Nvidia GeForce RTX 5090
Lastig verkrijgbaar is de GeForce RTX 5090 momenteel zonder meer, maar het is wel Nvidia's model dat écht een stap vooruit zet ten opzichte van de prestaties van zijn voorganger, wat bij de RTX 5080 minder het geval is. Onlangs publiceerden we na onze review van de RTX 5080 een eerste round-up van custom modellen. Iets later na onze review van de RTX 5090 is het nu tijd voor een vergelijking van de eerste RTX 5090's van boardpartners, die uiteraard ook worden vergeleken met de Founders Edition van Nvidia.
De adviesprijs van de GeForce RTX 5090 Founders Edition is 2369 euro. Dit model wordt via Nvidia's webshop aangeboden sinds 30 januari, toen de kaart daar in de verkoop ging. De RTX 5090 FE bleek echter direct al niet meer op voorraad, mede omdat bots vroegtijdig bestellingen plaatsten via een speciale link. Adviesprijzen van modellen van de boardpartners die we voor deze round-up hebben getest, zijn nog onbekend. Ook van deze uitvoeringen zijn de voorraden haast niet te bekennen, waardoor de beschikbare exemplaren tot nu toe worden verkocht voor significant hogere bedragen.
Gpu-specificaties
De RTX 5090 maakt gebruik van de high-end GB202-gpu, die 21.760 ingeschakelde CUDA-cores telt: bijna een derde meer dan de RTX 4090. Voor het eerst sinds de GeForce GTX 285 uit 2008 past Nvidia een 512bit-geheugenbus toe, die de gpu verbindt met maar liefst 32GB GDDR7-geheugen met een snelheid van 28Gbit/s. Dat komt neer op een totale geheugenbandbreedte van 1,8TB/s, bijna 80 procent meer dan bij de RTX 4090 en ruim 90 procent meer dan bij de RTX 3090. Ook de total graphics power (tgp) van de RTX 5090 valt fors hoger uit in vergelijking met zijn voorgangers. Dat is nu 575W, net onder de limiet van 600W voor de 12Vhpwr-stroomconnector.
De RTX 3090 en 4090 gebruikten al behoorlijk grote chips, maar de gpu van de RTX 5090 doet er nog een flinke schep bovenop. De GB202 is 744mm² in oppervlak, wat maar liefst 23 procent meer is dan de AD102-gpu van de RTX 4090. Het aantal transistors is met een toename van 20,8 procent iets minder hard gestegen.
|
RTX 5090 |
RTX 5080 |
RTX 5070 Ti |
RTX 5070 |
Architectuur |
Blackwell |
Blackwell |
Blackwell |
Blackwell |
Procedé |
TSMC 4N |
TSMC 4N |
TSMC 4N |
TSMC 4N |
Gpu |
GB202 |
GB203 |
GB203 |
GB205 |
Diesize |
750mm² |
378mm² |
378mm² |
263mm² |
Aantal transistors |
92,2 miljard |
45,6 miljard |
45,6 miljard |
31,1 miljard |
Cores |
21.760 |
10.752 |
8960 |
6144 |
SM's |
170 |
84 |
70 |
48 |
RT-cores |
170 |
84 |
70 |
48 |
Boostclock |
2,41GHz |
2,62GHz |
2,45GHz |
2,45GHz |
Geheugen |
32GB GDDR7 |
16GB GDDR7 |
16GB GDDR7 |
12GB GDDR7 |
Geheugenbus |
512bit |
256bit |
256bit |
192bit |
Snelheid geheugen |
28Gbit/s |
30Gbit/s |
28Gbit/s |
28Gbit/s |
Bandbreedte geheugen
|
1792GB/s |
960GB/s |
896GB/s |
672GB/s |
Tgp |
575W |
360W |
300W |
250W |
Interface |
PCIe 5.0 x16 |
PCIe 5.0 x16 |
PCIe 5.0 x16 |
PCIe 5.0 x16 |
Releasedatum |
30-1-2025 |
30-1-2025 |
2-2025 |
2-2025 |
Adviesprijs bij introductie |
2369 euro |
1190 euro |
889 euro |
654 euro |
ASUS RoG Astral OC
De RTX 5090 RoG Astral is grotendeels dezelfde kaart als de RTX 5080-versie die we onlangs bespraken, maar met een andere gpu, geheugen en stroomvoorziening. Aan de buitenkant zie je het er niet aan af, want het uiterlijk is gelijk gebleven met een identieke shroud, ventilators en backplate.
