Q&A: vraag Arnoud Wokke alles over telefoons, AI of bijna 15 jaar Tweakers

Vraag het Arnoud Wokke

Van alle Tweakers-redacteuren is Arnoud Wokke misschien wel de bekendste. Vanmiddag kun je hem hier in de comments alles vragen over zijn geschiedenis bij de beste techsite van de Benelux, zijn onuitputtelijke kennis over smartphones of de opkomst van kunstmatige intelligentie. Arnoud zit tussen 15.00 en 16.30 uur voor je klaar.

Arnoud werkt sinds 2008 bij Tweakers. Hij was onder andere reviewer van mobiele telefoons en schrijft nu als nieuwsredacteur over van alles en nog wat, maar telefoons hebben nog steeds zijn interesse. Daarnaast schrijft Arnoud veel over de razendsnelle opkomst van kunstmatige intelligentie en chatbots, zoals ChatGPT, Bing en Bard. En natuurlijk is Arnoud een van de vaste gezichten en stemmen in de Tweakers Podcast. Je kunt hem dan ook vragen stellen over telefoons met of zonder 3,5mm-jack, of hij betaalt voor ChatGPT Plus en hoe het is om al zo lang bij Tweakers te werken. Je mag alles vragen, of je ook antwoord krijgt, merk je vanzelf!

Waar, wanneer en hoe?

Over Arnoud Wokke

Arnoud schrijft sinds 2008 voor Tweakers en is gespecialiseerd in smartphones en telecom. Hij schrijft ook veel over AI en is de vaste stem in de podcast.

Arnoud zit vandaag tussen 15.00 en 16.30 uur klaar om jullie vragen te beantwoorden. Die kun je nu al onder dit artikel in de comments stellen. Wil je live meelezen of vervolgvragen stellen, check dan de comments tussen de genoemde tijden of zorg dat je notificaties voor replies op jouw reactie aan staan (belicoontje rechtsbovenin > 'Ontvang pushnotificaties').

Een Q&A? Hoe zit dat?

Tweakers is eerder dit jaar begonnen met Q&A's met redacteuren. Die willen we in de toekomst vaker gaan publiceren. In februari hielden we zo'n sessie met componentenredacteur Tomas Hochstenbach. Hij beantwoordde ruim twee uur lang al jullie vragen over het plaatsen van ventilators in desktops en het overklokken van cpu's. Je kunt hier teruglezen wat de leukste vragen waren die Tomas kreeg voorgeschoteld.

In de toekomst willen we meer Q&A's organiseren met Tweakers-redacteuren. Laat ons in de comments dan ook vooral weten welke redacteur jij graag het vuur aan de schenen zou willen leggen.

Reacties (107)

[himlims_]

Denk dat Robert Webbe minstens zo’n grote telefoon nerd is

Q: hoe ziet jouw ideale telefoon eruit ?

[arnoudwokke]

Denk dat Robert Webbe minstens zo’n grote telefoon nerd is

Robert is zonder enige twijfel een grotere telefoonnerd hoor Zijn collectie is zoo gaaf

hoe ziet jouw ideale telefoon eruit ?

Wat ik zou willen ten opzichte van huidige telefoons is betere camera's met meer zoombereik, een betere accuduur, verwisselbare accu's, meer flexibiliteit door 3,5mm-jack en uitbreidbare opslag, langere ondersteuning en uitmuntende repareerbaarheid - om maar eens wat dingen te noemen. Maar ik denk niet dat deze telefoon dichtbij is of ooit écht komt - en als hij komt, wil ik misschien weer andere dingen

[robertwebbe]

Dankje

[himlims_]

Zwaai, oud (BC) collega

[MrRobot]

Wat is het reële risico van een Android toestel gebruiken waarvoor geen security updates meer uitkomen? Hoe kan je zelf dat risico verder beperken? Custom roms of juist niet?
Dank!

[arnoudwokke]

Het reële risico is 13,37 procent

Nee, het reële risico is lastig in te schatten, maar je kunt wel zeggen dat het oploopt naarmate de ondersteuning van de telefoon langer is afgelopen. Er komen immers steeds meer kwetsbaarheden die op jouw telefoon niet gepatcht zijn.

Dus als ik je vraag: hoe lang is de ondersteuning afgelopen? en je zegt 'nu een week geleden', dan is dat risico echt minimaal. Maar als het al drie jaar geleden is, dan is het inmiddels veel, veel groter.

