De videokaart van de toekomst
Met de RX 7900 XT en 7900 XTX brengt AMD twee bijzondere en vernieuwende videokaarten op de markt. Dat geldt niet zozeer omdat de nieuwe Radeons een geheel nieuw prestatieniveau hebben, want het is duidelijk dat Nvidia's GeForce RTX 4090 gemiddeld sneller blijft dan de modellen die AMD nu introduceert. De grote vernieuwing zit hem in het ontwerp en de fabricage van verschillende chiplets die samen een werkend geheel vormen.
Volgens AMD's eigen cijfers is de RX 7900 XTX gemiddeld tot 11 procent sneller dan een RTX 4080 op 4k-ultra zonder raytracing, maar ook 6,6 procent langzamer zodra raytracing wél gebruikt wordt. Vergelijkingen met de RTX 4090 ging de fabrikant tot op heden geheel uit de weg, en met de voorgaande verhoudingen valt te begrijpen waarom. Dat heeft AMD er niet van weerhouden om met de modelnummers van het nieuwe duo hoog in te zetten. In deze review lees je hoe de Radeon RX 7900 XT en 7900 XTX zich verhouden tot hun voorgangers en de concurrentie, en hoe de nieuwe videokaarten zijn opgebouwd.
Chiplets: uitdagingen en voordelen
De rekenkracht, en dus snelheid, van een videokaart komt traditioneel voort uit het aantal rekenkernen dat een gpu bevat. Om deze goed aan het werk te houden, moeten de andere onderdelen op een videokaart in balans zijn. Hoe meer rekenkracht gewenst is, hoe meer transistors nodig zijn en hoe groter de chip wordt. Een grotere chip is ook beduidend duurder om te produceren, aangezien er per wafer minder stuks uit gesneden kunnen worden én er bij imperfecties een relatief groter deel weggegooid moet worden.
Waar AMD bij zijn Ryzen-processors gebruikmaakt van verschillende chiplets en daarop de processorcores aan elkaar knoopt door middel van de i/o-die, bestaat de Navi 31-chip op de nieuwe Radeon-kaarten ook uit verschillende chiplets. Het verschil is dat AMD alle rekenkracht van de Navi-gpu juist in de centrale, grotere chip heeft gehuisvest. AMD noemt deze chip de 'graphics compute die'. De kleine chips die rondom de gcd zijn geplaatst, heten 'memory cache dies' en bevatten zowel de geheugencontrollers als infinity cache-geheugen.
/i/2005502396.png?f=imagenormal)
De fabrikant zelf geeft aan dat het verbinden van de huidige gcd met verschillende mcd’s al een enorme uitdaging was. Dat komt doordat gpu’s enorm veel meer interne bandbreedte vereisen dan processors. Het gaat om duizenden signalen per onderdeel per cluster in een gpu, tegenover honderden bij de ccd van een processor. De benodigde interne bandbreedte ligt op een gpu namelijk ruim een factor 10 hoger dan op een cpu.
/i/2005502400.png?f=imagenormal)
Om de bandbreedte tussen gcd en mcd te kunnen leveren, maakt AMD gebruik van infinity links. Het gebruik van infinity links levert per bit in de cache een flinke energiebesparing op ten opzichte van vram. Het is echter geen perfecte oplossing, doordat het een hogere latency introduceert dan de volledige on-diecache die Navi 21 heeft. AMD zegt dit nadeel te hebben weggepoetst door de infinity fabric op een hogere snelheid te laten werken en zo de latency op Navi 31 alsnog 10 procent lager dan Navi 21 te laten uitkomen.
/i/2005502402.png?f=imagenormal)
Omdat een krachtige gpu doorgaans van flink formaat is en veel groter dan de meeste cpu's, ligt het gebruik van chiplets voor een videokaart erg voor de hand. Met de Navi 31-gpu kiest AMD ervoor om alle rekenkernen op één gcd-chip te houden en deze op een vrij nieuw productieprocedé te laten maken. Deze onderdelen schalen vrij goed met een moderner en kleiner proces, waardoor de kloksnelheden ook opgevoerd kunnen worden. De geheugencontroller en het cachegeheugen, onderdelen die juist niet goed schalen op een nieuwer procedé, laat AMD in de vorm van mcd's op het iets 'oudere' 6nm maken. Op deze manier wordt het nieuwere en duurdere 5nm alleen gebruikt voor de onderdelen van een gpu die erg prestatiebepalend zijn.
Een ander voordeel voor AMD is dat de geheugencontroller in de mcd vrijwel 1-op-1 gekopiëerd kon worden van RDNA2. Omdat 6nm en 7nm onder dezelfde node vallen, kon volgens de fabrikant kostbare tijd en energie bespaard worden met het hergebruik van de geheugencontroller, wat vervolgens voor optimalisatie van de infinity links werd gebruikt.
/i/2005507754.png?f=imagenormal)
De RDNA3-architectuur
Navi 31 is de naam van de chip op de nieuwe Radeon-kaarten en is gebaseerd op de RDNA3-architectuur. Net als voorgaande generaties is ook de derde versie van RDNA volledig op gaming gericht.
De grote die heet de gcd, wat staat voor graphics compute die, en bevat alle shaders. De mcd, wat staat voor memory cache die, bevat zowel infinity cache als de geheugencontrollers. De interconnect tussen deze chips is verbonden met infinity fabric, waarvan AMD zegt dat het een nieuwe generatie gebruikt die een flink hogere bandbreedte aankan.
