Starship-raket van SpaceX valt kort na eerste lancering uit elkaar

SpaceX heeft voor het eerst zijn Starship-raket gelanceerd. Het voertuig steeg, boven op de Super Heavy-booster, om 15.33 uur Nederlandse tijd op vanaf SpaceX' Starbase-lanceerbasis in Texas. De raket viel kort na de lancering uit elkaar.

SpaceX lanceerde de langverwachte raket vanaf zijn eigen lanceerbasis in Texas. Starship bestaat uit twee delen: de Super Heavy-booster en het Starship-ruimteschip. Booster 7, de specifieke booster die nu wordt gebruikt, ontstak om 15.33 uur Nederlandse tijd zijn 33 Raptor-motoren, vijf minuten later dan gepland. Daarvan leken er op de livestream enkele niet te werken.

Zo'n 2 minuten en 49 seconden na de lancering had de Starship-capsule van de booster af moeten koppelen, maar dat gebeurde niet. Daardoor begon de raket in rap tempo te bewegen, tot hij vier minuten na de lancering definitief uit elkaar brak. Het is niet duidelijk of dat kwam door de krachten die op de raket kwamen te staan of door het zelfdestructiemechanisme.

Het ging hoe dan ook om een testvlucht van de raket. Die had niet in een baan om de aarde moeten komen, maar met negentig minuten wel bijna een volledige orbit moeten maken. Dat is niet gebeurd. SpaceX-commentatoren noemden de vlucht op de livestream alsnog een gedeeltelijk succes, omdat het bedrijf ervan zou hebben geleerd. SpaceX erkent dat zelf ook op Twitter. Het bedrijf noemt nog geen oorzaak.

Starship is SpaceX' nieuwe generatie raket. Het bedrijf werd groot met de Falcon 9, een herbruikbare raket die inmiddels een van de hoogste succesaantallen in de ruimtevaartsector heeft. SpaceX heeft echter altijd zijn hoop voor de toekomst op Starship gevestigd. Het doel van die raketinstallatie is om volledig herbruikbaar te worden, met een verticaal landende booster met ruimteschip. Tijdens de testvlucht landden de booster noch het ruimteschip zoals bedoeld, maar vielen ze terug in de oceaan.

Reacties (310)

[Selbiecookie]

Ondanks dat de raket niet de vlucht volledig heeft kunnen voltooien volgens het vluchtplan, heeft de raket toch een aantal belangrijke momenten doorstaan!
- Lancering
- veilig van de pad af
- MAX-Q (maximale aerodynamische stress op de raket)

Helaas is de vlucht na 4 minuten ten einde gekomen door de activering van de FTS systemen (flight termination system(explosieven)).
Deze waren geactiveerd nadat de raket in een oncontroleerbare spin terecht kwam op ongeveer 35 kilometer hoogte.
Direct na de lancering verloor de booster al 3 motoren, en tijdens de vlucht vielen er nog eens 4 motoren uit. Dit is echter geen ramp qua vermogen wat de booster moet leveren, omdat deze is gemaakt om nog steeds te kunnen vliegen met een paar motoren minder.

Van wat ik zelf uit de stream heb kunnen opmaken heeft het lanceerplatform lichte schade door de ongelofelijke kracht van de motoren.
Tijdens het opstijgen zag ik ook een motor ontploffen in de lucht.
De spin was overduidelijk niet normaal, en ongecontroleerd. Ik denk dat het kwam door een combinatie van een aantal motoren wat aan 1 specifieke kan uitvielen, en de flip die voor de separatie van de 2 stages uitgevoerd zou worden.
Vandaar het besluit om de raket op te blazen om eventuele schade aan man/materiaal te voorkomen.

TL;DR
De raket heeft het lanceerplatform goed verlaten, heeft MAX-Q gehaald, maar heeft de vlucht helaas niet kunnen voltooien omdat deze beëindigd werd door de activering van de FTS omdat de raket in een ongecontroleerde spin terecht kwam.
Genoeg data voor de engineers om toekomstige modellen veiliger en betrouwbaarder te maken!


Edit; kleine typo

Edit Edit:
Het lanceerplatform heeft bij nader inzien toch een flinke krater gekregen van de motoren tijdens het opstijgen. Zie hier: https://twitter.com/LabPadre/status/1649062784167030785

[Reactie gewijzigd door Selbiecookie op 23 juli 2024 06:52]

[Skit3000]

De ontkoppeling van de twee raketdelen wordt ook op een nieuwe manier gedaan. Bij veel raketten worden hier actieve systemen voor gebruikt, bijvoorbeeld bouten die ontploffen of een veer die het bovenste deel een zetje geeft. Met Starship is het idee dat de booster draait en dan Starship los laat waardoor de delen van elkaar verwijderen.

[uiltje]

Inderdaad, je zou het initieren van de spin aan het lijstje toe kunnen voegen.

Het door Max-Q heengaan betekend ook dat de motoren eerst naar minder vermogen en daarna naar max vermogen worden geschakeld, en ik vermoed dat het laatste ook succesvol is gebeurd. Maar goed, dat soort details kan allemaal onder het kopje "Max-Q" schuil gaan denk ik zo.

[hrigteri]

De snelheid liep ergens tijdens de spin terug, en daarna ging de snelheid weer omhoog. Toen "vloog" de raket ook ineens omlaag, in korte tijd werd zo'n 4 kilometer aan hoogte verloren. Dus het terugschakelen en opschakelen: check. Werkt. Maar ...

Voor zover ik het kon zien probeerden booster en ship 2x om de spin te doen en te compenseren, maar door het verlies van een van de hydraulische systemen al direct na de lancering was dat waarschijnlijk al onmogelijk. Plus 1 van de middelste motoren die kunnen meesturen (gimbaling) was ook al sinds de lancering 'uit'. Plus plus dat aan de buitenste ring ook nog eens enkele motoren waren uitgevallen, dus dat zal de stabiliteit/manoeuvreerbaarheid van de booster ook niet bepaald verhoogt hebben. #sarcasm

Er gaat op internet ook een foto rond van een niet officiële stream waar je kan zien dat de booster onder een hoek aan Ship hangt, vlak voor de FTS geactiveerd werd, Ze waren er dus echt bijna...

Al met al lijkt de raket (booster+ship) op t randje te zitten van "works as intended". De hydraulische systemen zijn bij booster 9(het volgende prototype) al vervangen door elektrische systemen, dus 1 major failure point is nu al opgelost. Raptor motoren die onder booster 7 zaten waren ook veel al oudere iteraties, en bij booster 9 heeft iedere motor een aparte heat+blast shield gekregen, om schade te voorkomen.

Grootste probleem lijkt bij "stage 0" te zitten, zoals SpaceX/Musk het noemen. De lanceerinstallatie zelf. Niet kiezen voor een flame diverter lijkt een enorme fout te zijn en ook het water suppression system / deluge system, dat ze al begonnen waren aan te leggen, lijkt me maar deels een oplossing te gaan zijn voor die tonnen en tonnen aan (gewapend)beton die door de lucht vlogen als kanonskogels.
Ik hoop echt dat ze ergens in de komende maanden Booster 9 kunnen gaan testen, maar gezien de schade aan de orbital launch mount, ben ik er bang voor dat de FAA maar zo de launch license weer under review gaat plaatsen en SpaceX ook echt echt een paar maanden flink moet gaan sleutelen aan een flame diverter en dat deluge system voor ze een volgende booster kunnen gaan testen. I do hope to be wrong. Maar realistisch om binnen 2 maanden een nieuwe lancering te verwachten - lijkt me niet.

[peerke1987]

Ahh is dat hoe ze het doen, dat heb ik gemist.

Heb je nog bronnen?

[vgroenewold]

Heb ik ook gemist, maar datzelfde principe wordt gebruikt bij de Starlink satellieten, dus kan me voorstellen dat dat toegepast wordt. Heb het echter nergens gelezen ook.

[L2GX]

Max-Q is het maximum van aerodynamische last; als ze hoger gaan zakt de luchtdichtheid maar als ze sneller gaan stijgt de weerstand. Hoe meer aerodynamische last hoe meer wrijvingswarmte en mechanische druk, dus hoe zwaarder de raket moet worden.
Logisch om dan voor dat punt een poosje minder te versnellen zodat ze de belasting lager houden tot de luchtdichtheid vermindert.

[Darth_Fedor]

"During stage separation, the booster will perform a kick and flip maneuver to separate the ship from the booster. Using the inertia of the kick from the booster, the ship will separate and then ignite all six engines to continue on its path to orbit...... "

https://everydayastronaut...vy-starship-flight-test//

[peerke1987]

Dankjewel!

[Sando]

activering van de FTS systemen (flight termination system(explosieven))

"valt uit elkaar" is naar mijn mening dan ook een beetje een dubbelzinnige zinsnede van @Panzer_V, alsof de moertjes niet goed aangedraaid zijn en dat ding uit elkaar is getrild.

Ik kreeg het idee dat ze netjes wachtten tot de raketbrandstof bijna op was om vervolgens een flight termination uit te voeren.

[dasiro]

ik gok dat ze in die paar seconden nog wat emergency dingen wilden testen, maar dat de hoeveelheid brandstof er niet veel mee te maken had. If anything wil je dat er zo klein mogelijke brokstukken ongecontroleerd naar beneden komen en dan is méér brandstof juist een pluspunt

[Anoniem: 1322]

Je wil zoveel mogelijk data verzamelen en dus zo laat mogelijk termineren.
Zeker gezien dit allemaal om data draait is het niet heel vreemd.

[Jaguar070]

haha echt he! ... ik had zelfde , ze wilde zoveel mogelijk data

[blorf]

Volgens mij waren ze aan het proberen hem nog uit die spin te krijgen maar het stuurmechanisme leek niet meer te functioneren. Misschien beschadigd door die take-off explosie?

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 06:52]

[Delgul]

Wat we zagen was volgens mij twee regel systemen die tegen elkaar inwerkten. Eentje wilde de booster terug sturen na de separatie (die niet plaats vond). Het andere probeerde Startship op koers te houden. Kansloos natuurlijk maar wel mooi om te zien. Als de separatie had plaats gevonden denk ik dat het wel eens veel beter had kunnen aflopen...

[Skit3000]

Het lijkt mij niet dat twee systemen tegen elkaar inwerkten; zowel de booster als Starship hebben beweegbare motoren en gebruiken die om bij te sturen (en later ook weer om te landen). Aangezien Starship nooit is losgekomen van de booster, kunnen deze drie motoren dus ook geen rol hebben gespeeld met het bijsturen.

En ja, er zijn ook een paar kleinere motoren die werken door gas op hoge druk naar buiten te laten ontsnappen maar volgens mij zijn die niet aan geweest. Deze zijn voornamelijk bedoeld om te navigeren zodra het voertuig zich in de ruimte bevindt.

