Focus op functies
Sony Computer Entertainment heeft tijdens een presentatie in New York de PlayStation 4 officieel aangekondigd. Grote afwezige op het evenement was de console zelf. De hardware was, op de nieuwe Dualshock 4-controller na, nog niet klaar om te worden getoond. De presentatie richtte zich dan ook vooral op wat de nieuwe console aan mogelijkheden biedt voor game-ontwikkelaars. Daarbij was er natuurlijk aandacht voor nieuwe games, maar vooral ook voor de diverse nieuwe functies die aan de PlayStation zijn toegevoegd.
Andere visie op next-gen
Als tijdens de presentatie één ding duidelijk werd, is het wel dat Sony's visie op 'next-gen' anders is dan veel gamers van tevoren hadden verwacht. Waar nieuwe consoles traditioneel voor een flinke stap voorwaarts stonden op audiovisueel gebied, lijkt de PlayStation 4 op dat gebied een bescheiden stapje vooruit te maken. In plaats daarvan kiest Sony dus voor nieuwe features, met daarbij een sterke focus op connectiviteit, zowel in sociaal opzicht als tussen verschillende apparaten.
:fill(white)/i/1361421579.jpeg?f=thumblarge)
Die focus komt nergens zo zichtbaar naar voren als bij de nieuwe controller. De Dualshock 4-controller beschikt over een nieuwe 'Share'-knop die gamers met een druk op de knop in staat stelt een net gespeelde passage uit een game als filmpje te delen met vrienden. De sociale features houden daar niet mee op. Gamers zouden hun games ook eenvoudig naar vrienden kunnen streamen, die in het meest interactieve geval items zouden kunnen plaatsen in het spel waar ze op dat moment naar aan het kijken zijn. Op de volgende pagina lees je meer over de diverse streaming-functies van de PlayStation 4.
Hoewel er voldoende games en features zijn gepresenteerd om over te praten, ontbrak er ook iets tijdens Sony's presentatie. Anders dan de PlayStation 3 lijkt de PlayStation 4 namelijk geen opvallende hardwarematige vernieuwing te bieden. De PS3 was behalve een nieuwe spelcomputer ook de eerste goede en betaalbare Blu-ray-speler. Verwacht werd dat de PlayStation 4 dat stokje over zou nemen door bijvoorbeeld Blu-rays van 100 GB te ondersteunen, of door beelden in 4k te kunnen produceren. Sony besprak de videomogelijkheden van de console nog niet, en dus valt niet uit te sluiten dat dergelijke features alsnog worden aangekondigd, maar vooralsnog ontbreken ze.
Dualshock 4
Wel aanwezig: de nieuwe controller, die inderdaad veel weg heeft van de controller waarvan eerder deze week al foto's verschenen op internet. De Dualshock 4 bevat nog steeds alle kenmerkende knoppen en thumbsticks. Nieuw is het touchpad in het midden van de controller, een headphone-jack, een share-button en een lampje. Dat lampje zal worden gebruikt om aan te geven wie welke speler is in een multiplayer-spel, maar ook als referentiepunt voor de nieuwe stereocamera, die dankzij het lampje kan bepalen waar de controller zich in je kamer bevindt.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Sony toont nieuwe DualShock 4-controller
Streaming ergo sum
Op de vorige pagina noemden we al de mogelijkheid om een speelsessie naar een vriend te streamen, maar dat is slechts een klein voorbeeldje van de streaming-functies die de PlayStation 4 biedt. Het volledige pakket op dit gebied behelst veel meer dan dat, inclusief enkele interessantere features die de PlayStation 4 meer bestaansrecht geven dan alleen maar de mogelijkheid om vrienden met je mee te laten kijken.
