Framework Laptop Review

Een laptop naar je tweakershart

Een laptop in delen

Samengevat

De Framework is een unieke laptop, die heel eenvoudig te openen en te repareren is. De laptop is van een stevige behuizing voorzien, met een scherm dat een mooi helder beeld geeft met een hoog contrast. Je kunt de laptop bij bestelling configureren zoals je wilt. In benchmarks presteert de laptop niet slecht, maar hij weet ook niet het onderste uit de kan te halen. De accuduur zou ook beter kunnen, net als de kalibratie van het scherm. De prijs ligt hoger dan bij andere laptops met dezelfde specificaties, maar andere laptops zijn niet zo makkelijk te repareren. Je zou daarom veel langer met deze laptop kunnen doen, waardoor je uiteindelijk toch goedkoper uit bent.

Pluspunten

• Makkelijk te repareren
• Naar wens te configureren
• Goede schermhelderheid en goed contrast
• 1080p-camera

Minpunten

• Schermkalibratie kan beter
• Accuduur valt enigszins tegen
• Onderdelenwinkel nog niet beschikbaar

Getest

Framework Laptop Professional

Prijs bij publicatie: € 2.800,-

Bekijk product

De Framework Laptop is bedacht om makkelijk onderdelen te kunnen wisselen en dat gaat tegen de trend van de afgelopen jaren in. Fabrikanten konden laptops dunner maken door steeds meer onderdelen vast te solderen of te lijmen. Dat leverde heel dunne laptops op, maar maakte het lastig om zelf je hardware te repareren of te upgraden. Die trend zat Framework niet lekker. "Consumer electronics is broken", schrijft het bedrijf op zijn website, waar ook staat dat repareerbare producten niet per se dikker, lelijker, minder robuust of duurder hoeven te zijn. Het bewijs daarvan moet de laptop zijn die Framework heeft ontwikkeld. In deze review bespreken we de duurste uitvoering van dat systeem.

Dat de Framework Laptop bijzonder is, merk je al bij het bestellen, dat iets anders gaat dan bij andere laptops. Bij de meeste 'gewone' laptops configureert de fabrikant een aantal verschillende uitvoeringen voor een bepaalde regio, zoals Nederland of de Benelux. Aan die configuratie valt dan niets meer te veranderen en daarnaast draaien die laptops vrijwel altijd Windows. Bij Framework gaat dat anders en het bedrijf doet zijn naam eer aan, want eigenlijk bestel je een 'raamwerk', dat je zelf moet invullen.

De basis van de laptop is een chassis met een accu en een 13,5"-scherm met 3:2-verhouding. Je kunt vervolgens kiezen voor een moederbord met een Core i5- of i7-processor en als je het daarbij wilt laten, dan kan dat. Dat betekent dat je vrij bent om een of twee DDR4-modules toe te voegen, een M.2-ssd uit te zoeken en het besturingssysteem te kiezen. O ja, zelfs de poorten staan niet vast, want ook die zijn modulair.

Exterieur

Vind je dat niets, dan kun je ook kiezen voor een van de voorgeconfigureerde modellen, die wel met Windows zijn uitgerust. De goedkoopste, met Core i5-processor, kost 1150 euro. Wat krijg je dan? Eigenlijk een heel 'normale' laptop. De Framework heeft een behuizing die van aluminium is gemaakt en het geheel weegt ongeveer 1,3 kilogram. Het is een behuizing zonder fratsen; er zitten geen stickertjes of overbodige knopjes en lampjes op. Het enige dat oplicht, is de aan-uitknop, waarin ook een vingerafdrukscanner is verwerkt.

Die behuizing voelt stevig aan, eigenlijk precies zoals je verwacht van een laptop van iets meer dan 1000 euro. Je kunt de laptop bijvoorbeeld niet makkelijk indrukken, zelfs niet bij de achterkant van het scherm, en ook als je een stevige aanslag hebt, zie je de behuizing rondom het toetsenbord niet meebewegen. De touchpad is van glas gemaakt, zoals je van high-end laptops mag verwachten, en al met al is het best een elegante verschijning. Het geheel voelt, kortom, aan als een laptop die helemaal niet modulair is. Dat is knap, want het vastsolderen en -lijmen van onderdelen wordt vaak verdedigd door te zeggen dat een laptop anders overdreven dik zou worden.

