Eerste activatie Large Hadron Collider is een feit

Wetenschappers die aan onderzoekscentrum Cern in Zwitserland verbonden zijn, zagen op 10 september een succesvolle start van de Large Hadron Collider. De deeltjesversneller moet de deeltjestheorie met nieuwe inzichten verrijken.

Woensdagochtend 10 september schreven de ongeveer achtduizend betrokken onderzoekers van Cern geschiedenis door de eerste protonenstraal succesvol door de Large Hadron Collider te laten versnellen. Deze zogenoemde First Beam was de eerste volledige test van de deeltjesversneller. De wetenschappers slaagden erin deze First Beam een volledige ronde door de LHC te laten doorlopen. Tijdens de ronde kon de protonenstraal aangepast en gestuurd worden: essentieel om in een later stadium twee tegengesteld bewegende stralen te laten botsen. Voor het zover is, willen de onderzoekers eerst een enkele protonenstraal in de andere richting door de LHC laten lopen.

Cern LHC deeltjesversnellerDe Large Hadron Collider dankt zijn naam aan zijn afmetingen en functie: het apparaat bestaat onder meer uit een ondergrondse circulaire deeltjesversneller met een doorsnee van 8,6 kilometer en een lengte van 27 kilometer. De protonen waaruit de deeltjesstralen bestaan, zijn een ondersoort van hadrons. Het 'Collider' is afgeleid van het onderzoeksdoel om kloksgewijs draaiende protonen die tot bijna de lichtsnelheid zijn versneld, te laten botsen tegen protonen die met dezelfde snelheid tegen de klok in bewegen. De deeltjes bewegen in ultrahoog vacuüm en worden door supergekoelde magneten tot vrijwel de lichtsnelheid, bijna 300.000 kilometer per seconde, versneld. Door de hoge botssnelheden vallen de protonen bij een botsing uiteen, waarbij ze gedurende zeer korte tijd subatomaire deeltjes genereren. Die deeltjes worden door enorme, gevoelige detectoren waargenomen en geanalyseerd. De data, jaarlijks zo'n 15 petabyte, wordt door het LHC Computing Grid of LCG wereldwijd gedistribueerd en geanalyseerd.

LHC - Atlas-detector LHC - CMS-detector LHC - Alice-detector

De eerste botsing tussen deeltjes staat voor 21 oktober op het programma. De wetenschappers kunnen dan op zoek gaan naar elementaire deeltjes, zoals het hypothetische Higgs-boson. Dit 'god-deeltje' zou andere deeltjes hun massa geven. Het is het enige deeltje in het zogeheten Standaard Model dat nooit is waargenomen. Twee detectoren, Atlas en CMS, moeten deze en andere exotische deeltjes gaan waarnemen. Een ander doel van het LHC-project is het achterhalen wat er vlak na de Big Bang gebeurd is. De detectoren Alice en LHCb moeten onder meer naar donkere materie en antimaterie speuren.

LHC - computers LHC - simulatie van deeltjesdetectie Overzicht van de LHC computing grid infrastructuur Kaart met locaties van LHC-computers

Volgens sommige theorieën zou de deeltjesversneller ook andere gevolgen hebben: tijdens de botsingen zouden microscopische zwarte gaten kunnen ontstaan. De kans op het ontstaan van zwarte gaten wordt door de betrokkenen echter op bijna nul geschat, maar mochten deze toch ontstaan, dan zouden ze vrijwel direct - binnen nanosecondes - weer verdampen en dus geen gevaar opleveren. Desondanks zijn wetenschappers met de dood bedreigd wegens hun betrokkenheid bij het LHC-project. Ook is geprobeerd de activatie van de deeltjesversneller tegen te houden door rechtszaken aan te spannen waarin de veiligheid van de deeltjesversneller in twijfel werd getrokken. Ook natuurkundige Stephen Hawking is van mening dat de deeltjesversneller geen gevaren op zal leveren, maar hij zegt ook dat de kans op succes niet bijzonder groot is: jaren geleden verwedde hij er honderd dollar om dat het Higgs-boson niet gevonden zal worden.

