Nederland krijgt een wettelijke garantie op netneutraliteit, als het aan minister Verhagen van Economische Zaken ligt. Verhagen neemt een amendement van de oppositie bijna in zijn geheel over, ook al zijn de coalitiepartijen nog niet overtuigd.
Minister Maxime Verhagen heeft tijdens een debat in de Tweede Kamer over de nieuwe Telecomwet aangegeven dat hij een amendement dat door D66, PvdA, GroenLinks en SP werd ingediend, 'omarmt'. Het amendement verbiedt het providers om internetdiensten te blokkeren, te vertragen of te belemmeren en om specifieke diensten extra te belasten. Overigens had Verhagen eerder al aangegeven dat hij dat providers wilde verbieden, maar toen zei hij dat verbod nog niet direct tot wetgeving te willen omvormen. Na Chili is Nederland nu het tweede land ter wereld dat netneutraliteit wettelijk vastlegt.
Verhagen heeft wel een bezwaar bij het amendement: hij wil een uitzondering toevoegen, zodat bepaalde internetproviders diensten mogen blijven blokkeren als klanten daar bewust voor kiezen en als deze vanuit een bepaalde ideologie is ingegeven. Het zou daarbij onder meer gaan om providers als Kliksafe, die een internetabonnement bieden dat standaard is voorzien van een filter voor 'schadelijke' content als porno en geweld. Kliksafe klaagde onlangs in een Reformatorisch Dagblad dat het de dupe zou worden van netneutraliteit.
Minister Verhagen werd niet gesteund door zijn eigen CDA en coalitiepartij VVD, die een beslissing over netneutraliteit wilden uitstellen, omdat Nederland hiermee te ver vooruit zou lopen op andere Europese landen. Aanvankelijk wilde de VVD zelfs dat providers de mogelijkheid zouden houden om bepaalde diensten apart te beprijzen, al zouden blokkades wel uit den boze blijven. Tijdens de vergadering in de Tweede Kamer koos VVD-Kamerlid Afke Schaart er echter voor om haar amendement van die strekking in te trekken. Schaart had veel kritiek gekregen op haar voorstel; de oppositie bestempelde haar plan als 'nepneutraliteit'.
Volgens Verhagen is er geen reden om wetgeving voor netneutraliteit uit te stellen. "We zijn eerder dan andere landen geconfronteerd met plannen om concurrerende diensten te belasten", verdedigde de bewindsman zijn beslissing om nu al actie te ondernemen. Als er nadere Europese regelgeving komt die ervoor zorgt dat de Nederlandse regels over netneutraliteit weer moeten worden aangepast, 'spreken we elkaar weer', zei hij.
"Een vrij toegankelijk internet is van groot belang", stelde Verhagen, die daarmee in grote lijnen herhaalde wat Kamerleden van GroenLinks, PvdA en SP al hadden betoogd. Door nu een garantie voor netneutraliteit in te voeren, wordt een signaal gegeven aan andere landen, denkt Verhagen.
Volgens de bewindsman zou iedereen vrij toegang tot informatie moeten kunnen krijgen, zonder bemoeienis van de internetprovider. Verhagen wil niet dat providers toepassingen blokkeren als die concurreren met hun eigen diensten: "Dat is slecht voor innovatie", zei hij. Wel moet het mogelijk blijven om kwaadwillenden zoals hackers van het netwerk te weren.
Verhagen zal nu waarschijnlijk een wijzigingsvoorstel indienen, waarna het samen met de Telecomwet volgende week dinsdag kan worden aangenomen. Het is nog onduidelijk of ook de andere amendementen het zullen halen. Zo wilden PVV, PvdA en D66 dat internetters 'ondubbelzinnige toestemming' geven voor het zetten van cookies, waar de regering het op 'toestemming' wil houden. Het gaat daarbij onder meer om tracking cookies, die worden geplaatst om het gedrag van internetters te volgen; het plaatsen van dergelijke cookies wordt in de nieuwe Telecomwet aan banden gelegd. De regering was tegen dit amendement, evenals een amendement die het internetproviders zou verplichten om overal snel internet tot 100Mbps aan te bieden. Waarschijnlijk wordt hier volgende week dinsdag meer over duidelijk.
Wat minister Verhagen betreft wordt deep packet inspection ook aan banden gelegd en wordt het providers verboden om gebruikers met de techniek te bespioneren. De techniek zelf, waarmee de inhoud van internetverkeer wordt bekeken, blijft wel legaal: providers mogen deze blijven toepassen om bijvoorbeeld het netwerk te managen. KPN en Vodafone kwamen de afgelopen weken in het nieuws omdat ze deep packet inspection gebruikten om het gedrag van hun klanten in kaart te brengen, maar dat mag straks dus niet meer.
De discussie over netneutraliteit loopt al jaren, maar laaide in april op nadat KPN tijdens een telefonische persconferentie over de resultaten van het bedrijf aangaf dat het klanten extra wilde laten betalen voor bepaalde toepassingen zoals WhatsApp en voip. Nadat er grote ophef ontstond zag de provider af van het belasten van relatief lichte chatapplicaties als WhatsApp, maar de telco bleef van plan om een 'voip-heffing' in te voeren - iets dat concurrent Vodafone overigens al langer doet: gebruik van internetbellen kost bij de telco 5 euro per maand extra.
Met de beslissing van Verhagen loopt Nederland voorop in de Europese Unie. Eurocommissaris Neelie Kroes zei eind vorig jaar dat Europese regels om netneutraliteit te garanderen niet nodig zouden zijn. Ondertussen wil de Franse regering dat internetgiganten internetproviders betalen voor het door hen veroorzaakte internetverkeer en biedt British Telecom contentproviders de mogelijkheid om voor een extra vergoeding hogere kwaliteit videobeelden te streamen.
Beide acties gaan in tegen het principe van netneutraliteit, dat inhoudt dat providers zich niet met de inhoud van het internetgebruik van hun klanten te bemoeien. In de Verenigde Staten heeft de FCC, vergelijkbaar met de OPTA in Nederland, regels voor netneutraliteit ingevoerd, al hebben deze geen wettelijke status. Bovendien is er veel kritiek op de FCC-regels, onder andere omdat deze niet gelden voor mobiel internetverkeer.