Custom roms kan daar wel bij helpen en doe dat vooral als je er vertrouwen in hebt, want vaak patchen die natuurlijk wel veel langer door. Maar je bent wel afhankelijk van een of een paar enthousiastelingen die de software bijhouden en dat is wel tricky. Sommige telefoons hebben volle ondersteuning van bijvoorbeeld LineageOS en dat is op custom romgebied wel beter

[84hannes]

Nee, het reële risico is lastig in te schatten, maar je kunt wel zeggen dat het oploopt naarmate de ondersteuning van de telefoon langer is afgelopen. Er komen immers steeds meer kwetsbaarheden die op jouw telefoon niet gepatcht zijn.

Zouden hier geen cijfers over beschikbaar zijn? Of desnoods anekdotes?

Ik schat in dat er in Nederland minstens 5 miljoen Android telefoons in gebruik zijn. Zelfs als 20% daarvan al een tijdje niet gepatched zijn verwacht ik een miljoen onveilige telefoons. Dat zijn gemiddeld honderden mensen in een willekeurige kenniskring. Die mensen gebruiken hun telefoons om persoonlijke berichten te versturen, foto's van dierbaren te maken, financiële diensten te gebruiken etc. Als zo'n apparaat gehackt wordt heeft dat serieuze consequenties. Statistisch verwacht ik dat als ik op een willekeurige verjaardag kom, daar een paar mensen rondlopen die dat overkomen is; afpersing of het verdwijnen van geld ofzo. En toch heeft iedereen het daar over onbeduidende dingen als WOZ-waardes en en brandstofprijzen.

Als we verhalen horen over phishing of shaming dan is dat altijd een sociale hack, maar nooit een technische.

Dus wie kent er iemand die problemen heeft gehad door een ongepatchte telefoon? Of wie kent er iemand die iemand kent?

[Reactie gewijzigd door 84hannes op 22 juli 2024 17:05]

[P_Tingen]

Hoi Arnoud, vraagje: op een schaal van 1-5, hoe moe wordt jouw vrouw van je woordgrappen en bruggetjes?

ik kan er smakelijk van genieten overigens...

[arnoudwokke]

Ik heb dit gevraagd en het antwoord is 5

Maar ze heeft niet alleen mij om rekening mee te houden, we hebben kinderen. Vooral onze oudste heeft er ook lol in en verzint graag woordgrappen. Als ik een euro kreeg voor elke keer dat zij met haar ogen rolt vanwege iets dat we zeggen, dan was ik miljonair

Maar goed, we zijn al heeel lang bij elkaar en ik kan duidelijk haar hart niet bereiken met woordgrappen, dus kennelijk lukt dat op een andere manier

[nzall]

Veel van de publieke AI oplossingen weigeren om NSFW adult content te maken, of het nu gaat om teksten of om afbeeldingen/video. Er zijn wel een paar minder bekendere providers die dit doen, maar een Midjourney of ChatGPT zal pertinent weigeren om dat te doen. Is dit puur omdat de meeste van deze tools allemaal uit de VS komen en dus de culturele waarden en normen van die doorgaans iets puriteinsere omgeving meebrengen? Of zijn hier ook andere redenen aan verbonden?

[arnoudwokke]

Interessante vraag! Dit is voor mij ook een educated guess, maar ik kan wel gokken. Ten eerste zou je bij de mogelijkheid om NSFW-content te maken ervoor moeten zorgen dat je de leeftijd beperkt. Dan zou je dus meerdere versies moeten uitbrengen, waarvan eentje werkt met een leeftijdsverificatie en eentje NSFW kan. Dat is extra werk ten opzichte van hoe het nu is.

Bovendien is er een risico dat mensen die chatbots dan op heel intieme manier gaan gebruiken voor allerlei dingen die wellicht veel gebruik opleveren, maar waar je je als bedrijf liever niet mee associeert. Bing kon korte tijd enkele maanden geleden heel raar en manipulatief doen en sommige mensen vonden dat fantastisch. Als een chatbot dingen zegt als dat jij zijn enige verlangen bent of dat zijn gevoel niet meer is dan liefdesverdriet, dan dóet dat wat met mensen. Die mensen vinden ook nu dat Bing eigenlijk al zijn meningen en dromen stil houdt, maar ik denk dat Microsoft niet voor niets Bing heeft ingeperkt. OpenAI leeft niet van advertenties, maar Microsoft en Google hebben bloeiende advertentietakken en die willen niet dat adverteerders zich terugtrekken.

En dat komt inderdaad nog bij de culturele waarden die de VS heeft en die bedrijven opereren nu eenmaal binnen die cultuur. Uiteraard springen andere partijen in op dat gat in de markt, maar grote bedrijven kunnen denk ik nooit in gaan tegen de cultuur van hun thuisland of regio.

