Blue Origin moet vlucht New Shepard afbreken en zet noodsysteem in - update

Blue Origin heeft het noodsysteem van de New Shepard-raket moeten gebruiken tijdens de N-23-missie. De vlucht werd afgebroken nadat er problemen met de booster optraden, waarna de payload-capsule losgekoppeld werd van de raket.

De New Shepard-booster werd maandag om 16.26 uur Nederlandse tijd gelanceerd en leek gedurende de eerste minuut normaal te functioneren. Een minuut en vier seconden na de lancering lijkt er een abrupte verandering in de uitstoot van de boosterraket plaats te vinden en lijkt hij plots zijwaarts te gaan vliegen. Op dat moment treedt het noodsysteem in werking waarna de capsule met de payload losgekoppeld wordt van de raket.

De commentator van de livestream meldt: "Het lijkt erop dat er iets afwijkends is gebeurd tijdens de vlucht van vandaag. Dit was niet de bedoeling en we hebben nog geen details over de situatie. Maar onze crewcapsule heeft succesvol kunnen ontsnappen [van de booster]." Blue Origin bevestigt dat het om een probleem met de booster gaat en weet te melden dat het noodsysteem naar behoren werkte. Later schrijft de ruimtevaartorganisatie dat de booster 'tegen de grond is geslagen', wat zo goed als zeker bevestigt dat de betreffende raket verwoest is.

Het ruimtevaartbedrijf heeft nog geen verdere details over het incident vrijgegeven. Wel is duidelijk dat de New Shepard-raket zich op het kritieke moment grofweg op 'max-q' bevindt, de hoogte waarop het ruimtevaartuig onder de meeste aerodynamische druk staat. Er waren ruim dertig payloads in de capsule aanwezig, waaronder wetenschappelijke experimenten gesponsord door NASA en tienduizenden ansichtkaarten. Het is niet bekend of de inhoud van de capsule nog volledig intact is.

Update, 20.30 uur: Het artikel refereerde foutief naar missie N-23 als een testvlucht. Dit is onjuist. Het ging om een reguliere ruimtemissie zonder bemensing met als doel wetenschappelijk onderzoek. Het artikel is hierop aangepast. Ook is er een recent statement van Blue Origin over het lot van de New Shepard-booster aan het bericht toegevoegd. Met dank aan Sebazzz.

Reacties (136)

[Selbiecookie]

Vlak na/tijdens de zogeheten "Max-Q" (maximale stress op het voertuig tijdens de vlucht) kwam er vuil in de raketmotor, waarschijnlijk afkomstig uit de brandstoftanks.
Een andere reden zou kunnen zijn dat er intern binnenin de motor iets afgebroken/losgeraakt is, en dit in het systeem is gekomen en voor schade heeft gezorgd.
Hierdoor vond geen optimale verbranding plaats (wat je ook kon zien in de video) wat te zien was aan de gele vlammen vlak voordat de motor ermee ophield. Kort daarna stopte de raketmotor er volledig mee. Als resultaat kwam deze in een ongecontroleerde vlucht terecht richting aarde.
Zover is er niet bekend of de booster veilig op de grond geland is, of dat deze gecrasht is.

[Reactie gewijzigd door Selbiecookie op 25 juli 2024 11:40]

[3raser]

Ik ben benieuwd of er ook beelden zijn van het neerstorten van de booster. Hij was al een aardig stukje onderweg maar er was gegarandeerd nog brandstof aan boord want hij zou ook weer moeten landen. Dat zal dus best een klap moeten geven.

[Blinkin]

Ben ik ook benieuwd naar. Het lijkt mij ook interessant daar met zoveel brandstof nog aanboord je relatief meer kracht nodig hebt om te landen.

Het tegen de grond aanslaan suggereert in elk geval dat als je kunt spreken van een landing dat deze niet succesvol was.

[YopY]

Nouja... hij is op de grond terechtgekomen... dat is tenminste deels succesvol?

[Blinkin]

Ja kun je stellen. Het is open ter interpretatie denk ik. xD

[Troubled]

Volgens Scott Manley is de booster gewoon veilig geland.