Gaikai
In de eerste plaats maakte Sony bekend wat de rol van streaming service Gaikai is bij de PlayStation 4. Gamers zullen op termijn niet langer hoeven te wachten om een game te kunnen spelen als ze het spel online kopen. Dankzij een speciaal voor de PlayStation 4 ontwikkelde streaming service kunnen gamers meteen beginnen met spelen als er een spel is gekocht. Bovendien vindt het downloaden van games en demo's op de achtergrond plaats; de console bevat een extra chip die belast wordt met downloads, zodat de gebruiker niet gehinderd wordt als de console nieuwe content downloadt.

In New York werd duidelijk dat Sony hoge verwachtingen heeft van de mogelijkheid om games te streamen naar de nieuwe console. Gamers zouden games kunnen browsen en met één druk op de knop een spel in kunnen duiken om het direct uit te proberen, zonder daarvoor eerst enkele GB's te hoeven downloaden. Daarnaast zal Sony de streaming service gebruiken voor het aanbieden van PS One-, PlayStation 2- en PlayStation 3-games. De PS4 wordt naar alle waarschijnlijkheid niet backwards compatible met fysieke games van de vorige consoles, maar Sony zal die games dus online aanbieden.
Resume-functie
Een handig bijproduct van de streaming-mogelijkheden van de PlayStation 4 is dat gamers hun console uit kunnen zetten, en verder kunnen spelen waar ze waren gebleven als ze de console later weer aanzetten. De tweede chip blijft continu actief, ook als de console 'uit' is. Dat betekent dat downloads door kunnen lopen en dat de console 'onthoudt' waar een gebruiker in een game was gebleven. Een dergelijke feature is bij handheld-consoles al jaren heel normaal.
Voor die handhelds, en dan doelen we uiteraard op de PlayStation Vita, was ook een rol weggelegd in New York. Sony maakte bekend dat de PlayStation Vita vergelijkbare functies krijgt als de Wii U-controller heeft bij de Wii U. Op termijn moeten alle PlayStation 4-games namelijk te streamen zijn naar de PlayStation Vita. Dat de Vita dat kan, was al bekend. Eerder werd eenzelfde functie namelijk al aangekondigd voor de PlayStation 3 en de Vita, maar Sony lijkt er bij de PS4 pas echt mee uit te gaan pakken.
De games
Voorafgaand aan de presentatie van Sony in New York deden de meest wilde indianenverhalen de ronde. The Last Guardian zou zijn opwachting maken, na bijna vier jaar niet meer te zijn getoond. We zouden te zien krijgen waar ´Team 1´ van Naughty Dog aan werkt, terwijl Team 2 bezig is met het afronden van PS3-game The Last of Us. Gran Turismo 6 zou voorbij komen. Battlefield 4. Assassin's Creed 4, en vul het lijstje maar aan.
De harde waarheid is dat de initiële line-up zoals Sony die in New York voorstelde een beetje tegenvalt. De uitsmijter van de avond was Bungie's Destiny, nota bene een titel waarover afgelopen week al diverse previews verschenen op basis van een 'reveal trip' bij Bungie in Seattle, waar ook Tweakers het spel voor het eerst te zien kreeg. Goed, we weten nu dat Destiny inderdaad naar de PlayStation 4 komt en daar werd meteen bij vermeld dat die versie van wat exclusieve content wordt voorzien. Een grote studio, een game die zomaar heel goed kan worden, maar dé uitsmijter van een PlayStation 4-introductie? Nauwelijks.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Dat betekent overigens niet dat er geen titels waren die indruk wisten te maken, maar een klassieke 'wegblaas-game' ontbrak. De enige titel die daar wellicht bij in de buurt komt, is Ubisofts Watch Dogs. We betwijfelden vorig jaar op de E3 al of Watch Dogs voor de huidige generatie consoles ontwikkeld werd, want de game zag er simpelweg te goed uit. Dat de game opduikt in de PS4-line-up is dan ook weinig verrassend.
