Al bijna twee decennia levert System76 computers met Linux. In 2005 besloten de oprichters dat Linux een soort eigen hardwarefabrikant verdiende, en enkele maanden later verkocht het zijn eerste systemen met Ubuntu 5.10. In de jaren daarop heeft het bedrijf zijn horizon verbreed. In 2017 bracht System76 Pop_OS uit, een eigen Linux-distributie die sinds de eerste release behoorlijk in populariteit is gegroeid. Tegenwoordig werkt het bedrijf aan eigen firmware, een eigen Linux-desktopomgeving en wil het volledig zelfontworpen laptops gaan produceren.
Wij spraken met Jeremy Soller, principalengineer bij System76, om te praten over de geschiedenis en de toekomst van Pop_OS, de hardware van System76, het Launch-opensourcetoetsenbord en plannen om uit te breiden naar Europa.
Wat doe je bij System76 en wanneer ben je er begonnen?
"Ik ben de principalengineer bij System76. Ik ben verantwoordelijk voor de ontwikkeling van Pop_OS, onze Open Firmware, en het uitbrengen van onze hardwareproducten zoals Thelio-desktops, laptops, servers en ons Launch-toetsenbord. Ik ben daar in 2017 mee begonnen."
Dus je begon bij System76 rond de release van Pop_OS?
"Ja, onze eerste release was in oktober 2017 en ik begon in januari, dus ik was er de hele tijd bij. Ik had een gesprek met onze ceo, Carl Richell. In het gesprek overtuigde ik hem ervan dat we onze eigen distributie moesten hebben. Op dat moment leverden we onze producten met Ubuntu en dat ging prima. Het keerpunt voor ons was eigenlijk toen Ubuntu van de Unity-desktop terugging naar Gnome. Ze hadden het erg moeilijk met de 17.04-release; het was behoorlijk hobbelig. Het hele bedrijf was het er over eens dat we zouden beginnen met het ontwikkelen van een eigen besturingssysteem."
De directe 'aanleiding' van Pop_OS was dus Ubuntu's afstap van Unity?
"Inderdaad, we vonden dat Gnome een betere integratie verdiende dan het op dat moment had in Ubuntu. Nu zijn de rollen eigenlijk een beetje omgekeerd. Toen we met Pop_OS begonnen, waren we gericht op een vanilla Gnome-ervaring. We waren eigenlijk de dingen aan het verwijderen die Ubuntu deed om te proberen Gnome meer op Unity te laten lijken, maar op een gegeven moment begonnen wij juist dingen te veranderen. In 20.04 introduceerden we de tilingextensie. In 21.04 brachten we de Cosmic-extensie uit, waarmee het bureaublad een nieuw ontwerp kreeg. En nu experimenteren we met hoe het eruit zou zien om de Cosmic-extensie om te zetten naar een losstaande desktopomgeving."
/i/2005149012.png?f=imagegallery)
Dus jullie begonnen als distro rondom Gnome, maar nemen de laatste tijd juist steeds meer afstand van die desktop. Binnenkort laten jullie Gnome zelfs helemaal vallen voor die zelfgemaakte desktopomgeving. Waarom?
"De belangrijkste reden dat we van Gnome afstappen, is dat de onderhoudskosten voor onze Gnome-extensies extreem hoog zijn. In de Ubuntu-wereld kwam er een Gnome 40-versie die erg moeilijk aan te passen was. Wij wilden bijvoorbeeld liever niet alleen horizontale workspaces aanbieden, maar ook de mogelijkheid voor verticale workspaces leveren. Dat kon niet. We moesten onze release van 21.04, met de Cosmic-extensie, behoorlijk uitstellen."
'De onderhoudskosten van onze Gnome-extensies zijn extreem hoog'
"Ook de aanpassingen naar Gnome 41 en 42 duurden erg lang. We moesten een heleboel wijzigen aan onze extensies. We wilden eigenlijk gewoon dat het ontwerp ongewijzigd zou blijven ten opzichte van onze Gnome 40-implementatie, maar zelfs dat duurde enkele weken."