Op Navi 31 zijn in totaal zes shaderengines aanwezig en elke shaderengine bevat acht dualcompute-units, naast het L1-cache en rasterizationunits. Met deze indeling komt het totaal van de Navi 31-chip uit op 96 compute-units, wat toch 20 procent meer is dan de 80 compute-units die op de RX 6900 XT en RX 6950 XT aanwezig zijn. Omdat AMD nog altijd 64 streamprocessors per compute-unit plaatst, komt het aantal shaders in totaal op 6144 uit, wat eveneens 20 procent meer is dan het Radeon-topmodel van de vorige generatie.
/i/2005507976.png?f=imagenormal)
Om de prestaties per watt zo hoog mogelijk te krijgen, heeft AMD in het ontwerp van Navi 31 de kloksnelheden van de shaders en van de front end losgekoppeld van elkaar. Volgens de fabrikant zijn hoge kloksnelheden van de front end belangrijk voor de prestaties, maar kunnen de shaders zelf iets langzamer draaien zonder dat dit de prestaties vermindert. Op de RX 7900 XTX is er voor gekozen om de shaders op maximaal 2300MHz te laten werken, terwijl de front end van deze chip op 2500MHz werkt. De fabrikant stelt dat het hiermee de beste balans kiest omdat de kloksnelheden effectief 15 procent hoger liggen dan op de voorgaande generatie terwijl dit tegelijkertijd wel 25 procent in het energiegebruik scheelt.
De compute-unit op de tekentafel
Al deze cijfers opschroeven ziet er vooral leuk uit in een specificatietabel, maar AMD zegt zich daarnaast ook te hebben gericht op het behalen van zoveel mogelijk rekenkracht per transistor. Daarvoor is de fabrikant met zijn rekenkern teruggegaan naar de tekentafel. Om de RDNA3-architectuur efficiënter te laten werken dan zijn voorganger, heeft AMD een reeks aanpassingen en verbeteringen doorgevoerd.
De compute-unit in RDNA 3 is voorzien van een dual issue SIMD unit, waarmee AMD globaal gezien dezelfde aanpassing doet als Nvidia met zijn Ampere-architectuur heeft gedaan. Elke streamprocessor kan nu simultaan werken aan een floating-point-, integer- of ai-taak. De theoretische rekenkracht wordt met deze stap verdubbeld, maar AMD specificeert met deze aanpassing het aantal rekenkernen niet twee keer zo hoog, zoals Nvidia met zijn CUDA-cores wel is gaan doen. Ook nieuw zijn de AI-accelerators, waarvan er twee per compute-unit zijn geplaatst. Deze zullen naar verwachting worden gebruikt voor FSR3, de tegenhanger van DLSS3 waarmee tussenliggende frames worden gegenereerd in plaats van gerenderd.
Nieuw is de komst van de multidraw-indirect accelerator, die de graphics command processor ondersteunt door versneld MultiDraw-instructies te verzamelen en aan te leveren. Hiermee zegt AMD de overhead van zowel de driver zelf als de gebruikte grafische api te kunnen verlagen. En Nvidia is deze generatie niet de enige die we horen over out-of-order execution op gpu’s. Ook AMD zegt een nieuw synchronisatiemechanisme te hebben ontwikkeld om in de pipeline meer taken parallel te kunnen uitvoeren en zo de efficiëntie van de shaders te verhogen.
Een verbetering is te vinden in hoeveel primitives en vertices RDNA3 per kloktik kan verwerken, wat tot maximaal 50 procent hoger kan liggen. Dit wordt bereikt met verbeterde native culling, waarbij hardwarematig bepaald kan worden welke onderdelen zoals primitives, polygonen en geometrie in een frame niet zichtbaar zullen zijn en dus overgeslagen kunnen worden in het proces. Daarop aansluitend zijn de rasterizationprestaties per kloktik ook tot 50 procent sneller, wat vooral op hoge resoluties moet helpen.
Cache
Om te voorkomen dat een gpu moet wachten op data om mee aan de slag te gaan, is het altijd handig de benodigde data voorhanden te hebben. Dit wordt met een cachegeheugen gedaan, maar hierin moet altijd een balans gezocht worden tussen de opgeleverde prestatiewinst en de kosten die de cache met zich meebrengt.
/i/2005502394.png?f=imagenormal)
Het cachegeheugen heeft bij de ontwikkeling van RDNA3 veel aandacht gekregen. De L0- en L1-cache zijn twee keer zo groot als bij Navi 21, en de L2-cache is met 6MB ook 50 procent toegenomen, net als de bandbreedte tussen deze cacheniveaus. De 96MB-grote infinity cache is weliswaar kleiner dan de 128MB van de RX 6900 XT, maar de bandbreedte is hier ook ruim verdubbeld. Tot slot is de geheugenbus ook 50 procent breder geworden en het daaraan gekoppelde GDDR6-geheugen werkt bovendien op hogere snelheid. Onder de streep betekent dat een geheugenbandbreedte van 960GB per seconde voor het vram en de totale bandbreedte wordt dankzij de infinity cache verder vergroot tot maar liefst 3,5TB/s.
