Wat de processors uit de M3-serie allemaal kunnen, daar gaat het om bij de nieuwe MacBook Pro. Apple heeft ons zoals gezegd de snelste configuratie opgestuurd. In onderstaande tabel zie je de eigenschappen op een rijtje. Het 16"-model is alleen leverbaar met een M3 Pro- of M3 Max-processor. De 14"-laptop is er ook met een gewone M3-chip, en die variant dient als vervanger voor de oude 13" MacBook Pro, waarvan het laatste model was uitgerust met een normale M2-processor.
| Apple Macbook Pro 16" najaar 2023 (instapmodel) | Apple MacBook Pro 16" najaar 2023 (snelste model, getest) |
|
|---|---|---|
| Processor | Apple M3 Pro | Apple M3 Max |
| Cores/threads | 12 (6P + 6E) / 12 threads | 16 (12P + 4E) / 16 threads |
| Gpu | M3 Pro 18 cores | M3 Max 40 cores |
| Maximaal aantal externe displays | 2 externe 6k-60Hz-displays of 1 extern 8k-60Hz- of 4k-240Hz-display |
3 externe 6k-60Hz-displays of 1 extern 8k-60Hz- of 4k-240Hz-display en 2 externe 6k-60Hz-displays |
| Werkgeheugen | 18GB Lpddr5 | 128GB Lpddr5 |
| Ssd | 512GB | 8TB |
| Wifi | Airport, Wi-Fi 6E | Airport, Wi-Fi 6E |
| Scherm | 16,2", 3456x2234 pixels, glanzend, 120Hz, miniled, 2554 zones | 16,2", 3456x2234 pixels, glanzend, 120Hz, miniled, 2554 zones |
| Gewicht | 2140 gram | 2160 gram |
| Accu | 99,6Wh | 99,6Wh |
| Besturingssysteem | macOS 14 Sonoma | macOS 14 Sonoma |
| Prijs | € 3049,- | € 8579,- |
Net als de A17 Pro-soc in de nieuwe Apple iPhone 15 Pro en Pro Max, worden de M3-processors hoogstwaarschijnlijk gefabriceerd op het N3B-procedé van TSMC. Het zijn daarmee de eerste 3nm-processors voor laptops, waar de M2- en M1-series op 5nm zijn gebakken. Nu de transistors dichter op elkaar zitten, kan Apple er meer van toevoegen. Zo telt de M3 Max 92 miljard transistors, 37 procent meer dan bij de M2 Max.
Apple heeft de coreconfiguraties van het cpu-gedeelte van de M3-processors getweakt ten opzichte van hun voorgangers. Nog steeds bestaat het uit een combinatie van krachtige P-cores en efficiëntere E-cores. De M3 Max krijgt er naar keuze twee of vier extra krachtige kernen bij, voor een combinatie van twaalf P-cores en vier E-cores bij ons top-of-the-line testmodel. De M3 Pro-chip heeft twee extra E-cores ten opzichte van de M2 Pro, maar slechts zes P-cores, terwijl de snelste M2 Pro-variant er acht had, net als de M2 Max. Hoewel we het bij gebrek aan een M3 Pro-laptop niet kunnen testen, belooft het performanceverschil tussen de M3 Pro- en M3 Max-processors dus groter te zijn dan bij de M2 Pro en M2 Max.
De P-kernen zouden in de M3-chip 15 procent sneller zijn dan in de vorige generatie, terwijl de E-kernen er 30 procent op vooruitgaan. Versus de M1 zou de M3 duidelijk efficiënter moeten zijn, waarbij de processor dezelfde rekenkracht zou bieden met de helft van het stroomverbruik, al deelt Apple geen informatie over de M3 Max ten opzichte van de M1 Max, noch een vergelijking met de M2 (Max) op dit punt. Om de maximale prestaties te verhogen, lijkt Apple bovendien een hoger stroomverbruik toe te staan, althans bij de 'gewone' M3, maar ook bij de M3 Max zien we dat de kloksnelheden zijn opgeschroefd. De maximale klokfrequentie van de P-cores ligt bij de M3 Max-chip op 4056MHz, zo'n 10 procent hoger dan bij de M2 Max. De vier efficiënte E-cores pieken op een zeven procent hogere 2568MHz.
