James Webb-ruimtetelescoop is volledig uitgevouwen

Na het succesvol uitklappen van de hitteschilden afgelopen week is NASA er ook in geslaagd om de spiegels van de James Webb-ruimtetelescoop uit te klappen. De machine is nu klaar voor de laatste kalibraties.

De JWST, uitgevouwen in een hangar

Het afronden van het uitvouwen van de spiegels gebeurde zaterdag, om iets na kwart over zeven 's avonds. Daarmee is de uitvouwfase, die in totaal twee weken heeft geduurd, nu afgerond. Alle 18 spiegels van de bijna 6,5 meter brede ruimtetelescoop zitten nu op hun plek. De James Webb-ruimtetelescoop paste door zijn grote omvang niet in de Ariane 5-raket en moest daarom opgevouwen de ruimte in gestuurd worden. Dat gebeurde uiteindelijk op 25 december.

Het ruimtevoertuig moet zijn reis naar zijn uiteindelijke bestemming voltooien, wat nog zo'n twee weken duurt. Volgens NASA duurt het daarna nog ongeveer vijf maanden voordat het voertuig is afgekoeld en de kalibraties van de meetinstrumenten en de spiegels klaar zijn. Al met al worden de eerste afbeeldingen geproduceerd door de telescoop verwacht in juni 2022.

Livestream van de deployment van de spiegels (ter referentie begint video op moment van succesvolle afronding)

Reacties (148)

[Umbrah]

Een prachtig instrument, en gek genoeg (hoewel ZEER excessief getest omdat hij niet geserviced kan worden) compleet verbaasd hoe soepel alles is gegaan - beter dan zelfs mission parameters. Een groot stuk origami wat door middel van een zware, gecontroleerde explosie even een anderhalf miljoen kilometer van aarde geslingerd wordt op de "hobbel" waar zowel de zon als aarde even hard aan hem trekken, met een stuk mechanica wat ~250 graden verschil heeft zelfs nu al tussen de twee helften, en volledig op afstand bediend.

Waar/hoe het nu gaat met Webb: https://www.jwst.nasa.gov...eIsWebb.html?units=metric

Let hierbij ook op dat Webb géén "engineer" camera's heeft, waarmee er naar een onderdeel op de hull gekeken kan worden áls het mis gaat... dat werd namelijk té lastig (óf heel veel narrow view cameras die details kunnen zien, óf een paar wide field cameras die eigenlijk niets nuttigs qua informatie vertellen, en dan ook nog de uitdaging dat de camera's cryogeen moeten werken, en géén invloed mogen hebben op de 'koude kant': voor infrarood astronomie is elke mogelijke straling van het apparaat zelf al te veel). De ingenieurs hebben dit allemaal uit moeten voeren met puur diagnostische info van de motoren, kleppen, en andere zaken waarmee het origami-pakket zich uitvouwt. Voor wie wel eens een reeks motoren aan een 3D printer heeft laten bewegen en de details probeert uit te lezen via uart van die motoren (dus voorbij de firmware, puur drivers + motoren) weet je dat dit een uitdaging is. Tel daarbij de hoeveelheid op, en het feit dat 'even kijken' dus niet gaat, en het enige wat ze hebben is de referentie van de proeven op aarde... en tóch is het gelukt. Ondanks dat dit wel verwacht was.

Kudo's, en een enorme set lessen voor vervolgen.

En voor de gegarandeerde berichten "waarom schieten ze $10mld de lucht in" -- nee, webb zelf is ongeveer de kiloprijs van een héél dun laagje goud, aluminium, en "proven technology"-gebaseerde electronica. De kosten zijn de R&D die ook elders wordt toegepast, de mensen, en de ervaring. Webb is voor de gehele mensheid een baanbrekend instrument, vooral als je bedenkt dat het gewoon familie is van het IR-oogje in je TV. Desalniettemin wetende dat het niet de focus is -- verheug ik me op de 'first light' foto's die over 4-5 maanden gaan verschijnen. Go webb go!

[Rob Coops]

Ik denk toch dat je het je wat extreem voor stelt.
De engineers zijn echt niet nodig voor het automatische process als dat wel zo is dan betekent het dat er iets ernstig mis is gegaan. De computer aan boord moet instaat zijn de gegevens van de motoren uit te lezen en zal vast en zeker wachten op een "OK" van de grond maar ook zonder dat signaal zou het instrument instaat moeten zijn gewoon de standaard routine uit te voeren van het uitklappen van de spiegels, het zonne schild en de spiegel etc...
Waarom dan toch de OK van af de grond? Simpel, het is niet als of we morgen nog zo'n ding de ruimte in slingeren, het is geen Starlink satelliet waar je er een paar honderd van rond de aarde hebt zweven. Dus wil men zeker weten dat alles helemaal klopt en dat er niet ergens toevallig iets niet helemaal goed is gegaan. Als dat wel het geval zou zijn geweest had men op dat moment als engineers hard aan het werk gemoeten om dingen bij te stellen aan te passen en om het probleem heen te werken.
Voor zo ver ik weet (kan zijn dat ik wat gemist heb heb het niet helemaal gevolgd) is er helemaal niets mis gegaan en zijn er geen aanpassingen nodig geweest van af de grond.

