SpaceX lanceert weer Falcon 9 na mislukte lancering en onderzoek naar sensor

SpaceX lanceert op zaterdag weer een Falcon 9. Dat is de eerste keer dat de raket weer vliegt sinds een lancering eerder deze maand mislukte. Het bedrijf zegt een problematische sensor te vervangen bij de nieuwe Starlink-vlucht.

SpaceX zegt dat het op zaterdag 27 juli weer een lancering zal uitvoeren. Het gaat dan om SL-10-9, een missie om 23 Starlink-satellieten te lanceren vanaf het Kennedy Space Center in Florida. Het is de zeventiende vlucht van de eerste trap van de raket, die ook nu weer moet landen op een schip van SpaceX.

De Starlink-lancering is de eerste sinds 11 juli. Toen mislukte een lancering van een Falcon 9; het ontsteken van de tweede trap ging mis, waardoor de Starlink-satellieten niet in een bruikbare baan om de aarde werden gebracht. Dat was de eerste mislukte lancering van de Falcon 9 sinds 2015 en de eerste van 335 opeenvolgende lanceringen die niet goed ging.

Dat is een zeldzaam succesrecord voor de raket, maar ook de tijd die SpaceX nu nodig had om de Falcon weer vluchtklaar te maken is opvallend kort. In het verleden duurden de onderzoeken naar mislukte lanceringen vaak maanden en soms zelfs jaren.

SpaceX schrijft in een update dat het een probleem heeft geïdentificeerd in de raket. Het gaat om 'de waarschijnlijkste oorzaak' van de mislukking. Die zou liggen bij een kabel van een druksensor die aan het zuurstofsysteem van de raket was gekoppeld. Daarin zou, door vibraties van de raket, een scheurtje zijn ontstaan waardoor vloeibare zuurstof door de insulatie van de motor kon lekken. Door dat lek koelde de motor erg af, waardoor die te snel startte en delen van de motor kapotbrandde. SpaceX zegt dat het de sensor en sensorkabel bij een volgende lancering uit de raket heeft verwijderd. De functie van die sensor kan volgens het bedrijf ook door andere sensoren worden opgevangen.

Het is niet alleen SpaceX zelf die dat zegt. Ook de Amerikaanse Federal Aviation Administration, die het verplichte onderzoek overzag, heeft de raket goedgekeurd. De FAA zegt in een verklaring aan TechCrunch dat het onderzoek nog steeds loopt, maar dat het op basis van SpaceX' ontdekkingen wel concludeert dat er geen gevaar is voor het publiek bij de lancering. "Dat betekent dat de Falcon 9 weer mag vliegen terwijl het algemene onderzoek nog loopt, zolang aan alle andere vergunningsverplichtingen wordt voldaan."

Reacties (30)

[cablepokerface]

Ik vind vooral de logistiek zo interessant. SX heeft meerdere autonome teams die kunnen lanceren, soms valt dat zelfs op dezelfde dag.

Bij ieder ander bedrijf/instelling is een lancering een company-wide effort.

[armageddon_2k1]

Hoe weet je dat dat een company effort is?

[Tomatoman]

Omdat geen enkele andere organisatie die lanceringen doet (en dat zijn er niet zoveel) meerdere autonome teams heeft die de lanceringen verzorgen. Net zo gek ook, want SpaceX doet meer lanceringen per maand dan vrijwel alle andere organisaties in een heel jaar doen.

[Nees]

De FAA overziet geen onderzoek van SpaceX. Het enige wat de FAA vraagt van SpaceX na elke anomalie is voor een rapport van SpaceX van hun eigen onderzoek en daar is nooit iemand van FAA bij, verder moeien ze zich er dus niet mee en als SpaceX de oorzaak vindt en een plan geeft voor de nodige aanpassingen, is de FAA dus tevreden en zeggen ze success met de volgende lancering!

[Reactie gewijzigd door Nees op 27 juli 2024 05:54]

[Coolstart]

De vertaling van het gelinkte artikel lijkt wel niet 100% correct.

That leak was due to a crack in a sensing line connected to the pressure sensor, which developed due to a loose clamp in the line and the strain from engine vibration.

Het was dus een clamp failure, geen ‘scheurtjes’. En de motor lijkt niet te vroeg zijn gestart maar te’hard’.

But the liquid oxygen made the engine components ultra-cold; as a result, the second attempted firing did not go to plan. Instead of a controlled burn, the engine “experienced a hard start,” SpaceX said, which damaged the engine and caused the upper stage to lose its orientation on orbit.

Geen idee wat een ‘hard start’ is. Mogelijk gewoon te fel gestart en niet te vroeg.

