ESA lanceert voor het eerst nieuwe Vega-C-raket

Het Europese ruimteagentschap ESA heeft met succes de Vega-C-raket gelanceerd met aan boord zeven wetenschappelijke satellieten. Het is de eerste lancering van de Vega-C, de nieuwe draagraket die als alternatief voor de Russische Sojoez moet gelden.

De raket steeg op woensdagmiddag op vanaf de Europese lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana. Dat gebeurde nadat de lancering twee keer tijdens het aftelproces werd stopgezet. De raket bracht zeven satellieten uit verschillende Europese landen naar boven. Het ging om allemaal wetenschappelijke satellieten, waarvan de Italiaanse Lares-2 de meest prominente is. Die satelliet gaat onder andere onderzoek doen naar het effect van zwaartekracht op ruimtetijd. Daarnaast gaan er zes kleinere cubesats met de raket mee.

De raket is met een hoogte van 34,8 meter bijna vijf meter groter dan zijn voorganger. Belangrijker is dat de Vega-C 2,3 ton aan vracht naar een polaire aardbaan en 3,3 ton naar een lage aardbaan kan brengen. Dat is bijna twee keer zoveel als de oorspronkelijke raket.

De lancering van de Vega-C is een belangrijke mijlpaal voor de European Space Agency. De raket is de opvolger van de oorspronkelijke Vega-raket die sinds 2012 twintig vluchten maakte en waarvan er twee zijn mislukt. ESA gebruikt de Vega voor het lanceren van kleine tot middelgrote satellieten.

Het bedrijf Arianespace gebruikte voor bijna een kwart van zijn lanceringen Russische Sojoez-raketten, naast zijn eigen Ariane 5-raket. Sinds Rusland in februari Oekraïne binnenviel en Europa harde economische sancties aan Rusland oplegde, is het onmogelijk geworden nog Sojoez-raketten te gebruiken voor lanceringen. Europa wil met de Vega-C onafhankelijker worden van andere landen voor het lanceren van satellieten.

In totaal leverden dertien Europese landen een technische bijdrage aan de ontwikkeling van de raket. Het Nederlandse Airbus Space bouwde het tussenstuk tussen de eerste en tweede trap.

Door Tijs Hofmans

Nieuwscoördinator

13-07-2022 • 15:37

42

Reacties (42)

Sorteer op:

Weergave:

Om een of andere reden deed de titel mij denken aan een vega saucijzenbroodje en ik kon niet plaatsen waarom dat op tweakers moets staan.

OT: Hopelijk is hij betrouwbaarder dan zijn voorganger. Ik heb bij ESA altijd het idee dat ieder project een soort overdreven inclusief en inefficiënt klassenproject is waar ieder kindje een stukje moet doen, puur om de klas bezig te houden, zeker vergeleken met spacex dat in een jaar tijd meer voortgang boekt dan de meeste space agencies in 10 jaar.
In dat opzicht is ESA niet zo heel verschillend met de NASA. Ook de ESA moet meerdere landen pleasen om de financiering rond te krijgen. Naast dat je gewoon specialistische bedrijven hebt voor bepaalde onderdelen, veel kostbaarder om dat als ArianeSpace allemaal zelf maar te moeten doen.

We leunen wat dat betreft al veel te veel op onze Franse vrienden voor de ruimtevaart.
De Vega is grotendeels van het Italiaanse Avio, en ze zijn ook bezig om een methalox motor voor de bovenste trap te ontwikkelen (Helaas niet voor 2026).
(Ook moet deze Vega core als sidebooster voor Ariane 6 gaan werken om schaalgrootte te krijgen, dus niet meer volledig Frans).

