AMD introduceert eerste Ryzen-laptopprocessor met 3D V-Cache in ASUS ROG-laptop

AMD introduceert zijn Ryzen 9 7945HX3D. Dat is de eerste laptopprocessor die beschikt over gestapeld 3D V-Cache, voor een totaal van 128MB L3-cache. De processor wordt geïntroduceerd in een ROG Strix Scar 17-laptop van ASUS, die op 22 augustus uitkomt.

De AMD Ryzen 9 7945HX3D heeft 16 Zen 4-cores en 32 threads. De processor heeft twee cpu-chiplets van ieder acht cores, naast een I/O-die. Een van de cpu-chiplets beschikt over 64MB gestapeld 3D V-Cache, voor een totaal van 128MB aan L3-cache. De opbouw is daarmee vergelijkbaar met die van de Ryzen 9 7950X3D-processor voor desktops. AMD zegt verder dat de laptopprocessor een tdp van 55W heeft en boostclocks tot 5,4GHz haalt.

Het is de eerste keer dat AMD zijn 3D V-Cache-techniek introduceert in een laptopprocessor. De 3d-gestapelde cache maakte zijn debuut in de Ryzen 7 5800X3D, die vorig jaar uitkwam. Met 3D V-Cache wordt 64MB extra L3-cache boven op de cpu-chiplet geplaatst. Volgens AMD komt dat onder meer de gameprestaties ten goede. De fabrikant claimt dat zijn Ryzen 9 7945HX3D in games gemiddeld meer dan 15 procent sneller is dan zijn 'gewone' Ryzen 9 7945HX, die niet over 3D V-Cache beschikt maar verder identieke specificaties heeft.

AMD brengt de Ryzen 9 7945HX3D op 22 augustus uit. De cpu verschijnt dan in een ASUS ROG Strix Scar 17. AMD zegt tijdens een briefing met journalisten dat de cpu 'voor de nabije toekomst' exclusief in die laptop beschikbaar komt. Het is daarmee niet bekend of en wanneer de processor in andere laptops verschijnt.

Processor	AMD Ryzen 9 7945HX3D	AMD Ryzen 9 7945HX
Architectuur	Zen 4, TSMC 5nm	Zen 4, TSMC 5nm
Cores/threads	16C/32T	16C/32T
Boostclock	5,4GHz	5,4GHz
L2-cache	16MB	16MB
L3-cache	128MB (64MB on-die + 64MB 3D V-Cache)	64MB
Tdp	55W+	55W+

Reacties (45)

[Rageplay]

Hoeveel cores heeft de chip?
In het artikel staat 16c/32t maar in de tabel 8c/16t..

[svenk91]

16c/32t volgens AMD zelf, voor beide varianten in de tabel. De tabel is dus fout.

De base clock is verdr 2.3GHz, en de CPU komt met 2 AMD Radeon™ 610M @2.2GHz (al zul je deze processor wel koppelen met een dedicated GPU, het is een gaming CPU bovenal).

[Reactie gewijzigd door svenk91 op 24 juli 2024 15:53]

[Jazco2nd]

Lijkt me toch dat ook juist de iGPU enorm profiteert van de extra cache?

[DramaticallyBad]

AMD iGPUs & APUs hebben al 512MB VRAM.
Of in ieder geval, elke AMD laptop die ik heb gehad had dat.

[Jazco2nd]

Dat is toch gereserveerd van je RAM?
Dit is veel sneller, direct toegankelijk en 12.5% erbij?

[DramaticallyBad]

Nee, grappig genoeg niet, Ik heb zelf Ryzen 9 5900HX, en de Vega heeft 512MB dedicated VRAM, ik kan het niet verhogen of verlagen, alleen de shared memory kan ik verhogen of verlagen.

[youridv1]

Nee. Kijk maar bij de tweakers review van de 7800X3D. De 3D V-cache heeft geen positieve invloed op iGPU performance. Waarschijnlijk omdat de iGPU niet bij de V-cache kan. Dat VRAM wordt gereserveerd van je RAM ja. Maar dan ook echt specifiek van die hardware. De CPU behandelt L1, 2, 3 Vcache en RAM als één en hetzelfde geheugen, de iGPU heeft die luxe bij mijn weten niet.
Moet je ook niet willen denk ik, want de iGPU is continu met assets enzo aan het schuiven tijdens het spelen van een game dus dan krijg je voor de CPU waarschijnlijk altijd een cache miss omdat de GPU de boel verstiert.
Voor dit soort doeleinden zou on-die VRAM voor de iGPU beter zijn, maar zo serieus neemt AMD de APU's ook weer niet. De Vega architectuur had dit eventueel gekund met zijn HBM2 implementatie

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 24 juli 2024 15:53]

[Jazco2nd]

Aha! Duidelijk, dank voor de uitleg!

