Met Windows 11 weet Microsoft voor het eerst in jaren de aandacht van de wereld op zijn pc-besturingssysteem te vestigen. De nieuwe interface zal elke Windows 11-machine in de winkel direct onderscheiden van alle inwisselbare Windows 10-pc's van de afgelopen zes jaar. Maar brengt de nieuwe Windows-versie naast een nieuwe lik verf ook betere prestaties? Tweakers dook zijn testlab in.
Lees ook: Upgraden naar Windows 11? Alles over installeren en compatibiliteit
Ten opzichte van de previewversie die Microsoft deze zomer vrijgaf, is er functioneel weinig meer veranderd aan Windows 11. De build van toen - nummer 22000 - is exact dezelfde als de build die nu naar het grote publiek uitrolt, met alleen een hoger cijfertje achter de komma. Voor een overzicht van alle nieuwe features in Windows 11 verwijzen we je dan ook graag naar onze eerdere previews, in tekst en beeld.
Ook onder de motorkap is er echter het nodige gewijzigd. Dat komt niet in de laatste plaats doordat de 21H1- en 20H2-updates kleine cumulatieve patches waren, waardoor Windows 11 in feite de eerste volwaardige Windows-upgrade sinds mei 2020 is. Je krijgt dus in één keer alle dieperliggende optimalisaties die Microsoft de afgelopen anderhalf jaar heeft ontwikkeld. Concrete voorbeelden daarvan zijn het WDDM 3.0-drivermodel voor gpu-drivers en de significant aangepaste scheduler, die onder meer efficiënt moet kunnen omspringen met de big.LITTLE-configuraties in de Intel Alder Lake-cpu's.
Nu kunnen we processors die nog niet zijn uitgebracht natuurlijk moeilijk testen, maar we zijn de voorbije dagen wel hard aan de slag geweest met het benchmarken van diverse bestaande laptops en desktops. Soms zien we weinig verschil, maar in een aantal gevallen werden we verrast door de testresultaten met Windows 11.
Bekijk ook onze eerdere videopreview van Windows 11:
Om het effect van Windows 11 te meten op desktophardware, hebben we zowel processors als videokaarten gebenchmarkt onder de nieuwe en de oude Windows-versie. Daarbij hebben we ons niet beperkt tot één systeem, maar alle smaken meegenomen: processors van AMD en Intel, en videokaarten van AMD en Nvidia. Op deze pagina trappen we af met de cpu-benchmarks.
Voor de tests hebben we twee zo vergelijkbaar mogelijke systemen samengesteld, waarbij alleen de gebruikte processor en het gebruikte moederbord verschillen. Op beide systemen hebben we tweemaal onze volledige testsuite gedraaid: een keer onder Windows 10 21H1 (build 19043), een tweede keer onder Windows 11 (build 22000.194). De volledige specificaties zie je in de tabel hieronder.
| |
AMD-systeem |
Intel-systeem |
| Processor |
AMD Ryzen 9 5900X |
Intel Core i9 11900K |
| Moederbord |
ASUS ROG Strix B550-E Gaming |
ASUS ROG Maximus XIII Hero |
| Geheugen |
G.Skill Trident Z Neo 32GB DDR4-3200 CL16-16-16-38 |
| Videokaart |
Nvidia GeForce RTX 3080 Ti (driver 472.12) |
| Koeling |
NZXT Kraken X62 |
| Ssd |
Samsung 970 Evo 1TB |
| Voeding |
Corsair RM850 |
Intel Core i9 11900K - Windows 10 vs. Windows 11
Met het Intel-systeem komen we gemiddeld exact op nul procent prestatieverschil uit. Toch lijkt er een klein verhaaltje achter deze cijfers te zitten. De benchmarks waarin Windows 11 iets sneller is dan Windows 10 zijn namelijk consequent de tests die niet alle cores gelijktijdig belasten, zoals de singlethreaded-tests in Cinebench en de browserbenchmark. In zware multithreaded tests - Cinebench MT en Blender - lijkt Windows 10 nog net een streepje voor te hebben. In de praktijk zullen zulke kleine verschillen echter al snel onmerkbaar zijn.
