United Launch Alliance lanceert langverwachte Atlas-raketopvolger Vulcan Centaur

United Launch Alliance heeft voor het eerst zijn nieuwe Vulcan Centaur-raket gelanceerd. De Vulcan is de opvolger van de Atlas 5, die jarenlang het werkpaard van de Amerikaanse ruimtevaartindustrie was. De Vulcan nam NASA's maanlander mee de ruimte in.

De Vulcan Centaur steeg om 08.18 Nederlandse tijd op vanaf het Kennedy Space Center. De lading van de missie, de Peregrine-lander, werd vijftig minuten na de lancering in aan baan om de aarde gebracht. Het Peregrine-ruimtevaartuig is gebouwd door een Amerikaans bedrijf onder opdracht van NASA. Het is een lander die op 23 februari een landing op de maan moet maken. Dat is een onderdeel van het Commercial Lunar Payload Services-programma, waarbij NASA geld aan bedrijven betaalt om ruimtevaartuigen te bouwen.

Dit is de eerste lancering van de nieuwe raket van United Launch Alliance of ULA, een joint-venture van Boeing en Lockheed Martin. De nieuwe raket was jaren in ontwikkeling en liep ook al veel vertraging op. Dat kwam met name door het gebruik van de BE-4-motoren in de eerste trap, die door Blue Origin worden gebouwd.

De raket maakt verder nog gebruik van RL10-motoren, die ook in het Space Launch System van NASA worden gebruikt. Tijdens de vlucht, na het losmaken van de lading, ontstak de raket de RL10-motoren voor een derde keer. Dat was bedoeld als test, om te zien hoe de raket in de toekomst ladingen naar een geostationaire aardbaan moet brengen.

De Vulcan Centaur is de opvolger van ULA's Delta 4 en Atlas 5. Met name die laatste stond bekend als het werkpaard van de Amerikaanse lanceerindustrie. De raket werd 99 keer succesvol gelanceerd, een tot voor kort ongekend hoog aantal lanceringen. Inmiddels is ULA ingehaald door SpaceX, dat zijn Falcon 9 met hogere frequenties en tegen veel lagere kosten laat vliegen. In tegenstelling tot de Falcon 9 is de Vulcan niet herbruikbaar, waardoor de kosten waarschijnlijk in de toekomst veel hoger uit zullen vallen dan die van SpaceX. ULA heeft desondanks enkele tientallen lanceringen op de planning staan. In april brengt het naar verwachting Sierra Nevada's Dream Chaser-ruimtevliegtuig mee naar de ruimte.

Reacties (19)

[Skyaero]

Inmiddels is ULA ingehaald door SpaceX, dat zijn Falcon 9 met hogere frequenties en tegen veel lagere kosten laat vliegen.

Dit is zo enorm kort door de bocht @TijsZonderH en een onnodig waardeoordeel in dit artikel. Vulcan-Centaur kent namelijk ook voordelen ten opzichte van de Falcon 9. De belangrijkste is de veel grotere Fairing (ruim 21 meter lang ipv 13 meter), waardoor er volumetrische grotere payloads meegenomen kunnen worden.

Daarnaast kan Vulcan-Centaur ook 50% meer vracht meenemen t.o.v. een re-usable Falcon 9 ( en 25% meer t.o.v. een expendable Falcon 9).

Verder heeft Centaur vanwege zijn motorontwerp betere baan accuraatheid, met name in GEO en hoger.

Daarmee is de markt van Falcon 9 en Vulcan-Centaur zeker niet gelijk en kun je niet spreken dat ULA is 'ingehaald' door SpaceX.

Overigens werkt ULA aan het SMART concept, waarbij een deel van Vulcan zal worden hergebruikt.

Een laatste nabrander. Er was een tweede payload aan boord: Celestis Memorial Spaceflights, waarbij as van overledenen de ruimte in wordt geschoten. Deze missie was 'Voyager', waarbij de as de diepe ruimte in wordt geschoten, Voyager 1 en 2 achterna. Kosten: ongeveer 13.000 dollar per overledene. Er zijn ook missies naar de maan (orbit en surface), GEO/LEO en suborbital, elk met een bijbehorende prijs.