[3raser]

Nee, Scott Manley zegt dat de telemetrie bleef werken tot een bepaalde hoogte. Tot op die hoogte leek de booster nog redelijk stabiel. Maar het feit dat de telemetrie toen uit viel geeft wel aan dat er iets mis was. Hij gaat er zelf dan ook vanuit dat de booster als verloren kan worden beschouwd.

[Blokker_1999]

Scott gaf aan dat de snelheidsindicatie van de afgebeelde telemetrie veel te variabel was door continue te versnellen en dan weer te vertragen wat aangeeft dat de booster hoogstwaarschijnlijk aan het tuimelen was.

[Mark-Ivo]

Ik stoor me aan het het feit dat de telemetrie data in non-metric units wordt weergegeven. Hebben die Amerikanen niet geleerd van het gebruik van hun eigen bullshit units!?

https://www.simscale.com/...s-climate-orbiter-metric/

[Selbiecookie]

In het artikel staat dat de booster de grond in geslagen is, vermeld door Blue Origin zelf.

[Sebazzz]

Het moet wel gezegd worden dat die geen vuil uit de atmosfeer is, maar mogelijk iets in de tank wat is losgeraakt, een tandwiel of turbopomp waarin iets afbrak. Dat kwam (gemalen) in de verbrandingskamer terecht.

[Selbiecookie]

Correct, bedankt voor de toevoeging! Ik zal het even erbij zetten in mijn reactie

[3raser]

Dat is bijzonder goed in beeld gebracht. De camera die de capsule volgt is bijzonder goed afgesteld dat hij zo feilloos kan blijven volgen terwijl het Launch Escape System ingrijpt. Ook mooi om dit systeem eens echt in actie te zien (zonder dat het een testvlucht is). Een geslaagde abort zou ik zeggen.

[vectormatic]

Een feilloze abort rond max-q lijkt me ook een mooie prestatie idd. Jammer van de vlucht, maar zon geslaagde abort lijkt me ook alleen maar goed voor het vertrouwen in de veiligheid

[fruitbakje]

Had er niet een self-destruct iets in moeten springen bij de booster om te voorkomen dat die op de grond zou neerstorten (met brandstof nog aan boord)...? Aangezien dat bij andere raketten wel zo gebeurt...

[vectormatic]

Hmm, geen idee eigenlijk, ik heb de video zelf ook nog niet gezien. Je zou inderdaad verwachten dat als er nog iets aan brandstof aan boord is, je dat liever hoog in de lucht verbrand dan de boel als soort van brandbom naar beneden laat donderen, maar misschien dat BO daar met NS anders mee omgaat, dat ding heeft een veel korter/kleiner vluchtprofiel, dus komt misschien wel niet boven risicogebied? Volgens mij land ie weer op de lanceerplaats (of daar vlakbij), en aangezien het ding niet eens in de buurt van orbital gaat, zal het een geval recht omhoog, recht omlaag zijn?

[multikoe]

Ik vermoed dat dat hier niet aan de orde is omdat deze booster recht omhoog gaat en er geen risico is dat hij in bewoond gebied neerstort.

[Toinneman]

Het doel van een Flight Termination Systeem (FTS) is voorkomen dat de raket als een ongeleid projectiel richting de bewoonde wereld vliegt waar er slachtoffers of materiële schade kan veroorzaakt worden. Zolang de telemetrie aangeeft dat de raket binnen de veiligheidszone gaat vallen is het beter deze in 1 stuk te laten crashen, dan deze op te blazen in de lucht. Vroeger was dit letterlijk een mens achter een rode knop, en ik kan me inbeelden dat deze persoon in deze situatie het FTS zou activeren. Echter, tegenwoordig zijn deze systemen computergestuurd en door de snellere reactiesnelheid van computers is de marge waarin de raket kan afwijken groter geworden. Vergeet ook niet dat New Shepard vinnen heeft waarmee eventueel nog beperkt controle mogelijk is. Dus zolang de raket binnen de veiligheidszone valt en er nog (beperkte) controle mogelijk is, lijkt me het activeren van het FTS totaal niet nodig.