"Het andere probleem heeft ook te maken met de extensies. Het mooie van Gnome-extensies is dat ze écht alles kunnen doen. Het zijn letterlijk hotpatches op de broncode van de Gnome-shell. Het probleem daarmee is dat datzelfde geldt voor andere extensies. We hebben daardoor compatibiliteitsproblemen gehad, waarbij extensies niet werkten als je Cosmic gebruikte."
"Met onze eigen desktopomgeving willen we modulariteit bieden, maar dan op een manier dat extensies elkaar niet hoeven aan te raken. Elementen van de UI worden door afzonderlijke processen getekend en niet door hetzelfde grote stuk JavaScript dat aan elkaar is 'gemonkeypatcht'. Ik bedoel dat niet denigrerend; het is precies wat er gebeurt. Met Gnome heb je allemaal extensies in dezelfde namespace en elke extensie kan de andere wijzigen. Dat laat je zeer interessante dingen doen, maar het introduceert ook instabiliteit."
"Dus ja, dat was de belangrijkste reden. We willen een manier om een ontwerp te implementeren zonder voortdurend te moeten updaten naar de veranderingen in Gnome en zonder te moeten werken met een extensiemodel dat niet erg stabiel is."
In januari noemde jullie ceo een release van jullie Cosmic-desktopomgeving in 2023 en een mogelijke publieke alfarelease deze zomer. Is dat nog steeds zo?
"Volgens mij ligt dat nog steeds op schema. Maar we zullen zien; we kunnen geen garanties geven. Het zou bij wijze van spreken ook 2033 kunnen zijn, wie weet. Maar we weten zeker dat we dit gaan doen en we hebben er de middelen voor."
Willen jullie Cosmic ook beschikbaar maken voor andere distributies?
"Ja, en ik hoop dat we betrokken zullen zijn bij het verpakken ervan als flavors voor een aantal distro's. Ik ben zeker aan het nadenken over hoe we dat kunnen doen voor distributies als NixOS, Fedora, Ubuntu en Arch."
:strip_exif()/i/2005148910.jpeg?f=imagegallery)
Pop_OS is de afgelopen jaren behoorlijk in populariteit gestegen. Momenteel staan jullie bijvoorbeeld op plek 5 op Distrowatch. Waar denk je dat die populariteit vandaan komt?
"Ik denk dat het de out-of-the-boxervaring moet zijn. Je kunt elke Linux-distributie nemen en al onze veranderingen zelf doorvoeren. Je kunt het op exact dezelfde manier configureren zoals wij dat doen, maar dat kost gewoon veel tijd. Ik denk dat mensen vergeten hoeveel tijd er gaat zitten in de out-of-boxervaring van elke distributie. De keuzes die bijvoorbeeld worden gemaakt over welke software wordt meegeleverd, welke configuratie standaard wordt gebruikt en wanneer bepaalde software wordt geüpdatet. Ze zijn allemaal verschillend, afhankelijk van de distributie die je gebruikt. Er is een ethos voor iedere distro."
'Er is een ethos voor iedere Linux-distributie'
"Ik denk dat wij ons hebben gericht op het concept van hardwareondersteuning. We moeten elke release van AMD, Intel en Nvidia volgen. Elke keer dat ze een nieuw product hebben, brengen die kernel- en MESA-veranderingen met zich mee en die worden niet in elke distro op een tijdige manier uitgebracht. Maar wij moeten ze wel op tijd in Pop_OS zetten."
"Daar zitten ook wat nadelen aan: gebruikers met oudere hardware kunnen regressies tegenkomen met deze aanpak om altijd snel hardwareondersteuning te krijgen van de upstream kernel. Maar het voordeel is dat als je een nieuwe machine koopt, het zeer waarschijnlijk is dat Pop_OS erop zal draaien."
