Een heuse nieuwe Age
Microsoft gelooft weer helemaal in games. In pc-games, welteverstaan. Met de Xbox is het bedrijf uiteraard een grote speler op consolegebied, maar lang voordat er sprake was van een Xbox was Microsoft al een belangrijke naam in de markt van pc-games. Door de komst van de Xbox verdween die kant van het spectrum wat naar de achtergrond, maar daar komt snel verandering in. Microsoft kocht de laatste jaren de nodige studio's die een rijke historie hebben in het ontwikkelen van pc-games en haalde bovendien zelf wat oude titels onder het stof vandaan. Zoals de geheel nieuwe Flight Simulator die vorig jaar verscheen.
Daarnaast brengt Microsoft in rap tempo gemoderniseerde versies uit van de oude Age of Empire-games. Van de eerste drie delen is al een Definitive Edition verschenen, opgepoetst en aangepast aan hedendaagse wensen en systemen. Ook van het ontbrekende deel van de serie, Age of Mythology uit 2002, zal vrijwel zeker een Definitive Edition verschijnen, al is nog niet bekend wanneer.
Al lang in ontwikkeling
Het grootste nieuws is natuurlijk dat niet alleen de oude games worden opgepoetst, maar dat er ook een geheel nieuwe editie gaat verschijnen: Age of Empires IV. Dat aan deel IV wordt gewerkt, is al geruime tijd bekend. Microsoft deed de aankondiging zelfs al in 2017. Toch is er nog weinig bekend over de game. Sterker, het bleef zelfs zo stil dat Phil Spencer, Microsofts executive vice-president of Gaming, zich in 2019 genoodzaakt zag om te melden dat de game echt nog in ontwikkeling was. Inmiddels is de ontwikkeling van Age IV vergevorderd en is bekend dat de game ergens dit najaar verschijnt. Reden voor Microsoft om er langzamerhand meer details over vrij te geven.
Uit de stal van Relic
Tot nu toe heeft Microsoft weinig losgelaten over Age of Empires IV. We weten dat de ontwikkeling in handen is van Relic Entertainment. Opvallend, want Relic is eigendom van uitgever Sega terwijl Microsoft de game toch echt onder zijn eigen naam wil uitbrengen. Desondanks is Relic een logische keuze, want er zijn weinig studio's die zoveel ervaring hebben met het maken van rts-games als Relic. Het bedrijf was verantwoordelijk voor beide delen van Homeworld, voor de Company of Heroes-games en voor de drie delen van Warhammer 40,000: Dawn of War. Allemaal games waarmee Relic zo nu en dan flink afweek van de bekende rts-tradities die we kennen uit games als StarCraft, Command & Conquer en Age of Empires. De vraag is wat dat gaat betekenen voor Age IV. Wordt dit vierde deel heel anders dan zijn voorgangers?
:strip_exif()/i/2004289132.jpeg?f=imagenormal)
Een klassieke Age
Daar lijkt het niet op, als we de eerste geluiden mogen geloven. Relic en Microsoft willen van Age IV juist een klassieke rts maken. Dat blijkt alleen al uit de setting. Voor Age IV grijpt Relic terug op de middeleeuwen, de periode die ook centraal stond in Age of Empires II. In de serie is een duidelijke verschuiving zichtbaar. De eerste Age of Empires speelde zich rond het begin van de jaartelling af, de tweede in de middeleeuwen en de derde rond de tijd van de grote kolonisatie. Het zou dus logisch zijn om voor Age IV nog wat verder richting het heden op te schuiven en bijvoorbeeld een rts te maken die zich rond de Eerste Wereldoorlog afspeelt, geen onbekend historisch terrein voor Relic. Microsoft besloot echter dat Age IV zich moet afspelen in hetzelfde tijdsgewricht als Age II. Misschien niet gek als je weet dat Age II wordt beschouwd als het beste deel van de serie.