Raytracing
Met RDNA2 bracht AMD voor het eerst hardwarematige versnelling voor raytracing naar zijn videokaarten. AMD stelt met RDNA3 tot 80 procent betere raytracingprestaties te behalen dan het op zijn RX 6000-serie behaalde, dankzij diverse optimalisaties op het gebied van zowel hardware als software. Een groot deel van de prestatiewinst komt voort uit het eerder besproken culling, waarbij voor de speler niet-zichtbare delen worden overgeslagen tijdens het renderen. Dankzij de verbeterde cachestructuren kunnen meer rays in berekeningen worden meegenomen.
Alle bovenstaande verbeteringen resulteren gezamelijk in 20 procent meer prestaties per vierkante millimeter, aldus AMD. En per kloktik moet dat uitkomen op 17,4 procent meer prestaties dan de vorige generatie.
/i/2005507974.png?f=imagenormal)
Radeon RX 7900 XTX en RX 7900 XT
De referentieversies die AMD van de RX 7900 XT en XTX uitbrengt, zijn relatief compact, zeker in vergelijking met Nvidia's RTX 4080 en 4090. De RX 7900 XT is 27,6 centimeter lang, de XTX is 28,7 centimeter. Dat is korter dan de Founders Edition van de RTX 4080, die op een lengte van 30,4 centimeter uitkomt.
Opvallend aan de RDNA3-kaarten is dat ze over behoorlijk moderne beeldaansluitingen beschikken. De RX 7900 XT en XTX zijn voorzien van de gloednieuwe DisplayPort 2.1-standaard en kunnen 12bit per kanaal uitsturen. Met DP 2.1 is het dankzij een enorme bandbreedte van 54Gbit/s volgens AMD mogelijk om met dsc een 8k-scherm tot 165Hz of een 4k-scherm tot 480Hz aan te sturen. Dat is een enorme stap ten opzichte van DisplayPort 1.4, zoals gebruikt wordt op de RX 6000-serie, maar ook op Nvidia's nieuwe RTX 40-serie kaarten. Bij DP 1.4 ligt de limiet met compressie voor 8k op 60Hz en voor 4k op 300Hz.
/i/2005507792.png?f=imagenormal)
Waar de nieuwe kaarten beschikken over moderne beeldaansluitingen, heeft AMD wat aansluitingen voor de voeding betreft gekozen voor de conventionele PEG-connector met acht pinnen. Op zowel de RX 7900 XT als de XTX komen we deze in tweevoud tegen. Dat betekent dat de kaarten in theorie volgens de specificatie tot 375 watt aan vermogen kunnen opnemen als we de PCIe meetellen. De opgegeven total board power is echter wat lager: 355W voor de RX 7900 XTX en 315W voor de RX 7900 XT. Die laatste kaart werd tijdens de aankondiging nog op 300W gespecificeerd, maar AMD heeft aangegeven sindsdien met power tuning te hebben ontdekt dat een extra 15 watt een zinvolle prestatiewinst oplevert op deze kaart.
Net als Nvidia kiest AMD ervoor om PCIe 5.0 nog even te laten voor wat het is, RDNA3-kaarten gebruiken dus dezelfde generatie PCI-express als hun voorgangers. Gezien de infinity cache en de grootte van het snelle vram van de RX 7900 XT en XTX zal dat waarschijnlijk geen problemen opleveren en zal de bandbreedte van PCIe 4.0 in alle gevallen voldoende zijn.
AMD heeft de adviesprijzen van de RX 7900 XT en 7900 XTX voor de Benelux vastgesteld op respectievelijk 1049 en 1159 euro. Bedragen boven de 1000 euro voor high-end videokaarten lijken tegenwoordig helaas het nieuwe normaal. Ten opzichte van Nvidia vallen de prijzen dan wel weer mee. De GeForce-fabrikant bracht zijn RTX 4080 met een adviesprijs van 1469 euro op de markt en de RTX 4090 werd zelfs op 1949 euro vastgesteld. Inmiddels zijn die adviesprijzen bijgesteld naar respectievelijk 1399 en 1869 euro, maar daarmee blijven de nieuwe Radeons nog steeds goedkoper.
|
RX 7900 XTX |
RX 7900 XT |
RX 6950 XT |
Architectuur |
RDNA3 |
RDNA3 |
RDNA 2 |
Gpu |
Navi 31 |
Navi 31 |
Navi 21 |
Diesize |
300mm² gcd + 6x 37mm² mcd |
300mm² gcd + 5x 37mm² mcd |
520mm² |
Transistors |
57,7 miljard |
57,7 miljard |
26,8 miljard |
Productieproces |
5nm+6nm TSMC |
5nm+6nm TSMC |
TSMC 7nm |
Compute-units |
96 |
84 |
80 |
Streamprocessors |
6144 |
5376 |
5120 |
Gameclock |
2300MHz |
2000MHz |
2100 / 2310MHz |
Prestaties (FP32) |
61,6Tflops |
52Tflops |
23,65Tflops |
Geheugen |
24GB GDDR6 |
20GB GDDR6 |
16GB GDDR6 |
Effectieve geheugenbandbreedte icm infinity cache |
3500GB/s |
2900GB/s |
1793,5GB/s |
Geheugenbus |
384bit |
320bit |
256bit |
PCI-express-generatie |
PCIe 4.0 |
PCIe 4.0 |
PCIe 4.0 |
Infinity Cache |
96MB |
80MB |
128MB |
Tbp |
355W |
300W 315W |
335W |
Releasedatum |
13 december 2022 |
13 december 2022 |
10 mei 2022 |
Adviesprijs |
€ 1159 |
€ 1049 |
€ 1229 |
Testverantwoording
Ons uitgangspunt bij gpu-tests is altijd dat we de rest van het systeem een zo klein mogelijke bottleneck willen laten vormen. Daarom hebben we ons testsysteem in de afgelopen weken van een upgrade voorzien, na lange tijd gebruik te hebben gemaakt van een overgeklokte AMD Ryzen 9 5950X. Ons nieuwe gpu-testsysteem bestaat uit een watergekoelde Intel Core i9-13900K-processor, overgeklokt naar 5,5GHz-allcore. Omdat de e-cores van deze processor in een aantal van onze tests tot prestatieverlies leiden, hebben we de e-cores op ons platform geheel uitgeschakeld. Daarmee blijven dus enkel alle acht performancecores met zestien threads actief. Als werkgeheugen gebruiken we 32GB aan snel DDR5-7200 met relatief strakke timings, om ervoor te zorgen dat de cpu en het ram zo min mogelijk de beperkende factor vormen voor het meten van gpu-prestaties.
