Overvolten Ryzen 7000X3D-cpu's was toch mogelijk, verband met ontplofte cpu's

De voorbije dagen doken verscheidene meldingen op van gebruikers met een ontplofte AMD Ryzen 7000X3D-processor. ASUS en MSI hebben nu statements uitgebracht die erop duiden dat de oorzaak van de letterlijk aangebrande cpu's ligt in het toepassen van te hoge spanningen.

Toen de eerste processor met 3D V-Cache op de markt kwam, de Ryzen 7 5800X3D, was het geheel niet mogelijk om deze processor over te klokken. Bij de Ryzen 7000X3D-processor versoepelde AMD de beperkingen enigszins, door undervolten met Curve Optimizer en hogere powerlimits met Precision Boost Overdrive mogelijk te maken. Het handmatig instellen van kloksnelheden of spanningen blijft echter uitgeschakeld, vanwege de hogere gevoeligheid voor hoge spanning van de 3D V-Cache-technologie.

Althans, dat was de bedoeling. MSI schrijft in een Reddit-post dat de 7000X3D-cpu's 'mogelijk beschadigd zijn door abnormale spanningen', en dat het nieuwe bios-versies heeft vrijgegeven met uitgeschakelde overvoltopties. ASUS maakt dat nog wat explicieter door te stellen dat 'handmatige Vcore-aanpassingen beschikbaar waren bij vorige bios-versies', en heeft al die versies voor de zekerheid zelfs volledig van zijn website verwijderd. Bovendien noemt ASUS specifiek dat het samen met AMD werkt aan 'nieuwe regels' voor EXPO- en Vsoc-spanningen.

Een foto van de kapotte Ryzen 7 7800X3D-processor van Reddit-gebruiker Speedrookie

Ook overklokker en youtuber Der8auer constateert in een video dat alle gebruikers die een soortgelijk probleem meldden, onder meer op Reddit, gebruikmaakten van EXPO. Dat is AMD's alternatief voor XMP, dat het mogelijk maakt om eenvoudig hogere geheugensnelheden in te stellen dan de officiële rating van de processors. Vrijwel altijd gaat dit ook gepaard met een hogere Vsoc-spanning van 1,3 à 1,4V, omdat de geheugencontroller voor deze hogere geheugensnelheden meer spanning nodig heeft dan de standaard 1,05V.

Het is op dit moment nog onduidelijk bij welke spanning de oorzaak exact ligt: de Vcore die onder meer aan de cpu-cores en de cache levert, of de Vsoc die het i/o-die met onder meer de geheugencontroller voedt. Ook weten we niet of eerdere meldingen van brandplekken bij non-3D-Ryzen-7000-cpu's, die veel sporadischer leken voor te komen dan de meldingen die nu in korte tijd zijn verschenen van de 7000X3D's, daar verband mee houden.

Hoe dan ook lijkt er meer aan de hand te zijn; volgens Der8auer kunnen brandplekken en bultjes zoals op de foto's van getroffen gebruikers alleen worden gevormd bij temperaturen boven de 250 graden. In die gevallen zou de ingebouwde hittebescherming allang in werking getreden moeten zijn. Er gaat dus iets kapot in de processor dat óf het beschermingsmechanisme meeneemt in zijn dood, óf de communicatie met het moederbord verstoort, waardoor het moederbord stroom blijft leveren aan de cpu tot het moment dat hij ontploft.

Moederbordfabrikanten bevelen voor nu aan om te updaten naar de nieuwste bios-versie en verdere communicatie af te wachten. AMD heeft nog niet gereageerd op de problemen; vanzelfsprekend heeft Tweakers de processorfabrikant wel om een reactie gevraagd.

Reacties (114)

Ik lees verassend veel drama om de 7000 X3D chips. Geeft me het idee dat de chips nog erg "bleeding edge" zijn: Erg mooi, maar niet zonder kinder-ziektes

[Reactie gewijzigd door Gamebuster op 25 april 2023 11:15]

Al het drama wat ik tot nu toe heb gezien betreft in alle gevallen overclocking / overvolting. Zo lang het met de fabrieksinstellingen foutloos werkt, vind ik het nog geen DRAMA-drama. Het moet natuurlijk wel gefixt worden - het mag niet zo zijn dat je je hardware om zeep helpt door met wat instellingen te knoeien. Hopelijk is het op te lossen met BIOS / Firmware / microcode updates.

EXPO (en XMP) is een gestandaardiseerde vorm van overklokken die door fabrikanten wordt faciliteert en gepromoot. Je hoeft tegenwoordig ook niet handmatig de grenzen op te zoeken, maar fabrikanten leveren al geheugen met overklok-instellingen die vrijwel altijd zouden moeten werken.

Dit is dus volstrekt genormaliseerd en we hebben het hier niet over mensen die extreme dingen doen. Ze vinken gewoon de EXPO-optie aan die door de industrie wordt gepromoot als veilig en goed werkend.

Hoewel het een standaard is, net als andere vormen van vanuit het BIOS overklokken, valt het niet perse binnen de garantie.

Yes, Intel* XMP is considering overclocking, altering clock frequency or voltage may damage or reduce the useful life of the processor and other system components and may reduce system stability and performance. Product warranties may not apply if the processor is operated beyond its specifications.

Bron

Dat gezegd hebbende, is het natuurlijk wel iets waar Intel en AMD beide actief mee lijken adverteren dat het moet kunnen. Daarbij is bovenstaande quote ook een post door Intel op 31-07-2020. De voorwaarden kunnen intussen reeds aangepast zijn t.b.v. het adverteren met XMP profiles.

Gelukkig hebben we nog wetgeving m.b.t. dit soort zaken en zijn het dus ook zeker niet de fabrikanten die bepalen wat je rechten zijn.
Althans, in Nederland kennen we zoiets als dat een product '' deugdelijk '' moet zijn en dat is dan ook maar de vraag of dat bij deze CPU's zo is als het volstrekt normaal is, of dat fabrikanten zelfs reclame maken met dat je deze via XMP profiles een extra boost kunt geven, als zijnde een essentiële functie en specificatie van het product die als '' normaal gebruik '' kan worden beschouwd.
Dat je al je rechten m.b.t. garantie zou verliezen bij deze vorm van overlokken lijkt mij iets wat redelijk makkelijk betwist zou kunnen worden.
Sowieso bij deze nieuwe producten zal het probleem wel in het eerste jaar van aanschaf optreden, waarna de bewijslast ook bij de verkopende partij komt te liggen.