Met andere worden met heeft simpel weg de signalen die de telescoop verzond vergeleken met de waarde die men hier op aarde tijdens de tests heeft gezien en geen afwijkingen gevonden, dus op naar de volgende stap. Dit heeft men bij iedere stap (stage) gedaan net zo lang tot het hele ding uitgevouwen en gereed was. Nu is het wachten tot de juiste positie is bereikt en vervolgens wachten tot de gewenste temperatuur is behaald. Natuurlijk tussen door dingen goed in de gaten houden iedere zo veel tijd diagnoses en kalibratie gegevens ontvangen om er zeker van te zijn dat alles nog steeds goed gaat maar dat is (tenzij er een ernstige afwijking is) niets meer dan routine en weinig anders dan eens in de zoveel tijd een all green signaal ontvangen (althans dat is de bedoeling)

Dat er heel erg veel werk is verzet en dat men heel erg veel heeft getest etc dat is helemaal waar maar als er nu nog door engineers volop aan gewerkt moet worden dan is er iets heel erg ernstig mis.

[MSalters]

Nee, dit klopt niet. Het uitvouwen bijvoorbeeld begon 2 minuten eerder dan gepland, omdat de lancering nauwkeuriger was dan verwacht. Daarom gaf de computer het signaal eerder - de trigger voor het uitvouwen was de laatste koerscorrectie. Dit was automatisch juist omdat het een kritische stap is.

Bron

[Reactie gewijzigd door MSalters op 22 juli 2024 16:09]

[moonlander]

Ondanks dat ze geen camera's hebben, hebben ze wel een visuele tool die alles laat zien wat er op dat moment gebeurt.

[Umbrah]

Yup, maar dat is meer een representatie van "het beweegt". Of er nog een stuk zijl aan vast zit, is niet 100% zeker, dat kunnen ze alleen valideren door bijvoorbeeld de weerstand te controleren, de impact van inertie, en een hele hoop andere factoren die minder direct zijn dan visueel bewijs. Hoe goed het visualisatiehulpmiddel ook is, er zit gewoon een hele hoop 'cijfertjes lezen' achter (als je de livestreams en de diepere uitleggen over flight operations ziet, zie je naast die visualisatie tools ook meestal iets van 3 á 4 CLI-stijl nummer parsers, wat sowieso een opmerkelijk iets is, omdat er geen échte real-time interactie is met Webb zelf)

[Powerblast]

Had het wel leuk gevonden dat ze er toch een camera aan hadden bevestigd zodat we toch misschien real time konden meekijken. Maar dat zat misschien de observaties later in de weg? Van mars zijn er dan wel beelden, maar dichter bij huis niet

[multikoe]

Er zijn meer (heel veel...) opmerkingen hierover gemaakt en NASA heeft er een artikel aan gewijd op hun blog: https://blogs.nasa.gov/we...-have-deployment-cameras/
Erg interessant artikel, zeker het lezen waard.

[Powerblast]

Thanks! Artikel verklaart veel , wist dat er wel een reden moest zijn, maar deze was ik idd nog niet tegengekomen.

[DohnJoe]

wat is een 'CLI-stijl nummer parser' ????

[OxWax]

Command Line Interface zo'n tekstvak met data as it happens.

[DohnJoe]

ok, maar dat is toch geen parser'?????

[NBK]

Voor wie wel eens een reeks motoren aan een 3D printer heeft laten bewegen en de details probeert uit te lezen via uart van die motoren (dus voorbij de firmware, puur drivers + motoren) weet je dat dit een uitdaging is.

Voor iemand die niet vanuit zijn werk met dat soort dingen bezig is zal dat misschien een uitdaging zijn maar iemand die beroepsmatig met die hardware bezig is en ongetwijfeld nauw contact heeft met de enginering en producent weet natuurlijk precies wat wel haalbaar is en wat niet. En ze hebben bij de NASA zat ervaring met het uitlezen en verwerken van telemetrie data.

Ik blijf vooral de mechanische kant van het verhaal knap vinden. Je moet toch een scharnier hebben wat zo nauwkeurig is dat het paneel tot op een fractie van een mm nauwkeurig op z'n plek terecht komt. En dan ook nog eens motoren en een smeermiddel die bij -170 werken.

[Reactie gewijzigd door NBK op 22 juli 2024 16:09]

[multikoe]

Die nauwkeurigheid, dat is waar ik ook aan dacht. Maar ik vermoed dat mechanische onnauwkeurigheden (deels) verholpen kunnen worden door de spiegels en sensoren te kalibreren.

[Xander2]

Da's een vak apart, lubricant engineer

Vacuum (gebrek aan druk), straling en andere atomen zijn het probleem, gebrek aan zwaartekracht in je voordeel (belasting).

Daar zit decennia onderzoek in.

[Echt niet.]

webb zelf is ongeveer de kiloprijs van een héél dun laagje goud, aluminium, en "proven technology"-gebaseerde electronica.

Sorry, maar hier laat je je enthousiasme wel erg ver gaan. Een brok goud, aluminium, en wat printplaten in een kist proppen en de ruimte in schieten levert ander resultaat.
Het is een mooi stuk engineering, en dat de engineers en de bedrijven die dit gemaakt hebben daar ook goed aan verdienen lijkt me niet meer dan logisch.

-Edit:
Zoals je zelf aangeeft, zit er al een hoop werk in het testen van dit exemplaar. Ook het maken - het fysieke maken bedoelde ik - heeft een hoop werk gekost. Dan heb je nog een hoop denkwerk wat specifiek voor dit exemplaar is geweest, wat alleen bruikbaar is als je een kopie de ruimte in zou sturen. Ik verwacht niet dat dit gaat gebeuren.