Overigens krijgen ze in de small launch een hoop concurrentie, er zijn 3 Duitse en een paar Engelse en Spaanse bedrijven die komende jaren hun eerste raket willen lanceren.
PS: twitter link naar iemand die de nieuwe Europese launchers op een rijtje heeft gezet
https://pbs.twimg.com/med...D?format=jpg&name=900x900

https://twitter.com/Andre...6cbcd7efb87102e7242c9a829
Ik heb bij ESA altijd het idee dat ieder project een soort overdreven inclusief en inefficiënt klassenproject is waar ieder kindje een stukje moet doen, puur om de klas bezig te houden
Ondertussen vind ik het fascinerend om te zien dat de oude watervalmethode ook werkt. Waar er al een aantal Starship prototypes neergestort en ontploft zijn (geheel volgens verwachting/planning) om kennis op te doen, is dit de eerste keer dat ik over Vega-C lees en de lancering is meteen een succes. Hun record met de Ariane 5 is 72 lanceringen achter elkaar zonder problemen; met een succespercentage van 95,6% doen ze nauwelijks onder voor de 97% van de Soyuz. Bedenk ook dat de James Webb telescoop dankzij Ariancespace/ESA wellicht 2x tot 4x zolang in operatie kan zijn als verwacht. Inefficiënt kan ik dat niet noemen.

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 24 juli 2024 06:00]

Deze raket is dan ook al sinds 2014 in ontwikkeling, en een 100x makkelijker ontwerp dan de Starship. Totaal onvergelijkbaar.

Zelfs de oude F9's zijn vele malen geavanceerder dan deze Vega's. En dat is ondertussen oude meuk voor SpaceX. Die waren trouwens ontwikkeld in de helft van de tijd van wat de Vega's geduurd heeft, met een vrijwel identiek budget.

Oftewel: waterval levert je oude halfbakken zooi op, in minimaal dubbel zo veel tijd, en in de meeste gevallen (zoals we allemaal wel weten) met vele malen hoger budget vanwege integration hell.
Zelfs de oude F9's zijn vele malen geavanceerder dan deze Vega's. En dat is ondertussen oude meuk voor SpaceX. Die waren trouwens ontwikkeld in de helft van de tijd van wat de Vega's geduurd heeft, met een vrijwel identiek budget.
Dat is interessant. Leg uit.

Volgens mijn informatie bestond de F9 vooral uit decennia-oude ontwerpen die SpaceX van de NASA had gekregen, waarbij een paar productiemethoden gemoderniseerd werden (gaandeweg werden verschillende motoronderdelen gemaakt door een 3D-printer, in plaats van da ze uit verschillende delen in elkaar gelast moesten worden). Later kwam daar de mogelijkheid bij om de eerste trap te laten landen, waarbij SpaceX ook dankbaar gebruik heeft gemaakt van de data die NASA al een jaar of 20 geleden heeft verzameld met de DC Delta Clipper en diens opvolger (de problemen toen waren vooral sensoren die niet snel en nauwkerig genoeg waren, computers die niet snel genoeg waren en schakelaars en actuatoren voor de raketmotor die niet snel genoeg was; onderdelen die nu vele malen beter en sneller uit een catalogus te bestellen zijn).

Dus leg mij alsjeblieft uit hoe de oude F9's (de F9 is nog steeds in gebruik, dus ik neem aan dat je met 'oude' de eerste generatie bedoelt) vele malen geavanceerder was dan de huidige Vega-C.
Die lanceringen waren niet met de vega raket en de manier van ontwikkelen is niet te vergelijken met spacex, Nasa en ESA ontwerpen en testen alles tot ze erbij neervallen en gaan er dan van uit dat alles 100% werkt, dit is een extreem trage manier van ontwikkelen want alles wordt overontwikkeld en kost enorm veel tijd en geld. Spacex ontwikkeld sneller door juist niet bang te zijn dat er dingen mislukken. Starship stort neer omdat de motor niet volledig wilt ontsteken, kijken waar dat door komt, oorzaak: te lage druk in de tank, probleem binnen een week opgelost. Stel je start een nieuw project, na 10 jaar ontwikkelen heeft de spacex manier van ontwikkelen een enorme bak met praktijkervaring en de andere heeft een prachtig ontwerp waarvan ze niet zeker weten of het werkt.
Ja, dat verhaal kennen we inmiddels wel, maar je kunt nu eenmaal niet van een door overheden gefinancieerd instituut dezelfde ontwikkelmethodes verwachten als een commerciëel bedrijf. Musk bepaalt lekker zelf wat ie doet en hoe ie het doet. Bij NASA, ESA en noem ze maar op gaat het gewoon anders. Men wil zekerheid over het project zodat ze niet later te horen krijgen dat ze geld in een zwart gat hebben gegooid. Ja, wat SpaceX doet is waarschijnlijk beter, maar ook alleen maar omdat er knappe koppen aan boord zitten, want als je niet de allerslimsten hebt, kan het ook zomaar helemaal uit de bocht vliegen. Vergeet niet dat SpaceX één lancering van failure verwijderd was.
Dus wat mij betreft een doodgeslagen onderwerp dat steeds weer ter sprake komt. Maar helaas, het gaat zo niet werken. Daarom heeft de Amerikaanse overheid heel slim dat Commercial Crew en Commercial Resupply Project opgezet. Zo hoefden ze alleen maar wat geld die kant uit te schuiven en de bedrijven moesten maar laten zien dat ze het konden.
Nou ja, ook dat is relatief, als je naar SLS kijkt dan zou ik dat toch zeker wel geld in een zwart gat gooien noemen. Maar misschien dat ik met die opmerking je punt ook valideer :p
De manier van ESA is ook niet mijn manier. Maar ze werken, net als SpaceX. Het is anders, maar beide wegen leiden naar success. Er is vast wat te zeggen over elk.
De soviets deden deze manier van ontwikkelen van spacex nochtans voor en dat was per definitie staatsgestuurde ontwikkeling.

