Inleiding: de vierde PlayStation-console
Inleiding: de vierde PlayStation-console
Toen Sony de PlayStation 4 op 20 februari 2013 officieel aankondigde, was de komst van een vierde spelcomputer in de PlayStation-reeks allang geen verrassing meer. Met de aankondiging maakte Sony Computer Entertainment slechts een einde aan een lange periode van geruchten over de console. Toch zou de buitenwacht nog maanden moeten wachten op de daadwerkelijke onthulling van het apparaat, want in februari toonde Sony slechts de nieuwe controller, niet de console.
Het apparaat werd begin juni onthuld. De PS4 stond logischerwijs centraal bij Sony's traditionele E3-persconferentie en tijdens die presentatie werd de console zelf voor het eerst getoond. Het apparaat bleek opvallend klein van stuk en esthetisch verantwoord dankzij zijn parallellepipedum-vorm. Pas tijdens de gamescom, afgelopen augustus in Keulen, beantwoordde Sony de vraag die voor velen nog open was gebleven, namelijk wanneer de nieuwe PlayStation de huiskamers zou bereiken.
Sony heeft aangegeven dat er doorlopend aan de PS 4 zal worden gewerkt
Sony greep de E3-persconferentie wel aan om de positionering van zijn nieuwe console duidelijk te maken. Waar Microsoft faalde in het adequaat uitleggen van alle next-gen-features van de Xbox One, hield Sony zijn boodschap simpel: de PS 4 is een gameconsole en alles staat in het teken van games. Claims over drm en andere potentieel vervelende zaken wuifde de Japanse fabrikant resoluut weg; geen enkel ongemak zou gamers dit najaar in de weg zitten.
Daarmee kiest Sony voor een populaire boodschap die niet helemaal dezelfde lijn volgt als die bij voorgaande PlayStation-consoles. De PS2 en 3 maakten immers beide stappen op mediagebied. De PS2 kon als eerste console ook als dvd-speler gebruikt worden, terwijl de PS3 voor veel consumenten een prima optie bleek te zijn als eerste betaalbare blu-ray-speler. Door zich ogenschijnlijk meer te richten op games en minder op overige media doorbreekt Sony die lijn.
Tenminste, dat is de stand van zaken deze week, bij de release van de console. Sony heeft echter al aangegeven dat er doorlopend aan de PS4 zal worden gewerkt. Eigenaars van de console kunnen in de komende maanden en jaren regelmatig updates downloaden die nieuwe functies toevoegen aan het apparaat. Toch valt er ook nu al voldoende te bespreken, te meer omdat diverse elementen niet meer gewijzigd zullen worden, zoals de nieuwe controller van de console en de hardware in het apparaat.
Behuizing, uiterlijk en nog meer
Sony heeft voor de behuizing van de PlayStation 4 gekozen voor een kunststof kast die, keurig in lijn met de voorgangers, geheel zwart is. Net als bij de diverse modellen van de PS3 speelt Sony met grote matte vlakken en een klein glimmend deel. Sony heeft de traditie in ere gehouden; het glimmende deel van de behuizing is eenvoudig te verwijderen, waarna slechts één schroef de harde schijf van de console op zijn plaats houdt. Die is dus eenvoudig te vervangen door een exemplaar met meer capaciteit. Dat kan geen kwaad, want de 500GB die Sony levert lijkt veel, maar een PS4-game neemt al snel 40GB in beslag en dan gaat het hard. Bovendien stelt Sony dat de garantie niet verloopt als de schijf vervangen wordt.
Wie de console voor het eerst wil aanzetten, ziet de knop snel over het hoofd
De kast is 275mm bij 53mm bij 305mm en daarmee van bescheiden formaat, vooral omdat bij de PS4 de voeding is ingebouwd. Hij is daarmee iets groter dan een Xbox 360, maar die heeft, net als de nieuwe Xbox One, geen ingebouwde voeding. Wat opvalt aan de kast is dat hij wankel is. Als hij horizontaal wordt neergezet, rust hij op drie minuscule pootjes. Dat zijn kleine, rubberen uitstulpingen, die vreemd genoeg niet op een logische plek onder de console geplaatst zijn. Eén voet zit halverwege de korte kant en de andere twee elk vrijwel halverwege een lange kant. Een vierde voetje, halverwege de tegenoverliggende korte kant, ontbreekt, zodat de console makkelijk kiept. Het is niet onoverkomelijk; de voetjes onder de lange zijde van de kast zijn iets uit het midden geplaatst, zodat de kast alleen kiept als je op het glimmende deel drukt. Het is alleen wat slordig, omdat het met een vierde voetje zo eenvoudig te verhelpen was geweest.
/i/1385652832.jpeg?f=imagenormal)
Aansluitingen
Verder is Sony opvallend zuinig geweest met aansluitingen. Op de achterkant vinden we slechts de aansluiting voor het netsnoer, een hdmi-aansluiting, ethernet en een Toslink voor het geluid. Tot slot heeft Sony een eigen poort op de achterkant geplaatst, waarschijnlijk een usb 3-poort met een eigen plug, die nog het meest wegheeft van een mini-displayport. De poort wordt gebruikt voor het aansluiten van randapparatuur als de PlayStation Camera.