TL;DR: Wat er van die 10 MLD aan fundamenteel onderzoek is besteedt weet ik niet, maar ik denk dat het minder dicht bij de 100% zit dan je doet lijken.

[Reactie gewijzigd door Echt niet. op 22 juli 2024 16:09]

[BezurK]

Volgens mij bedoelt hij juist dat het apparaat zélf niet zoveel kost als het project gekost heeft. Stel, de lancering was mislukt, dan zou het niet opnieuw 10 miljard kosten om een nieuwe te bouwen. De ontwikkeling en het research is al gedaan en dat zijn de grootste kosten.

[Michael_OsGroot]

Schetst wel de vraag: waarom niet nog een tweede James Webb de ruimte in schieten? Als dat relatief goedkoop is?

[OxWax]

Het venijn zit'm in die "relatief goedkoop"

[n3z]

Dat vroeg ik mij ook af.

[Fermion]

Omdat 1 genoeg is?

[familyman]

Op een ander l punt stallen en 3d foto's van de big bang maken?

[strompf]

Ik denk dat de menselijke kant van de zaak daar ook een rol speelt: Ik geloof dat de Webb Telescope 8x over z'n budget is gegaan. Dan wordt het waarschijnlijk heel lastig om uit te leggen dat je er eigenlijk twee wilt bouwen

[svenk91]

Wat @Umbrah hier wil aangeven, vermoed ik, is dat er niet $10MLD de ruimte in gaat die verloren is. Dat de kostprijs van de materialen redelijk laag is (ik zou zelf het geld nog niet hebben, maar voor nasa is dat natuurlijk peanuts). Het meeste van dat geld zit in kennis die wij hier op aarde hebben. Dus idd die engineering. Zelfs als de Webb het niet doet, hebben we nog enorm veel geleerd met de bouw en die waarde is dan niet verloren.

[aureliaan1985]

goed gezegd!
wat mij betreft kan de JW opgenomen worden in het rijtje van moderne wereldwonders.

[Ras]

in het rijtje van moderne wereldwonders.

Het ding bevind zich niet meer op deze wereld

[svenk91]

Moderne zonnestelselwonders idd

[ATS]

Er is terecht veel enthousiasme over het apparaat, maar laten we eerst eens afwachten of hij ook daadwerkelijk met interessante data gaat komen. Wie weet werkt er straks iets fundamenteels niet en valt het resultaat daarmee tegen...

[Vickiieee]

En als mooie aanvulling hier op, een filmpje van Veritasium op Youtube waarin uitgelegd wordt waarom origami een zéér goede manier is om o.a. dit soort instrumenten op te vouwen.

Zie: Engineering with Origami

[DRaD]

Kan iemand uitleggen waarom er 5 maanden nodig zijn om tot de juiste temperatuur te komen? Heeft dat te maken met de nog af te leggen afstand, of duurt het zo lang om de koeling (Cryocoolr?)op te starten?

[Thedr]

Dat komt (verwacht ik) voornamelijk omdat de snelheid van energieoverdracht (warmte in dit geval) rechtstreeks afhankelijk is van het potentiaalverschil (temperatuurverschil in dit geval). Zeker omdat JWST afgekoeld moet gaan worden richting het absolute nulpunt, en dus het temperatuurverschil met het omliggende vacuum steeds kleiner wordt, zal de overdrachtssnelheid steeds lager worden en zal het afkoelen dus steeds minder snel gaan.
Daarnaast is ook de koelcapaciteit daar heel beperkt: er is niks om warmte aan over te dragen (geen medium, dus geen convectie) dus je moet het allemaal kwijtraken via (warmte)straling. Daarvoor is de ADIR aan de achterkant https://blogs.nasa.gov/we...or-deployed-successfully/

[Reactie gewijzigd door Thedr op 22 juli 2024 16:09]

[Alex3]

Dat klopt ja. Het uitgestraalde vermogen gaat met de vierde macht van de absolute temperatuur, dus is erg klein bij lage temperatuur.

[MDB1106]

asymptotisch naar "0" dus

[Alex3]

Nee, naar de temperatuur van de achtergrondstraling, ca. 2,7 K.

[MDB1106]

vandaar de " " ;-)

Je kunt zelfs nog precieser zijn: 2,725 ± 0,001 K

[Reactie gewijzigd door MDB1106 op 22 juli 2024 16:09]

[Umbrah]

Nee, het duurt zo lang omdat het heel geleidelijk moet gaan. De meeste individuele componenten zijn welliswaar zo veel mogelijk uit één materiaal gebouwd, maar je wilt 100% zeker zijn dat je niet te veel krimp hebt. En vergeet niet dat de gewenste temperatuur niet alleen absurd koud is, maar ook érg constant moet zijn. De 5 maanden is overigens niet alleen afkoelen -- het is ook het uitlijnen, calibreren, en afstemmen van alle kleine details: er zitten naast de 2 main spiegels (de segmenten die gevouwen zijn, en de "tripod" die daarvoor uitgeklapt is) ook enorm veel andere kleine spiegeltjes en lensen in Webb die ook afgestemd moeten zijn.

5 maanden is afkoelen, calibreren, fijnstellen, en alle instrumenten online krijgen. En dat duurt lang.

