SpaceX gaat Galileo-satellieten van ESA lanceren wegens vertraging Ariane 6

De European Space Agency heeft een overeenkomst met SpaceX afgesloten. Het ruimtebedrijf gaat daarmee voor het eerst satellieten van de ESA lanceren. Het Europese ruimteagentschap doet dat vanwege vertraging met haar Ariane 6-raket.

SpaceX gaat vier satellieten voor het Galileo-systeem lanceren, vertelt de ESA aan The Wall Street Journal. De satellieten worden onder de overeenkomst volgend jaar gelanceerd tijdens twee losse lanceringen met de SpaceX Falcon 9. De Europese Commissie en EU-lidstaten moeten nog wel goedkeuring geven voor de lanceringen. Dat gebeurt naar verwachting voor het einde van dit jaar, zeggen ingewijden tegen de Amerikaanse krant. De satellieten zouden dan vanaf Amerikaans grondgebied worden gelanceerd.

SpaceX heeft niet gereageerd op vragen van de WSJ. Een woordvoerder van de Europese Commissie vertelt aan de krant dat het er alles aan doet om ervoor te zorgen dat de Galileo-constellatie de komende maanden en jaren 'uitstekende diensten blijft leveren'. Naar verwachting blijven de bestaande Galileo-satellieten voorlopig werken, maar extra satellieten zouden helpen bij het opvangen van onverwachte storingen.

De EU was in het verleden huiverig om SpaceX te gebruiken voor satellietlanceringen. De Unie wil niet afhankelijk zijn van Amerikaanse bedrijven om kritieke infrastructuur te lanceren. Ze heeft echter 'geen andere keuze' vanwege vertragingen met de Ariane 6-raket en de beslissing om geen Russische raketten te gebruiken wegens de oorlog in Oekraïne, vertellen ingewijden aan The Wall Street Journal.

Het is niet de verwachting dat SpaceX wordt gebruikt voor meer satellietlanceringen, naast de vier lanceringen die zijn afgesproken. Dat meldt Javier Benedicto, de director of navigation van de ESA. Toekomstige lanceringen moeten wel gebeuren met de Ariane 6. Er wordt al jaren gewerkt aan deze raket, die in 2020 gereed had moeten zijn, maar die nog altijd niet klaar is voor gebruik. Zijn voorganger, de Ariane 5, is dit jaar met pensioen gestuurd, waardoor Europa zonder eigen geschikte raket zit. De ESA verwacht nu een eerste Ariane 6-lancering in 2024.

Door Daan van Monsjou

Nieuwsredacteur

24-10-2023 • 11:06

95

Lees meer

Reacties (95)

Sorteer op:

Weergave:

Zijn er geen commerciële ruimtevaartorganisaties in Europa? Amerika zit er vol mee
Orbex Space is er een van. Maar dat komt omdat lanceren vanuit Europa een stuk lastiger is dan vanuit Flordia, California of Zuid Amerika. Je wil namelijk naar het oosten lanceren maar dat betekend dat de eerste trap al snel op land boven land terugkeert. Orbex space gaat dit nu proberen vanuit het noorden van Schotland.
Hoe is lanceren vanuit California naar het oosten anders dan vanaf het vasteland in Europa? Je komt in beide gevallen toch boven land uit? Of snap ik het niet goed?
SpaceX lanceert volgens mij vooral richting het westen vanuit Vanderberg (Californië). Incidenteel alleen naar het oosten als het voor speciale missies nodig is voor een militaire satelliet.
Lanceringen gebeuren altijd (een beetje) richting het oosten, nooit richting het westen. De reden is dat de raket bij lancering richting het oosten automatisch al de draaisnelheid van de aarde meekrijgt zonder dat de raket daar iets voor hoeft te doen.