[Mushroomician]

Die manouvring thrusters zijn duidelijk te zien in de video. Ze leken ermee het tollen te willen beheersen. Wat niet lukte.

[Anoniem: 1322]

Blijkbaar is er een (nieuwe) spin separation maneuverer dus ik zou niet te snel conclusies trekken. We gaan het allemaal de komende weken pas horen.

[Niosus]

De kans is groter dat het gewoon te maken had met aerodynamische stabiliteit. Die spin waar ze in beland zijn, is iets wat elke Kerbal Space Program speler ook al is tegengekomen. De "bovenste helft" van de raket heeft de grid fins + alle vinnen van Starship. Net zoals bij een darts pijltje, willen die vinnen eigenlijk vanachter zitten. Bij de minste afwijking zal de atmosfeer dus ook een kracht uitoefenen om de raket te draaien.

In een normaal geval kunnen de raket motoren dit quasi meteen compenseren, maar die motoren hadden zelf ook al problemen, dus dat is niet gelukt.

Eenmaal dat je begint te spinnen, is het gewoon gedaan. Als je niet genoeg controle hebt om een kleine afwijking te fixen, heb je zeker niet genoeg controle om een grote afwijking te fixen. Je begint rond te tollen in een spiraal terwijl je al je snelheid en hoogte verliest. Exact wat we gisteren hebben gezien.

Natuurlijk dit verklaart enkel waarom we van "geen spin" naar "wel spin" zijn gegaan. Exact waarom die motoren uit zijn gevallen, of welke andere factoren nog mee speelden is nog onduidelijk.

Als je interesse hebt in ruimtevaart is Kerbal Space Program (1, voor nu) echt een aanrader. Heel veel zaken worden een heel pak duidelijker. De fysica is met genoeg detail gemodelleerd dat zaken zoals dit gewoon 1:1 kloppen.

[ashwin911]

Volgens mij zag ik ook iets de lucht in vliegen toen de raket op het platform van start ging. Dus of een motor was ontploft of er is schade aan het platform.

[Sando]

Ja inderdaad. Op de SpaceX stream zag ik een aantal zwarte stukken materiaal naar rechts geslingerd worden.

[Oberon.Sedai]

je ziet later in het onderaanzicht dat er heel wat motoren niet operationeel zijn.
de raket bleef ook redelijk lang op de ring staan terwijl er ontbranding was.

[mountain_aliw]

Ik heb het idee dat dit wellicht wel bedoelt is. De rakket wordt door klemmen op zijn plek gehouden tot er een release commando gegeven wordt. Het duurde wel vrij lang tot de release

[IHVD]

Dit is vrij normaal, wordt volgens mij vooral gedaan om te checken of alles na 2 seconden niet uit zal flikkeren en eventueel Stage 0 (het lanceerplatform) onnodig zou kunnen beschadigen.
Als ik het me goed herinner doet China dit met Long March, en ESA ook wel.

[XanderHuisman]

Ik dacht in de livestream gehoord te hebben dat de clamps al 15 minuten van te voren open gingen en dat ze langzaam de thrust gingen ophogen. Doordat de raket in het begin een twr heeft lager dan 1, blijft hij nog staan.

[TumbleCow]

In tegenstelling tot de Falcon 9 en de meeste (alle?) andere raketten, gebruikt de booster een staged start-up van de raptor engines. Ze gaan een-voor-een aan, dus het duurt gewoon langer voordat de volledige thrust beschikbaar is.

[MSalters]

De motoren worden gestart 8 seconden voordat de raket omhoog gaat. Dat is inderdaad best lang. Gezien de massale schade aan het platform zal dat wel verkort gaan worden in de toekomst.

[killercow]

Er mist een behoorlijke kluit aarde en beton onder de launch pad, die is ongetwijfeld in verschillende stukken zichtbaar geweest op de videofeed:
https://nitter.net/labpadre/status/1649062784167030785

[TumbleCow]

Er wordt gespeculeerd dat het materiaal dat omhoog geslingerd werd, mogelijk ook raptor engines beschadigd heeft, en dat dat de reden was dat er relatief veel niet werkte. (o.a. hier: https://www.youtube.com/watch?v=vta1rueCMW0)

[bzuidgeest]

Fail fast fail often of zo. Een mooie manier van innoveren, maar ook een verdomd dure. De falcons bliezen ook een paar keer op voordat het goed ging, maar die waren en stuk goedkoper en hebben een dagelijks nut. Dat is voor Starship maar afwachten. Ik hoop dat het geld blijft komen, maar of de investeerders staan te trappelen om zo een raket te zien opblazen en dan geld blijven geven... Die zitten er niet voor een mars of maan droom...

Hopelijk gaat de volgende beter.

[MSalters]

Het hele business model van SpaceX is massa-productie. Ja, er zijn net 39 Raptor motoren in zee verdwenen, maar die worden aan de lopende band gemaakt. SpaceX heeft er al zo'n 200 gemaakt, dus dit was nog niet eens een kwart. En de raket zelf is gewoon van staal, ook niet de meest dure keus.

[bzuidgeest]

Allemaal correct, maar mijn jan met de pet verstand roept niet te min over wat dat allemaal kost en wat je er nog meer van had kunnen doen. Mijn slimmere kant weet het nut, nu maar hopen dat genoeg mensen dat ook weten zodat die er geld in blijven pompen.

[Migrator]

Waar heb je bevestiging gezien dat het FTS is geactiveerd?

Aangezien de stack horizontaal naar beneden viel op het moment dat de boel ontplofte zou dat m.i. net zo goed vanwege mechanische stress kunnen zijn.

[Selbiecookie]

https://twitter.com/wapodavenport/status/1649109929968402444

[Freakiebeakie]

Ik weet niet of ik het mis heb of niet maar bij het kijken van de video zag ik op een gegeven moment de motoren van onder gezien en het leek wel alsof ze ook niet allemaal branden. je zag soms ook soort van hick-ups i.p.v een mooie constante vlam. Ik dacht toen dat de ontploffing zou komen maar dat was pas veel later omdat de eerste trap niet los liet. wel mooi om te zien hoe hij begon te kantelen en de raket zichzelf probeerde te herstellen om weer de juiste baan te krijgen (of verbeelde ik me dat maar?)
i.i.g. een indrukwekkend ding.

[Selbiecookie]

Je hebt inderdaad gelijk, direct na lancering waren al 3 motoren uitgevallen (of niet opgestart), en tijdens de vlucht nog een aantal (~4-5) die ook uitvielen/explodeerden.

Houd in je achterhoofd, de raket is ontworpen om ook met een paar motoren minder nog te kunnen vliegen.
Dus als er 3 motoren uitvallen zou dat geen probleem moeten zijn. Echter is 8 wel significant...

[Aldy]

Ook de schade aan het lanceerplatform is een aandachtspunt als je deze snel opnieuw zou willen gebruiken.

[Selbiecookie]

of course, moet een hoop gebeuren voordat ze weer testen kunnen gaan uitvoeren.

[Schoors]

Die spin was deels wel voorzien, omdat zoals je zelf ook al zei de ontkoppeling van de 1e en 2e stage door de centrifuge kracht zou gebeuren. Daarvoor moest een spin geinitieerd worden. Het was echter wel de bedoeling dat tijdens die 1e spin de stage seperation zou plaatsvinden maar die is niet gebeurd.

De stages zijn dan blijven doordraaien en dan is de FTS geactiveerd geweest. Wat er juist gebeurd was zullen we nog wel horen, maar was in ieder geval een belevenis om te mogen zien en ik kan niet wachten op de volgende poging.

[Fermion]

Bij de lancering 3 motoren die niet branden en tijdens vlucht 6 motoren die niet meededen…. indrukwekkend !!!

[Kev-in]

Daar komt nog bij dat rond MAX-Q de HPU's (hydraulic power units) loskwamen. Dit is natuurlijk niet bevordelijk voor TVC (thrust vector control). Dat ze daarna überhaupt nog controle over de raket hadden is een klein wonder.

[san1999der]

ook bleek de hydrolic systeem voor de motoren gimbals snel te weigeren was kleine explosie op die unit toen begon de roll teveel

[Jaguar070]

mooi geschreven en goede reacties op gekregen! misschien moet jij het volgende artiekel schrijven

[Selbiecookie]

Bedankt voor de mooie woorden! Inderdaad ook veel goede comments nog gekregen met informatie die ik net even over het hoofd heb gezien

[Spooksel]

Voor de mensen die zich afvragen wat al dat rondvliegende puin bij de start van de lancering was -> Dat was het beton en de bodem van onder de OLM!

https://twitter.com/LabPadre/status/1649062784167030785?s=20

Zie de foto van deze tweet van het gat wat Super Heavy 'gegraven' heeft in die paar seconden!

[GekkePrutser]

"Rondvliegend puin", niet iets dat je in de buurt van een zeer kwetsbare raket wil hebben lijkt me. Zelfs een stuk (weliswaar bevroren) purschuim heeft tot doden geleid in het verleden.

Dus voor een test wel prima maar zodra d'r mensen in gaan zou het toch wel zinvol zijn om een lanceerinrichting te maken die niet elke keer overhoop geploegd wordt.

[natural colour]

Bij de Apollo raketten werd de onderzijde van het lanceerplatform met heel veel water gekoeld.

[GekkePrutser]

Ja dat doen ze hier ook niet. Is de enige lanceerplaats voor zulke grote raketten waar ze dat niet doen.

[Peahimaui]

Dat had niks met koeling te maken maar met het dempen van de schokgolven om de raket, de toren en het platform te beschermen.

[Anoniem: 1322]

Er zijn al onderdelen voor een flame diverter gespot dus dat pakken ze echt wel aan. En ze hebben nog tijd zat voordat er mensen in gaan.

[GekkePrutser]

Ja maar het budget van SpaceX is niet het enige dat hieronder lijdt, helaas: https://blog.esghound.com/p/spacexs-texas-rocket-is-going-to

[Anoniem: 1322]

Tja, menselijke vooruitgang is helaas nog nooit goed geweest voor de natuur of de omgeving.
Dat gezegd, Boca Chica is niet de primaire launch facility, dat wordt Cape Canaveral, Florida.
De FAA heeft 3? lanceringen afgegeven voor Boca. Ik verwacht dat we ondertussen / daarna wel een verschuiving gaan zien naar Florida.

[Anoniem: 1849202]

Met terugwerkende kracht hadden we beter geen antibiotica en andere medicijnen kunnen uitvinden, de schade die de mens de aarde berokkend heeft door de massieve groei van de populatie is immens.