De schuin aflopende voorkant van de PS4 is nog eenvoudiger gehouden. Alleen twee usb 3.0-poorten zijn ternauwernood zichtbaar, verwerkt in een spleet die over de hele breedte van de voorkant loopt. Daarin zit, niet zichtbaar, ook de blu-ray-speler. De opening van de speler is aan de rechterzijde van de console geplaatst, net als de, evenmin zichtbare activeringstoets. Net als bij de PS3 heeft Sony ervoor gekozen een knop te gebruiken die niet als zodanig te herkennen is en ook niet ingedrukt kan worden. Waar bij de PS3 nog symbolen gebruikt werden, is de knop bij de PS4 helemaal niet herkenbaar. Wie de handleiding in de doos laat en de console voor het eerst wil aanzetten, ziet de knop snel over het hoofd, al is dat uiteraard een tijdelijk ongemak. In de knop is een meerkleurige led verwerkt, die de status van de console aangeeft.
Over smaak valt te twisten, maar duidelijk is wel dat de afgeronde vorm van de PS3 wat speelser was dan het parallellepipedum dat Sony nu heeft gekozen. Het nieuwe ontwerp past echter misschien beter bij de doorgaans strakke audiovisuele apparatuur in de gemiddelde huiskamer. Wat opvalt is dat de PS4 veel meer dan zijn voorganger een console is die horizontaal geplaatst wil worden. Hij heeft dan ook geen voetjes onder de smalle zijde, waar de voorganger die wel heeft.
/i/1385652857.jpeg?f=imagenormal)
De controller: DualShock 4
Toen Sony Computer Entertainment in februari van dit jaar de wereldwijde gamepers naar New York vloog voor het evenement 'de toekomst van PlayStation', ging iedereen er blind vanuit dat de fabrikant zijn nieuwe console zou aankondigen en tonen. Die aanname klopte maar half. De PlayStation 4 werd inderdaad aangekondigd, maar in New York werd alleen de controller van het apparaat getoond.
Over die controller valt echter ook genoeg te vertellen. De DualShock 4 toont verreweg de grootste verandering in het design van de PlayStation-controller sinds de introductie van de eerste PlayStation. Waar de DualShock-controllers van de eerste drie consoles vrijwel identiek van vorm zijn, heeft de DualShock 4 een duidelijk andere vorm, naast enkele features die de vorige DualShock-controllers niet hadden.
Dit is een van de beste controllers waarmee we ooit hebben gespeeld
De vorm en daarmee het comfort waarmee de controller in de hand ligt, zullen doorslaggevend zijn voor het succes dat de DualShock 4-controller nauwelijks kan ontgaan. We noemden dit na diverse previewsessies al een van de beste controllers waarmee we ooit hebben gespeeld en staan ook nu nog achter dat oordeel. Dat de controller prettig en natuurlijk in de hand ligt, heeft niet alleen te maken met de vorm, maar ook met de knoppenindeling.
/i/1385641629.jpeg?f=imagenormal)
Meer ruimte
Wat direct opvalt, is dat de beide helften van de controller iets verder uit elkaar liggen dan voorheen, om zo ruimte te scheppen voor de nieuwe touchpad. Die kan niet alleen twee vingers tegelijk waarnemen, er is ook nog een knop onder verborgen. Toch is juist de touchpad het minst geslaagde aan de controller. Om echt van toegevoegde waarde te zijn, is het vlak te klein. Het is zo klein dat je er slechts een veeg in één bepaalde richting overheen kunt geven, wat in Killzone: Shadow Fall gebruikt wordt om bepaalde keuzes te maken. Daarmee fungeert de touchpad eigenlijk als een veredelde knop, maar dan minder nauwkeurig.
Dat de beide helften van de controller verder uit elkaar liggen, heeft wel een belangrijk voordeel, want daarmee liggen ook de twee thumbsticks verder uit elkaar. Dat is prettig, want bij de DualShock 3 wilden beide duimen nog wel eens botsen. De thumbsticks zijn ook beduidend anders vormgegeven dan hun voorgangers, waarbij Sony goed geluisterd heeft naar de kritiek van ontwikkelaars. Dat heeft geleid tot thumbsticks waarop je duimen meer grip hebben. De sticks hebben bovendien een kleinere neutrale zone. De combinatie daarvan maakt dat het veel prettiger en vooral nauwkeuriger manoeuvreren is. Op basis daarvan durft bijvoorbeeld Guerrilla Games het aan om de gebruikelijke aim assist weg te laten uit Killzone: Shadow Fall, maar ook bij een game als Need for Speed: Rivals is goed te merken dat het met de DualShock 4 prettiger stuurt dan met een van de huidige controllers.
Ook de respons van de schouderknoppen en triggers is beter, al is bij de vorm een kanttekening te plaatsen, afhankelijk van de manier waarop je speelt. In games als FIFA 14, waarbij zowel schouderknoppen als triggers veel gebruikt worden, is het minder prettig om met alleen een wijsvinger zowel schouderknop als trigger te bedienen. Dat ging bij de DualShock 3 gemakkelijker. Wie echter zowel wijs- als middelvinger gebruikt, heeft daar geen last van.
Echt minder prettig zijn de nieuwe Options- en Share-knop, de vervangers van de Select- en Start-knop. Door de touchpad zijn beide weggemoffeld op de bovenrand van de controller, waar ze vrij moeilijk bereikbaar zijn. Nu worden beide doorgaans niet gebruikt voor essentiële gameplay-onderdelen, dus is het geen al te groot probleem, maar het is toch minder makkelijk dan voorheen om even snel de kaart of plattegrond te raadplegen.