Een andere bron:

"As a result, the engine experienced a hard start rather than a controlled burn, which damaged the engine hardware and caused the upper stage to subsequently lose attitude control."

Het is wel opmerkelijk en knap dat Space X zo een diagnose kan stellen want de raket zal opbranden, alles moet op basis van sensordata gebeuren.

Na nog duizenden lanceringen zullen raketten nog betrouwbaarder worden tot op het punt dat het even veilig is als de luchtvaart. Al zijn we daar nog niet natuurlijk. Daarvoor lanceren we gewoon te weinig raketten de ruimte in.

[CivLord]

Het is wel opmerkelijk en knap dat Space X zo een diagnose kan stellen want de raket zal opbranden, alles moet op basis van sensordata gebeuren.

Misschien is het een bekend fenomeen, dat ze bij tests eerder hebben gezien na X ontbrandingen. Dan zitten ze veilig wanneer ze het onderdeel na 50% X vervangen onder extreme omstandigheden die normaal niet voorkomen. Uit de test hebben ze dan wél de data van deze en andere sensors van wat er in en met de motor gebeurt wanneer het op deze manier mis gaat. Wanneer al die sensors bij deze vlucht dezelfde data geven, is het veilig om aan te nemen dat de oorzaak hetzelfde was, ook al had het onderdeel minder dan 50% X ontbrandingen meegemaakt ook al waren de omstandigheden niet zo extreem (wanneer ze de extreme omstandigheden uit de sensordata kunnen filteren).

Nu zal dat onderdeel op de pijnbank gelegd worden om er achter te komen wanneer het mis gaat. Dan kan óf het aantal ontbrandingen voor vervanging verder verlaagd worden óf het onderdeel gewijzigd worden, waardoor het minder snel defect raakt óf het onderdeel wordt permanent geschrapt, zoals blijkbaar mogelijk is, maaar dan is het de vraag waarom ze de data van deze sensor überhaupt nodig hadden. Is het handig om te weten voor toekomstige tweaks aan de motor? Is het data die ze gebruiken om te bepalen hoevaak een motor hergebruikt kan worden? Of is het redundancy die ze voor het lanceren van satellieten niet echt nodig hebben, maar op enig moment wel noodzakelijk was voor het human-rated maken van de Falcon 9?

[Reactie gewijzigd door CivLord op 27 juli 2024 10:16]

[marcjo]

Het ging om de tweede trap. Die wordt niet hergebruikt.

[CivLord]

Je hebt helemaal gelijk.

[mphilipp]

Na nog duizenden lanceringen zullen raketten nog betrouwbaarder worden tot op het punt dat het even veilig is als de luchtvaart.

Gelukkig worden raketten door computers bestuurd, want wat er met vliegtuigen mis gaat, ligt heel vaak aan de mens. Soms niet direct aan het stuur, maar lieden in de verkeerstoren of onderhoudspersoneel. Of gewoon management die wil bezuinigen.

Probleem is dat als je eenmaal gestart bent met een raket, je niet heel makkelijk terug kunt. En aangezien je eigenlijk met een gecontroleerde explosie aan het vliegen bent, kan één onderdeeltje van $0,05 het een ongecontroleerde explosie maken. Of de hele zaak als een nachtkaars uitblazen.

[GarBaGe]

Bij SpaceX noemen ze dat: Rapid Unscheduled Disassembly

[Mitsuko]

Het was dus een clamp failure, geen ‘scheurtjes’.

Ik zou "a crack" vertalen als "een barst" wat je ook kan interpreteren als een kleine scheur. De barst ontstond door de losse clamp en vibratie van de motor, maar het was uiteindelijk de barst waar de vloeibare zuurstof uit lekte.

Verder ben ik het met je eens.

[Damic]

Sensor data dat raar doet en ze hebben daar ook motoren staan dus kunnen ze die oriënteren en dan zien waar dat lek was.

Het is zelfs zo dat ze de sensor en dat stukje leiding nu verwijderd hebben vermits ze niets doen met die sensor data en dus verlies was in de kosten.

En volgens mij is hard starten omdat de motor sneller ontsteekt om dat er zuurstof aan het uiteinde zit en dus een groter schokgolf teweeg brengt in de nozzle.

[Reactie gewijzigd door Damic op 27 juli 2024 00:57]

[brinkdinges]

Een "sensing line" is ook geen kabel, dat zal een dun buisje zijn van bijvoorbeeld een tank naar een sensor.

[hterhofte]

"en de eerste van 335 opeenvolgende lanceringen die niet goed gingen." ??

-> "... ging."

De tijd van YouTube: How Not to Land an Orbital Rocket Booster ligt inmiddels ver achter ons...