Dat dit soort wetenschap schadelijk is voor de natuur, dat zal niemand ontkennen, maar als ik zou moeten kiezen tussen wetenschap, waarmee we op planeten kunnen landen of dat honderden miljoenen mensen voor vermaak miljoenen/miljarden kilometers per dag afreist wereldwijd dan kies ik liever voor het eerste.

Het mooie van dit soort wetenschap is dat de technologien uiteindelijk ook bij reguliere mensen belandt :

1. Artificial limbs

Innovations originally designed for space vehicles, including artificial muscle systems, robotic sensors, diamond-joint coatings, and temper foam, make artificial human limbs more functional, durable, comfortable and life-like.

2. Scratch-resistant lenses

After NASA developed scratch-resistant astronaut helmets, the agency gave a license to Foster-Grant Corporation to continue experimenting with scratch-resistant plastics, which now comprise most sunglasses and prescription lenses.

3. Insulin pump

Needing to monitor astronauts' vital signs in space, the Goddard Space Flight Center created monitoring systems that have been adapted to regulate blood sugar levels and release insulin as needed.

4. Firefighting equipment

The polymers created for use in space suits have been valuable in creating flame-retardant, heat-resistant suits for firefighters. Newer suits also feature circulating coolant to keep firefighters from succumbing to heat and advanced breathing systems modeled after astronaut life support systems.

5. DustBusters

During the Apollo moon landings, NASA partnered with Black & Decker to invent various battery-powered tools for drilling and taking rock samples in space. This led to the creation of the ultra-light, compact, cordless DustBuster.

6. LASIK

Technology used to track astronauts' eyes during periods in space in order to assess how humans' frames of reference are affected by weightlessness has become essential for use during LASIK surgery. The device tracks a patient's eye positions for the surgeon.

7. Shock absorbers for buildings

Shock absorbers designed to protect equipment during space shuttle launches are now used to protect bridges and buildings in areas prone to earthquakes.

8. Solar cells

Out of a need to power space missions, NASA has invented, and consistently improved, photovoltaic cells, sharing the advancements with other companies to accelerate the technology.

9. Water filtration

In the 1970s, NASA developed filtration systems that utilized iodine and cartridge filters to ensure that astronauts had access to safe, tasteless water. This filtering technology is now standard.

10. Better tires

After the Goodyear Tire and Rubber Company invented the material used in NASA's Viking Lander parachute shrouds, the company began using it in its everyday radial tires. The material is stronger than steel and adds thousands of miles of life to the tires.

11. Wireless headsets

Along with two airline pilots who'd invented a prototype of a wireless headset, NASA built a light, hands-free communication system that would allow astronauts to communicate with teams on Earth. The technology was utilized in the Mercury and Apollo missions.

12. Adjustable smoke detector

In partnership with the Honeywell Corporation, NASA improved smoke detector technology in the 1970s, creating a unit with adjustable sensitivity to avoid constant false alarms.

13. Invisible braces

After NASA and Ceradyne invented a clear material that could protect radar equipment without blocking the radar's signal, Unitek Corporation/3M teamed up with Ceradyne, using the material to invent invisible braces.

14. Freeze-dried foods

During long space missions where every ounce of weight and inch of space aboard a shuttle must be maximized, freeze-dried foods have become a staple. Freeze-dried foods are incredibly light, and they retain their nutritional value. Once reconstituted, they are also easier and more pleasant to eat than former meal sources that were packed into squeeze tubes.

15. Camera phones

In the 1990s, NASA's Jet Propulsion Laboratory invented a light, miniature imaging system that required little energy in order to take high quality photographs from space. This technology has become standard in cell phone and computer cameras.

16. CAT scans

NASA's digital signal technology, originally used to recreate images of the moon during the Apollo missions, is the underlying technology that makes CAT scans and MRIs possible.

17. Baby formula

A nutritious, algae-based vegetable oil invented by NASA scientists who were searching for a recycling agent to use during long space missions is now an additive in many infant formulas. It contains two essential fatty acids that cannot be synthesized by the human body.

18. Lifeshears

The pyrotechnic mechanism used to detach a space shuttle from its rocket boosters after launch is the same used in Lifeshears, but in a smaller scale. Lifeshears are a tool that can be used in emergency situations to cut into cars or collapsed buildings to rescue people trapped inside.

19. Grooved pavement

The requirements for landing space shuttles led NASA scientists to do extensive research on minimizing hydroplaning – when vehicles slide uncontrollably on a wet surface – on runways. They discovered that cutting grooves into runways helps channel water away from the runway and significantly reduces accidents. Many highways and airports now have grooved pavement.

20. Air purifier

In the sealed, artificial environment of a spacecraft, attempts to grow plants have led to ethylene buildup. NASA invented an air purifier for the International Space Station that is now used widely on Earth – everywhere from restaurants, to hospitals, to refrigerators – to remove ethylene, which hastens decay, as well as other particulates and pathogens.

21. Memory foam

Memory foam was originally invented as a pad for astronaut seats that would mold to their bodies during the high forces of takeoff and landing, then return to a neutral state. This eliminated the need to customize seats to individual astronauts' body sizes.

22. Workout machines

Because prolonged exposure to zero-gravity leads to bone loss and muscle atrophy, NASA created workout machines to enable astronauts to maintain physical fitness while in space.

23. Home insulation

NASA began experimenting with insulation technology for the Apollo space crafts and suits, leading to the invention of common construction insulation.

24. Infrared ear thermometers

Infrared ear thermometers, which allow for instant temperature capture without the risk of picking up pathogens and causing cross-infection, utilize the same technology developed for assessing the temperature of distant planets.

25. Ice-resistant airplanes

Ice is a real threat for shuttles in space, and NASA has devised multiple electronic solutions to prevent ice formation on spacecrafts, some of which are now used on commercial aircraft.

26. Portable computer

The first portable computer, the Grid Compass, was used on multiple shuttle missions in the 1980s. Nicknamed SPOC (Shuttle Portable On-Board Computer), the computer could communicate with onboard devices and was used to launch satellites off space shuttles.

27. LEDs

Intended for use to help in growing plants aboard space shuttles, NASA's LED technology has been utilized in the development of LED medical devices that relax muscles and relieve pain in soldiers, cancer patients, and those with Parkinson's disease.

28. 3D food printing

The ability to cook food on long space missions is no longer impossible with the invention of 3D food printers. This technology is now being refined for commercial use for the production of chocolates and other confections as well as to create nutritious foods for diabetics and others with specific dietary needs.

29. Computer mouse

While searching for a way to increase interaction with onboard computers and allow users to perform tasks like manipulate data, NASA and Stanford researchers developed the first mouse.

30. Athletic shoes

A shock-absorbent rubber molding designed for astronauts' helmets inspired what is now a common feature in the soles of modern athletic shoes.

[Mijiru]

Als het bij SpaceX niks wordt kan Super Heavy meteen solliciteren bij The Boring Company

[Trinitronic]

Starship-raket van SpaceX valt kort na eerste lancering uit elkaar

Wie heeft deze title verzonnen? Hier de correcte versie

Starship-raket van SpaceX werd op afstand opgeblazen nadat starship niet wilde loskomen van de booster.

De test lancering zelf was geslaagd (50% kans), de rest was een bonus.
Op naar de volgende test.

[dmantione]

Mij bekruipt het gevoel dat een mislukking gespind wordt als een succes "we hebben er veel van geleerd". Uiteraard is een eerste lancering risicovol en kan die mislukken. En een eerste lancering dient om te leren. Dat hoort erbij en is evident aan de ruimtevaart.

Maar... als 5 van de 33 motoren falen (en kort na lancering ook) en bovendien het lanceerplatform schade oploopt... dat heb ik de NASA nog niet vaak zien presteren. Het is ook uitermate ongewenst als een testlancering het lanceerplatform beschadigd, want dat betekent dat je vrij dicht bij een catastrofe op de grond bent geweest. Dat is zelfs voor een testlancering niet de bedoeling.

Stel dat de eerste SLS-lancering mislukt was, NASA zou van noord tot zuid en van west tot oost zijn afgebrand.

Dus jazeker, er is een testlancering waarbij waardevolle kennis is opgedaan. Nee, dit was geen succesje, dit is faliekant fout gegaan.

[RareAMV]

De manier waar op SpaceX r&d'ed is fundamenteel anders dan bij NASA. Teminste, zover ik weet heeft R&D bij SpaceX een veel kortere turn around tijdens de ontwikkeling waarin niet alles tot op de minuscule details is uitgewerkt. Bij NASA is het andersom, dat maakt een "mislukte" lancering bij NASA velen malen duurder dan bij SpaceX, waar de ontwikkeltijd dus veel korter is. Daarbij komende is NASA meerendeels uit belastings geld betaald, waarbij SpaceX meerendeels (subsidies daar gelaten) uit commerciële doeleinden hun r&d budget haalt. Waarbij publiek opinie dus veel meer impact heeft op NASA dan bij SpaceX. Daarbij komt dat je nooit alles 100% perfect kan simuleren tijdens de ontwikkeling, een praktijk test waarbij het risico van falen dan bij ingecalculeerd is, zorgt voor een veel beter inzicht in potentiële "real world" problemen.

Daarbij ik ken het lanceer schema van spacex niet voor Starship + superheavy maar zal me niets verbazen als er over 3 maand weer eentje de lucht in geschoten wordt/klaar staat, iets wat ik niet mogelijk acht met zoiets als SLS of elk ander raket ontwikkeld door een (westerse) overheid, en ook die heeft een hoge kans van falen. Belangrijkste voor de ontwikkeling dat het dan faalt op niet dezelfde punten als deze lancering, want dat betekent dat ze of niet geleerd hebben van hun fouten of geen oplossing hebben bedacht/toegepast. En dan is het idd minder optimaal dat een lancering mislukt.

Op ten duur krijg je op deze manier een groot aantal kinderziektes er uit en een behoorlijk betrouwbaar platform. (Kijk maar naar falcon 9, hoeveel landingen daar niet gefaald zijn, en nu vliegen ze af en aan zonder issues).

Maar goed misschien zie ik het verkeerd...

[batjes]

Dat heeft meer met het budget te maken. Kijk hoe heftig NASA bezig was in de jaren 60 en hoeveel raketjes ze gelanceerd hebben, hoeveel er in die 10 jaar ook opgeblazen zijn. SpaceX loopt hier nog steeds een beetje op achter.

De methode is niet nieuw.

[dmantione]

Je ziet het op zich goed, maar dit toont aan waar de grenzen van de SpaceX-model liggen. Wat mij betreft mag een raket prima hoog in de lucht ontploffen, maar moet iedere lancering perfect veilig zijn voor wat er op de grond gebeurd. Als een lanceerplatform beschadigd raakt, dan gebeuren er zaken die niet gecontroleerd zijn en is dat niet acceptabel. Wat mij betreft er voldoende gebeurd om veiligheidsinstanties erop te zetten om de onveilige handelswijze te bekijken.