Waar Gigabyte de strijd om de letterlijk grootste kaart nipt wint, is ASUS de winnaar wat betreft gewicht. De RoG Astral RTX 5090 is zelfs nog 185 gram zwaarder dan de RTX 5080-versie en komt op onze weegschaal uit op maar liefst 3kg. Daarmee is het veruit de zwaarste kaart in de test. Uiteraard krijg je er om die reden een gpu-houder bij. De kaart is 35,8cm lang en bijna vier slots dik.
Voor wie onze videopreview vanaf de CES heeft gemist: de RoG Astral is het nieuwe topmodel in ASUS' line-up en volgt in die zin de ROG Strix op, maar is nog wat hoger gepositioneerd. Een vertegenwoordiger van het bedrijf omschreef het als een fusie van de Strix met de RoG Matrix-kaart, die bij voorgaande generaties als een limited edition uitkwam.
In eerste instantie lijkt de Astral een triplefanvideokaart te zijn, maar ter hoogte van de buitenste fan zit er aan de andere kant ook nog een, wat het totaal op vier brengt. Die fan is reversed: hij draait dus de andere kant op, waardoor hij in de richting van de airflow lucht uit het koelblok zuigt. De printplaat is aanzienlijk korter dan de complete kaart, dus bij het buitenste paar fans zit er geen pcb in de weg.
:strip_exif()/i/2007231722.jpeg?f=imagearticlefull)
De koeler maakt contact met de gpu, de geheugenchips en de vrm via een vaporchamber. Op die vaporchamber zit een thermalpad die van fase verandert als de temperatuur toeneemt. Volgens ASUS leidt dat tot zowel betere prestaties als een betere werking op de lange termijn. Acht heatpipes vervoeren de hitte verder het koelblok in. Door de extra statische druk die de vierde fan toevoegt kunnen de vinnen van het koelblok dichter op elkaar worden geplaatst, wat het koeloppervlak vergroot. Zowel de rand om de shroud als de backplate zijn van metaal gemaakt. Aan de bovenkant is een streep rgb-verlichting aangebracht die ook deels de videokaart in schijnt.
Naast de 12V-2x6-stroomstekker zit een biosswitch waarmee je kunt wisselen tussen de stille en de prestatiegerichte modus, en een tweetal fanheaders. Casefans die je daarop aansluit stemmen hun toerental af op de temperatuur van de gpu.
Gigabyte Aorus Master
Gigabytes Aorus Master is een flink uit de kluiten gewassen videokaart van maar liefst 36 centimeter lang die vier slots in beslag neemt en 2,7kg weegt. Desondanks is het niet eens de zwaarste videokaart uit deze round-up. Op dit monster heeft de fabrikant drie 110mm-ventilators gehuisvest die eventueel aangevuld kunnen worden met een vierde meegeleverd exemplaar. Deze extra fan dient bovenop de metalen backplate gemonteerd te worden. Net als veel andere kaarten heeft de Aorus Master hier een uitsparing zodat de luchtstroom van de derde vaste ventilator niet geblokkeerd wordt. ASUS koos ervoor om de vierde ventilator vast te monteren in zijn Astral OC, maar Gigabyte levert de fan dus mee als optionele verbetering van de koeling. Wij hebben de kaart zonder deze extra ventilator getest.
:strip_exif()/i/2007231712.jpeg?f=imagearticlefull)
Het koelblok van de Aorus Master is opgebouwd uit een vaporchamberbaseplate, waaraan koperen heatpipes zijn verbonden. De baseplate van het koelblok maakt direct contact met de gpu, het geheugen en de stroomvoorziening. De koelvinnen zijn niet kaarsrecht geplaatst maar onder een kleine hoek gezet, wat turbulentie door de ventilators moet verminderen. Ook zijn deze vinnen van een wisselende lengte gemaakt om de invloed van de directe luchtstroom te vergroten.