Je hebt al wat mijlpalen gedeeld, zoals de release van jullie Cosmic-extensie. Wat zijn verder mijlpalen die jullie de afgelopen vijf jaar hebben bereikt?
"Sommige van mijn favoriete mijlpalen zitten eigenlijk op een lager niveau. We hebben bijvoorbeeld het upgrademechanisme van Ubuntu volledig vervangen. Ik denk ook dat Pop_OS zeer stabiel is geworden, zeker met het oog op de basis. De enige manier om het stabieler te maken, is om naar een 'immutable OS' te gaan (een besturingssysteem waarvan de rootdirectory read-only is en dus niet aangepast kan worden, red.)."
"De dingen die we gedaan hebben met de herstelpartitie vind ik erg interessant. Die worden door mensen vaak vergeten in het heetst van de strijd, als er problemen zijn. Maar kijk dan eens naar de herstelpartitie; het staat er allemaal op. Linus Tech Tips had natuurlijk zijn problemen met Pop_OS. Ik zie al die problemen en dan denk ik aan de oplossingen die we hebben gevonden om die problemen in de toekomst te vermijden."
"Ik ben er ook trots op dat we zijn overgestapt op upstream kernelreleases. We werken op dit moment bijvoorbeeld al aan de 5.18-release. Ik ben er trots op dat we de Nvidia-driver en de Nvidia Optimus-ondersteuning hebben overgenomen. Dus we hebben de manier waarop hybride graphics op Pop_OS werken volledig herschreven. Ik zou zeggen dat het een nog betere implementatie is dan op Windows op dit moment. De reden daarvan is dat op Windows de gpu vaak niet eens wordt uitgeschakeld wanneer die niets aan het doen is. Met Pop_OS gebeurt dat wel."
"Dus het echt kennen en begrijpen van de software-stack van boven naar beneden is iets waar ik trots op ben. En ik ben ook blij met het invoeren van FlatHub als een standaard source voor packages. Dat heeft heel wat problemen voor ons opgelost. Als je een standaard releasemodel hebt, waarbij je elke zes maanden een release hebt en elke twee jaar een LTS-release, dan kunnen de applicaties vrij snel verouderen. Het hebben van Flathub als een standaardbron van applicaties betekent dat mensen nieuwe versies van applicaties kunnen krijgen zonder het onderliggende systeem te beschadigen."
"Dat zijn mijlpalen waar ik erg enthousiast over ben. Eigenlijk zijn het kleine veranderingen, maar met elk van hen hadden we een probleem dat we hebben opgelost. Die oplossingen zitten nu permanent geïntegreerd in Pop_OS."
/i/2005149010.png?f=imagegallery)
Kun je delen naar wat voor veranderingen jullie kijken voor Pop_OS 22.10 en verder?
"Ik had het net al over een immutable OS voor stabiliteit; dat is iets waar we naar kijken. We bekijken hoe we een OS kunnen maken waar de upgrades atomic kunnen gebeuren, waar je veilig een snapshot van het systeem kunt maken en waar je updates gemakkelijk kunt terugdraaien."
"Er zijn een paar problemen met Debian-packaging waar we ons altijd bewust van zijn geweest. De snelheid van Debian-packaging is bijvoorbeeld niet hoog: het duurt vrij lang om updates uit te voeren. Maintainerscripts zijn ook een probleem. Daarmee kan elke package elk script draaien. Dat kan op verschillende momenten tijdens het installatieproces. Die scripts kunnen dan doen wat ze maar willen. Daarom is het moeilijk om daar een immutable model omheen te bouwen en om snapshotting en atomic updates en roll-backs te implementeren met een systeem waar packages die mogelijkheden hebben."
