Duurzaamheid, EV's en fotografie

Vraag het aan redacteur Jeroen Horlings

Duurzaamheid

De meestgelezen achtergrondartikelen op Tweakers gaan vaak over duurzaamheid. Jeroen Horlings schrijft al jaren over dit onderwerp en heeft inmiddels alles de revue zien passeren: windmolens op je dak, dynamische energieprijzen, warmtepompen en accutechnologieën. Op donderdagmiddag kun je Jeroen alles vragen over deze onderwerpen en meer.

Jeroen schrijft al sinds 2014 voor Tweakers. In het begin schreef hij vooral camerareviews en achtergrondartikelen over fotografie, maar dat veranderde al snel naar achtergrondartikelen over energie, duurzaamheid en bij uitzondering af en toe een review van een rts-game of een drone. Privé is Jeroen nog steeds fervent hobbyfotograaf en heeft daarnaast een uitgebreide retroverzameling 8bit- en 16bit-computers. Hij woont al 13 jaar in een gasloos huis en rijdt sinds 2017 elektrisch. Ook met vragen over die onderwerpen kun je dus bij hem terecht.

Waar, wanneer en hoe?

Over Jeroen Horlings

Jeroen Horlings schrijft sinds 2014 voor Tweakers en houdt zich bezig met energie, duurzaamheid en fotografie.

Jeroen zit op donderdagmiddag tussen 15.00 en 17.00 uur klaar om jullie vragen te beantwoorden. Die kun je nu al onder dit artikel in de comments stellen. Wil je live meelezen of vervolgvragen stellen, check de comments dan tussen de genoemde tijden of zorg dat de notificaties voor reply's op jouw reactie aanstaan: belicoontje rechtsbovenin > 'Ontvang pushnotificaties'.

Een Q&A? Hoe zit dat?

Tweakers is eerder dit jaar begonnen met Q&A's met redacteuren. Die willen we in de toekomst vaker gaan publiceren. Eerdere Q&A's die we hebben georganiseerd, waren die met Tomas Hochstenbach, Arnoud Wokke en Donovan Kerssenberg. Tijdens een Q&A kun je vooraf vragen stellen aan een redacteur, die de vragen in de middag beantwoordt. Later publiceren we ook een overzichtsartikel met de beste vragen en antwoorden.

In de toekomst willen we meer Q&A's organiseren met Tweakers-redacteuren. Laat ons in de comments dan ook vooral weten welke redacteur jij graag het vuur aan de schenen zou willen leggen.

Reacties (95)

[Anoniem: 111246]

Wat leg je het liefst als fotograaf vast en met welke gear doe je dat?
Hoe zie jij de toekomst van de fotografie in relatie met AI tooling zoals Dall-E / Adobe Firefly?
Nu dpreview gestopt is, zie jij daar een kans voor Tweakers om dat gat te stappen?
Welke post-editing software gebruik je en in geval van Adobe, welke plugin mag echt niet ontbreken in je workflow?

[Yero]

Ik fotografeer van alles, maar vind nachtlandschappen het leukste. Dus een mooi landschap gecombineerd met een heldere sterrenhemel. Helaas besteed ik daar momenteel veel te weinig tijd aan - aangezien je helder weer nodig hebt zonder zichtbare maan, is dat vaak op onhandige momenten. Zeker in de zomer moet je dan ‘s nachts op pad terwijl de wekker de volgende dag weer vroeg afgaat. Lange sluitertijden in combinatie met avondfotografie vind ik ook leuk - maar daarvoor is een statief natuurlijk wel een vereiste. Ik heb 20 jaar met Canon gefotografeerd, maar ben sinds 2015 overgestapt op een Sony A7R II (ondertussen een IV).

Ik vond het best een schok dat dpreview aankondigde te gaan stoppen. Daar is menig fotograaf groot mee geworden. Zeker eind jaren 90 / begin 2000 waren er amper sites of tijdschriften die uitgebreid digitale camera’s reviewden. Ik fotografeerde eerst met een betaalbare compact en ben begin 2003 overgestapt op een tweedehands Canon EOS D30 (ik had toen al jaren een analoge EOS 50E). Gelukkig lijkt het er op dat dpreview blijft bestaan - ik hoop inclusief hun uitgebreide testdata.

Helaas zagen we op Tweakers jaren geleden al dat camerareviews steeds slechter werden gelezen, mede dankzij smartphone fotografie. Alleen vergelijkingen waren nog een uitzondering, al ging dat ook achteruit. Daarbij was het probleem dat camerafabrikanten hun modellen vele jaren lieten bestaan, zodat je op een gegeven moment hagelnieuwe modellen met oude moest vergelijken, waardoor een scheef beeld dreigde te ontstaan bij de beoordeling. Er is toen besloten op camerareviews grotendeels uit te faseren, achtergronden en echt innovatieve producten uitgezonderd, dus helaas zie ik geen mogelijkheden om dit verder uit te bouwen.