| |
Windows 10 |
Windows 11 |
Verschil |
| Cinebench 20 ST |
639cb |
639cb |
0% |
| Cinebench 20 MT |
5950cb |
5830cb |
-2% |
| Cinebench 23 ST |
1620cb |
1660cb |
2% |
| Cinebench 23 MT |
14727cb |
14265cb |
-3% |
| Blender |
459sec. |
471sec. |
-3% |
| CoronaRender |
92sec. |
90sec. |
2% |
| Fusion 360 |
175sec. |
172sec. |
2% |
| Adobe Photoshop |
107sec. |
106sec. |
1% |
| Adobe Premiere Pro |
573sec. |
567sec. |
1% |
| Da Vinci Resolve |
442sec. |
448sec. |
-1% |
| StaxRip x264 |
126,21fps |
126,4fps |
0% |
| StaxRip x265 |
68,08fps |
66,55fps |
-2% |
| Flac |
136sec. |
135sec. |
1% |
| 7-Zip |
76sec. |
78sec. |
-3% |
| Jetstream 2 - Chrome |
219pnt. |
226pnt. |
3% |
| AIDA64 - Zlib |
940 |
946 |
1% |
| AIDA64 - AES |
164675 |
164293 |
0% |
| AIDA64 - Hash |
22082 |
21966 |
-1% |
| AIDA64 - SHA3 |
5222 |
5203 |
0% |
| AIDA64 - Julia |
72016 |
72004 |
0% |
| AIDA64 - Mandel |
44486 |
44323 |
0% |
| AIDA64 - FP32 Raytrace |
17701 |
17354 |
-2% |
| AIDA64 - FP64 Raytrace |
9018 |
8992 |
0% |
| Gemiddeld |
|
|
0% |
AMD Ryzen 9 5900X - Windows 10 vs. Windows 11
Ook bij het AMD-systeem zien we geen grote verschillen. De individuele benchmarks tonen soms iets meer verschil dan bij de Intel-processor, met Adobe Premiere Pro en 7-Zip als uitschieters in negatieve zin en x264-encoding in positieve zin. Gemiddeld komen we uit op twee procent lagere prestaties met Windows 11.
| |
Windows 10 |
Windows 11 |
Verschil |
| Cinebench 20 ST |
633cb |
627cb |
-1% |
| Cinebench 20 MT |
8298cb |
8246cb |
-1% |
| Cinebench 23 ST |
1623cb |
1597cb |
-2% |
| Cinebench 23 MT |
21407cb |
21340cb |
0% |
| Blender |
292sec. |
302sec. |
-3% |
| CoronaRender |
59sec. |
60sec. |
-2% |
| Fusion 360 |
125sec. |
131sec. |
-5% |
| Adobe Photoshop |
85sec. |
87sec. |
-2% |
| Adobe Premiere Pro |
491sec. |
530sec. |
-8% |
| Da Vinci Resolve |
250sec. |
261sec. |
-4% |
| StaxRip x264 |
348,44fps |
376,98fps |
8% |
| StaxRip x265 |
84,73fps |
78,98fps |
-7% |
| Flac |
134sec. |
134sec. |
0% |
| 7-Zip |
67sec. |
76sec. |
-13% |
| Jetstream 2 - Chrome |
210,6pnt. |
206,3pnt. |
-2% |
| AIDA64 - Zlib |
1339 |
1338 |
0% |
| AIDA64 - AES |
211457 |
212149 |
0% |
| AIDA64 - Hash |
48417 |
48400 |
0% |
| AIDA64 - SHA3 |
5236 |
5239 |
0% |
| AIDA64 - Julia |
153604 |
153387 |
0% |
| AIDA64 - Mandel |
83944 |
83975 |
0% |
| AIDA64 - FP32 Raytrace |
24092 |
24110 |
0% |
| AIDA64 - FP64 Raytrace |
12939 |
12954 |
0% |
| Gemiddeld |
|
|
-2% |
Games - Windows 10 vs. Windows 11
Ook een aantal games maken deel uit van onze processortest. Daarbij focussen we vooral op scenario's waarbij de processor een flessenhals vormt voor de gebruikte RTX 3080 Ti-videokaart, oftewel lagere resoluties en kwaliteitsinstellingen. Benchmarks in meer games en op alle resoluties vind je op de volgende pagina, waar we dieper inzoomen op de gpu-prestaties, ook met een AMD-videokaart.