NASA was tijdens de maanrace ook heel erg van "niet kletsen maar doen". Het zijn ongelukken die NASA heel erg voorzichtig gemaakt hebben.

Dat gezegd kun je wat mij betreft prima 10 lanceringen doen totdat de eerste slaagt, aan dat principe is niet zoveel mis... zolang dichtbij de grond alles maar perfect gecontroleerd verloopt.

[AMARONE]

Als de veiligheidszones goed zijn dan maakt het toch geen zak uit. Ook het platform werd getest en zal de volgende keer weer beter zijn.

Ik zie het probleem niet.

[Anoniem: 1322]

Je ziet het op zich goed, maar dit toont aan waar de grenzen van de SpaceX-model liggen
Tja, het is gewoon een bewezen systeem. Zie ook hun vorige rakket die nu wekelijks de lucht in gaat (soms binnen 24 uur van elkaar) en ook mensen de ruimte in stuurt:
How Not to Land an Orbital Rocket Booster

[Scriptkid]

maar de stage 0 is nog lang niet klaar,

Water deluge system is onderweg, flame diverters zijn onderweg, sound suppression system komt er nog aan, maar dit heeft wat tijd nodig .

[peerke1987]

Vooraf wist men dat er een grote kans was dat het mis kon gaan, maar definieer "mis" . Voor SpaceX was het mis gegaan als starship OLM niet heeft kunnen verlaten en als het OLM of stage 0 echte schade opgelopen had.

Ben het niet eens met je opmerking, dit is hun manier van werken en die is effectief gebleken tot op heden . Veiligheid is in overweging genomen met FAA, daar is genoeg gedoe geweest.

De manier die je beschrijft past denk ik meer bij traditionele bedrijven en wellicht een Boeing?


Waar ik mij wel zorgen over maak is de grote hoeveelheid stof en wolken die bij Everyday astronaut te zien was. Ik maak mij dan zorgen over de overlast voor inwoners die misschien groter is dan initieel verwacht.

[dmantione]

De FAA lijkt niet tevreden met de gang van zaken vandaag.

[Tvern]

Kan je die conclusie onderbouwen? De FAA kom helemaal niet aan het woord in het artikel; Er wordt een vraag gesteld aan een congreslid, en daarnaast een senator en een SpaceX engineer gequote.

Daarnaast geven ze in de derde alinea aan dat dat het wat de FAA betreft "business as usual" is.

The rockets will remain grounded pending an FAA investigation to ensure “any system, process, or procedure related to the mishap does not affect public safety,” as is standard practice, the FAA said in a statement.

Het is maar de vraag of er een uitkomst van de test mogelijk was waarbij dit niet de reactie van de FAA geweest was. Ik verwacht dat ze bij een perfecte vlucht alsnog data hadden willen zien waaruit blijkt dat SpaceX ook daadwerkelijk de controle over de raketten had, dat de ongebruikte FTS wel de hele vlucht stand-by was o.i.d.
Het lijkt me verstandig om de uitslag van het onderzoek even af te wachten.

[dmantione]

Ik denk dat dat kan ja, en dat is gebaseerd op de kwestie dat de FAA het woord "mishap" in de mond neemt. Ik denk dat je daarop kan concluderen dat de FAA het ook als een "mishap" zal gaan behandelen, en de FAA heeft nauw gedefinieerd wat de procedures zijn bij een "mishap".

[Tvern]

Puur het vaststellen van mishap is dus geen reden voor de FAA om ontevreden te zijn. Dat was een vooraf bekend risico bij deze test op minstens één van de negen criteria. De FAA heeft alsnog het groene licht gegeven.

Er wordt al van een mishap gesproken in het geval van een "Unplanned permanent loss of the vehicle". Elon Musk heeft er publiekelijk geen geheim van gemaakt dat de kans dat Starship nog op de launch mount zou ontploffen reëel was. Het is denk ik redelijk om er van uit te gaan dat dat ook bekend was bij de FAA.

De ontploffing was in dit geval ook nog eens getriggerd door het FTS, dus een mooie demonstratie dat dat onderdeel van het systeem (waarschijnlijk) goed gewerkt heeft. Toch spreekt de FAA dan al van een mishap.

Misschien ís de FAA wel ontevreden. Misschien hadden ze een aparte launch licence moeten hebben voor de verschillende stukken beton die er vandoor gingen, maar dat kan ik niet uit het artikel halen.

[dmantione]

Zoals ik het lees: Er is een onderscheid tussen incidenten en "mishaps". Een incident is een klein probleem waarin een onderzoek volgt zonder grote stappen en er een mishap is een groot probleem, waarin een lanceerverbod volgt en er een heel stappenplan doorlopen moet worden voor een "return to flight".

Mijn inziens was het "permanent loss of vehicle" te voorzien dus er is de vraag of het verliezen van de raket als ongepland was en het maar de vraag is of de FAA dit als de reden van mishap ziet, maar er zijn deze twee punten:

• Substantial damage to property not associated with the activity
• Unplanned substantial damage to property associated with the activity

... zijn ook reden om iets tot mishap te verklaren, beiden zijn gebeurd. De FAA zal zich op dit punt nader toelichting moeten geven.

Stel een Dragon zou met astronauten erin en al exploderen, dan zou het ook onder categorie "mishap" vallen, dus het is de grote calamiteitenprocedure die opgestart wordt, al zal er vanwege het experimentele karakter van deze vlucht ongetwijfeld in de uitwerking heel anders naar gekeken worden.

[Tvern]

Van een definitie mag je verwachten dat die redelijk letterlijk genomen mag worden. "unplanned loss of vehicle" is niet "unexpected loss of vehicle". Dit eindresultaat was te verwachten, maar zeker niet het plan. Test to failure heeft SpaceX in het verleden wel gedaan.

"Substantial damage to property not associated with the activity" is wat mij betreft ook aannemelijk, maar niet direct evident. Ik kan het niet terugvinden in het artikel van tweakers, het artikel waarnaar je linkt, of jouw post. Waar gaat het dan om? Schade aan de toegangsweg door neerkomend puin? Gesneuvelde ruiten? Schade door neerkomend gruis op South Padre Island? Als dit de reden is om te stellen dat de FAA niet tevreden is met SpaceX, was een relevante bronvermelding naar dit incident relevanter geweest dan een artikel waarin de FAA aangeeft standard procedures te volgen.

In één post aangeven dat "unplanned los of vehicle" niet van toepassing is, (want verwacht) maar "Unplanned substantial damage to property associated with the activity" wel van toepassing is (want onverwacht?). Lijkt mij mentale gymnastiek van de bovenste plank. De angst was nota bene dat de raket op de launch mount zou ontploffen en het hele zaakje zou verwoesten. Overigens versterkt dit punt alleen maar mijn stelling dat een mishap bij deze test te verwachten was en de FAA deze waarschijnlijk gewoon geanticipeerd zal hebben toen ze de vergunning gaven.

[MSalters]

Nee, ook dat verzin je. De FAA wil graag van SpaceX horen wat er gebeurd is. Dat is een volkomen normale gang van zaken. De FAA zal waarschijnlijk ook bij een 100% geslaagde test een update krijgen. Ja, nu zal er iets meer in de update moeten staan over de schade, etcetera. Maar aangezien die schade beperkt lijkt tot de eigen hardware van SpaceX (en een camera-auto van NSF die te dicht bij stond) zal de FAA dat rapport direct accepteren: "ingecalculeerd risico, berekeningen kloppen dus".

[dmantione]

Dat laatste is een aanname van jou, of heb je daar bronnen/onderbouwing voor?

[MSalters]

De FAA is een ambtelijke organisatie, en daarom opzettelijk reactief. Ze mogen op nieuwe relevante informatie reageren. Maar "ingecalculeerd risico blijkt ook een reëel risico" is geen nieuwe informatie.

De FAA mag ook bij toekomstige aanvragen de risico-beoordelingen van SpaceX beoordelen. Alleen, daar is de situatie alleen maar veranderd in het voordeel van SpaceX. Nu is die gebaseerd op concrete data in plaats van aannames.

[dmantione]

Dat klopt, dus als geen zaken gebeurd zijn die niet vooraf zijn ingecalculeerd, dan is het logisch dat de FAA niet al te moeilijk gaat doen. Mee eens.

Kijk eens deze video van The Angry Astronaut die op locatie is geweest en schouw de totale verwoesting aan:

https://www.youtube.com/watch?v=wmCy7UoGIuE

Ik zat toen ik bovenstaande schreef al op de lijn dat de verwoesting onmogelijk de bedoeling kan zijn geweest, maar na bovenstaande video gezien te hebben ben ik helemaal zeker: Het is bijvoorbeeld onmogelijk dat vooraf ingecalculeerd is dat de tanks waar de brandstof bewaard wordt door blokken beton werden getroffen. Als dat in het plan zou staan, dan zou nooit een vergunning zijn afgegeven.

Alhoewel we de exacte risico-calculatie niet kennen, ligt er dus vrij veel om te concluderen dat er veel gebeurd is dat beslist niet ingecalculeerd kan zijn en dat de FAA dan ook problemen zal zien.

In ieder geval is duidelijk dat het lanceerplatform niet eenvoudigweg gerepareerd danwel herbouwd kan worden, het zal een heel nieuw ontwerp moeten komen.

[jip_86]

Niet echt spannend, uiteraard moet je het probleem onderzoeken en aantonen dat je het opgelost hebt. Heeft ook niet veel zin om het willens en wetens nog eens te doen.

[bzuidgeest]

De faa is gewoon moeilijk aan het doen. Musk en de faa hebben iedere keer ruzie en het feit dat musk zich regelmatig als een echte hork gedraagd helpt niets.

Er is geen 100% alles voorspellen met dit soort tests. Fail fast fail often. En dat is een concept dat de faa en absolute regel club heel moeilijk vind. Gedeeltelijk terecht natuurlijk. Maar tegelijk, er zijn veiligheidszones , zelf destructie en vele andere dingen .

[RJG-223]

Waar ik mij wel zorgen over maak is de grote hoeveelheid stof en wolken die bij Everyday astronaut te zien was. Ik maak mij dan zorgen over de overlast voor inwoners die misschien groter is dan initieel verwacht.

Welke inwoners ?

Ik heb het filmpje van EA niet gezien, maar de dischtsbijzijnde (serieuze) bewoning is vele kilometers ver weg - eerder 10km dan 5 km. Starbase zelf is al twee tot drie km van het lanceerterrein verwijderd. Zover ik weet is er in Boca Chica zelf (bij Starbase) nog wel één woning bewoond, maar dat is waarschijnlijk iemand die dat huis speciaal gekocht had om in de buurt van SpaceX te wonen, en de bouw in de gaten te kunnen houden. De andere bewoners zijn al een paar jaar geleden uitgekocht door SpaceX.