"We hebben hiervoor al wat gespeeld met NixOS, wat erg interessant was. En we zijn aan het spelen met rpm-ostree, vooral met Fedora Silverblue. Gewoon om te leren wat er al wordt gedaan en wat de beperkingen zijn. Dat is waarschijnlijk de grootste stap in de toekomst voor Pop_OS. Het is: waar gaan we heen na Debian-packaging. We hebben ons best gedaan om upgrades betrouwbaar te maken, maar op een bepaald punt moet je gewoon zeggen dat het packagingmechanisme packages toestaat om te veel te doen. Ik denk niet dat we dat kunnen verpakken in een betrouwbaar upgrademechanisme."
Dus een immutable OS kan niet goed boven op een op Debian-gebaseerd besturingssysteem?
"Als er een immutable Pop_OS komt, dan mag het Debian-packagingmechanisme in zijn huidige vorm ieder geval niet op het systeem staan. Ik ben er vrij zeker van, na al het onderzoek dat ik heb gedaan, dat dit op dit moment niet zomaar kan op Debian. Het enige systeem dat ik kon vinden dat Debian-packaging gebruikte om een immutable besturingssysteem te bouwen, is Endless OS, en zij moeten de Debian-packages en de -apps uitschakelen. Het systeem is dan beperkt tot het doen van Flatpak-installaties, maar er zijn gewoon dingen die niet geschikt zijn voor Flatpak."
"We moeten nadenken over hoe we dit zouden kunnen doen in het ecosysteem. Ik denk niet dat het momenteel mogelijk is om boven op het Debian-ecosysteem een redelijk immutable OS te bouwen dat geschikt is voor algemeen gebruik. We zouden wel kunnen samenwerken met Debian om die zorgen weg te nemen, bijvoorbeeld door een set packages te verbeteren zodat ze netjes bovenop een immutable OS kunnen werken."
"Twee andere goede voorbeelden van immutable besturingssystemen zijn dus Fedora Silverblue en NixOS. Silverblue, met de rpm-ostree-packagemanager, is in staat om die pakketupgrades direct binnen te halen en ze te 'layeren'. Een subset van rpm-pakketten heeft geen maintainerscripts en daardoor kunnen ze op die manier netjes in het systeem worden toegepast. NixOS heeft een andere taal voor verpakken, die hetzelfde soort dingen mogelijk maakt. Dus dat zijn twee andere opties."
Hebben jullie een timeframe voor wanneer jullie deze overstap willen maken?
"We hopen het eigenlijk al samen met de release van Cosmic te doen. Dan bedoel ik dus de alleenstaande Rust-versie van Cosmic, niet de extensie. De hoop is dat Cosmic makkelijk in een immutable OS past, of we nu wel of niet zelf die kant op gaan. En hopelijk zullen we ook een desktop zijn die door andere distributies wordt gebruikt. Ik wil zien dat Cosmic net zo van de grond komt als Pop_OS, maar in plaats van een besturingssysteem te zijn waar mensen buiten het System76-hardware-ecosysteem in geïnteresseerd zouden zijn, zou dit een desktop kunnen zijn waar mensen buiten Pop_OS interesse in hebben."
Jullie verkopen al jarenlang eigen laptops met Pop_OS en Ubuntu, maar onlangs kwam HP ook met een Pop_OS-laptop. Hoe is dat zo gekomen? Heeft HP jullie benaderd?
"Zij hebben ons benaderd. Ik weet niet precies hoe dat ging, maar uiteindelijk kwam onze ceo Carl Richell in contact met HP. Toen kwam HP langs voor een praatje en bespraken we bijvoorbeeld onze toekomstvisie voor Pop_OS. Die staat natuurlijk nog niet helemaal vast, maar er zijn een aantal grote punten die we willen aanpakken, waaronder dus immutable OS. Ik denk dat ze daar positief naar keken."
"Met de laptop begonnen we met een van de laptopontwerpen die ze al hadden, waarbij we ons afvroegen wat wij zouden veranderen om dit zo goed mogelijk te laten werken met Pop_OS. We begonnen er dus veranderingen in aan te brengen. We hebben het moederbord bijvoorbeeld compleet herzien. Het was dus niet zomaar een bestaand product waar Pop_OS op werd gezet. We hebben het aangepast met Pop_OS in het achterhoofd. Dat werd de HP Dev One."