Toch is er meer dan dat, stelt Adam Isgreen, namens Microsoft verantwoordelijk voor de game. Volgens Isgreen lenen de middeleeuwen zich gewoon erg goed voor een rts. De balans tussen eenheden in die periode is van nature erg goed, met archers, cavalry en infantry. Hij valt haast naadloos samen met de heilige drie-eenheid rock, paper, scissors. Daarnaast zijn de middeleeuwen een goede bron van verhalen. Ze gaan over ridderromantiek, kastelen, stoere koningen, grootse veldslagen en volken op drift. Het zijn verhalen waarvan we niet alle details meer kennen en die dus ruimte laten voor fantasie.
English en Mongols
Tot nu toe heeft Microsoft slechts twee van de strijdende facties in Age IV bekendgemaakt: de English en de Mongols. We zagen ze strijden in de eerste trailer van de game. Daarmee lopen we meteen al tegen een klein probleem aan, want het is zeer onwaarschijnlijk dat Engelse en Mongoolse troepen elkaar in de middeleeuwen op het slagveld hebben getroffen. “Maar hé, het is een game”, stelt Isgreen desgevraagd. Dat neemt niet weg dat het team van Relic veel moeite doet om historisch verantwoord te werk te gaan. Er is veel aandacht besteed aan het uiterlijk van de eenheden en gebouwen van elk van de verschillende facties in de game. En ook aan de strijdwijze van de verschillende facties, waar in de game iets van terug moet zijn te vinden.
:strip_exif()/i/2004289134.jpeg?f=imagenormal)
Oude dialecten
Het historisch onderzoek van Relic komt dus tot uiting in wat je ziet, maar in dit geval ook in wat je hoort. De studio heeft veel tijd besteed aan de stemmen van de eenheden in de game. Je hoort je troepen en die van de vijand niet alleen in hun eigen taal met elkaar praten, maar zelfs ook in historisch verantwoorde taal, die bovendien evolueert als je voortgang maakt in de game. Er is uiteraard een campagne die je door verschillende Ages voert en naarmate de tijd verstrijkt, verandert ook het accent van je eenheden. Dat is in elke Age anders, voor alle facties in de game.
Dat betekent dat Engelse troepen in eerste instantie Old English spreken, dat voor ongeoefende luisteraars nauwelijks is te verstaan. Later hoor je Middle English en Early Modern English en pas dat laatste begint een beetje te lijken op het Engels dat wij kennen. Voor de Engelse taalvarianten is zo'n operatie nog redelijk eenvoudig, maar Relic heeft hetzelfde gedaan voor de talen van de andere facties in de game. De studio is zelfs in de betreffende gebieden geweest om de stemmen op te nemen die je hoort.
:strip_exif()/i/2004289138.jpeg?f=imagenormal)
Grafische keuzes
Uiteraard moeten we het ook hebben over het uiterlijk van de game, want daar is onder fans van de serie nu al het nodige om te doen. Na de eerste trailer werd de game door sommigen laatdunkend afgedaan als cartoony. Dat is hij echter maar ten dele. Relic heeft een duidelijke tweedeling aangebracht. Het landschap in de game is veel realistischer en gedetailleerder, met steile rotsen, glooiende heuvels, bomen en wuivende grasvelden. Dat levert mooie plaatjes op. Bij de eenheden en gebouwen heeft Relic echter een heel andere benadering gekozen. Vooral eenheden zijn minder gedetailleerd, wat voor een deel uiteraard heeft te maken met het feit dat er nogal wat van in beeld kunnen zijn.
Er kunnen honderden units tegelijk in beeld zijn. Relic, dat de game maakt op basis van een eigen engine, stelt dat het bij de ontwikkeling is uitgegaan van een potje van vier tegen vier, waarbij elke speler maximaal 200 eenheden onder zijn of haar hoede kan hebben. Dat maakt dat in totaal 1600 eenheden tegelijk actief kunnen zijn. Dat maakt het logisch dat er grenzen zijn aan de detaillering van het uiterlijk. Daar komt nog een andere overweging bij, die ook geldt ten aanzien van gebouwen. Volgens Relic is het niet per definitie prettig om veel detail te zien bij gebouwen en units. Vaak is het handig als je als speler snel overzicht hebt over wat er gaande is. Dan helpt een heldere beeldtaal, overigens ook met helder kleurgebruik. Dat is de reden waarom Relic de eenheden lichtelijk verzadigde en daardoor heel herkenbare kleuren heeft gegeven.