De Aorus Master valt daarnaast ook op door het kleine beeldschermpje dat op de zijkant van de kaart zit. Deze compacte lcd geeft informatie weer over de videokaart zoals de gpu-belasting en vertoont daarnaast ook allerlei animaties. De rgb op de kaart is via Gigabytes software aan te sturen en naast deze verlichting is bij de 16-pins Gen 5-connector een led geplaatst voor probleemdiagnose met de stroomvoorziening.
:strip_exif()/i/2007231716.jpeg?f=imagearticlefull)
INNO3D X3
De RTX 5090 X3 van INNO3D was een van de weinige RTX 5090's die op de releasedag daadwerkelijk beschikbaar was in Nederland - ware het in een minimale hoeveelheid en tegen een exorbitante prijs. Eigenlijk is de X3 INNO3D's msrp-model, wat betekent dat de kaart in normale marktomstandigheden evenveel had moeten kosten als de Founders Edition, en daarmee een stuk goedkoper was geweest dan de andere custom modellen in deze test. De tekorten gooien op dit moment uiteraard roet in het eten.
In absolute zin is het nog altijd een grote videokaart, maar tussen de andere custom modellen lijkt de INNO3D haast een compacte verschijning. De kaart is 'slechts' 33 centimeter lang en neemt drie in plaats van vier slots in beslag. Het formaat heeft INNO3D er niet van weerhouden om een serieuze koeling te ontwerpen, want de drie 95mm-ventilators van de X3 blazen frisse lucht op een vaporchamberkoelblok. De baseplate van dit koelblok bedekt zowel de gpu als het geheugen, vanwaaruit negen heatpipes naar de rest van het koelblok lopen.
:strip_exif()/i/2007231698.jpeg?f=imagearticlefull)
Aan de andere zijde heeft INNO3D het redelijk sober gehouden met een zwarte backplate. Wel is hier net als bij veel andere kaarten een flinke uitsparing gemaakt om de derde ventilator van de videokaart lucht direct door het koelblok weg van de kaart te laten blazen. Iets meer aandacht trekt de zijkant van de kaart, waar een verlicht 'INNO3D' zichtbaar is zodra de kaart in bedrijf is. Een vastgeschroefde versterking daarvan die verbonden is met het i/o-bracket, is INNO3D's alternatief voor de anti-sagbracket die veel andere fabrikanten meeleveren.
:strip_exif()/i/2007231702.jpeg?f=imagearticlefull)
Nvidia Founders Edition
De Founders Edition-versie van de GeForce RTX 5080 en RTX 5090 lijken als twee druppels water op elkaar. Ze zijn met 30cm precies even lang en exact twee slots dik. Ook de indeling van de printplaat is hetzelfde. Die bestaat uit drie losse delen, zodat de twee ventilators zonder blokkades lucht door het koelblok kunnen blazen. In het midden van de kaart zit het hoofd-pcb met daarop de GB202-gpu, de GDDR7-geheugenchips en de stroomvoorziening. De monitoraansluitingen, driemaal DisplayPort en één keer HDMI, zijn daarmee verbonden via een platte kabel die door de rand van de koeler loopt. Ook het PCIe-slot zit op een apart pcb'tje.
:strip_exif()/i/2007231706.jpeg?f=imagearticlefull)
Hoewel er aan de buitenkant geen verschil te ontdekken is, zit de koeler toch duidelijk anders in elkaar dan bij de RTX 5080. Die maakte gebruik van een conventionelere baseplate met vijf heatpipes, maar de RTX 5090 Founders Edition heeft een vaporchamberbaseplate voor de hitteoverdracht naar de heatpipes en het koelblok. Op de baseplate zit bovendien vloeibaar metaal en de verbinding met de geheugenchips en de vrm-componenten wordt met koelpads gemaakt.
De koeler is voorzien van subtiele witte verlichting in het kruis tussen de fans en bij het GeForce RTX-logo. Voor zover ons bekend is er geen manier om deze verlichting aan te passen of uit te schakelen.