Nah, als je auto een limiter heeft op je toerental, en je staat toe dat sommige gebruikers 'dm van een performance setting aan te passen in een achteraf schermpje waar je normaliter niet bij komt' hier hogere toerentallen gebruiken... heb je nog steeds dat de gebruiken z'n voertuig meer belast door in die hoge toeren te gaan.
Dat kan jij als fabrikant prima terug leggen bij de gebruiken. Ook al adverteer jij je auto, met deze opties, aan auto enthousiastelingen. Je blijft een eigen verantwoordelijkheid houden.
Om t voorbeeld toe te passen: de ref limiter hebben ze van 6k toeren naar 8k toeren gezet, terwijl t de bedoeling was dat je ong. 10% zou kiezen (dus tot max 6.6k). Dan zeg jij dus 'maar de tool staat het doe dus het is een issue'.

De 'normale' specs geven een 'normale' verwachte levensduur van een product. Als jij een 'buiten normen gebruik' wilt doen kan dat, maar daarmee mag de fabrikant je erop wijzen dat de verwachte levensduur afneemt en dan heb jij dat te accepteren als een gegeven. Dan kan je niet zeggen 'ja maar ik wil toch die lange levensduur EN buiten de normen werken'.

Ander voorbeeld, op jouw 'maar een fabrikant bepaalt niet wat normaal is': Een nieuwe auto afrossen, door de bochten krossen, en dan bij de dealer klagen dat alle lagers en banden versleten zijn... dat is echt jouw probleem.
Dan kan je niet zeggen 'ik heb de auto gekocht met de aanname dat ik dat kon doen want dat stond niet expliciet afgeraden' of 'als ze dit aan auto enthousiastelingen aanbevelen hadden ze daar meer tegen moeten doen'.

[Reactie gewijzigd door Xorgye op 25 april 2023 16:56]

Dit is een heel ander geval, als mensen een ddr5 5000mhz kit kopen, zullen ze xmp aanzetten, want ze hebben betaal voor sticks met die snelheid.
Het probleem lijkt nu dat xmp de voltages teveel omhoog krikt voor deze specafieke cpu, zonder dat de gebruiker van tevoren had kunnen weten dat dit schadelijk kon zijn voor de cpu, want normaliter is dit geen probleem voor cpu's.

Er is dus geen sprake van buiten normen gebruik, er zijn moederborden die zetten XMP in stock settings zelfs aan.

Het probleem ligt dus bij AMD of bij de moederbordfabrikanten die de firmware moeten aanpassen voor deze cpu.

Om wettelijke aansprakelijkheid te verminderen of te voorkomen zullen ze gelukkig niet moeilijk doen.
Daarnaast kan je je afvragen of het product wel deugdelijk is, als de beveiliging niet werkt,

Raar, ik dacht dat xmp juist geteste fabrieksinstellingen instelde in de bios voor strakke timins en voltage, zodat het zonder problemen gaat werken.

XMP profiles essentially allow high-performance RAM, which run above industry DDR specifications, to be appropriately set up for your system.

Het lijkt erop dat de problemen al onstaan als je XMP aanziet, iets wat velen niet als overclocking zullen zien omdat die snelheid is wat op de geheugensticks staat, en dat dus aan zetten.

Toch een vrij groot drama als je het mij vraagt.

Volgens de website van AMD ondersteunt de 7800X3D tot DDR5-5200. Als het aanzetten van XMP/EXPO daar overheen gaat ( omdat je bijv. sneller geheugen hebt ) dan zit je dus over de specs en ben je dus technisch gezien aan het overklokken. Het is dus belangrijk om dit in de juiste context te zien.
De "snelheid … wat op de geheugensticks staat" is dus minder relevant dan de specs van de CPU. Als je geheugen hebt van DDR5-7800 dan kan je met XMP/EXPO dus prima tegelijkertijd de snelheid van de geheugensticks aan houden maar ook over de specs van de CPU heen gaan.

Als dit probleem zich voordoet BINNEN de specs van AMD ( DDR5-5200 ) dan ben ik het met je eens dat het een groter drama is dan wat ik in mijn eerste comment schetste.

Beetje vreemde houding. Met de instellingen knoeien kan altijd problemen opleveren. Of het nou een moter is die opblaast omdat hij te ver opgevoerd is of een chip.
Dat iets kan will niet zeggen dat het een slim idee is. Overclocken en overvolten heeft altijd risicos.

Er zijn natuurlijk verschillende niveaus van "knoeien". Het is een heel verschil of je in het motormanagement de timings wat aanpast, of dat je meteen 4 turbos op je blok monteert. Zo ook hier; er zijn genoeg failsafes om schade aan de CPU / moederbord te voorkomen en met de settings die in de BIOS/UEFI/CMOS staan zou je nooit over de grens mogen kunnen gaan (of in ieder geval niet makkelijk) dat je iets opblaast.

Er zullen altijd mensen zijn die verder willen dan wat er standaard mogelijk is en zodra je met beneden het vriespunt koeling aan de slag gaat om tot het gaatje te gaan, dan ben ik het volledig met je eens.
Maar overklokopties in de BIOS moeten altijd binnen bepaalde marges blijven of heel duidelijk een knalrode waarschuwing geven als je over de veilige marges heen gaat. ( Iets wat in dit nieuwsbericht niet het geval geweest lijkt te zijn. )

De optie is er omdat er anders toch hacks worden gevonden in het toch te doen. Er zal vast wel iets in de garantie voorwaarden staan dat overclock schade er niet onder valt. Of de optie er nou is of niet.
Als de kaart gebruikt word met factory settings is er niets mis voor zover ik het begrijp. Dat er een optie is om aan iets te draaien will niet zeggen dat je er aan moet draaien. Misschien moeten ze het bordje at your own risk, iets duidelijker maken. Overclocken is zo gewoon geworden dat men duidelijk verkeerde verwachtingen heeft. Dat het normaal zo goed gaat is geen echt excuus.

En ze zijn ook alleen in specifieke use-cases (met name gaming) sneller, maar op andere vlakken minder, ik ben daarom gewoon voor de 7950X gegaan. Game wel eens, maar het meeste development en dan heb je daar meer aan.

Zelfde hier. In mijn geval ben ik voor de 7950X gegaan omdat het (volgens mij) nog de enige recente en betaalbare CPU is die 16x dezelfde core biedt. Dat is met de X3D niet meer het geval: één van de twee chiplets heeft de extra cache, de andere niet. Dat kan voor sommige workloads nadelig zijn.

Daarnaast draait de 7950X hier ook in ECO-mode om stroom te besparen.

Het feit dat ik een RX 6750 XT heb en geen RX 6950 XT maakt denk ik ook wel duidelijk dat ik geen die-hard gamer ben. De meeste spellen die ik speel zijn 5+ jaar oud (en de nieuwere spellen zijn vaak niet eens zo veeleisend). De MSI 6750X die ik heb is al af fabriek overgeklokt (ongeveer 10% sneller dan de referentiekaart) maar hij gebruikt wel bijna 20% meer stroom (295 Watt in plaats van 250).