De exacte specificaties van het testsysteem zijn in de tabel hieronder te vinden.
:strip_exif()/i/2005507756.jpeg?f=imagenormal)
Geteste videokaarten
Voor onze gpu-tests gebruiken we altijd referentiekaarten of Founders Editions, tenzij de desbetreffende gpu niet als een dergelijk model is uitgebracht of wij er geen beschikbaar hebben. In dat geval gebruiken we een custommodel dat wat kloksnelheden betreft zo dicht mogelijk bij de referentiespecificatie zit.
Voor deze review hebben we de volgende modellen gebruikt:
Drivers en meetmethode
We hebben alle videokaarten voor deze review getest met de nieuwste driver die beschikbaar was toen we begonnen. Voor de AMD Radeon-kaarten hebben we Adrenalin 22.11.2 gebruikt en voor de RX 7900 XT en 7900 XTX hebben we de Radeon-persdriver met nummer 22.40 gebruikt; voor Nvidia GeForce-kaarten was dat GeForce 526.98.
Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates, of fps, als de frametimes van het 99e en 99,9e percentiel berekenen en die laatste twee in milliseconden rapporteren.
In de grafieken op de volgende pagina's vind je telkens grafieken met samengestelde balkjes, bestaande uit het 99e percentiel, omgerekend naar frames per seconde, genoteerd als minimumframerate, gevolgd door de gemiddelde framerate per seconde. Op die tweede score, het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, wordt primair gesorteerd. De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin. Die kunnen immers tot gevolg hebben dat een game ondanks een goed gemiddelde niet vloeiend aanvoelt.
De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.
Op verzoek van enkele lezers hebben we ook de 99,9e-percentielwaarden toegevoegd. Hiervoor laten we dus slechts de 0,1 procent langzaamste frames buiten beschouwing. In theorie is dit nog preciezer, maar in de praktijk gooien incidentele oorzaken en meetfouten soms roet in het eten. Voor nu hebben we ze vermeld in de review, maar houd dat dus in het achterhoofd bij het bekijken van deze resultaten.
Gameselectie
Regelmatig houden we de reeks games tegen het licht en bij deze keuzen houden we rekening met de api, de engine, het genre, de AMD/Nvidia-verhouding, de leeftijd en de technische benchmarkdetails van elke game, om op een zo representatief mogelijke suite uit te komen.
Game |
Verschijningsdatum |
Api |
Engine |
Assassin's Creed: Valhalla |
November 2020 |
DX12 |
Anvil Next 2.0 |
Call of Duty: Modern Warfare II |
Oktober 2022 |
DX12 |
IW 9.0 |
Cyberpunk 2077 |
December 2020 |
DX12 |
REDengine 4 |
Doom Eternal |
Maart 2020 |
Vulkan |
Id Tech 7 |
F1 2022 |
Juli 2022 |
DX12 |
EGO Engine 4.0 |
Forza Horizon 5 |
November 2021 |
DX12 |
ForzaTech |
Guardians of the Galaxy |
Oktober 2021 |
DX12 |
Dawn Engine |
Metro Exodus (+Enhanced) |
Februari 2019 |
DX12 |
4A Engine |
Red Dead Redemption 2 |
November 2019 |
Vulkan |
RAGE |
Total War: Warhammer III |
Februari 2022 |
DX11 |
TW Engine 3 |
Stroommeting
Naast de prestaties meten we het stroomverbruik van videokaarten. De stroommeting voeren we uit met een riserkaart van fabrikant Adex, die we tussen het PCIe-slot en de videokaart in plaatsen. Op die manier kunnen we niet alleen de stroom meten die door de losse stroomkabels loopt, maar ook het vermogen dat de videokaart rechtstreeks uit het PCIe-slot betrekt. Voor de meting gebruiken we verschillende exemplaren van de Tinkerforge Voltage/Current Bricklet 2.0. Voor de slotmeting is de riserkaart met zo’n bricklet uitgerust. Om de stroom van de PEG-kabel te meten, is de bricklet samen met de benodigde connectors op een speciaal voor onze test ontworpen printplaat geplaatst. Afhankelijk van het aantal stroomkabels dat een videokaart vereist, gebruiken we uiteraard diverse meters.