Ook leuk en heel toekomstvast zijn de aansluitingen op de behuizing. Het zijn modules die je in de behuizing van de Framework Laptop schuift. Framework levert USB-C-, USB-A-, HDMI- en DisplayPort-modules. Die maken gebruik van de vier Thunderbolt 4-aansluitingen op het moederbord. Framework verkoopt ook ssd's van 250GB en 1TB die je in een van de slots kunt schuiven. Een kaartlezer verkoopt het bedrijf helaas niet, dus die zul je nog los moeten aanschaffen.

Boven aan het scherm zitten twee schuifjes, waarmee je de microfoon en webcam kunt uitschakelen. De camera heeft een resolutie van 1920x1080 pixels en dat is hoger dan de 720p-camera's die we in het merendeel van de laptops aantreffen. De prestaties van die camera verschillen grappig genoeg per besturingssysteem. Bij goede lichtomstandigheden presteert de camera in Ubuntu, Fedora en Windows hetzelfde, maar bij tegenlicht overbelicht Windows de achtergrond, waardoor de persoon in beeld goed zichtbaar is. Fedora en Ubuntu proberen de achtergrond correct te belichten, maar daardoor zit de persoon voor de camera in het donker.

Van binnen

Framework wil dat zijn gebruikers de laptop zelf kunnen repareren als er onderdelen kapot of versleten zijn en wil dat voor de gebruiker zo makkelijk mogelijk maken. Je merkt dat er goed is nagedacht over de manier waarop de laptop in elkaar zit. Wie in de afgelopen jaren weleens een laptop van een ander merk heeft opengemaakt, zal het misschien bekend voorkomen: je draait de schroefjes los, sorteert die netjes op lengte en legt ze aan de kant. Pas daarna druk je behoedzaam de clips die de behuizingdelen bij elkaar houden, opzij, in de hoop dat ze niet afbreken, met een hartverzakking bij ieder 'krak'-geluid, tot gevolg.

De Framework Laptop is wat dat betreft een verademing. Je krijgt er om te beginnen een schroevendraaier bij met twee bits: Phillips 0 en Torx T5. Meer heb je niet nodig om de hele laptop uit elkaar te halen. Als je de vijf schroeven aan de onderkant van de behuizing hebt losgedraaid, vallen ze er niet uit, maar blijven ze met borgveertjes op hun plek zitten. Je hoeft niet bang te zijn dat clipjes afbreken als je de twee delen van de behuizing scheidt, want die zitten aan elkaar met behulp van magneetjes. Vervolgens moet je de extra lange flatcable die toetsenbord en touchpad met het moederbord verbindt, losmaken en kun je bij de interne onderdelen van de Framework Laptop. Het scherm of de webcammodule vervangen is zo mogelijk nog eenvoudiger. De schermomlijsting zit namelijk enkel met magneetjes aan de A-cover vast en die delen kun je met de achterkant van de schroevendraaier gemakkelijk van elkaar scheiden.

Op of bij alle onderdelen staat een QR-code, die naar de voor dat onderdeel specifieke reparatiehandleiding op de site van Framework leidt. Daar moet je ook vervangende onderdelen kunnen bestellen, maar op het moment van schrijven is die onderdelenwinkel voor Nederland nog niet beschikbaar. Die beschikbaarheid is niet onbelangrijk, want bij veel laptopfabrikanten is het voor consumenten lastig om aan originele onderdelen te komen. Als je op eigen houtje onderdelen uit China bestelt, moet je maar afwachten hoe het met de kwaliteit en de compatibiliteit is gesteld.

In de toekomst kun je de Framework Laptop misschien zelfs voorzien van een heel nieuw moederbord met een nieuwe processorgeneratie. Zolang Framework de formfactor en de plek van de aansluitingen op het moederbord hetzelfde houdt, moet dat geen probleem zijn. Op die manier kun je eindeloos doen met een deel van de hardware en hoef je alleen slijtageonderdelen te vervangen. Of dat ideaalplaatje ook de praktijk wordt, is afwachten. Zoals gezegd zijn de onderdelen in Nederland nog niet te bestellen en zodra dat wel het geval is, staat nog niet vast hoelang ze beschikbaar blijven.

• Volgende pagina 2. Specificaties en benchmarks