[EmbeddedPower]

Dit terugzien geeft toch wel weer een gevoel van hoe ingewikkeld het landen van een raket is, hoe werkelijk alles goed moet gaan.
Indrukwekkend dat het nu simpelweg keer op keer lukt (en ok, een enkele keer mis gaat).

[Damic]

En dat zijn dan nog kleine raketten, wacht maar tot die grote tussen de armen van Mechazilla land.

[SuperDre]

En nu dan ook snel testvlucht 5 van Starship.

[Damic]

Augustus ten vroegste. Ze hebben nl een aanpassing van hun lanceer licentie op Boca Chica gevraagd om te landen.

[CivLord]

Zo snel de oorzaak vinden van een probleem en doorgaan met lanceren lijkt op de manier waarop de Russen werken. Daar is de genoemde oorzaak vaak een kwaliteitscontroleprobleem waardoor een stuk poetsdoek in een pomp achtergebleven is, of iets dergelijks. Beide maken ze gebruik van robuuste raketten die wel een stootje kunnen hebben en een trackrecord hebben met veel geslaagde lanceringen.

[ZeRoC00L]

Groot voordeel is dat er al ruim 300 lanceringen zijn geweest van de f9 rakket. Hierdoor is heel veel data beschikbaar bij spacex, en kunnen ze waarschijnlijk snel abnormale waarden uit de sensoren uitlezen en de verbanden leggen.

[Fermion]

En zo bouw je de betrouwbaarheid verder uit.

[KeesAlderlieste]

Crowdstrike had ook al een problematische sensor..

[estej]

En ook genaamd Falcon! Volgens mij ben je iets op het spoor

[KeesAlderlieste]

Haha, scherp! die had ik even over 't hoofd gezien

[Spearhead]

'Insulatie' is geen Nederlands (of Vlaams), ik zou het houden op 'isolatiemateriaal' of iets dergelijks.

[dwarfangel]

Ik snap dat iedereen hier Elon fanboy is, en dat we allemaal techniek en raketjes leuk vinden. Maar is er niemand die zich zorgen maakt over de impact van het feit dat we in de afgelopen 10 jaar meer dan 10x meer hoeveel zooi de ruimte in sturen ?

https://ourworldindata.or...launched-into-outer-space

De wetenschap kan hier niet tegen op, om te onderzoeken wat de gevolgen hiervan zijn. Ik wil het wel genoemd hebben, want terwijl de rest van ons quasi bijdraagt door in nikkelbatterij auto's rond te rijden en we moeten happen op papieren rietjes, is er een sector die exponentieel is gegroeid en niet is meegenomen in welke modellen dan ook als het gaat om de leefbaarheid van onze planeet.

[sderooij]

Ik was eenzelfde soort post aan het tikken, maar had het niet beter kunnen verwoorden. Ben het volledig met je eens.

En ik vind het een vreselijke man...

[marcjo]

Ik wil toch graag een nuance in je terechte opmerking plaatsen.
Ik ben bijvoorbeeld niet direct een fanboy van Elon. Maar meer van SpaceX.
Als we naar starlink kijken dan zijn dat satelliet die zo zijn ontwikkeld dat ze altijd terug in de dampkring komen.
Ook daar zijn bedenkingen over wat de impact is.
Maar niets doen en geen ontwikkelingen hebben is ook geen optie.
Vergeet niet wat starlink betekend voor afgelegen gebieden.

[jordyS1]

uhm. alle satelieten van spacex belanden in LEO, alles in LEO komt uiteindelijk altijd terug naar aarde door een minimale atmosfeer wat daar nog is.

Qua vervuiling. Nee, een raket, ook die op kerosine werkt is minder vervuilend dan een vliegtuig. Waarom? omdat het extreem heet wordt verbrand onder hele hoge druk en door er pure zuurstof aan toe te voegen. We weten allemaal hoe minder perfect een verbranding is hoe meer er vervuild wordt.. ( rokend kampvuur tijdens het opstarten vs een goed kampvuur wat al een tijdje brandt)

Maar ik ben het met je eens dat het niet duurzaam is. Ook het weggooien van rakketen moet afgelopen zijn. Gelukkig doen bedrijven als SPacex en ook anderen hun best daar wat aan te doen.

En, het vliegen op duurzame brandstof als waterstof of methaangas.

Ik begrijp dat je het als vervuiling ziet, en in zekere zin is het dat ook ( nu nog) maar het staat echt neit in verhouding tot wat een gemiddelde dag aan vliegtuigen in de lucht zitten.

en ook jij maakt gebruik van die satelieten die er in de ruimte hangen...