Het Europees Parlement heeft tijdens de plenaire zitting in Straatsburg ingestemd met het voorstel voor de vernieuwde EU-auteursrechtrichtlijn. Dat betekent dat het veelbekritiseerde artikel 13, dat tot uploadfilters gaat leiden, van kracht wordt. Hetzelfde geldt voor het artikel over de 'linktaks'.
Tijdens de zitting in het parlement hebben in totaal 658 parlementariërs hun stem uitgebracht. Daarvan waren er 348 voorstemmen, 274 tegenstemmen en 36 onthoudingen. Daarmee is de vernieuwde EU-auteursrechtrichtlijn een feit. Deze zal binnen enkele maanden officieel gepubliceerd worden, waarna de EU-lidstaten in principe twee jaar de tijd krijgen om de regels in te voeren in de vorm van eigen, nationale wetgeving. Dat betekent dat de regels uit de richtlijn waarschijnlijk rond de zomer van 2021 van kracht zullen zijn in de EU. Dinsdag publiceerde Tweakers een nieuw achtergrondverhaal over de vernieuwde EU-auteursrechtrichtlijn.
Criticus van het eerste uur, de Duitse Europarlementariër Julia Reda van de Piratenpartij, noemt het een 'zwarte dag voor de internetvrijheid'. Ze is een van de grootste tegenstanders van de EU-auteursrechtrichtlijn en beklaagde zich direct na de stemming over het feit dat het parlement weigerde om amendementen te overwegen. Dat voorstel om wijzigingen te mogen indienen werd met een meerderheid van slechts vijf stemmen verworpen.
Nederland heeft als lid van de Raad van Ministers tijdens het afgelopen wetgevingsproces geprobeerd om de richtlijn tegen te houden, maar dat is niet gelukt. Een definitieve lijst met wie er precies voor of tegen de richtlijn heeft gestemd, is inmiddels beschikbaar. Daaruit blijkt dat onder meer de leden van SP hun stem onthouden hebben en dat bijvoorbeeld de leden van D66, VVD, PvdA en GroenLinks tegen hebben gestemd. De Europarlementariërs van het CDA hebben voor de richtlijn gestemd.
Het voormalige artikel 13 van de EU-auteursrechtrichtlijn, dat in de recentste versie onder artikel 17 is geschaard, betekent dat platforms zoals YouTube, Facebook en Pinterest aansprakelijk zijn voor eventuele geschonden auteursrechten van rechthebbenden, in het geval dat gebruikers op deze platforms zonder toestemming beschermd materiaal uploaden. Aangezien de verwachting is dat het verkrijgen van licenties hiervoor in de praktijk bijna onmogelijk zal zijn, rest platforms weinig anders dan het instellen van uploadfilters. Deze regeling is overigens alleen van toepassing op platforms zoals YouTube, waarbij het bieden van de mogelijkheid aan gebruikers om content te uploaden of streamen een hoofddoel is.
Daarnaast komt er met de vernieuwde auteursrechtrichtlijn een artikel waarmee nieuwsuitgevers boven op het bestaande auteursrecht nog een extra recht krijgen om perspublicaties op internet te beschermen. Dit artikel is veelal aangeduid met de term 'linktaks'. Op grond van dit artikel mogen derden pas perspublicaties of delen daarvan gebruiken nadat ze hiervoor een licentie hebben verkregen. Hyperlinks, losse woorden, zeer korte fragmenten en particulier, niet-commercieel gebruik van perspublicaties door individuen zijn uitgezonderd. Voor de rest zal er betaald moeten worden voor bijvoorbeeld snippets van nieuwspublicaties, iets wat volgens critici de vrijheid van meningsuiting en de toegang tot informatie onder druk zal zetten. De regeling is bedoeld om bijvoorbeeld Google meer te laten betalen voor zijn Google News-dienst, al zullen kleinere, concurrerende diensten het hierdoor ook lastig kunnen krijgen.
Het voorstel voor de EU-auteursrechtrichtlijn kwam er uiteindelijk nadat Duitsland en Frankrijk een compromis hadden bereikt. Door toedoen van Duitsland kwam er een beperkte uitzonderingsregeling voor kleine platforms. De steun van Duitsland is overigens merkwaardig, omdat in het huidige Duitse regeerakkoord staat dat het instellen van uploadfilters wordt afgewezen. De Duitse krant FAZ heeft onlangs sterke aanwijzingen gevonden dat Duitsland heeft ingestemd met de door Frankrijk gewenste auteursrechtrichtlijn, in ruil voor Franse steun voor Nord Stream 2, een gasproject waarbij Russisch gas naar Europa komt.