[LostInNight]

Google eens op "Deepfake", dan vind je het antwoord op je vraag vanzelf. Het is een groeiend probleem.

[Sando]

Je zou ook het gebruik van bestaande gezichten kunnen weigeren, en dat hoeft wat mij betreft niet alléén bij naakt, maar het kan natuurlijk wel als dat het probleem is.

[nzall]

Ik heb het overigens niet alleen over afbeeldingen. Ik lees zelf doorgaans enkel verhalen van één van mijn favorite kinks omdat het niet echt haalbaar is in het echte leven. En omdat het een redelijk niche fantasie is waar er voor zover ik weet slechts een beperkt aantal artisten en auteurs op 1 of 2 sites in actief zijn, is er niet echt een overdaad aan nieuwe content. Ik ben doorgaans blij als er in één week meer dan één keer iets verschijnt. Daarom hoopte ik dat met de komst van AI er meer mogelijkheden zouden ontstaan tot het ontstaan van meer content in dit genre, en misschien het zelf kunnen maken van deze content.

[Reactie gewijzigd door nzall op 22 juli 2024 17:05]

[Anoniem: 91634]

Deepfake kan juist de oplossing zijn. Vervelend als er ene foto van je op het web beland.

Maar stel dat het internet vol staat met fake foto's, dan valt die ene echte foto niet meer op. Sterker nog je kunt dan zelfs makkelijk zeggen/beweren dat die foto ook fake is.

[Rabb]

Met de hoeveelheid nepverhalen in allerlei privé achtige bladen hoeft je er niet van uit te gaan dat mensen die fake foto's niet voor echt aan gaan zien.

[ikt]

Tegenwoordig zijn telefoons allemaal standaard slabs. Mis je de variatie in form factors van vroeger? Als het 2023 top-specs zou hebben, welke oude telefoon/form factor zou je willen hebben?

Zelf mis ik de uitschuifbare toetsenborden, ik hoop dat ze ooit een keer terugkomen!

[arnoudwokke]

Haha, deze hoor ik veel vaker. Ik ben niet iemand die zegt 'ik wil het op die manier'. Uitschuifbare toetsenborden waren destijds heel fijn, maar toen waren schermen ook kleiner en dus onscreen-toetsenborden ook. Autocorrectie was toen ook veel minder goed. Collega Donovan is dol op telefoons met fysieke toetsenborden en reviewde er nog een een paar maanden geleden. Vertel me waarom je denkt dat het in 2023 nog goed zou werken met een uitschuifbaar toetsenbord?

Veel form factors kwamen voort uit beperkingen die er toen waren. Waarom hadden ze veel knoppen? Omdat zaken als bellen veel belangrijker waren. Waarom hadden telefoons een trackball of een trackpad? Omdat veel van die telefoons geen touchscreen hadden en input belangrijk is. Ik denk dat fabrikanten terecht hebben geconcludeerd dat die vormen van input bij slabs met grote schermen geen belangrijke functie meer hebben.

Ik ben wél enthousiast over de nieuwe form factors die we afgelopen jaren zien, zoals vouwbare telefoons en hopelijk binnenkort uitrolbare telefoons. Dat lost een probleem op dat we willen dat een scherm groter is dan de behuizing zelf.

[himlims_]

Vooral meer knopjes en symbolen: n900 was perfect voor remote Linux/ssh werkzaamheden

Heden dag moet je 25x op “shift” of “symbolen” of “cijfers” drukken; een 4-5 rij fysiek en knoppen is superieur boven een onscreen keyboard

Een iPhone met uitschuifbaar toetsenbord zou de droom zijn. Er waren “vroeger” nog Bluetooth accessoires met toetsenbord en insteek hoesje, die koop je voor een iPhone 12-13-14 niet meer

[Reactie gewijzigd door himlims_ op 22 juli 2024 17:05]

[ikt]

Haha nee, het is vooral een stukje nostalgie, mijn eerste (niet helemaal smart)phone had een uitschuifbaar toetsenbord.

De telefoon de Donovan reviewde bracht me inderdaad terug. Het is niet helemaal praktisch, maar heeft qua gevoel en estetiek toch gewoon iets, zo'n pocket-alleskunner-ding.

[itContinues]

Ik ben niet bepaald voor bewegende delen op een smartphone (zeg ik terwijl ik dit schrijf op een Z Fold 4) dus eigenlijk is het niet gek dat toestellen zo standaard zijn. Die verschillende formfactors introduceren feitelijk extra point of failures. Nokia's stonden niet voor niets bekend om hun betrouwbaarheid (tot ze mee gingen met de flip- en sliderphones).