Ik vind 145W voor de CPU en 295W voor de grafische kaart al zat. Ik ga daar niet nog eens extra voltage doorheen jagen in een poging om er nog 2-5% extra snelheid uit te krijgen in sommige workloads of sommige games. Ik krijg het spul nu al nauwelijks koel gehouden.

[Reactie gewijzigd door Katsunami op 25 april 2023 12:37]

Jezus, mijn 6900XT verbruikt op standaard settings max 250W en 300W als ik mijn aangepaste settings draai. Das wel een hongerig beestje voor een medium kaartje.

Een 6900XT gebruikt standaard 300W volgens de specs van AMD, dus 250 lijkt op een undervolt of underclock.

In de 6950XT Roundup gebruikt de MSI Gaming X Trio ook bijna 100W meer (441W) dan de referentiekaart van AMD (350W). Hij klokt ook hoger, en is daardoor rond de 10% sneller.

Howel ik het zelf een slechte ruil vind, is het standard gedrag voor MSI-kaarten: Mijn oude GTX 1070 kon ook oplopen tot 200W (referentie: 150), en de RX 6750 XT kan oplopen tot 295W (referentie: 250W). Ook hier is de MSI rond de 10% sneller dan de referentiekaart. Volgens mij is de target van MSI gewoon referentie + 10%, en het stroomverbruik is dan gewoon waar het op uitkomt.

De reden om voor MSI te kiezen: ze zijn samen met Sapphire de stilste kaarten, en de MSI RX 6750 XT was op het moment van aanschaf de enige 6750 die normaal te krijgen was, én voor een normale prijs. Op dit moment is de Asus ROG Strix goedkoper dan mijn GamingX Trio, maar dat was op het moment van aanschaffen niet het geval (als de ROG al beschikbaar was). Dat was overigens een week of 6 geleden.

[Reactie gewijzigd door Katsunami op 25 april 2023 13:19]

Nee hoor, standaard staat ie op 250W. Als je in de AMD settings je power helemaal openzet kun je idd tot 300. Maar dat is echt niet out of the box.

Dat kan; ik heb geen AMD Settings want ik draai de kaart onder Linux. Die doet dus wat de BIOS standaard doet. Ik ga ervan uit dat die zich qua stroomgebruik aan de door AMD gespecificeerde waardes houdt.

Het zwaarste spel dat ik op dit moment geïnstalleerd heb is RealMyst Masterpiece Edition (2015, reloaded 64-bit versie). Die was in zijn tijd berucht dat het zo zwaar was dat geen enkele GPU van die tijd het op de max kon draaien. Als ik ALLE grafische opties vol open draai inclusief dingen als "motion effect" en "distance blur", lukt het me om in sommige gevallen de kaart (bijna) 100% te belasten.

plaatje

99% belasting, boost clock 2670 MHz, 230 Watt gebruik (referentie: max 2600 MHz, 250W). De hoogste boost clock die ik heb gezien was 2695 MHz, bij een gebruik van 235W. De snelheid is 250 FPS omdat er niet zoveel gebeurt. De rekenkracht wordt vooral gebruikt door het motion effect en de distance blur. Als ik in een drukke omgeving ben met veel planten (beweging door de wind, etc), dan klokt de kaart wel tot de max van 2695 MHz, bij een belasting van 80%. Deze haalt dan tussen de 100-120 FPS, met een wattage van 150-160W:

plaatje

In veel situaties is het verbruik lager. Het lijkt eraan te liggen welke delen van de kaart worden gebruikt.

Ik weet niet hoe reviews bij 295W komen, maar dat zal dan waarschijnlijk wel moglijk zijn met AMD Settings door nog verder boven de referentiesnelheid te klokken. Dat is voor mij niet nodig. De meeste spellen die ik speel, zelfs nieuwere spellen, komen niet in de buurt van RealMyst: ME qua zwaarte.

(CPU power lijkt niet te werken on Linux; in elk geval niet met kernel 6.1. Die is altijd 0. Maar zoals je ziet is die geboost naar bijna 5500 MHz, met maar 4% in gebruik. Dit spel heeft dus maar 1-2 threads nodig.)

(PS: Voor de rekenkracht die nodig is, vind ik het spel in veel situaties helemaal niet zo mooi met de harde contrasten die erin zitten. Ik ben meer benieuwd naar de 2021 versie...)

[Reactie gewijzigd door Katsunami op 25 april 2023 14:41]

Ik heb ook een 7950X gekocht toen ik de reviews van de 7950X3D zag. Snel genoeg voor gaming, en prima voor werk.

Een 7800X3D lijkt me de perfecte gaming chip, en ik zou niets anders nemen voor een high-end gaming pc

Die specifieke use case is er natuurlijk wel een die een erg groot deel van de markt vertegenwoordigt... In jouw geval heb je waarschijnlijk ook al baat bij die extra cores, maar voor veel mensen is gamen het enige veeleisende wat ze doen op hun PC.

Een ander puntje is dat de 7950 veel meer stroom verbruikt.

En zo ontstaat een ongeinformeerde mening die door sloten andere ongeinformeerde individuen wordt herhaald, stuk voor stuk zonder enig verder onderzoek te doen.

Aan je reactie te lezen ben je niet veel verder gekomen dan de topictitel. Zou het dan niet verstandig zijn je van dit soort opmerkingen te onthouden totdat je hebt gelezen wat er nou echt aan de hand is? Als in, fouten in de bios van moederbordfabrikanten?

[Reactie gewijzigd door Boxman op 25 april 2023 11:24]

scheduler issues voor de 7900/7950X, >1 minuut POST tijd, en nu "fouten in de bios" van meerdere fabrikanten. (meerdere moederborden doen het fout, maar het gaat alleen fout bij de 7800X3D, maakt niet uit wat de oorzaak is toch? de non-3D chips hebben het issue niet)

Ik weet wel meer dan enkel de titel hoor

[Reactie gewijzigd door Gamebuster op 25 april 2023 12:59]

Exact dit, en dan vind ik dat het artikel nog ruimschoots tekortschiet in vergelijking met DerBauer zijn analyse. Kijk daar de laatste 2min van en dan ben je grotendeels mee.

Het lijkt volgens de tekst wel in alle gevallen te gaan om het inschakelen van bepaalde overklok opties.

XMP/EXPO inschakelen lijkt me iets dat iedereen hoort te doen

Nog beter is geheugen kopen dat op de juiste snelheden kan lopen met standaard JEDEC implementatie en niet met hogere spanningen en XMP profielen.
Eerlijk, ik had nog niet gehoord van EXPO, het lijkt een nieuwe variant op XMP te zijn door AMD.
Ik ben akkoord dat het inschakelen van XMP of EXPO niet de CPU mag beschadigen.

