Woensdag beantwoordde componentenreviewer Tomas anderhalf uur lang al jullie vragen over pc-hardware. Er werden massaal vragen ingestuurd en in dit artikel lichten we er daar tien van uit, inclusief de antwoorden die zowel Tomas als andere medetweakers soms gaven.
We vroegen jullie in dit artikel om al jullie vragen aan Tomas. Dat mocht gaan over zijn expertise, namelijk pc-componenten, maar ook over andere onderwerpen. Normaal gesproken hebben Tweakers-redacteuren helaas geen tijd om individuele lezersvragen te beantwoorden, dus deze Q&A was daarvoor een unieke kans. We hebben onderstaande tien vragen geselecteerd op hoe leuk we ze vonden en op onze inschatting of de antwoorden ook voor andere tweakers dan de vraagsteller interessant zijn.
Eigen systeem benchmarken
Hoe kom je er achter of jouw systeem wel optimaal draait, in vergelijking met andere vergelijkbare systemen?
- Dannyh53
In principe ben je er tegenwoordig wel met alles juist aansluiten en XMP (of bij AMD, EXPO) aanzetten na het bouwen, zoals @Alxndr en @DMZ al zeggen. Maar, het kan nooit kwaad om even wat simpele tests te draaien om de prestaties van de belangrijkste onderdelen te checken.
Dan zou ik vooral focussen op cpu en gpu:
- Cinebench R23 MT -> gratis te downloaden via https://www.maxon.net/en/downloads/cinebench-r23-downloads, zorg dat je de minimum test duration uitzet in de advanced settings zodat je maar één score krijgt. Dit zou niet meer dan 5% onder de resultaten in onze cpu-reviews uit moeten komen, anders gaat er echt iets mis qua instellingen, koeling of stroomtoevoer.
- 3DMark -> gratis te downloaden via Steam. Draai een van de gratis tests (bv. Time Spy) en vergelijk de Graphics-score met die in onze gpu-reviews. Ook hier zou je op z'n minst in de buurt moeten komen.
Anderzijds, als je pc goed werkt en snel is, is er in principe geen reden om aan te nemen dat er iets fout loopt natuurlijk.
Tweaker @Cid Highwind voegt daar nog een simpele truc aan toe: luisteren, als je gebruikmaakt van luchtkoeling tenminste. De cpu-fan zal rustig blijven wanneer de gpu het zware werk doet en vice versa, zo stelt hij.
Hardware en statische elektriciteit
Ik ben benieuwd naar iets waar echt nooit over gesproken wordt. Hoe voorzichtig dien je nu om te gaan met hardware? Is het vandaag de dag echt nog zo gevoelig voor bijvoorbeeld statische elektriciteit, of kun je alles net zo beetpakken en half mee smijten zoals sommige youtubers doen?
- Wachten...
Interessante vraag! Ik ben geen elektrotechnicus, maar ik kan je wel vertellen wat de voorzorgsmaatregelen in ons testlab zijn. Die blijven beperkt tot zorgen dat je ontladen bent (bv. de ongeverfde achterkant van een radiator aanraken) en geen gekke dingen doen om statische elektriciteit op te zoeken. Ga dus niet met je pantoffels op een tapijt een computer lopen bouwen 
. Het is ook niet nodig om bewust chips aan te gaan zitten raken ofzo.
Aan de andere kant, er geldt natuurlijk altijd better safe than sorry en zeker als het je eigen, duurbetaalde hardware is kan ik goed begrijpen dat je liever voorzichtig bent.
@BlaDeKke denkt dat er zo weinig over statische elektriciteit wordt gepraat omdat het lastig te constateren valt. Bij een defect hierdoor wordt er doorgaans vanuit gegaan dat het een dead-on-arrival betreft, en krijg je dus een nieuw exemplaar. @Klaverbart wijst erop dat ook het zuur op je handen effect kan hebben op hardware en @iCore linkt een video van Linus Tech Tips en Electroboom over dit onderwerp.
Processors en videokaarten testen in Flight Simulator 2020
Waarom zie ik Flight Simulator 2020 op Tweakers nooit terug in reviews van cpu's of gpu's?
- Derice
Omdat het helaas een onwijs bewerkelijke game is om te testen. Om te beginnen is de game weinig consistent doordat er textures ingeladen worden vanuit de cloud (wat je wel voor een deel lokaal kan cachen, overigens). Verder is er geen echte benchmarkmodus, anders dan een vlucht zo veel mogelijk op autopilot doen en zo veel mogelijke externe invloeden uitschakelen. Het instellen en uitvoeren daarvan is allemaal handwerk, foutgevoelig en wordt onderbroken door vrij lange laadtijden.
We hebben wel twee keer apart benchmarks in Flight Simulator 2020 gedaan, namelijk toen hij uitkwam in november 2020 en na de grote patch van augustus 2021. Om standaard op te nemen in onze cpu- en gpu-benchmarksuites is de game echter te onhandig en tijdrovend.
