gezonken, rechtzaak verloren, oorlogsverklaringen etc...

Grappig verhaal is dat er een keer berecht is op insidertrading, omdat een partij de verkoop orders een paar milliseconden eerder had gezet voordat het nieuws van de ene kant van de VS naar de andere kant kon gaan. Ik dacht dat het over een merger ging. De veroordeelde partij handelde al voordat de (publieke) informatie binnen de lichtsnelheid mogelijk kon arriveren..
offtopic:
Lees het boek Flashboys eens. Zeer interessante details mbt de oorsprong en werking van flashtrading etc.
Ik heb toch een beetje het idee dat economen en handelaren die zich met dit soort praktijken bezighouden elkaar vooral heel erg wijsmaken dat ze belangrijk werk doen. Liquiditeit in die markt is waarschijnlijk vooral goed voor de mensen in die markt. Flitshandelaren maken de wereld niet beter.
Precies. Ik weiger dan ook voor die bloedzuigers te werken, al wordt ik regelmatig benaderd (C++ in je LinkedIn profiel trekt dat soort volk ook aan...) En het levert genoeg op, afgaande op de geboden salarissen en andere werving die ze doen/deden (zoals het regelmatig hosten van user group meetups met voldoende gratis bier & hapjes - pre COVID.)

[Reactie gewijzigd door ATS op 22 juli 2024 22:53]

Ik zie dat iemand ook The Hummingbird Project hebt gezien ;-)
Eeerlijk gezegd niet, maar ziet er wel uit als een interessante film.
Flashtrading levert miljarden op - wat inderdaad een redelijke schatting is, gezien de extreem kleine marges waar ze op werken. De volumes kunnen hoog zijn, maar als je letterlijk een euro overhoudt aan een miljoenendeal dan gaat het nog steeds niet snel.

Dunbevolkte gebieden hebben ook behoefte aan internet, maar zoals de naam al zegt wonen daar niet veel mensen. Er zijn stratenblokken in New York waar meer mensen wonen dan in het platteland van Alaska. En ook in Afrika gaat de verstedelijk in hoog tempo. Ja, Afrika wordt rijker, maar het platteland daar ga je niet veel verdienen. Ook daar zijn het de steden waar de rijkdom zit.

Is Starlink financieel rendabel te krijgen? Waarschijnlijk wel, ja. Het zo zo maar een miljard waard kunnen worden, en misschiet ook nog wel 2. Maar tientallen? Er zijn te weinig markten die breed én diep genoeg zijn.
"Elon Musk says SpaceX’s Starlink internet service possibly on track for 500,000 users in one year"
Zit je al op $50 miljoen per maand, ik zie Starlink wel groot worden.

Net als Powerwall gave projecten heeft https://www.businessinsid...-uses-2017-7/?jwsource=cl

Elon Musk bezit een DO mentaliteit, zelfde toen met ruimtepakken van NASA zegt die dan maakt ik ze toch, bij hem is alles mogelijk, ben stiekem wel een beetje fan.
100 miljard gedeeld door 50 miljoen per maand is 2000 maand ofwel 166 jaar.

Het is cool en gaat geld opbrengen, maar het komt dus zelfs niet in de buurt van wat de persoon boven mij zei
Want eind dit jaar houd de groei op, van het netwerk dat nog in beta is?
De groei van fase 1 is nu afgerond. De nieuwe prototypes van de satelieten liggen al klaar om getest te worden voor fase 2. Deze hebben lasercommunicatie voor onderlinge datatransfers. Op dit moment heeft Starlink genoeg satelieten om het onderste gedeelte van het noordelijk halfrond te dekken.

Nu wachten ze voor de fase 2 op het afronden van Starship. Starship zou ipv 60 nu, 400 satelieten in orbit krijgen tegen een totale lanceringkoste van ~3-6 miljoen (gegeven een volledig reusable configuratie), in tegenstelling tot de ~15-40 miljoen dat het ze nu kost. Dan zal Starlink een compleet netwerk vormen over de aarde, met de laagste latency mogelijk (sneller dan de huidige glasvezel kabels).
Maar de laser treed op een zeker moment toch echt de Aardse atmosfeer in. Verre van vacuum.