[Olaf van der Spek]

16c/23t volgens AMD zelf,

16C 32T dus?

[Reactie gewijzigd door Olaf van der Spek op 24 juli 2024 15:53]

[svenk91]

Scherp! Aangepast

[mvds]

16 cores met een TDP van 55 Watt vind ik best indrukwekkend aangezien de standaard (desktop) 7950X3D een TDP heeft van 120 Watt. Dat is een knap staaltje underclocken/undervolten

[bwerg]

TDP zegt tegenwoordig niet veel meer, het daadwerkelijke verbruik kan heel anders zijn.

Maar de 7000X-desktop-CPU's verbruiken nodeloos veel doordat de laatste paarhonderd MHz onevenredig veel effect hebben op het verbruik. Toch kiezen AMD en Intel daar nu voor omdat de concurrentie zo fel is. Voor de markt is die concurrentie goed, maar voor het energieverbruik helaas niet. Bij laptop-chips is die balans veel beter en dan zie je inderdaad pas echt hoe efficiënt de recente generaties kunnen zijn.

[mvds]

Klopt, daar ben ik mij van bewust, vaak nemen ze in de opgegeven TDP niet het vermogen mee wat verstookt wordt bij het boosten (op alle cores), wat aanzienlijk meer kan zijn dat de TDP weergeeft.

Maar dan nog steeds ga ik er wel vanuit dat de betekenis van de TDP bij zowel de desktopversie als de laptopversie van de CPU's van hetzelfde merk en type CPU's vergelijkbaar zijn.

Dus om dan van 120 Watt naar 55 Watt te gaan, voor hetzelfde aantal cores en threads, vind ik best knap. (ik weet ook best dat de performance van de laptopversie wel aanzienlijk lager zal zijn dan die van de desktopversie. Het moet toch ergens vandaan komen)

[bwerg]

Er zijn wel reviews te vinden (zowel van tweakers als andere tech-sites) waarin de curve tussen verbruik en prestaties is opgemeten voor verschillende desktop-CPU's. Met name bij Ryzen 7000 verlies je relatief weinig prestaties bij een lager verbruik. Voor desktop-gebruik ligt het gevoelsmatige optimum (het 'kuiltje' in de curve) tussen de 60-100W. Dus niet heel gek dat bij 55W de prestaties nog goed zijn.

[Reactie gewijzigd door bwerg op 24 juli 2024 15:53]

[N8w8]

Die vermogens zoals TDP, zijn primair een beslissing/instelling, aan de hand waarvan ze de CPU/koeling/voeding etc op elkaar afstemmen.
Als het verbruik dan te hoog wordt, gaat ie vanzelf langzamer totdat het past.
Zo doen de meeste CPUs dat tegenwoordig, dat is in dit geval niet zo bijzonder lijkt mij.
In theorie zouden ze ook een 16-core op 15W kunnen maken bijvoorbeeld.

De vraag is vooral _hoeveel_ performance er overblijft als het vermogen zo wordt begrensd.
Bij gelijke TDP en volle belasting, zal een 16-core op een lagere klok draaien dan een vergelijkbare 8-core.
Maar bij lagere klok wordt ie wel een stuk efficienter, daardoor kan een 16-core ws meer prestaties uit hetzelfde vermogen persen dan een 8-core, als je alle cores belast.

[MGsubbie]

De cache hoeveelheid klopt, de hoeveelheid cores klopt niet... Het is 16c/32t.

[Linksquest]

Dam, wat een monster van een laptop Zou hem wel willen hebben, maar mijn Acer Gaming laptop van 3 jaar geleden met een Ryzen 5 en Nvidia GeForce GTX 1650 doet het nog prima, en de meeste exclusieve PC games speelt hij voor mij nog altijd prima af.

[FireBladeX]

Deze processor in een mini pc als minisforum lijkt mij wel chill eventueel in combinatie met een laptop 4090M gpu, kan je volgens mij een goede powerhouse als pc bouwen van een halve formaat ps5/xsx.