En dat verklaart meteen waarom er een grote voorkeur is om zo dicht mogelijk bij de evenaar te lanceren. Een raket die daar recht omhoog wordt gelanceerd heeft door de draaiing van de aarde automatisch een snelheid in oostelijke richting van 40.000 km per 24 uur, dus 1666 km/h. Hoe dichter je richting de Noordpool of Zuidpool lanceert, des te kleiner de zwieper is die de raket meekrijgt, tot uiteindelijk 0 km/h direct boven de pool.
Lanceringen gebeuren altijd (een beetje) richting het oosten, nooit richting het westen.
Dat is niet correct. Er worden ook retrograde satellieten gelanceerd. Deze worden richting het westen gelanceerd. Dit gebeurd echter niet zo vaak. Zoals anderen ook opmerkten worden ze ook richting het zuiden gelanceerd vanuit Californië. De meeste lanceringen gaan inderdaad richting het oosten en daarom ook meestal vanuit Florida.
Polar orbits gebruiken ze hem ook voor.
Vandenberg is alleen voor polar orbits voor zover ik weet. Die worden naar het zuiden gelanceerd.
Wat ik er altijd van heb begrepen is dat je voor voor lanceringen naar een geostationaire baan, om niet een te zware raket te hoeven gebruiken, het beste een lanceerplaats kunt hebben die zo dicht mogelijk bij de evenaar zit. Maar het gros van Europa zit veel noordelijker: zelfs het meest zuidelijke puntje van Spanje komt niet verder dan noord Californië. Cape Canaveral en Vandenberg AFB (de twee belangrijkste lanceerplaatsen in de VS) zitten vele malen zuidelijker en zijn daarom veel effectievere locaties om lanceringen uit te voeren.
Gelukkig ligt er een stukje Frankrijk veel dichter bij de evenaar dan welke Amerikaanse lanceerplaats dan ook. Frans-Guyana.
Dat is waar net ook naar gerefereerd werd met Zuid-Amerika in een van de comments. Sterker nog, de meeste Ariane raketten worden daar ook gelanceerd, of vanuit Kazachstan.

[Reactie gewijzigd door CH4OS op 23 juli 2024 20:39]

Dat is waar net ook naar gerefereerd werd met Zuid-Amerika in een van de comments. Sterker nog, de meeste Ariane raketten worden daar ook gelanceerd, of vanuit Kazachstan.
Bedoel je niet dat Arianespace, Soyuz lanceringen vanaf Kazakhstan organiseert?
Naar mijn weten zijn er ook Ariane raketten gelanceerd vanuit Kazachstan, maar kan het mis hebben en dat voor die (ESA) missies een Soyuz raket gebruikt is.
Dan zal ook de hele samenbouw van de raket daar plaats moeten vinden. Vraag me sterk af of daar 2 locaties voor zijn.
Er is nog nooit één enkele Ariane raket vanuit Kazachstan gelanceerd. Ariane raketten zijn uitsluitend vanuit Frans Guyana gelanceerd.
Arianespace, die de lanceringen van Ariane raketten uitvoert, heeft (had) wel een overeenkomst met Roscosmos om vanuit Frans Guyana ook Soyouz raketten te lanceren.
Roscosmos maakte van die samenwerking ook gebruik door Arianespace als contactpersoon aan te wijzen voor westerse bedrijven die hun lading vanuit de thuisbasis van Roscosmos in Kazachstan met een Soyouz raket wilden lanceren. Maar Arianespace had dan verder geen bemoeienis met de lancering zelf.
Daarom lanceert Europa ook vanuit Guiana Space Center in French Guiana, Zuid Amerika. Ligt maar 500 km ten noorden van de evenaar, aan de oostkust van het continent, dus bijna perfect wat dat betreft.
Dat komt omdat de aarde geen perfecte bol is. De aarde is rond de evenaar 'dunner' (of vanaf de evenaar tot het middelpunt van de aarde is een kleinere afstand dan vanaf de polen). Hierdoor is er dus minder aardmassa rond de evenaar en dat heeft invloed op de valversnelling. Hier in NL is de valversnelling ~9.81 m/s2, maar op de evenaar ~9.78 m/s2

Je hebt dus minder energie (brandstof) nodig om de aarde te verlaten als je vanaf de evenaar lanceert

Bron: Wiki
of vanaf de evenaar tot het middelpunt van de aarde is een kleinere afstand dan vanaf de polen
Volgensmij heb je dit verkeerd om, de aarde wordt volgensmij een beetje opgerekt door de draaing van de aarde en komt dit zwaartekracht verschil vooral door de middelpunt vliedende kracht. Ik weet ook niet hoeveel invloed dat verschil in zwaartekracht echt heeft op de raketlanceringen
Het effect van het verschil in zwaartekracht is nihil.
Waar het om gaat is de extra snelheid van (40.000 km/ 24 u =) 1.666 km/u, oftewel ongeveer 5% van de snelheid die je nodig hebt om in een baan om de Aarde te komen. Dat lijkt niet zo veel, maar dat betekent dat je vanaf de evenaar met dezelfde raket ongeveer 10% meer gewicht in oostelijke richting in een baan om de Aarde kan lanceren dan in westelijke richting.