[hooibergje]

Naast alles wat Umbrah al heeft gezegd is het lastig om in de ruimte af te koelen.
Het is er wel heel koud, maar er zijn maar heel weinig moleculen waar de warmte aan afgestaan kan worden.
De afkoeling gaat daarom via straling. Alles wat warm is straalt licht uit, en op die manier verliest het energie (in de vorm van warmte). Daat gaat echter minder snel dan afkoeling via geleiding.

[OxWax]

Zeker ben ik niet maar ik gok omdat er geen lucht is om warmte af te voeren en dus alles met straling moet en bijna tot op absolute nulpunt. (iemand kan dit bevestigen?)

And one of the telescope’s four instruments, which will work in mid-infrared wavelengths, requires another cooler to get to –266 ºC, just 7 ºC above absolute zero. Once it reaches that temperature, Webb should be 100 times more sensitive than Hubble.

These instruments must be very cold to operate properly, and they must be cooled slowly to avoid outgassing (outgassing refers to the release of gas trapped on or within the surfaces; such gas can condense on optics and electronics, degrading their performance). Thus, the instruments begin cooling a few days after launch, and continue to slowly cool throughout the telescope commissioning described above. It takes MIRI (the camera most sensitive to temperature) over three months to reach its final operating temperature.

https://www.planetary.org/articles/jwst-first-images

*edit* straling dus @hooibergje

[Reactie gewijzigd door OxWax op 22 juli 2024 16:09]

[HKLM_]

Hopen op “scherpe” beelden. We kunnen momenteel niet langs voor een reparatie.

[DRaakje]

Daarom zitten er 8 actuators achter de spiegel zodat ze de vorm van elk kunnen aanpassen.

https://www.youtube.com/watch?v=zlVGKt4o5Tc

[Reactie gewijzigd door DRaakje op 22 juli 2024 16:09]

[erik530]

En deze kunnen op 150 nanometer nauwkeurigheid de spiegels afstellen. Daarmee bewegen de spiegels langzamer dan de snelheid dat gras groeit.

"One of our scientists calculated that we move those mirrors literally slower than grass grows as we're lining them up so incredibly precisely," Gardner said.

https://www.space.com/nas...-telescope-launch-success

[NBK]

Je quote is wel duidelijk maar die 150 nanometer nauwkeurigheid uit je eigen tekst zegt weinig over de snelheid waarmee dat gebeurd.

[OxWax]

Simpel op te zoeken : gras groeit tussen 1,5-5 mm per dag.

[Robbierut4]

dan is nanometer nog steeds een afstand en geen snelheid.

afgaande op je 5mm per dag kom je uit op 5.000.000 nanometer per dag, neem 86.400 seconden per dag en je komt uit op 57,8 nanometer per seconde.

blijkbaar gaat de spiegel dus nog langzamer.

[Geim]

Da’s ongeveer 14nm per seconde

[TuxDePinguïn]

Daarom kunnen we nu (in tegenstelling tot bij Hubble) de spiegels op afstand kalibreren.

[Biodiv]

Niet echt. Als er een foutje in een van de spiegels zit dan is daar misschien voor te corrigeren, maar ook niet 100%. De "kallibratie" is eigenlijk alleen voor het afstemmen van de verschillende spiegels onderling. De Hubble had er maar ééntje.

[MSalters]

Een defecte spiegel kan zo ver opzij gekanteld worden dat die effectief niet meer meedoet. Dat is jammer voor de lichtopbrengst, maar niet fataal.

[Blokker_1999]

De spiegel van de Hubble viel ook niet af te stellen. Als dat wel kon, dan had de Hubble geen bril nodig om te corrigeren. Maar 1 van de redenen dat we de spiegels bij JWST kunnen afstellen is net omdat het niet 1 grote spiegel is maar alle spiegeloppervlakken wel netjes uitgelijnd moeten zijn.

[OxWax]

Toch wel
https://www.nasa.gov/feat...pace-telescope-with-light

[holoduke51]

Goed bezig.
49 van 344 kritische stappen moeten nog worden gezet
Dus we zijn er nog niet. Wel bijna. Maar elke 49 stappen zijn nog kritiek en net zo fout gevoelig als de vorige.

https://twitter.com/SpcPlcyOnline/status/1479900221131964421

[Reactie gewijzigd door holoduke51 op 22 juli 2024 16:09]

[svenvbins]

Lees die tweet nog een keertje

Mike Menzel: 49 of the 344 single point failures remain and will remain throughout the mission. They are the same types of things on every mission, like propulsion. 15 are related to the instruments.

Er zijn dus niet 49 kritische stappen die nog gezet moeten worden, maar er zijn gedurende de hele rest v/d missie nog 49 elementen die - mochten ze kapot gaan - het systeem (relatief) onbruikbaar maken.

[multikoe]

Nee, het is een nuanceverschil maar die overgebleven 49 "Single Points of Failure" zijn geen stappen, maar handelingen die uitgevoerd worden tijdens de levensduur van de telescoop. Ik verzin een voorbeeld: als ergens de komende paar jaar de brandstoftank ontploft, dan kun je niets meer. Dat is dus ook een single point of failure. Zo zijn er kennelijk nog 49 onderdelen van de telescoop die gewoon stuk kunnen gaan en daarmee de missie in gevaar brengen.

[svenvbins]

Multikoe heeft het al redelijk goed uitgelegd, maar als toevoeging: Het zijn dus geen stappen die nog uitgevoerd moeten worden vóórdat ze het systeem kunnen gebruiken, het zijn handelingen en mechanismes die gedurende de gehele gebruiksperiode (tijdens gebruik!) kunnen falen. Deze 49 kunnen ze technisch gezien dus pas over 20 jaar afvinken, als de volledige satelliet afgeschreven wordt en er geen metingen meer gepland staan.