SpaceX is trouwens ook staatsgesteund: ze hebben een paar honderd miljoen gekregen om de falcon 9 te ontwikkelen, dat geld kwam van NASA, ze moesten voldoen aan milestones, hoe ze daar kwamen maakt niet uit.

Het is kortzichtig om hr- en budget inefficiënte ontwikkelmethodes zoals waterfall op te leggen gewoon omdat iets staatsgesteund is (Arianne space is ook een privé bedrijf).
Kan kortzichtig zijn, maar het is gewoon hoe overheden werken met geld. Probleem is de verantwoording. Hier in Nederland krijg je ook kamervragen en enquetes als er iets weer een keer vreselijk uit de bocht vliegt. Dus daar zijn de politici bang voor.

Zoals ik aangaf, werkt SpaceX onder het Commercial Crew/Resupply Program en wordt op die manier gefinancieerd. NASA gaf gewoon een zak met geld voor x lanceringen. Het kan uiteraard nog steeds fout gaan, maar de schade blijft beperkt.

Dat de Soviets zo werkten, had ook een andere reden. Het was toen in 'gevecht' met de VS om heerschappij in de ruimtevaart. Volgens mij heeft NASA zelf ook op die manier gewerkt, want niet alles was helemaal uitgekauwd vooraf. Dat kon ook niet, want men was alles aan het uitvinden. Budgetten waren vrijwel onbeperkt omdat de Commies verslagen moesten worden. wat in mijn optiek niet echt gelukt is, want de Russen waren met bijna alles het eerst, behalve de maanlanding
Testen en falen is een onderdeel van elk ontwikkelmodel. De Amerikanen hadden het concept leer uit veelvuldig falen minder uitgewerkt tijdens de eerste space race. Het is ook de reden waarom ze naar de maan richtten in een one hop manoeuvre: hun ontwikkel filosofie was niet opgewassen tegen het iteratieve model van de soviets zolang ze zich mee in de race naar het volgende logische doel zetten. Door een niet sustainable one hop als doel te stellen konden ze de sterktes van hun eigen model beter uitspelen.

Het gevecht tussen de Oekraïners Glushko en Korolev, zonder wie de soviet unie een pak minder succesvol zou geweest zijn, ging ook over die tegenstellende ontwikkelfilosofie, gelukkig voor hen had Korolev de bovenhand voor rakketontwikkeling tot aan zijn dood. Het was dus niet dat omdat iteratief en explosief ontwikkelen budget-, HR- n tijd-efficienter is, dat de soviets die manier van werken per se moesten aannemen.

[Reactie gewijzigd door Terracotta op 24 juli 2024 06:00]

Dat, maar de Russen moesten ook min of meer noodgedwongen 'kijken of dit werkt' toepassen. Ze hadden ook gewoon niet de mogelijkheid om bv al die raketmotoren uit de N1 te testen voordat ze in de raket gingen. Dat zou ze echt een heleboel failures hebben gescheeld. Maar dat is met het type motoren dat ze gebruikten een stuk ingewikkelder dan bv de motor van Apollo of een Falcon 9. Je ziet ook dat er bij SpaceX zat mis gaat voordat ze ook maar één keer die motoren hebben kunnen starten.