Large Hadron Collider

Door Willem de Moor

Redacteur

10-09-2008 • 14:20

178

Submitter: vhdirk

Lees meer

LHC vindt aanwijzingen Higgs-deeltje
LHC vindt aanwijzingen Higgs-deeltje Nieuws van 13 december 2011
LHC begint met botsing lood-ionen
LHC begint met botsing lood-ionen Nieuws van 8 november 2010
LHC opnieuw door storing getroffen
LHC opnieuw door storing getroffen Nieuws van 3 december 2009
LHC opnieuw in gebruik genomen
LHC opnieuw in gebruik genomen Nieuws van 28 oktober 2009
CERN heractiveert LHC eind september
CERN heractiveert LHC eind september Nieuws van 10 februari 2009
Hackers vallen LHC-computer aan
Hackers vallen LHC-computer aan Nieuws van 13 september 2008

Reacties (178)

178
151
41
16
1
13
Wijzig sortering
Omdat veel mensen zich hier afvroegen wat het nu precies is. Deze documentaire "Large Hadron Collider - The Search For The Higgs Boson" was pasgeleden uitgezonden op de BBC over het Higgs-Boson deeltje.Daarin werd het vrij goed uitgelegd wat het deeltje nu precies is en hoe de super collider werkt. Link naar de documentaire http://www.shapeshift.net/2008/07/large-hadron-collider/ (vergeet niet deel 2 en 3 ook te kijken ;) )

[Reactie gewijzigd door JustAnotherDev op 24 juli 2024 10:56]

Hier staat een erg duidelijk filmpje over wat het is, wat het gaat doen, en wat het kost - zo'n 6miljard dollar en het zal dan nog eens elektriciteit gaan gebruiken voor 30miljoen dollar - :)
Echt objectief is het wel niet hé :p
Die 6 miljard dollar valt in het niet bij de biljoenen die de USA uitgeven aan oorlogen. Goede investering lijkt me!

Bronlink:
http://en.wikipedia.org/wiki/Financial_cost_of_the_Iraq_War

[Reactie gewijzigd door spier084 op 24 juli 2024 10:56]

Miljard in het Nederlands == Biljoen in Engels, vergeet dat niet ;)
Dat ligt natuurlijk aan de schaal die je gebruikt. Met mijn Nederlandse biljoen bedoelde ik dus de Engelse triljoen. We zijn tenslotte wel in NL he?

voor de kennisgeeks:
http://en.wikipedia.org/wiki/SI_prefix
Anoniem: 238608 10 september 2008 15:23
Op de link CERN is live te volgen wat er allemaal met de LHC gebeurt. Dat het CERN ook interessante spin-off heeft wordt bewezen door het feit dat hier het worldwideweb is uitgevonden. Dat er meer spin-off is wordt bijvoorbeeld bewezen door het bedrijf IdQuantique in Geneve. Dit bedrijf produceert singe photon detectors voor gebruik bij bijvoorbeeld het CERN. Deze techniek is echter ook bruikbaar voor het maken van Quantum Random Generatoren en Quantum Cryptografie Systemen. Met deze techniek zijn Informatie Uitwisselings Systemen te maken welke gebaseerd zijn op wiskundige en natuurkundige wetten. Het voordeel hiervan is dat deze wetten ontdekt en gebruikt kunnen worden, maar niet veranderd en daarmee zijn deze wetten dus universeel geldig. Als je systemen maakt welke gebaseerd zijn op deze wetten en de eigenschappen van deze systemen bewijst met deze wetten, dan zijn de eigenschappen van deze systemen dus ook universeel en tijdloos en kunnen niet door mensen gewijzigd worden. Een presentatie van een voorbeeld research systeem hiervan is te vinden op deze link
Er komen fragmenet van een zwart gat vrij in een duizendste van een semilliseconde. En het vormen van een zwart gat zoals we dat kennen (theorie) uit de natuurkunde duurt wat langer. En als er een zwart gat word gevormt gaan wij dat niet meer merken dat zijn we in no time weg.

Ze schieten goud kernen op elkaar en na enkele ronden te hebben gemaakt (daaromis het rond en houden de super geleide en supergekoelde magneten en sterk plasma veld de afbuigingen van deze goudkernen gevangen en op een gegeven moment bereiken de goudkernen een snelheid van bij 960.000 km/s en botsen ze op elkaar en door de enorme impact worden de goudkernen uit elkaar geknald. De warmte door deze botsing is 100x hoger dan de zonnevlammen van 15 milj. graden. De warmte en wrijving zogen voro een nieuwe atoomvorming. Dat zou dus het GODS deeltje moeten zijn. Waaruit alle sis onstaan. Maar ook dat is weer gebaseerd op theoretische model.