:strip_exif()/i/2007231710.jpeg?f=imagearticlefull)
Specificaties geteste RTX 5090's
De onderstaande tabel bevat een samenvattend overzicht van de features en eigenschappen van de besproken RTX 5090-videokaarten.
Specificaties GeForce RTX 5090-modellen
GeForce RTX 5080 |
ASUS Astral OC |
Gigabyte Aorus Master |
INNO3D X3 |
Nvidia Founders Edition |
Prijs bij publicatie |
onbekend |
onbekend |
onbekend |
€ 2369 |
Actuele prijs |
€ 2.799,- |
€ 2.699,- |
€ 2.249,- |
Onbekend |
Boostclock |
2580MHz |
2655MHz |
2407MHz |
2410MHz |
Ventilators |
4x 105mm |
3x 110mm |
3x 95mm |
2x 115mm |
Backplate |
Metaal |
Metaal |
Metaal |
Metaal |
Biosswitch |
Ja |
Ja |
Nee |
Nee |
Verlichting/ledswitch |
Ja/nee |
Ja/nee |
Ja/nee |
Nee/nee |
Beeldaansluitingen |
3x DisplayPort 2.1 2x HDMI 2.1b |
3x DisplayPort 2.1 1x HDMI 2.1b |
3x DisplayPort 2.1 1x HDMI 2.1b |
3x DisplayPort 2.1 1x HDMI 2.1b |
Lengte |
35,8cm |
36cm |
33,3cm |
30,4cm |
Breedte |
14,9cm |
15cm |
13,7cm |
14,2cm |
Dikte (effectief) |
4-slots |
4-slots |
3-slots |
2-slots |
Gewicht |
3045g |
2715g |
1845g |
1830g |
Stroomtoevoer |
1x 16-pins PCIe Gen 5 |
1x 16-pins PCIe Gen 5 |
1x 16-pins PCIe Gen 5 |
1x 16-pins PCIe Gen 5 |
Testmethode
Bij round-ups van videokaarten richten we ons primair op de onderlinge verschillen tussen de uitvoeringen van de diverse fabrikanten. In grote lijnen zullen de gamingprestaties van alle kaarten met dezelfde gpu vergelijkbaar zijn. Onze testmethode gebruikt dezelfde lijst van tien games als we gebruiken voor vergelijkingen tussen verschillende gpu's. Met onze prestatiescores vergelijken we de onderlinge verschillen tussen de geteste modellen van deze round-up en we tonen in de grafieken ook de prestatiescores van andere gpu's.
We testen videokaarten alleen op standaardinstellingen en op het stille bios als de kaart een biosswitch heeft. We gebruiken enkel de synthetische benchmark 3DMark Speed Way om de prestaties van een OC-bios of een Performance Mode te vergelijken, mits de videokaart die heeft. De geluidsproductie en de koelprestaties worden dus allemaal gemeten zoals de fabrikant ze heeft afgesteld en zoals de gebruiker ze zal ondervinden, zonder aanpassingen te doen. Het voordeel is dat er op deze manier sneller getest kan worden om tot nuttige resultaten voor de praktijk te komen en dat we daarmee vaker round-ups van verschillende videokaarten kunnen publiceren.
Stroomverbruik
Uiteraard meten we ook het stroomverbruik van de videokaarten. Daarvoor gebruiken we sinds dit najaar een nieuwe meetmethode, op basis van de door ElmorLabs en Open Benchtable ontwikkelde Benchlab. Dit is een dochterbord dat met afstandsbusjes onder het daadwerkelijke moederbord wordt geplaatst en in- en uitgangen heeft voor alle stroomkabels die naar het moederbord en de processor gaan.
Van de ATX-kabel met 24 pinnen, maximaal twee EPS-kabels met 8 pinnen, maximaal drie PEG-kabels met 8 pinnen en maximaal twee 12Vhpwr-kabels kunnen we live de spanning en stroomsterkte van verschillende componenten monitoren en loggen. De meters zijn aangesloten op een externe pc die de bijgeleverde software draait, zodat het rekenwerk dat hierdoor wordt verricht geen invloed heeft op het energiegebruik van het geteste systeem.