[peerke1987]

Ik weet de details ook niet, maar EA heeft daar in ieder geval iets van een verblijf maar hoe dicht dat preciss bij de bewoonde wereld was is onmogelijk te zeggen voor mij. Kijkende naar de camera beelden was het toch zeker een aantal KM.

Hij zei zelf ook, ik had echt niet verwacht dat er zoveel zand op zou waaien. Maar het zou een typische tegenslag kunnen zijn voor de ontwikkeling of in ieder geval launch mogelijkheden op starbase.

[RJG-223]

Mij bekruipt het gevoel dat een mislukking gespind wordt als een succes "we hebben er veel van geleerd". Uiteraard is een eerste lancering risicovol en kan die mislukken. En een eerste lancering dient om te leren. Dat hoort erbij en is evident aan de ruimtevaart.

Mij bekruipt het gevoel dat jij niet helemaal ingelicht bent. Zowel vooraf door Elon Musk (afgelopen zondag), en in de livestream (ik denk allebei: maandag en vandaag, maar dat weet ik niet zeker) is gezegd dat ze de lancering al als een success zouden beschouwen als de raket het lanceerplatform zou verlaten. Dat is gebeurd, en dus zeggen ze nu dat het een succes is. Er wordt dus niets gespind. De verwachtingen en de criteria zijn vooraf duidelijk gemaakt, en volgens die criteria is het een succes. Het enige probleem is dat jij daarvan blijkbaar niet op de hoogte bent.

Maar... als 5 van de 33 motoren falen (en kort na lancering ook)

Dat was expliciet één van de ontwerpcriteria: ook met een paar motoren die falen tijdens de lancering, zou de lancering succesvol moeten kunnen worden uitgevoerd. En dit is een prototype, dus dan zijn er problemen te verwachten. Dit was lang geen uitontwikkelde raket, zoals de SLS wel is.

en bovendien het lanceerplatform schade oploopt... dat heb ik de NASA nog niet vaak zien presteren. Het is ook uitermate ongewenst als een testlancering het lanceerplatform beschadigd, want dat betekent dat je vrij dicht bij een catastrofe op de grond bent geweest. Dat is zelfs voor een testlancering niet de bedoeling.

Als je de informatie die er is bijgehouden had, dan had je geweten dat het probleem van zwak beton (zwak is hier realtief: de temperaturen en de druk zijn extreem) bekend was. Uit de beschikbare gegevens is opgemaakt, dat ze het plan hebben beter beton te gaan gebruiken, maar dat het tot nu toe erop lijkt dat ze na de laatste test (toen het platform ook beschadigd was), de prioriteit gegeven hebben aan deze lanceertest, en standaardbeton gebruikt hebben om de bodem onder het platform snel te herstellen. En dus was het onvermijdelijk dat er dit keer opnieuw schade zou zijn. En dat was niet aan het platform, maar aan het beton onder het platform dus.

Dus jazeker, er is een testlancering waarbij waardevolle kennis is opgedaan. Nee, dit was geen succesje, dit is faliekant fout gegaan.

Als je wilt kunnen oordelen over dit soort zaken, dan moet je op de hoogte zijn. En dus moet je informatie verzamelen, of luisteren naar mensen die die informatie verzamelen, en dus wel op de hoogte zijn. 10 tegen 1 (of 100 tegen 1) dat je beiden niet doet, omdat je al besloten hebt anti-Musk te zijn, en het dus tijdverspilling vindt om zelf informatie te verzamelen, of te te lezen/luisteren naar andere mensen die zich er serieus in verdiepen (en dus niet naar andere Elon-bashers die zich er ook niet echt in willen verdiepen). Nu hoef je van mij echt niet pro-Musk te zijn, en je hoeft echt niet je tijd te besteden aan informatie verzamelen over SpaceX, maar dan moet je ook niet proberen te reageren op iets waarvan je geen verstand hebt. En dat blijkt, als je zo overduidelijk iets zegt dat controleerbaar niet klopt.

[vgroenewold]

Het is voor mensen vaak heel moeilijk de filosofie van snel falen, leren en opnieuw proberen te snappen heb ik het idee. Op school leer je dit namelijk jaren lang af, falen is slecht. 1 van de meest slechte dingen om geleerd te krijgen eigenlijk. Als je het begin van de stream had bekeken zag je dat ze met trots de eerste exploderende prototypes lieten zien, net als met het landen van een raket wat nu zo normaal is dat het bijna saai was. Toen men aan het testen was zag je precies hetzelfde commentaar.

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 23 juli 2024 06:52]

[Anoniem: 718943]

Ik blijf er zelf altijd bij, en leer dit mijn kinderen ook; Van fouten leer je, als alles goed gaat, dan leer je niets, want dat kende je kennelijk al.

[Scriptkid]

Daarboven op denk ik dat juist het beton nog wel eens de schade heeft kunnen veroorzaken dat een aantal motoren het niet deed en daarna nog wat uitval. een blokje beton met de kracht die daar vrij kwam dat omhoogspat kan veel damage doen.

Ik heb de telemetry nog eens bekeken en het zou zomaar kunnen zijn dat ze MECO niet hebben kunnen uitvoeren.

Als je goed kijkt zou tijdens de flip MECO moeten gebeuren voor de stage seperation. maar de motors blijven gaan en duwen hem dan door in een blijvende spin,

Gezien de motor schade en de motors zie al uitgebrand zijn kan het zo maar zijn dat er diverse 'op hol geslagen zijn' zoals een benzine motor die op zijn eigen olie gaat lopen.

[Reactie gewijzigd door Scriptkid op 23 juli 2024 06:52]

[peerke1987]

Spot on, helemaal correct

[PjotrX]

De SLS lancering heeft ook gewoon de lanceerplatform beschadigd hoor.
Je hebt gelijk dat NASA zou worden afgebrand als de SLS-lancering mislukte maar aan de SLS werd ook 10 jaar gewerkt en gebruikt voor een groot deel al bestaande hardware. Hier heb je een raket en lanceerplatform die in paar jaar tijd is opgebouwd.

[dmantione]

Probeer het eens in de juiste proporties te zien. Bijvoorbeeld dat gelinkte filmpje hier waarin die auto beschadigd werd te vergelijken met wat NASA te repareren had (twee camera's en een deur voor zover ik lees).

[Scriptkid]

Dat is een kant en klaar lanceer platform vergelijken met een nog niet afgemaakt test lanceer platform,

dat is wel een heel groot verschil.

[GeroldM]

Men leert over het algemeen veel meer van dingen die fout gaan, dan van dingen die goed zijn gegaan.
En SpaceX hanteert het motto "fail fast, fail often". Al die fouten hebben geleid tot inzichten in (her-)bruikbaarheid van onderdelen, het laten landen van verschillende raket trappen en het zo goedkoop mogelijk (seriematig) bouwen van nieuwe raketten/starships.

Hun lanceringen kosten ook een heleboel minder geld dan een lancering bij Nasa. Je kan alles wel zo goed mogelijk bedenken en dat dubbel uitvoeren, want veilig...zoals NASA dat doet. Of Boeing, die hun SLS na jaren vertraging nog steeds amper de ruimte in krijgt, terwijl elke poging van Boeing 5 tot 10 keer meer kost.

SpaceX kopt de kosten van falen in het begin van hun bestaan af, wat op zich een prima keuze is. En zij hebben in korte tijd (veel) meer bereikt dan andere bedrijven/naties met dezelfde instelling als NASA (voordat zij hun lanceringen uit gingen besteden).

Jouw mening is jouw mening, de resultaten van SpaceX zijn de resultaten van SpaceX. Gelukkig word succes nog altijd gemeten in resultaten.

En als je de volledige video had bekeken, dan had je meerdere keren gehoord dat het doel van de test de lancering was. En alle andere testdoelen in hun plan voor deze lancering bonus waren.

"Faliekant fout gegaan" is hier dus helemaal niet van toepassing. Was het 100% succesvol? Zeer zeker niet, Maar er is weer een sloot aan keiharde data binnengehengeld, welke voor snelle en duidelijke inzichten in 'raketterie' op enorme schaal. Daarmee doel ik op de omvang en grootte van de raket.

[dmantione]

Men leert over het algemeen veel meer van dingen die fout gaan, dan van dingen die goed zijn gegaan.
En SpaceX hanteert het motto "fail fast, fail often". Al die fouten hebben geleid tot inzichten in (her-)bruikbaarheid van onderdelen, het laten landen van verschillende raket trappen en het zo goedkoop mogelijk (seriematig) bouwen van nieuwe raketten/starships.

Dat weet ik allemaal, hoef je niet te herhalen. Dat je 10, 30 of 100 raketten lanceert die exploderen prima, zeg ik ook in mijn allerleerste bijdrage. Punt is: Je kunt een raket niet ongecontroleerd schade aan laten richten op de grond. Dat is punt, basta... stoppen met de boel (en lijkt gebeurd te zijn, want de lanceervergunning is ingetrokken). De basis van het vermijden van gevaar is dat je zaken kunt controleren, zodra je de controle verliest zijn gevaarlijke situaties (en ongelukken) niet meer te vermijden.

Kortom, dit kan niet vooraf de bedoeling zijn geweest.

[GeroldM]

Lanceervergunning kan ingetrokken worden vanwege geluidsoverlast. De schade is beperkt, vond plaats op het terrein van het bedrijf en dat bedrijf ligt dicht bij de kust en in een redelijk dun bevolkt stukje Texas.

Als je zelf schade aanricht op je eigen bedrijfsterrein en andere bedrijven daar geen last van hebben...dan kop je die kosten als bedrijf en heeft de gemeente geen reden om een vergunning in te trekken. Geluidsoverlast is wel een reden om een vergunning in te trekken. Schade bij meerdere bedrijven door je eigen schuld is ook een reden.

Natuurlijk is dat niet de bedoeling geweest om schade te berokkenen. Maar op een gegeven moment moet je wel eens de knoop doorhakken en een praktijktest uitvoeren, want deze vertellen je veel meer dan oeverloos gesteggel in in zee van meetings waar elke gekke henk zijn theorie probeert door te drukken.

Als iedereen dezelfde instelling had als jij in je posts hier tentoonstelt, dan geloof ik niet dat we ooit het nivo van berenvel en grot waren ontstegen.

[Kev-in]

Er zijn bepaalde risico's die wellicht gemitigeerd hadden kunnen worden, maar om dit faliekant fout te noemen gaat veel te ver. SpaceX heeft deze risico's bewust genomen en heeft daar zijn eigen redenen voor. Deze test heeft zeer waarschijnlijk zeer waardevolle data heeft opgeleverd, en zal het nemen van deze risico's meer dan waard zijn geweest. Dat wil nog steeds niet zeggen dat de volgende test vlekkeloos zal gaan, en er zullen waarschijnlijk opnieuw bepaalde risico's worden genomen.