[Blokker_1999]

Niet zolang je boven een gebied vliegt waar niemand hoort te zijn. Blaas je hem op op die hoogte heb je brokstukken over vele vierkante kilometers. Laat je hem neerstoren heb je een relatief kleine crash site om op te kuisen.

[PvdVen777]

Perfect te zien inderdaad. Dat maakt ruimtevaart opnieuw erg interessant om te volgen.

Ik moest persoonlijk wel even hard lachen op het bewuste moment dat er het mis ging. Het werd enige tijd heel erg stil en het leek alsof de scripts hier niet goed op voorbereid waren. Later herpakte ze zich alsnog.

[Razorbite]

Ja, dit zie je wel bij meer live commentaar bijvoorbeeld laatst nog bij een aantal test vluchten van Astra.

[moonlander]

Niet vergeten dat als zoiets gebeurt men ook niet weet wat er aan de hand is. En meteen speculeren is nou niet iets wat je gelijk de wereld in wilt brengen. Ik denk dat dit juist wel gescript is dat men er niks over zegt als zoiets gebeurt.

[Silent7]

Erg benieuwd hoe de payload het overleefd heeft, of de payload het overleefd heeft, dat zou indrukwekkend zijn.

[RJG-223]

Erg benieuwd hoe de payload het overleefd heeft, of de payload het overleefd heeft, dat zou indrukwekkend zijn.

De capsule is veilig en zacht geland. Daar zat de payload in, dus die zal het wel overleefd hebben.

[Klaus_1250]

Zacht zou ik het niet noemen als je op de beelden kijkt - volgens mij werden er geen remraketten afgevuurd op het moment van touchdown. Snelheid leek ergens tussen de 3 - 6 m/s te zitten (moeilijk inschatten van zo'n afstand) - zonder kussen of remraket is het best een harde landing. Dan kan je zo op de 30-50G zitten.
I stand corrected, gemist in de webcast

[Reactie gewijzigd door Klaus_1250 op 25 juli 2024 11:40]

[supersnathan94]

Capsule heeft wel degelijk op laatste moment remraketten aangegooid. Vandaar die enorme stofwolk. Daardoor zie je het alleen niet. Werd ook gezegd in de webcast.

[kikaboo]

Ze zeiden van te voren dat de remraketten aan zouden gaan, maar ik vond het er ook niet op lijken. Zo'n stofwolk krijg je (denk ik) ook als een capsule hard op de aarde neer komt. Is er al meer informatie gedeeld hierover?

[supersnathan94]

Nou voor alleen passieve luchtverplaatsing vind ik het wel een hele grote plotseling wolk. Ik kan helaas weinig vinden over dat systeem en wanneer het zou moeten vuren.

Op de cast is geen ignition zichtbaar, maar de wolk lijkt zich net voor touchdown te vormen.

[RJG-223]

Ze zeiden van te voren dat de remraketten aan zouden gaan, maar ik vond het er ook niet op lijken. Zo'n stofwolk krijg je (denk ik) ook als een capsule hard op de aarde neer komt. Is er al meer informatie gedeeld hierover?

Vorige landingen, met mensen erin, zagen er precies zó uit...

[0vestel0]

En het beeld erna bevestigd dit. De capsule staat netjes rechtop. Is niet gestuiterd of omgevallen. Prachtig om te zien. Wat een knap staaltje techniek deze gehele abort en touchdown

[Silent7]

dat is echt mooi, echt goed nieuws en indrukwekkend, dank, ik las het niet terug in het artikel

[supersnathan94]

Het noodsysteem trad in werking (wat inhoud dat de capsule decoupled wordt) en men heeft gezegd dat het noodsysteem naar behoren heeft gefunctioneerd. Daar mag je dan toch uit afleiden dat de payload het keurig overleefd heeft?