Laser communicatie tussen Sattelieten in de ruimte zal inderdaad lekker snel zijn. maar voordat de laser van het grondstation naar de satteliet 'beamt', opnieuw eerst de Aardse atmosfeer, welke vertragend werkt.

Strategisch geplaatste sattelieten die verbindingen tussen continenten verzorgen, daar heeft de dubbele vertraging door atmosfeer minder invloed op de totale snelheid dan een zeekabel met versterkers ertussen.

Voor sattelieten die verbindingen op hetzelfde gebied op hetzelfde continent verzorgen, dan is de fiber kabel stukken korter, gaat het signaal door minder versterkers en word het veel minder vertraagd. Dan is het nut van satteliet verbindingen heel wat minder dan je hier nu verkondigt.

Wat Starlink wel interessant maakt is dat het internet brengt naar locaties welke moeilijk bereikbaar of financieel onaantrekkelijk zijn. Zeker in een land, gevuld met telco's en ISPs die geen enkele ruk geven om hun klanten of gebruiksgemak.

Starlink is niet de juiste oplossing voor elke locatie, net zoals fiber dat ook niet is. Vandaar maar even het hosanna-gezang voor Statarlink de kop indrukken.

Heb hier in Paraguay (Zuid-Amerika) een gemiddelde ping naar AMS-IX van rond de 80 ms met het goedkoopste fiber-abbonement (100/10). En daar zit een bokkesprong van Paraguay naar de Argentijnse IX naar de Braziliaanse IX over de zeekabel naar de AMS-IX. Als die Argentijnse sprong er niet tussen had gezeten, dan was het nog rapper geweest.

Maar ja, de ISPs hier moeten wel via goede service hun geld verdienen, want van een monopolie is geen sprake. Het zou nog beter zijn als het elektrische grid hier beter zou zijn, dat bederft de boel vaker en langer dan noodzakelijk. Maar goed, daar heb ik al ruimschoots over gezeurd in posts bij andere artikelen op Tweakers.
Het klopt dat licht in lucht aka atmosfeer langzamer is dan in een vacuum. Maar die is te verwaarlozen. Het grote verschil draait om het verschil in snelheid tussen vacuum en glasvezel. Er zijn wel eens plannen geweest om ballonnen op te hangen die als versterkers fungeren, voor het probleem wat jij ook benoemd. De ballonnen sturen dan net zo goed licht door.

Het verschil tussen licht in vacuum en lucht is 1.0003 X Dus 0.0003 keer langzamer.
Het verschil tussen licht in vacuum en glasvezel is 1,5 X Dus een half keer langzamer. Simpel gezegd 300k km/h versus 200k km/h. Dit is het belangrijke verschil wat de reductie in latency maakt. De atmosfeer is hierbij een minescule barriere. Zeker omdat de satelieten 'maar' op een hoogte van 400-500 km vliegen. Voeg daar een pythagoras aan toe en het pad naar de 'ruimte' is ondertussen ook al afstand naar het uiteindelijke doel. Zeker met de kromming van de aarde.

Wat wel klopt in je analyse is dat Starlink niet nuttig is voor kortere afstanden. In Nederland zullen we er ook weinig aan hebben, tenzij je op een hutje op de heide woont waar ook geen mobiel internet is. Maar dat is weer een andere usecase. Bij mij ging het vooral om de latency reductie die pas echt zoden aan de dijk zet bij intercontinentale communicatie. Voor een klein land als nederland is het inderdaad beter om gewoon een kabeltje te trekken, dan hoef je ook niet 500km naar boven en weer naar beneden.

Maar in intercontinentale communicatie is een reductie in latency wel zeker een optie. Op Londen naar NY ongeveer 10ms en naar verdere afstanden zelfs meer.