We hebben de stroommeters van elke poort geijkt met een instelbare belasting en de gemeten afwijkingen over een curve verwerkt in een script dat de van toepassing zijnde afwijkingen corrigeert. Voor de vergelijkbaarheid van de testresultaten binnen deze review maakt dat niet veel uit, maar vanzelfsprekend willen we het liefst zo nauwkeurig mogelijke resultaten kunnen rapporteren.
:strip_exif()/i/2006869236.jpeg?f=imagenormal)
Testsysteem
We hebben ons gpu-testsysteem begin 2025 vernieuwd en dat bestaat nu uit een watergekoelde AMD Ryzen 7 9800X3D-processor, overgeklokt naar 5,4GHz-allcore. Als werkgeheugen gebruiken we 32GB DDR5-6000-geheugen met relatief strakke timings, zodat de cpu en het ram zo min mogelijk de beperkende factor vormen voor het meten van gpu-prestaties. De exacte specificaties van het huidige en het vorige testsysteem zijn in de onderstaande tabel te vinden.
Prestaties
In deze round-up vergelijken we de eerste reeks RTX 5090-videokaarten die boardpartners beschikbaar hadden om te testen. In onze testmethode gebruiken we dezelfde lijst games als bij gpu-reviews. We hanteren dezelfde prestatiescore, wat een gewogen gemiddelde is van tien games die hieronder ook per stuk te bekijken zijn. Zoals gebruikelijk zijn de verschillen tussen de videokaarten met dezelfde chipconfiguratie klein. Wel zien we dat de custom versies van de RTX 5090 een paar procent sneller zijn dan de Founders Edition van Nvidia, met de Aorus Master nipt als winnaar.
Wil je de prestaties van de RTX 5090 op andere resoluties bekijken? Check dan onze originele RTX 5090 Review.
Prestaties per geteste game
- AC: Mirage
- Assetto CC
- Avatar
- Black Myth
- CoD: BO6
- Cyberpunk 2077
- Doom Eternal
- F1 24
- Forza Motorsport
- Stalker 2
- AC: Mirage
- Assetto CC
- Avatar
- CoD: BO6
- Cyberpunk 2077
- Doom Eternal
- F1 24
- Forza Motorsport
- Stalker 2
Geluid en temperatuur
Aan de prestaties van een koeler zitten altijd twee kanten: de temperatuur en de geluidsproductie. We testen hoeveel geluid een videokaart produceert onder volle belasting en noteren de maximale temperatuur tijdens deze test. Daarnaast meten we de geluidsproductie idle, wanneer de kaart niets anders hoeft te doen dan het bureaublad weergeven. Omdat alle geteste videokaarten in deze vergelijking beschikken over semipassieve koeling, staan de ventilators in idle volledig stil. We meten dan 12dB(A) voor alle kaarten, wat de noisefloor in onze geluidskamer is.
Gigabytes Aorus Master is op het Quiet-bios de stilste videokaart uit deze vergelijking en tegelijk op Performance-mode de best hoorbare kaart. De X3 van INNO3D zit niet ver daaronder en produceert onder belasting iets meer geluid dan Nvidia's Founders Edition. Ook ASUS zit op het niveau van de Founders Edition, maar dan wel met zijn Performance-bios. Op Quiet-mode is de Astral OC juist een stuk stiller. Wel produceren alle RTX 5090's duidelijk meer geluid dan de RTX 5080's die we eerder testten. De stilste RTX 5080's kwamen ruim onder de 30dB(A) uit en eentje zelfs ruim onder de 25dB(A). Dat is met het energiegebruik van de RTX 5090 blijkbaar gewoon niet haalbaar voor het topmodel.
Bij de gpu-temperaturen zien we keurige waarden, net als bij de eerste RTX 5080-kaarten. De Astral OC van ASUS komt nog lager uit dan Gigabyte en INNO3D en Nvidia zelf laat de gpu maximaal 72 graden worden in onze test. Wel valt op dat de boardpartners de koeling van het vram een stuk beter voor elkaar hebben dan Nvidia.