Nog beter is geheugen kopen dat op de juiste snelheden kan lopen met standaard JEDEC implementatie en niet met hogere spanningen en XMP profielen.

De JEDEC memory timings zijn vrij laks, het meeste geheugen dat je voor desktops koopt hebben niet alleen hogere spanningen, maar ook veel strakkere timings. Hierdoor is je memory bandwidth hoger en heb je ook lagere memory latency.

Dit zorgt er weer voor dat je CPU minder lang hoeft te wachten op data van het geheugen (wat soms tientallen clockcycles kost) waardoor je programmas sneller draaien

En wat levert al dat gerommel met instellingen op? 2-3% snelheidswinst? 5% op zijn hoogst?

Ik was een beetje "bang" om 4 geheugensticks in mijn moederbord te zetten omdat er problemen leken te zijn met setups van 4 geheugensticks die 64 of 128 GB geheugen hadden. Later bleek na het kijken van een aantal video's dat die allemaal veroorzaakt worden door XMP / EXPO, door zelf ingestelde timings en voltages, en door pogingen om het geheugen harder of strakker te laten lopen dan wat AMD zelf aangeeft voor de 7950X.

Ik heb "gewoon" de CPU geïnstalleerd, geheugen erin gezet van de QVL van Asus, alles op Auto gezet behalve ECO-mode op 105W, en alle snelheden (bus, cpu, geheugen, etc) houden zich precies aan de specs van AMD en dit systeem heeft 0 problemen met stabiliteit.

Ondertussen begin ik er vertrouwen in te krijgen dat ik met deze computer, net als mijn vorige, gewoon een workload kan aantrappen en een avond / nacht of zelfs een heel weekend weg gaan zonder het risico te lopen dat de machine crasht, ontploft of in brand vliegt, en _dat_ is wat ik moet hebben... niet 3% of zelfs 5% performance-winst.

[Reactie gewijzigd door Katsunami op 25 april 2023 12:42]

Ondertussen begin ik er vertrouwen in te krijgen dat ik met deze computer, net als mijn vorige, gewoon een workload kan aantrappen en een avond / nacht of zelfs een heel weekend weg gaan zonder het risico te lopen dat de machine crasht, ontploft of in brand vliegt, en _dat_ is wat ik moet hebben... niet 3% of zelfs 5% performance-winst.

Daarom draai ik bijna altijd ook op factory defaults en ga ik niet zitten knoeien in overklok/overvolt instellingen, want dan ga je vaak ook over de berekende TDP heen, waardoor je koeling en je voeding ook zwaarder uitvallen dan de design specs voor het systeem.

Dan draai ik het liever op de door de fabrikant opgegeven specificaties maar dan kan ik er wel zeker van zijn dat het ding 24/7 op volle load aan blijft staan zonder dat ie een hik geeft.

Wanneer je er echt een sport van maakt om triple-digit FPS waarden te halen in de nieuwste games is dat misschien anders, maar dat gaat dan ten koste van je stabiliteit. Net zoals de motor van een auto gewoon minder lang mee gaat als je hem 'overklokt' door te tunen, want de materialen en onderdelen zijn gewoon niet ontworpen op zulke zware belastingen.

Het is hier wel belangrijk om onderscheid te maken tussen 'echt' overklokken, en een EXPO / XMP profiel instellen.

Dat laatste valt gewoon onder "Factory timing parameters", en wordt 100% ondersteund door de fabrikant zonder verlies op garantie etc. Sterker nog, als je de performance wil halen waarmee de fabrikant adverteert, dan moet je dit wel aanzetten.

Neem bijvoorbeeld dit product. Deze wordt overal (ook op Tweakers) beschreven als een 6.000MT/s reepje.
Als je echter geen EXPO/XMP profile instelt, dan blijf je hangen op slechts 4.800, zonde.

Dit heeft dus vrij weinig met 'gevaarlijk overclocken' te maken maar meer met het gebruiken van een product zoals de fabrikant voorschrijft

Van wat ik in het artikel gelezen heb is het ook niet zo dat het ploffen van CPU's gebeurt als je uitsluitend XMP profielen gebruikt. Die reken ik zelf ook onder de standaardinstellingen. Turbo mode op CPU's vind ik daar ook onder vallen.

Het wordt zo te lezen pas gevaarlijk als je handmatig spanningen gaat zitten aanpassen.

Die reken ik zelf ook onder de standaardinstellingen.

ahhh duidelijk, In dat geval interpreteerde ik je reactie verkeerd, en is mijn verhaal meer op toepassing op de reactie boven jou .

en alle snelheden (bus, cpu, geheugen, etc) houden zich precies aan de specs

In mijn geval lukte het in elk geval niet om aan de geadverteerde RAM snelheid te komen zonder XMP profiel.

En wat levert al dat gerommel met instellingen op? 2-3% snelheidswinst? 5% op zijn hoogst?

Yep, en dat is toch fijn helemaal wanneer single-threading je bottleneck is. (Gezien je maar zo veel Ghz op een CPU kan zetten tot je echt ergens anders je winst moet halen)

Onthoud wel dat deze profielen gewoon direct van de fabrikant van de modules komen, het is geen raar geklooi, maar gewoon de specificaties van de fabrikant. Dat deze specificaties buiten de JEDEC standaard vallen klopt, maar ze zijn wel gewoon officieel supported.

JEDEC moet je zien als een referentie ontwerp, waarbij de XMP/EXPO configuraties gewoon de lat wat hoger leggen.

Yep, en dat is toch fijn helemaal wanneer single-threading je bottleneck is. (Gezien je maar zo veel Ghz op een CPU kan zetten tot je echt ergens anders je winst moet halen)

Als 5.7 GHz op een enkele thread niet genoeg is om dingen gedaan te krijgen in een redelijke tijd, dan is het denk ik veel voordeliger om te kijken of het werk parallel gedaan kan worden in plaats van op zoek te gaan naar een manier om NOG sneller te gaan met een enkele core.

Je zult nooit een snelheid kunnen bereiken die je wel haalt als je het werk kunt verdelen over 16 cores / 32 threads. Voor mij is het de reden om een 16-core CPU te hebben. Als het betaalbaar was geweest, dan had ik nog liever een 24-core CPU gehad (zelfs als die "maar" 4.7 GHz was), of zelfs een 32-core op 3.7 GHz.