Maar inderdaad, de Russen ontwikkelden sneller en waren misschien ook wel veel gedurfder bezig. Ze hoefden het ook alleen maar aan het volk te vertellen als iets gelukt was. Baikonour is zo afgelegen dat ze rustig stiekem een raket konden lanceren. Dat heeft dan ook wel tot allerlei vage geruchten geleid dat ze al eerder mensen omhoog hebben gestuurd, die het dan niet gered zouden hebben.
Gezien Korolev zijn weerstand voor hypergolic brandstoffen om mensen te lanceren (wat de Amerikanen wel gedaan hebben) durf ik toch te betwijfelen dat ze veel risico's met mensenlevens hebben genomen die niet gekend zijn. Tijdens elke ontploffing van de N1 deden de reddingsmechanisme's allemaal hun werk waardoor de capsules heelhuids konden landen. Ze hebben dodelijke accidenten gehad maar elk accident heeft het risico van de volgende lancering verlaagd.

Het is pas na de dood van Korolev dat de toch grote zware strategische ontwikkelfouten gebeurd zijn (niet testen van alle motoren, KORD niet tegenhouden te activeren tot het ver genoeg van de basis was (iets wat wel geopperd was vlak voor de tweede lancering maar Mishin wou geen vertraging, hence twee jaar kwijt omdat ze hun hele lanceerinstallatie mochten herbouwen).

Ze hadden mogelijkheden genoeg en niets verplichte hen op een bepaalde manier te ontwikkelen, ze wouden gewoon de prijs niet betalen die andere ontwikkelmethodes vereisen. Ze hadden vooral ook een visionaire bullie die een hele organisatie gemotiveerd kreeg en zijn sponsors kon overtuigen wanneer het nodig was. Sounds kinda familiar :-).

[Reactie gewijzigd door Terracotta op 24 juli 2024 06:00]

In de allereerste space shuttle zaten bij de allereerste lancering al astronauten. Bij Starship verwacht ik dat er jaren overheen gaat voordat de eerste mens dapper genoeg is er in te stappen.
Maar nadat de STS-1 terugkeerde na zijn rondjes om de aarde en men alles ging controleren werden er wel 70 'fouten' ontdekt waarvan sommige behoorlijk zorgwekkend waren en eerst opgelost moesten worden alvorens men een volgende vlucht zou maken.
Maar nadat de STS-1 terugkeerde na zijn rondjes om de aarde en men alles ging controleren werden er wel 70 'fouten' ontdekt waarvan sommige behoorlijk zorgwekkend waren en eerst opgelost moesten worden alvorens men een volgende vlucht zou maken.
En we weten inmiddels dat er nog meer fouten waren, want er zijn twee space shuttles verongelukt.
Dat is ook omdat de spaceshuttle veel meer lanceringen hebben gedaan dan waar ze voor bedoeld waren. Ze waren niet gemaakt voor oneindig hergebruik. Ze hadden veel eerder vervangen moeten worden door iets anders.
Die 'ongelukken' waren niet het gevolg van oneindig hergebruik. Ze waren ook niet echt hergebruikt, want ze gingen bijna helemaal uit elkaar. Een Shuttle werd ge-refurbished. Daarom was ie ook veel en veel te duur.