[Reactie gewijzigd door FireBladeX op 24 juli 2024 15:53]

[ilaurensnl]

Hoe wil je die aansluiten thunderbolt? Dan verlies je veel performance.

[graey]

Volgens mij bedoelt hij intern in zo'n minipc, dus al vast op het pcb ingebouwd, net als bij laptops.

[ilaurensnl]

Ah! direct aan PCI-E lanes, okay that makes sense dan haha, dacht dat het een beetje zonder zou zijn om een externe 4090 te hebben met thunderbolt 4 :-)

[FireBladeX]

Volgens mij heeft asus wel z’n mobiele 4090 gpu die je kan verbinden aan de asus rog ally of een rog laptop om zo meer gpu kracht te krijgen. Denk niet dat het een TB4 aansluiting is.

[ilaurensnl]

Yeah, inderdaad ik denk dat je dit bedoeld: https://rog.asus.com/exte...rog-xg-mobile-2023-model/

die kan je ook aansluiten op rog ally, volgens mij.

Dat is wel nice, had wel liever een eigen enclosure om eerlijk te zijn.

[Reactie gewijzigd door ilaurensnl op 24 juli 2024 15:53]

[bwerg]

Dan zit je op een totaalverbruik van rond de 200W, wat heb je aan zo'n kleine PC als er vervolgens een stofzuiger op moet om hem te koelen? Daar heb je een serieus koelblok en bijbehorende airflow voor nodig.

De CPU in dit artikel is trouwens effectief gewoon een lager geklokte 7950X3D, dus die kun je al in een mini-ITX-PC stoppen (met een absurd duur moederbord, helaas). Al gaat de videokaart bij dat formaat lastig worden.

[scsirob]

Ik zou die GPU weglaten en er een mooie Proxmox of ESXi node van maken. Twee in een clustertje met zo veel mogelijk geheugen er in. Dat doe ik nu met een Zen 3 setup (AMD 5825U, 64GB per stuk) en dat bevalt prima.

[LEX63]

Wow ik was even aan het googelen naar ASUS ROG Strix Scar 17, ik kwam prijzen tegen van €3400,-

Maar dan heb je ook wat.

Mijn volgende notebook die ik 2025 zal kopen, zal een mid-range notebook worden van rond de €1500,- met voor dan de beste specificaties.

De eisen voor dan zijn.

USB4.0 + Thunderbolt
DDR5 geheugen. 32GB of meer.
Laatste M.2 ondersteuning. 2 M.2 sloten.
17 / 18 inch scherm resolutie P1080 of hoger.

[Reactie gewijzigd door LEX63 op 24 juli 2024 15:53]

[Server.1968]

Zijn deze AMD chips uitgerust met de Pluton uitbreiding itt. Intel die nog niet meedoet? Dit ivm. systeemeisen Windows 12?

[3DEXP]

Kun je zonder Pluton Windows 12 niet installeren?

[Yoshi]

die zijn toch nog niet bekend? de systeemeisen .

[bwerg]

Is dat aangekondigd door MS dat Windows 12 niet gaat werken zonder pluton? Want Intel doet vooralsnog bewust niet mee, en het is voor MS markttechnisch niet zo handig om 90+% van de moderne CPU's uit te sluiten.

Eerlijk gezegd is pluton-ondersteuning voor mij ook eerder een minpunt dan een pluspunt, er kleven nogal wat nadelen aan waar Microsoft ook niet bepaald open over is.

[Reactie gewijzigd door bwerg op 24 juli 2024 15:53]

[Specialsta]

Gaaf zo'n processor in een laptop. Alleen hoe zit het met de hitte? Denk niet dat de processor vol aan kan.

[GerardVanAfoort]

Damn wat een laptop word dat. Leuk om een keer te gaan bekijken ervaren. € 5000,00 in de zak stoppen 😁

[MrMonkE]

en 2 minuten accu duur want hi moet 1mm dik zijn die laptop. Wat mis ik mijn Toshiba 17" beestje uit de 2000's (Behalve de brakke GPU die er in zat want die gingen allemaal stuk op een gegeven moment, slechte chip/ bekend probleem)
Ik will een laptop met een ACCU. niet een scheermes.

[nestview]

Ik will een laptop met een ACCU. niet een scheermes.