[RJG-223]

Daarnaast kan Vulcan-Centaur ook 50% meer vracht meenemen t.o.v. een re-usable Falcon 9 ( en 25% meer t.o.v. een expendable Falcon 9).

OK. Maar dan moet je ook vermelden dat dit is met 6 extra zij-boosters. Daarmee heeft het geheel ongeveer 2x zo veel thrust als een F9 (14.5MN versus 7.6MN; een FH doet overigens nog eens 50% meer: 22.8 MN). Ik kan zo snel niet vinden wat de massa is van de VC, maar ik vermoed dat de massa op Wikipedia (550 ton) de basisconfiguratie is, is exclusief zij-boosters (of misschien met 2 zij-boosters?). Met zes zij-boosters is dat dus aanzienlijk meer. Ter vergelijk: een F9 is ook ca. 550 ton. Dat is dus geen eerlijke vergelijking.

In een configuratie met ongeveer evenveel thrust (1 core + 2 zij-boosters: 8.1MN (mijn berekening obv de gevonden gegevens), levert een VC 19 ton af in LEO, en 8.4 ton in GTO. Tegenover 22.8 ton en 8.3 ton voor F9. Een F9 is dus efficiënter naar LEO, maar verder weg wordt de VC efficiënter. Dat ligt aan 2e trap, die geen methaan RP-1 gebruikt, maar waterstof. Dat is een stuk efficiënter.

Links:
Wikipedia: Vulcan Centaur Falcon 9
ULA: Inforbatieblad, User guide

Edit: SpaceX heeft ook een extra grote fairing (p 40/41) van 18.7m ipv 13m. Nog steeds minder dan VC, maar het verschil is niet zo groot meer... De 'standaard' fairing van VC is overigens 15.5m Maar ietsje langer dan de standaard fairing van F9/FH

Edit 2: F9 gebruikt natuurlijk RP-1 (bedankt @Nickname34 !)

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 25 juli 2024 21:39]

[Nickname34]

Beide F9 trappen gebruiken RP-1/LOX, dus geen methaan op de 2e trap.

[RJG-223]

Beide F9 trappen gebruiken RP-1/LOX, dus geen methaan op de 2e trap.

Inderdaad. Bedankt !

[Bazi]

Beter lezen: het inhalen slaat specifiek op het aantal lanceringen. Er staat in de zin ervoor namelijk "een tot voor kort ongekend hoog aantal lanceringen". De zin erop moet dus daarop teruggrijpen.
Niet meer en niet minder.

De raket werd 99 keer succesvol gelanceerd, een tot voor kort ongekend hoog aantal lanceringen. Inmiddels is ULA ingehaald door SpaceX, dat zijn Falcon 9 met hogere frequenties en tegen veel lagere kosten laat vliegen.

[JVos90]

Volgens mij word hiermee puur bedoeld in aantal lanceringen. Niet of de een bepaalde raket beter is.

Verder wel een mooi overzicht van de plus punten van de Vulcan, cool.

[Myri]

Niet of de een bepaalde raket beter is.

Dat is anders exact wat er staat. Niet reppen over eventuele nadelen van SpaceX/FH betekent dat je enkel focused op de minpunten van deze raket. Beetje jammer, en dus is @Skyaero aanvulling zeker een goede aanvulling.

[Bazi]

Dat is helemaal niet wat er staat. Even de zin ervoor lezen. Er wordt vermeld dat tot voor kort ULA ongekend veel lanceringen had. Dat betekent dat er nu blijkbaar iemand anders is die ook veel lanceringen heeft gedaan. Die verklaring volgt dan logischerwijze in de volgende zin, wat dus specifiek slaat op het aantal lanceringen. Dat zegt niets over andere aspecten, puur het aantal lanceringen en de kosten noemen (het ene is het gevolg van het andere).