Ik gebruik Adobe Lightroom Classic en Photoshop. Ik zie zeker een steeds grotere rol voor AI voor beeldbewerking en beeldgeneratie. Ik speel veel met Midjourney en die resultaten worden steeds beter. Ook maak ik steeds vaker gebruik van Generative Fill in Photoshop, al vind ik dat wel een vorm van valsspelen - je kunt daarmee immers iedere mislukte foto perfectioneren. Ik gebruikte vroeger meer plugins dan nu, onder andere voor ruisreductie omdat Adobe dat toen nog niet zo goed onder controle had. Ik gebruik af en toe Nik Collection, Topaz Gigapixel AI (voor AI gegenereerde beelden) en heel af en toe Portrait Pro.

[Anoniem: 111246]

Dank je wel voor je uitgebreide reactie op mijn vragen. Waardeer ik zeer!
Ergens jammer om te lezen dat er geen camerareviews meer zullen verschijnen op Tweakers.
Maar ergens snap ik ook dat je een grens moet stellen over waarover geschreven wordt.
Doen waar je goed in bent en behoefte aan is. Niet de 100ste zijn die hetzelfde schrijft/doet.

Is je werk trouwens nog ergens online te zien?
Altijd leuk om inspiratie op te doen van een mede-fotograaf.

[Yero]

Vroeger had ik wel wat sites met foto's online staan, maar tegenwoordig niet meer. Ik plaats af en toe wel wat foto's op mijn Instagram account: https://www.instagram.com/jeroen.horlings/

[Peatsmoke]

Persoonlijk zou ik die grens dan hebben getrokken bij elektrisch gereedschap en niet bij camera's.

[Suncatcher]

dpreview is inmiddels overgenomen hoor.

[nevyn67]

Je hebt zowel een doorgestarte DPReview, alswel PetaPixel.

[DeBassie]

Traditionele OPzS loodaccu's ontbreken vaak als het gaat om thuisbatterijen. Goed, ze zijn zwaar, en wat lomp... maar wie heeft verzonnen dat een thuisaccu aan de muur moet hangen. Ze zijn goedkoper en hebben geen last van zelfontbranding.
Wat is het bezwaar?

[ice-T106]

Cost per cycle. Of eigenlijk cost per kwh per keer.
Ze gaan minder cycles mee. En om. Dit enigsinds te beperken kun je beter maar een deel van de Capaciteit gebruiken. Dan nog is de cost per kWh per keer duurder. Zijn wel berekening of calculators voor

[Yero]

Loodaccu’s zijn inderdaad zwaar en lomp, maar dat hoeft geen knelpunt te zijn voor een thuisaccu. Er is wel een groot aanbod, ook tweedehands, vandaar dat mensen soms hiermee beginnen. De initiële kosten zijn lager, maar zoals Ice-T106 al zegt zijn de kosten per kWh (ont)laden hoger. De energiedichtheid is ook veel lager, waardoor je echt veel ruimte nodig hebt. En de levensduur is aanzienlijk korter en dat wordt nog korter als je ze regelmatig bijna volledig gaat ontladen. LFP-cellen lijken momenteel de beste papieren te hebben voor thuisaccu’s, vanwege de kosten, het aantal cycli en de veiligheid (al is dat relatief). Ze kunnen bijna volledig worden ontladen zonder dat dit de levensduur beïnvloedt. Wellicht worden natriumaccu’s later ook interessant voor dit doel. Die kun je bovendien volledig ontladen en ze worden waarschijnlijk (in de toekomst) goedkoper dan LFP.

[bvdli]

Voornaamste nadelen:

Toxiciteit: Lood is een zeer giftig metaal en lood-zwavelbatterijen bevatten significante hoeveelheden lood. Dit kan een veiligheidsrisico zijn, vooral als de batterij beschadigd is of lekt.
Korte cycluslevensduu, wat betekent dat ze slechts een beperkt aantal keren kunnen worden opgeladen voordat ze hun capaciteit verliezen.
Hoog zelfontladingspercentagewaardoor ze zelfs als ze niet in gebruik zijn, stroom verliezen.
Bij lage temperatuurpresteren ze niet goed.
Corrosie: De zwavelzuurelektrolyt in lood-zwavelbatterijen kan corrosief zijn en de batterij kan beschadigen als deze lekt.
Lood-zwavelbatterijen kunnen een brandgevaar vormen als ze niet goed worden behandeld.
Lood-zwavelbatterijen zijn relatief zwaar, wat in vaal een nadeel os.