:strip_exif()/i/2005148912.jpeg?f=imagegallery)
Is dit iets wat jullie vaker willen doen, met HP of andere fabrikanten?
'Hopelijk komt er ooit een HP Dev Two'
"We zijn zeker geïnteresseerd om door te gaan met HP en deze laptop te updaten. Ik zie een model met een AMD Ryzen 6000-cpu ooit wel gebeuren. Verder wachten we gewoon op de volgende stap. We gaan kijken hoe goed dit het doet en vanaf daar gaan we verder. Hopelijk komt er ooit een HP Dev Two. Als er andere fabrikanten zijn die geïnteresseerd zijn in Pop_OS, dan hebben wij daar ook zeker interesse in. We willen alles doen om Pop_OS te verspreiden."
Jullie laptops zijn momenteel nog gebaseerd op modellen van oem's als Clevo en Sager. Eind 2019 zei jullie ceo dat System76 zelfontworpen laptops gaat maken. Hoe vordert dat?
"Klopt, we zijn nu bezig met ontwerpen. We hebben het eerste prototype nog niet gemaakt, maar we hebben een heleboel onderdelen gemaakt die nodig zijn voor dat eerste prototype. We hebben vooral onderzoek gedaan naar de verschillende mechanische ontwerpen en materialen die je kunt gebruiken in laptops. We hebben daar al wel wat samples van gemaakt, en vooral ook samples met bepaalde fabricagetechnieken, zoals bepaalde buigingen die nodig zijn en tapering. Ik weet er niet veel van, maar ik weet dat het op dit moment een soort materiaalonderzoek is."
"Hierna, heel snel, gaan we een prototype bouwen rond een huidig laptopmoederbord dat we hebben. Daarna gaan we op zoek naar een moederbord dat we uiteindelijk willen gebruiken. We zullen ook bezig zijn met andere zaken. Ik ben absoluut een toetsenbordensnob en ik heb nog nooit in mijn leven een laptoptoetsenbord gevonden dat ik echt goed vind. Kijk, het zal nooit iedereen tevredenstellen, want als je mensen vraagt wat ze willen, dan krijg je twintig verschillende antwoorden die allemaal tegenstrijdig zijn. Maar het zal in ieder geval de vakjes aankruisen die voor ons belangrijk zijn."
Veel van jullie laptops zijn voorzien van eigengemaakte opensourcefirmware op basis van coreboot. Dat gaat vooralsnog om jullie Intel-laptops. Je gaf eerder al aan dat jullie werken aan coreboot voor AMD-notebooks. Hoe gaat dat?
"Het zijn inderdaad onze AMD-laptops die het niet hebben. We hebben wel wat ports gedaan naar sommige modellen. Het probleem is dat die ports nog niet helemaal naar een OS opstarten, omdat er elementen zijn die AMD nog moet afwerken. AMD werkt momenteel aan ondersteuning voor Cezanne, dus de Ryzen 5000-apu's. De HP Dev One is een Cezanne-laptop. Onze Kudu Pro 6 is een Cezanne-laptop. Van beide had ik coreboot-ports, maar geen van beide kwam ooit verder dan de PCIe-initialisatie en dus konden we geen OS opstarten. We moesten die modellen leveren, dus hebben we de coreboot-ondersteuning daarvoor laten vallen."
"AMD werkt er dus actief aan. We hebben veel discussies met hen gehad en daar ben ik erg blij mee. Het enige probleem is dat ze er later mee komen dan Intel. Intel was hier jaren geleden al mee bezig. Intel werkte samen met Google om Chromebooks te maken, die gebruikmaken van coreboot en Chromium EC."