/i/1385641633.jpeg?f=imagenormal)
Luidspreker
We waren weer wel prettig verrast door de kleine monoluidspreker die in de controller is ingebouwd. Die extra luidspreker wordt gebruikt in Knack, Resogun en Killzone: Shadow Fall. Als je daar een power-up bemachtigt, wordt het bijbehorende geluid ingezet op de gewone luidsprekers, om door te lopen in eenzelfde geluid dat uit de luidspreker van de controller komt. Het geeft een verrassend effect, dat het geluid opeens veel persoonlijker maakt, hoewel de geluidskwaliteit van de kleine luidspreker niet best is.
Je kunt te allen tijde het geluid van de game uit de controller halen
Wat misschien nog prettiger is, is dat de controller een koptelefoonaansluiting heeft. Je kunt dus te allen tijde het geluid van de game uit de controller halen, zonder een snoer naar de tv. Dat alles betekent wel dat de batterij niet zo lang meegaat als die van de DualShock 3. Al is het nog steeds lang genoeg om een flinke sessie te maken. Het is bovendien prettig dat je de controller kunt opladen als de console in slaapstand staat.
Daarmee zijn we er nog niet, want de DualShock 4 heeft ook nog een Light Bar, die tussen beide triggers geplaatst is. Die bestaat uit drie meerkleurige leds. De bar wordt voornamelijk gebruikt om elke speler een andere kleur te geven als je met andere spelers samen op een bank zit. De Light Bar kan ook gebruikt worden in samenwerking met de PlayStation Camera, om Move te vervangen. Verder kan de DualShock 4, net als de DualShock 3, beweging detecteren via een gyroscoop en accelerometer. Die zijn net zo nauwkeurig als die in de PS Vita en dus beter dan die in de DualShock 3. Dat geeft ontwikkelaars meer opties, al is het de vraag of er veel gebruik van gemaakt zal worden. Interessanter is dat de rumblefuctie van de DualShock 4 beter is dan die van de DualShock 3.
Door de lijst met kritiekpunten lijkt het misschien dat we niet te spreken zijn over de DualShock 4, maar niets is minder waar. Dat Options en Share naar onhandige uithoeken van de controller verdrongen zijn, is vervelend, maar niet onoverkomelijk. Dat de schouder- en triggerknoppen minder handig zijn als je op een bepaalde manier speelt, is slechts zelden lastig. Verder hebben we eigenlijk niets dan lof. Het ruimere ontwerp maakt dat de controller veel beter in de hand ligt en de DualShock 4 is uitgerust met betere thumbsticks, betere triggers, een kleine luidspreker en een koptelefoonaansluiting. Allemaal winstpunten ten opzichte van zijn voorganger. Waar de controller voor sommige gamers wellicht reden was om niet voor PlayStation te kiezen, kan dat nu geen reden meer zijn. Het enige puntje van kritiek dat ook wij links en rechts hebben opgepikt is dat de accu snel leeg zou raken. Hoewel de DualShock 4 hier geen grootse prestaties levert is de accuduur ons tijdens het testen niet in negatieve zin opgevallen.
/i/1385641637.jpeg?f=imagenormal)
De PS4-hardware in het kort
De vierde versie van Sony's console heeft een radicaal andere opbouw dan de vorige PlayStation. Waar de PS3 nog een unieke Cell-processor aan boord had, maakt de PS4 gebruik van meer generieke hardware. De processor en gpu, verenigd in één chip, lijken niet alleen op die van de Xbox One, maar ook op de hardware die in pc's te vinden is.
Vergeleken met de vorige console heeft de PS4 bijna vijfmaal zoveel rekenkracht
Dat maakt het programmeren van games voor de PS4, Xbox One en pc makkelijker; de architecturen zijn gelijkgetrokken en niet langer sterk gescheiden. Uiteraard is ook de hardware een stuk krachtiger geworden, zodat meer grafische kracht geproduceerd kan worden. Vergeleken met de vorige console, inmiddels zeven jaar geleden uitgebracht, heeft de PS4 bijna vijfmaal zoveel rekenkracht. Daarbij is vooral de gpu aangepakt en voorzien van een tienvoudige rekenkracht.
Geïntegreerde cpu en gpu
Het kloppend hart van de PS4 is een door AMD geproduceerde, zogeheten apu: een application processing unit ofwel een processor waarin cpu en gpu zijn geïntegreerd. De processor wordt gecombineerd met 8GB gddr5-werkgeheugen en het besturingssysteem en games worden op een harde schijf van 500GB opgeslagen. De AMD-apu heeft acht cpu-cores die een kloksnelheid van 1,6GHz hebben. Die cores hebben AMD's nieuwste Jaguar-architectuur aan boord, wat hen niet alleen zuinig maakt, maar wat ook communicatie tussen geheugen, gpu en cpu mogelijk maakt.
De gpu-cores zijn opgebouwd uit achttien zogeheten compute units, die ieder over 64 streamprocessors beschikken. De in totaal 1152 streamprocessors zijn op 800MHz geklokt en hebben AMD's graphics core next-architectuur aan boord. Die architectuur zit ook in AMD's nieuwste videokaarten, vanaf de 7000-serie, en moet betere prestaties mogelijk maken, onder meer dankzij een betere verdeling van rekenopdrachten.