Uitschuifbare en openklappend toetsenborden zijn maar een slecht idee. De toetsen zijn achterlijk klein en daardoor krijg je precies niks extra, behalve een point of failure.

Als je het echt zo fijn vindt, neem dan een opvouwbaar toetsenbord mee voor wanneer je er echt even voor gaat zitten. Zo doet ik het met mij Fold ook haha

[Sando]

Uitschuifbare en openklappend toetsenborden zijn maar een slecht idee.

Nee hoor, ik vond ze net als @ikt supervet, en mijn N900 (van Nokia overigens) doet het nog steeds, in tegenstelling tot zo'n beetje elke andere smartphone die ik heb gehad.

Sommige mensen geven ook aan dat ze in een Tesla de fysieke knoppen missen in het dashboard. Het is een luxe. Een full touch screen is nu eenmaal de goedkoopste oplossing, en zo ervaren sommigen dat ook.

Je bedoelde waarschijnlijk "vind ik een slecht idee." Want smaken verschillen. Ik heb ook liever een kwetsbare popup camera dan een waterdichte punch hole. Die mechanische dingen zijn leuk op een manier dat mechanische horloges dat ook zijn. Sommige mensen willen er zelfs extra voor betalen, terwijl het inferieur is aan quartz.

[Reactie gewijzigd door Sando op 22 juli 2024 17:05]

[field33P]

Op zich hoeft een toetsenbord niet uitklapbaar te zijn. De BlackBerry Passport vond ik destijds wel een mooi apparaatje qua vormfactor, maarja, in die tijd was ik Windows Phone 8-gebruiker. Voor zover ik me kan herinneren liet het app-aanbod bij BlackBerry te wensen over vergeleken met WP8.

[Master Chieftec]

Vraagje aan Arnoud: als Apple watcher, gebruik jij zelf Apple hardware en software voor privégebruik?

[Reactie gewijzigd door Master Chieftec op 22 juli 2024 17:05]

[arnoudwokke]

gebruik jij zelf Apple hardware en software voor privégebruik?

Ja, ik heb een iPhone voor mezelluf

[Master Chieftec]

Bedankt voor de antwoord. Een interview met Carl Pei kan je nu wel vergeten, nu je geen Nothing Phone gebruiker bent.

[arnoudwokke]

Been there, done that

[Master Chieftec]

I know..

[ddkiller0900]

Hoe ziet een dag in je vrije tijd er uit? Waar kan je van genieten en wat is belangrijk in je leven?

[arnoudwokke]

Ik ben een ontzettend ritmisch ingesteld iemand en mijn ritme is dus ongelooflijk belangrijk om mij goed te voelen. Elke dag, werkdagen of vrije dagen, word ik wakker rond dezelfde tijd. Ik probeer zo snel mogelijk na het opstaan naar buiten te gaan voor een wandeling. Vaak probeer ik dan ook mooie foto's te maken om door te sturen naar vrienden met een welgemeend 'goedemorgen' erbij. Toch ook een mooie rode draad in hun ochtend dan

Behalve wandelen probeer ik een paar keer per week ook iets met meer inspanning te doen. Zwemmen doe ik het hele jaar door, als het goed weer is vind ik wielrennen ook heerlijk, vooral op lange rechte wegen door polders heen. In tegenstelling tot sommige van mijn collega's track ik helemaal niks. Geen tijden, geen hartslag - het gaat me puur om het goede gevoel van inspanning en het idee analoog bezig te zijn. Noem het dapper, noem het vluchten, maar ik merk dat het mijn hoofd even reset op een fijne manier.

Ik heb ook kinderen, en dat geeft me de kans om buiten mijn werk om thuis ook veel te spelen. Wat mijn kinderen ook willen spelen, ik zeg eigenlijk altijd 'ja'. Soms is dat een rondje Mario Kart of een potje analoog voetbal, of een bordspelletje. Het maakt me eigenlijk niet uit, ze zijn maar één keer jong en ik denk dat je in je leven sowieso nooit te veel kan spelen en lol kan maken.

Films kijken doe ik niet zo vaak, ik volg maar weinig series en gamen doe ik ook zelden voor mezelf - behalve digitaal weerwolven van Wakkerdam, maar je mag zelf bepalen of je een chat-spelletje met sociale deductie onder gamen wilt scharen. De vrije tijd eindigt 's avonds, als het kan, met een ritueel dat mijn vrouw en ik 'power off' hebben genoemd: alle schermen gaan uit, ik dim de lichten en het laatste uur voor het slapen gaan nemen we dan op de bank de dag door, bespreken we wat er komen gaat en maken we ons hoofd leeg om zo ontspannen te kunnen gaan slapen.