Het kan nog leuker worden zelfs. Aangezien flashtraders data nodig hebben van beide beurzen om een verkoop te doen, is het beste punt om handel te drijven in het midden tussen twee beurzen (midden in de atlantische zee dus...) Rara wat vliegt daar? Een sateliet. Het zou echt een grote grap zijn als SpaceX deze technologische voorsprong zou gebruiken om zelf een graantje mee te pikken van de extreem nutteloze flashtrading. Naast Raketbedrijf ook de markt op en miljarden verdienen simpelweg door hun eigen technische voorsprong en handelsplatform. Als ze dit zouden doen, is financiëring sowieso geen probleem meer voor R&D of het ontwikkelen van een marsbasis. Er zullen vast wel rechtzaken worden aangespannen als ze dit doen, maar als het kan, is Starlink gewoon een gratis geldprinter geworden...
Ha, zo had ik nog niet eens over nagedacht. Zo krijgt de term 'satteliet-trader' wel een heel andere bijklank. Maar je hebt wel een punt dat SpaceX zichzelf zo wel kan bekostigen. Hoe snel de computer kan zijn die in een baan om de aarde hangt, welke er puur voor de flashtrading erin zit, dat durf ik niet te zeggen.

Lijkt me niet slim om de computer die in de satteliet zit voor koerscorrecties, ook met flash-trading te belasten. Misschien is het dan zelfs een idee voor een (drijvend/vastgeankerd) grondstation in het midden van de ocaan en deze te voorzien van genoeg snelle computers voor flash-trading. In het midden van de oceaan, recht onder de satteliet, heb je minder last van smog enz, dus is het nog altijd sneller dan de laserstraal onder een hoek naar de intercontinentale nodes te schieten.
Dit lijkt mij ook inderdaad logischer. Misschien heb je dan nog problemen (of profijten) omdat je in internationale wateren zit.

Om zo'n AI systeem in de ruimte te hangen is denk ik niet handig. Of hij zou op GEO moeten hangen, maar dan is dat weer 35000 km verderweg.

De kosten zouden dan ook wel meevallen. Een schip kopen en inderdaad gewoon in het midden van de oceanen zetten. Misschien dat boorplatformen wel met korting te krijgen zijn in de komende jaren. XD
Simpel gezegd 300k km/h versus 200k km/h -> 300k km/s

[Reactie gewijzigd door r.koppelman op 22 juli 2024 22:53]

spuit elf

[Reactie gewijzigd door ATS op 22 juli 2024 22:53]

Die 500k gebruikers is dit jaar.
Over de uiteindelijke capaciteit heeft hij laatst gezegd dat ze verwachten 30 miljoen "Amerikanen" van internet kunnen voorzien.

Laat dat uitkomen op 10 miljoen abonnementen in noord Amerika. 15 miljoen daar buiten. Dan kom je op een omzet van 2,5 miljard per maand.
En wat dacht je van de mogelijkheden voor de scheepvaart, luchtvaart en zelf rijdende auto's op langere termijn. Enorm veel potentiële klanten zonder dat er iemand iets kan aanbieden, behalve starlink.
Er zijn wel pogingen tot concurrentie. Zoals project kuiper. Weer meneer Bezos.
Maar vergeleken met SpaceX is de voortgang van dat project een slakkengangetje.
Als SpaceX het voor elkaar krijgt om Starship werkend te krijgen voor de beoogde prijs, dan kunnen ze straks een satelliet in LEO krijgen voor $10.000 per stuk. Terwijl de concurrent $1 miljoen of meer kwijt is.
On track voor 500,000 betekend niet dat het uiteindelijk daar bij blijft. Waarde is daarnaast subjectief, stel er zijn op een gegeven moment 5-10M users. Wat is dan de waarde van die starlinks? Ik zou zeggen relatief groot, je waardeerd op omzet vs x jaar. Een ander ziet het misschien anders.
Starlink voor consumenten zal hoogstwaarschijnlijk nooit echt een money machine zijn, maar het gaat om het grotere plaatje. Iedereen kijkt naar de satellieten, maar in werkelijkheid koopt Starlink onder een andere naam grondstations waar ze geld mee gaan verdienen. Je ziet hetzelfde in andere sectoren waar Elon heel stilletjes actief is. Door de grondstations te kopen kan SpaceX ook wereldwijde dekking aanbieden om ruimte voertuigen te volgen. SpaceX heeft zijn eigen mission control locaties, maar moet nog voldoende locaties hebben om een voertuig ook daadwerkelijk te volgen.
Die maandomzet blijft niet elke maand hetzelfde natuurlijk. Waarom ben je zo sceptisch?
Waarde van een onderneming is gebaseerd op omzet, maar niet de omzet zelf he? $50 miljoen per maand is $600 miljoen per jaar. Net als andere takken van sport met recurring subscriptions, gaat daar nog een multiplier overheen van 5-15x. Dan zit je al gauw aan een waarde van een paar miljard
Precies dat. Niet zeuren maar doen. Zit er iets tegen dan werk je eromheen. Daar hou ik ook heel erg van.