Al die extra cpu- en gpu-rekenkracht moet leiden tot mooiere beelden op de tv. Zo kunnen technieken als antialiasing worden ingezet om kartelranden tegen te gaan en is de belichting realistischer. Ook moeten de cpu-cores leiden tot intelligentere tegenstanders en moet vooral het realisme dankzij betere physics-engines worden verbeterd.
Communicatie met internet verloopt via een gigabitnetwerkaansluiting, maar een draadloze verbinding via wifi n is ook mogelijk. Verder beschikt de PS4 over usb 3.0-poorten en bluetooth 2.1.
Voor een uitgebreide vergelijking tussen de hardware van de PS4 en Xbox One, en de oudere PS3 en Xbox 360, verwijzen we naar dit achtergrondartikel.
/i/1385641627.jpeg?f=imagenormal)
Warmte, energie en geluid
Warmte
De PlayStation 4 wordt over het algemeen niet overdreven warm, al heb je dat al spelende ook niet door, omdat de voornaamste warmteontwikkeling aan de onderkant van het apparaat plaatsvindt, waar zich onder meer de AMD-soc en het geheugen bevinden. Het resultaat daarvan is goed te zien bij de ventilatie aan de achterzijde van het apparaat, waar de piek van 62,5ºC bereikt wordt.
Het moederbord van de PlayStation 4 hangt ondersteboven, boven in de behuizing. Op het warmtebeeld dat van de bovenkant van de console is gemaakt, kijk je dus direct tegen de onderkant van het moederbord aan. De connector voor de harde schijf is net als bij laptops aan het moederbord vastgesoldeerd en de vorm van de harde schijf is in het warmtebeeld duidelijk te herkennen bij Sp1.

Warmtebeeld bovenkant (links) en onderkant (rechts). Overlayafbeelding: ifixit
| Bovenkant | Onderkant |
Max. |
47,5ºC |
62,5ºC |
Sp1 |
27,1ºC |
34,7ºC |
Sp2 |
25,8ºC |
23,8ºC |
Sp3 |
34,9ºC |
45,4ºC |
Sp4 |
31,8ºC |
31,8ºC |
Sp5 |
43,3ºC |
37,0ºC |
De AMD-soc zit dus aan de onderkant van het moederbord en wijst omlaag. Ter verduidelijking hebben we een overlayafbeelding over het warmtebeeld van de onderkant gelegd. De zichtbare componenten liggen in werkelijkheid dus dieper in de behuizing dan op de foto lijkt.
Bij het verrichten van de metingen stond de PS4 op zijn zijkant en de omgevingstemperatuur bedroeg 21ºC. We hebben de temperatuur van de buitenkant van de behuizing gemeten. Daarbij liggen de temperaturen van de onder- en de bovenkant bij elkaar in de buurt. De maximale temperatuur aan de onderkant is hoger, maar die is dan ook gemeten bij de uitlaat van de ventilatie, waar tijdens gamen inderdaad een flinke warmeluchtstroom gegenereerd wordt.
Aan de bovenzijde van het apparaat, waar het dus nergens warmer wordt dan 47,5ºC, concentreert de warmteontwikkeling zich rond de plaats waar de soc en het geheugen zich bevinden, al kijk je aan de bovenkant van de PS4 eigenlijk tegen de onderkant van het moederbord aan. Duidelijk is dus dat de warmte aan de bovenkant van het moederbord vrij eenvoudig in de richting van de ventilatie geleid wordt, terwijl het onder het moederbord wat warmer blijft. Toch genereert de PS4 nergens warmte waarover de gamer zich zorgen hoeft te maken. Wat dat betreft betekent de PS4 dus ook een stap vooruit, zeker ten opzichte van de eerste modellen van de PS3.
Energie
We hebben met behulp van een Voltcraft-energiemeter het opgenomen vermogen van de PS4 bij verschillende scenario's gemeten. Waar mogelijk vergelijken we dit met het equivalente energieverbruik van de originele PS3 en de nieuwere Slim.
Opgenomen vermogen tijdens | PS4 | PS3 (origineel) | PS3 Slim |
Uitgeschakeld |
0,2W |
1,8W |
0,5W |
Stand-by |
70,1W |
n/a |
n/a |
Menuweergave |
77,4W |
179W |
72,1W |
Netflix afspelen |
84,7W |
170W |
65W |
Browservideo |
76,5W |
166W |
72,4W |
Ingame-menu |
89,7W |
190W |
74,5W |
Gaming |
125-135W |
190-205W |
77W |
Piek gaming |
150W |
205W |
79W |
De PS4 is tijdens gaming een procent of dertig tot vijftig zuiniger dan de originele PS3, terwijl de nieuwere PS3 Slim net wat zuiniger is. Ook het afspelen van video in de browser, zoals YouTube-streams, is aanmerkelijk zuiniger, net als mediaconsumptie via Netflix. Uitgeschakeld en in het hoofdmenu trekt de PS4 ook veel minder stroom. Het enige minpunt is het stand-by-verbruik, dat nauwelijks lager is dan wanneer de console gewoon is ingeschakeld. Overigens trekt een gemiddelde game-pc tijdens gaming aanmerkelijk meer stroom uit het stopcontact dan de PS3 en PS4.