Cinebench 24 kan misschien een ruwe indicatie geven van de ipc-verbetering van de nieuwe P-cores. Deze gloednieuwe benchmark draait native op de Apple-chips, net als Cinebench 23. De MacBook Pro met M3 Max-processor haalt in de singlecoretest 144 punten; het M2-model haalt er 122. Ervan uitgaande dat beide chips voor deze test op hun maximale klokfrequentie lopen, zijn de P-cores een procent of 6,5 sneller geworden. Als we kijken naar de multithreadedtest, wordt ook duidelijk dat de prestatietoename van de M3 Max ten opzichte van de M2 Max hoger uitvalt dan de toename in rekenkernen: 49 procent meer prestaties met 33 procent meer kernen.
De nieuwe MacBook Pro behaalt een bijna twee keer zo hoge score als de MacBook Pro met de snelste M1 Max en scoort bijna tweeënhalf keer beter dan de MacBook Air 2020 met de originele M1. De MacBook Pro M3 Max weet ook een krachtige Windows-laptop met een van Intels snelste laptopprocessors te verslaan, maar blijkt in de oudere Cinebench 23-test maar nauwelijks sneller. Mogelijk dat deze oudere test het volledige potentieel van de nieuwe M3 Max dus niet geheel weet te benutten, maar we zien toch dat het relatieve verschil tussen de M3 Max en M2 Max groter uitvalt dan dat tussen de M2 Max en M1 Max, zowel single- als multithreaded.
In beide versies van Geekbench die we hebben gedraaid, zien we wel weer een heel duidelijk verschil tussen de Apple MacBook Pro met M3 Max en MSI's Raider GE68HX, die ongeveer even goed scoort als de MacBook Pro met M2 Max; dat wil zeggen, een procent of dertig slechter dan het nieuwe model. Singlethreaded levert de M3 Max in deze test minder prestatiewinst dan in Cinebench 24. Ook in Geekbench 5 blijkt het verschil tussen M3 en M2 groter dan tussen M2 en M1; versie 6 was nog niet uit ten tijde van de M1 Max-laptop.
Volgens Apple zit de grootste verbetering van de M3-processors hem niet eens zozeer in het processorgedeelte, maar in de gpu. De belangrijkste architecturele innovatie is 'Dynamic Caching', waarmee de gpu-registers, het cachegeheugen op de gpu zelf, beter worden benut. Door de benodigde registers tijdens het uitvoeren van code dynamisch te alloceren, in plaats van aan het begin van iedere taak toe te wijzen op basis van de maximaal mogelijke vereisten voor die taak, wordt de hardware beter benut. Dat moet volgens Apple grote prestatiewinsten opleveren in veeleisende taken zoals games. Als eindgebruiker of ontwikkelaar merk je van die vernieuwde werking overigens niks.
De nieuwe gpu heeft ook nieuwe renderingfeatures die je wel kunt opmerken, zoals hardwarematige raytracing en mesh shading, waarmee geometrieberekeningen efficiënter kunnen verlopen. Mesh shading levert niet noodzakelijk mooiere beelden op, zoals bij het aanzetten van raytracing, maar wel grote prestatieverschillen met gpu's die het niet hebben wanneer een app of spel ervan gebruikmaakt. Alan Wake II is een mooi voorbeeld; je hebt daarvoor praktisch een gpu met mesh shading nodig om het te kunnen spelen. Hoewel nieuw voor Apple Silicon, buiten de mobiele A17-chip, zaten raytracing en mesh shading al sinds 2018 in Nvidia-gpu's, dus echt nieuw zijn ze niet.
Als de nieuwe gpu zijn nieuwe featureset optimaal kan benutten, moet hij volgens Apple tot 80 procent sneller zijn dan het exemplaar in de M2-processors. In de raytracingbenchmark 3DMark Solar Bay zien we inderdaad dat de M3 Max een 85 procent hogere score noteert dan de M2 Max in de derde en laatste sectie, waarin de raytracingworkload het grootst is en de nieuwe chip dus het meest profijt heeft van de toegevoegde features. In 3DMark Wild Life Extreme Unlimited waarin raytracing geen rol speelt, blijft de prestatieverbetering een stuk bescheidener. Het nieuwe model scoort hier maar een kwart beter.
Op de MSI Raider GE68HX hebben we beide benchmarks natuurlijk niet uitgevoerd op de geïntegreerde Intel UHD 770-gpu, zoals vermeld in dat veld van de grafiekset, maar op de mobiele Nvidia Geforce RTX 4070, in deze machine geconfigureerd op de maximale 140W-tgp die de kaart ondersteunt. De MacBook Pro M3 Max weet die in deze twee tests niet in te halen, maar het is toch ook indrukwekkend dat Apples igpu maar 20 procent slechter scoort. Ten opzichte van een 'normale' igpu, zoals de Radeon 780M in de Framework Laptop, is de RTX-kaart vijf tot zeven keer zo snel.