Die Bezos is in mijn ogen maar een zeur. Stampvoetend zijn zin proberen te krijgen.
Zodra de hele wereld voor zeg €1 per dag op internet kan zonder te hannessen met kabels? Iedereen in Nederland die geen glasvezel kan krijgen is dan al sneller én goedkoper af dan nu via bijvoorbeeld Ziggo.

[Reactie gewijzigd door Skit3000 op 22 juli 2024 22:53]

Dat is toch met elk plan of idee? Alleen is dit plan in tegenstelling tot kabels trekken enorm schaalbaar en bereikt het ook nog eens consumenten waar men niet eens kabels naartoe wil trekken.

[Reactie gewijzigd door Skit3000 op 22 juli 2024 22:53]

Op brengen is niet hetzelfde als waarde natuurlijk. Tesla is ook veel waard maar verdiend (afaik) lange na net zo veel als VW of Toyota. Ik denk wel dat een goede satelliet verbinding veel waarde kan leveren, zeker in gebieden waar geen of slechte kabel ligt. Misschien levert het ook wat op voor schepen en vliegtuigen, maar dat weet ik niet.
De capaciteit van heel internet in 2020 was 600Tb per seconde (doe het uit mijn hoofd) en met de 30.000 satellieten kan SpaceX 500Tbps aan. Als het klaar is kan er zo inmens veel data over zijn netwerk. De hoeveelheid mensen die door Starlink aangesloten gaan worden.
Ik heb net Ai dag zitten kijken en zag dat de TSLA stock 4% gedaald is deze week. Dan zie je het probleem. Veel mensen kunnen niet extrapoleren. Veel mensen zien nieuwe dingen vanuit een: verandering is stom, dat gaat nooit lukken, wat een rare gast met zijn rare praatjes. Maar als je dots kan connecten. Dan zie je de richting waar dit allemaal heen gaat. Je bent in uitstekend gezelschap als je het niet ziet. Over zelfstandig rijden stelde een professor Ai techniek uit Delft dat het nog zeker 10 jaar zou duren. Dat 95% easy is. Maar die laatste 5% exponentieel moeilijk en dus onmogelijk. Die hielden geen rekening met zaken als Ai en Dojo.

Voor mij is het genoeg om te weten dan SpaceX geld genoeg heeft om daadwerkelijk grootschalig naar Mars te gaan. En ik kijk daar enorm naar uit!
Wereldwijd zijn er nog miljarden mensen zonder High speed internet wanneer je dan via starlink daar een 40 miljoen abonnees uit kunt halen dan ga je richting omzetten van zo’n 2 miljard per maand. Dan kom je al snel op een waardering voor het bedrijf van 100 miljarden of meer .
Het maakt wel degelijk uit. SpaceX kan die NASA cash flow wel degelijk gebruiken om meer mensen aan te nemen om aan Starship te werken. Het is niet zo dat SpaceX nu een pauze gaat houden maar ze hebben gewoon tijdelijk minder geld om in het project te pompen. Ze kunnen dit natuurlijk goed maken door extra aandelen te verkopen of geld te lenen maar ze vinden het natuurlijk fijner als ze het van NASA krijgen.
Ze vinden het fijner, maar ze zijn toch nog wel even bezig met de eerste stappen die ze ongeacht de maanlander toch in orde moeten hebben: in orbit krijgen, beide delen heel laten landen (nodig voor de rapid refuelling), docking mechanismes, in orbit refuelling etc...