:strip_exif()/i/2004289118.jpeg?f=imagenormal)
Moderne interface
Verder is duidelijk dat Relic Age IV ook een veel modernere interface heeft meegegeven. De panelen met informatie zijn naar de randen van het scherm verplaatst, waardoor er veel ruimte overblijft voor de actie op het slagveld. Het belangrijkste paneel vind je links onderin, met informatie over je voorraden en shortcuts naar de verschillende formaties die je je leger aan kunt laten nemen. Een lijstje met de doelen die je moet halen tijdens de missie vind je links bovenin en een lijstje met actuele waarschuwingen rechts, vlak boven de minimap.
Uit de beelden van de interface wordt ook duidelijk dat Relic Age II heeft aangehouden voor wat de resources betreft. Net als in die game leg je hier een voorraad aan van food, wood, gold en stone. Die laatste resource was geschrapt in Age III, maar is dus weer terug. Tegelijk is in de interface duidelijk dat er een unit cap is en je dus niet ongelimiteerd eenheden op het slagveld kunt zetten.
Live action-cutscenes
Wat we voor het gemak ook maar even onder het uiterlijk scharen: Relic heeft veel werk gemaakt van de vele cutscenes die je krijgt te zien tijdens het spelen van de vier campagnes. Het zijn allemaal cutscenes met live action-beelden die zijn gefilmd op de locaties waar de campagne zich afspeelt. De studio heeft enkel beelden vrijgegeven van de Norman-campagne rond Willem de Veroveraar. Daarin zijn bijvoorbeeld droneshots te zien van het hedendaagse Hastings en andere plekken in Engeland en Normandië. Daar overheen heeft de studio beelden gelegd van wat er zich destijds moet hebben afgespeeld. Je ziet dus virtuele eenheden als een soort geest door de straten van al die oude Engelse steden rennen, al zijn dat in dit de geval de hedendaagse straten. Volgens Relic zit in de game meer dan honderd uur aan dergelijk beeld. Het leert je veel over de historische gebeurtenissen waarop de vier campagnes zijn gebaseerd.
:strip_exif()/i/2004289116.jpeg?f=imagenormal)
Gameplay
Leuk, zul je denken, maar daar draait het toch niet om? Dat klopt helemaal. Het draait om gameplay, om de campagne, om facties, om multiplayer. Om met dat laatste te beginnen: die optie komt er uiteraard, maar Microsoft wil er in deze fase nog weinig over loslaten. Spelen in multiplayer zal mogelijk zijn met maximaal vier tegen vier spelers. Verder is bekend dat er een skirmish-modus komt, maar veel meer dat dit weten we nog niet.
Gelukkig is de uitgever op andere terreinen iets toeschietelijker. Zo weten we inmiddels dat de game vier losse campagnes zal krijgen, die allemaal gebaseerd zijn op historische gebeurtenissen. Van die vier campagnes is er helaas slechts één bekend, een tocht door de vroege Engelse geschiedenis aan de hand van de avonturen van Willem de Veroveraar. In deze campagne trek je als William, the Duke of Normandy, in het jaar 1066 het Kanaal over van Normandië naar Engeland, om daar de troon op te eisen. Je neemt het daarbij in de beroemde Battle of Hastings op tegen de Engelse koning Harold.