Apple legt de laatste tijd steeds meer de nadruk op gaming op macOS en dus hebben we ook nog een game gedraaid op de nieuwe laptop: Total War Pharaoh, dat dit najaar uitkwam en voor Apple Silicon is geoptimaliseerd. Op Ultra-instellingen levert de Apple MacBook Pro 16" met M3 Max bijna dezelfde framerates als de gamelaptop met RTX 4070, waar hij er op 4k-resolutie zelfs aan voorbijgaat. In dit testscenario zonder raytracing zien we weer een verbetering van ongeveer 20 procent ten opzichte van de oude MacBook Pro, oplopend naar meer dan 30 procent op 4k-resolutie.
Naast een nieuwe cpu en gpu belooft Apple voor de M3-chip ook een vijftien procent snellere Neural Engine, de npu voor machinelearningbewerkingen. Bovendien hebben de processors weer een Media Engine, een hardware-encoder-decoder voor videomateriaal die nu ook AV1 kan afspelen. Daarmee kan deze taak zuiniger verlopen dan wanneer hij op de cpu- of gpu-kernen had gedraaid. De M3 Max heeft twee van deze Media Engines, zodat meerdere encodingtaken parallel kunnen draaien.
Accuduur en geluidsproductie
Meer cores en hogere kloksnelheden toevoegen, is normaal gesproken geen recept voor een grotere efficiëntie en dus een betere accuduur. Een grotere accu dan het 100Wh-exemplaar dat al in de vorige MacBook Pro 16"-laptops zat, kon Apple ook niet inbouwen: dan mag hij niet meer mee in het vliegtuig. Toch zien we in onze lichte browsetest, waarin we de laptop op een vastgestelde helderheid geautomatiseerd over een serie webpagina's laten bladeren tot hij leeg is, geen verslechtering in de werktijd. Sterker nog: de MacBook Pro van eind 2023 scoort iets beter dan de voorganger en duidelijk beter dan het model uit 2021 met M1 Max-processor. De verbeterde efficiëntie van de nieuwe processor en een naar verluidt efficiëntere display helpen het nieuwe topmodel hier uit de brand.
| Accutest browsen 2013 (180cd/m²) | ||
|---|---|---|
| Laptop | Accucapaciteit (Wh) | Gemiddelde tijd in uren en minuten (hoger is beter) |
| Apple MacBook Pro 2023 16" M3 Max (16/40) | 100Wh | 16u20m |
| Apple MacBook Air 2023 15" M2 (8/10) | 66,5Wh | 15u58m |
| Apple MacBook Air 2022 M2 (8/10) | 52,6Wh | 15u41m |
| Apple MacBook Pro 2023 16" M2 Max (12/38) | 100Wh | 15u36m |
| MSI Summit E14 Flip Evo | 72Wh | 14u31m |
| Apple MacBook Pro 2021 16" M1 Max (10/32) | 100Wh | 13u20m |
| Framework Laptop 13 (AMD) | 61Wh | 11u56m |
| Samsung Galaxy Book3 Ultra | 76Wh | 10u1m |
| Acer Swift Edge 16 SFE16-43 | 54Wh | 8u27m |
| Razer Blade 14 2023 | 68,1Wh | 7u4m |
| Razer Blade 18 | 91,7Wh | 5u48m |
| MSI Raider GE68HX 13VG-014NL | 99Wh | 3u58m |
Als we kijken naar de geluidstests, zien we toch dat je een prijs betaalt voor hogere prestaties. Tijdens Blender maken de ventilators van de nieuwe laptop veel meer lawaai dan die van de MacBook Pro M2 Max. Nu was er misschien wat ruimte om het fangeruis verder op te voeren, aangezien het vorige topmodel voor een laptop van dit kaliber erg stil bleef onder belasting. Met de M3 Max in het vooronder schuift het lawaai van de MacBook Pro 16" meer op richting het geluid dat andere krachtige laptops onder volle belasting produceren. Je kunt het wel aan Apple overlaten om ervoor te zorgen dat de fans dan alsnog prettig klinken, lees: geen vervelend hoogfrequent gesuis produceren.