Hoewel we hier en daar kleine verschillen zien, is het onder de streep lood om oud ijzer. Het systeem met de AMD Ryzen-cpu wordt gemiddeld twee procent sneller, de Intel-gebaseerde pc levert juist twee procent in. De gemeten frametimes vertellen hetzelfde verhaal, waarbij Intel er gemiddeld marginaal op achteruit gaat.
| |
AMD Ryzen 9 5900X |
Intel Core i9 11900K |
| |
Windows 10 |
Windows 11 |
|
Windows 10 |
Windows 11 |
|
| RDR2 1080p medium |
170,8fps |
173,5fps |
2% |
157,6fps |
149,6fps |
-5% |
| RDR2 1080p ultra |
137,6fps |
142,1fps |
3% |
137,9fps |
136,7fps |
-1% |
| RDR2 1440p medium |
140fps |
145,6fps |
4% |
139,2fps |
139,7fps |
0% |
| RDR2 1440p ultra |
112,9fps |
117,4fps |
4% |
114,9fps |
116,8fps |
2% |
| Metro Exodus 1080p medium |
202,4fps |
189,2fps |
-7% |
199fps |
185,9fps |
-7% |
| Metro Exodus 1080p ultra |
136,3fps |
136fps |
0% |
136,8fps |
134,1fps |
-2% |
| Metro Exodus 1440p medium |
169,8fps |
169,5fps |
0% |
172fps |
168,1fps |
-2% |
| Metro Exodus 1440p ultra |
113,6fps |
113,6fps |
0% |
113,7fps |
112,5fps |
-1% |
| Total War Troy 1080p medium |
331,6fps |
354,2fps |
7% |
319,3fps |
313fps |
-2% |
| Total War Troy 1080p ultra |
131,5fps |
136fps |
3% |
129fps |
127,9fps |
-1% |
| F1 2020 1080p medium |
340,6fps |
315,1fps |
-7% |
297,6fps |
284,4fps |
-4% |
| F1 2020 1080p ultra |
224,4fps |
227,6fps |
1% |
210,6fps |
204,9fps |
-3% |
| AC Valhalla 1080p medium |
116,2fps |
122,6fps |
6% |
123,9fps |
123,9fps |
0% |
| AC Valhalla 1080p ultra |
90,4fps |
96,3fps |
7% |
96,9fps |
96,9fps |
0% |
| Gemiddeld |
|
|
2% |
|
|
-2% |
Ook om de prestaties van videokaarten te meten, hebben we uitvoerige tests gedraaid. Hiervoor hebben we het systeem met een AMD Ryzen-processor als basis genomen en in zeven games zowel een AMD Radeon RX 6900 XT als een Nvidia GeForce RTX 3080 Ti getest. Onderaan deze pagina vind je in de vorm van de GPU Prestatiescore een gewogen gemiddelde van alle tests.
| Processor |
AMD Ryzen 9 5900X |
| Moederbord |
ASUS ROG Strix B550-E Gaming |
| Geheugen |
G.Skill 32GB DDR4-3200 CL16-16-16-38 |
| Videokaart |
AMD Radeon RX 6900 XT (driver 21.9.2) |
Nvidia GeForce RTX 3080 Ti (driver 472.12) |
| Koeling |
NZXT Kraken X62 |
| Ssd |
Samsung 970 Evo 1TB |
| Voeding |
Corsair RM850 |
3DMark en Unigine Superposition
We trappen af met een aantal synthetische tests die je zelf ook eenvoudig op je eigen systeem kunt draaien. In 3DMark zijn de videokaarten met Windows 11 consistent iets sneller, al gaat het om hooguit 2 procent. In Unigine Superposition zijn de verschillen doorgaans nog wat kleiner, maar je levert in elk geval geen prestaties in met Windows 11.