Challenger ging mis omdat men persé wilde lanceren vanwege hun contract met defensie. Als die zouden afhaken, had de Shuttle geen bestaansrecht meer. Men dulde dus geen uitstel meer. De ramp met de Columbia had een iets andere oorzaak, maar ook daar waren er voldoende aanwijzingen dat het fout kon gaan met het beschadigen van het hitteschild. Men had alleen statistisch berekend dat de kans dat er precies op een fatale plek een beschadiging zou komen erg klein was. Te verwaarlozen. Maar ja...een kleine kans betekent nog altijd dat er een kans is dat het optreedt.
Challenger vind ik persoonlijk een grof schandaal en ik snap nog steeds niet dat er niemand de gevangenis voor is in gegaan. Alles was bekend, het was geen ongeluk meer.
Maar goed...we dwalen af
De spaceshuttles waren ontwikkeld met het oog ze elke maand te kunnen lanceren. Het aantal jaren dat ze gevlogen hebben was misschien langer dan voorzien, het aantal lanceringen per shuttle lag serieus lager dan de bedoeling was. Met 2 rud's op 135lanceringen, deden ze trouwens een pak onbetrouwbaarder dan de concurrentie, dat de passagiers die rud's niet overleeft hebben maakt de spaceshuttle helemaal een dure mislukking met een miserabele payload capaciteit voor de lifting power op de launch pad.
Bij de eerste missie was dat meer noodzaak als wil.
Volledige automatie kwam pas in de jaren 90.
De eerste (en enige) Buran vlucht was wel automatisch en unmanned.
En de eisen zijn veranderd, wellicht veranderen de ESA en de NASA niet zo snel mee. Dat maakt het niet minder een prestatie.
Vergeet niet dat Starship een uniek project is.
SpaceX wil met Starship een volledig herbruikbare (mega) raket ontwikkelen, die met een hoge regelmaat kan lanceren. Andere projecten zoals deze Vega-C of bijvoorbeeld SLS, worden ontwikkeld om te voldoen aan een bepaalde vraag in de markt (Vega-C), of specifieke missies (SLS).

De Falcon werd ook niet op de manier ontwikkeld zoals ze dat nu met Starship doen. Geen "hops", slechts een enkele testvlucht en al heel vroeg kregen ze contracten van NASA om zelfs met de eerste vluchten al cubesats en Dragon te lanceren. Dat je niet elke upgrade of design test in praktijk zoals met Starship, betekend niet dat de methodes van NASA en ESA niet succesvol zijn. Denk je nou echt dat "ze niet zeker weten of het werkt"?
Ik zou zelf een |SpaceX pas vertrouwen als Elon Musk zelf iedere keer mee gaat... Of zoals de beroemde uitspraak/plaatje gaat
I felt exactly how you would feel if you were getting ready to launch and knew you were sitting on top of two million parts -- all built by the lowest bidder on a government contract
https://i.imgur.com/0mHJob3.jpeg

[Reactie gewijzigd door ronaldvr op 24 juli 2024 06:00]

Neergestort? Wat is het verschil dan met elk andere succesvolle raket/lancering?
Maar de VEGA-C is dan ook enkel en alleen gebouwd met het doel om in een baan om de aarde te geraken en that's it. Deze raket stort ook gewoon neer hoor..

Teminste SpaceX probeert nog iets van herbruikbaarheid na te streven, dus zitten ze met een 100x hogere moeilijkheidsgraad.
Als SpaceX wou konden ze al na 2 jaar ontwikkelen met starship in een baan om de aarde (kijk maar naar de probleemloze 10km vluchten). Daar heeft ESA dus 8 jaar over gedaan.

Dus weet niet of je dit een spannend en uitdagend project was om al watervalmethode te ontwikkelen. Ze moesten waarschijnlijk enkel wat modules naar 2014 niveau brengen (want 100% zeker dat er bij deze opdrachten 0,0 mogelijkheid was voor verder te moderniseren dan wat er in 2014 beslist/verkocht is geweest)
Neergestort? Wat is het verschil dan met elk andere succesvolle raket/lancering?
Dat bij de eerste vega-c-missie de doelstelling was om satellieten in een baan rond de aarde te brengen, terwijl de eerste lancering van Starship tot doel had meer kennis op te doen. We kunnen dan triomfantelijk zeggen dat beide een succes waren, en als dat is wat je horen wilt: het Starship-project is een groot succes!
Over welke voorganger heb je het dan? Want de ESA staat nu niet echt bekend om onbetrouwbare lanceervoertuigen te bouwen.

En je kan de ESA ook niet vergelijken met SpaceX. ESA heeft een zeer breed doel terwijl SpaceX er maar 1 heeft.
Je kunt ESA en SpaceX sowieso niet vergelijken. ESA en NASA zijn ruimtevaartorganisaties, een soort publieke instellingen. Arianespace, SpaceX (en voor dit specifieke nieuws Avio) zijn commerciële rakettenbouwers.

In de praktijk geven clubs als ESA en NASA dus een opdracht aan commerciële bedrijven als Arianespace, SpaceX en Avio om iets te maken dat X kan lanceren onder voorwaarden Y in ruil voor bedrag Z.