[satoer]

Snap niet waarom er geen mooie videobeelden van al deze stappen gedeeld worden. Zelfs van de vlucht naar boven vond ik bar weinig te zien. Was voornamelijk een 3D animatie. In een tijdperk waar ze voor de "lol" een auto de ruimte in schieten, met een live videobeeld van allerlei aanzichten, zal voor een prestigieus project als deze toch ook wel budget zijn voor wat cameraatjes.

[mcmd]

Iedere gram extra gewicht betekend minder lang kunnen meten. Dat laatste heeft waarschijnlijk de hoogste prioriteit.

[Berimbau]

Er is niet zoveel gewicht in de ruimte.

[OxWax]

Bij lancering daarentegen

[Berimbau]

Ja dat boeit toch ook niet? Dat zijn andere raketsystemen en hebben niets met de telescoop zelf te maken

[mOrPhie]

Dat boeit weldegelijk. Massa moet je meenemen en het moet ook allemaal maar passen. De Telescoop zat al opgevouwen in de raket, omdat je hem in z'n volledige formaat (zo groot als een tennisveld) niet in een raket krijgt. Get uitklappen is één groot PoF, waardoor men echt niet bezig is met hoe het uitklappen eruit ziet. De sensorische informatie is uiteindelijk een veel nuttigere indicator.

Het toevoegen van engineering-camera's maakt het dan onnodig complex. En dat bij een project dat 25 jaar geleden begon, denk ik niet dat je het nóg complexer wil maken. Zelfs als je er een secundair systeem van maakt, is er een risico met een nogal grote impact.

Bovendien heb je in de ruimte nog steeds te maken met massa en gewicht. De zwaartekracht van de aarde werkt ook op die afstand gewoon nog op objecten. De L2-orbit waarin de telescoop komt is nog steeds een baan om de aarde, maar een "unstable orbit", waardoor de telescoop station keeping nodig heeft om op dit punt te blijven. Station keeping doe je met aan boord aanwezige brandstof en is nog altijd afhankelijk van de traagheid van de massa.

[Hermarcel]

https://blogs.nasa.gov/we...-have-deployment-cameras/

[418O2]

Dat apparaat moet 16 jaar (iirc) rondvliegen. Dan ga je geen beperkte ruimte en brandstof verspillen voor wat leuke filmpjes voor op Facebook

[MachIII]

Ze hebben blijkbaar brandstof bespaard door een perfecte lancering, hoewel die brandstof uiteindelijk gebruikt gaat worden om de telescoop langer mee te laten gaan.

[ede]

Het meeste gebeurt in de schaduw van het zonnescherm. Geen enkele foton van de zon is daar om de boel uit te lichten

[moonlander]

het is er donker, ijs koud en op zulke afstanden kun je niet livestreamen, en energie is er ook niet in overvloed.

[OxWax]

Het ding is EEN grote camera en de "plaatjes" gaan wetenschappers decennia aan data opleveren.
Dus even geduld en je kan helemaal los gaan.

[Reactie gewijzigd door OxWax op 22 juli 2024 16:09]

[Jan Onderwater]

Omdat er geen licht is, alles zit in de schaduw van het zonneschild. Er is dus niets te filmen. Je zou er lampen aan hebben kunnen hangen, maar stel je voor dat die niet meer uitgingen, missie mislukt

[xzaz]

NASA heeft naar mijn weten nog nooit voor de lol een auto de lucht ingestuurd.

[satoer]

Nee, dat was Spacex. Maar ik doelde op het tijdperk waar in we leven. En "ze" als de ruimtevaart bedrijven in het algemeen.

[xzaz]

Waarom zou je een project zo als dit wat al technologisch op zo'n hoog niveau zit met een paar gopros waar het project niks aan heeft en wat alleen maaemr meer fouten kan veroorzaken? Het project an sich is 1 grote camera zelf.

[satoer]

Tot nu toe zie ik allemaal argumenten met potentiële problemen die een bedrijf als NASA toch wel moet kunnen op te lossen. De techniek om camera’s in de ruimte te laten werken hebben ze ondertussen al lang geperfectioneerd. Ik kan mij voorstellen dat een paar roteerbare camera’s met een goede zoomlens op strategische plekken zeer waardevolle informatie kunnen opleveren. Niet alle problemen zijn te overzien, kijk bijvoorbeeld naar de Hubble. Leuk al die sensoren die doorgeven of iets gelukt is… Maar wat als er iets niet lukt… Iets klapt niet helemaal uit. Sensor geeft een foutmelding dat iets niet uitklapt. Misschien zit er wel iets onvoorziens tussen. Iets wat achtergebleven is na de raketlancering waar niemand aan gedacht heeft. Als je kan zien wat er precies tussen zit, zou je het misschien kunnen verhelpen door wat secondaire handelingen uit te voeren. Ook het argument dat de camera interferentie kan geven op de gevoelige apparatuur dat de lucht foto’s moet maken, zie ik niet helemaal. Je zou de camera bij de bron volledig uitkunnen schakelen waardoor deze totaal geen signalen uitstraalt. Of het argument dat reflecterende onderdelen overbelichte beelden kan opleveren kan al decennia worden opgelost met behulp van ND filters, een iris wat verder te sluiten of de sluitertijd omhoog te krikken.