Ja, als je heden zwaar afhankelijk bent van single thread performance. Dan is of oude software uit de single core tijdperk. Oude games met DX11 of lager of opengl. In esport en competive gaming zijn dit al 100+++fps games
Voor applicaties is dan zoeken naar moderne software die wel goede MT software architectuur geimplementeerd hebben. En dus minstens redelijk schalen tot 16 cores of meer.
5% merk je niet eens alleen als benched en dus cijferneuken.
Naast dat 3dvcache effect van sneller en lowlatency memory ook nog flink dempt. Is meer 1 a 2% ik zou voor 3dvcache gaan omdat het 120 tdp curve heeft ipv 170.
Waarbij je standaard vanila geheugen kan pakken wat kwa prijs ook stuk redelijk is en meer betaalbare non-OC mobo

Helaas kan je daar in de pricewatch niet op zoeken, voor zover ik weet.
De Duitse c't adviseert dit ook, omdat XMP gewoon niet altijd werken wil.

Meestal werkt geheugen op XMP snelheid op standaard voltage, als je het niet over extreem geheugen hebt.

Ze geven dat geheugen zoveel extra voltage om er zeker van zijn dat ook de slechtste geheugens het doen op de XMP speeds.

beetje vroeg om dat nu al te bevestigen als probleem 1... want zoals je meegeeft, eenieder heeft wel XMP/EXPO opstaan tenzij je echt niks kent van een BIOS. XMP/EXPO opzetten op zichzelf geeft natuurlijk wel geen warning van OC en ongesupporteerd, het is pas bij overriden van andere settings.

Die reddit volk met dit probleem laten mogelijk detail weg. Hebben mogelijk iets meer gedaan dan alleen maar expo. Die willen uiteraard garantie en laten volledige OC streken dan weg. Zo niet dan hebben Asus en MSi wat agressieve setting die geen rekening hielden met Vcache CPU. Maar ja die biosen zijn van site gehaald. Dan zouden ze een mobo met oude bios moeten aan schaffen en kijken of met zeer dure ram dit probleem kunnen valideren. En 3dvcache cpu mee op offeren.

Kennissen hebben splinternieuw systeem met een 7700x, 32gb ram en een 6800XT en we hadden gigantische crashes in games. EXPO (nooit eerder van gehoord) uit gezet en alle problemen waren weg. Al dat automatische overklokken enzo hoeft voor mij niet. 2 dagen aan het pielen geweest, dachten eerst dat de ram modules doa waren. EXPO uit en alle problemen weg.

De vraag is of je dan wel een setje had dat uberhaupt EXPO aan kon of gevalideerd was op je MOBO....

waarschijnlijk niet. Geen idee, staat niet op de site of op de doos waar het besteld is. Het staat wel default aan in je moederbord.

default BIOS setting EXPO is NIET enabled

Dit zijn geen kinder ziektes, manueel BIOS aanpassen en oc'en bestaat al jaar en dag maar is altijd een risico. Het is niet de eerste keer dat er eens iets misgaat, echter geven de meeste mobo vendors wel ergens nog wel limieten... in dit geval lijken deze niet juist. Er zijn in het verleden wel meer gevallen geweest waar eigenlijk limieten standaard fout staan om betere performantie te geven.

Het officiele statement blijft heel duidelijk in BIOS als je OC settings aanpast: EIGEN RISICO

Dat geld toch niet voor xmp settings?

nee dat klopt, dat is niet voor XMP en EXPO settings want dat zijn geen OC settings dat zijn standaard profielen die mee geheugen chips zitten.

[Reactie gewijzigd door d3x op 25 april 2023 11:43]

XMP en EXPO zijn wel degelijk overclocks vanuit het standpunt van AMD en Intel.

daar krijg je GEEN warning op bij BIOS settings

Klopt, DDR5 is in principe 4800 MT/s, alles erboven wordt beschouwd als een overclock.

XMP/EXPO zijn voorgedefinieerde profielen door de fabrikant die garanderen dat die ram modules op die snelheid/timings kunnen werken, bijvoorbeeld 6000 of 6600 MT/s. (hoogst nu beschikbaar is 8000 MT/s)

Wil overigens niet zeggen dat je mobo/cpu meewerken!

Ik pak daarom altijd beetje een middenmoot, bij DDR4 was dat 4000 MT/s (ipv 2133) en bij DDR5 nu 6000 MT/s. (ipv 4800)

[Reactie gewijzigd door Navi op 25 april 2023 12:56]

AMD Expo is een AMD feature en AMD adviseert DDR5 6000 voor de beste performance.

Klopt, en toch is het een overklok. Ze zetten het volgende niet voor niks op hun website:

Max Memory Speed
2x1R
DDR5-5200
2x2R
DDR5-5200
4x1R
DDR5-3600
4x2R
DDR5-3600

https://www.amd.com/en/products/cpu/amd-ryzen-9-7950x

Je ziet dus dat 6000 boven de maximum snelheid is die ze ondersteunen. Met andere woorden het is een overklok. Als je 4 sticks gebruikt is zelfs alles boven de 3600 een overklok.

[Reactie gewijzigd door napata op 26 april 2023 08:41]

Ook als je XMP of iets dergelijks aanzet krijg je (op mijn Gigabyte moederbord) gewoon de melding dat je aan het overlokken bent en dat dit schadelijk kan zijn voor je hardware

Dat je pc stuk kan gaan van overklokken lijkt toch wel nieuw. Zoals het artikel al zegt, er zit bescherming in de cpu die doorbranden moet voorkomen. De laatste keer dat cpu's doorbrandde was geloof ik in de Athlon tijd.

Bij de 5800X3D had je die issues helemaal niet. Dus amd heeft toen met goede rede die beperkingen opgelegd. Niet alle beperkingen waren in mijn ogen terecht maat die van het voltage begreep ik heel goed.

Zo ver ik weet waren die beperken er ook voor de 7000X3D chips alleen waren die wel een stuk losser en was er meer mogelijk. Het is nu even de vraag AMD dingen toch niet goed door gegeven heeft of dst er ergens interpretatie en implementie fouten gemaakt zijn waardoor er in sommige gevallen zulke hoge voltages toegepast worden. De non X3D chips draaien nog op nog hogere voltages en hebben geen brandplekken dus er is meer aan de hand dan alleen de voltages. Zoals genoemd lijkt de thermische beveiliging ook niet goed te werken. En zo ver ik gelezen heb betreft het dusver alleen Asus borden dat is wel opmerkelijk.

Derbaur had al aangegeven dat hij het apart vond dat Asus 1.55v gewoon toe liet dat voltage sloopte de X3D chip binnen een paar seconden.

De non X3D chips draaien nog op nog hogere voltages en hebben geen brandplekken

zou de int artikel gelinkte video even bekijken...

Zie inderdaad 1 geval maar ook weer een Asus bord.

Tja,

Wat kan ik zeggen. Deze cpu's kunnen niet worden overgeklokt. Er zijn mensen die dit hebben omzeild. En surprise surprise, het gaat fout. Volgens mij ligt dit echt aan de overklokker en niet aan de cpu.

Als je onderste video in het artikel kijkt, lijkt het dat ook de non-X3D 7000 chips betreft

Enigszins zelf-toegebrachte drama, laten wij eerlijk zijn.