Zijn er uberhaupt voordelen voor deze ouderwetse accu's?

[Deathchant]

Jeroen en ik hebben elkaar al effe gesproken tijdens het Burgers Zoo tweakers event begin mei dit jaar
Ik lees allerlei theoriën en voornamelijk blogposts (= meningen, geen feiten) over het doorslaan in correcties van optische flaws in een lens die er aan de ene kant voor zorgen dat lenzen geen CA meer hebben, een superhoge resolutie (lees: scherpte) hebben, maar aan de andere kant foto's produceren met een zeer "platte" look.
Om deze optische "perfectie" te verkrijgen worden er vaak extra lenselementen toegevoegd en dit aantal zou een rol kunnen spelen in de "platheid" van een foto; hoe meer lenselementen, hoe meer air-to-surface lichtbrekingen, hoe meer informatie er verloren gaat, maar dus ook hoe platter de foto, aldus ook 1 van de blogs die ik had gevonden. Ik neem het tot nu toe met een korreltje zout en ga eerder af op wat mijn oog ziet op een foto, maar ik kan niet ontkennen dat de foto's die ik met mijn low-element-count Zeiss lenzen maak die theoriën lijken te bevestigen. Aan de andere kant heeft de 21/2.8 van Zeiss behoorlijk wat lenselementen, maar wel ook een mooie look in de foto's.
Uiteraard is "de look" in een foto puur subjectief en vaak moeilijk aan te tonen, waar chromatic aberration, distortion, coma en andere optische imperfecties gewoon meetbaar en aantoonbaar zijn.

Ik heb de volgende vraag voor Jeroen: aangezien ik (nog) geen wetenschappelijke feiten heb gevonden die verbanden legt tussen bovenstaande zaken om e.e.a. aan te tonen, vroeg ik me af wat zijn gedachtes hierover zijn? Ik ben ook benieuwd of hij dit bovenstaande van die platte look ook herkent en of hij denkt dat lensfabrikanten de look van een foto meenemen als criteria of dat het optisch corrigeren van imperfecties juist de boventoon voert (ook naar de toekomst toe)? Want juist dat eerste vind ik juist onderscheidend aan een lensfabrikant.

[Yero]

Bijzonder mooie en uitgebreide vraag! Ik moet alleen helaas bekennen dat ik het antwoord niet 1-2-3 weet. Het is wel een mooie vraag om eens voor te leggen aan de lensfabrikanten.

[Deathchant]

haha, dankje Ik heb nog niemand gevonden die het antwoord weet overigens. Zeiss heeft in ieder geval in (enkele van) de classic lineup nog lood gebruikt in het glas (misschien doen ze dat nog steeds wel, geen idee), en daarvan kun je zeggen dat het color fidelity ten goede komt. Dat kun je wetenschappelijk natrekken, en je kunt ook natrekken dat er altijd iets aan licht verloren gaat wanneer het door verschillende surfaces gaat. Dus theoretisch komt er meer van het licht op de sensor aan wanneer het door minder elementen heen moet reizen, en theoretisch kun je dan zeggen (op de coatings na dan) dat er meer intertonality is (en dus meer micro contrast), maar ja....Ik ben nog niks tegen gekomen die uiteenzet waar die 3dimensionale look vandaan komt.
Ik ben benieuwd waar lensfabrikanten mee terugkomen. Buiten het feit dat het gewoon natuurkunde is, zullen ze het gooien op "hun geheim", maar op zich zou het fijn zijn te weten of zij naast de technisch-zo-correct-mogelijke optics ook een bepaald beeld hebben van het plaatje dat ze willen dat hun lenzen maken, al dan niet per lens.

[Villean]

Heeft dat niet meer te maken met het feit dat zeiss vaak een hoge center scherpte heeft en softe corners. Waardoor je de 3D pop krijgt. Als alles uniform scherp is is je image veel vlakker. De MFT van de Otus serie lijkt dit in iedergeval te bevestigen.

[Deathchant]

Je benoemt nu eigenlijk alleen scherpte als variabele, maar het is meer dan de scherpte of onscherpte op de juiste plekken. Even een disclaimer dat ik het moeilijk onder woorden te brengen vind, omdat ik gewoon niet weet wat het em precies doet, dus ik ga ook wat engelse termen erdoor gooien omdat ik geen beter Nederlands woord ervoor weet wat de lading dekt . Het gaat niet om het onderwerp-isolatie-door-achtergrond/randonscherpte, maar om eigenlijk een combinatie van het volgende:
- scherpte + fall-off naar de achtergrond toe (onafhankelijk van of de randen soft zijn of niet)
- true to life color fidelity, dus een zeer realistische kleurweergave (en ook verschillende tonen per kleur)
- micro contrast, dus de ability om een grote range van zwartwaardes te kunnen weergeven

Door de juiste combinatie van deze dingen krijg je het effect dat intertonal details en texturen dat extra sprankje levendigheid krijgen waardoor je het bijna kunt aanraken, zonder dat daarbij de achtergrond geblurred wordt.