3DMark en Unigine Superposition
3DMark heeft een hele suite benchmarks, waarvan we Time Spy, Fire Strike en Port Royal standaard draaien. Fire Strike maakt gebruik van de DX11-api, Time Spy en Port Royal van DirectX 12. De benchmarks berekenen een totaalscore op basis van de gpu- en cpu-prestaties, waarbij de grafische score het zwaarst meeweegt. De Graphics-scores staan zoveel mogelijk los van de prestaties van de andere componenten en deze scores kun je dus ook het best gebruiken als indicatie voor gpu-prestaties onafhankelijk van de rest van het systeem.
In Time Spy is de RX 7900 XTX bijna 8 procent sneller dan de RTX 4080 en ruim 40 procent sneller dan de RX 6950 XT. De RX 7900 XT is 4 procent langzamer dan de RTX 4080, maar wel 25 procent sneller dan de RX 6950 XT. In Fire Strike Ultra loopt de RX 7900 XTX vervolgens 13,5 procent voor op de RTX 4080 en op Extreme is het zelfs gelijkspel voor de RX 7900 XT en RTX 4080.
- Time Spy Graphics
- Fire Strike Ultra Graphics
- Fire Strike Extreme Graphics
3DMark Port Royal
Port Royal is 3DMarks benchmark waarin raytracingprestaties worden gemeten. Het betreft een synthetische test waaruit zowel een score als een gemiddelde framerate komt.
In deze test plaatst de RX 7900 XTX zich tussen de RTX 3090 Ti en RTX 4080, en is daarmee 55 procent sneller dan de RX 6950 XT. De RX 7900 XT eindigt tussen de RTX 3090 en 3090 Ti, en is hier 35 procent sneller dan de RX 6950 XT.
- Port Royal - FPS
- Port Royal - score
Superposition
Superposition is een benchmark van Unigine en is in zowel OpenGL als DirectX 11 te draaien. Voor onze tests maken we gebruik van DX11 en twee van de aanwezige grafische presets. In de 4k-test zit de RX 7900 XTX de RTX 4080 echt op de hielen. Daaronder weet de RX 7900 XT gelijk te eindigen met de RTX 3090 Ti. Op 1080p lukt het de RX 7900 XTX niet helemaal om de RTX 4080 bij te benen, maar de RX 7900 XT blijkt hier wel iets sneller dan de RTX 3090 Ti.
- 4k Optimized
- 4k Optimized - Total
- 1080p High
- 1080p High - Totaalscore
Assassin's Creed: Valhalla
Assassin's Creed: Valhalla is een thirdpersonadventuregame en draait op DirectX 12 in de Anvil Next 2.0-engine. Valhalla is een game die standaard erg goed draait op AMD-hardware.
In Valhalla lukt het de RX 7900 XTX op 4k-ultra om de RTX 4080 evenaren. Daaronder wordt het voor AMD alleen maar beter nieuws, want met lagere settings en resoluties komen de nieuwe Radeons steeds gunstiger naar voren. Op 1440p-ultra is ook de RX 7900 XT nipt sneller dan de RTX 4080. Het vlaggenschip van Nvidia's RTX 40-serie blijft doorgaans de snelste, alleen op 1080p-medium is de RX 7900 XTX nog net iets sneller.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Call of Duty: Modern Warfare II
Call of Duty: Modern Warfare II is een firstpersonshooter uit 2022 van de bekende Call of Duty-reeks. Modern Warfare II maakt gebruik van de IW 9.0-engine, waar Infinity Ward aanzienlijke upgrades aan heeft toegevoegd, waaronder volumetric lighting, spectral rendering en verbeterde raytracing. Hoewel de engine dus ondersteuning heeft voor raytracing, is deze grafische feature in Modern Warfare II vooralsnog niet beschikbaar.
Dat AMD in Modern Warfare II goed presteert, hebben we eerder al gezien en de RDNA3-kaarten zijn hierop geen uitzondering. Op 4k-extreme is de RX 7900 XT al sneller dan de RTX 4080, en ook in deze game loopt het voordeel voor Radeons op lagere resoluties snel op. Op 1440p-ultra is de RX 7900 XTX de RTX 4090 te snel af en op 1080p kan ook de RX 7900 XT zich met deze groene tegenstander meten.
4k
- 4k Extreme
- 4k Extreme (99p)
- 4k Extreme (99,9p)
- 4k Balanced
- 4k Balanced (99p)
- 4k Balanced (99,9p)
1440p
- 1440p Extreme
- 1440p Extreme (99p)
- 1440p Extreme (99,9p)
- 1440p Balanced
- 1440p Balanced (99p)
- 1440p Balanced (99,9p)
1080p
- 1080p Extreme
- 1080p Extreme (99p)
- 1080p Extreme (99,9p)
- 1080p Balanced
- 1080p Balanced (99p)
- 1080p Balanced (99,9p)
Cyberpunk 2077
Cyberpunk 2077 is een actie-rpg die in december 2020 is uitgebracht door CD Projekt. Het spel maakt gebruik van de REDengine 4 en draait op DirectX 12. De game is extreem veeleisend; enkel de snelste hardware produceert op 4k-ultra speelbare framerates.