- 3DMark Fire Strike
- 3DMark Fire Strike Extreme
- 3DMark Time Spy
- 3DMark Port Royal
- Unigine Superposition - 1080p High
- Unigine Superposition - 4K Optimized
Assassin's Creed: Valhalla
In Assassin's Creed: Valhalla is de RTX 3080 Ti consequent iets sneller met Windows 11. Met de AMD-kaart trekt de Windows 10-installatie aan het langste eind, vooral op de lagere resoluties en instellingen. Op Ultra meten we met de RX 6900 XT nauwelijks verschil.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
Dirt 5
In Dirt 5 is het stuivertje wisselen. Met de Nvidia-kaart is Windows 11 sneller op 1080p Medium, 1440p Medium, 1440p Ultra en 4k Medium, terwijl Windows 10 in de andere twee settings iets sneller is. Ook bij de RX 6900 XT wisselt de winnaar van test tot test.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
F1 2020
In F1 2020 lijkt zich min of meer hetzelfde beeld af te tekenen als in Assassin's Creed. De Nvidia-kaart profiteert van Windows 11, de AMD-kaart levert juist iets in. Dat is zelfs op 4k Ultra nog het geval, al worden de marges daar wel kleiner.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
Far Cry: New Dawn
Ook in Far Cry lijkt Nvidia zijn optimalisatie voor Windows 11 beter voor elkaar te hebben dan AMD. De RX 6900 XT is iets langzamer dan onder Windows 10, de RTX 3080 Ti wint juist wat aan prestaties. Op hogere settings, waarbij de framerates in absolute zin lager liggen, worden de verschillen ook kleiner.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
Metro Exodus
In Metro Exodus testen we niet alleen de reguliere prestaties, maar ook raytracing via DirectX Raytracing. Van alle geteste games zijn de verschillen in Metro misschien wel het kleinst. AMD lijkt in de raytracing-modus wat te winnen met Windows 11, terwijl de Nvidia-kaart identiek blijft presteren.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
- 1920x1080 - Ultra (DXR - High)
- 1920x1080 - Ultra (DXR - High) (99p)
- 2560x1440 - Ultra (DXR - High)
- 2560x1440 - Ultra (DXR - High) (99p)
Red Dead Redemption 2
In Red Dead Redemption 2 zijn de RX 6900 XT en RTX 3080 Ti aan elkaar gewaagd. Wederom wordt de Nvidia-kaart wat sneller onder Windows 11, terwijl de AMD-videokaart gelijk blijft presteren of marginaal inlevert.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
Total War: Troy
Tot slot Total War: Troy. Het algemene beeld is niet veel anders dan in de hierboven behandelde games, maar wordt door de zeer hoge framerates op met name Medium-settings wel uitvergroot. Nvidia wint bijna 23fps op 1080p Medium, AMD verliest juist 12fps. Op Ultra-settings en hogere resoluties blijft daar weinig van over en lijkt AMD ook wat te winnen bij de nieuwe Windows-versie.
- 1920x1080 - Medium
- 1920x1080 - Medium (99p)
- 1920x1080 - Ultra
- 1920x1080 - Ultra (99p)
- 2560x1440 - Medium
- 2560x1440 - Medium (99p)
- 2560x1440 - Ultra
- 2560x1440 - Ultra (99p)
- 3840x2160 - Medium
- 3840x2160 - Medium (99p)
- 3840x2160 - Ultra
- 3840x2160 - Ultra (99p)
GPU Prestatiescore
In de GPU Prestatiescore berekenen we een gewogen gemiddelde van de prestaties in de zeven geteste games, op alle combinaties van resoluties en instellingen. De Nvidia GeForce RTX 3080 Ti is gemiddeld 2,7 procent sneller onder Windows 11 dan onder Windows 10. De AMD Radeon RX 6900 XT levert juist marginaal in en scoort gemiddeld 0,7 procent slechter onder het nieuwe OS.