Ik probeer het ook toe te lichten in o.a. deze lensreview met onderin ook een linkje naar het GoT-draadje dat ik ooit begonnen ben over dit effect.
Het is sowieso subjectief, de een ziet wat ik bedoel en de ander ziet het niet.

Als je het mij vraagt heeft de Otus 100/1.4 heel sterk dit effect, terwijl het toch veel lenselementen bevat. Diezelfde Yannick Khong van de blogs die ik hierover heb gevonden, zegt dat de Otus 28/1.4 een plattere rendering heeft dan een goedkope oudere Nikkor lens. Toen hij nog bij PetaPixel werkte had hij ook deze post gemaakt waarin hij "het probleem van moderne lenzen" toelicht, maar ja, het klinkt allemaal aannemelijk, maar ik vind geen wetenschappelijke gronden ervoor. En zo klinken de reacties van de meesten ook: "pseudo-science". Ken Wheeler/Theoria Apophasis/Angry Photographer haalt in zijn youtube video's ook constant die pseudo science aan. Heck, er is zelfs een website die alles weerlegt wat hij zegt/doet. Dus ook een flinke bak zout erbij, vandaar dat ik ook opzoek ben naar de echte science

[Reactie gewijzigd door Deathchant op 23 juli 2024 00:26]

[bauke1984]

Beste Jeroen,

Je woont al een tijdje gasloos.
Wat zou je anders doen met de kennis van nu?

Daarnaast:
Helaas weet ik uit ervaring dat mensen om te beginnen met koken al enorm veel moeite hebben met die inductie platen met druktoetsen. Je kan al wel fornuizen kopen met inductie en draaiknoppen, dit werkt super voor de overstap.
Is er nog innovatie op het gebied van inductie?
(Dat kan van Qi of magsafe tot busbanen die bussen bijladen etc)

[CaptainKansloos]

Helaas weet ik uit ervaring dat mensen om te beginnen met koken al enorm veel moeite hebben met die inductie platen met druktoetsen. Je kan al wel fornuizen kopen met inductie en draaiknoppen, dit werkt super voor de overstap.

Is dit serieus een issue? Ik kook al 18 jaar op inductie, dus ik ben wellicht bevooroordeeld. Maar bij mij is juist het gebruiksgemak van doorslaggevend belang;
- Veel sneller warm (vooral in vergelijking met een 'vakantiehuisje gasplaat'
- Veel makkelijker en sneller schoon te maken
- Geen open vuur waardoor potentieel een stuk veiliger
- Allerlei timer en autokook mogelijkheden die je bij gas vrijwel niet hebt.

Ik heb me nooit bekommerd om tip-toetsen vs draaiknoppen. Hooguit dat met natte vingers die tip-toetsen wat minder goed zouden kunnen werken.

[bauke1984]

@CaptainKansloos
Jazeker, inductie kan voor baby boomers een issue zijn. Roerbakken is soms lastig omdat niet alle pannen efficiënt zijn met consumenteninductie. De ruimte van tiptoetsen kan beter worden benut om grotere pannen met vol vermogen te gebruiken, maar de consumentenversie heeft beperkingen. Op kampeertrips is een inductieplaatje handig, maar de meeste campings zijn er niet op voorbereid.

Professioneel werken met inductie toonde aan dat de overstap naar draaiknoppen en meer vermogen superieur en tijdbesparend is. Hoewel de hotelschool met gas werkt, is er weinig goede reden om vast te houden aan gas, behalve geld en na afschrijving van keukens. Inductie is minder hufter-proof 😅.

Mijn schoonmoeder vond een inductieplaat niets, maar nu ze een fornuis met draaiknoppen heeft, wil ze niet meer terug. Daarom zet ik in op draaiknoppen die altijd goed werken.

Voor sommige tweakers lijkt dit misschien niet belangrijk, maar voor de algemene consument wil ik het graag toegankelijk en plug-and-play maken. Het is een uitdaging, maar wel een issue.

Inductietechnologie heeft zich ontwikkeld, van elektrische tandenborstels tot recent draadloos telefoon opladen met hoger vermogen. Ik hoop deze verbeteringen terug te zien in alledaagse apparaten. En ja zelfs bij de inductie plaat.

[Vaevictis_]

Ik heb ook mijn moeder (75 jaar) aan de inductie gekregen juist vanwege minder gas verbruik maar ook veiligheid. Je wilt niet weten hoe vaak dat misgaat bij ouderen.