En je hebt gelijk dat door de draaiing van de Aarde de Aarde rond de evenaar juist een beetje uitgerekt wordt. Het verschil van pool tot pool en twee tegenovergestelde punten aan de evenaar is ongeveer 44 km. Op een totale afstand van pool tot pool van 12.712 km is het verschil kleiner dan de oneffenheden op een stalen kogellager. @DeerDitch

Leuk weetje:
Dat de omtrek van de Aarde ongeveer 40.000 km is geen toeval. De meter is ooit door de Fransen gedefinieerd als het 1/1.000.000e deel van de afstand van de pool tot de evenaar.
Door meetfouten/ rekenfouten en de omzetting van de definitie van de meter van de standaardmeter zoals deze door de Fransen op basis van landmetingen is vastgesteld naar één op basis van fundamentele natuurundige constantes, is de afstand van de pool tot de evenaar nú 1.000.002 m.
Dat de omtrek van de Aarde ongeveer 40.000 km is geen toeval. De meter is ooit door de Fransen gedefinieerd als het 1/1.000.000e deel van de afstand van de pool tot de evenaar.
Door meetfouten/ rekenfouten en de omzetting van de definitie van de meter van de standaardmeter zoals deze door de Fransen op basis van landmetingen is vastgesteld naar één op basis van fundamentele natuurundige constantes, is de afstand van de pool tot de evenaar nú 1.000.002 m.
Weer iets geleerd vandaag! Ik wist al nooit waar de lengte van een meter vandaan kwam, jammer van die rekenfout...
Jules Verne heeft een goed boek geschreven over hoe dat toen ongeveer in zijn werk ging en wat de uitdagingen daarbij waren in het boek 'Avonturen van drie Russen en drie Engelsen'.

Het verhaal zelf is natuurlijk fictief, maar de wetenschap, methodes en uitdagingen zijn heel accuraat beschreven.
Niet altijd; je kunt vanaf het zuiden van Spanje in oostelijke richting lanceren zonder de eerste ~1.000 km land tegen te komen. Dit is recent gedaan met de Miura 1.

Overigens zijn lanceringen vanuit Californië in de regel in zuidelijke of westelijke richting.
Niet in de regel, altijd. Men staat geen overland-lanceringen toe. Dus East/North is vanuit de Cape, West/South vanuit Cali.
SpaceX lanceert daar richting Baja California, richting het zuid-oosten., of recht naar het zuiden over de stille oceaan.
Vandenberg wordt vooral gebruikt voor lanceringen in een polaire baan, dus wanneer een satteliet niet de richting van de evenaar volgt, maar in essentie van pool naar pool vliegt. En dan lanceer je wel weer over water.
Dat is ook de reden dat SpaceX soms vanuit Vandenberg SFB lanceert en soms vanuit de Cape, afhankelijk van welke orbit men nodig heeft en welke richting men dus op wil lanceren.

Overigens is dat in Europa helemaal geen probleem, vanuit Spanje, Frankrijk, Italie en de UK kun je zowel east als westbound over water lanceren.

Volgens mij is de echte reden dat de Cape en Cali beter is dan iets vanuit bv de UK is het momentum dat je op de evenaar hebt: je raket krijgt gratis een zwieper door de rotatie van de aarde. Goedkoper en efficiënter, maar zeker niet ondoenlijk vanuit noord Europa voor zover ik weet.
Het is ongeveer een 10% verlies, lanceren vanuit Noord Europa vergeleken met de evenaar. En gezien de moordende concurrentie met SpaceX kan de rest zich die marge niet veroorloven.
Maar daar hebben we Frans Guiana dan toch voor, wat ook nog eens dichter bij de evenaar ligt dan Florida en Cali.
Ze lanceren niet over het vaste land vanuit Californië.
Dat is toch ook een van de redenen dat Europese lanceringen ook gedaan worden vanuit Frans-Guyana? Volwaardig deel van Frankrijk in Zuid-Amerika zowat op de evenaar met een oceaan ten oosten er van, ideale plek voor zoiets.
Maar Orbex is nog bezig met het ontwikkelen van een kleine raket. Ze hebben geen track record waarbij je direct overtuigd bent dat ze het gaan redden en dan ook nog maximaal voor mini-sats. Ze lopen nog jaren achter voordat ze een serieuze(re) partij kunnen gaan worden.
Amerika zit er niet vol mee. ULA en SpaceX zijn in principe de enige 2 met de mogelijkheid om grote sattelieten te lanceren op dit moment.
En dan heeft ULA ook nog maar iets van 10% van de capaciteit van SpaceX qua lanceringen op jaarbasis.