:strip_exif()/i/2004289136.jpeg?f=imagenormal)
Dat is echter slechts het begin. De campagne verandert vanaf dit punt in een heuse familiegeschiedenis waarin het leven van William wordt gevolgd, en ook dat van zijn nazaten die de opeenvolgende koningen van Engeland worden. Je doorstaat interne twisten en oorlogen die verspreid over het eiland en in een deel van Frankrijk worden uitgevochten. Dat gaat door tot en met de invallen van de Vikingen, die heel Schotland weten te veroveren. Het avontuur in Engeland eindigt met de ondertekening van de Magna Carta in 1215.
Hero
De campagne rond William en zijn opvolgers is dus behoorlijk uitgebreid, en ook behoorlijk lang. En dan hebben we het nog maar over een van de vier campagnes in de game. Zoals we al schreven, deelt Relic echter weinig informatie over de andere drie. Opvallend is dat Adam Isgreen daarbij aantekent dat je de campagne uitvecht met een Hero op het slagveld. Wat de status en vooral de mogelijkheden van die Hero zijn, wil hij echter niet vertellen.
Gelukkig is wel bekend dat de game acht speelbare facties zal krijgen en dat daar naderhand nog extra facties aan worden toegevoegd. Van die facties zijn er nu vier bekend. De English en Mongols kenden we al. Daar zijn inmiddels de Chinese factie en het Delhi Sultanate bijgekomen. Daarmee staat de tussenstand dus op een Europese en drie Aziatische facties. Er komen ook facties van andere continenten, stelt Isgreen, zonder daar verder op in te gaan.
:strip_exif()/i/2004289128.jpeg?f=imagenormal)
Asymmetrische facties
Hoewel Microsoft dus nog niet veel informatie wil delen over de facties in de game, is wel duidelijk dat Relic op dat vlak iets afwijkt van de opzet in de oude games. Relic stelt dat het er nadrukkelijk naar streeft om de verschillende facties 'asymmetrisch' te laten zijn. In de voorgaande delen van Age of Empires leken de verschillende facties nogal sterk op elkaar. Eenheden en gebouwen hadden andere namen en zagen er anders uit, maar per factie hadden ze grofweg dezelfde functies. Dat wordt nu anders, stellen de makers.
Er is nog steeds een basis die voor alle facties gelijk is. Elke Civ heeft pikemen, archers en mounted units. Zij vormen de hoofdmoot van je leger en verhouden zich op basis van rock, paper, scissors tot elkaar. Maar daar bovenop komt een laag waarin de verschillen zitten. Een laag waarin Relic af zal wijken van wat je van Age of Empires gewend bent.
:strip_exif()/i/2004289130.jpeg?f=imagenormal)
Zo is duidelijk dat het Delhi Sultanate sterk vertrouwt op de inzet van olifanten, als een soort ouderwetse tanks die niet alleen door vijandelijke linies heen breken, maar ook muren neer kunnen halen. Ook dat laatste vormt een belangrijk onderdeel. Relic wilde heel graag grootschalige belegeringen in de game. Daarom kun je een flink versterkte basis bouwen, maar heb je net zo goed stormrammen en siege towers om muren en poorten aan te vallen.
Een nog duidelijker voorbeeld is de mobiliteit van de Mongolen. Alle gebouwen van de Mongols bestaan uit tenten. Die kunnen variëren van handig klein tot indrukwekkend groot. Maar ook die grote tenten zijn nog steeds af te breken en in te pakken. Met de Mongols kun je dus je hele basis inpakken en ergens anders weer opbouwen. De Mongols hebben bovendien de Khan, een unit die ook in multiplayer beschikbaar is en als een soort Hero zijn troepen kan inspireren tot grotere daden door vuurwerk af te steken. Van de Chinese factie is duidelijk dat hij kennis heeft over de productie van buskruit. De Chinezen beschikken dus al vroeg in de game over vuurwapens en snel vurende kanonnen.
De English zijn de meest klassieke factie. Daar is met opzet voor gekozen, want ze dienen als instap. Het is de meest overzichtelijk factie en hij dient om de regels van het spel te leren kennen. Dat wil niet zeggen dat de English een zwakke factie is, maar de gameplay zal zeker voor ervaren spelers direct vertrouwd zijn. Als je de English in de vingers hebt, is het volgens Relic tijd om een andere factie te proberen en de eigenaardigheden daarvan te leren doorgronden.