We hebben Windows 11 niet alleen op desktops getest, maar ook op een aantal laptops. Microsoft zegt - zoals eigenlijk bij elke Windows-release - dat de nieuwe versie van Windows weer beter is geoptimaliseerd en laptops zijn uiteraard het meest gebaat bij optimalisaties die het energiegebruik omlaag brengen ten behoeve van de accuduur. Microsoft heeft in een video uitleg gegeven over de optimalisaties en snelheidsverbeteringen en wij hebben gekeken of we die in de praktijk ook terugzien.
We hebben op een aantal laptops tests uitgevoerd, waaronder de Medion S14409. Van die laptop liet Medion ons twee exemplaren toekomen; een met Windows 10 en een die met Windows 11 geleverd wordt en binnenkort in de schappen zal liggen. Wat hardware betreft zijn beide laptops identiek; het zijn 14"-laptops met een Core i5-1135G7-processor, 16GB werkgeheugen een ssd van 512GB groot. Het enige verschil tussen de laptops is de door Medion voorgeïnstalleerde Windows-versie.
Optimalisatie 1: Windows is kleiner
Windows 11 zou minder ruimte op je ssd - of harde schijf voor een enkeling - moeten gebruiken dan Windows 10. Dat gebeurt onder andere door het 'uitgebreidere gebruik van compressietechnologieën', iets wat door ons nauwelijks te checken valt, en het gebruik van 'stubs'. Een stub is eigenlijk een placeholder voor de daadwerkelijke applicatie. De sticky notes-app (plaknotities in het Nederlands) is in Windows 11 een stub en als je er voor het eerst op klikt wordt de app gedownload uit de Microsoft Store. Gebruik je de app niet - en dat kunnen we ons bij sticky notes zomaar voorstellen - dan neemt hij dus ook geen ruimte in.
We hebben even verder in de Windows 11-installatie gegraven en het lijkt erop dat in ieder geval 'Alarmen en klok', 'Kaarten', 'Microsoft To-Do', 'Voicerecorder', 'Microsoft Nieuws' en de Weer-app ook stubs zijn. In de praktijk zul je er nauwelijks wat van merken dat die apps gedownload worden als je ze aanklikt. De belangrijkste applicaties, zoals de software voor foto's en video's, en solitaire, zijn wel voorgeïnstalleerd. Onze Medion S14409-laptops zijn redelijk vrij van bloatware, op software van McAfee na, en het verschil in gebruikte schijfruimte is aanzienlijk. De Windows 11-installatie op de Medion S14409 neemt een kleine 32GB in beslag, terwijl de Windows 10-versie van dezelfde laptop meer dan 50GB nodig heeft. Is je systeem al voorzien van een flinke hoeveelheid opslag, dan maken die paar gigabytes misschien niet zoveel uit. In het goedkoopste laptopsegment worden echter nog altijd veel laptops met 128GB opslag verkocht en dan is het verschil relatief groot.
Optimalisatie 2: Windows is zuiniger
In de video wordt ook gedemonstreerd dat Edge zuiniger is geworden dankzij 'sleeping tabs'. Dat is een functie in Edge die ervoor zorgt dat browsertabs die al een tijdje niet gebruikt worden in 'slaap' worden gebracht zodat ze geen energie meer gebruiken. Die functionaliteit is niet nieuw en zit al sinds mei 2021 in Edge. Nieuw is, volgens de video, dat de functie nu standaard ingeschakeld staat en ongebruikte tabs na twee uur inactief maakt. Fabrikanten van laptops kunnen in de Windows 10-images die ze op hun laptops zetten echter nu al zelf configureren of deze functie wel of niet is ingeschakeld. Een steekproef met laptops van Dell, Medion, HP en Lenovo liet zien dat sleeping tabs op al deze systemen standaard al is ingeschakeld. Daarbij zetten Dell, Medion en HP de ongebruikte tabs na twee uur op inactief, terwijl dit bij Lenovo is ingesteld op één uur.