Het lijkt erop dat er iets afwijkends is gebeurd tijdens de vlucht van vandaag. Dit was niet de bedoeling en we hebben nog geen details over de situatie. Maar onze crewcapsule heeft succesvol kunnen ontsnappen

[Blokker_1999]

Maar in welke staat. Er is een enorme versnelling geweest op die capsule op het moment dat de capsule wegschoot van de draagraket. Dat valt nog af te wachten tot men de lading heeft kunnen inspecteren om na te gaan of deze opnieuw kan ingezet worden.

[Roko]

Hulde aan de cameramens, of systeem dat de ontsnapping van de capsule heeft weten vast te leggen

[YopY]

Ik denk (of vraag me af) of het wel een persoon is, of dat ze slimme trackers / technologie gebruiken.

Alhoewel ik me wel een foto herinner van het telescopische camerasysteem die ze in de jaren 60 bij NASA gebruikten, volgens mij was dat op een oud anti-air kanon frame geinstalleerd en handmatig gestuurd.

[supersnathan94]

Gezien de rare bewegingen soms denk ik dat het wel degelijk handmatig aangestuurd is.

[Ra5a]

Was dit dan echt geen demonstrate van het capsule loskoppel-systeem? Zou anders wel een goeie zijn geweest.

[Reactie gewijzigd door Ra5a op 25 juli 2024 11:40]

[Youri135]

"Your Amazon delivery was lost in shipping."

[Dubguy]

Gewoon benieuwd,
Hoeveel vluchten hadden ze met die booster verwacht te kunnen halen?
of was het meer doorgaan tot die faalt en dan zien we verder.

[lulkoekje]

Onbemenst is geen correcte aanduiding voor het ontbreken van mensen in een cabine.
Het is gewoon bemanning, niet bemensing. Bemanning heeft nu niet en in het verleden niet de betekenis gehad dat het slechts om mannen gaat. Correct Nederlands is dus gewoon onbemand

[Verwijderd]

En woorden, uitdrukkingen en zegswijzen veranderen met de tijd. Bemensing is een heel logische benaming en zal enkel vaker worden gebruikt.

[MrFax]

Wat is onbemenst?

[3raser]

Blue Origin werkt met toeristen. Toeristen zijn geen bemanning omdat ze geen onderdeel zijn van het personeel. Het woord "bemanning" slaat volgens Van Dale op "al het personeel van een schip, een vliegtuig". Aangezien toeristen geen bemanning zijn en deze capsule wel degelijk toeristen kan bevatten zou het woord bemensing een alternatief kunnen zijn. Het staat dus los van de hele gender discussie!

Ik vindt het persoonlijk ook raar klinken. Maar het alternatief is dat je er bijna een hele extra zin voor nodig hebt om aan te duiden dat er niemand aan boord was.

[Odie]

Je zou dus kunnen spreken van 'passagiers' en 'bezetting' of 'crew'. Maar strikt genomen is er niets mis met bemensing. Kwestie van wennen.

[Fireshade]

Maar het alternatief is dat je er bijna een hele extra zin voor nodig hebt om aan te duiden dat er niemand aan boord was.

Hoezo hele zin? Gewoon "zonder passagiers" of "zonder mensen". Iedereen begrijpt dat.
Nu krijg je die hele discussie, omdat velen denken dat het woke bedoeld (?) is.

[Verwijderd]

Niets mis met woke natuurlijk.

[D_V]

Wokiaans voor "bemand".

[versc049]

Tsjee.... laat dat alsjeblieft niet waar zijn.

Je krijgt ook hele rare zinnen met het woord 'bemensing'.
'Na de vliegtuigcrash kwam de bemensing gelukkig ongedeerd uit het vliegtuig'.

Voor wat het waard is; het woordenboek Van Dale kent het woord 'bemensing' niet.....bemanning daarentegen..... :-)

Edit na het lezen van wat andere comments.
Ja...ik begrijp dat Van Dale geen normatief woordenboek is.
Maar ik kwam op school niet weg met de smoes dat een woord wel degelijk bestond (of zo geschreven moest worden) maar dat Van Dale dat nog even in z'n woordenboeken moest doorvoeren.