In die categorie valt ook Killzone: Shadow Fall. Hoewel de game voor de presentatie nog niet aangekondigd was, ging er al langer een gerucht dat Guerrilla Games een nieuwe Killzone-game zou aankondigen voor de PlayStation 4. De studio toonde tijdens de presentatie een kort gameplayfragment. Over de setting van het spel is nog weinig bekend, anders dan dat het opnieuw draait om het gevecht tussen de Vektans en de Hellghast, en dat het zich afspeelt in het jaar 2038. Killzone: Shadow Fall is een launch game voor de PlayStation 4 en verschijnt exclusief op Sony's nieuwe console.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Killzone: Shadow Fall was zeker niet het enige nieuwe, originele spel dat voor de PlayStation 4 werd aangekondigd. Zo toonde Sony ook Knack, een 'cartoony' ogende game met een robot die van omvang kan veranderen. DriveClub is een racegame met een focus op team-based racing, met een feature ingebouwd waarin auto's in hoog detail te bekijken zijn, zoals dat ook kon in Autovista van Forza Motorsport 4 op de Xbox 360. De InFamous-serie krijgt een nieuw deel in InFamous: Second Son, waarin de hoofdpersoon de strijd aangaat met de overheid om burgers hun rechten op het gebied van privacy terug te geven.
Braid-ontwikkelaar Jonathan Blow werkt aan puzzelspel The Witness, dat behalve voor de PlayStation 4 ook voor de pc en iOS verschijnt. Capcom maakt een drakengame die nu door het leven gaat onder de codenaam Deep Down. Blizzard maakte bekend dat Diablo III naar de PlayStation 4 komt, maar ook gewoon naar de PS3. Square Enix meldde aan een nieuwe Final Fantasy-game te werken, maar maakt daarover pas meer bekend op de aanstaande E3.
Ook Quantic Dream en Media Molecule, de studio's achter Heavy Rain en Littlebigplanet, gaven acte de presence, maar niet met een nieuwe game. Beide studio's richtten hun presentaties op wat er in de toekomst mogelijk is met de kracht en de nieuwe functies van de PlayStation 4. Toekomstmuziek dus, maar nog geen concrete aankondiging. Daarmee blijft het totaal aantal tot nu toe bekendgemaakte PlayStation 4-games staan op tien, waarbij Killzone: Shadow Fall, Destiny en Watch Dogs de grootste titels lijken te zijn. Dat twee van die drie titels niet exclusief voor de PlayStation 4 worden ontwikkeld, mag opvallend worden genoemd.
De specificaties
Sony gaf in New York beperkte informatie over de specificaties van de PlayStation 4. Zo noemde het bedrijf wel dat de speciaal voor de console ontwikkelde soc een cpu op basis van de x86-architectuur zal bevatten. De gecombineerde cpu/gpu heeft een bandbreedte van 170GBp/s en een rekensnelheid van 2 teraflops. Verder beschikt de PlayStation 4 over 8GB gddr5-werkgeheugen.
PlayStation 4 |
Merk |
Sony |
Cpu |
soc gebaseerd op x86-64 AMD Jaguar, 8 cores |
Gpu |
Gebaseerd op AMD 'next-generation' Radeon, onderdeel van de soc. |
Geheugen |
8GB gddr5. Unified, vooral zowel cpu als gpu |
Opslag |
Hdd, grootte nog niet gespecificeerd |
Controller |
Dualshock 4 |
Optische drive |
Blu-ray, dvd |
I/o |
3x usb 3.0 |
Netwerk |
Ethernet (10BASE-T, 100BASE-TX, 1000BASE-T) IEEE 802.11 b/g/n Bluetooth 2.1 (EDR) |
Av |
HDMI Analog-AV out Digital Output (optical) |
Release |
Najaar 2013 |
Zoals verwacht, kondigde Sony aan dat de console voor het einde van 2013 in de winkels moet liggen. Dat is opvallend, want klaarblijkelijk is het bedrijf ongeveer negen maanden voor de beoogde release nog niet klaar om de console zelf te tonen. Daardoor blijven enkele vragen over de hardwarematige features van het apparaat nog onbeantwoord. Waarschijnlijk zal hier pas verandering in komen op de E3-gamesbeurs, die in juni plaatsvindt en waar Sony de console naar verwachting wél toont.