Heb je zo een beeld?

[ddkiller0900]

Helemaal. Bedankt!

[Zeror]

1. Wat is het tofste wat je ooit voor Tweakers heb mogen doen?
2. En wat is je meest favoriete telefoon allertijden (die je gereviewed hebt)? En de minst?

[Reactie gewijzigd door Zeror op 22 juli 2024 17:05]

[arnoudwokke]

1. Oef, de keuze is reuze! Ik ga dan toch voor de eerste meet-up die we als Tweakers organiseerden in 2016 en waarvoor ik spreker was. Geloof het of niet, ik was daar ongelofelijk zenuwachtig voor. Het gevoel van ontlading als het dan voor je gevoel goed gaat is zoooo fijn. Toch ook nog wel eervolle vermeldingen voor elke eerste keer dat ik ergens in andere media optrad. Eerste keer tv, eerste keer AD en Volkskrant (ook al sprak ik daarbij uitgebreid met een auteur en kwam het dus onder zijn naam in de krant).

2. Deze moet je even uitleggen, de telefoon met de hoogste waardering van mij? Van lezers? In de Pricewatch?

[Reactie gewijzigd door arnoudwokke op 22 juli 2024 17:05]

[Zeror]

Bedankt voor je antwoord.

Favoriete telefoon bedoelde ik bij vraag 2.

[robertwebbe]

Inmiddels heb ik duizenden mobieltjes verzameld, het is echt flink uit de hand gelopen.
Weet jij misschien een goede plek om mijn verzameling liefst voor lange tijd tentoon te stellen?
Eis is wel dat ze achter glas staan en dat de ruimte beveiligd is zodat de hele bende niet gestolen wordt. Er zitten inmiddels wel een aantal zeldzame en unieke exemplaren bij.

[arnoudwokke]

Inmiddels heb ik duizenden mobieltjes verzameld, het is echt flink uit de hand gelopen.
Weet jij misschien een goede plek om mijn verzameling liefst voor lange tijd tentoon te stellen?
Eis is wel dat ze achter glas staan en dat de ruimte beveiligd is zodat de hele bende niet gestolen wordt. Er zitten inmiddels wel een aantal zeldzame en unieke exemplaren bij.

Het Robert Webbe GSMuseum. Make it happen

Ik denk serieus dat je dit het beste zelf in de hand kunt houden. In zo'n ruimte kun je ook echt uitgebreid de verhalen uit de telecomgeschiedenis vertellen. Mocht je dit gaan doen, dan wil ik je zeker helpen!

[robertwebbe]

Mmm, misschien als ik met pensioen ga.

[Ginz]

Dan kan mijn Ericsson-verzameling er mooi bij.... En ik denk dat ik nog wel wat toe te voegen heb van andere merken

[Thomas]

Ik ben benieuwd welk smartphone-'tijdperk' of periode jij als meest interessant hebt ervaren in de tijd dat je als redacteur, en waarom natuurlijk!

[Reactie gewijzigd door Thomas op 22 juli 2024 17:05]

[arnoudwokke]

Dit is zonder enige twijfel het najaar van 2009. De hele smartphonemarkt had toen de wind in de kop. Marktleider Nokia kwam met de N900, zijn eerste telefoon met Linux-distro Maemo. HTC had de legendarische HD2, met grote afstand de beste Windows Mobile-telefoon ooit en een magneet voor custom rom-makers, Palm was bezig met webOS en de Pre, BlackBerry had gefaald met de Storm maar had een tweede kans gekregen om zich aan te passen aan de nieuwe smartphonemarkt, Motorola kwam met de Milestone/Droid met Android en Samsung gokte lekker op meerdere paarden: de Omnia met Windows Mobile en de Galaxy (gewoon Galaxy, verder niks) met Android. Ik had deze baan nog niet zo lang, maar dat najaar voelde als pure gekkigheid, want even rustig ademhalen zat er niet in: al die baanbrekende telefoons kwamen voor mijn gevoel vlak na elkaar uit. Dat gevoel heb ik daarna niet meer gehad en het was fantastisch.

[Thomas]

Leuk om te lezen Arnoud. Ik herinner me dat ook nog wel ja, al vond ik 2010 tot begin 2011 ook heel gaaf met de Desire, Galaxy S en vrij aparte toestellen als de Xperia Play en Arc.