[Reactie gewijzigd door versc049 op 25 juli 2024 11:40]

[YopY]

Ik vind het wel ironisch dat de Van Dale erbij gehaald wordt in een thread die het woord "wokiaans" bedenkt. De Van Dale bevat ook mooie woorden zoals dab, skeer, hoodvlog, apptivisme, dronie, twerken en yolo, maar daar hoor je degenen die over 'bemenst' vallen niet over.

PS: van dale, 1999: https://i.ibb.co/5533pwm/a.png

[Reactie gewijzigd door YopY op 25 juli 2024 11:40]

[beantherio]

PS: van dale, 1999: https://i.ibb.co/5533pwm/a.png

Zoals ik al in een andere reactie aangaf: juist die omschrijving maakt duidelijk dat de term een politiek correcte verwoording van de term "bemannen" is.

[3raser]

Nee, want bemanning is personeel. En Blue Origin vervoert regelmatig toeristen die je daarmee dan dus niet zou benoemen.

Denk aan een cruiseschip. Als ik zou zeggen dat de bemanning van boord is, wat zegt dat dan over de toeristen op het schip?

[RJG-223]

Nee, want bemanning is personeel. En Blue Origin vervoert regelmatig toeristen die je daarmee dan dus niet zou benoemen.

Denk aan een cruiseschip. Als ik zou zeggen dat de bemanning van boord is, wat zegt dat dan over de toeristen op het schip?

Ja en nee. Als een vaartuig 'onbemand' is, dan betekent dat niet alleen dat er geen bemanning aan boord is, maar dat er überhaupt geen mensen aan boord zijn.

Of ga je het tzt hebben over onbemande robotaxis, als ze wel passagiers vervoeren, maar er geen chauffeur is ?

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 25 juli 2024 11:40]

[svenk91]

Dan heb je het inderdaad over onbemande robot taxis ja. Bemanning betreft het personeel. Je hebt dan een onbemande robot taxi met menselijke passagiers aan boord.

Als je geen bemanning en geen passagiers aan boord hebt, kan je spreken over een verlaten voertuig. Maar dit klinkt ook wat gek omdat het de implicatie lijkt te hebben dat er eerder wel bemanning en/of passagiers waren.

[amarissimo]

Ai, 'mens' is ook niet genderneutraal:
Etymologie
Het woord "mens" (Duits Mensch, Zweeds människa, Deens menneske) is een variant van "man" (Duits Mann, Engels man).
Beter zou dan zijn: onbepersoond.

[svenk91]

Misschien is man wel genderneutraal juist als je naar etymologie kijkt

Kijk je naar het engels, waar je man en woman hebt. Daar stamt de wo in woman van wif (wijf in het nederlands) af, wat oud germaans is voor female/vrouwelijk. Het tegenovergestelde van wif is wer (male/mannelijk). Man kan je dus als genderneutrale term voor mens zien, en dat kan je genderen door er wif/wo voor te zetten voor vrouwen of door er wer/were voor te zetten. Dat were stukje laten we meestal weg tegenwoordig, maar man is van origine juist genderneutraal. In het Nederlands was de mannelijke variant van vrouw ooit frono, maar dat is vervallen. Frouwa/vrouw en frono zijn dichter bij dame en heer dan bij man kwa oorspronkelijke betekenis.

Maar taal is dynamisch, dus dit gaat ook allemaal weer verder veranderen

[amarissimo]

Ik vind wel dat we dit voor de volgende vlucht met levende lading duidelijk moeten hebben
Deze discussie speelt namelijk al wat langer, en ook in het engels. https://www.planetary.org...0900-finding-new-language

Bemanning* = crew,
Onbemand* = uncrewed

* mijn excuses aan ieder die/dat zich/haar/hen niet gerepresenteerd voelt. Het gebruik van 'b-woord' lijkt me echter niet tot het leed in verhouding staan.