- scheduler issues is niet zelf-toegebracht.
- 1 minuut moeten wachten op POST is niet zelf-toegebracht.
- XMP/EXPO inschakelen is niet zelf-toegebracht

die 3 dingen zitten je wel heel erg dwars dat je ze blijft herhalen

Echter hebben we het in dit artikel alleen over XMP/EXPO wat je toch echt zelf moet aanzetten in het Bios.
is natuurlijk wel zo mits je geen waarschuwing krijgt van het bios dat dit gewoon goed moet werken.

Als je die wel krijgt dan moeten mensen echt niet zeuren

Normaliter vervalt je garantie als je overclockt. Ik vraag me af ze dit gaan vergoeden onder garantie voor PR-redenen, of dat deze mensen gewoon dikke pech hebben.

dit heeft niets met overclocken te maken.
Zowel AMD als de mobo fabrikanten adverteren met EXPO als feature. Ze kunnen nooit terugvallen op je mag niet overclocken, omdat ze daar zelfs mee adverteren.
En bovendien wordt het zelfs aangeraden om EXPO aan te zetten. Dat dit dan als gevolg heeft dat je Vcore omhoog gaat om EXPO te kunnen draaien, maar zo hoog dat je X3D cache opblaast, is dat echt niet jou schuld.
Als dan je CPU doorfikt is dat toch echt een probleem voor AMD en de mobo fabrikanten. Niet van de consument.

Zowel bij AMD en Intel valt het gebruikmaken van EXPO en XMP onder overclocken en valt de schade die hierdoor kan gebeuren niet onder de garantie.

Zowel bij AMD en Intel valt het gebruikmaken van EXPO en XMP onder overclocken en valt de schade die hierdoor kan gebeuren niet onder de garantie.

Zo proberen ze dus van twee walletjes te eten. Ze adverteren er keihard mee en verdienen er dus aan, maar wanneer het fout gaat wordt het opeens niet ondersteund en is er geen garantie.

Hoe is dat anders dan Adverteren met bijvoorbeeld Ryzen Master waar je ook mee kan overclocken, maar waar ook duidelijk aangegeven wordt dat het allemaal op eigen risico is?

Ik zie het probleem niet helemaal van van 2 walletjes eten. Iemand die aanstekers verkoopt mag toch ook gewoon brandblussers verkopen?

De conclusie 'ze adverteren dus ze verdienen er aan' vind ik zelf nogal kort door de bocht. En dan nog waarom zou er niet aan verdiend mogen worden?

IMHO is het enige wat relevant is is of de gebruiker (voldoende) gewaarschuwd is voor de risico's. Zoja dan is het eigen schuld dikke bult, zonee, dan mag je het de fabrikant* verwijten.

* ) dit kan de maker van het geheugen zijn, het moederbord of de CPU, geen idee wat daarin logisch is het hangt namelijk allemaal samen in dit geval.

allemaal leuk en aardig, maar ze hebben natuurlijk geen poot om op te staan omdat het als feature wordt geadverteerd. Leuk als t in een EULA staat, maar een EULA staat uiteraard niet boven de wet en zeker niet als er anders wordt geadverteerd. Er staat zelfs geen kleine lettertjes bij.

Geen kleine lettertjes?

Van de Website van AMD in het artikel over EXPO

Overclocking and/or undervolting AMD processors and memory, including without limitation, altering clock frequencies / multipliers or memory timing / voltage, to operate outside of AMD’s published specifications will void any applicable AMD product warranty, even when enabled via AMD hardware and/or software. This may also void warranties offered by the system manufacturer or retailer. Users assume all risks and liabilities that may arise out of overclocking and/or undervolting AMD processors, including, without limitation, failure of or damage to hardware, reduced system performance and/or data loss, corruption or vulnerability. GD-106

Verder ben ik benieuwd naar voorbeelden waar hiermee geadverteerd wordt dat je dit gewoon kan gebruiken zonder risico's

[Reactie gewijzigd door Sinester op 25 april 2023 14:34]

waarbij EXPO en PBO standaarden zijn die door AMD zelf zijn uitgeschreven en worden aangeboden.
Wat jij beschrijft is het handmatig overclocken. Dat ze dat niet dekken snap ik wel.

Wat ik beschrijf zijn de footnotes onder de pagina van AMD's website die dedicated is aan EXPO

Bijna zeker van dat AMD dit ook voor EXPO bedoeld, vandaar dat ze er ook bijzetten

even when enabled via AMD hardware and/or software.

[Reactie gewijzigd door Sinester op 25 april 2023 16:21]

Ze kunnen opschrijven wat ze willen, maar uiteindelijk is het de rechter die bepaald welke garantie ze moeten leveren. En de rechter tikt bedrijven regelmatig op hun vingers omdat ze weigeren garantie te geven wanneer ze dat wel moeten.

De wet verschilt trouwens ook per land/regio, dus het Engelstalige artikel waarnaar je verwijst mag mogelijk volgens de wet in de VS, maar het is zeer de vraag of dat hier mag, zolang je overklokt met XMP/EXPO en niet handmatig.

Overigens kan dit de fabrikanten ook in hun eigen vingers snijden, want uiteindelijk kunnen ze vaak helemaal niet zien wat je gedaan hebt. Gezien de garantie is het slim om niet eerlijk te vertellen wat je gedaan hebt, waardoor problemen door hen lastiger te diagnosticeren zijn.

Ik denk dat dat wel meevalt hoor. Als ik zo kijk op de site van Intel:

Does Use of Intel® Extreme Memory Profile (Intel® XMP) Void the CPU Warranty?

Altering the frequency and/or voltage outside of Intel specifications may void the processor warranty. Examples: Overclocking and enabling Intel® XMP, which is a type of memory overclocking, and using it beyond the given specifications may void the processor warranty.

De i5-13600K processor adverteert met ondersteuning tot 5600MT/s. Dus als je een XMP profiel gebruikt die de snelheid verhoogt tot 5600MT/s zou dit gewoon netjes binnen de Intel specificaties vallen, of niet?

Pas als je een custom XMP/EXPO profiel gebruikt met rare getallen, dan snap ik dat je geen garantie meer hebt!

[Reactie gewijzigd door svane op 25 april 2023 14:29]

Wow, dat is serieuze schade.

Ik vraag me af of het ermee te maken heeft dat er in de X3D zoveel lagen boven elkaar zitten. Dat de warmteproduktie op de hogere lagen (de cache) nu te ver boven de temp sensor op de processor zit en tegen de tijd dat die de hitte merkt de schade al gedaan is?

Ik heb zelf de 5800X3D die je sowieso niet kan overklokken maar ik was dit toch niet van plan.