Voor het moment zijn SS en SH 'enkel' maar een paar vloeistoftanks met wat motoren, avionica etc...

Daarna pas kunnen ze beginnen aan life support enzo en dat in de hoop dat hun maanlander mag landen met de onderste motoren ipv de extra motoren die van boven er nog ergens bij moeten.

Ze gaan razendsnel, maar nu ook weer niet zo snel dat ze tegen November al veel met dit geld gedaan zouden hebben.
Ik zag in een filmpje van EverydayAstronaut dat de prijs om 1 kilo richting de maan te schieten in het slechtste geval met Starship 2.000$ zou zijn. Het zou ook een fractie kunnen zijn.
Dit in vergelijking met SLS 10.000$ dacht ik en Apollo +30.000$.
Starship wordt echt revolutionair.
Je eerste punt is echt het belangrijkste punt om voor SpaceX te kiezen. Die zijn echt bereid om er echt eigen geld in te stoppen, in contrast met Blue Origin die dat niet of in veel mindere mate zijn.
Zo maak je wel een reputatie voor jezelf als nieuw bedrijf. Zou hier geen zaken mee doen.
Hoe kom je erbij dat het een nieuw bedrijf is? Blue Origin bestaat al langer dan SpaceX.
Toch lopen ze mijlenver achter de feiten aan. SpaceX lanceert op reguliere basis satellieten in een baan om de aarde en brengen goederen en mensen naar ISS. Blue Origin heeft het net voor elkaar gekregen om zijn capsule aan de rand van de ruimte te brengen. Ik begrijp wel dat NASA voor SpaceX heeft gekozen, er zit daar een stuk meer kennis en ervaring.
Bezos is een echt zielige persoon dat niet tegen zijn verlies kan, klassieke indicatie van een sociopaat, waarvan hij regelmatig meer verschillende indicaties van laat zien!

SpaceX 124 lanceringen naar de ruimte, Blue Origin 0
SpaceX Voortgang van een daadwerkelijke lanceervoertuig 20-50%, Blue Origin 0%, wel leuke animaties, LOL.

Deze Video legt Blue Origin's belachelijke argumenten aardig goed uit.
Het aanklagen is Blue Origin niet vreemd. Ze hebben in het verleden ook SpaceX aangeklaagd omdat Blue Origin het propulsive landen op een droneship hadden gepatenteerd.
Tja, dan hadden de makers van Thunderbirds Jeff Bozo moeten aanklagen! :+
En om het nog erger te maken is Blue Origin weer wat kennis en ervaring kwijtgeraakt, en die is naar SpaceX gegaan... Top Blue origin engineer joins SpaceX
Bezos is een jaloerse rotzak. Medewerkers van Blue Oirigin hebben opgezegd omdat Bezos oa een "Infographic" met valse informatie heeft verspreid.

Tweakers geeft blijkbaar ook geen reet indien er valse informatie wordt verspreid.


En als men weet hoe Bezos bij Amazon werkers behandelt, (geen bond, mensen krijgen geen sanitaire stop, geen betaald verlof) => walgelijke Bezos

[Reactie gewijzigd door obimk1 op 22 juli 2024 22:53]

I see your rant and raise you a distopian Amazen Booth link: https://www.youtube.com/watch?v=8k8Dbr5cK2I
Voelt een beetje als de Amazon tactiek. Een beetje met 'muscle' je in bepaalde markten drukken.
Dat dacht ik ook. En gezien Jeff zijn baan als CEO van Amazon heeft opgegeven kan hij nu full time hetzelfde doen met Blue Origin
Wie of wat dit contract uiteindelijk krijgt maakt mij geen fluit uit. Sterker nog wat mij betreft gaan ze helemaal niet meer naar de maan.