[svenk91]

Ik denk dat man tegenwoordig wel een gendered lading heeft. Maar als we het over etymologie hebben wordt het lastig. Omdat man tegenwoordig gendered is, kan je nog niet gelijk zeggen dat mens dat is. Het woord mens is mogelijk van man afgeleid toen man nog gender neutraal was.

Maar zo gaan we wel heel ver off-topic

[TiSneu]

onbemand dus - tweakers cut the crap

[SebasKolk]

Wat maakt het uit of het 'bemenst' of bemand' is, het komt neer op hetzelfde punt.

[Reactie gewijzigd door SebasKolk op 25 juli 2024 11:40]

[YopY]

Is een ruimteschip met vrouwen ook onbemand?

[versc049]

Absoluut niet. Een ruimteschip met alleen één of meer vrouwen is een bemand ruimteschip.

Overigens, het woord 'bemanning' is vrouwelijk

[batjes]

Van oorsprong is het inderdaad vrouwelijk Tegenwoordig is het onzijdig of van het mannelijke geslacht. Net als dat jongens ook onzijdig is.. Vrouwen hebben juist aparte termen gekregen in de taal om ze apart aan te duiden.

Het geforceerde feministische gedoe rond het woord 'man' slaat de plank nogal mis. Alsof context er niet meer toe doet, waarom zou nuance wat uitmaken. Hup polariseren die handel.

[nandervv]

Onwaar. Geslacht slaat hier op grammatica, niet de mensen. Het is zeer zeker niet grammaticaal onzijdig, dan zou het "het bemanning" worden.

"De" woorden zijn altijd mannelijk, of vrouwelijk, of beiden. Bemanning is vrouwelijk.

Het is dus: de bemanning kwam niet op tijd opdagen voor haar afspraak met de vakbond.

[batjes]

Grammaticaal ja, ik doelde op de benaming voor mensen. Man en jongen kan onzijdig gebruikt worden, vrouw en meisje niet.

Het woord man is afhankelijk van de context, bemanning doelt niet op een mannelijke bemensing en dat vrouwen uitgesloten worden. Man betekend al mens. Bemanning, bemensing, het betekend hetzelfde. Alleen het tweede is vooral in gebruik vanwege politieke correctheid.

Ik vind het een beetje gaar dat we overal die 'mannelijke' benaming voor beroepen e.d. zo krampachtig proberen te ontwijken of geforceerd onzijdig proberen te maken.

[YopY]

Monster? Waar komt deze angst vandaan?

[Verwijderd]

Als ik eerlijk ben snap ik totaal de gehele taal en maatschappij niet meer. Ik raak ontwricht en kan de hedendaagse cultuur totaal niet meer bijbenen. Een X in de paspoort ipv geslacht, aanmeldpagina met keuzes als: man/vrouw/wil ik liever niet vertellen. Hun, hen, zij, het.

De gehele taal wordt verbasterd en onnodig gecomcompliceerd gemaakt waardoor ik de helft+meer al niet meer begrijp.

Ik dacht eerst met onbemenst dat het onbemest moest wezen, toen dacht ik dat klopt niet, wat doet mest in een ruimtevaartuig.

En nee ik wil niet dwarsliggen maar de taal begint nu behoorlijk onbegrijpelijk te worden voor me.

On topic: dus de booster heeft een fout gehad. Hoeveel liter brandstof zal er nog in zitten vraag ik me af want ik neem aan dat niet alles verbruikt is en zullen ze dat nog kunnen redden?

Aangezien er door de hoge prijzen brandstof schaarste is vraag ik me ook af hoe lang de ruimtevaart gezien de huidige stand van zaken (klimaat, economie etc) nog stand zal blijven houden.

[84hannes]

Aangezien er door de hoge prijzen brandstof schaarste is

Ik kan je taalgebruik niet helemaal volgen, bedoel je met 'brandstof schaarste' misschien brandstofschaarste?

Serieus. Het schijnt dat brandstof maar een fractie van de kosten van een lancering is, daarom denkt SpaceX en waarschijnlijk ook Blue Origin met een ontzettend zware maar herbruikbare raket de concurrentie aan te kunnen gaan met lichtere wergwerpraketten.