De RX 7900 XTX is in Cyberpunk op 4k-ultra 10 procent sneller dan de RTX 4080, terwijl de RX 7900 XT daar minder dan 5 procent bij achterloopt. Opvallend is dat AMD in dit spel op lagere resoluties niet verhoudingsgewijs beter presteert, zoals op de vorige twee pagina's wel te zien was. Toch zitten de RDNA3-kaarten ook op 4k-ultra nog op speelbare framerates. Schakelen we raytracing ook nog in, dan vallen de nieuwe Radeons wat verder terug naar het niveau van de snellere RTX 30-serie kaarten. De verbeteringen in raytracingprestaties van RDNA3 ten opzichte van RDNA2 komen vooral op 4k goed naar voren.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
Cyberpunk met raytracing
- 4k DXR
- 4k DXR (99p)
- 4k DXR (99,9p)
- 1440p DXR
- 1440p DXR (99p)
- 1440p DXR (99,9p)
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Doom Eternal
Doom Eternal, onderdeel van de zeer bekende serie firstpersonshooters, draait in de Vulkan-api op de relatief nieuwe idTech 7-engine en is in maart 2020 uitgekomen. De benchmark bestaat uit een 60 seconden durende vaste route door de Hell on Earth-map van het spel.
In Doom is op 4k-ultra de RX 7900 XTX bijna 3 procent langzamer dan de RTX 4080. Wel is de kaart 40 procent sneller dan de RX 6950 XT. Op lagere resoluties presteren de RDNA3-kaarten relatief nog wat beter, waarbij vooral de RX 7900 XT zich verder boven de RTX 3090 Ti plaatst.
Raytracing inschakelen in Doom is voor de RX 7900 XTX en 7900 XT een minder zware klap dan voor de RDNA2-kaarten. Nvidia's prestaties blijven in dit geval beter en de nieuwe Radeons nestelen zich tussen de topmodellen van de voorgaande RTX 30-serie.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
Doom Eternal met raytracing
- 4k DXR
- 4k DXR (99p)
- 4k DXR (99,9p)
- 1440p DXR
- 1440p DXR (99p)
- 1440p DXR (99,9p)
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
F1 2022
F1 2022 is als een van de bekendste racegames onderdeel van ons testprotocol. De serie draait al de nodige jaren op de EGO-engine, waarvan we inmiddels de vierde iteratie gebruiken. We maken gebruik van de DirectX 12-api en de ingebouwde benchmark van het spel, waarbij we raytracing zowel in- als uitgeschakeld testen.
In F1 plaatst de RX 7900 XTX zich op 4k-ultra tussen de RTX 4090 en 4080 in, terwijl de RX 7900 XT laatstgenoemde GeForce-kaart op de hielen zit. Op 1440p en 1080p staan de nieuwe AMD-kaarten bovenaan. Met raytracing ingeschakeld zakt die voorsprong weer in naar normalere verhoudingen ten opzichte van Nvidia, terwijl in dat geval de RDNA3-kaarten wel flink beter presteren dan hun voorgangers.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
F1 2022 met raytracing
- 4k DXR
- 4k DXR (99p)
- 4k DXR (99,9p)
- 1440p DXR
- 1440p DXR (99p)
- 1440p DXR (99,9p)
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99,9p)
- 1080p Medium (99p)
Forza Horizon 5
Forza Horizon 5 is een racegame die is ontwikkeld door Playground Games en uitgebracht in november 2021. Het spel maakt gebruik van DirectX 12 en draait op de ForzaTech-engine. Hoewel raytracing tegenwoordig beschikbaar is in Horizon 5, kan dit voor de benchmark helaas niet gebruikt worden.
In Forza Horizon 5 zijn de prestaties van de RX 7900 XTX en 7900 XT in orde, maar valt vooral de RX 6000-serie op. De RDNA3-kaarten kunnen zich minder onderscheiden van hun voorgangers, zeker als we de verhoudingen op lagere resoluties bekijken en afzetten tegen eerder besproken games. Tegenover de RTX 40-serie doen de RX 7900-kaarten het dus niet slecht; de prestaties van de RX 6000-serie waren in deze game gewoon al uitstekend.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Guardians of the Galaxy
Guardians of the Galaxy is een adventuregame gemaakt door Eidos-Montréal en uitgebracht in oktober 2021. Het spel draait in DX12 op de Dawn Engine, onder andere bekend van de Deus Ex-serie. In Guardians of the Galaxy testen we ultra-instellingen standaard ook met raytracing ingeschakeld.
De nieuwe Radeons presteren met raytracing in dit spel tot 58 procent beter dan AMD's voorgaande vlaggenschip. Die winst is echter niet genoeg om de kaarten mee te laten doen in de top met Nvidia's RTX 40-serie, zelfs de snelste kaarten uit de RTX 30-serie kunnen met moeite worden bijgebeend. Op medium-instellingen, zonder raytracing, vallen de verhouding dan wel weer mee.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Metro Exodus
Metro Exodus is een firstpersonshooter die draait op de 4A Engine. Voor onze tests in deze game maken we gebruik van de DirectX 12-api en de vrij zware, ingebouwde benchmark. We testen Metro Exodus zonder raytracing en de Exodus Enhanced-uitvoering met raytracing.
