De ACM ziet diverse gedragingen van met name KPN die maken dat andere partijen die glasvezel willen aanleggen tegen vertragingen aanlopen of die aanleg volledig stoppen. De toezichthouder stelt onder andere voor dat gemeenten graafwerkzaamheden moeten kunnen verbieden.
De ACM stelt een toenemend aantal signalen van glasvezelpartijen te hebben ontvangen over problemen waar zij tegenaan lopen bij de aanleg van glasvezel. Uit een marktstudie van de toezichthouder blijkt dit met name in de steden te spelen, als meerdere partijen glasvezel willen uitrollen in hetzelfde gebied.
"In de vraagbundelingsfase zijn veel gedragingen waargenomen die de uitrol van fiber-to-the-home door een bepaalde partij vertragen of zelfs volledig beëindigen", stelt de toezichthouder. Bij die vraagbundelingsfase maakt een alternatieve glasvezelaanbieder zijn plannen voor de aanleg bekend, in de hoop dat 30 tot 50 procent van de huishoudens zich inschrijven. Hierdoor hebben investeerders enige zekerheid dat het project rendabel zal zijn, zodat ze tot de aanleg over kunnen gaan.
Volgens de ACM reageert KPN vaak op dit soort aankondigingen. KPN kan in buitengebieden bijvoorbeeld gerichte acties starten om zijn combinatie van 4g en dsl te promoten: "Bijna overal waar een ftth-netwerk wordt uitgerold door alternatieve aanbieders heeft KPN de prikkel en de mogelijkheid om klanten een scherp aanbod te doen voor diensten die worden geleverd over haar kopernetwerk." Dit speelt met name in gebieden waar KPN toch al glasvezel wil aanleggen, om klanten zo te behouden. Ook VodafoneZiggo kan klanten zo'n aanbiedingen doen.
Verder kan een glasvezelproject met een vraagbundeling worden vertraagd of afgesteld door een andere partij die ook vraagbundeling gaat uitvoeren. De ACM wijst erop dat dit is gebeurd in Buren, waar eerst Glasvezel Buitenaf en daarna Digitale Stad een vraagbundeling startte en Digitale Stad/KPN die met succes afrondde terwijl Glasvezel Buitenaf zijn project staakte. In het buitengebied van Apeldoorn gebeurde het omgekeerde.
Ook de aankondiging zelf glasvezel aan te gaan leggen kan bestaande projecten frustreren. Dit gebeurde volgens de ACM onder andere in Deurne, waar E-Fiber de kern en het buitengebied wilde verglazen en KPN daarna bekendmaakte in de kern van de gemeente glasvezel aan te willen leggen. In een vergelijkbare situatie in Breda trok E-Fiber zich uiteindelijk terug. De ACM wijst daarnaast op de aankondigingen van zowel T-Mobile als KPN om de Haagse wijk Segbroek te verglazen.
Een toename in concurrentiegedrag kan zo de aanleg van glasvezel negatief beïnvloeden en met die uitrol gaat het hoe dan ook al niet voorspoedig, is de conclusie van de toezichthouder. De ACM stelt dat een deel van de oorzaak ligt bij de beperkte bevoegdheden van gemeenten om regels te stellen aan de uitrol van glasvezel. Ook zijn er onduidelijkheden bij de procedures om vergunningen te verstrekken.
Het voorstel aan de overheid is om de aanleg glasvezelnetwerken te stimuleren door bijvoorbeeld gezamenlijke investeringen. Daarnaast is de ACM van mening dat gemeenten en provincies vergunningsvoorwaarden moeten harmoniseren. Verder wil de toezichthouder de markt nauwlettend in de gaten gaan houden op negatieve effecten.
Gemeenten zouden tenslotte de partij die als eerste aankondigt glasvezel aan te leggen moeten kunnen beschermen om inefficiënte dubbele aanleg te voorkomen. "Een concreet voorbeeld daarvan is dat een gemeente om zwaarwichtige redenen van publiek belang tijdelijk kan verbieden dat een partij uitvoering geeft aan de graafwerkzaamheden."
Het is al langer duidelijk dat de aanleg van glasvezel in Nederland lange tijd achterbleef. Tweakers schreef hier in 2017 een achtergrond over. In 2019 lijkt het aantal aangelegde glasvezelverbindingen weer groeiende. Dat komt met name door KPN, dat eind 2021 een miljoen huishoudens op glas wil hebben aangesloten.