Dus in alle realiteit is SpaceX de enige serieuze commerciële partij op dit moment.
ULA zit (net als Arianespace) ook nog eens in een overstap naar een nieuwe raket: de Atlas V en Delta IV gaan er uit en men wil toe naar de Vulcan Centaur. Maar omdat die laatste nog niet echt operationeel is zullen ze niet veel capaciteit beschikbaar hebben voor partijen als ESA. Sowieso leek ULA me altijd al wat minder flexibel met het oppakken van nieuwe opdrachten dan een partij als SpaceX, waarvan het soms lijkt alsof ze om de dag kunnen lanceren.
ULA bestaat eigenlijk bij de gratie van de Amerikaanse overheid. Veel defensie contracten zorgen ervoor dat ze op de been blijven. De commerciële sector doet wel wat lanceringen met ULA, maar omdat de kosten daar toch een stuk hoger liggen wijken die veelal ook uit naar SpaceX. Voor kleinere payloads doet Rocketlab ook leuk mee, maar wat je al zegt, SpaceX heeft zoveel capaciteit (die vooral voor Starlink gebruikt word, maar ze zullen er weinig moeite mee hebben er wat andere partijen tussendoor te doen) dat ze meerdere vluchten per week kunnen doen. Dat zie ik ULA niet doen.
Er zijn er wel een flink aantal die als startup bezig zijn, of meer dan een startup zijn maar niet actief wekelijks of zelfs maar half-jaarlijks lanceren.
Rocket Lab en FireFly zijn actief.
Sierra Space met Dream Chaser is soort van actief, maar niet echt een small sat launcher
Stoke Space is een zeer veelbelovende start-up, maar nog volop in development.
Verder zijn Astra, Vector en Phantom ook in diverse stadia van development.

Dus uhm...... toch best wel het statement "amerika zit er vol mee".
Ok, enkelen zoals Rocket Lab zijn niet strikt genomen uitsluitend in Amerika bezig.

En er zijn er nog meer, maar de meesten verwacht ik eigenlijk niet van dat ze ooit succesvol een raket naar 'de ruimte' gaan kunnen lanceren groot genoeg om een relevante satelliet in een baan om de Aarde te kunnen brengen. Enkelen zullen helemaal nooit zo ver komen (Spin Launch twijfel ik echt over de levensvatbaarheid op grotere schaal...) en enkelen zullen niet verder komen dan micro satellietjes.
Rocket Lab is met moeite Amerikaans te noemen. Opgericht in Nieuw Zeeland, heeft daar ook het meeste personeel zitten, de eerste launch site, ... . En ook de enige in heel je lijstje dat al succesvol iets in een baan heeft kunnen brengen. Al de rest werkt nog altijd aan prototypes.

En met een maximale payload capaciteit van 150kg kom je ook niet heel ver voor de meeste satteliet lanceringen. Ja, er is een markt voor, maar er is ook een reden waarom SpaceX de Falcon 1 al heel lang met pensioen heeft gestuurd.

En je vergeet trouwens nog de grootste en kapitaalkrachtigste in de VS: Blue Origin.

Maar de meeste van deze startups zijn gewoon gedoemd om te mislukken.
BO heeft dan ook nog weinig aan hardware laten zien. Veel van de anderen die opgenoemd zijn hebben of al pogingen gedaan te lanceren, of zijn dichtbij hun eerste lauch hardware.
BO zou in de komende jaren zeker een factor kunnen worden, maar je ziet daar heel erg de 'old space' manier van werken, en ze gaan er blind vanuit dat hun eerste lancering direct succesvol zal zijn. De stap van New Sheppard naar New Glen is een gigantische, dus dat is echt afwachten hoe dat zal gaan.
Ik ga er zeker vanuit dat ze twee of drie lanceringen nodig hebben voor ze echt van een succes kunnen spreken.
Ja precies, kijk naar de lanceringen van New Shepard, na de laatste anomaly heeft die een jaar op de grond gestaan. Ze hebben meer dan geld zat - totdat Bezos de kraan besluit dicht te draaien - maar nog vrij weinig echt resultaat. New Shepard komt ook maar net voorbij de karman line en niet in orbit. Dus dat moeten ze eerst maar eens aantonen te kunnen halen met Glenn.
Ik was Bezos zn miljoenen hobby project niet vergeten hoor :) gewoon ervoor gekozen die niet mee te nemen in de overweging. De focus van mijn antwoord zat op small sat launchers.

Verder grootste deel wel met je eens. Rocket Lab noemde ik al niet strikt Amerikaans. Volgens mij zit je wel verkeerd met dat ze veel lanceringen vanuit NZ doen, werk wel ja, maar lanceringen vooral vanuit USA dacht ik. Problemen met vergunningen voor lanceren en allerlei environmentalists die eindeloos klagen.