[Morkatog]

Je vergeet de taalfout te melden, verder een mooie uiteenzetting

[Loy]

Helaas heeft de Peregrine lander wat problemen:
https://www.astrobotic.com/peregrine-mission-one-update-2/

After successfully separating from United Launch Alliance’s Vulcan rocket, Astrobotic’s Peregrine lunar lander began receiving telemetry via the NASA Deep Space Network. Astrobotic-built avionics systems, including the primary command and data handling unit, as well as the thermal, propulsion, and power controllers, all powered on and performed as expected. After successful propulsion systems activation, Peregrine entered a safe operational state. Unfortunately, an anomaly then occurred, which prevented Astrobotic from achieving a stable sun-pointing orientation. The team is responding in real time as the situation unfolds and will be providing updates as more data is obtained and analyzed.

[Garyu]

En het verhaal gaat alweer verder...

We continue to gather data and report our best assessment of what we see. The team believes that the likely cause of the unstable sun-pointing is a propulsion anomaly that, if proven true, threatens the ability of the spacecraft to soft land on the Moon. As the team fights to troubleshoot the issue, the spacecraft battery is reaching operationally low levels. Just before entering a known period of communication outage, the team developed and executed an improvised maneuver to reorient the solar panels toward the Sun. Shortly after this maneuver, the spacecraft entered an expected period of communication loss. We will provide more updates as Peregrine comes in view of the ground station again.

[Morkatog]

Waar haalde je deze informatie vandaan? Ik wou het volgen maar krijg het zo niet gevonden.

[Garyu]

https://twitter.com/astrobotic

[Jan Onderwater]

Scott Mannley legt uit waarom dit zo belangrijk is
https://www.youtube.com/watch?v=Eb2r-Brnq6s&t=892s

[RJG-223]

In tegenstelling tot de Falcon 9 is de Vulcan niet herbruikbaar, waardoor de kosten waarschijnlijk in de toekomst vel hoger uit zullen vallen dan die van SpaceX

Hieraan moet toegevoegd worden dat ULA van plan is om het onderste gedeelte, met de motoren, in de toekomst wel herbruikbaar te maken. Dit gedeelte (onderdeel van de 1e trap) wordt dan losgekoppeld van de 1e trap (core stage), en valt terug in de atmosfeer, waar het uiteindelijk met een parachute in zee landt. Dit is ook het allerduurste gedeelte van de 1e trap, zodat de besparingen significant kunnen zijn als dit lukt.

Verder moet nog opgemerkt worden, dat de 1e trap van de Vulcan verder doorvliegt, en een veel hogere snelheid heeft dan de F9/FH 1e trap / core stage na het loskoppelen van de 2e trap. Dat maakt het veel lastinger om de 1e trap in z'n geheel terug te krijgen op aarde. Misschien een beetje vergelijkbaar met de FH, waarvan de core stage ook meestal niet terugkeert op aarde, omdat de gewenste performance van de hele raket dat onmogelijk maakt.

Edit: zie de elders ook al genoemde video van Scott Manley.

[Reactie gewijzigd door RJG-223 op 25 juli 2024 21:39]

[Verwijderd]

"Het Peregrine-ruimtevaartuig is gebouwd door een Amerikaans bedrijf"

Dat bedrijf is Astrobotic Technology.
en.wikipedia.org/wiki/Astrobotic_Technology

[AtariXLfanboy]

En heeft een twitter account waarop ze hebben gemeld dat helaas er brandstof lekt en dus de landing niet doorgaat zoals gepland. Maar dat lijkt geen fout van de nieuwe raket.
@astrobotic

[AtariXLfanboy]

Ben ik de enige die dan denkt : Bindt twee Falcon 9 boosters aan de Vulcan en kijk eens of dat werkt? ;-)
Wat mij opviel was dat de tijd tussen het ontsteken van de raketmotoren en liftoff bij de Vulcan een stuk kleiner leek dan bij de Raptors?

[max3D]

Eerste keer dat 'lanceert' correct gebruikt wordt op tweakers