Conclusie
Minder dan een jaar na de oude serie komt Apple nu alweer met een nieuwe reeks MacBook Pro-laptops voorzien van de nieuwe M3-processors. Behalve die specbump is er aan de buitenkant niks veranderd, afgezien van een nieuwe kleur en iets feller scherm. Voor deze review kregen we de snelste configuratie van de MacBook Pro 16" opgestuurd met M3 Max-processor, die vooral door Apple's torenhoge meerprijzen voor meer opslag en werkgeheugen meer dan 8000 euro moet kosten.
De prestaties van de M3 Max blijken indrukwekkend, al was ook de M2 Max al rap. Heb je nu nog een MacBook Pro met die processor of zelfs het originele M1-model uit 2021, dan zit je waarschijnlijk nog wel goed, tenzij je tegen de limieten van je laptop aanloopt. Het nieuwe model is vooral een mooie upgrade voor wie nog steeds op een Intel-Mac zit te werken. Ten opzichte van de M2 Max gaan de cpu-prestaties van het nieuwe topmodel er met ongeveer 50 procent op vooruit als we kijken naar de benchmarks die we hebben gedraaid. De gpu kan zelfs 80 procent sneller zijn, wanneer nieuwe features zoals raytracing in het spel komen. Voor taken waar de M2 niet in het nadeel is, is hij ongeveer 20 procent krachtiger.
Apple laat je graag geloven dat die hogere prestaties het gevolg zijn van zijn fantastische chipontwerp, maar uiteindelijk komt een groot deel van de verbetering ook door hetzelfde trucje dat andere processorbouwers sinds jaar en dag toepassen: meer cores toevoegen en de kloksnelheden verhogen. De prestaties op die manier opschroeven, is niet gratis; hoewel de chip bij lichte werkzaamheden niet minder efficiënt lijkt, getuige de nog steeds uitstekende accuduur van de laptop, wordt hij bij zwaardere taken een stuk lawaaiiger dan het oude model, dat zelfs onder belasting opvallend stil bleef.
Voor wie hecht aan stille kracht, is de nieuwe laptop zichzelf te snel af, maar dat neemt niet weg dat de MacBook Pro 16" nog steeds stiller is dan Windows-apparaten. Bovendien is hij hoogwaardig gebouwd en voorzien van moderne aansluitingen. Het scherm heeft helaas weer trage responstijden, maar verder is de weergave voortreffelijk, zowel voor sdr- als hdr-materiaal. Daarmee is opnieuw onze Ultimate-award op zijn plek.
Getest
Apple MacBook Pro 2023 16" M3 Max 16 Core, 40‑core GPU, 128GB ram, 8TB SSD, Qwerty, ZwartPrijs bij publicatie: € 8.579,-
:fill(white):strip_exif()/i/2006204688.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2006204712.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2006208068.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004681518.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006204130.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006204114.jpeg?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2006204646.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2006226334.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2006189810.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006021778.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006085254.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005218942.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006021764.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005570538.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004620446.jpeg?f=fpa)
/i/2005175546.webp?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005152448.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005690220.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/6764/cergorach.jpg?f=community){kind=small}
/u/151149/crop5fde11d32f663_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/678946/crop6516cce7d5a19_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/28892/flo.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/28986/javaone6666.gif?f=community){kind=small}
/u/230062/crop5eb8fae60f99e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/189748/1984-14997.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/267506/crop6737566d09e92_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/363362/bear2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/409250/LEEUW.gif?f=community){kind=small}
/u/436258/crop5f9a9829255a1_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/362002/crop5a057555d5149_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/29463/engessa1.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/439769/crop5a510243ea2e3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/56203/Screen%2520Shot%25202014-08-01%2520at%252011.49.01%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/219059/crop5efafd1bd64af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/78725/train-icon3.jpg?f=community){kind=small}
/u/394161/dfdesign70.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/364397/1331.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
/u/689167/crop5937a77d09923_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
/u/438628/Brickster_LI1%2520-%2520Copy.png?f=community){kind=small}
/u/378035/crop5eea2b436f6b2_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/227038/samsungapple1.jpg?f=community){kind=small}
/u/40481/crop63f777c898038_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/202197/crop6453620011648_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/172824/crop66b3e7cc16b42_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/380142/icon.PNG?f=community){kind=icon}
/u/317612/icon.png?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/57378/xmen.jpg?f=community){kind=small}
/u/693272/crop55e042eae2eeb_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/179615/crop5e009e0976f03.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1344096/crop5e51bd482905f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/279088/crop609fca601663b.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/606283/crop5db9f475ddc90_cropped.jpeg?f=community){kind=small}