[Yero]

Ik woon inderdaad 13 jaar in een wijk zonder gas - iedereen moest zelf zijn warmtevoorziening regelen, zij het via een warmtepomp of aardwarmte. Destijds waren er al warmtepompen, maar ze waren toen een stuk groter, duurder en lawaaieriger dan nu. Ik heb een lucht-lucht-warmtepomp en hoewel dat prima werkt zou ik nu voor een lucht-water-warmtepomp kiezen. Luchtwarmte is toch wat vluchtig en verwarmen via de vloer, via warm water, is wel zo comfortabel.

Inductie was voor mij persoonlijk een enorme vooruitgang, maar dat kwam omdat ik daarvoor ook al gasloos woonde, maar dan in een gemeente met een warmtenet. Inductie was toen nog erg duur, in 2002, dus kookten we keramisch - dat was echt een achteruitgang ten opzichte van gas! Maar ik vind inductie enorm prettig werken - het verwarmt heel snel en is veel veiliger dan gas of keramisch. Ik snap wel dat je, als je van gas afkomt, moet wennen aan de tiptoetsen. Er zijn inderdaad ook draaiknoppen voor wie dat wil. Met tiptoetsen kun je het geheel wel veel beter schoonhouden. 😉

Wat betreft laden via inductie zijn er wel interessante ontwikkelingen, maar bijvoorbeeld voor elektrisch vervoer zie ik massale adoptie niet snel gebeuren. Je verliest immers meer energie dan via een kabel, hoewel dit wel steeds beter wordt. Voor bepaalde use cases, zoals taxi’s en bussen, is dit wel interessant (en dat wordt ook al toegepast).

[pietjansen]

Afgelopen vrijdag was er bij de NOS een artikel https://nos.nl/artikel/24...exe-serie-aan-uitdagingen over het achterblijven van elektrisch vrachtvervoer op elektrisch personenvervoer. Hoe kijk jij hier tegenaan? Acht je batterij-elektrische vrachtwagens meer/minder kansrijk dan vrachtwagens op waterstof en waarom?

ps. ik ben een groot fan van je artikelserie over EV's/zelfrijdende auto's Jeroen, dank daarvoor! Inmiddels rijd ik zelf ook een EV en ik zou nooit meer terug willen. Je hebt me een beetje besmet met het EV virus...

[Yero]

Je ziet dat vrachtwagens, zowel qua productie, techniek en infrastructuur nog flink achterlopen op personenvervoer. Het huidige elektrische vrachtwagens zijn allemaal (op de Semi na) gebaseerd op een fossiel model, waar simpelweg de verbrandingsmotor uitgesloopt is - het differentieel zitten er bij wijze van spreken nog in. Oftewel, net zoals dat tien jaar geleden bij EV's was. Het is dus tijd om een vrachtwagen from-scratch te bouwen, die aerodynamischer is, niet uitgaat van een grote verbrandingsmotor en waarbij de elektromotoren op de assen of in de wielen zitten. Het gewicht is dan ook minder een issue.

Zowel accu- en waterstof-trucks staan nog min of meer aan het begin van hun leven. Ze zijn er wel, maar met beperkingen zoals het bereik, de kosten en de infrastructuur. In beide gevallen moeten die nog grotendeels worden uitgerold (e-trucks kunnen weliswaar ook bij 350kW CCS2 laders terecht, maar er komt een eigen standaard MCS (1,5MW) waarmee je veel sneller kunt laden. Dat vereist een nieuwe infrastructuur, net als H2. Het speelveld is daardoor anders dan bij personenwagens - meer gelijk.

Voor trucks (BEV vs H2) gelden in principe exact dezelfde voor- en nadelen als voor personenwagens. Het grote nadeel van H2 blijft de energie-efficiëntie waardoor ze een factor drie meer energie verbruiken - dat komt door natuurwetten, dus ook technologische innovatie verandert dat niet. Er wordt wel gesproken over doorbraken ala witte waterstof wat je simpelweg uit de grond kunt halen of over enorme overschotten in de toekomst, maar zover is het nog lang niet. Er staat een artikel over dit onderwerp op de planning, maar ik wachtte nog op meer praktijkinfo (dus BEV en H2 modellen voor lange afstanden die ook echt worden ingezet).

[pietjansen]

Bedankt, ik kijk uit naar het artikel!

Mocht je nog tijd hebben voor een vervolgvraag (of voor in het artikel): zijn er dan wel fabrikanten die begonnen zijn met 'from-scratch' trucks met elektromotor te ontwerpen (à la semi) en zo nee, waarom niet? De business case kan toch niet lang meer op zich laten wachten en dat het snel gaat, laat de EV markt zien...

