17 Intel Z690-moederborden met DDR5 Round-up - ASUS ROG Maximus Z690 Hero, Formula en Extreme

De meest luxe Z690-moederborden brengt ASUS uit in zijn ROG Maximus-reeks. Voorheen werden die netjes genummerd, maar na Maximus XIII (Z590) heeft ASUS zijn Romeinse cijfertelling ingeruild voor de naam van de chipset. Wellicht zonde van de traditie, maar wel een heel stuk duidelijker.

ASUS ROG Maximus Z690 Hero

Op veel punten is de 530 euro kostende ROG Maximus Z690 Hero gewoon een onsje meer dan de Z690-E. Nog twee extra van dezelfde powerstages voor de vrm, bijvoorbeeld. De designtaal voor de ROG-logo's op de i/o-cover en de chipsetheatsink is geïnspireerd op pixel-art, maar zelf de kleur aanpassen kan alleen boven op de i/o-cover. Verder valt de extra zespins-PCIe-stroomconnector naast de ATX-stekker op. Die levert tot 60W voor het snelladen van apparaten via de USB-C-poort op je behuizing. Op het i/o-paneel zitten maar liefst drie USB-C-poorten, waarvan er twee zijn verbonden met een Thunderbolt 4-controller van Intel.

Net als op de Z690-E kun je ook op de Maximus Z690 Hero in theorie een PCIe 5.0-ssd aansluiten. Dat gaat echter wel op een andere manier. Net als bij de Z690-E krijg je een insteekkaart met twee M.2-slots, maar dit keer is een van die slots geschikt voor PCIe 5.0. Op het bord zelf zitten twee PCIe x16-slots die met de nieuwe standaard kunnen omgaan. Als je de Hyper M.2-kaart in het tweede PCIe 5.0 x16-slot steekt, komen er vier PCIe 5.0-lanes beschikbaar voor de eerst geplaatste ssd in de insteekkaart. Dit alles maakt het plaatsen van een PCIe 5.0-ssd erg ingewikkeld, maar voorkomt in elk geval dat je onbedoeld PCIe-lanes van je videokaart afsnoept door het verkeerde M.2-slot te gebruiken voor een normale ssd.

Bovendien is de Hero het eerste bord waarop ASUS enkele specifiek op overklokkers gerichte functies aanbiedt, zoals een retryknop en een 'flexkey', waarvan je de functie zelf kunt bepalen.

ASUS ROG Maximus Z690 Formula

De Formula is een buitenbeentje in de ROG Maximus-line-up. Dat komt om te beginnen door het volledig witte ontwerp, waarmee de ROG Maximus Z690 Formula zich het best leent voor wie bewust met het kleurenschema van zijn build aan de slag gaat. Daarnaast is er een 2"-oledschermpje aanwezig en zijn de vrm-heatsinks voorbereid op het aansluiten van custom waterkoeling.

Wat de featureset betreft bouwt de 689 euro kostende Formula voort op de Hero, met bijvoorbeeld weer een hele sloot USB-poorten en dezelfde insteekkaart voor een PCIe 5.0-ssd, al is die voor de gelegenheid bijpassend zilvergrijs gespoten. De Intel-netwerkpoort is ingeruild voor een sneller 10GbE-exemplaar van Marvell en ook de vrm heeft een upgrade gehad. Hoewel het aantal powerstages gelijk is gebleven, hebben ze per stuk een rating van 105A in plaats van 90A.

ASUS ROG Maximus Z690 Extreme

Tot slot bekijken we ASUS' topmodel voor de Z690-serie, de ROG Maximus Z690 Extreme, met een prijs van 979 euro. Op papier is er ook nog een Extreme Glacial, die voorzien is van een monoblock voor custom waterkoeling, maar die is vooralsnog nergens te krijgen.

De Extreme is natuurlijk het ultieme alles-erop-en-eraanbord en om dat allemaal passend te krijgen, heeft ASUS gekozen voor de bredere eATX-formfactor. Die extra breedte gebruikt ASUS bijvoorbeeld voor een 'DIMM.2'-slot naast de DDR5-slots, waarin je een kaartje met ruimte voor twee extra M.2-ssd's kwijt kunt. Voor het ondersteunen van een PCIe 5.0-ssd zijn we terug bij de oplossing van de ROG Strix Z690-E: een apart slot (het bovenste) dat lanes van de videokaart afsnoept als je het gebruikt. Net als bij de Strix geldt dus dat je dit slot beter nog niet kunt gebruiken zolang je geen ssd hebt die daadwerkelijk PCI Express 5.0 ondersteunt.

Verder heeft ASUS zo'n beetje alle high-end features die eerder genoemd zijn, bij elkaar geveegd en op één moederbord gestopt. 10Gbit-ethernet, Wi-Fi 6E, Thunderbolt 4: het zit er allemaal op. Bijzonder is dat een van de twee Thunderbolt-poorten niet achterop te vinden is, maar onderdeel is van de rij gekantelde connectors, inclusief de ATX-stroomstekker, aan de zijkant van het moederbord. Wat exact het nut is van een supersnelle Thunderbolt-poort binnen in je pc, ontgaat ons eerlijk gezegd.

Uiteraard heeft ASUS ook alle denkbare overklokfeatures geïmplementeerd, zoals dualbios, een LN2-mode met extreem hoge limieten voor allerlei instellingen, spanningsmeetpunten en onboardknopjes voor retry, safe boot en slow mode. Nieuw is de bijgeleverde ROG True Voltician, een pcb'tje dat je in een USB 2.0-header steekt en dat vervolgens functioneert als oscilloscoop. Via de bijbehorende software kun je de golfvorm van drie spanningsrails bekijken, zoals de Vcore, Vccin en Vccsa van een processor, maar in theorie kun je ook een rail van de voeding of je videokaart verbinden met het printplaatje. Uitleg over hoe je de True Voltician aansluit, vind je hier. Je krijgt 'm trouwens ook bij de Apex, het exclusief op overklokkers gerichte Z690-moederbord van ASUS.