Geluid
In een geluidsarme ruimte hebben we het geproduceerde geluid van de PS4 gemeten. Dat doen we met een geluidsdrukmeter op 20 centimeter afstand van de voorzijde van de console. Uiteraard moet hierbij opgemerkt worden dat die afstand in een huiskamer veel groter zal zijn. Ook de opstelling van de PS4, bijvoorbeeld in een tv-meubel, zal van invloed zijn op de geluidsproductie.
Geluidsdruk | PS4 | PS3 (origineel) | PS3 Slim |
Idle, menuweergave |
34,3dBA |
39,3dBA |
37,7dBA |
Gaming |
38,7dBA |
43,4dBA |
40,8dBA |
Als de PS4 weinig te doen heeft, is de console al op 20 centimeter afstand bijna niet meer te horen. Op een afstand van twee of meer meter zul je de PS4 helemaal niet horen. Als we een tijdje gamen, wordt de console iets warmer en dus moet de ventilator wat harder werken, maar ook dan is de geluidsproductie niet drastisch hoger. De originele PS3 maakt zowel idle als tijdens het gamen aanzienlijk meer geluid; de Slim is een stuk stiller.
Software en interface
Wat software betreft valt de aangepaste interface van de PlayStation 4 direct op, hoewel de opzet van de nieuwe interface ook weer niet heel veel verschilt van de cross media bar van de PlayStation 3. Sony blijft vasthouden aan een horizontale indeling, al zijn er nu verschillende horizontale lijnen boven elkaar. Gebleven is ook de opzet waarin de onderdelen op de horizontale lijn verticaal uitklappen. Het komt erop neer dat er onder de oude XMB een nieuwe bar is gekomen, met grotere iconen, die toegang geven tot veelgebruikte functies als gamen en internet.
Met de PlayStation 4 kun je op dit moment bijna niets anders dan gamen
Wat opvallender is aan de interface, is dat er nog zoveel functionaliteit ontbreekt. Functionaliteit die door Sony wel was toegezegd, maar bij het op de markt verschijnen van de PS4 nog niet is ingebouwd in de software. Zo kunnen via de ingebouwde blu-ray-speler nog geen films bekeken worden, een opvallende omissie voor een console van het bedrijf dat bij de introductie van de de voorganger zoveel waarde hechtte aan juist dat onderdeel, de mogelijkheid om blu-ray-films af te spelen.
/i/1385644846.png?f=imagenormal)
Nog geen resume
Toch is dat voor een gameconsole niet zo'n probleem. Wat dat betreft is het vervelender dat de slaapfunctie nog niet is ingebouwd. Sony kondigde bij de introductie van de console aan dat de PS4 een slaapfunctie zou krijgen die vergelijkbaar is met die van de 3DS. Dat wil zeggen dat het op elk moment mogelijk is om een game af te sluiten en de console in de slaapstand te zetten. Als de console weer uit zijn slaap gehaald wordt, kun je dan direct verder op het punt waar je gebleven bent en niet vanaf de laatst opgeslagen savegame. Een optie die op de 3DS erg prettig is en dat ongetwijfeld bij de PS4 ook zou zijn. Wanneer de optie in de firmware van de console wordt opgenomen, is helaas nog niet bekend.
Er ontbreekt nog meer functionaliteit. Zo kan de PS4 nog niet overweg met streaming media vanaf het thuisnetwerk van de eigenaar. De PS4 kan geen mp3-bestanden afspelen en de console kan ook nog niet overweg met een standaard als dlna. Sony is nog steeds van plan om die ondersteuning toe te voegen, maar het weet nog niet wanneer die klaar is. De interface van de PS4 is wel een verbetering ten opzichte van de PS3, omdat er beter gebruik wordt gemaakt van de ruimte die het tv-scherm biedt. De functionaliteit van de firmware laat echter nog te wensen over. Met de PlayStation 4 kun je op dit moment bijna niets anders dan gamen.
Netflix
Gelukkig kan de console wel overweg met het streaming-aanbod van een aantal leveranciers. Zo heeft de PlayStation 4 apps voor NOS Sport, IGN en Netflix-concurrent Ximon. De NOS biedt via zijn app recente uitslagen van populaire sporten als voetbal en schaatsen, en er kunnen interviews teruggekeken worden die de NOS eerder al uitgezonden heeft. Het zijn veelal de interviews die de NOS voor, tussen of na wedstrijden opneemt en uitzendt. De app van IGN biedt de videoreportages die deze Amerikaanse gamesite plaatst en die hier zonder ondertiteling aangeboden worden. Ximon biedt veelal Europese series en films, waaronder ook Nederlands aanbod. Een serie als Keyzer & De Boer Advocaten kan via Ximon teruggekeken worden, net als de Zweedse en Engelse versie van Wallander. Verder zijn er veel Europese films en een enkele Amerikaanse film uit het arthouse-assortiment. Oudere films kunnen voor 3,50 euro gestreamd worden, nieuwere films kosten 5 euro. In het menu is ook een icoon van Netflix te vinden. De app werkt echter nog niet en het is niet duidelijk wanneer Netflix via de PS4 bekeken kan worden.
Update, 10:45: Netflix werkte in de dagen voor release van de PlayStation 4 nog niet, maar sinds de console op de markt is, werkt de dienst naar behoren.