"Dus ik denk dat Cezanne het eerste AMD-product met coreboot-ondersteuning zal zijn. Dat betekent alle Ryzen 5000-apu's, met uitzondering van een paar speciale die eigenlijk Renoir-chips zijn, ondersteuning voor coreboot krijgen. Het is erg ingewikkeld op dat niveau en Intel heeft gewoon een voorsprong met zijn Firmware Support Package."
Heeft AMD een releaseplanning voor coreboot-ondersteuning?
"Volgens mij niet. We moeten kijken naar wanneer de eerste Google Chromebook met AMD-processor uitkomt. Als die er is, dan zijn ze klaar."
Op GitHub, in jullie Open Firmware-repository, wordt een Thelio-model genoemd. Willen jullie Open Firmware uitbrengen voor desktops?
"Dat zou ik wel graag willen. Op een gegeven moment kregen we documentatie van onze moederbordleverancier. Die documentatie maakte een coreboot-port mogelijk. We kwamen daarmee voorbij de geheugeninitialisatie, maar niet verder. In het Intel-bootproces is dat best ver. Dat proces is opgedeeld in fasen. In principe heb je een stadium dat uit de rom draait, dus rechtstreeks uit de flashchip op het moederbord. En je hebt een andere fase die in het geheugen loopt. De rom-fase moet in staat zijn om het geheugen te configureren, zodat je vervolgens dingen in het geheugen kunt draaien. Als je dan eenmaal in het geheugen zit, begin je met het initialiseren van PCIe, I2C's, en andere dingen."
"We zijn dus vrij ver gekomen met dat geheugenstadium, maar ik bleef tegen problemen aanlopen. Debuggen op dat moederbord was ook nog eens erg moeilijk, omdat het een back-up-bios had. Iedere keer dat je de bios flashte, schakelde het bord over naar de andere bios. Je moest dus beide bios-chips flashen voordat je zeker wist dat je de juiste had. De pc zou soms opstarten in de ene bios, dan resetten en opstarten in de andere, en dan weer resetten. Je kwam in een loop terecht. Het was daardoor moeilijk om uit te zoeken wat er nou precies gaande was. Wat dat betreft kwamen we niet verder."
'We zijn vrij ver gekomen met het geheugenstadium'
"We hebben ook geen documentatie over andere moederborden. Dat is het grootste probleem voor ons. Onze laptopfabrikant geeft ons volledige schema's en staat ons toe die schema's aan onze klanten te geven. De fabrikanten van desktopmoederborden geven ons niets."
Vorig jaar kwamen jullie met een mechanisch opensourcetoetsenbord, Launch. Jullie verkopen natuurlijk al langer hardware, maar waarom kozen jullie voor een toetsenbord als volgende productgroep?
"Ik zou niet weten wat we anders zouden doen. Of nou, er is een ding dat ik soms ter sprake breng om mensen te ergeren: ik zou wel een opensourceprinter willen. Maar goed, toetsenborden zijn een logische stap voor ons, omdat dat het primaire middel is dat mensen gebruiken om te communiceren met onze producten. Bij onze laptops, desktops en servers typt er altijd iemand op een toetsenbord. Een toetsenbord is het middelpunt van de hele ervaring en we wilden zien wat we daarmee konden doen."
"Het was niet zo dat we het hele ontwerp van het toetsenbord zouden heroverwegen en een ortholinear toetsenbord zouden maken. In plaats daarvan besloten we ons te concentreren op hoe we de standaard lay-out kunnen verbeteren, zodat gebruikers beter bij alle toetsen kunnen, en hoe we meer mogelijkheid kunnen bieden om het toetsenbord aan te passen."
/i/2004356302.webp?f=imagegallery)
"Launch heeft bijvoorbeeld een gesplitste spatiebalk, die veel minder ruimte inneemt dan een standaard spatiebalk. Daarnaast heeft het bijvoorbeeld de Super-toets en toetsen die je kunt remappen. Zelf heb ik rechts van mijn spatiebalk een escapetoets. Dus als ik iets als VIM gebruik, dan kan ik makkelijk met mijn rechterduim op escape drukken. Mijn duimen rusten altijd op de superknop en de escapetoets. Als ik aan het programmeren ben, dan kan ik tussen vensters bewegen met de toetsencombinatie van super en H, J, K en L. Ik kan vensters verplaatsen door daar shift bij te gebruiken. Met control, super en H, J, K, L kan ik van workspace veranderen. Het gaat allemaal erg natuurlijk."