[Yero]

Je ziet hetzelfde bij bedrijfsbusjes - die lopen ook flink achter op allerlei vlakken (zoals laadvermogen). Het lijkt er op dat het from-scratch ontwerpen een te groot (financieel) risico vormt. Het ontwerpen van een compleet nieuw voertuig kost vele jaren, dus van een bestaand model uitgaan is vele malen makkelijker. Bovendien kun je die ook op dezelfde productielijn bouwen als de andere trucks. Op korte termijn is dat handig, maar op lange termijn kan dat zich gaan wreken, zeker als andere fabrikanten wel met geoptimaliseerde ontwerpen komen. Op een dedicated lijn kun je die bovendien ook goedkoper produceren - maar dan ben je wel vele (mogelijk tientallen) miljarden euro's aan investeringen verder. Wat ook nog mee kan spelen is EU-regulatie: er komen nieuwe regels aan waarbij e-trucks iets zwaarder mogen worden - misschien wordt daarop gewacht.

[slagermvd]

Het rijden van een EV brengt vele voordelen.met zich mee, maar V2G is daar nog geen van.

Kun je meer inzicht geven over de ontwikkelingen van V2G en een eventuele Europese verplichting / standaardisatie van V2G?

Mijn inziens ontbreekt dat nog

[Yero]

Helemaal eens, V2G/V2H ontbreekt momenteel. Autofabrikanten hebben wel het een en ander aangekondigd, maar lijken geen haast te hebben. Er zijn nog veel vraagtekens, zoals of dit straks standaard via AC gaat (Hyundai/Kia/ByD/MG) of via DC (Volkswagen/Volvo). Dat maakt flink wat verschil, zowel qua vermogen als voor de thuissituatie - V2X via DC vereist immers een DC-laadpaal met CCS2.

V2X lijkt enorm waardevol voor de energietransitie, dus als het te lang duurt zou een verplichting wel eens noodzakelijk kunnen zijn. Vooral ook omdat autofabrikanten er zelf weinig aan hebben - geen directe voordelen (behalve een USP voor de verkoop) en vervolgens wel de nadelen, zoals problemen met interoperabiliteit maar ook bijvoorbeeld degradatie van de accu (al lijkt dat mee te vallen). Volgens mij wordt er op Europees niveau (en ook in de VS) wel over gesproken, maar er zijn nog geen harde afspraken.
(onder voorbehoud: a.s. zondag verschijnt op Tweakers een interview dat ook kort ingaat op dit probleem).

[pietjansen]

Opvallende uitzondering in dit geheel: Kia prijst zijn nieuwe EV9 specifiek aan met 'Vehicle-to-Grid ready' in de highlights van de auto. Wat dat 'ready' dan mag betekenen is natuurlijk de vraag, klinkt als 'hd-ready' bij televisies en dat was volgens mij ook praktisch nutteloos... Eerder stond op Tweakers een artikel over het poolautoproject met de Ioniq 5 en daarin stond uitgelegd dat de Ioniq 5 hardwarematig met slechts een kleine aanpassing geschikt is hiervoor, maar softwarematig nog niet. Ik vermoed dat in het geval van de EV9 dat hardwarematige stukje dus is toegevoegd, maar de software/standaard nog altijd ontbreekt.

[Yero]

Ja, goed punt. Het is inderdaad wat vaag wat 'V2G ready' betekent. Betreffende de Ioniq 5 zei Hyundai expliciet ten tijde van dat deelautoproject dat er geen plannen waren om achteraf alsnog te voorzien in die functionaliteit, ook al zou dat wel kunnen. Ik denk dat je vermoeden voor de EV9 klopt. Het is dan dus alleen de vraag of ze ook daadwerkelijk die software ooit gaan uitrollen (en dat er laadpalen komen die er ook goed mee overweg kunnen). Dan blijft de vraag over of dit op basis van AC of DC is, of beide. Voor een all-electric huis levert 1-fase AC meestal onvoldoende vermogen voor een volledige dekking.

[2004billy]

Je hebt wel LFP nodig (of misschien CATL’s nieuwe accu). Met NMC NCA etc ga je echt de accu sneller laten degraderen. Dan gaat je auto geen 500k meer mee.
En ik verwacht veel van de wijkaccu. Veel slimmer, want centrale capaciteit voor variabel verbruik.

[Reactie gewijzigd door 2004billy op 23 juli 2024 00:26]

[Skit3000]

Waarom zijn er wel bedrijven die zich richten op zonnepanelen op het dak auto's, terwijl je niks hoort over kleine windturbines?