- Geluid load
- Geluid idle
- Temperatuur gpu (max)
- Temperatuur vram (max)
Stroomverbruik en prestaties per watt
Op basis van de door ElmorLabs en Open Benchtable ontwikkelde Benchlab meten wij het stroomverbruik van videokaarten, zoals weergegeven in onderstaande grafiek. Op het derde tabblad zetten we de prestaties in Cyberpunk 2077 af tegen het gemeten stroomverbruik. Daarnaast meten we via software per game ook het stroomverbruik, zoals te zien in de tweede grafiek.
Alle boardpartners gebruiken met hun eigen versie van de RTX 5090 meer energie dan Nvidia zelf doet met zijn Founders Edition. INNO3D zit daar iets boven, maar vooral Gigabytes Aorus Master en ASUS' Astral OC zijn scheutig met hun verbruik in onze test. De gemeten vermogens lijken wellicht boven de limiet van 600W voor de 12V-2x6-stekker uit te komen, maar bedenk je dat ook het PCIe-slot nog maximaal 75W kan leveren.
- Vermogen load
- Vermogen idle
- Fps per watt
- AC: Mirage
- Assetto CC 2025
- Avatar
- Black Myth
- CoD: BO6
- Cyberpunk 2077
- Doom Eternal
- F1 24
- Forza Motorsport
- Stalker 2
Conclusie
In deze round-up hebben we de eerste RTX 5090's getest en besproken die voor ons beschikbaar waren. Naast Nvidia's Founders Edition stuurden ASUS, Gigabyte en INNO3D ons hun custom modellen toe voor een eerste vergelijking. Hoe cru dat ook is: daarmee is er een goede kans dat er meer RTX 5090's in het Tweakers-testlab zijn gearriveerd, dan er tot nu toe beschikbaar zijn geweest via Nederlandse webshops. De drie custom kaarten presteren gemiddeld tot enkele procenten beter dan de Founders Edition, al staat daartegenover ook een hoger energiegebruik.
INNO3D's X3 verbruikt zo'n vijf procent meer dan Nvidia's model. ASUS en Gigabyte verbruiken ruim tien procent meer, wat de prestaties dus ten goede komt maar ten koste gaat van de efficiëntie. Onder volle belasting verbruiken de Astral OC en de Aorus Master in onze test in Cyberpunk meer dan 630 watt. Het aantal fps per watt is op de Founders Edition dan ook iets hoger dan op de andere kaarten.
De geteste RTX 5090's van de boardpartners zijn flink groter dan Nvidia's Founders Edition, maar hebben ook vaak een betere koeling. De INNO3D X3 laat net iets meer van zich horen dan de FE, maar blijft daarbij iets koeler. De Aorus Master is juist flink stiller bij een iets hogere gpu-temperatuur. De Astral OC is ook behoorlijk geluidsarm en laat daarbij de gpu niet eens de 70 graden aantikken. Ook hebben alle boardpartners de koeling van het vram een stuk beter voor elkaar dan op de Founders Edition. Toch moet je hoe dan ook rekening houden met een wat hogere geluidsproductie dan bij de eerder geteste RTX 5080's; die honderden extra watts moeten nu eenmaal ergens naartoe.
De koeling van de ASUS Astral OC en de Gigabyte Aorus Master is dus indrukwekkend. Afgezet tegen het gewicht en het formaat van de kaarten mag dat ook wel, want de kaart van ASUS weegt een PCIe-slot verslindende 3kg. Ook bij de Aorus Master is de meegeleverde VGA holder geen overbodige luxe, want deze kaart weegt 2,7kg. INNO3D's X3 is minder groot en zit met een gewicht van 1,8kg als enige op het niveau van de Founders Edition. Deze kaart koelt de gpu en het vram beter dan de FE, maar dus wel met net iets meer geluid dan Nvidia's kaart.
Voor nu reiken we nog geen awards uit. Dat bewaren we voor een uitgebreidere update van deze round-up met meer modellen. Tegen die tijd hebben we hopelijk ook meer duidelijkheid over de beschikbaarheid en de prijzen van deze RTX 5090-videokaarten.