De devkit-specs getest
Voordat de aankondiging plaatsvond, bestond er al een aardig idee van wat voor specs de PlayStation 4 zou hebben. Die verwachte specifficaties waren grotendeels gebaseerd op de PlayStation 4-devkit die game-ontwikkelaars in huis hebben om games mee te maken. Omdat die games uiteindelijk moeten draaien op een PlayStation 4 was te verwachten dat de specs van de devkits niet ver van die van de uiteindelijke retail-consoles af zouden liggen.
Specs gelekt
We hebben enkele benchmarks uitgevoerd op een systeem dat als PlayStation 4 dienst doet. Dat systeem werd opgebouwd volgens de gelekte specificaties van de devkit. Gameontwikkelaars hebben van Sony al verschillende developmentkits gekregen voor het testen van hun games en van enkele devkits zijn de specificaties gelekt. Vroege devkits hebben vaak veel weg van normale computers omdat de specifieke hardware die de console gaat aandrijft nog niet beschikbaar is. Onze 'Playstation 4' is op deze specificaties gebaseerd.
Volgens de meeste geruchten zal de 8-core cpu van de Playstation 4 gebaseerd zijn op AMD's aankomende Jaguar-ontwerp en elke core zal op een bescheiden 1,6GHz geklokt worden. Omdat deze chips natuurlijk nog niet beschikbaar zijn hebben we genoegen moeten nemen met AMD's FX 8350-cpu op een FX990-moederbord. Deze tikt normaal op 4GHz maar is voor onze test teruggeklokt naar 1,6GHz. Hij is daarmee zeker niet identiek aan de chip die de PS4 zal aandrijven, maar met de hedendaagse hardware kom je moeilijk verder in de buurt.
Radeon 7850?
De gpu in de Playstation 4 zou zijn gebaseerd op de Southern Islands-serie van AMD en op basis van de core-configuratie en rekenkracht van ongeveer 1,8 Tflops zou de Radeon HD 7850 de beste match zijn. Ten slotte werd 8 GB ddr3-geheugen in het systeem geprikt en werden de games onder Windows 7 gedraaid.
We moeten uiteraard meer dan een flinke slag om de arm houden wanneer we op basis van de benchmarkresultaten van dit systeem uitspraken over de prestaties van de PS4 doen. De console zal allereerst geen Windows draaien, maar een veel uitgekleder besturingssysteem met bijbehorende reductie in overhead krijgen.
Bovendien zou AMD naar verwachting een 'custom' soc voor Sony bouwen, die acht Jaguar-cores combineert met de gpu. Ook zou het geheugen van cpu en gpu in het systeem worden verenigd en derhalve afwijken van ons testsysteem. Ons systeem gebruikt ddr3 terwijl de PS4 over gddr5-geheugen zal beschikken.
Desalniettemin hebben we bovenstaand systeem gebruikt om een aantal games te draaien die goeddeels ook in de testprocedure voor videokaarten worden gebruikt. We beperken ons uiteraard tot de resolutie van 1920x1080 pixels om te zien of 'onze PS4' full-hd-games zou kunnen draaien.
Testresultaten
Onze PS4, zoals we het testsysteem voor het gemak noemen, is in AvP een stuk sneller dan de 7850-kaart die in ons referentiesysteem werd getest. Met een minimum framerate van 31fps is het spel in ieder geval goed speelbaar.
Battlefield kan niet op zijn hoogste kwaliteit worden weergegeven. Met een framerate van gemiddeld 32 fps, maar dan wel met enorme inzakkers, is deze game in ieder geval met de Ultra-settings, te hoog gegrepen.