Gameplay streamen en Remote Play
Hoewel de menu's van de PlayStation 4 nog niet overlopen van opties en mogelijkheden, is er een onderdeel waarin Sony's nieuwe console zonder meer uitblinkt. Sony wil het sociale aspect van gaming meer centraal zetten bij de PlayStation 4 en het resultaat daarvan is niet moeilijk te zien. Centraal in de user interface is bijvoorbeeld een overzichtsscherm te vinden waarop gamers de activiteiten van hun vrienden kunnen zien. Of ze nu een game aan het spelen zijn, een film hebben bekeken of net een van je highscores hebben verbeterd, op deze pagina zie je alles terug.
De Vita kan als tweede scherm ingezet worden, maar ook voor Remote Play
Een aardig detail daarbij is dat de PS4 leert van wat jij bekijkt. Als je vaak filmpjes bekijkt die je vrienden ook bekeken hebben, dan komen er op deze pagina meer suggesties in die richting. Dit is een onderdeel dat we nog niet uitgebreid hebben kunnen testen, omdat er nu eenmaal nog maar weinig mensen online waren met een PS4, maar het klinkt in elk geval aardig.
Screenshots en video's op Facebook
Een deel van de content op deze pagina hangt samen met de nieuwe share-knop op de PS4-controller. De simpelste toepassing daarvan is het maken van een screenshot of video. De PS4 slaat doorlopend de laatste vijftien minuten op. Die clip van vijftien minuten kun je integraal plaatsen, maar het is makkelijk om het begin- en eindpunt van de video te verschuiven, zodat je wat behapbaardere video's kunt uploaden. Enig nadeeltje hierbij is momenteel nog wel dat je deze screenshots en video's alleen kunt plaatsen via Facebook. Het is dus verplicht om je Facebookaccount te koppelen aan je console. Wij hadden op dat gebied graag wat meer keuzemogelijkheden gehad.
Streamen: Twitch en Ustream
Je hebt iets meer keuzemogelijkheden als je kiest voor de derde optie van de share-knop: streamen. Het live streamen van gameplay is geen nieuw fenomeen. Allerlei media deden het al regelmatig en voor pro-gamers is het allang gewoon. De PS4 maakt het echter voor elke gamer zeer eenvoudig om zijn gameplay live te streamen via Twitch of Ustream. Beschik je niet over een account op een van deze streaming services, dan kun je dat account via menu's op de PS4 zelf simpel en snel aanmaken. Wij gingen binnen enkele minuten van 'We hebben nog nooit gestreamd' naar 'Ons kanaal is af, we zijn aan het streamen en we hebben al een paar kijkers'.
/i/1385633504.jpeg?f=imagenormal)
Het enige wat je zou kunnen aanmerken op de streaming-mogelijkheden van de PS4 is dat de beeldkwaliteit, zoals die uiteindelijk op Twitch en Ustream is, niet representatief meer is voor de daadwerkelijke prestaties die het spel levert. De games zien er oké genoeg uit om naar te kijken, maar de compressie en het maximum van 720p waarin de diensten kunnen streamen, gaan absoluut ten koste van de kwaliteit.
Remote Play met PS Vita
Grappig genoeg is beeldkwaliteit juist het sterke punt van een andere feature van de PS4, die overigens niet meer te maken heeft met de noemer 'social'. Wie namelijk in het bezit is van een PlayStation Vita kan zijn handheld eenvoudig verbinden met de console. De Vita kan dan als tweede scherm ingezet worden, maar ook voor Remote Play, en dat is natuurlijk interessanter. Kies je voor Remote Play, dan schakelt de gameplay moeiteloos over naar het kleine scherm van de Vita.
Op dat moment zijn er drie voorname vragen: hoe stabiel is het signaal, hoe laag is de input lag en hoe zit het met de besturing als de L2/R2 en L3/R3 wegvallen? Dat laatste is simpel, die knoppen worden opgevangen door het touchscreen aan de achterkant van de Vita of door onscreen-knoppen op het scherm zelf en dat werkt goed genoeg. Ook over de input lag niets dan lof. Het signaal is zelfs zo snel dat je gewoon op je televisie kunt blijven kijken terwijl je het spel bestuurt met je Vita. Het succes daarvan is echter mede afhankelijk van de stabiliteit van je eigen netwerk. Begint je wifi te hikken, dan wordt het spelen op de Vita nagenoeg onmogelijk. Desondanks: een fijne extra.
De games: exclusieve titels
Bij de introductie van een nieuwe console is er veel aandacht voor de toeters en bellen van de console zelf, maar het aanbod aan games speelt voor veel consumenten uiteraard ook een rol in de overweging om een nieuwe console wel of niet in huis te halen. Sony scoorde op de PlayStation 3 altijd goed met zijn eigen games. De console stond erom bekend meer grote first-party-games te hebben dan de Xbox 360.
Killzone: Shadow Fall is de grootste exclusieve titel voor de PlayStation 4
Niet alle grote studio's die verantwoordelijk zijn geweest voor die titels zijn direct bij de introductie van de PS4 met een game aanwezig. Zo werken studio's als Naughty Dog en Quantic Dream, verantwoordelijk voor Uncharted en Beyond: Two Souls, aan nieuwe games die voorlopig het daglicht nog niet zullen zien. Gelukkig komt er uit de studio's van Sony wel een grote game voor de PS4-introductie en wel een van Nederlandse makelij.