Kleine payload, ook mee eens. De meeste startups die gaan mislukken helemaal mee eens. De markt is niet groot genoeg voor allemaal. Plus zodra Starship actief is, dan kunnen ze met 1 enkele rideshare lancering bijna alle andere lanceringen overbodig maken. Meeste small sat launcher komen niet eens hoog genoeg voor alternatieve orbids.
Rocketlab heeft zijn eerste lanceringen zeker vanuit Nieuw-Zeeland gedaan. Tegenwoordig doen ze ook vrij veel vanuit Wallops in de VS, maar hun initiële lanceringen gingen allemaal vanaf Launch Complex 1 Mahia.
Amerika zit er nog steeds niet vol mee. SpaceX heeft echter laten zien dat het kan en nu zijn er meerdere bedrijven die het gaan proberen. Er zijn echter nog steeds vrij weinig lanceringen van bedrijven anders dan SpaceX (zie deze grafiek). In Europa heb je volgens mij alleen Ariane.
Dat grafiekje is inmiddels al achterhaald. SpaceX lanceert nu ongeveer 90%, gemeten in gewicht - de concurrentie heeft vooral kleine raketjes zoals bijvoorbeeld de Arianespace Vega (<2 ton).
De grafiek gaat ook over de periode 2021 en 2022 zoals duidelijk vermeld. Bovendien ging het meer over de bedrijven en hun afkomst dan het aantal lanceringen.
De VEGA familie is oorspronkelijk ontwikkeld door het Italiaanse AVIO, het Spaanse PLD heeft net haar eerste succesvolle lancering achter de rug, het Duitse Isar Aerospace en het Schotse Orbex zijn ook aardig bezig. En dan is er nog een reeks bedrijven in de startupfase.

Maar, er is beduidend meer keuze in het segment voor kleinere lanceergewichten. En Galileo satellieten zijn niet klein.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 23 juli 2024 20:39]

Of je nou commercieel bent of niet heeft denk ik niet zo veel mee te maken. Het is de manier waarop er ontwikkeld wordt. Daar waar de "oude" garde alles tot in een treure wil testen en dubbelchecken (met enorme ontwikkelkosten) zijn de "nieuwe" spelers in dit toneel en stuk flexibeler, sneller en goedkoper door een totaal andere manier van ontwikkelen. Helaas zijn veel van deze "nieuwe" bedrijven vooral Amerikaanse bedrijven met vaak "entrepreneurs" als CEO die een andere aanpak aandurven en met veel succes (SpaceX bijvoorbeeld).

Ariane 6 is nu al bijna 4 jaar vertraagd en ik vrees dat dat alleen maar verder vertraagd gaat worden. Ik snap de redenering om niet afhankelijk te zijn van andere werelddelen, maar dan moet je daar ook iets voor doen, en dan bedoel ik niet meer geld erin pompen maar een structureel andere aanpak van ontwikkeling.
Het is niet alleen Ariane 6, SLS heeft ook niet bepaald een rap ontwikkel tempo.
Tja, de SLS, ook daar is NASA heel goed aan het nadenken of het wel gaat lonen om door te gaan met de ontwikkeling daarvan. De geraamde kosten per lancering van de SLS worden geschat op 2 miljard dollar. Als je dat vergelijkt met de geraamde kosten per lancering van de Starship Launch System van SpaceX van 40 miljoen dollar, dan heb je heel wat uit te leggen om met de huidige SLS door te gaan vrees ik. De manier van ontwikkelen van Boeing en SpaceX is nou eenmaal niet te vergelijken, al helemaal als je naar de kosten kijkt.

De komende 10 tot 20 jaar gaan heel spannend worden wat dat betreft. Ik verwacht zelf dat SLS uiteindelijk maar een paar keer gebruikt gaat worden, als het al zover komt.

[Reactie gewijzigd door david-v op 23 juli 2024 20:39]

Ik snap de redenering om niet afhankelijk te zijn van andere werelddelen
Ik ook maar dan moet je ook zelf iets ontwikkelen.
"We willen niet afhankelijk zijn van partij X maar zijn afhankelijk van partij Z" |:(
Daar wringt de schoen denk ik. Wil je iets goed en snel voor elkaar krijgen, dan moet je vooral naar één commercieel bedrijf kijken die dat kan (met de hulp van andere leveranciers uiteraard) maar met een duidelijke autoritaire regie. Zie bijvoorbeeld hoe dat gaat bij de "nieuwe" bedrijven die zich hebben gestort op de ruimte race markt. Dat gaat in de EU een lastig verhaal worden. Zie bijvoorbeeld de analogie met cloud leveranciers. De EU wil minder afhankelijk zijn en zelf iets ontwikkelen, maar dat blijkt uiteindelijk een wespennest te zijn van belangen van allerlei landen die hun eigen bedrijven naar voren schuiven.