Het zijn ook de niet 3D versies die zijn aangedaan.

De 3D versies lijken vaker kapot te gaan, dat wel. Maar die zijn sowieso gevoeliger gebleken. Dus ik denk eigenlijk dat het een kwestie van tijd is voordat er meer gewone CPU's aan gaan als het werkelijk een te hoog SoC voltage is. De degradatie van die 3D chips zal waarschijnlijk sneller zijn.

Ben benieuwd of mijn 7600X het overleefd. De eerste die ik kreeg was DOA...

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 25 april 2023 11:19]

Maar het "ontploffen" (ik zet het even tussen aanhalingstekens want zo dramatisch ziet het er ook weer niet uit) is wel iets dat alleen bij de X3D's voorkomt toch?

Wel vervelend van je 7600X

Maar het "ontploffen" (ik zet het even tussen aanhalingstekens want zo dramatisch ziet het er ook weer niet uit) is wel iets dat alleen bij de X3D's voorkomt toch?

Er zijn ook gewone CPU's die kapot zijn gegaan. Op Reddit stonden er ook een paar met die karakteristieke bobbel bij de contact pads. Het filmpje van der8auer waar hier naar gerefereerd wordt laat dit ook zien:

https://www.youtube.com/watch?v=arDqhxM8Wog&t=718s

Zijn 7900X heeft dezelfde bobbel op de CPU PCB die duidt op extreme oververhitting. Sterker nog, deze CPU kwam naar het toe omdat die zo heet was geworden dat het indiumsoldeer gesmolten was.
De X3D's die kapot zijn gegaan vertoonde diezelfde extreme oververhitting.

Over de 7600X, azerty heeft me keurig een nieuwe gegeven. Was nog wel even leuk want ik had geen mogelijkheid om te testen wat er kapot was. Ik kende toen niemand met een AM5 moederbord/CPU of DDR5. Maar mijn SoC voltage staat nu met EXPO aan op 0,9~0,95V dus ik ga er van uit dat ik geen problemen ga krijgen als dit werkelijk om te hoog SoC voltage gaat... Hoop ik...

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 25 april 2023 11:26]

Ik heb zelf de 5800X3D die je sowieso niet kan overklokken maar ik was dit toch niet van plan.

Ik heb ook 'n 5800X3D en in de laatste BIOS update van MSI is de mogelijkheid toegevoegd om zelf 'n voltage in te stellen via de curve optimizer — in beide richtingen. Voorheen was er alleen 'n ondergedocumenteerde "Kombat Strike" setting (off, 1, 2 of 3) wat in de praktijk op 'n undervolt neerkwam.

Wat wel het vermelden waard is, is dat DerBauer ook bij de non X3D processor schade rond hetzelfde punt constateert.

Yes, dat zijn de 'eerdere meldingen van brandplekken bij non-3D-Ryzen-7000-cpu's' waar ik naar verwijs

Ook weten we niet of eerdere meldingen van brandplekken bij non-3D-Ryzen-7000-cpu's, die veel sporadischer leken voor te komen dan de meldingen die nu in korte tijd zijn verschenen van de 7000X3D's, daar verband mee houden.

Enig verband lijkt er dus wel te zijn, dat het rond exact dezelfde pins gebeurd. Dat was wat ik het vermelden waard vond. Gewoon constructief bedoeld hoor, niet om te zeveren

[Reactie gewijzigd door Skyfox85 op 25 april 2023 23:16]

Niet iedereen is in staat een BIOS te updaten, dit probleem is recall worthy.

Hoewel ik zo geloof dat het SoC voltage te hoog is (Asus lijkt dit zelf te suggereren) snap ik dan toch niet helemaal waarom dit specifiek bij sommige mensen gebeurd. Ik heb een ASUS TUF B650 moederbord en EXPO aan staan (6000mhz geheugen) en mijn SoC voltage zit 0,95V. Asus heeft, waarschijnlijk uit voorzorg, de oude bios versies van mijn bord wel van de site verwijderd zie ik. Maar ik ben heel erg benieuwd waar dit verschil vandaan komt.

Edit: De eerste 7600X die ik kreeg was DOA... nu ben ik wel benieuwd of die schade had. Want in al mijn overclock jaren heb ik weinig dode CPU's meegemaakt.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 25 april 2023 11:21]

Als je terugkijkt naar de B650 Roundup van Tweakers zie je ook dat ASUS als enige de Vcore bij de Aida64 test op laat lopen tot wel 1,456V, waar de rest veel conservatiever is.

Niet alleen ASUS heeft de oude biosversies verwijderd, ook andere moederbordfabrikanten hebben zit zonder verder bericht gedaan.

Het lijkt er mijns inziens op dat AMD de grenzen voor X3D niet juist aangegeven heeft bij de moederbordfabrikanten en dat bij gebruik van EXPO deze snel overschreden zijn. Maar dat zou dan niet alleen om de grenzen voor X3D gaan, maar ook bij de 'gewone' cpu's aangezien er ook een geval is van een 7700X en 7900X.

Als EXPO een generiek probleem was op de 7000 series dan stond het internet al vol...

Het internet begint anders aardig vol te stromen. Hoge voltages die een CPU niet acuut doorbranden slijten een CPU door versnelde elektron migratie in de oxide laag. Dus uiteindelijk kan het zo maar zijn dat dit het begin van het probleem is. We gaan het zien.

het internet is een typisch geval van post en repost en fake news... iedereen wil zich interessant maken met reposten...

het is mogeljks een combinatie van settings die toelaat dat er extreme voltages door het systeem gaan.
Het is sowieso al een OC geval, want enkel met EXPO hadden er Xduizenden dit probleem al gehad.

Mwah zelf maak je de claim dat het internet vol begint te stromen met gevallen plus nog ene beetje de angst aanjagen met de suggestie dat nog niet doogebrande cpus al wel slijtage hebben...

Omdat bugs meestal onvoorspelbaar zijn en vaak pas bij een specifieke combinatie van factoren naar boven komen. Als het een systematisch voorkomen was dan was het er bij quality control eenvoudig uitgepikt, en had het nooit de final bios versie gehaald.

Ben ik het in dit geval totaal niet mee eens. Maar als je hier een beetje verder in duikt lijkt het dus juist niet zo specifiek. Het gaat om gevallen met moederborden van MSI, ASUS, Gigabyte en Asrock, bij zowel X3D als non X3D CPU's met even zoveel verschillende geheugen kitjes. Dus zo "specifiek" lijkt het allemaal niet.

Het enige wat tot nu toe overeen komt is dat bij iedereen EXPO aan staat en dat lijkt te zorgen voor een hoog SoC voltage. Hoge voltages slijten chips op onvoorspelbare wijze, dus dat de 3D chips er eerst aan gaan klinkt ook aannemelijk. Maar alles wijst helemaal niet op een onvoorspelbare combinatie van factoren, maar op een breed probleem. Overigens wel een probleem wat mogelijk simpel opgelost kan worden...

