Hoe reviewen we gpu’s en hardware als de nadruk steeds meer op AI komt te liggen en de ene pixel niet meer met de ander te vergelijken valt? De rol van upscaling en Frame Generation begint steeds groter te worden in gaming, en als het aan Nvidia ligt, is dit de weg die ingeslagen moet worden om steeds snellere, slimmere en efficiëntere videokaarten mogelijk te maken. En voor een deel is dat noodgedwongen, want zelfs bijna tweeënhalf jaar na de RTX 40-serie had TSMC blijkbaar geen geschikte nieuwe node beschikbaar om de verkleining, inclusief prestatie- en efficiëntiewinst, daarvan te benutten. Voor ons als reviewers maakt dit het beoordelingsproces van videokaarten, en al helemaal een nieuwe generatie videokaarten op basis van een nieuwe architectuur, een stuk lastiger. Wat betekenen gpu-prestaties nog als meer dan 90 procent van wat er op je beeld verschijnt met DLSS 4 door AI gegenereerd wordt?
Zoals we al jaren gewend zijn, kunnen we de gebruikelijke prestatiewinst van het nieuwe topmodel ten opzichte van zijn voorganger noemen. De GeForce RTX 5090 is op 4k met Ultra-instellingen zonder raytracing gemiddeld ruim 30 procent sneller dan de RTX 4090. Bij gebruik van raytracing is dat nog een procent meer. Het stroomverbruik ligt echter 40 procent hoger, wat minder prestaties per watt tot gevolg heeft. Ook de adviesprijs van de RTX 5090 is met 2369 euro zo mogelijk nog astronomischer dan die van zijn voorganger.
De prijs-prestatieverhouding van de RTX 5090 ligt met bovenstaande punten echter niet zomaar vast. Puur kijken naar rasterization of raytracing vertelt niet het hele verhaal en laat niet de potentie van de nieuwe generatie zien. DLSS 4 met Multi Frame Generation ziet er bij de eerste indrukken aardig goed uit, en Nvidia zal het algoritme ongetwijfeld verder kunnen verbeteren om beeldfouten tot een minimum te beperken. Maar volledig afgaan op Multi Frame Generation en neuralrendering is vandaag de dag ook allesbehalve het complete plaatje, omdat ondersteuning nu nog op gang moet gaan komen. Voor Nvidia is het dan ook zaak om in zoveel mogelijk games en software hun technologie ondersteund te krijgen. Als er een fabrikant is aan wie dit is toe te vertrouwen, dan is het Nvidia wel; met RTX en DLSS heeft Nvidia bewezen over voldoende overtuigingskracht richting gameontwikkelaars te beschikken. Daarbij is het slim dat Nvidia ervoor kiest om de kwalitatieve verbeteringen van DLSS ook op de RTX 20-, 30- en 40-serie mogelijk te maken, zodat meer van zijn klanten hier gebruik van kunnen maken.
De enorme featureset van de RTX 50-serie maakt het nieuwe aanbod van Nvidia in zekere zin vergelijkbaar met hoe de fabrikant zijn RTX 20-serie in 2018 op de markt bracht. Ook toen konden de hardwaremogelijkheden pas goed worden benut naarmate ondersteuning vanuit software en games toenam. Volgens Nvidia is DLSS 4-ondersteuning erg makkelijk om te implementeren als een game reeds DLSS ondersteunt, dus de uitrol van Multi Frame Generation zal mogelijk vlotter verlopen. Voor grote nieuwe features die onderdeel uitmaken van RTX Neural Rendering zal dat vermoedelijk niet direct het geval zijn. Voor een RTX 5090 met 32GB geheugen is Neural Texture Compression vermoedelijk niet snel noodzakelijk, maar voor bijvoorbeeld een RTX 5070 met 12GB vram kan dat op termijn wel een groot verschil maken.
Omdat belangrijke en unieke features van de RTX 50-serie zich de komende jaren nog moeten gaan bewijzen, is de RTX 5090 vandaag de dag niet voor iedereen de gewenste grote stap vooruit, maar wel een videokaart die klaar is voor de toekomst. De ruim 30 procent hogere prestaties zijn min of meer in lijn met de toename die we in het verleden hebben gezien met de winst van de RTX 2080 Ti op de GTX 1080 Ti en ook de RTX 3090 op de RTX 2080 Ti. Dat sommigen misschien meer hadden verwacht van de RTX 5090, zit hem mede in de veel grotere sprong die de RTX 4090 ten opzichte van zijn voorgangers maakte.