Maar goed, laten we positief blijven en hopen dat ArianeSpace wel in staat is om zich om te bouwen tot een "nieuw" soort bedrijf die mee kan doen met de Amerikaanse tegenhangers.
De EU wil minder afhankelijk zijn en zelf iets ontwikkelen, maar dat blijkt uiteindelijk een wespennest te zijn van belangen van allerlei landen die hun eigen bedrijven naar voren schuiven.
Daarom moet een overheid zich er ook niet teveel mee bemoeien en dat is wat de EU wel doet. Je moet de bedrijven meer vrijheid geven zodat ze met elkaar kunnen concurreren maar dat wordt dusdanig lastig gemaakt door de EU dat men bij voorbaat al de handdoek in de ring gooit.
Hoe gek het ook klinkt het kapitalistisch systeem wat de amerikanen hanteren werkt wel en iedereen gebruikt hun goederen en services. Van McDonalds tot aan de F35.
Wat leveren wij? Heineken?
Het internet hier is zoveel beter dan in de VS maar toch gebruiken we +90% Amerikaanse software, gewoon omdat het beschikbaar is.
De ontwikkelingen bij SpaceX gaan ook niet echt snappy.
Hoeveel vertraging heeft Starship al, t.o.v. de eerste ramingen?
Arianespace is een commercieel bedrijf hoor.
Maar als die geen raket hebben die ze kunnen inzetten wordt het lastig he :)
Arianespace heeft nog altijd de Vega raket, maar die heeft maar een capaciteit van 1450 KG naar LEO (Low Earth Orbit), wat niet genoeg is voor de Galileo sattelieten.
Het is alleen 'lastig he' als je de vraag niet hebt gelezen waar hij op reageerde :Y)

Want als je die leest maakt jouw opmerking helemaal niet uit.
Waarvan CNES 32,53% van de aandelen in handen heeft. En de eigenaar van CNES is de Franse staat.
ArianneSpace is een commerciële ruimtevaartorganisatie.
Waarom stuur je dan je Ariane 5 met pensioen als de Ariane 6 nog niet klaar is om de taken over te nemen.
Echt heel knullig.
Daarnaast, liever dat ze een Amerikaans bedrijf gebruiken en dat ze naar Roscosmos gaan voor een lancering met de Sojoez oid...
Waarom stuur je dan je Ariane 5 met pensioen als de Ariane 6 nog niet klaar is om de taken over te nemen.
Supply chain. Zo ongeveer elk onderdeel van een raket wordt specifiek voor dat type gemaakt en levertijden van onderdelen kunnen in de jaren lopen.
Dat betekent dat orders voor extra raketten ook jaren tevoren al geplaatst moeten worden en als één fabrikant na de laatste order zijn productielijn sluit (of ombouwt voor de Ariane 6) dan kun je niet zomaar weer een paar Ariane 5 raketten bijbestellen. En dan krijg je dus deze problemen als de nieuwe raket vertraging oploopt.
Omdat de 5 en de 6 geen aparte productielijnen zijn. De productielijn van de 5 wordt omgebouwd om de 6 te kunnen produceren. En een maal omgebouwd of bezig met ombouwen kunnen ze niet nog even een 5 produceren.
Op 1 juli heeft SpaceX al Euclid gelanceerd, dus het zal niet de eerste lancering door SpaceX voor ESA zijn.
In beide gevallen is gekozen voor SpaceX door het wegvallen van de Sojuz, Vega C en de nog niet operationele Ariane 6.
*Directed by Robert B. Weide...*

vraag me af of die gozert nog steeds zo'n enorme plaat voor zn kop heeft. weet wel dat zijn manier van denken nog steeds als een vorm van herpes blijft leven in arianespace. weet nog dat ie duizenden mensen heeft ontslagen in een bizarre poging om concurrend te blijven met spacex.

[Reactie gewijzigd door flippy op 23 juli 2024 20:39]

We kunnen beter stoppen. Die ariane 6 wordt 2x zo duur per launch als spacex. Reusable is de enige optie, waarom dan toch double down op een design dat nu al verouderd is. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald zou ik zeggen. In plaats van dat ze nou echt gaan innoveren, pff.
Alle eieren in één mand leggen is ook niet er een goed idee, zoals de geschiedenis al een paar maal heeft laten zien.
Onafhankelijk zijn van buitenlandse aanbieders is ook een groot goed.
En Ariane 6 enkel verouderd noemen omdat het niet reusable is ook een beetje makkelijk. De Falcon 9 is op de reusability na enkel verouderde techniek met moderne productietechnieken. Doel van de financiering van Ariane 6 met gemeenschapsgeld heeft niet enkel het doel om een nieuwe raket voor Europa te bouwen maar ook om de ontwikkeling van alle benodigde techniek te stimuleren en de bestaande technische kennis bij de Europese bedrijven in stand te houden.
Dat de Falcon 9 reusable is is innovatief, maar op dit moment niet meer zo technologisch hoogstaand. Voor de rest is de gebruikte techniek niet zo spannend.