Maar, we moeten ook niet gaan denken dat SpaceX in deze niet al lang flink aan het lobbyen is geweest. Beïnvloeding gebeurt al bij het aanbesteden van straatwerk in een woonwijk, dus deze jongens zijn beide vast goed bezig geweest. Punt is wie het beste kan bewijzen dat de ander een 'kwaaiere' is.
Uw "feiten" zijn gebaseerd op onderbuikgevoel. Oftewel onzin.

De offerte van SpaceX was gewoon beter, uitgebreider, technischer, beter onderbouwd, etc. Daarbuiten ook nog stukken goedkoper omdat de maanlander gebaseerd is op een raket die toch al in ontwikkeling was.
Lezen is anders ook een kunst. Nergens gebruik ik een feit over spacex of de tegenpartij. Hoogstens over de aanbesteding van straatwerk en dat is dan geen onderbuikgevoel maar eigen ervaring. En nee, niet ten nadele (of voordele) van mij dus ook geen oud zeer.
Dus jij hebt ervaring met het lobbyen door SpaceX? Je gaat ervan uit dat dit het geval is. In dit geval hadden ze gewoon de beste papieren en waren ze bovendien ook nog de goedkoopste.
Yep, idem met het contract voor het ministerie van defensie in Amerika en het gegeven dat Microsoft dat bod had gewonnen. Jeff kan duidelijk slecht tegen zijn verlies...
Jeff Bozo is de Trump van Tech. Als hij niet wint, moet het gestolen zijn geweest.
Nieuw bedrijf?
Blue Origin bestaat al sinds 2000, zelfs een hele 2 jaar langer dan SpaceX
En wat hebben ze bereikt? Een hop naar niet-space voor millionaires. Impressive.
Er waren toch drie gegadigden? Als ik NASA was zou ik de derde alsnog de opdracht gunnen als blijkt uit de rechtzaak als dat moet en niet aan BO geven.
Die is nog eens duurder dan BO en technisch nog slechter uitgewerkt. Heeft volgens hun huidig voorstel een negatieve massa nodig om gelanceerd te geraken ... dan heb je wel een klein probleempje denk ik.
Hier is een artikel die het wat uitgebreider uitlegt:

De negatieve massa klinkt grappig, maar is eigenlijk minder spannend dat het lijkt. Het betekent simpelweg dat het uiteindelijke ontwerp minder zwaar moet zijn om te kunnen werken. Wikipedia gebruikt meer heldere taal:
The largest issue identified was negative mass margins, meaning it wasn't able to carry out the listed mission without decreasing the mass of the lander.
Mogelijk is dit op te lossen, maar NASA had er weinig vertrouwen in.
Zo werkt dat niet met publiekelijk aanbesteden. Als je een partij bewust bevoordeeld (om wat voor reden dan ook) dan heb je een nieuwe rechtszaak aan je broek.
Laten we niet vergeten dat zelfs op dit moment Blue Origin een hoger bedrag heeft gekregen dan SpaceX heeft gekregen. In de offertefase zijn namelijk ook bedragen betaald die de bedrijven gebruiken om tot een voorstel te komen.

[Reactie gewijzigd door Sebazzz op 22 juli 2024 22:53]

En waarom komt Bezos nu pas met die 2 miljard korting? Als hij dat meteen in zijn offerte had verwerkt had hij het contract misschien al gehad. Nu probeert hij achteraf de spelregels te veranderen...
Ik denk niet dat dat geholpen had: het dossier van SpaceX was gewoon veel beter technisch uitgewerkt, dat van BO niet.
Daarnaast is Blue Origin heel erg bezig met hun motto langzaam en doordacht te ontwikkelen. Zo erg dat de streefdatum van vliegen met hun raketmotor in 2017 zoals aangekondigd in 2015 nog steeds niet gelukt is.
Bron: https://twitter.com/blueo...s/606815241368772608?s=21