Killzone: Shadow Fall
Het is geen geheim dat Killzone: Shadow Fall, gemaakt door de Amsterdamse ontwikkelstudio Guerrilla Games, de grootste exclusieve titel is die Sony heeft klaarstaan voor de PS4. De Helghast en de Vektans leven dertig jaar na de gebeurtenissen in Killzone 3 samen op de planeet Vekta, en er is een fragiele vrede. Die vrede wordt echter verstoord door de Helghast en de de speler krijgt als Shadow Marshal de taak om terug te vechten. Dat is de opmaat voor het singleplayer-avontuur dat Killzone: Shadow Fall biedt.
De shooter van Guerrilla Games bevat uiteraard ook een multiplayer-modus. In deze spelvariant valt vooral op dat de ontwikkelaar het invullen van de spelmodi voor een groot deel aan de spelers van het spel overlaat. Spelers kunnen zelf een Warzone in elkaar zetten. Daarbij zijn de keuzes voor een speelveld en een spelvorm helemaal open, evenals alle andere regels die bij het spel komen kijken. Guerrilla zal de populairste Warzones op een prominente plek in de hoofdmenu's van Killzone: Shadow Fall weergeven, al worden er ook traditionelere spelvormen en door Guerrilla zelf ontworpen Warzones klaargezet.
Voor veel gamers zal Killzone: Shadow Fall de interessantste nu verkrijgbare titel zijn voor de PS4. De game is immers de grootste van de paar exclusieve titels die de console bij introductie te bieden heeft. Mede dankzij enkele prachtige buitengebieden en sterke lichteffecten weet Killzone af en toe weer te geven dat de game de eerste echt grote 'next-gen-game' is, maar minstens zo vaak weet het spel de speler daar juist niet van te overtuigen. Binnenkort gaan we uitgebreider in op Killzone: Shadow Fall, in een aparte review van dat spel.
Knack en Resogun
Behalve Killzone: Shadow Fall zijn er nog twee exclusieve games voor de PS4 die menigeen zal uitproberen. Een daarvan is Knack. De game die Sony nota bene als eerste liet zien bij de eerste presentaties in februari in New York komt er misschien wel het slechtst vanaf van de hele line-up. De game demonstreert weliswaar vrij aardig wat de PS4 kan, met alle los van elkaar bewegende deeltjes waaruit het hoofdpersonage bestaat, maar de gameplay blijft op een te oppervlakkig niveau om echt te kunnen boeien.
Wat dat betreft is Resogun een interessantere titel, al zal ook die game niet snel als system seller worden neergezet. De game is gemaakt door de makers van de succesvolle downloadable game Super Stardust HD en blinkt vooral uit in kleurgebruik en het spektakel dat daarmee samengangt. Eigenlijk is Resogun een simpele side-scrolling shooter, maar de Finse studio Housemarque is erin geslaagd Resogun een eigen identiteit te geven. Dat die identiteit gepaard gaat met goede prestaties op audiovisueel niveau maakt het extra lekker. Aardig detail, je kunt Resogun gratis downloaden als je een PlayStation Plus-abonnement hebt en aangezien dat een eis is om online te kunnen spelen op de PS4, zal dat voor veel mensen gelden.
De multiplatformgames
Behalve de games die exclusief voor de PlayStation 4 verschijnen, is er een groter aantal games die al op andere platforms zijn verschenen en dat zijn niet de minste titels. In het aanbod vinden we vier van de allergrootste games van dit najaar terug: Assassin's Creed IV: Black Flag, FIFA 14, Battlefield 4 en Call of Duty: Ghosts. Hoewel er nog andere games zijn, zullen dat de titels zijn waar de meeste gamers voor gaan.
Nextgenversie of niet?
Van die titels springt vooral Battlefield 4 eruit. Die game doet namelijk iets wat de overige drie grote games niet doen en dat is een duidelijk andere game zijn op de PS4 dan op de PS3. De PS3 beschikt namelijk, logischerwijs, over de current-gen-versie, terwijl EA de PS4 voorziet van een versie die gelijk is aan de pc-versie. Dat houdt in dat de maps groter zijn, er meer voertuigen in die speelvelden te vinden zijn en dat het maximumaantal spelers in een potje ook hoger ligt. Audiovisueel is het verschil tussen de PS4-versie en de overige versies natuurlijk groot. Binnenkort gaan we in een aparte video nader in op Battlefield 4, waarbij we de game naast de pc-versie zullen leggen om te kijken hoe de consoleshooter het er in die vergelijking vanaf brengt.
Eerder opgenomen reportage, waarin enkele van de third-party-games voor de PlayStation 4 aan bod komen
Assassin's Creed IV: Black Flag en Call of Duty: Ghosts kennen dergelijke inhoudelijke verschillen niet. Het piraten-sluipmoordenaarsspel van Ubisoft onderscheidt zich voornamelijk op grafisch gebied van de eerder verschenen consoleversies, en dan vooral in de details. Opvallend is dat de tussenfilmpjes nauwelijks in kwaliteit lijken te zijn verbeterd, maar in de gameplay is een verschil zeker waarneembaar. Duidelijk is te zien hoe water over het dek van Edward Kenways Jackdaw stroomt en ook de omgevingen zien er wat mooier uit. Er is dus wel verbetering, maar op geen enkel moment ervaar je een wereld van verschil.