Ach ja, nou ben ik mij er natuurlijk van bewust dat er veel slimme wetenschappers achter dit project zitten, dus ze zullen dit vast hebben uitgedacht. Het verbaast mij alleen, en geen van de argumenten die ik lees, lijken mij niet op lossen. Het is niet zomaar een extra gimmick lijkt mij “A picture is worth a thousand words”.

[thijsjek]

Het probleem is infrarood straling. Alles, en dan ook echt alles, wat boven 0Kelvin aan temperatuur heeft, straalt infrarood straling uit. En daar zit dan ook de crux, je wil zo min mogelijk ruis van alles dat straalt. Daarvoor hebben ze 5 tennisvelden aan zeil boven elkaar gespannen. Er zit een radiator aan de achterzijde om de sensors verder te koelen.
En dan plakken we een go pro en een bouwlamp op de secundaire spiegel arm, die lekker ruis veroorzaken omdat jij wil zien hoe hij doet uitvouwen.

[xzaz]

Nee. Een camera is een gimmick. Een camera helpt niks. Niet als het goed gaat niet als het fout gaat.

[OxWax]

Het is niet zomaar een extra gimmick lijkt mij “A picture is worth a thousand words”.

Absolutely, dat is de bedoeling van een telescoop . Maar verder valt er weinig ter plekke te zien wat niet met sensors kan gemeten worden dus less = more.

[jjeggink]

Zie de reactie van @Umbrah hierboven

[PjotrStroganov]

Stel je voor dat een van de led lampen die de gopro van licht moet voorzien blijft branden. Diverse points of failure minder is alleen maar goed.

[familyman]

Hubble erop richten lijkt me lollig

[Blokmeister]

Zoals het er nu naar uitziet gaat alles dus goed komen. De meeste dingen die mis kunnen gaan zoals het uitklappen van het zonnescherm en het uitklappen van de secundaire spiegel waren al goed gegaan. Zelfs als het uitklappen van de primaire spiegel was mislukt, had JWST gewoon aan het werk gekund, met een iets lagere resolutie in één richting en een iets kleiner lichtvangend oppervlak.

Ik ben echt benieuwd naar de een plaatje van de eerste sterrenstelsels!

[OxWax]

Zoals het er nu naar uitziet gaat alles dus goed komen. De meeste dingen die mis kunnen gaan zoals het uitklappen van het zonnescherm en het uitklappen van de secundaire spiegel waren al goed gegaan. Zelfs als het uitklappen van de primaire spiegel was mislukt, had JWST gewoon aan het werk gekund, met een iets lagere resolutie in één richting en een iets kleiner lichtvangend oppervlak.

Ik ben echt benieuwd naar de een plaatje van de eerste sterrenstelsels!

Met welke spiegel dan in dat geval?

[StefSybo]

Met het middelste deel van de primaire spiegel, dat tijdens de lancering al op zijn plek zat. Alleen de twee zijkanten met elk 3 van de 18 segmenten moesten worden uitgeklapt, omdat de spiegel anders niet in de raket zou passen.
Met slechts 12 of 15 bruikbare segmenten zou de telescoop wel nog functioneren, maar minder goed dan met een volledig uitgeklapte spiegel.

[OxWax]

Juist, ik dacht er achteraf aan. Na (nog eens) bekijken van het 'uitvouw' filmpje.
Toch een knap staaltje van techniek. Lijkt simpel maar als ik lees dat men spiegels kalibreert tot op 150 nanometer nauwkeurig...Vraag me af welke tech men daarvoor gebruikt. Thermoelectrics?

*edit*
"aan" veranderd "tot op"

[Reactie gewijzigd door OxWax op 22 juli 2024 16:09]

[ede]

Met de spiegels in het middenstuk

[multikoe]

Zoals je weet bestaat de primaire spiegel uit drie delen, waarvan er één in een vaste positie zit en de buitenste twee openklappen. Als die laatste twee niet uitklappen, dan hou je dus die binnenste over om waarnemingen mee te doen.

[Razorbite]

Niet te snel juichen, de kalibratie is ook nog niet op deze schaal en in de ruimte gedaan.

[ruftman]

Of een stuk ruimtepuin dat een van de onderdelen vernield. Of is die kans heel erg klein?

[Recon24]

Het scheen daar redelijk schoon te zijn.

[TheMak]

Ik neem aan dat we na afloop de James-Webb weer kunnen weghalen? Richting zon wellicht?

[Mitsuko]

In principe gaat hij door tot de brandstof op is geloof ik, dus dan is er ook niks over om hem weg te halen. Maar zoveel "staat" daar op L2 nou ook weer niet.

[mcmd]

L2 is geen stabiele baan, hij zal dan uiteindelijk daar verdwijnen. Weet niet of dat de ruimte wordt, of andere baan rond de aarde.

[Blokker_1999]

L2 is dan niet superstabiel, het is nog altijd een redelijk stabiel punt. Men verwacht nog geen 3m/s per jaar nodig te hebben voor ter plaatse te blijven. Sowieso zal de JWST dus de komende eeuwen in de buurt van L2 blijven en in een baan rond de zon, niet de aarde, blijven.

[mcmd]

Dat kan toch snel gaan dan? 3m/s is over een jaar gezien al bijna 100.000 km, dat is al een behoorlijke afstand. Kan me niet voorstellen dat de JWST dan nog lang in de buurt van de aarde is, na een paar jaar is die toch ver weg verdwenen. Of zie ik dat verkeerd?