@Hans1990 voegt daar nog aan toe dat Flight Simulator 2020 in het begin ook wel grappend 'Loading Simulator' werd genoemd, vanwege de lange laadtijden. Maar het is vooral de inconsistentie van de prestaties in deze game die hem frustreert.
Verschillen tussen audiocodecs
In reviews van moederborden kom ik vaak de opmerking tegen dat het ene bord een betere audiocodec (vaak de Realtek ALC1220, ALC1220 of ALC4080) heeft dan het andere. Hoe verhouden die codecs zich nou tot elkaar en zijn ze de meerprijs waard?
- tweaker1982
In de meeste moederbordreviews neem ik een uitklaptabelletje op met de belangrijkste verschillen tussen bijvoorbeeld de Realtek ALC887, ALC897, ALC1200, ALC1220 en ALC4080. Zie bijvoorbeeld review: 15 AMD X670-moederborden - De dikste mobo's voor je Ryzen 7000-cpu.
Wat deze chips doen, is het omzetten van het digitale audiosignaal naar analoge output - het zijn dac's, dus - en daarmee zijn ze alleen relevant als je de analoge jacks van je moederbord of pc-kast gebruikt. Met een usb-headset omzeil je de hele ingebouwde audio.
Tussen de ALC887/897 en de luxere ALC1200/1220/4080 zit een duidelijke stap qua signaalruisverhouding - er zit dus simpelweg minder achtergrondruis op je audio. Om eerlijk te zijn: een purist hoort dat, maar voor 95% van de gebruikers maakt het eigenlijk niet uit.
Vervolgens is het voornaamste verschil tussen de ALC1200 en ALC1220 dat laatstgenoemde een luxe hoofdtelefoon met een impedantie van meer dan 32Ω aan kan sturen. Het verschil tussen de ALC1220 en ALC4080 is uitsluitend dat die laatste intern wordt aangesloten via USB in plaats van de gebruikelijke HD Audio-interface. Daardoor kan de beperking van maximaal 24-bit audio worden omzeild, wat alleen voor zogenaamde high-res audio relevant is.
Nu heeft @DMZ wel een beetje een punt, namelijk dat zodra je audio écht belangrijk vindt, je toch vaak kiest voor een mooie externe DAC die inherent minder gevoelig is voor interferentie en vaak nog andere mogelijkheden biedt, bv. een XLR-aansluiting.
:strip_exif()/i/2005441550.jpeg?f=imagegallery)
De blaasrichting van een fan
Hoe kan ik bij het monteren van fans zien welke zijde intake is en welke zijde exhaust is? Soms staat het erop met pijltjes of een variant daarop maar soms ook niet.
- Cyaankali
Het simpele ezelsbruggetje wat ik altijd gebruik: de lucht gaat in de richting van de kant waar het frame en de kabeltjes zitten. Aan de kant waar je de vier 'latjes' ziet zitten komt de lucht er dus uit.
Zuinigheid met vlijt
Als je gaat voor een energiezuinige computer (met name voor Office en Lightroom) kun je dan het beste gaan voor een laptop, een NUC of een desktop?
- wisselwerking
Laptopcomponenten zijn zo'n beetje per definitie zuiniger dan desktophardware. Een NUC is in feite een laptop zonder scherm en accu, maar een externe monitor zal vaak meer verbruiken dan een scherm ingebouwd in een laptop, al is het maar omdat een los scherm vaak groter is. In theorie is het antwoord dus de laptop - zeker een zelfbouwdesktop zal je alleen met het nodige tweaken in de buurt kunnen krijgen.
@LurkZ heeft nog een aantal tips voor de zelfbouwer, bijvoorbeeld dat een externe voeding (bv. een PicoPSU) vaak efficiënter is dan een standaard exemplaar, en dat je een losse videokaart en harde schijven het beste kunt vermijden.
Chips, net gemist
Welke review had jij heel graag willen doen, maar is aan je neus voorbij gegaan?
- Zeror
Ik moest er even over nadenken, maar dan toch de review van de eerste AMD Ryzen-processors. Van bijna zielige, lachwekkende underdog werd AMD toen in één klap een geduchte concurrent voor Intel, en daarmee werd de basis gelegd voor een heel aantal bijzonder succesvolle generaties. Zo'n grote verandering in processorland komt niet vaak voor, maar ik heb 'm net gemist - dat was de laatste grote CPU-review van Koen Crijns bij Hardware Info denk ik - dus ik hoop dat ik zo'n kans nog eens ga krijgen.
Ultrawide masterrace!
Is het mogelijk dat videokaarten ook worden getest bij 3440x1440 resolutie?