[Yero]

Ik denk dat zonnecellen zich veel beter in het ontwerp laten vatten, dan kleine windturbines. Even los van de vraag of zonnecellen op een auto zin hebben, want het antwoord lijkt daar momenteel niet overtuigend 'ja' op te zijn. De opbrengst van windmolens is gekoppeld aan de omvang van de balden en aan de hoogte (omdat het daar meer waait). Ik begrijp de gedachte van wind vangen als een auto rijdt, maar dit gaat niet voldoende opleveren - althans niet in de buurt van de energie die het kost om te rijden (anders zou het een perpetuum mobile zijn). Zie ook dit artikel over kleine windmolens.

[Skit3000]

Je hebt gelijk, ik had natuurlijk niet het idee om wind te vangen als de auto rijdt want je wekt dan vooral energie op met je eigen rijwind (waar je dus al minimaal diezelfde hoeveelheid energie extra aan kwijt bent).

Mijn vraag gaat vooral over wanneer je geparkeerd staat, aangezien dat bij de meeste auto's 23 van de 24 uur is én omdat je bij zonnepanelen afhankelijk bent van de inval van (direct) zonlicht wat in Nederland in de winter veel minder is dan de zomer, terwijl windenergie potentieel 24 uur per dag te oogsten valt. Een kleine windturbine zoals deze is qua formaat nog eens redelijk in een auto te verwerken ook.

[Yero]

Ik snap je punt hoor - het is inderdaad zonde dat auto's zo lang stilstaan en dan niets doen. Het probleem van een kleine windmolen, los van dat ze een exponentieel lagere opbrengst hebben dan grotere en hogere modellen, is ook dat ze een minimale windsnelheid nodig hebben om daadwerkelijk stroom te produceren. Dat haal je vrijwel nooit in een straat in een woonwijk.

[TijsZonderH]

Noot van de redactie: laat hier vooral ook weten welke redacteuren je graag zou willen zien voor een Q&A, dan gaan we dat regelen!

[MatHack]

Een Q&A met (ik vermoed) Wout waarbij vragen over het werk zelf beantwoord worden, meer een blik achter de schermen Q&A dus. Er staan een heleboel mensen op de https://tweakers.net/info/over-tweakers/wie/ pagina, een groot deel daarvan schrijft niet/nauwlijks artikelen, maar zullen ongetwijfeld meehelpen aan de tot stand koming van de artikelen.

[TijsZonderH]

Die stond toevallig al voor volgende maand ingepland! Die kan alles behind the screens vertellen, buiten z'n eigen smarthomepassies om natuurlijk.

[Dafader]

EV's zijn veelal automaten (of zelfs maar 1 versnelling) qua versnellingsbak. Hoe lang gaat het duren voor de schakelbakken verleden tijd zijn?

[Yero]

In 2021 was meer dan 60% van alle nieuw verkochte auto's een automaat. Niet alleen EV's, maar ook plug-in hybrides, reguliere hybrides en natuurlijk ook 'ouderwetse' benzine en diesels met automaat. Ik denk dat het dus heel snel gaat. In feite is de automaat nu al standaard op basis van die cijfers en met de groei van (PH)EV's is het zeker dat dit de komende jaren nog sneller verder zal toenemen. In die zin is het wat jammer dat rijlessen nog min of meer verplicht met een handbank moeten, terwijl Duitsland laat zien dat het ook anders kan (lessen in een automaat, maar daarnaast ook lessen met handbank zodat de techniek wel onder de knie is). Het schijnt dat het CBR hier ook naar kijkt, al lopen ze wel achter de feiten aan.

Overigens is het niet uit te sluiten dat er ook meer EV's met versnellingen komen. Porsche en Audi hebben dit al, maar dan met een speciale versnelling om hard op te trekken. Wellicht later nog een speciaal voor op de snelweg. Al maakt dat een constructie natuurlijk wel duurder en complexer, terwijl een elektromotor in principe prima kan functioneren op alle gangbare snelheden.

[Dafader]

Dank! Ik heb inderdaad te horen gekregen dat men bij de rijschool aan kan geven dat men in een automaat wil lessen en dat daar ook aparte rijbewijs notities voor zijn. Ze moedigen het echter bij de rijschool af. (ik vermoed omdat men meer lessen kan verkopen om het schakelen onder de knie te krijgen ipv de enkel de regels er in te stampen en goed gedrag aan te leren.)

[GoBieN-Be]

Het lijkt me toch beter om te leren rijden met versnellingen. Als je later eens in een andere auto moet rijden, bijvoorbeeld huurauto of auto van een vriend, en dat is met versnellingen, dat je dat ook kan.

[Yero]

Dat is ook de reden dat vrijwel iedereen dat doet, ook al weten we dat alle auto's overgaan op een automaat. Stel dat je eens in een land komt waar ze alleen 'oude' auto's hebben, dan ben je dan flexibeler (en ook met het aanschaffen van een tweedehands wagen natuurlijk).