In Metro zit de RX 7900 XTX praktisch op hetzelfde niveau als de RTX 4080, terwijl de RX 7900 XT zich goed staande weet te houden tegenover de RTX 3090 Ti. De RX 7900 XT en RX 7900 XTX zijn op 4k-ultra respectievelijk 22 en 42 procent sneller dan de RX 6950 XT. Als we raytracing inschakelen, zien we in Metro maar een beperkte terugval ten opzichte van Nvidia-kaarten, in ieder geval minder sterk dan in bijvoorbeeld Guardians of the Galaxy.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium 99,9p)
Metro Exodus Enhanced met raytracing
- 4k DXR
- 4k DXR (99p)
- 4k DXR (99.9p)
- 1440p DXR
- 1440p DXR (99p)
- 1440p DXR (99,9p)
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Red Dead Redemption 2
Red Dead Redemption 2 is Rockstars bekende openworldgame van eind 2019 en draait in de Rockstar Advanced Game Engine. Het spel valt met zowel DirectX 12 als de Vulkan-api te draaien en omdat DX12 op ons testsysteem problemen geeft, maken we gebruik van Vulkan, dat wel probleemloos werkt. Voor deze test zetten we de ingebouwde benchmark van het spel in, waarbij we enkel de laatste en langste scène gebruiken.
De RX 7900 XTX kan zich op 4k-resolutie nog prima meten met de RTX 4080, maar bij lagere resoluties is het opvallend genoeg de GeForce-kaart die verder uitloopt. De RX 7900 XTX en RX 7900 XT komen dan steeds dichter bij elkaar te liggen, terwijl de RTX 4080 daar op 1080p-ultra nog een tree boven zit.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra (99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Total War: Warhammer III
Total War: Warhammer III is een recente realtimestrategygame die draait op de TW Engine en gebruikmaakt van DirectX 11. Het spel draait doorgaans erg goed op Nvidia-hardware.
AMD's nieuwe kaarten komen in Warhammer III een stuk beter voor de dag dan de RX 6000-serie. Waar de RDNA2-kaarten het in deze game standaard moeten afleggen tegen hun directe tegenhangers, houdt RDNA3 zich beter staande, vooral op ultra-instellingen. De voorsprong van de RX 7900 XTX op de RX 6950 XT is in 4k-ultra zelfs 63 procent.
4k
- 4k Ultra
- 4k Ultra(99p)
- 4k Ultra (99,9p)
- 4k Medium
- 4k Medium (99p)
- 4k Medium (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99,9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99,9p)
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99,9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99,9p)
Prestatiescore games
Om in één oogopslag te zien hoe de verschillende gpu's zich tot elkaar verhouden, berekenen we gewogen gemiddelden vanuit gebruikte en hiervoor besproken games op basis van de resultaten. Deze prestatiescores berekenen we met de geteste resoluties en kwaliteitsinstellingen.
Prestatiescores met rasterization
In totaal hebben we negen games zonder raytracing getest. Daarin presteert de RX 7900 XTX met gemiddeld 108fps onder de streep 3,6 procent beter dan de RTX 4080 en 39 procent beter dan de RX 6950 XT op 4k met ultra-instellingen. In dat geval blijft de RTX 4090 nog eens 25 procent sneller. De RX 7900 XT zien we hier gemiddeld 94fps halen, wat 4,5 procent beter is dan de RTX 3090 Ti en 20 procent sneller dan de RX 6950 XT.
Op 1440p-ultra loopt de RX 7900 XT met gemiddeld ruim 154fps iets verder uit op de RTX 3090 Ti. De RX 7900 XTX loopt in dat scenario niet veel verder uit op de RTX 4080, maar het verschil met de RTX 4090 is op de lagere resolutie uiteraard wel iets kleiner.
- 4k Ultra
- 4k Medium
- 1440p Ultra
- 1440p Medium
- 1080p Ultra
- 1080p Medium
Prestatiescores met raytracing
In vijf games hebben we raytracing ingeschakeld. Daaruit berekenen we ook een gewogen gemiddelde om inzicht te krijgen in de algehele DXR-prestaties.
De raytracingprestaties van de RX 7900 XTX vallen gemiddeld tussen de RTX 3090 en 3090 Ti in op 4k, en komen gelijk uit met laatsgenoemde kaart op 1440p. De RX 7900 XT eindigt op zowel 4k als 1440p precies tussen de RTX 3080 en 3080 Ti in. De verbeteringen ten opzichte van de vorige generatie AMD-kaarten zijn fors. Zo is de RX 7900 XTX met raytracing ingeschakeld gemiddeld 60 procent sneller dan de RX 6950 XT.
- 4K DXR
- 1440p DXR
- 1080p DXR
Stroomverbruik en prestaties per watt
Het ingamestroomverbruik meten we tijdens belasting in de benchmark van Metro Exodus, zowel op 4k met de Extreme-preset als op 1440p met de ultra-preset. Ook zetten we het stroomverbruik in deze tests af tegen de behaalde framerates, om zo een beeld te krijgen van de prestaties per watt.
We meten onder volle belasting in Metro op de RX 7900 XTX en RX 7900 XT waarden die netjes aansluiten bij de opgegeven tbp van respectievelijk 355 en 315 watt. De nieuwe Radeon-kaarten verbruiken net iets meer dan de RX 6950 XT en RX 6800 XT. In de prestaties per watt scoren de RX 7900 XTX en RX 7900 XT duidelijk beter dan de vorige generatie. Nvidia's RTX 4080 en 4090 doen het in deze vergelijking echter nog iets beter. Het energiebeheer van de RTX 40-serie is verfijnder dan op de 30-serie. We zien dan ook dat deze kaarten op 1440p minder vermogen opnemen dan op 4k, wat bij de RTX 30-serie niet het geval is. AMD's nieuwste duo verbruikt op 1440p onder belasting slechts minimaal minder dan op 4k.