De Call of Duty-games draaien op een wat oudere engine en de 'PS4' kan ze dan ook zonder problemen aan.
Dirt: Showdown is op de Ultra-installing niet speelbaar. Gek genoeg heeft de 7850 in het referentiesysteem, met een hoger geklokte cpu, hier geen probleem mee, wat op een tekort aan rekenkracht kan duiden.
Ook Shogun 2: Total War is op de Ultra-settings iets te pittig. De gemiddelde framerates zijn net acceptabel, maar de minima zijn te laag voor een vloeiende spelervaring.
Devkit specs conclusies
Uiteraard moeten we, zoals we al aangaven, een flinke slag om de arm houden wanneer de de prestaties van 'onze PS4' extrapoleren naar de nieuwe console. De devkit-specificaties waarop we het testsysteem baseerden waren, net als de specificaties van de console, nog niet vrijgegeven en dus deels gebaseerd op speculatie.
Waar rook is, is echter meestal vuur en de devkits zouden niet drastisch anders moeten zijn dan de door ons geteste configuratie. Hoe de prestaties van de uiteindelijke PlayStation 4 zich zullen verhouden tot deze resultaten is echter nog van flink wat factoren afhankelijk. Wij gebruiken desktopcomponenten met Windows 7, terwijl de PS4 een nextgen-soc krijgt met een eigen besturingssysteem.
Daarnaast vereist de PS4 van programmeurs dat hun code in extreme mate multithreaded is. De individuele cores van de PS4 zijn namelijk relatief laag geklokt, waardoor ontwikkelaars alle acht cores constant bezig moeten houden om het maximale uit de console te krijgen. Bij het spelen van een game als Battlefield 3 schommelde de processorbelasting op ons testsysteem zo rond de 50 tot 60 procent, met soms een uitschieter. Aan de softwarekant is dus ook nog flinke winst te boeken.
Ook moet niet onderschat worden hoeveel prestatiewinst nog geboekt kan worden als ontwikkelaars specifiek voor één platform ontwikkelen. De Playstation 3 heeft bijvoorbeeld een gpu die gebaseerd is op Nvidia's G70-architectuur en is daarmee enigszins te vergelijken valt met de 7800GTX. Deze videokaart kwam in 2005 al uit en is vele malen trager dan de HD7850, de videokaart die naar verluidt vergelijkbaar is met de gpu in de Playstation 4. De vooruitgang in pure grafische kracht is minstens een factor drie.
In de buurt van uiteindelijke kwaliteit
De presentatie die Sony in New York gaf lijkt echter een indicatie dat onze tests redelijk in de buurt zouden kunnen komen van de uiteindelijke prestaties. Op een pre-rendered filmpje van Capcom na toonde Sony niets dat audiovisueel niet eerder mogelijk is geweest in een game. Dat sterkt het vermoeden dat de PlayStation 4 niet gaat zorgen voor een nieuwe grafische standaard, maar veel eerder voor een bescheiden evolutie binnen de consolemarkt.
Vergeleken met moderne desktopgamesystemen komt ons testsysteem redelijk mee, hoewel de tragere processor af en toe een bottleneck vormt. Met optimalisaties in de soc en zonder Windows-overhead valt ongetwijfeld nog winst te behalen. Tijdens de presentatie gaven diverse ontwikkelaars al aan dat de verdeling van taken tussen de gpu en de cpu een van de technische pluspunten van de console is, optimalisaties in de soc lijken dus inderdaad nog wel een noemenswaardig verschil te kunnen maken.