[multikoe]

Eerst iets verzinnen (het is een mislukking) en dan daar op reageren. Je bent je eigen discussie aan het doen
SpaceX heeft een opvallende manier van ontwikkelen en het lijkt er op dat niet iedereen daar aan kan wennen.
Ik mag hopen dat jouw kinderen nooit gaan tennissen. Of viool spelen. Er is in ieder geval één ouder die hun voortgang blijft afbranden totdat ze hun eerste prijzengeld in de wacht slepen.

[blorf]

Ik mag die methode wel. Lijkt op een software-project opzetten met shellscript en daarna alles wat te lang duurt vervangen met C.
Het eerst moeten werken de hoogste prioriteit geven....

[Reactie gewijzigd door blorf op 23 juli 2024 06:52]

[jaquesparblue]

Starship is bleeding edge R&D. SLS is 50 jaar oude tech.

[arie.v]

Nou, dat valt wel mee hoor. Een raketmotor blijft een raketmotor- die moet 't ding van de grond af duwen, meer niet, en dan bij voorkeur gecontroleerd.

En die oude tech - kijk eens naar de Russen, die bewijzen keer-op-keer dat 'oude tech' toch wel voldoet. Dus wat is er mis met die oude tech?

[jaquesparblue]

Een raketmotor is een raketmotor

Als het allemaal zo makkelijk is dan geef het lijstje maar van alle succesvolle methalox motoren tot nu toe. Ik wacht wel.

[Zwendel]

5 van de 33 motoren hadden een flame out. Duidelijk te zien op sommige beelden dat er ‘zwarte’ stippen tussen de witte zitten. Leek met dat net Starship begon te tollen er ook iets mis liep met sommige van de overige motoren.

[Reactie gewijzigd door Zwendel op 23 juli 2024 06:52]

[SmokingSig]

6

en wat betere kwaliteit dan de door Tweakers gelinkte video:

https://youtu.be/-1wcilQ58hI?t=2695

[Reactie gewijzigd door SmokingSig op 23 juli 2024 06:52]

[John Stopman]

@ 45:33 lijkt er, ter hoogte van de motoren, het een en ander van de raket af te spatten (breken?)

/edit3: @ 46:24 is goed te zien dat een aantal raketmotoren niet [meer] werken.

/edit2: dat waren hoogstwaarschijnlijk delen van het betonnen OLM:

https://twitter.com/LabPadre/status/1649062784167030785?s=20

Meerdere van de 33 motoren hadden idd een flame out, zoals @Zwendel dat al eerder aangaf. Zonde, maar we leren er weer van

/edit: Quote van een comment op het YouTube kanaal van SpaceX:

Important Highlights:

44:25 -- T -40s Hold lifted (?)
44:54 -- T -10 seconds
45:04 -- LIFTOFF
45:37 -- Visible flames
46:22 -- Max Q
47:00 -- Visible flames / Super Heavy starts to spin wildly
47:13 -- Views from Starship's onboard cameras
47:51 -- Super Heavy engine cutoff / flip manoeuvre for staging
49:02 -- RUD (Rapid Unscheduled Disassembly, AKA: BOOM!)

[Reactie gewijzigd door John Stopman op 23 juli 2024 06:52]

[3raser]

Die schade zag ik ook ja. Dat is geen ijs wat afbreekt. Booster 9 staat al klaar en heeft verbeteringen rondom de bescherming van de motoren las ik. Mogelijk dat dit probleem dus al verholpen is.

[John Stopman]

Op een gegeven moment kun je in de video aan de onderkant van de raket zien dat meerdere motoren niet [langer] werken, heeft vast te maken met het afspatten van delen van de onderkant van de raket: tijdens en/of na de lancering (er kan van alles omhoog spatten en motoren beschadigen).

/edit: Samenvatting van de lancering + wat geschiedenis:

Elon Musk just declared this after Starship's first launch debut "EXPLOSION"

[Reactie gewijzigd door John Stopman op 23 juli 2024 06:52]

[Damic]

Lege LOX tank want Ship had al los moeten zijn op dat punt.

[dEATHfLOWEr]

Die had nog niet leeg moeten zijn want het was de bedoeling een gecontroleerde landing met de booster in zee te maken.

[Qroqant]

Ik zou het geen gecontroleerde landing noemen, eerder een gecontroleerde splashdown. Een gecontroleerde landing in zee lijkt mij eerder dat de booster verticaal staat, klaar om te landen zoals die in de toren zou landen. Nu zou die gewoon neerkomen op zen buik/rug/zijkant/whatever.

[Trinitronic]

Dat tollen was een booster flip waar starship dan van zou losraken, maar die bleef vast zitten om reden die ik nog niet weet.

[1234567y]

grappig hoe enorm vaak de commentatoren herhalen dat het geen ramp is. vorige countdown was dat ook al, meteen excuses zoeken met 'this is why we test'. Blijkbaar erg bang dat mensen het oppakken als een mislukte poging ofzo.

[anboni]

En die angst blijkt terecht aangezien ook journalisten voor de sensatie kop kiezen (NOS: "Grootste raket ooit ontploft vlak na lancering") in plaats van bijvoorbeeld "Grootste raket ooit wordt succesvol gelanceerd" wat de werkelijkheid is (jammer genoeg heeft ie z'n 'stretch goals' niet gehaald, maar dat komt volgende keer, als de lessen van deze lancering zijn verwerkt)

[rene_fb]

Tja... Als je tijdens je eerste vrachtwagen rijles net de straat uit bent en een sloot in rijdt, staat er ook niemand je te feliciteren dat je de wagen van de plek gekregen hebt...

[1234567y]

exact, dat het ding de lucht in gaat had ik wel verwacht. kwestie van genoeg massa uitspugen en hij gaat wel.

dat een aantal motoren het niet doen, het lanceerplatform overal heen vliegt, en er geen serperatie plaatsvind.... het is een soort heel dure vuurpijl.

[Niosus]

Heb je enig idee hoeveel massa uitgespuwd moet worden? En aan welke snelheid?

Want we zitten hier met een constructie van ~ 5000 ton. 5 miljoen kilogram. 120m hoog. Nog zonder na te denken over te lanceren, hoe hou je dat ding zelf overeind, aangezien de wanden maar enkele millimeters dik staal zijn. Dat is op zich al een hele uitdaging, want normale wolkenkrabbers zijn gemaakt van beton en dikke stalen balken. Probeer maar eens een holle toren te knutselen uit aluminiumfolie, en je gaat rap begrijpen dat dit al een uitdaging op zich is.

En dat moet je eens kijken naar wat er überhaupt nodig is om dat ding in beweging te krijgen. Je zit met 33 motoren, die elke 650 kg aan brandstof per seconde nodig hebben. Hoe pomp je dat zelfs zo snel? Je hebt letterlijk een raketmotor nodig, om vloeistof zo snel te kunnen pompen. Dus puur om de brandstof naar de echte raketmotor te krijgen, heb je al een raketmotor nodig. De kamer waarin de brandstof verbrand wordt, daar is een druk van ~300 bar met temperaturen hoog genoeg om de motor gewoon meteen te smelten. Ter context, een vliegtuig motor zit rond de 4-5 bar. De koude brandstof (bij - 200 graden Celsius) wordt dus eerst door kleine kanalen langs de motor gepompt om die koel genoeg te houden, zodat dit niet meteen zou smelten. Dit allemaal, om die 650 kg per seconde weg te smijten aan een snelheid van 11000 km/h, 33 keer naast elkaar in een cirkel van 9 meter diameter.

Ze noemen het niet voor niks "rocket science". Het is absurd dat we überhaupt betrouwbare raketmotoren kunnen maken. En dan zwijg ik nog maar over het exacte design van de Raptor, want de specifieke manier van brandstof pompen in de raptor is volstrekt uniek en wordt gezien als de "holy grail" van efficiëntie. Google maar eens "Full Flow Staged Combustion Cycle".

Wat je ook uit het oog verliest is de "tyranny of the rocket equation". Dat is ook een zin die je misschien eens moet Googlen. Gewoon een raket maken die even naar boven vliegt, dat is inderdaad niet zo moeilijk. Maar om er iets nuttig mee te doen, dat is vechten tegen exponentiële functies. Elke kilogram die je gebruikt om dingen steviger te maken duwt je verder omhoog langs die exponentiële functie die bepaalt hoeveel brandstof je nodig hebt. Je moet gewoon altijd in de marges werken, want alle rest maakt je raket minder nuttig. Dat de raket nu faalt, betekent dat ze een aantal marges niet goed hadden ingeschat.

Hun lanceerplatform moet duidelijk beter, en ze hebben ook nog een aantal andere zaken op te lossen. Maar al bij al werkt de raket wel gewoon. Er zijn duizenden dingen goed gelopen, met maar een handvol die mis zijn gegaan. Ik twijfel er niet aan dat ze binnen een poging of 2-3 het onder de knie gaan hebben.

[Reactie gewijzigd door Niosus op 23 juli 2024 06:52]

[Maarten69]

10000 ton?
Dat zijn 3 afgeladen binnenvaartschepen van 110 meter. Maak je hier geen foutje?

[Niosus]

Mijn excuses, ik heb de verkeerde getalletjes bij elkaar opgeteld. Het is maar ~5000 ton: https://en.wikipedia.org/wiki/SpaceX_Starship

Ik had per ongeluk "gross mass" en "propellant mass" bij elkaar opgeteld, maar dat is natuurlijk dubbel. Het is 3600 ton voor de booster, en 1300 ton voor Starship zelf. Aangepast.

[Maarten69]

Bedankt voor je reactie.

[vgroenewold]

Dan snap je echt niet hoe lastig uberhaupt die stappen alleen al zijn. Bekijk even wat voor motoren dit zijn (gloednieuw en nog niet helemaal uit ontwikkeld), hoeveel kracht hierbij komt kijken, etc. etc. Mag ik teruglinken over een jaartje als dit ding op de maan staat?

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 23 juli 2024 06:52]

[Bas_f]

Met het verschil dat een vrachtwagen op z'n zachtst gezegd uitontwikkeld is en de rijlessen ervoor tamelijk bewezen zijn.
Voor het de lucht in knallen van de grootste raket ooit zijn nog geen rijlessen en is er ook geen instructieboekje voor. Klein verschilletje wel.

[Frame164]

Als iedereen die zijn strecht goals niet haalt gefaald heeft en ontslagen zou worden zou het heel erg stil zijn in bedrijven en andere organisaties.... :-)

[mjtdevries]

NOS: "Grootste raket ooit ontploft vlak na lancering"

Dat is geen sensatie kop, maar gewoon een objectieve melding van de feiten.