3 m per seconde per jaar is een versnelling.
Als het een eenparig versnelde beweging zou zijn, dan is de afgelegde afstand bij een versnelling met waarde a: s = 0.5 * a * t * t
A is dan: 3 m/s/jr = 3/1000 km / (1/(365*86400)) jr / jr = 94608 km/jr/jr

Na 1 jaar dus 94608 km en na 4 jaar 1.5 miljoen km.
Het is geen eenparig versnelde beweging, het gaat nog sneller. Dus de satelliet is heel snel uit beeld.

[Reactie gewijzigd door mcmd op 22 juli 2024 16:09]

[theobril]

"Men verwacht nog geen 3m/s per jaar" Misschien is het woord "per" je niet opgevallen?

[mcmd]

Dat is me wel opgevallen, maar dat is een snelheid. Dat heb ik omgerekend naar afstand per jaar. Maw, het is niet voor niets dat de webb relatief kort kan meten, daarna is hij snel weg.

[theobril]

Misschien is "kort" een relatief begrip, volgens de laatste berichten moet hij er 20 jaar blijven hangen. Hij hangt op een relatief stabiel punt. Er is toch wel enige bijstuursnelheid nodig. 3m/s per jaar.
"3 m per seconde per jaar is een versnelling."
Volgens mijn natuurkunde (lang geleden) is de eenheid van versnelling: meter/(seconde in het kwadraat), niet meter/seconde

[mcmd]

3 m per seconde per jaar is toch iets als meter/(seconde in het kwadraat). Een jaar heeft wel heel veel secondes, maar dat maakt niet uit. Het is dus een versnelling.
De correctie is klein omdat L2, net als de top van de berg, redelijk stabiel is. Zodra je ervan afgaat, dan versnel je snel weg hiervan.

[theobril]

Sorry, ik begreep je niet, je hebt gelijk dat het de versnelling is. Maar zoals Smeaggie hieronder al aangeeft: 3 meter per (seconde x jaar). 1 jaar = 365,25 x 24 x 60 x 60 seconde = 3 meter per 31557600 seconde^2
dus 9,50643E-08 meter/seconde^2.
Dat is niet zo''n grote versnelling.

[mcmd]

Dat is inderdaad een kleine versnelling. Maar vul maar in de formule: s = 1/2 * a * t * t.
De formule is in seconden, dus bij t is 1 jaar, vullen we in de formule t=365*86400. A heb je hierboven gegeven, dan volgt s = het getal dat ik al eerder heb gegeven, bijna 100.000 km.

Je kunt het ook wel zonder formules bekijken. 3 m/s is 10.8 km/h.
Dat is bijna 260km per dag en dus 94.608 km per jaar.
Meer kan ik er niet van maken.

[theobril]

Dat kan dat je er niets meer van kan maken, maar je moet toch echt delen, niet vermenigvuldigen. een konijn heeft 3 nestjes per jaar, en dus 3/(365 x86400) = 9,51294E-08 nestjes per seconde. Wat een goede zaak is trouwens, ze gaan nu al vrij hard.

De t in je formule is in seconde. Als je daar jaar invult, moet je dus delen door 365 x86400, want zo veel seconden gaan er in een jaar. Zoals je zelf ook aan geeft. Maar als je er verder niets meer van kan maken, vaia con dios.
Ps, je beseft dat het ding ongeveer stil moet hangen op het langrangepunt. Doet dat je niet twijfelen aan de versnelling die jij hem wil geven?

[mcmd]

Jammer dat we elkaar niet begrijpen. Ik ben met je eens dat 3 m/s helemaal niet zo snel is, maar uiteindelijk ben je in een jaar tijd toch meer dan 2 keer de aarde rond gegaan.

In http://staff.ustc.edu.cn/~bjye/LX/lagrange1.pdf worden berekeningen gedaan (en ik snap de wiskunde niet meer, te lang geleden voor mij), maar hier staat op bladzijde 9 een tabel hoe lang het duurt om weg te "driften" van de L1, L2 of L3. Voor L2 is dat zo'n 24 dagen, echt geen eeuwen dus.

[smeaggie]

3m/s is de acceleratie (delta v) die ze verwachten nodig te hebben om een heel jaar op de plaats te blijven. Het is in dit geval een snelheidsverschil van 3m/s en dat heb je dan over de tijdsperiode van 1 jaar, dus 3m/s per jaar.

[Blokker_1999]

Richting zon? Enig idee hoe moeilijk het is om iets richting de zon te sturen? De hoeveelheid brandstof die daar voor nodig is, is immens.

[MarkS90]

Ik verwacht dat het toch redelijk eenvoudig is. Het enige wat nodig is is momentum. Of te wel snelheid naar de zon. Als je eenmaal beweegt in de ruimte is er geen energie meer nodig om voor te blijven bewegen. De zwaartekracht van de zon zal de rest doen.

Een en ander wordt uitgelegd in de eerste wet van Newton: Een voorwerp waarop geen resulterende kracht werkt, is in rust of beweegt zich rechtlijnig met constante snelheid voort. Bron Wikipedia

[Blokker_1999]

Net niet, om iets echt in de zon te schieten heb je veel brandstof nodig. Je vliegt op dit moment met tienduizenen kilometer per uur rond de zon, dat momentum moet je volledig overwinnen om jezelf in de zon te kunnen storten.