Het idle-verbruik is op de RX 7900 XT en XTX erg vergelijkbaar met dat op de RTX 4080 en 4090, en helaas ook relatief gezien fors meer dan op de vorige generatie Radeons.
- Vermogen ingame - Metro 4k Extreme
- Fps / watt - Metro 4k Extreme
- Framerate - Metro 4k Extreme
- Vermogen ingame - Metro 1440p Ultra
- Fps / watt - Metro 1440p Ultra
- Framerate - Metro 1440p Ultra
Conclusie
Met de komst van de AMD Radeon RX 7900 XT en RX 7900 XTX is de strijd tussen de videokaarten van de nieuwe generatie nu echt losgebarsten. Concurrent Nvidia kwam kortgeleden al met zijn GeForce RTX 4090 en RTX 4080, en in deze review hebben we gekeken hoe de eerste zet van het Radeon-kamp eruitziet.
Radeon RX 7900 XTX versus de RTX 4080
De Radeon RX 7900 XTX is in de traditionele rendertechniek rasterization gemiddeld een paar procent sneller dan de GeForce RTX 4080. Op 4k-ultra behaalt de kaart gemiddeld 108fps, wat bijna 40 procent meer is dan de RX 6950 XT van de vorige generatie. De RDNA3-kaarten weten zich op hogere resoluties relatief beter staande te houden dan RDNA2. Van de andere kant bekeken is het voordeel op lagere resoluties tegenover de concurrentie met deze generatie minder uitgesproken dan bij de RX 6000-serie.
De raytracingprestaties maken met RDNA3 ook een flinke sprong. Gemiddeld is de RX 7900 XTX in games met raytracing ingeschakeld 60 procent sneller dan de RX 6950 XT. Omdat Nvidia ook niet stil heeft gezeten, verandert er voor AMD vrij weinig in de verhoudingen ten opzichte van zijn concurrent. Bij de RX 6000-serie konden we concluderen dat de raytracingprestaties grofweg gelijk zijn aan die van Nvidia's vorige generatie, de RTX 20-serie. Met de nieuwe RX 7000-serie kunnen we nu eigenlijk hetzelfde zeggen; ze presteren min of meer gelijk aan de snelste RTX 30-serie videokaarten.
De RX 7900 XTX is zonder raytracing gemiddeld dus een paar procent sneller dan de RTX 4080 en krijgt een 240 euro lagere adviesprijs mee. Of de betere raytracingprestaties die meerprijs waard zijn, kun je zelf het best bepalen. Met de huidige staat van raytracing in pc-games en de ontwikkelingen van hardwarematige versnelling hiervoor merken we dat de voorkeuren per persoon sterk verschillen.
Radeon RX 7900 XT versus de RTX 3090 Ti
De RX 7900 XT heeft momenteel nog geen directe concurrent in Nvidia's RTX 40-serie. AMD's kaart is op 4k-ultra een paar procent sneller dan de RTX 3090 Ti en valt op 1440p precies tussen dit topmodel en de RTX 4080 in. Dat betekent dus ook dat het prestatieverschil tussen de RX 7900 XT en XTX vrij beperkt is, doorgaans maar 10 tot 15 procent. Niet geheel toevallig is de RX 7900 XT ook 10 procent goedkoper dan de XTX. Dat geeft de RX 7900 XT grofweg dezelfde prijs-prestatieverhouding als zijn grotere broer. Hetzelfde hebben we bij Nvidia gezien, waar de prijzen van de RTX 4080 en 4090 gamers vooral richting de snellere modellen lijken te lokken vanwege de relatief beperkte meerprijs.
Chiplets zijn de gamechanger
Met de komst van AMD's Radeon RX 7900 XTX heeft Nvidia voor zijn RTX 4080 nu een directe concurrent. Het GeForce-topmodel, de RTX 4090, blijft vooralsnog ongeëvenaard. Op 4k-ultra is deze kaart 25 procent sneller dan AMD's nieuwe vlaggenschip. Hoeft Nvidia zich dan nergens zorgen over te maken? Zeer zeker wel.
Het prestatieniveau van RDNA3 is maar een van de aspecten waarop AMD zich in de ontwikkeling van de RX 7000-serie heeft gericht. Het gebruik van chiplets is een enorme stap op de markt van videokaarten. Het stelt AMD in staat om de meest prestatiebepalende onderdelen van een gpu op het nieuwste en dus duurste proces te fabriceren, terwijl andere zaken op een ouder, goedkoper en beter beschikbaar proces kunnen worden gemaakt. Het aan elkaar knopen van deze chiplets is geen eenvoudige taak, maar door schaalvergroting zal deze techniek verder worden geoptimaliseerd en steeds goedkoper worden. Een bron kon ons bevestigen dat de marges voor RDNA3-kaarten beduidend hoger liggen dan bij Nvidia's RTX 40-serie; AMD's slides lijken dus niet uit de lucht te zijn gegrepen. Of AMD binnenkort ook de concurrentie met de RTX 4090 wil aangaan, is onduidelijk, maar wat productietechnieken betreft is er in elk geval alle ruimte om een graphics compute die te maken die groter is dan de 300mm² van de RX 7900 XTX. Niet de lagere prijzen, maar vooral de hogere marges zouden Nvidia op zijn minst bezorgd moeten maken.