Grootste raket ooit wordt succesvol gelanceerd

Is niet de werkelijkheid, hoe graag jij dat ook zou willen.

Ipv journalisten beschuldigen van sensatie, moet je je eens afvragen hoe biased jij zelf bent.

[NKR]

en dat gebeurt toch wel. Hoorde net op de radio de nieuwslezer vertellen dat de raket ontploft is en dat dat jammer is, want hij zou naar de maan en naar mars moeten gaan.

Maar weinig mensen hebben door dat dit een manier is om heel snel te ontwikkelen en kennelijk komt de business case ook uit, anders waren ze allang gestopt.

[uiltje]

Maak je niet druk, het NOS journaal van 18:00 heeft er nog een schepje bovenop gegooid. De "lancering" zou mislukt zijn. Weet niet of ze überhaupt weten wat het woord "lancering" betekend. De raket was door Max Q, zat op 1400 km/h en probeerde de stage separation te doen. Er werd melding gemaakt dat er geen mensen inzaten, maar niet dat er verder geen payload in zat.

Als het ding in de oceaan was beland hadden ze waarschijnlijk gezegd dat het ding "in zee was gecrashed".

[Reactie gewijzigd door uiltje op 23 juli 2024 06:52]

[t_o_c]

Tja met de media van tegenwoordig moet je bijna wel. Fatsoenlijk nieuws is moeilijk te vinden als iedereen maar al te graag met dramatische titles komt voor de kliks.

Wat denk je dat de meeste media als titel gebruiken?

"Starship succesvol gelanceerd maar gefaald tijdens ontkoppeling" of "Starship lancering faalt, raket ontploft"

[mjtdevries]

Het was niet alleen de ontkoppeling die mis ging, het ging daarvoor al mis.
En de kans is aanzienlijk dat het die andere problemen waren waardoor de ontkoppeling mis ging.

Meteen bij de lancering werd de raket al beschadigd en deden drie motoren het niet. Korte tijd later deden 5 het niet.
Dat is geen succesvolle lancering.

[PurifieR1980]

Dat heet mensenkennis hebben. De meerderheid zal niet verder kijken dan de big bada boom en hun commentaar al weer klaar hebben staan.

[lilmonkey]

Ja want zo brengen de (massa)media het vaak, onterecht. Je kunt het ze niet kwalijk nemen dat ze dat proberen te voorkomen.

[Arrigi]

In het verleden bij de landingspogingen werd dit vaak her en der gerapporteerd als een gefaalde lancering. Onterecht, want de primaire missie werd telkens succesvol voltooid. Het secundaire gedeelte, landen van de booster, dat lukte niet meteen.

[Skit3000]

De landingspogingen van de Falcon 9 booster bedoel je neem ik aan?

[MartijnH333]

Starship zelf zonder booster

[vgroenewold]

Dat juichen hoeft niet perse, maar dat is afkomstig van de engineers die eraan gewerkt hebben, dat kan ik prima snappen. Is inderdaad heel positief, iets wat lastig is voor een Nederlander.

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 23 juli 2024 06:52]

[Glashelder]

Ik luister liever naar de misson control, maar gezien de minnetjes sta ik daar redelijk alleen in zo te zien

[moonlander]

Zelfs ik zat wauw te roepen tijdens de lancering. En als je dan dat ding ontwikkeld hebt en het komt van de grond dan is dat toch geweldig voor de mensen die er aan gewerkt hebben. Het feit is dat de mensen die er ana gewerkt hebben ontzettend blij zijn! En ik ook!

[Glashelder]

Helemaal prima. Maar die herrie hoeft van mij niet op de stream. Of vind je dat gegil de hele tijd echt wat toevoegen?

[moonlander]

Vind het wel leuk om te zien hoe blij ze zijn.

[af_bert]

Als NASA zijn lancering uitstelt, dan spreekt men van het onvermogen van de NASA.
Indien de lancering van een SpaceX raket mislukt, spreekt men enthousiast over een geweldig succes.

En al dat applaus en gejuich nog voordat er überhaupt iets gebeurt, toont hoe de kleutermentaliteit overheerst, zelfs in de wetenschap.

[Magicbas]

En al dat applaus en gejuich nog voordat er überhaupt iets gebeurt, toont hoe de kleutermentaliteit overheerst, zelfs in de wetenschap.

Is dat niet een amerikaans cultuur dingetje en niet zozeer gerelateerd aan de wetenschap?

[af_bert]

Bij de NASA reageerden ze ook heel enthousiast toen de marslanders op het oppervlakte terechtkwamen, maar pas toen ze zeker wisten dat het gelukt was en zeker niet zo kleuterachtig als wat ik nu gehoord heb.
Het is een idd. een beetje een Amerikaans dingetje dat ook overwaait naar Europa, maar zoals het daar bij SpaceX aan toe ging...
Maar ja, ik zal nog van de oude generatie zijn zeker.....

[Tourmaline]

Vond dat gejuich steeds op de achtergrond ook wel wat irritant worden.

[Felyrion]

Dus, je hebt maanden / jaren van je leven in een prototype gestopt en je ziet dat ding eindelijk de lucht in gaan.... ja ik zou ook wel even juichen.

[Tourmaline]

Dat hoeft niet 30 minuten te duren....

[Hatsjoe]

Wanneer NASA een lancering uitstelt, is dit vaak door een technisch probleem of doordat zaken zoals het weer niet goed genoeg zijn. Niemand zal het dan hebben over het onvermogen van NASA. Wanneer NASA 20 jaar aan een raket heeft gewerkt, en deze tijdens de 1e lancering ontploft, ja dan wel. Dat komt omdat de 1e lancering bij NASA ook meteen een missie is. NASA test niet zoals SpaceX dat doet.

Een "win", hoe klein die ook is, moet gevierd worden. In dat opzicht was deze lancering een enorm succes. Het was een test, en eerlijk gezegd ben ik verbaast over hoe goed deze gegaan is. Zelf had ik verwacht dat er een grote boem zou zijn op het lanceerplatform.

Wat je moet snappen is dat er nog nooit een grotere raket gevlogen heeft, en dat deze raket "rocket science" min of meer opnieuw definieert. Er zijn materialen gebruikt waarvan veel mensen van te voren zeiden "dat gaat nooit werken". Dus puur het feit dat deze raket "Max-Q" doorkomt heeft al een schat aan informatie gegeven.

[Tourmaline]

Het probleem is, het werkt dus ook niet. NASA zegt zelf dat je niet voor een prikkie de ruimte in kunt.

[RJG-223]

Het probleem is, het werkt dus ook niet. NASA zegt zelf dat je niet voor een prikkie de ruimte in kunt.

Ze bedoelen dat ze zelf niet voor een prikkie de ruimte in kunnen. En dat blijkt. Maar daar kunnen ze zelf ook niets aan doen. Dat ligt aan de ambtelijke organisatie, en aan de amerikaanse politiek.

Ik weet niet of je zelf kinderen hebt, maar als de kleine dan z'n eerste stapjes zet, zeg je dan óók: zie je wel, hij kan het niet. Of zeg je: goed zo ! oefen maar goed verder, dan leer je het wel ?

[Tourmaline]

Premium materialen gebruiken is veiliger(en natuurlijk ook duurder) dan goedkope materialen die snel kapot kunnen gaan in de ruimtevaart. Je ziet nu toch dat sommige materialen valen, daar is een test ook voor maar weet je dat je de volgende keer wat beter materiaal moet gebruiken.

[vgroenewold]

Dat kan dus wel, getuige de Falcon 9 waar zo ongeveer iedereen nu op mee lift, omdat het de goedkoopste optie is geworden door het hergebruik (hetgeen ook continue testen en falen was in het begin).

[Reactie gewijzigd door vgroenewold op 23 juli 2024 06:52]

[jip_86]

Weet zeker dat ze ruim onder de kosten van het sls programma gaan blijven

[MSalters]

Elk subsysteem dat succesvol start is natuurlijk mooi; er zijn voor elk subsysteem dus ook een aantal blije SpaceX engineers. Dat jij op T=0 pas iets ziet is natuurlijk irrelevant; SpaceX zelf heeft de complete telemetrie.

En gezien de eerdere holds voor T=0 is het duidelijk dat die complexe systemen inderdaad problemen kunnen hebben, dus de blijdschap is niet misplaatst. Dat is dus ook waarom Musk een succesvolle start al als een succesje beschouwt.

[P. vd Loo]

Het viel me ook op. Puberaal gedrag. Elon Musk kijkt iets droeviger.

[Veneus]

Waarom mogen mensen niet blij zijn over iets waar ze jaren van bloed, zweet en tranen in stoppen en die blijheid uiten?
Wij zijn de nuchtere Hollanders, maar ik heb liever wat meer van dat enthousiasme.
Als een voetballer een doelpunt scoort mag hij/zij en het publiek toch ook juichen?

[SuperDre]

Juist, ik irriteer me juist ook altijd mateloos aan hoe mensen zo overdreven reageren op een bal die in een doel gaat.

[peerke1987]

Waar heb je het over? Weet je wat die gasten bereikt hebben al tot nu toe?? Alles wat ze doen is cutting edge en nooit gecombineerd getoond.

Ze hebben hier al zoveel mee bereikt,

wat een zure reactie.

[Pliskin]

Als de Vega-C faalt bij een lancering dan staat heel de comment sectie vol met sneren van SpaceX-stans.

Als SpaceX 28x iets moet lanceren voordat het probleemloos werkt (trial & error noemen we dat), dan is het de normaalste zaak van de wereld.

Ik ben SpaceX fan, want de vooruitgang die geboekt wordt door die club is goed voor de mensheid, maar sommige van de fans kan ik niet uitstaan.

[the_stickie]

Je kan meer leren uit falen dan uit succes!
Het lijkt erop dat de infra het min of meer overleefd heeft en dat SpaceX heel wat data heeft kunnen verzamelen: alleen maar goed nieuws (en een mooie knal )

Op naar de volgende!

[Keypunchie]

Maar als je succes hebt, is het niet nodig om meer te leren.

Ben het helemaal eens met het perspectief hoor: dit is gewoon een stap in het proces richting succesvolle lanceringen en je moet op een gegeven moment de lucht in.

Maar het feit dat je faalt is geen succes op zich.

(Het feit dat je uberhaupt lanceert, wel).

[Frame164]

Maar als je succes hebt, is het niet nodig om meer te leren.

Dat is nog maar de vraag. Je kunt ook mazzel hebben gehad en daardoor denken dat je iets onder de knie hebt. Simpel voorbeeld: ik heb in 1 keer mijn rijbewijs gehaald omdat ik stomtoevallig geen gekke dingen tegen ben gekomen tijdens de examenrit. Geen idee wat er was gebeurd als er iets heel raars was onderweg. Hoefde ik niet meer te leren of was het gewoon mazzel?