Als je een rog strix vergelijkt met een scheermes dan heb je vast nog nooit zon laptop vast gehad. Dit zijn echt bak beesten en helemaal niet te vergelijken met de thin en lights die jij bedoelt. Daarnaast heeft de strix 17 (2023) een 90wh accu aan boord, dit zit erg dicht tegen het maximum van 100wh aan.

[Reactie gewijzigd door nestview op 24 juli 2024 15:53]

[latka]

Wat is het maximum van 100wh dan? In een EV zit meer dan 100Wh

[Arnage]

Maar een EV neem je ook niet mee in een vliegtuig Op laptops die in vliegtuigen mogen zitten limieten qua accu formaat, vandaar dat maximum.

[latka]

Ah, die limiet kende ik niet

[Eef1992]

Het max waarmee je hem nog mag meenemen in het vliegtuig.

[nestview]

Wat is het maximum van 100wh dan? In een EV zit meer dan 100Wh

Ik snap niet dat je nog een +1 voor deze vraag krijgt ook. Wat heeft een laptop met een ev te maken? Even googlen en je komt er achter dat die 100wh het limiet is omdat je er anders niet mee mag vliegen. Omdat een laptop gemaakt is om mee te nemen houdt iedere fabrikant zich hier aan en is er naar mijn weten geen laptop te krijgen met een grotere accu. Met een powerbank die groter is dan 100wh (27000 mah) mag je bv ook niet vliegen, die moet je achter laten bij de security check.

[latka]

Vliegen is zo 2019, doe ik vrijwel nooit meer. Dus die 100wh laptop grens kende ik niet.

[jbhc]

Dit topic gaat over een nieuwe AMD cpu met 3d cache en jij begint een heel betoog over waarom apple beter is

Ik heb niet zo lang geleden iemand gesproken die zijn macbook weg kon gooien omdat apple had besloten dat de laptop te oud was en dus niet meer voorzien kon worden van het nieuwe os en de bijbehorende updates.

Ik denk dat je juist blij moet zijn dat er ondertussen verschillende soorten architecturen zijn want dat bevorderd innovatie.

Maar het een is niet per definitie beter dan het ander.

[Reactie gewijzigd door jbhc op 24 juli 2024 15:53]

[Meiklokje]

Computer weg gooien door oud os, jongen dan kon ik veel weg smijten hoor.

Windows 11 draait op een laptop van 12 jaar oud waar nog Windows 7 op gedraaid heeft. Met open core legacy patcher heb ik alle features op een MacBook Air van 2013. Ook kan ik naar Ventura als ik dat zou willen. Stage manager en alles op die air. Ik gooi niks weg. Een computer is geen iPhone of een Android toestel. Computers draaien software en is nog iets aan te installeren. Ook als je op een oud os zou zitten is je computer niet voor de vuilbak of is onbruikbaar. Dan zou hier veel de deur uit moeten. Laat je geen blaasjes wijs maken wat geplande veroudering via software dat je computer niet meer goed is. Hoeveel mensen hebben zich zo laten oplichten en geld de vuilbak in gekieperd door die logica van die tech industrie te volgen. En dan begin ik nog niet over Linux.

[jbhc]

Ik laat mij niks wijs maken maar de tijd dat ik voor andere mensen hun hardware beheer heb ik wel gehad.

Voor een normale gebruiker houd het wanneer een fabrikant hardware als end of life bestempeld gewoon op.

Ik denk dus dat je blij moet zijn met x86 hardware. Die arm meuk lijkt leuk maar de gesloten architectuur is een enorm nadeel. Probeer maar eens om een oude Android telefoon te voorzien van een ander OS met de nieuwste kernel. Dat is een bijna onmogelijke opgave want BLOB's

[i-chat]

Exact dezelfde ervaringen heb ik gehad met een € 1800 kostende x 86 let op: dikke Intel Core i7 16gb ram 1050m grafics 2 ssds

En geen enkele mogelijkheid te upgraden naar win10 20h1 of later

Als fabrikant de treffers moeten ondersteunen bang als eindgebruiker gewoon de Sjaak
Dan kun je nu roepen dat Apple wel hetzelfde zou hebben als je 10 jaar oude Android smartphone maar daar is nog helemaal niets over gezegd

Zo oud is de m1 gewoon nog niet

Tot dusverre kun je met open patcher nieuwe osx versies op oude hardware plempen en hopen dat het ging werken

Maar win 11 heeft wel laten zien dat ook windows oude hardwae in de steek kan later