We hebben toch de proef op de som genomen en onze normale browsetest niet met een, maar met vijf tabs gedraaid. Na twee uur worden vier tabs netjes inactief gezet en wordt de browsetest verder afgerond. Een verschil in accuduur tussen de beide Windows-versies is er - op basis van het browsen - echter niet. De negen minuten die we hierboven geregistreerd hebben, zijn niet genoeg om een significant verschil te maken.
Windows 11 kan je echter wel een langere accuduur bieden, maar dat is dan afhankelijk van de hardware die je gebruikt. We hebben de laatst beschikbare versie van Windows 11 op een aantal laptops geïnstalleerd om te zien in hoeverre het de accuduur beïnvloedt.
Het eerste dat opvalt, is dat er flinke verbeteringen zijn voor laptops met een Intel Tiger Lake-processor. Het duo van Medion S14409-laptops verschilt tweeënhalf uur van elkaar in het voordeel van Windows 11. Ook de MSI Prestige ging er ruim anderhalf uur op vooruit na installatie van Windows 11. De browsetest heeft een foutmarge van een procent of vijf en dit soort afwijkingen zijn significant, dus Windows 11 heeft daadwerkelijk invloed op de accuduur. De vraag is vervolgens waar die afwijking door wordt veroorzaakt. Twee laptops met een AMD-processor hadden namelijk geen baat bij Windows 11. De Medion E15301 met Ryzen 3500U-processor presteerde precies hetzelfde, terwijl de HP Pavilion Aero het juist minder goed deed met Windows 11. De verdenking rustte aanvankelijk op de content adaptive backlight control die in Windows 11 geïntroduceerd is, maar de functionaliteit uitschakelen leverde niets op. Voorlopig verdenken we de driver, want Intel had eerder een Windows 11-driver klaar dan AMD. AMD's specifieke Windows 11-driver kwam te kort voor het online gaan van dit artikel beschikbaar, waardoor we er niet mee hebben kunnen testen, maar daar zijn we ondertussen mee bezig. We updaten dit artikel zodra die tests afgerond zijn.
Optimalisatie 3: Windows wordt sneller wakker en logt sneller in (als het goed is)
Microsoft heeft in Windows 11 het wakker worden uit standby-stand sneller gemaakt, waardoor het ontwaken 25 procent sneller zou moeten gaan dan onder Windows 10. Dat is gedaan door de calls naar de hardware te optimaliseren. Uiteraard wilden we dat graag testen en daartoe hadden we onze testlaptops zij aan zij klaarstaan. Het blijkt echter dat de optimalisaties alleen gemaakt zijn voor het ontwaken vanuit S3-staat. Net als de meeste laptops die je nu in de winkel kunt vinden, zijn de testlaptops geconfigureerd voor modern standby of connected standby, wat betekent dat de laptop in standby naar S0 low power idle schakelt en niet naar S3; dat kun je bovendien niet forceren zonder een herinstallatie uit te voeren. Als je zelf erachter wilt komen welke power states jouw systeem ondersteunt, kun je een command prompt-venster openen en 'powercfg -a' uitvoeren.
In de video wordt ook gesproken over sneller inloggen met behulp van Windows Hello for business. Die laatste toevoeging is belangrijk, want voor thuisgebruikers maakt de optimalisatie geen sikkepit uit. Heb je echter een laptop of desktop die geconfigureerd is via group policy of mobile device management, dan kun je volgens Microsoft tot dertig procent sneller inloggen. Log je in op een lokaal account of een Microsoft-account, dan is er geen verschil.
Optimalisatie 4: Meer snelheid (voor toekomstige hardware)
We hebben het wat testen betreft niet bij accutestjes gehouden, maar hebben net als op onze desktopcomputers een aantal benchmarks gedraaid. Op de desktopsystemen maakt het gebruik van Windows 10 of 11 vrijwel geen verschil in de prestaties en dat is op laptops ook het geval.