De belangrijkste reden dat we in Europa nog niet voor reusability gaan is omdat met de huidige werkwijze de Europese ruimtevaartindustrie gesubsidieerd wordt.
Eén raket vijf tot tien maal gebruiken is een stuk goedkoper dan vijf tot tien nieuwe raketten maken. Maar wanneer met die ene raket de omzet voor de Europese ruimtevaartindustrie te laag wordt om levensvatbaar te blijven, zal de ruimtevaartindustrie grotendeels uit Europa verdwijnen.
Voor de ruimtevaartindustrie kan je natuurlijk hetzelfde bereiken door in plaats van tien raketten te bouwen die je één keer gebruikt, tien raketten te bouwen die je vijf tot tien keer kunt gebruiken voor lagere lanceerkosten per lancering. Maar dan moet je wel éérst weten dat de markt groot genoeg is voor die extra 40 tot 90 lanceringen. De grootste klanten van SpaceX zijn tot nu toe vooral SpaceX zelf voor Starlink en de Amerikaanse overheid (incl. NASA) en die zullen geen gebruik maken van een Europese raket.
De grootste klanten van SpaceX zijn tot nu toe vooral SpaceX zelf voor Starlink en de Amerikaanse overheid (incl. NASA) en die zullen geen gebruik maken van een Europese raket.
Als die Europese raket gunstige voorwaarden voor hen heeft heeft wel denk ik. Ik denk eerder dat het te duur is voor ze. Ze maakten tot voor kort ook gebruik van Russische raketten
NASA misschien, wanneer het samenwerkingsprojecten zijn. Maar de Amerikaanse overheid zal dat niet zo snel doen, hoe gunstig de prijs of voorwaarden ook zullen worden.
WSJ krijgt geen reactie, wat niet raar is gezien het van Jeff Bezos is, naast toevallig ook Blue Origin.
Los daarvan de relatie tussen Elon en Jeff.
Waar blinkt Europa (nog) in uit?
Of is dat allemaal niet zichtbaar voor de mere mortals.
Europa heeft zat innovatie hoor. De voornaamste belemmeringen voor Europa zitten hem erin dat we niet zo'n makkelijke thuismarkt hebben (één landelijke launch van bijv. software of een consumenten product in de VS is een stuk makkelijker dan binnen de gehele EU/Europese douane verbanden), en dat we niet zo'n sterke kapitaalmarkt hebben die nodig is voor bedrijven als SpaceX met miljarden investeringen van de beurs. Het Europese MKB doet het echter heel goed, en kapitaal via banken verkrijgen (van enkele duizenden euro's tot een paar miljoen) is over het algemeen goed te doen (zeker in Nederland).

Het zijn toch vooral de grote miljarden bedrijven die de media halen, zoals SpaceX. Maar kijk eens wat er kwa ruimtevaart allemaal gebeurd in Ne'erlands' Noordwijk (bij ESTEC om precies te zijn). Europa is heel sterk met aardobservatie satellieten bijv. :)
Ach... er zit bijvoorbeeld een bedrijfje in de buurt van Eindhoven waar zo ongeveer de hele wereld van afhankelijk is om moderne computerchips te kunnen maken. En er staat een universiteit in Wageningen waar in de wereld met afgunst naar gekeken wordt omdat ze de absolute nummer 1 positie in de ranking innemen...
Democratie, gezondheidszorg voor iedereen, infrastructuur en onderhoud daarvan, onderwijs voor iedereen, landbouw en zo nog heel wat punten.
Denk niet dat het leven daar in US beter is, verre van. Met alle genoemde punten blijft EU een beter leef / woongebied dan de US, mits je heel veel verdiend.
Ik neem aan dat je tenzij bedoelt, en niet mits? Dan ben ik het met je eens.

Want de US is juist prima vertoeven als je een berg geld verdiend waar de EU toch vriendelijker is voor de midden inkomens?
Ik ken meerdere Amerikanen die hier wonen en voor geen goud terug willen naar de VS (om daar te wonen/werken). In de EU is het veel beter vertoeven als je niet puissant rijk bent.
Hij suv, jij fiets. Hij 70k, jij 40k.
Cijfers liegen niet.
Nee, die zeggen dat een midden inkomen het in de VS een stuk slechter heeft dan een midden inkomen in de EU. Alles leuk en aardig, tot iemand z'n been breekt of arbeidsongeschikt wordt.

Plus mensen zijn hier een stuk gelukkiger dan in de VS, als je het dan toch over cijfers hebt.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 23 juli 2024 20:39]

Zeiken over van alles? Het is maar net hoe goed je kijkt.

Maar serieus, we hebben in NL bijvoorbeeld ASML, dus semiconducters, we lopen voor in veredeling van gewassen bijvoorbeeld en gentech. Philips is groot op medisch gebied tegenwoordig. Onderzoek. Sport. Waterwerken en scheepvaart. Infrastructuur is niet slecht, vergelijk ons spoornet bijvoorbeeld eens. Wat gezondheidszorg betreft zijn we een stuk beter dan de US. Sociale voorzieningen en pensioen.