Alleen lijkt me de groep die zo'n luxe moederbord en processor koopt, maar (bewust) geen EXPO/XMP draait, ook wel erg klein. Als je tien willekeurige 7000X3D users selecteert kan het volgens mij prima dat die allemaal EXPO gebruiken, dus dat kan best toeval zijn.

Maar volgens mij spelen er sowieso meerdere issues: op z'n minst een probleem dat voor de kortsluiting zorgt én een probleem dat ervoor zorgt dat de cpu niet automatisch wordt uitgeschakeld. Wie weet zijn er meerdere oorzaken die dat tweede probleem kunnen triggeren. Ben benieuwd waar AMD mee gaat komen in elk geval.

Alleen lijkt me de groep die zo'n luxe moederbord en processor koopt, maar (bewust) geen EXPO/XMP draait, ook wel erg klein.

Dus is het mogelijk een generiek en niet specifiek probleem? Het feit dat heel veel mensen (misschien wel bijna alle ryzen 7000 bezitters) het aan hebben staan is absoluut geen argument voor of tegen de conclusie dat het daar aan kan liggen. Ik baseer me op de uitspraak die Asus deed in de Der8auer video en de observatie dat op veel moederborden EXPO aanzetten het voltage van 0,9~0,95V naar 1,35+V opschroeven, wat erg hoog is voor het gebruikte 6N proces.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 25 april 2023 11:56]

Eens hoor, maar andersom is dat alle gemelde gevallen EXPO aan hadden staan dus ook geen argument voor de conclusie dat het daaraan ligt. We weten het simpelweg nog niet met zekerheid, zo eerlijk moeten we op dit moment gewoon zijn denk ik.

6N is 7N in een geoptimaliseerd jasje. Als je ziet wat de 5800X en 5900X aan voltages draaien is 1.35v niet extreem maar ook niet optimaal.

Maar het is duidelijk dat het gedeelte van de chip die het voltage krijgt er niet tegen kan.

Ik kan me bij de Intel 4000 serie ook nog herinneren dat te hoge dram voltages voor schade aan de memory controller konden zorgen.

Jammer dat ze er nu pas achter komen hopelijk zijn ze snel achter de oorzaak en komt er een fix.

Maar volgens mij spelen er sowieso meerdere issues: op z'n minst een probleem dat voor de kortsluiting zorgt én een probleem dat ervoor zorgt dat de cpu niet automatisch wordt uitgeschakeld. Wie weet zijn er meerdere oorzaken die dat tweede probleem kunnen triggeren.

De processor is verantwoordelijk voor de terugkoppeling naar het moederbord wanneer de temperatuur te hoog oploopt. Dit werkt echter alleen bij een relatief normaal scenario waar de CPU op zich goed werkt, maar de koeling onvoldoende is en hij oververhit raakt.

De CPU kan alleen goed functioneren bij een voltage die binnen bepaalde grenzen valt. Daarboven gaat niks werken, ook het mechanisme dat de processortemperaturen monitort niet. Dat is gewoon een deel van de chip en is dus ook afhankelijk van het correct werken van de chip.

Wanneer de CPU een veel te hoog voltage krijgt zal hij meteen doorbranden zonder dat hij ooit de kans gegeven heeft om terugkoppeling te geven. Vervolgens zal het moederbord gewoon stroom in de CPU blijven dumpen en kun je extreme temperaturen krijgen. Zo had der8auer zelfs een situatie waar de soldeer tussen de chip en de heatspreader vloeibaar werd. Dan heb je het dus over honderden graden warmte.

Je zegt zelf dat jij geen hoog SoC voltage ziet, en daarmee staat het punt eigenlijk a.. Het feit dat niet alle X3D cpu's zijn ontploft geeft deste meer aan dat het bij slechts een percentage gebruikers een hoog SoC voltage oplevert en bij een hele hoop ook niet. Dat is precies wat ik bedoel met dat sommie bugs pas bij een bepaalde combinatie van factoren opspelen, en daardoor in sommige gevallen (zoals hier) door de qualitycontrol komen.

[Reactie gewijzigd door Boxman op 25 april 2023 12:46]

Ik kwam een tijd geleden een stukje tegen over XMP waarin stond dat er bij het aanzetten van XMP vaak ook andere parameters worden aangepast, en dan niet ten goede.

Ik wilde heel graag naar de 7800X3d gaan met een 4090, maar ik zie dat ik slim ben geweest om toch maar even uit te stellen. Kan me niet voorstellen dat EXPO inschakelen (XMP bij Intel) zulke problemen oplevert.

Expo en xmp is gewoon overclocken met bijbehorende verhoging van voltages.

Correctie, na het opnieuw lezen van de tekst en de reacties zie ik dat ik ook fout zat.

Mi scusi

[Reactie gewijzigd door piertje1984 op 25 april 2023 13:40]

Ja en nee. Het lijkt te kunnen voorkomen bij gebruik van EXPO wat een soort van automatische overklok is zoals XMP. Omdat er door geheugen- en moederbordfabrikanten uitgebreid mee wordt geadverteerd lijkt het alsof het een soort van automatische instelling is die het werk uit handen neemt en zonder risico is. Gewoon iets wat je moet doen om sneller geheugen te draaien en waar je geen schrik van moet hebben om het aan te zetten.

Een beetje jammer dat je in jouw optiek dus niet eens je RAM op de geadverteerde instellingen mag zetten.

Leuk en aardig dat je reageert op een artikel, maar begrijpend lezen en verstaan dat dit ook onbedoeld veroorzaakt kan worden door het inschakelen van een functie die eigenlijk bestaat om geheugen juist "at-spec" te laten draaien zonder dat de eindgebruiker daar makkelijk fouten in kan maken en dus dit soort gevolgen uitgesloten hadden moeten zijn.

Tldr; dat is m.i. nogal het tegenovergestelde aan hannessen van de eindgebruiker.

De schuld wordt ook niet per sé bij de processor zelve gelegd m.i. ik lees eerder dat het artikel enkel suggereert dat er iets totaal onbedoelds/onvoorziens plaatsvindt, mede getuige de thermische bescherming die niet fungeert maar die er dus wel hoort te zijn.

Moest toch even hier aan denken met die (sorry) clickbait titel.

_{Fake natuurlijk, zie het gat onder de socket.}

Overclock gewoon niet... ᴷᵃᵖᵖᵃ

Voor zover ik begrijp gebeurd dit ook in bepaalde gevallen zonder over te klokken. En dan nog, overklokken via de bios zou nooit tot zulke schade mogen leiden.

Oh.. ja in dat geval is het wel kwalijk tbh...