"We hebben verder gestandaardiseerd op 1U-, 1,5U- en 2U-toetsen voor het hele toetsenbord, terwijl een normaal toetsenbord een hele mengelmoes van verschillende formaten keycaps heeft. We gebruiken ook het XDA-profiel, wat betekent dat elke toets dezelfde hoogte en hetzelfde profiel heeft. Dat maakt het mogelijk om toetsen te verplaatsen. Zo kunnen mensen die bijvoorbeeld de Dvorak-indeling willen proberen de keycaps daarvoor ook echt op de juiste plek plaatsen. Het is dus een soort vreemde mix tussen een toetsenbord met een standaard lay-out en een soort ortholinear-idee om elke toets hetzelfde te laten zijn. Launch heeft ook een USB 3.2-hub met vier poorten."
"Als je vraagt waarom we Pop_OS hebben gemaakt, of Open Firmware doen ... We hadden zeker laptops met Ubuntu en met de standaard Clevo-firmware kunnen blijven leveren en nog steeds geld kunnen verdienen, maar dan hadden we niet kunnen uitbreiden en de producten zouden dan ook geen System76-producten zijn. Er waren dingen die we gewoon wilden afvinken voor het toetsenbord. En ik denk dat we in de toekomst ook aan andere randapparatuur zullen toekomen."
"We komen binnenkort nog met een Launch Lite-toetsenbord. Die krijgt een kleiner 65%-ontwerp zonder functietoetsen en heeft geen geïntegreerde USB-hub. Die wordt dus kleiner en goedkoper. We gaan ook een ISO-versie van de Launch verkopen. Én we krijgen een distributiecentrum in Europa."
:strip_exif()/i/2005149278.jpeg?f=imagegallery)
Dus jullie gaan hardware vanuit Europa verkopen? Geldt dat ook voor jullie laptops en desktops?
"We verkopen onze hardware natuurlijk al in Europa, maar dan vanuit de VS en dus met hoge verzendkosten en extra belastingen. Dit gaan we inderdaad vanuit Europa doen. Launch is een makkelijker product om dat op deze manier te doen. Dat is gewoon zo. Dus een ISO-versie van Launch maken en dan die versie binnen Europa verkopen vanuit een Europese distributiefaciliteit, zodat de verzending heel goedkoop is en je geen extra btw hoeft te betalen. Daar beginnen we mee. De belastingen zijn dan al betaald voor Europese klanten. Je hebt het momenteel nog over een toetsenbord dat in de VS voor 285 dollar wordt verkocht, en dan komt er nog eens 100 tot 150 dollar bij om het naar Europa te verschepen. We hopen die kosten aanzienlijk te verlagen."
Maar laptops en desktops volgen dus later?
"Ja, dat hoop ik wel. Ik weet dat we vrij snel met Launch gaan beginnen. Waarschijnlijk zal Launch over een paar maanden in Europa en vanuit Europa verkocht worden, met lagere verzendkosten en verschillende Europese toetsenbord-lay-outs. Laptops zullen een stuk moeilijker worden. Het zal waarschijnlijk hetzelfde verhaal als met Launch zijn, waarbij we in de VS beginnen met nieuwe laptops en die dan later naar Europa brengen."
"Met onze Thelio-desktops werken we aan de CE-certificering en dat soort dingen die we voor de Europese markt moeten doen. Het is een beetje ingewikkelder voor Thelio dan voor toetsenborden. Er zitten zoveel verschillende onderdelen in een Thelio. Voor de toetsenborden is het één pcb. Voor de Launch Lite is het nóg een andere printplaat. Maar verder is het een lowpowerapparaat, een USB-C-randapparaat. Dat is zeer gemakkelijk te certificeren."