[Keypunchie]

De stelling is dat je een bepaald minimum hebt behaald, anders is er iets fout aan de opzet van het examen.

Het is niet zo dat nu je je examen hebt gehaald dat je ‘s werelds beste chauffeur bent.

Maar er is verschil tussen kennis en ervaring. Het examen toetst kennis.

[MrMonkE]

Het praktijk examen toetst de kennis echter niet objectief en gelijkwaardig per student. Ik heb ook een keer gehad -gezakt- dat als een auto niet uit die zijweg met voorrang was gekomen ik het gewoon gehaald had.
Haha.. en de eerste keer dooie hoek totaal aan flarden gereden-tm kijk-fout. Gelukkig zit er een examinator naast je
Ik denk echter dat een examinator ook wel ziet dat je een makkelijke rit had en dan gaan ze kijk-fouten geven als ze vinden dat je niet genoeg beheersing over het voertuig hebt.

[Stukfruit]

Maar als je succes hebt, is het niet nodig om meer te leren.

Als je na succes niet blijft doorgaan met leren dan vliegen de andere ruimteschepen je straks voorbij

Leren stopt pas zodra "we" de grenzen hebben gevonden. En tot nu toe zijn er nog geen grenzen en weten we niet of deze überhaupt bestaan.

[Keypunchie]

Ok, ok.

"Maar als je succes hebt, kun je andere dingen leren dan de fouten die je hebt gemaakt"

[Niemand_Anders]

Sommigen leggen de lat niet zo heel erg hoog...

[Tourmaline]

Ook als je succes hebt moet je blijven innoveren en verbeteren. Eventueel kosten drukken.

[uiltje]

Get it working, get it right, get it optimized.

Nu zitten ze nog in get it working, als ze een succesvolle vlucht naar orbit hebben moet je naar get it right gaan, bijvoorbeeld met alle motoren.

Daarna kan je verder gaan optimaliseren. Bij de Adriane 5 die de Webb space telescope lanceerde kon je het laatste mooi zien, waarbij de telescoop redelijk precies op de juiste plek terecht kwam. Het bedrag van de lancering valt dan in het niet tegenover de extra jaren dat het ding kan werken.

[Wouterie]

Ja, zolang het geld binnenkomt ondanks het falen is het natuurlijk allemaal niet zo'n ramp. Maar als de investeerders op enig moment iets meer resultaat willen zien dat 'knallende leermomenten' is het toch leuk als je wat successen boekt.

[Mathijs Kok]

Ja, zolang het geld binnenkomt ondanks het falen is het natuurlijk allemaal niet zo'n ramp. Maar als de investeerders op enig moment iets meer resultaat willen zien dat 'knallende leermomenten' is het toch leuk als je wat successen boekt.

SpaceX maakt enorme winsten, de investeerders maken zich niet veel zorgen hoor.

[af_bert]

Je vergeet dat SpaceX ook enerme subsidies krijgt van de overheid.
NASA kan zich als overheidsinstellingen zo geen mislukkingen permitteren, want belastingsgeld.
Als een commercieël bedrijf zulke mislukkingen tegenkomt, ach, dan is er niets aan de hand. Mocht de Amerikanen beginnen te beseffen hoeveel steun SpaceX krijgt, dan zal het enthousiasme voor dat bedrijf wel beginnen dalen en zullen zulke mislukkingen niet meer als succes bekeken worden.

[RJG-223]

Je vergeet dat SpaceX ook enerme subsidies krijgt van de overheid

Ehhh Nee. Dat is objectief gezien niet waar. Volgens de beschikbare gegevens (zie deze berekning van mij) werden bijv. in 2022 misschien ca. 86% van de ontwikkeling van Starship + Starlink gefinancierd door winsten op niet-overheidscontracten, en aandelenuitgiftes. De andere 14% werd gefinancierd door winsten op commerciële overheidscontracten, voor lanceringen die toch gedaan moeten worden, of SpaceX ze nu doet, of een andere organisatie, die dan ook nog duurder is. De subsidies, met name voor de ontwikkeling van HLS, waren in 2022 slechts 250 miljoen.

En in 2023 is de verwachting dat slechts 30% van de commerciële inkomsten van de overheid komt. In 2022 was dat 40%. Dat zijn dus betalingen voor commerciële diensten, geen subsidies.

Mocht de Amerikanen beginnen te beseffen hoeveel steun SpaceX krijgt, dan zal het enthousiasme voor dat bedrijf wel beginnen dalen en zullen zulke mislukkingen niet meer als succes bekeken worden

Dat zal dus wel meevallen, want ze krijgen eigenlijk amper steun. SpaceX is dus vooral afhankelijk van investeringen, en van de winst op lancereningen met F9 en FH. En daarmee zit het wel snor.

[jip_86]

Die Japanner heeft hier ook een sloot geld voor over gemaakt.

[Replika90]

Hoeveel subsidie krijgen ze dan voor de ontwikkeling van Starship?

[ziekloon]

Bijna niks... Voor de Artemis maanlander (die gebaseerd is op Starship) in eerste instantie $135 miljoen ontwikkelingssubsidie en na de selectie van het ontwerp $2,89 miljard voor de daadwerkelijke ontwikkeling, inclusief de eerste onbemande en eerste bemande maanlanding.

[FreezeXJ]

NASA heeft een hele andere mentaliteit, en dat kan omdat ze geld genoeg hebben/reserveren. First time right is een heel mooi streven, en ze komen er ver mee, maar het is wel duur.
SpaceX is en blijft commercieel, en krijgt net zoveel geld als NASA voor het omhoogbrengen van spullen, maarrrr... de prijs daarvoor is (dankzij de recente concurrentie) best gezakt. Zie ook hier, waar je ook kunt zien dat Chinezen en Russen ook vroeger al goedkoper konden lanceren (en ja daar ging ook wel eens wat fout, dat kreeg dan minder aandacht). Bonuspuntje overigens voor de eerste Saturn V die ook heel kosten-efficient werkte.

(Als Amerikanen doorkrijgen hoeveel hun 'defensie' kost aan verloren geld worden ze ook minder blij, maar he, ze zijn niet heel slim daar...)

[MSalters]

Nee, zo werkt NASA totaal niet. NASA krijgt geen geld voor lanceringen, NASA betaalt geld voor lanceringen. NASA is de afnemer: "wij willen X ton aan goederen naar het ISS; hoeveel kost dat?"

[Trinitronic]

Vooral blijven roepen wat als hoax verspreid wordt op internet door SpaceX haters en linkse lobbies, inplaats van zelf gedegen onderzoek te doen.

[Zapato]

Dit was juist een succes. Figuren zoals Musk horen niet de ruimte te verpesten, de aarde is al erg genoeg.

[SuperDre]

Juist omdat de aarde al erg genoeg is, moeten lui als Musk vooruitgang boeken in de ruimtevaart. En de vlucht was zeker wel een succes, want alles na het verlaten van de toren was een bijkomstigheid.

[JapyDooge]

De raket 'viel niet uit elkaar' maar werdt opgeblazen door het FTS (Flight Termination System) nadat de stage separation faalde en hij in een ongecontroleerde spin belande. De motoren van de booster hadden moeten stoppen, maar dat gebeurde niet en de disconnect ging duidelijk niet goed.
Het begin van de spin was wél de bedoeling, de rest niet.

Mooi vuurwerk, en het grootste success was de succesvolle lanchering duidelijk. Ook opvallend om te zien hoe schoon de ontbranding was in vergelijking met andere brandstoffen.

[Damic]

Ja dat je de motor uitlaten kunt zien is WOW. Is de volgende nu B8+S26 of B9+S26?

[Reactie gewijzigd door Damic op 23 juli 2024 06:52]

[3raser]

Er is geen B8 dus het wordt sowieso een combinatie met B9.

[dEATHfLOWEr]

Inderdaad. Dat werd door SpaceX zelfs tijdens de livestream gezegd dat het Flight Termination System werd geactiveerd. Lijkt me dan wel duidelijk.

Wel zag je, aan het einde toch weer wat groene uitlaatgassen wat er op zou kunnen duiden dat de motoren deels mee opbranden vanwege instabiele mengsels.

[Reactie gewijzigd door dEATHfLOWEr op 23 juli 2024 06:52]

[Jochem]

EJ_SA op twitch analyseerd de beelden en het lijkt erop dat de hydraulic power unit vlak boven 2 raptor engines uit elkaar klapt als de raket boven de rook uitkomt. Die neemt 2 onderliggende raptors mee en die vallen uit. De Hydraulic Power Unit zorgt voor control authority door de engines te 'swivelen' van wellicht de helft van de raptors (andere kant ook een PHU) en daarmee vanwege gebrek aan controle van de raket wordt de vlucht gestaakt. In nieuwere versies van de Starship heavy is de gimbal control door electrische actuatoren verzorgt.

[Jochem]

Woord van de dag: "RUD"

Rapid Unscheduled Disassembly

[Grrrrrene]

Ja, heerlijk. Dingen gingen ook niet "nominal", dat kun je wel zeggen inderdaad.

Het ziet er spectaculair uit, maar hopelijk leren ze er een hoop van.

[uiltje]

Mja, als ze het ding eerst lekker laten rondtollen om nog wat meer data te verzamelen en dan pas op de knop drukken dan weet ik niet in hoeverre "unscheduled" disassembly nog opgaat. Bij de eerste "landingen" van Falcon 9 was het wat meer "unscheduled". Deze raket zou per definitie worden "gedisassembled", dus we kunnen hoogstens stellen dat het meer unscheduled was

[LongTimeAgo]

1 van de meest indrukwekkende dingen van de lancering was toch wel het heel blijven van het lanceerplatform en hoe die 'schuin' vertrok en zo lang de toren vloog. Erg indrukwekkend.
Jammer helaas dat die niet de volledige ronde heeft kunnen maken.

[84hannes]

Ik begreep dat het lanceerplatform aardig wat schade heeft opgelopen. Maar de toren staat nog, dat is wat waard.

[LongTimeAgo]

"Minimal repairs needed", althans, zo begreep ik het uit de eerste analyse van het platform. Ze zijn natuurlijk nog niet door alles heen gegaan. Maar het was bijzonder om te zien hoe weinig schade er visueel al te zien was.

[Wouterie]

Dus daar gaat al dat asbest naartoe!

[LongTimeAgo]

Super materiaal!

Alleen wel even adem inhouden.

[moonlander]

je zag op de stream van nasaspaceflight inderdaad heel wat brokstukken naar benedenkomen. Zal vast beton zijn oid van het lanceerplatform af.