En ze doen natuurlijk ondezoek naar kernfusie op kamertemperatuur, maar daar zijn ze als 15 jaar mee bezig en is niets nieuws aan.
Kleine opmerking. De deeltjes in de LHC halen een snelheid van 99,99995% van de lichtsnelheid. De lichtsnelheid is c = 299 792 458 m/s = 299 792 km/s.

Warp 3,6 lijkt me voorlopig wat optimischtisch ;)

Daarnaast twijfel ik een beetje aan de stelling dat er goud rond gaat. De LHC schiet enkel Hadron in het rond en dat zijn alleen de kleine deeltjes bestaande uit quarks. Goudkernen kom ik nergens tegen. Wel gaan ze af en toe lood ionen (ca. eens in de maand) in het rond slingeren.
Daarnaast twijfel ik een beetje aan de stelling dat er goud rond gaat. De LHC schiet enkel Hadron in het rond en dat zijn alleen de kleine deeltjes bestaande uit quarks. Goudkernen kom ik nergens tegen. Wel gaan ze af en toe lood ionen (ca. eens in de maand) in het rond slingeren.
http://www.sciencedaily.c.../2000/06/000614075734.htm
UPTON, NY (June 13, 2000) -- Scientists at the U.S. Department of Energy's Brookhaven National Laboratory have begun detecting head-on collisions between gold nuclei in the Relativistic Heavy Ion Collider (RHIC), the world's newest and biggest particle accelerator for studies in nuclear physics.
Hij heeft het waarschijnlijk over de vorige leider op vlak van sterkste deeltjesversneller.

[Reactie gewijzigd door RuddyMysterious op 24 juli 2024 10:56]

Uit het artikel:
De Large Hadron Collider dankt zijn naam aan zijn afmetingen en functie

Doelt de auteur van het artikel hiermee op dat "large" betrekking heeft op de grootte van de collider?(Omtrek & diameter etc)

Ik meen me te herinneren dat een large hadron een relatief groot partikel is opgebouwd uit quarks, bijv een proton, en dat "large" daarom op de hadron als partikel slaat en niet op de omvang van de collider.

Ben er echter niet 100% zeker van.

[Reactie gewijzigd door Arcane Apex op 24 juli 2024 10:56]

lijkt me zo ingewikkeld om een detector te maken die iets moet gaan vinden.. terwijl je niet weet wat.
Ik heb een redelijke analogie voor je:
Neem 100 vierkante kilometer bos. Daarin loopt een dier, je weet alleen niet welk dier. Je hebt het dier zelfs nog nooit gezien en weet er eigenlijk niks vanaf. Je hebt alleen veronderstellingen.

Nu mag je een 10 vierkante meter met gladgestreken zand ergens neerleggen. Een tijdsperiode later kom je dan 'even' kijken of het dier er overheen gelopen heeft. In het bos lopen ook nog duizenden andere dieren die je wel kent, dus je zult eerst alle afdrukken van de bekende dieren moeten weg'filteren'. Lastig werk, maar met genoeg kennis en tijd goed te doen.

Uit de afdruk, mocht je 'm hebben, kan je meteen een hoop afleiden: hoeveel poten, hoe zwaar, snelheid, vorm, etc...

Met 10 vierkante meter op 100 vierkante kilometer schiet het natuurlijk niet op. De LHC heeft wat betreft de Higgs-boson-'dier' een oppervlakte van 90 vierkante kilomer (90% kans om het vinden in z'n totale levensduur).