En dan nog het belangrijkste: de EU landen scoren vaak ook hoog op de lijstjes van hoe gelukkig mensen zijn.
Auto's (ruim 40% van alle auto's in de wereld komen uit Europa), voedsel, industrie, chemie, farmaceutica, renewable energy, hoger onderwijs, medische technologie, infrastructuur, fundamenteel onderzoek, ruimteonderzoek zo even uit m'n hoofd.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 23 juli 2024 20:39]

usa Universiteiten , grote bedrijven, het leger ,bbp, nasa enz enz heer en meester vergelijken met eu. Ze rijden met grote suv's terwijl ze hier ons pushen met fietsen te rijden. China 1 land ,pak groter dan eu.
Ik zou de VS op het gebied van universiteiten nou niet bepaald heer en meester willen noemen in vergelijking met de EU.
Het klopt dat er in de VS een paar grote top-universiteiten met veel faculteiten die tot de absolute wereldtop behoren. Maar voor elke top-faculteit van die grote Amerikaanse universiteiten heb je in de EU een faculteit die zich op academisch niveau op hetzelfde terrein daar met gemak mee kan meten. Ze zijn alleen over de verschillende Europese universiteiten verspreid in plaats van dat ze bij een paar grote universiteiten geconcentreerd zitten.

En buiten die top-universiteiten is het vaak één doffe ellende. Europese universiteiten hebben een redelijk hoog academisch niveau dat redelijk overeenkomt of je nu een diploma bij een willekeurige universiteit in Spanje, Nederland of Tsjechië gehaald hebt. Een willekeurig diploma op een bepaald vakgebied van een Europese universiteit heeft over de hele wereld een hoge status.
In de VS kan het niveau van een willekeurige universiteit variëren van bijna top-universiteit tot MBO-niveau. Een universitair diploma zegt daar niets, zonder ook de universiteit, faculteit en soms zelfs afstudeerbegeleider te noemen. En in het buitenland wordt een Amerikaans universitair diploma dat niet van één van de top-universiteiten afkomstig is vaak niet serieus genomen.
Goeie uotleg maar ben niet overtuigd, wereld is bang van usa en wij worden niet serieus genomen
Buiten wat hieronder al genoemd is: Pensioenen

Nederland heeft het beste pensioenstelsel ter wereld en veel andere Europese landen doen het ook beter dan de US:
https://www.mercer.com/in...cfa-global-pension-index/
Eerlijker inkomensverdeling, sociale zekerheid, gezondheidszorg, werkdruk, algehele bestaanszekerheid.

Maar je doelt waarschijnlijk op iets anders: Qua (zware)economie heb je dan de auto industrie (behalve Tesla is de Amerikaanse auto industrie zwak), vliegtuigen (Airbus is zeker de evenknie van Boeing), schepen, treinen. Agrarische industrie is (helaas) ook mega.

Raket industrie is niet onbelangrijk, maar de economische impact is vrij klein.

Al met al is het voor een mère mortal aanzienlijk beter in Europa (ik heb in de States gewoond en gewerkt, ik heb wel enige hands-on ervaring).

[Reactie gewijzigd door roffeltjes op 23 juli 2024 20:39]

Waar blinkt Europa (nog) in uit?
Onder andere in Ariane raketten. Misschien wat onbekend, maar de 5 heeft 117 lancering, 112 succesvol en de laatste volledige mislukte lancering was in 2002.
U hebt gelijk, als je EU vergelijkt met USA, zijn we maar een kleine meeloper, helaas. We hebben uitschieters, maar die andere heeft heel veel..
De EU is op zich behoorlijk lean en mean. Maar als je alle bureaucratie van alle landen en alles daaronder bij elkaar optelt is het wel een hoop ja. Overigens is bureaucratie, mits niet corrupt en behoorlijk werkend, een heel goed iets om te hebben. Bedenk maar eens hoe belangrijk het is om een behoorlijk functionerend kadaster te hebben. En ja, Nederland geeft ontwikkelingshulp in de vorm van het helpen opzetten van een kadaster in andere landen.
En een deel van de bureaucratie dient ook om te verantwoorden dat gemeenschapsgeld volgens de regels besteedt wordt en dat overheidsdiensten functioneren zoals ze horen te functioneren.
Dat gaat niet altijd goed, zoals de toeslagaffaire heeft laten zien. Maar juist dat daar zoveel ophef over was/ wordt gemaakt is een teken dat het n de regel vrijwel geruisloos werkt zonder dat iemand het merkt.
Geef mij dat maar want blijkbaar werkt dat gezien we als EU bijna alles beter hebben geregeld dan elders en/of mee draaien in de top :Y)

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 juli 2024 20:39]

U hebt gelijk of niet, zlfs dit kunnen sommigen niet aan, direct -1.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.