"De Thelio's hebben veel componenten en ze hebben veel componenten van derden: een moederbord, een voeding, een heleboel verschillende dingen die de doos in gaan. En ze moeten allemaal gecertificeerd worden. Thelio zal wat dat betreft wat moeilijker zijn. Laptops zullen ook lastiger zijn. We zullen daarmee waarschijnlijk wachten tot we ons eigen, zelfontworpen modellen hebben."
Hebben jullie hiervoor een planning? En voor de release van de Launch Lite?
"Ik denk dat het gewoon ineens zal gebeuren en dat iedereen verrast zal zijn. Ik zal zelf waarschijnlijk ook verrast zijn. Ik weet wel dat we al vrij ver zijn: we staan op het punt om het pcb-ontwerp voor de ISO-versie van Launch te maken. Bij ons is het pcb-ontwerp meestal twee maanden voordat we productie-pcb's hebben. Dus we maken prototypes en we bestellen de keycaps. Hiervoor zijn de keycaps zeker het moeilijkste deel, omdat je verschillende sets nodig hebt voor elke lay-out, terwijl we bij de Amerikaanse maar één setje keycaps hebben. Deze versie zal vijf verschillende sets van keycaps voor elk model hebben, maar wel één printplaat."
"Ik hoop dat dat eerder gebeurt dan ik denk. Het gaat hard als je eenmaal het pcb-ontwerp hebt. We maken de veranderingen voor de ISO-pcb. Dat zal in een paar maanden uit zijn. Tegelijkertijd zijn we aan het rondkijken voor opslagruimte waar dit distributiecentrum kan worden opgezet. We denken bijvoorbeeld aan Nederland."
Hebben jullie verder nog plannen voor uitbreidingen?
"Ik denk dat er twee specifieke markten zijn waar veel belangstelling is voor System76 en Pop_OS. Dat zijn de algemene Europese markt en de Indiase markt. En op geen van beide kunnen we echt tegen een redelijke prijs verkopen. Mensen in Europa kunnen onze producten al kopen, maar dan moeten ze flink bijbetalen, waardoor het niet erg kostenconcurrerend is. Mensen in India kunnen onze producten niet eens legaal importeren. Dat is een zeer moeilijke markt om te betreden. Maar we hebben daar veel fans en dat is pijnlijk."
"Straks hebben we dus ons Europese distributiecentrum. We zullen proberen om al onze verschillende producten direct in Europa te verkopen. En misschien breiden we op een gegeven moment wel uit naar India. Ik ben al eerder benaderd door mensen die distributiecentra in India wilden opzetten. Ik weet dat de juridische situatie voor laptops, vooral in India, buitengewoon moeilijk is. Voor elk afzonderlijk model moet je behoorlijk hoge certificeringskosten betalen. Dus tenzij je honderdduizenden stuks verkoopt, heeft het niet veel zin."
:strip_icc():strip_exif()/i/2006876058.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005493168.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2005086734.png?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004768828.jpeg?f=fpa)
/i/2004678000.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006845684.jpeg?f=fpa)
/i/2004764136.png?f=fpa)
/i/2005619696.png?f=fpa)
/i/2005125126.png?f=fpa)
/i/2004838510.png?f=fpa)
/i/2003202484.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004219192.jpeg?f=fpa)
/u/919007/crop5c10d78d13160_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/375226/crop62effc38c6e6e.png?f=community){kind=small}
/u/49730/babby%2520tux.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/85415/crop5da8419f35173_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/144633/crop643e593ea432f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/79614/Family-Guy-Victory-is-Ours.jpg?f=community){kind=small}
/u/573160/crop5f076c3428867_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1006081/crop5a2704340349c_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/92809/crop577f58c1b8795.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/119419/candc-60px.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/355633/crop611ab17eb2582_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/83736/crop56082112dfba0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}