(Disclaimer: voor mensen die meer in de materie zitten, ja het klopt niet helemaal. Voor mensen die er niet in zitten lijkt me dit echter een prima analogie om enig inzicht te krijgen in wat er gebeurd)
Hele heldere uitleg die 't voor 'n leek (zoals ik, nou ja, semi-leek) duidelijk maakt. Zoals met alle subatomaire deeltjes kijken wetenschappers niet naar het deeltje zelf, maar naar de sporen die het achterlaat.
Die detectoren kunnen Higgs deeltjes niet direct waarnemen: ze vallen uit elkaar in bekende producten en die laatste worden dan waargenomen. Probleem is alleen dat, ook als er Higgs deeltjes gemaakt zullen worden, er veel meer andere deeltjes gevonden zullen worden. Men zal dus HEEL VEEL botsingen moeten analyseren om daaruit misschien enkele te vissen die een Higgs opgeleverd hebben. Vandaar dat grote computergrid.
Ik denk dat Stephen Hawking gelijk gaat krijgen en dat het Higgs-Boson niet gevonden gaat worden. In het heelal zelf zijn andere krachten in werking die we hier op aarde niet kennen laat staan simuleren. Dan is er nog de vraag, als de Higgs-Boson al bestaat, waar die zich in het universum schuilhoud. Het centrum van het heelal geeft veel verschillende partkels vrij maar we zitten hier zelf aan de grens daarvan.

Onderzoek is altijd nodig, we hebben immers nieuwe bronnen van energie nodig en die zullen hiermee misschien mogelijk worden maar wil je het heelal leren bergijpen dan zal je er toch naartoe moeten. Als ik zie wat er wereldwijd aan researchgeld word gestoken in het zoeken van een zendsignaal door andere intelligente levensvormen dan denk ik dat men beter het geld had kunnen steken in research voor het bouwen van een ruimteschip en bronnen ter plaatse onderzoekt.

Dit leverd allemaal te weinig op. We weten nog steeds niets wat de oceanen allemaal herbergen en voor antwoorden heeft. We kappen hele regenwouden weg en vernietigen planten die we niet eens kennen. Kortom gezegd, wat we hebben interesseert ons minder dan wat ze hopen te vinden. Rare beestje die mensen :)
Ik raad je aan om eens een goed boek over wetenschap van nu te lezen, want waar je het nu over hebt is geen touw aan vast te knopen. In het heelal andere krachten dan op aarde? Waar het Higgs-Boson deeltje zich schuilhoudt? Centrum van het heelal? Wij zitten aan de grens van het heelal? Naar het heelal toe gaan? Wat voor bronnen wil jij onderzoeken? En hoe dacht jij met een ruimteschip andere beschavingen te gaan bezoeken als de dichtstbijzijnde ster minstens 4,5 lichtjaren ver weg is? En hoe weet jij überhaupt welke kant we op moeten om een andere beschaving te vinden?
Precies. (deels reactie op Viper en Parabellum)

De aarde is slechts een héél klein deel van het universum, maar om te zeggen dat hier andere wetten gelden dan in een ander deel. Dat gaat wel héél ver. Het zijn natuurwetten, omdat het theorieën zijn die natuur verschijnselen verklaren. Het zou wel een beetje vreemd zijn als diezelfde natuur op verschillende plaatsen, anders zou werken. Bepaalde krachten en verschijnselen kunnen ergens anders wel anders zijn, maar dat zou door fouten in de theorieën kunnen komen of door andere invloeden van buiten.

We zitten gelukkig niet in het centrum van het heelal, maar aan de 'rand', kan je natuurlijk ook niet zo zeggen. We zitten op dit moment redelijk aan de rand, aangezien het universum nog steeds groeit (maar dat weet je ook wel :) ).

Ruimteschepen is zoals je ook al aangeeft ook nog een slecht idee. Zolang we geen soort van 'Warp' of 'Wormholes' kunnen maken of gebruiken, zitten we opgescheept met ons 'saaie' zonnestelsel.

Daarnaast denk ik dat dit zeer zeker zeer nuttige resultaten kan opleveren. En zoals meestal, we zullen er waarschijnlijk pas over tientallen jaren echt pas iets nuttigs mee kunnen doen, maar als je nooit iets onderzoekt kom je ook niet verder. Dit deeltje kan onze kennis over de meest elementaire deeltjes verder vergroten en daarmee ook nog meer over het ontstaan (al is het toch al redelijk goed bekend, wat de stappen waren, waarin de Big Bang zou zijn verlopen, tenminste een professor hier heeft de stappen uitgelegd en ik neem aan dat hij er verstand van heeft). Door meer te weten van deeltjes, kunnen we deeltjes ook meer aanpassen of ermee doen. Kijk alleen maar al naar alle radioactieve elementen, daar zijn nog steeds enorm veel nieuwe soorten isotopen te vinden en te ontdekken.