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 24 juli 2024 06:00]

Bedenk wel dat Arianespace voor nagenoeg 100% eigendom is van overheden, AVIO voor de helft eigendom is van de Italiaanse belastingbetaler en SpaceX de enige in dat rijtje is dat volledig beursgenoteerd/ralatief onafhankelijk is.

AVIO is overigens een onderdeel van hetzelfde concern als Ansalmo-Breda, in ons land vooral bekend van de Fyra.
ESA is de organisatie die de aanbesteding heeft gedaan namens de Europese overheden en (een deel van ) de lanceringen inkoopt. Arianespace (Airbus, Avio en partners) zijn de bedrijven die de raketten bouwen.

De ESA/EU wou van de jaarlijkse subsidies af, en hebben daarom naar aanleiding van lobbywerk door Arianespace ~ DRIE MILJARD EURO in de ontwikkeling van Ariane 6 gestopt, zodat we toch eigen onafhankelijke lanceermogelijkheid houden. (Resultaat; oorlog in Oekraïne, en Arianespace heeft geen raketten beschikbaar. Maar Bezos heeft mooi goedkope Araine6 raketten straks voor Kuiper)

Ter vergelijking, de Amerikaanse luchtmacht wou ook nieuwe raketten, en hebben voor ~4 miljard aan ontwikkel subsidies VIER raketten aangeboden gekregen voor hun nieuwe contract: De Vulcan, Starship, New Glenn en Omega raketten. (Waaruit ze 2 andere hebben gekozen, de Falcon 9 en de Atlas 5 }> )
De lancering van de Vega-C is een belangrijke mijlpaal voor de European Space Agency. De raket is de opvolger van de oorspronkelijke Vega-raket die sinds 2012 twintig vluchten maakte en waarvan er twee zijn mislukt. ESA gebruikt de Vega voor het lanceren van kleine tot middelgrote satellieten.
Denk ook dat belangrijk is dat de in-efficiency van veel van dit soort overheids projecten by design is. Want doordat er veel landen of Staten mee profiteren zorg je ervoor dat er voldoende draagvlak is om het project door te laten lopen. Hadden ze dat bijvoorbeeld in Amerika niet gedaan dan was er geen nasa meer geweest zodra de eerste maan landingen gelukt waren.

En uiteindelijk lijdt dat ertoe dat bedrijven zoals spacex die opgebouwde kennis en ervaring kunnen gebruiken om hun ding te doen.
De inefficiëntie van overheidsprojecten houd in dat er iets meer schijven zijn de goedkeuring moeten geven en vaak ook meer bedrijven die gedwongen samen moeten werken aan iets dat één van die bedrijven sneller en goedkoper helemaal zelf (of als hoofdaannemer) had kunnen doen. Daardoor kost het uiteindelijke product meer dan strikt noodzakelijk.
Commerciële projecten zijn vaak meer gestroomlijnd en meer gefocust op kostenreducte. Daardoor kost het uiteindelijke product vaak minder, maar door de grote winstmarge die daar dan meestel bovenop komt is he verschil voor de eindgebruiker minimaal. Daarnaast blijkt de focus op de kosten vaak iets te rigoureus te zijn, waardoor achteraf vaak problemen aan het licht komen die erg kostbaar zijn om te herstellen.
Mooi, daar mogen we trots en blij mee zijn.

Het zou nog mooier zijn als er bij dit soort artikelen wat meer vergelijkingen staan, bijvoorbeeld hoeveel kracht de raket heeft tov de andere raketten, welke brandstof die mee vliegt enzovoort.
Dan zou het direct een Plus artikel worden vrees ik :)

[Reactie gewijzigd door kh65 op 24 juli 2024 06:00]

Iemand enig idee wat de kostprijs per lancering is? Zijn er bij dit ontwerp ook herbruikbare onderdelen?

Ik vermoed dat dit duurder en slechter voor het milieu is dan het space x alternatief?
Ze lopen wel een beetje achter. Had op zijn minst een Radeon raket verwacht, in plaats van Vega.
Hier kun je meer info vinden over de raket, zijn lading en welke landen voor welk stukje hebben gezorgd: https://www.spacepage.be/...oor-zijn-eerste-lancering
naar verluidt wordt deze raket voortgestuwd op basis van biologische sla-olie }>

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.