Dat is een rode draad binnen de third-party-games die nu beschikbaar zijn voor de PS4. Doordat de games ook nog moeten draaien op de oudere consoles, hebben de ontwikkelaars met de PS4-versies nog zeker niet het onderste uit de PS4-kan gehaald. Dat belooft dus zeker nog iets voor de komende jaren, maar het betekent ook dat de nu beschikbare line-up er niet indrukwekkender op wordt, zeker niet als je de games in kwestie al op een PS3, Xbox 360 of ander platform hebt gespeeld.
Eervolle vermeldingen
Ondanks dat zijn er nog twee games die voor een kleinere groep gamers interessant zijn. In de eerste plaats is er NBA 2K14, dat laat zien hoe een next-gen-sportgame eruit kan zien. FIFA 14 op de PS4 is zeker mooier dan op de oudere consoles, maar uiteindelijk is het hetzelfde spel met, toegegeven, wat betere animaties, met dank aan de EA Sports Ignite-engine. 2K Sports heeft echter een aparte next-gen-versie van NBA 2K14 ontwikkeld en vooral daardoor weet dat spel zich audiovisueel beter te onderscheiden.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Daarnaast is er nog de free2play-game War Thunder. Ook dat spel is direct beschikbaar en natuurlijk gratis te downloaden. Het vliegspel is al langer beschikbaar voor de pc en maakt op de PS4 zijn consoledebuut. Aardig detail is dat de game crossplatform is. Speel je op een PS4, dan zul je geen lege servers aantreffen, omdat je in dezelfde servers terechtkomt als pc-gamers.
Niet backwards compatible
De PS4 is zoals bekend niet backwards compatible met de PS3-games. Dat kost de console een aanzienlijk aanbod aan eerder verschenen games, al komen die waarschijnlijk op een andere manier alsnog naar de console. Zo werkt Sony samen met Gaikai om oude games te streamen naar de PS4. Op die manier zullen op termijn diverse PS3-games beschikbaar zijn voor de PS4, maar dat valt nu, net als diverse andere features van het apparaat, nog onder de noemer 'toekomstmuziek'.
Tot slot
Amerika oordeelde twee weken geleden dat de PlayStation 4 een mooi apparaat is, dat momenteel nog over veel onbenutte potentie beschikt. Na iets meer dan een week flink spelen en testen met Sony's nieuwe console trekken wij dezelfde conclusie. Sony biedt de consument een stijlvol, goed ontworpen apparaat, dat vergezeld gaat van een controller die bij ons enorm goed in de smaak is gevallen. De hardware zal high-end game-pc's niet doen verbleken, maar laat geen al te groot gat vallen, zeker niet als je het pakket plaatst in het licht van de bescheiden introductieprijs van 399 euro.
Je haalt de PS4 nu vooral in huis met het oog op wat nog komen gaat
De PS4 beschikt bij zijn introductie over een aardige rij games, maar hoe relevant die line-up is, hangt er sterk vanaf of je de grote third-party-games al eerder op een ander platform hebt gespeeld of niet. Met onder meer Resogun en Killzone: Shadow Fall heeft de console goede exclusieve titels, maar de PS4 beschikt op dat vlak nog niet over een echte topper. Met in het achterhoofd dat de studio's die verantwoordelijk waren voor PS3-toppers The Last of Us en Beyond: Two Souls, al lang en breed bezig zijn met PS4-games, is de PS4 een console die je nu vooral met het oog op wat nog komen gaat in huis haalt. Zodra bedrijven als Ubisoft en Activision zich aansluiten bij EA en ook specifieke versies gaan ontwikkelen voor de next-gen-platforms, kunnen ook die games nog een aardige kwaliteitssprong maken, al is het natuurlijk nog aan hun studio's om dat te bewijzen.
In de alinea hierboven blijkt weer de duidelijke focus op games. Sony positioneert zijn nieuwe console primair als spelcomputer, zo blijkt ook uit het nog lage aantal apps en de nog vrijwel compleet ontbrekende ondersteuning van media. Daardoor is de PS4 zeker nu nog veel minder het 'middelpunt van de huiskamer' dan de PS3 en ook de Xbox 360 in de afgelopen jaren waren. Voor apps, mediafuncties en overige features geldt dat er nog veel zal worden toegevoegd door middel van updates, maar wie de console beoordeelt op basis van de huidige momentopname, kan niet anders dan concluderen dat het aanbod op dat vlak nog beperkt is.
Samengevat
De PS4 beschikt bij zijn introductie over een aardige rij games, maar hoe relevant die line-up is, hangt er sterk vanaf of je de grote third-party-games al eerder op een ander platform hebt gespeeld of niet. Met onder meer Resogun en Killzone: Shadow Fall heeft de console goede exclusieve titels, maar de PS4 beschikt op dat vlak nog niet over een echte topper. Met in het achterhoofd dat de studio's die verantwoordelijk waren voor PS3-toppers The Last of Us en Beyond: Two Souls, al lang en breed bezig zijn met PS4-games, is de PS4 een console die je nu vooral met het oog op wat nog komen gaat in huis haalt.
Pluspunten
-
Vormgeving en afmetingen
-
DualShock 4-controller
-
Gameplay streamen zeer eenvoudig
-
Remote Play
-
Goede hardware voor schappelijke prijs
Minpunten
-
Nog weinig echt nieuwe games
-
Veel features nog niet beschikbaar
-
PlayStation Plus verplicht om online te kunnen gamen
Eindoordeel