Het Duitse experimentele rijbewijs biedt die mogelijkheid echter ook: je lest en rijdt af in een automaat, maar je krijgt tussendoor ook een aantal schakellessen in een andere auto (die je moet halen). Vervolgens kun je dus beide.

[Wild Chocolate]

Ik hoorde vorige week Alexander Pechtold (de directeur van het CBR) op de radio aangeven dat jongelui het beste nog wel kunnen leren schakelen, omdat zij doorgaans geen nieuwe auto's kopen. Eerder "oude" tweedehandsjes. Dan een rijbewijs halen met een aantekening voor uitsluitend automaat, zou ze erg beperken in de keuze bij de aankoop van een (eerste) auto.

Ik kreeg ook nog niet het idee dat er al over nagedacht wordt hoe men dit wil blijven volhouden, aangezien rijscholen steeds minder mogelijkheden zullen krijgen om handgeschakelde auto's te kopen. (Hybrides zijn tenslotte ook vaak automaten, afgezien van Mild-hybrids).

[Dafader]

Ik ben dan gelukkig niet jong en lui. En ook allang geen beginnende bestuurder meer. Mijn opties zijn met mijn inkomen veel breder. Ik heb altijd in grote steden gewoond en nooit een auto nodig gehad. Nu mijn sociale kring meer landinwaarts huizen aan het kopen is leek het me wel goed om er eens mee te beginnen. Enige horde is eventueel een verhuurder van auto's of een leenbak bij reparaties... maar dan moeten ze maar meer op voorraad hebben. Kan altijd nog een OV pakken.

[Wild Chocolate]

Ja, er zullen altijd uitzonderingen zijn. Maar ik vermoed dat de overgrote meerderheid van kandidaten <25 jaar is. Mijn persoonlijke ervaring is dat je maar beter jong zoveel mogelijk de rijbewijzen kan halen die je ooit nodig denkt te hebben. Zelf jong A (18) en B(19) gehaald, en voor het mooi net ff te lang gewacht met E (35), daardoor mag ik nu minder zware aanhangers trekken dan vrienden die dat voor 2013 hebben gehaald. Had ik langer gewacht met A, dan had ik meerdere keren examen moeten doen. Had ik B later gehaald (na 2015, geloof ik), had ik nu geen trekker mogen besturen (ik rijd regelmatig op een trekker, voor mijn hobby).

Kortom, mijn persoonlijke ervaring is: halen wat je halen (en betalen) kan!

[Dafader]

Heel fair. Achteraf is mooi leven maar dit geeft wel stof tot nadenken. Dank voor je input! Ik denk toch dat ik me laat leiden door wat de auto die ik ga aanschaffen heeft.

[Crashed1987]

Recentelijk heeft Toyota aangegeven een doorbraak te hebben gevonden in accutechnologie (https://nl.hardware.info/...olid-state-accu-voor-evrs), wat is jouw verwachting hiervan? Persoonlijk ben ik nog van het 'eerst zien dan geloven' gezien de uitdagingen waar fabrikanten tegenaan lopen.

Ik zou een Q&A met Wout wel interessant vinden als hoofdredacteur :-)

[Yero]

Recentelijk heeft Toyota aangegeven een doorbraak te hebben gevonden in accutechnologie (https://nl.hardware.info/...olid-state-accu-voor-evrs), wat is jouw verwachting hiervan? Persoonlijk ben ik nog van het 'eerst zien dan geloven' gezien de uitdagingen waar fabrikanten tegenaan lopen.

Ik heb er ook gemengde gevoelens bij. Los van wat je kunt vinden van Toyota als autofabrikant (als voormalig Prius-eigenaar heb ik goede ervaringen), is hun trackrecord erg slecht. Ze hadden het over solidstate-accu's in 2027 die bijna 1200km zouden bieden en in 10 minuten opgeladen kunnen worden. Het is alleen niet de eerste keer dat we dit hoorden. In 2017 zeiden ze dat het nog vijf jaar zou duren voordat we EV's met solidstate zouden zien - die deadline hebben ze niet gehaald en er is ook nog geen enkel prototype (laat staan een die in reallife omstandigheden heeft laten zien). In 2009 had men het ook al over een accu met 10x zo hoge dichtheid. Dus inderdaad, eerst zien dan geloven. Zoals in de video (en het artikel) besproken zijn er veel fabrikanten mee bezig, maar zijn er nog tal van uitdagingen die zover bekend niet in de praktijk overwonnen zijn.

Ik zou een Q&A met Wout wel interessant vinden als hoofdredacteur :-)

Gaat gebeuren - hij is de volgende!

[Crashed1987]

Bedankt voor je reactie! Ik houd de ontwikkelingen met interesse in de gaten.

Ik kijk uit naar de Q&A van Wout