- PanaLover
@Jan1337 had het artikel al gevonden dat ik hierover eens heb geschreven bij HWI. Ik denk dat de vuistregels van toen nog prima toepasbaar zijn:
Concreet betekent dat: reken je vanaf wqhd naar 3440x1440, trek dan 19% van de prestaties af, reken je vanaf ultra hd, tel er dan juist 40% bij op. Rekenen we volgens die rule of thumb van qhd naar 3440x1440, dan zitten we er gemiddeld minder dan 3 fps naast, met 6 fps in Doom en GTA V als grootste uitschieters. Omrekenen vanaf ultra hd-resolutie is met twee uitschieters van 7 fps en gemiddeld 4 fps verschil iets minder nauwkeurig. Door de bank genomen kun je de prestaties op uwqhd echter redelijk precies voorspellen aan de hand van deze vuistregels.
En om je concrete vraag te beantwoorden, ja natuurlijk is dat mogelijk, maar het verlengt de testtijd van elke videokaart natuurlijk wel met 33 procent. En dat terwijl een videokaart testen volgens onze standaarden al onwijs tijdsintensief is: met tien games in een zestal combinaties van resolutie en settings zit je al aan zestig tests, en dat is dan nog exclusief alles wat we doen met raytracing (steeds meer), stroomverbruik en synthetische tests. Effectief heeft het verzamelen van alle testdata van de 32 videokaarten in onze review: Videokaart Best Buy Guide - De beste gpu's in februari 2023 ruim een maand geduurd. Bovendien doen we dat niet eenmalig, maar gedurende het jaar meerdere keren zodat we altijd goed vergelijkbare, representatieve testdata met de nieuwste drivers en gamepatches beschikbaar hebben.
Eigenlijk is onze videokaarttest dus al veel te uitgebreid als je er economisch naar kijkt 
. Daar nog 'even' +33% testtijd aan toevoegen is echt niet te doen. Maar dat betekent natuurlijk niet dat we er eens als een one-off naar zouden kunnen kijken, zoals ik destijds ook voor HWI heb gedaan.
:strip_exif()/i/2005057052.jpeg?f=imagegallery)
Overklokken is passé
Is het overklokken van de cpu met de huidige generatie nog de moeite waard om de meeste bang for buck te krijgen?
- daantjuhh10
Eerlijk? Eigenlijk niet. Wellicht kun je nog een leuke prestatieverbetering behalen als je een processor koopt die standaard een vrij laag tdp heeft, door de powerlimits hoger in te stellen, maar dat is eerder het automatische turbo-algoritme meer ademruimte geven dan echt overklokken.
De meeste aandacht gaat bij het tunen van je processor tegenwoordig uit naar efficiëntie, zeker nu veel mensen ook fors meer betalen voor stroom. En buiten dat is een zuinige en bovenal stille computer natuurlijk ook gewoon fijner om te gebruiken. Niet voor niets schreef ik laatst dit artikel: review: Maak je cpu zuiniger én sneller - Ryzen 9 7950X en Core i9 13900K bedwongen.
@Sp3ci3s8472 schrijft dat er in multithreaded-applicaties soms nog wel wat te winnen valt met overklokken. @i-chat roept op om in plaats van overklokken meer aandacht te besteden aan efficiëntie en zuinigheid, terwijl @DMZ toch nog op de meerwaarde van het overklokken bij oudere hardware wijst.
Knal-oude voeding
Bepaalde onderdelen van een PC gaan wat langer mee, bv. de behuizing, fans en ssd. Voor elk van die kun je wel zien of testen of ze nog lang mee kunnen. Mijn huidige pc heeft een voeding (CoolerMaster Silent Pro M1000) van intussen dertien jaar oud. Wanneer is oud te oud?
- Masuchievo en brambo111
Ik denk dat een echte voeding-enthousiasteling je wel zou aanraden om die zo langzamerhand te vervangen ja. Een concreet voordeel is efficiëntie; jouw 80Plus Bronze-voeding zal zo rond de 85 procent efficiënt zijn bij normaal gebruik, een moderne voeding doet daar al gauw een procentpunt of vijf bij. Verder bevat een voeding allerlei componenten die kunnen verouderen en verslijten.
Anderzijds, zolang het werkt...
Wil je alle 150+ comments met vragen en antwoorden teruglezen? Check dan de commentsectie van het Q&A-artikel. Zou je het tof vinden om vaker een Q&A te zien op Tweakers, bijvoorbeeld met een andere redacteur? Laat dan gerust in de comments weten met wie of over welk onderwerp.
:strip_exif()/i/2005606082.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005759774.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/427538/yUpX1.jpg?f=community){kind=small}
/u/34858/crop61e5ade5a4319_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/92809/crop577f58c1b8795.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/33074/crop5f7576a7992e0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1820/GoTicon.gif?f=community){kind=small}
/u/102775/crop5fdca9bae9d3a_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/367499/crop59d6204c19d20_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/448966/crop62a741840cd69_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/13460/JUN982.GIF?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1342406/crop5e54ac64d4274_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/21712/waltericon.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/397908/crop5a8183633ae3b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/263454/wie%2520dit%2520leest%2520is%2520gek.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44206/poes.gif?f=community){kind=small}
/u/441062/crop5b2baea1a371f_cropped.png?f=community){kind=small}