Een video afspelen op de 4k-tv's die Sony in combinatie met de PS4 wellicht niet dit jaar, maar dan volgend jaar, voor ogen heeft, mag geen probleem zijn. Games op een hogere resolutie dan 1920x1080 pixels zou dat hoogstwaarschijnlijk wel worden, zeker wanneer de textures complex zijn. De hoeveelheid bandbreedte voor videogeheugen zou voor 4k-games dermate groot zijn, dat we betwijfelen of de genoemde specificaties dat aan zouden kunnen. Verbeteringen in de soc, al dan niet met een flinke hoeveelheid onboard-geheugen, zouden wellicht nog een rol kunnen gaan spelen. Bovendien, zoals algemeen bekend is, halen de eerste generatie games nooit het maximale uit een nieuwe console, dus het blijft afwachten wat developers uit de PS4 kunnen gaan persen.
Voorlopige conclusie
Het is verleidelijk om nu dingen op te schrijven als 'de lessen die Sony vandaag kan leren', maar dat zou insinueren dat de aankondiging van de PlayStation 4 een volledige mislukking was, en dat is zeker niet zo. Toch is het, afgaande op de eerste reacties, opvallend dat Sony's presentatie inhoudelijk zoveel afweek van wat gamers hadden verwacht. Door de wilde verhalen rond mogelijk aan te kondigen games op geen enkel moment te weerleggen stond Sony toe dat er een verwachtingspatroon rond de aankondiging ontstond waar niet meer aan te voldoen viel. Wie bruisend van enthousiasme zit te wachten op The Last Guardian, Battlefield 4, Uncharted 4 of GTA V wordt niet enthousiast van Killzone: Shadow Fall, Watch Dogs en Destiny als enige echt grote titels.
Interessante features
Dat neemt niet weg dat Sony met de PlayStation 4 enkele interessante features introduceert. Vooral de diverse mogelijkheden die de aanwezigheid van Gaikai biedt, kunnen van de PlayStation 4 gevoelsmatig een echte next-gen console maken. Niet meer te hoeven wachten tot een download voltooid is, downloads op de achtergrond kunnen uitvoeren, zelfs als de console op slaapstand staat, zijn fijne features voor een console. Daarbij komt de mogelijkheid om games te streamen naar je PlayStation Vita, waardoor de samenwerking tussen de PS4 en de Vita gaat lijken op de connectie tussen de Wii U-controller en de Wii U-console.
Aan die functies ligt het dus niet. De voornaamste vragen blijven ook nu nog: welke games komen er naar de PlayStation 4, welke daarvan zijn launch games, en hoeveel beter is het dan de huidige consolestandaard? Die laatste vraag zal niet snel met 'immens' worden beantwoord. Het grafische verschil is er, en zal naar mate de tijd verstrijkt ook nog wel groter worden. Een schokkend verschil met de PlayStation 3 is het echter niet.
Meer toptitels!
Een console valt of staat niet bij de aankondiging, maar een goede introductie met de nodige toptitels helpt natuurlijk wel. Wat ons betreft kan de PlayStation 4 nog wel een aantal grote titels gebruiken. We hadden de eerdergenoemde games graag voorbij zien komen. En waar zijn eigenlijk alle games van Electronic Arts? Kijkt EA wellicht even de kat uit de boom en voegt het zich met zijn portfolio pas in 2014 bij de line-up van de PlayStation 4? Gezien het bescheiden aantal daadwerkelijk getoonde games sluiten we niet uit dat februari voor veel ontwikkelaars een erg vroeg moment is om al iets te laten zien. Het is dus goed mogelijkheid dat er op de E3 nog een blik PS4-titels wordt opengetrokken die dan wel gereed zijn om getoond te worden aan het grote publiek.
Met een grote focus op features en functionaliteit en minder op het neerzetten van een nieuwe grafische standaard is de introductie van de PlayStation 4 in elk geval opvallend te noemen. Bijkomend voordeel kan zijn dat het apparaat waarschijnlijk niet al te duur wordt. Het relatief kleine audiovisuele verschil kan wijzen op een niet al te dure hardwaresetup, en dat is, na de hoge introductieprijs van de PlayStation 3, in elk geval een stap in de goede richting.