Dark, Feudal, Castle Age en Imperial
Bij dat laatste spelen de verschillende Ages een grote rol. Er zijn er weer vier en dat zijn precies dezelfde Ages als in AoE2. Je gaat dus van de Dark Age naar de Feudal Age en vandaar naar de Castle Age en de Imperial Age. Toch is daarbij niet alles hetzelfde, want de overgang van Age naar Age is meer zoals in AoE3. Je moet dus doelen halen voor je naar een volgende Age kunt gaan, en als het zover is kun je uit wat opties kiezen. Vooral dat laatste is belangrijk, omdat die keuzes - althans volgens Isgreen - flinke impact kunnen hebben op het vervolg van de game.
Een heel nieuw element is het gebruik van stealth. Op de verschillende maps vind je struiken en bossen waar je eenheden in kunt verstoppen, om zo een hinderlaag te leggen. We zagen alleen de Mongols er gebruik van maken, maar het lijkt erop dat alle facties zich op die manier kunnen verschuilen. Als uitsmijter toonde Microsoft nog een hele kleine glimp van een andere toevoeging aan de game: Age IV krijgt naval battles. Ook daar zijn nog geen details van bekend.
:strip_exif()/i/2004289142.jpeg?f=imagenormal)
Voorlopige conclusie
Het is bijna vier jaar geleden dat Microsoft aankondigde dat er een Age of Empires IV aan gaat komen en inmiddels is ontwikkelaar Relic Entertainment bijna klaar met de game. Ergens dit najaar verschijnt hij voor Windows, via Microsoft zelf en via Steam. Het goede nieuws is dat de game ook onderdeel is van Microsofts Game Pass en dus zonder extra kosten kan worden uitgeprobeerd als je een abonnement hebt.
Nu Microsoft en Relic weer een iets groter tipje van de sluier hebben opgelicht, wordt duidelijk dat Relic probeert het goede van de serie te behouden en tegelijk de nodige vernieuwing door te voeren. De studio gaat daarbij niet over een nacht ijs. Hij heeft in 2017 al een Community Council ingesteld met doorgewinterde fans waaraan de ideeën voor de game steeds zijn voorgelegd.
Uit overleg met de council en met Microsoft is de mix van oud en nieuw voortgekomen. Het oude is goeddeels afkomstig van Age of Empires II. Deel IV speelt zich af in dezelfde periode en tijdens de game doorloop je dezelfde vier Ages. Je verzamelt ook dezelfde grondstoffen, en met pikemen, ranged en mounted units heeft elke factie in de game een vergelijkbaar leger. Althans, de basis van het leger is hetzelfde, want vanaf hier wordt Age IV anders dan je gewend bent.
Relic probeert de acht facties die de game gaat krijgen meer van elkaar af te laten wijken dan je gewend bent. Als je naar een volgende Age gaat, maak je strategische keuzes die flinke invloed kunnen hebben op de gameplay van de betreffende factie. Belangrijker is dat elke factie gedurende zijn ontwikkeling andere opties krijgt. De English spelen nog zeer vertrouwd, maar de Mongols, Chinese en het Delhi Sultanate hebben ieder eigenschappen die de andere facties niet hebben. En dan zijn er dus nog vier vooralsnog onbekende facties die ook unieke eigenschappen hebben.
De game is uiteraard in multiplay speelbaar, maar je kunt je ook uitleven in vier verschillende campagnes, elk gebaseerd op historische gebeurtenissen. Alle vier de campagnes zijn behoorlijk uitgebreid, met ontwikkelingen die zich over verschillende eeuwen uitstrekken.
De voortekenen zijn goed. Zoals het er nu naar uitziet, weet Relic van Age of Empires IV een game te maken die vertrouwd genoeg is voor de oude garde, maar genoeg variatie biedt om ook nieuwe fans te trekken.