Das net hetzelfde als: hoe eenvoudig is het om vanop het ISS een bal naar de aarde te werpen? Lijkt eenvoudig niet. Je hebt de aarde, gooi dat ding gewoon naar beneden. Alleen zal die bal nooit aankomen maar is de kans groter dat die bal terug bij het ISS passeert.

https://www.youtube.com/watch?v=cxNJoaBLLNM

Direct ook de reden dat de Parker Solar Probe zo een immense omweg heeft moeten maken om bij de zon terecht te komen. De sonde heeft 7 keer bij Venus gepasseerd om met behulp van de zwaartekracht van Venus zo dicht mogelijk bij de zon te komen en heeft er 7 jaar voor nodig gehad om er te geraken.

Ja, het enige wat je nodig hebt is momentum. Momentum vereist brandstof. Wat heb je niet meer over op het einde van de missie? Brandstof.

De JWST heeft voldoende brandstof aan boord voor een delta-V van ongeveer 25.5m/s. De snelheid die je moet uitwissen? 30km/s 30km - 25.5m? Das nog altijd ongeveer 30km/s te weinig aan delta-V om jezelf gewoon in de zon te storten.

[MSalters]

L2 is een labiel evenwicht. Je hebt heel erg weinig brandstof nodig om in de buurt te blijven, maar als de brandstof op is dan drijf je langzaam weg. Dat betekent dus ook dat er geen puin verzamelt rondom L2.

L4 en L5 zijn wel stabiel, en daar heb je dus wel puin en stof.

[TheMaurice]

Zweven die niet vooral in banen rond de aarde en maan? Het L2 Lagrange punt waar Webb zit lijkt me een kleiner risico te hebben in die zin. Want voor zover ik kan zien zullen de aardebaan rond de zon en de baan rond de aarde de Webb locatie nooit kruisen.

[Rudolfus]

Verbaasd mij een beetje dat hij al volledig uitgeklapt is terwijl hij nog zo'n stuk moet afleggen. Zit dat de (eventuele) navigatie niet in de weg?

[GenomDalar1983]

Niet qua weerstand in ieder geval, want daar heb je in de ruimte geen last van...

[ZeRoC00L]

Schaduwkant moet flink afkoelen, dus dat kan alvast uitgevoerd worden.

[OxWax]

Met een lage CX heb je daar geen last van. (geen lucht dus geen weerstand )

[snarfl]

Webb gaat diep in infrarood waarnemen. Is dat al eerder gedaan? Vanuit ISS bv of is dit echt heel nieuw en gaan we mogelijk tot nu toe onbekende dingen zien, infrarood objecten waarvan het bestaan tot nu toe niet vermoed kon worden?.

[hcQd]

IRAS, bijvoorbeeld, maar die was lang niet zo groot en heeft maar een maand of tien gewerkt.

[OxWax]

Raar, IRAS staat er niet tussen?

@snarfl
https://en.wikipedia.org/...scope#Infrared_telescopes

[Jan Onderwater]

IRAS was baanbrekend en heel belangrijk
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/IRAS_(satelliet)

[OxWax]

Dat had ik al doorgelezen hoor
Maar hij staat niet in de ir-sat list, vandaar.

[Jan Onderwater]

Het is Wikipedia, je kan hem ertussen zetten

[OxWax]

Hier staat hij er wel bij.
https://en.wikipedia.org/...onomy#Space_observatories

[OxWax]

Gezien ze onbekend zijn en de telescoop nog niet werkt, is uw vraag onbeantwoordbaar.
ISS heeft voor zover ik weet geen IR telescoop aan boord
https://en.wikipedia.org/...ation#Scientific_research

[evers97]

Er zou nu maar een micro steen van een paar mm tegen een spiegel botsen

[OxWax]

Denk niet dat een gaatje in een van de panelen veel problemen oplevert.

[hcQd]

JWST staat wel ietsje verder weg dan het ISS.

[ZeRoC00L]

Als dat dreigt te gebeuren is er iets flinke aan de hand. ISS zweeft op 400 km, jwst komt op 1.500.000km hoogte.

[OxWax]

Als dat dreigt te gebeuren is er iets flinke aan de hand. ISS zweeft op 400 km, jwst komt op 1.500.000km hoogte.

Dat was bij het lezen ook mijn gedachte : Daar is de Webb al lang voorbij.
@TheMaurice

[Thedr]

Daarom is het prettig dat Webb zo'n 1.5 miljoen kilometer van het ISS komt te staan
Klein voordeel van de relatieve instabiliteit van/rond het L2 punt: je moet actief blijven bijsturen om daar in/omheen te blijven. Zie het als een bal die je van een grote afstand probeert op de top van een spitse heuvel probeert te krijgen; je moet erg je best doen om hem precies zo te krijgen dat hij blijft liggen zonder dat hij er afrolt.
Ruimtepuin/rotsen/deeltjes zullen dus over tijd vanzelf de regio verlaten. Dat is tevens de reden dat Webb een beperkte levensduur heeft: op enig moment (over een jaar of 10, hopelijk wat langer) is de brandstof op en kan hij zich niet meer oriënteren en zal hij uiteindelijk ook uit zijn baan rondom L2 geraken.

[bdraw]

Ruwweg 20 jaar wss heb ik gehoord in NASA filmpje van gisteren.

[Damic]

Nu is het dus nog reizen en afkoelen voor het eerste beeld binnen gaat komen