- 3DMark Night Raid
- 3DMark NR - Graphics
- 3DMark NR - CPU
- Geekbench 5 - Single
- Geekbench 5 - Multi
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Sterker nog, in alle benchmarks is de Windows 11-versie van de S14409 een fractie langzamer dan dezelfde laptop die met Windows 10 is uitgevoerd, behalve bij Cinebench Multi, waarin Windows 11 juist weer iets vlotter is. Voor de snelheidswinst hoef je dus niet te upgraden naar Windows 11. Toekomstige laptops met big.Little-processors, zoals Intel Alder Lake, zullen daar wel veel baat bij hebben bij de verbeterde scheduler van Windows 11. Volgens de geruchten krijgt de snelste Alder Lake-processor voor laptops veertien cores, bestaande uit zes performance- en acht efficiënte cores.
De prestaties van Windows 11 zijn door de bank genomen niet zo heel anders dan die van Windows 10. Hoewel we op de desktop hier en daar een uitschieter hebben gezien, komen we gemiddeld nooit op een winst of verlies van meer dan twee procent uit. De enige uitzondering daarop is de Nvidia-videokaart, die gemiddeld over alle games 2,7 procent sneller is in Windows 11 dan hij in Windows 10 was. Mooi meegenomen natuurlijk, maar echt merkbaar in de praktijk zal dat niet zijn. Dat is ook niet zo gek, want veel van de prestatiegerichte verbeteringen in Windows 11 zijn aangebracht met het oog op de toekomst. Zo is het OS klaar voor processors met een combinatie van verschillende soorten cores, zoals Intel die nog dit jaar op de markt wil gaan brengen onder de codenaam Alder Lake.
Het belangrijkste voor laptopgebruikers is dat Windows 11 je behalve een nieuwe gebruikersinterface ook een langere accuduur kan opleveren. Dat is in ieder geval zo als je laptop een Intel Tiger Lake-processor heeft. Voor gebruikers met een AMD-laptop zien we die verbeteringen vooralsnog niet. Ook andere snelheidsverbeteringen gelden niet voor alle laptops. Inloggen met Windows Hello gaat alleen sneller als het een laptop van de baas is die via een group policy of mobile device management geconfigureerd is en sneller uit standby komen werkt alleen als je laptop de S3 power state en dus geen modern standby ondersteunt. In onze laptopbenchmarks is Windows 11, net als op de desktop, praktisch even snel als Windows 10.
Onder de streep moet Windows 11 zijn meerwaarde op het vlak van prestaties vooral op de langere termijn gaan bewijzen. Op dit moment hoef je daarvoor dus niet te upgraden - maar je hoeft het er ook niet voor te laten.
:fill(white):strip_exif()/i/2004607192.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005690206.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004696884.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004451668.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004430596.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004677808.jpeg?f=fpa)
/i/2004831212.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004607492.jpeg?f=fpa)
/i/2005022592.webp?f=fpa)
/i/2004778134.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004620220.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004611192.jpeg?f=fpa)
/i/2004753068.png?f=fpa)
/i/2004646380.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/61340/crop5bef4b15a2890_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/296384/AMDINSIDE.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1004655/crop5fc68cebc5c7a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/345172/crop58f93c8ebe8aa_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/148936/rcx.png?f=community){kind=small}
/u/820/crop5dc1821dada95_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71325/blablaleet.jpg?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/516830/crop64b14f31b778a_cropped.webp?f=community){kind=small}
/u/46804/crop5f989efcbb253.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/97374/crop5de67e3f09be9_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/136442/crop6198f3130240d.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/37472/90-2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/47442/hacktic.jpg?f=community){kind=small}
/u/391848/crop5ef36561339f1_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/46692/wiegel.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/260688/crop6150e6997bddd_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/112886/crop619386c77cb8c_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/182858/crop5b2e2ba458417_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/335350/crop61a63ee1f224f.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/411081/crop62fd038e12a38_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1015315/crop5d7155a90bbd0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/464964/crop5706bee0228c3_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/781159/crop629f671032c4f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/820877/crop601f2339b965c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/422157/crop5e31b76d02d1e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/175440/crop5b5f0d899a5e8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/567214/crop60759ec284fe4_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1011071/crop5a33238506f1b.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/99032/icon.jpg?f=community){kind=icon}
:fill(white):strip_exif()/f/image/BTEcCMjurnnMjWumGh9LASYX.png?f=user_large){kind=link}