Ik ben ieder geval erg blij met deze onderzoeken, des te meer je weet des te beter.
Het idee van andere wetten elders in het universum klopt niet echt. Hij heeft het waarschijnlijk over de theorie van multiversa waarin elk universum zijn eigen constantes en wetten heeft. Om dit geheel van universa "het universum" te noemen is fout geweest van Parabellum.
Wat ik niet snap is dat dit apparaat een materie moet weergeven waarvan we helemaal niet weten of die uberhaubt wel bestaat? Indrukwekkend project overigens :)
Tot nu toe is het betreffende deeltje (Higgs boson) alleen nog maar deel van de theorie. Dit deeltje zou drager moeten zijn van de fysische eigenschap 'massa', en vormt daarmee een heel belangrijke bouwsteen in ons begrip van hoe de materie nu eigenlijk in elkaar zit. Probleem is dat het deeltje met eerdere apparatuur nog nooit is waargenomen. De gedachte is nu dat er een hogere energie nodig is om het te zien: je moet harder botsen dan we tot nu toe konden. De nieuwe LHC maakt botsingen tussen deeltjes mogelijk met een 14 keer hogere energie dan tot nu toe mogelijk was. Daarmee zou het deeltje te "maken" moeten zijn, áls het bestaat.
Theoretisch bestaat het of zou het moeten bestaan, dat gaan ze dus onderzoeken.
Anoniem: 174991 @pagani10 september 2008 15:25
En verreweg de meest interessante uitkomst zou zijn dat het deeltje niet wordt waargenomen/ aangetoond.
daarmee ben je nog niet zeker dat het niet bestaat.
Kan zich misschien op een andere manier uiten dan dat er gemeten wordt.
Vraag me af of ze de zwaartekracht per deeltje kunnen meten.
Helaas zal het onzekerheidsprincipe van Planck hier toch roet in het eten sturen .?
Onzekerheidsprincipe van Heisenberg, niet van Planck. ;)
Anoniem: 272812 10 september 2008 20:45
Vraag aan onze natuurkundige vrienden:

Het ene loodatoom vliegt met 300.000 km/s rechtsom.

Het andere loodatoom vliegt met 300.000 km/s linksom.

Zij botsen.... Wat is de snelheid van beide atomen relatief ten opzichte van elkaar op het moment van impact: 300.000 km/s of 600.000 km/s (wat volgens Albert E. overigens niet kan)
De impact energie is gelijk aan de energie die je kan waarnemen als twee kernen met lichtsnelheid op een stilstaand object knalt. Als je de relativiteits theorie overboord gooit, dan is dat ook hetzelfde als 1 kern met 2x lichtsnelheid. Maar goed, de term snelheid is niet goed gebruikt hier. Je moet het nog afspiegelen op de lichtsnelheid. Uiteindelijk draait het om de kinetische energie en die druk je niet uit in km/s, maar in Joule. Dat is de energie die je krijgt bij een frontale botsing.
Albert Einstein zegt wel meer... En dat doet Stephen Hawking ook... En zo nog tientallen zeer intelligente wetenschappers. En daardoor verschillen ze vaker van mening ergens over dan dat ze overeenkomen tot een bepaalde theorie.

Dus jouw vraag kan meerdere antwoorden hebben afhankelijk aan wie je het vraagt.

Waarom kan het antwoord trouwens geen 600.000km/s zijn? Want licht (300.000km/s) wat zich nu van A naar B wil gaan verplaatsen, hoeft B nooit te bereiken als er een zwart gat ontstaat achter A waarvan de aantrekkingskracht groot genoeg is dat het het vertrekkende licht weer opslokt (met een grotere snelheid dan 300.000km/s blijkbaar want het licht wordt ineens van B naar A bewogen).
Gaat het nu over de snelheid die relatief stilstaande waarnemers van buitenaf kunnen meten, of de snelheid die de deeltjes voor zichzelf zouden kunnen waarnemen, moesten ze kunnen waarnemen?

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.