Over SpaceX wordt vaak gegrapt dat alles volgens “Elon Time” wordt aangekondigd. Het verschil is dat ze uiteindelijk WEL leveren
Ik snap niet dat Bezos zo overtuigd is van Blue Origin.. als je ziet hoe ver (of eigenlijk juist niet) ze zijn gekomen sinds oprichting en hoever Elon is gekomen met SpaceX is toch echt wel duidelijk waar de can-do attitude ligt en waar ook ik mijn eieren in de mand zou stoppen.. vooral als het nog een stuk goedkoper is ook
Dat een ander meer doet wil niet zeggen dat je zelf niet genoeg doet. Daar gaat deze situatie over de opdrachten ook om. Dat een bedrijf veel kan wil niet zeggen dat concurrentie geen contract moet krijgen. Het gaat ook om wat ze wel kunnen leveren en tegen welke prijs. Er is altijd wel iemand die meer doet, meer laat zien enz. Dat zegt weinig over anderen.
De concurrent frustreren. Niet meer. Niets minder.
Schijnt toch wel een ding te zijn van Bezos en zijn bedrijven om te gaan klagen als ze een aanbesteding niet krijgen: eerst met AWS en JEDI, nu met Blue Origin en dit project - is-ie niet rijk genoeg of zo?
is-ie niet rijk genoeg of zo?
Wat denk je dat die rijkdom vandaan komt? Niet van alles maar stilletjes accepteren...
2 miljard is beter dan 1 miljard, en 3 is weer beter dan 2, zullen we maar zeggen...
Ik vind het bijzonder dat Besos dan roept dat hij zelf 2 miljard wil vergoeden. Dat zijn in mijn ogen dan ook anti-concurrentie tactieken.
SpaceX had zijn prijs ook doen zakken en gebruikt uiteindelijk ook private investering voor de hls.
Maar dat mag allemaal zolang je het maar aangeeft VOOR de sluitingsdatum.
Van wat ik ervan heb begrepen (o.a uit de documenten van GAO), had het team van Jef Bezos wel degelijk voorgesteld om de prijs te verlagen vóór de sluitingsdatum. De NASA was daar echter niet op ingegaan, omdat ze dat niet haalbaar achten, tenzij er grote technische en materiële herziening nodig waren, in tegenstelling tot SpaceX. De GAO concludeerde hieruit dat de beslissing van de NASA om niet in te gaan op de prijsverlaging van Blue Origin niet te kwader trouw was gebeurd.

Ondertussen is echter duidelijk geworden dat zowel SpaceX als Blue Origin die aanpassing doen met privé geld en dat er geen impact zou zijn op het huidig design. En dat is de reden waarom Blue Origin vermoed dat ze wel een zaak hebben. Waar GAO zich enkel beperkt tot het beoordelen van het process, gaat een rechtbank wel die argumenten moeten meenemen. M.a.w, als SpaceX private investeringen mag gebruiken, dan mag Blue Origin dat eigenlijk ook, zolang er geen impact is op het design.

Dat wil trouwens niet zeggen dat Blue Origin, los van het financiële, beter of even goed is als het voorstel van SpaceX, er zijn nog tig redenen waarom er voor SpaceX is gekozen, maar dat is niet het doel van deze rechtszaak.
Maar dan nog steeds dat 10 meter lader….
De private investering heeft spacex al voor de aanbesteding gedaan. Niet net als Bezos, pas als ze hebben verloren. De enige aanpassing die spacex tijdens de aanbesteding heeft gedaan, op verzoek van nasa, is een paar betalingstermijnen verlaten, omdat het budget van nasa over 3 jaar was uitgesmeerd.
Geloof niet dat Blue Origin bij NASA nou hiermee een hele goede sier zal maken. Wat zijn ze verbitterd.
Eigenlijk gewoon een groot geworden jongetje dat nog een verwend nest is gebleven en nu heel hard "DAT IS NIET EERLIJK!" schreeuwt...

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.